장음표시 사용
541쪽
o B s E R v A T I O N V M L I B E R I. 7 idedignatus est. Qim id porro in nobis ipsi experti meminius, non immeritia ingrati cens
remur,nisii ejus rei testimonium pGbcremus: certi enim sumus neminem nos mendacii arguere posse in his quae recitavimus, nili parum aequum,*vcritatis hostem.
Ruinarum comediae, m eorum qua istic nunc ' iconspiciuntur descriptio.
CONsτANτINOPOLI aliquandi ii commorati, ad conspiciendas Nicomediat,
quae vetustum adhuc nomen retinet, ruinas prosecti sumus. Est Nicomedia medito sita: naurorum ambitus admodum amplus fuit: namqlic a portu incipiens etiam collis verticem comprehendebat. Ipsa urbs omnino corruit, sed arcis mbitus in ipso colle situs,adhuc integer est, urbisque muris includitur: muri arcer ambientc. excoctis tegulis tenaci rudere junctis contant; quorum turres dumtaxat tribus Orgvis Rut sex ulnis inter se distanti adeo valida fuit arx ista. Amoenus ejus situs cst, cum in coliis vertice exstructa sit, magnamque scaturiginum aquae commoditatem habeata quae causa cst visee, quentioribus habitetur incolis Turcis de Graecis. Epistylia Sc fragmentat columnatiun magnaeque huius arcis colum uae, indicio sunt Nicomediam aliquando potcntem iiibunafuisse. Istic etiam nacti sumus elegantianumismata vetera Graeca 3c Latina Navigantibus secundum oram maritimam, de circa littus sub aquam intuentibus,eos piloes quos Lati iii Pinuas appellant, humi ordine de serie quadam conspicere licet quas pernas suillas in ter radefixas: eam ob causam Latino etiam nomine Pcrnae dicuntur. Cum aliqv. si diu λer Dremur in insulis veteribus ' Demon si nuncupatis, quae si int in simu Nicomediae , uti Propontide, quaeque cx urbe Constantinopolitana aperte conspici possunt,eas nutaemo numero deprehendimus. Illarum prima nunc a Graecis Prinia appellatur, bergus..Tertia Isula des Corbo. Reliquae exigi laesum,&proprio numine carent. Aliae xt jam fiant inferiores de viciniores Hellesponto : sedeat lya plurimae nomina mutarunt. Nam quae olim Proconesus vocabatur, nunc Marmarai &Besbicus Olim quae iust, nunc Calomini
Orientales nationes libent piscis ' vesci iram carnibis'.
AN τε quὶm a propontidis divitiarum narratione recedannas. , quaviloqui ac momnis generis piscibus abundat, non minorem centiam illani reddere. asserimus quam Continentis aliqua regio, pascuis Se armentis abundans: binc sit , ut omncs Turcae& Graecipiscibus magis delectentur quam Cunibus. Contiuentis in uostra Gallia incolae, qui a piscium esu adeo abhorrent, persuasioni: potius id facero vident ut, quam ratione. Eos vero intelligimus qui pertinacia quadam carnibus in abdito ucscutitur piscui, lentis diebus, S diebus Dominicis vix pisces habent quos voictu. Ex veterum praetcre monumentis observare licet, carnes ab illis tanti non fuisse aestimatas, quin pistibus in se. riores perpetuo sint habitae. AEgypti monachi toto vitae cursu piscibus abstinuerunt quidem, quasi in serre vallent sic justia odi deliciis privatos, quom admodum qui apud nos carnibus abstinent. Carnium ille contemptus 3c piscium aestimatio, cliscit, ut veteres, climGraeci tum Latini, avium genera mimis noverint quam piscium. Medici insuper in suis de alimentis libris varii gi neris piscium saepsius meminecunt quam avium Sc quadrupedum: neque legimus Imperatores atque Primates Romanos ares in suis conviviis ita expciisse, ut uos hoc tempore, praetur turdos & attagenes. Nam omnis generis pisces in deliciis liabebant,s praeserebant omnia V cupio: sic ut pcxdices, phasiani, ascolopaces Gallis Meallo, de illorum PAvieri, atque aliae quae primum lcnent gra)um in Gallorum gelicus, in veterum Imperatorum Romanorum ci iam profusissimorum, vel ut Pliniano verbo utar, Gulae procerum conviviis, in precio non fuerim habitae. Illud praeterea addemus .iplum Tuti atum
Imperatorem, ejusque maiores, atque e iam aulic OS, pikcs magis appetere quan carnes: propterea raro conspiciuntur in foro ByZantino venales aucupio caprae aves: Quoniam
cum piscibus abundent, ad cos variis modis capiendos an intimi applicant, ut postea apparebiti
542쪽
Tissationu in Propontide rationem mag- quactum adprecia.
OV A M vo Q i o E M in piscationis mentionem incidimus, nunc de ejus ratione
agemus quae in Propontide fit, atque primum de ea quae maiorem quaestum adfert. Mare Constantinopoli vicinum magis pistibus abundat quam reliqua maria: idcirco incolae ad eos capiendos magis industrii. Aqua dulcis e fluminibus in Pontum delabens,'marinis undis sese commiseens, alcndis in Ponto & Propontide piscibus admodum accommoda est. Eae porro aquae in mediterraneum mare effluunt, sed per Propontidem delabentes, nunquam augentur vel minuuntur, utpote nullum refluxum aut reciprocationem habentes. Piste sectio anni tempore ex uno mari in aliud transmeant, suasque habent quietis&motus horas: quod non ignorantes Propontidis incola quorum plerique frequentius piscibus vescuntur quam carnibus, ea loca maris observant, in quibus pisces,eorum iudicio .frequem ius versari soliti sunt , praesertim circa littora ubi aqua non
admodum alta & profunda est. Istic binas trabes longitudinis mali na tum rectas, & circiter quadraginta aut quinquaginta passus inter se distantes figunt, in quarum summis tu furiola exstruunt unius aut duorum hominum capacia, qui istic a Glis ardoribus Ze imbriis ustuli, pisces observare queant. Trabes ligneis palis hinc & inde transfixae sunt, quo ascensum & descensium facilem praebere possinti in edito istic stantes, vinctorum cust
des imitantur: nam fi piscium gregem oberrantem animadvertunt, alter alterum ad diligentem piscium observationem ail hortatur; ut simulatque eos in aream ingressos animad.
verterint, sinsuli funem ad se trahant reti adnexum, quod tali artificio dispositum est mimo fundo sub aqua, ut reti sublevato, pisces qui in area sutat, concludantur. Ut doceamus porro qui ratione rete dispositum iit: intelligendu est, illud quadratum esse, & singulis angulis annexum lanibus,tanosque retis angulos qui , praealtistrabibus longius absunt, longius etiam in mare protendi atque summitati duorum palorum in mari defixorum,vix tamen supra summas undas apparentiu affigi, ut immobilcs pcrmaneant. Alios item binos angulos funibus alligari neccsse est, qui ad tuguriola illa in editis trabibus sita respondeant. Reti in eum modum quatuor angulis extento , ejusqile medio ad imam aquam propendente: simulatque piscatores qui excubant, pisces ad se advenietucs animadvertunt, sese invicem admonent: at postquam illos in aream ingressos vident, ilico lanes attrahunt, piscesque reti concludunt. Tum alter piscator, funem suum colligat ut rete suspensium maneat; perque fibulas trabi utrinque infixas delabens, scapham tuam ad trabem alligatam ingreditur, eamque uolutam ad comicis sui trabem dirigit, qui funem suum paululum i Xam . eum cum scapha in arcam ingredi permittit: at ille ingressus, rete ab uno capite colligere incipit, & ita pergit, donec omnes pisces in unum angulum coegerit: atque illos in scapham recipiens, ad sipeculam suam regreditur, alios pisces exspectans. Tali instrua mento varia piscium genera indifferenter capiunt, uti Sphyrenas, quas Galli Narbonensesar llant, Melanuros, Lampugnes, Pelamides, Cholios, Auratas, Sunodontes, Salpas, Sargos, Mullos, Circulos, Percas, Saurides, Maenas, S mari des, aliosque similes, pro diverso anni tempore t sed praesertim aestate, quando malacia est, nec venti mare tu bant. Nam pertem p states, excubiae adeo commode pisces adnatantes observate non postum, ut mari placido, 3c minime turbato.
sita piseandi in Propontide rationes.
MULTAE sunt praeterea aliae piscandi rationes in Propontide, quae omnibus etiam
nationibus communes sum, ut sagena, quam Galli Trais vocant, quae omnium est securissima sive facili ma,& aliis nationibus etiam nota. Sed quia nulli hu)u maris piscatores subere utuntur, ut in Oceano de mari Tyrrheno ; nonnulli vulgo cortices quosdam leves suberis vice usurpant, uti ex pino 3c pinastro, quos ex Ponto advehunt: plerasque aliis cucurbitae in usunt, ut in Macedoniae lacubus. Saepenumero de industria Constantinopoli egressi, Piscatorum Perensium scaphas subiimus,eosque eomitati sumus, ut pisces qui ad littus insularum Proconesi Sc Besbici, atque in Montaneae sinu capiuntui, observarc mus: nam simulatque multos pisces ceperunt, domum redeunt, de Constanti. nopoli divendunt. Pistandi per Trat te vel Traine, li est, sagenam, ratio ejusimodi est:
Binis scaphis opus est, dc multis funibus ad rete necessariis: littus praeterea in quo piscari
543쪽
volunt, aeqiaale sit, & a scopulis liberum: deinde rete explicantes in mare abiiciunt, singularum deinde scaphanim funes extremis retis partibus alligantur; tum piscatores cymbas suas ad littus dirigunr, rete versus continentem post se trahentes. Quod si lanes breviores sint, quam ut ad terram pertingere possint, remis cymbas impellunt, donec ad littus pervcniant: quo occupato, cymbis suis,quae circitcr viginti passus ab invicem distant, egrediuntur, atque rete scirius funes aequalis longitudinis esse necesse est aequaliter trahere incipiunt ; ex nodis enim qui in funibus sint, intelligunt utram in partem rete sit magis adduiniim, idque sibi mutuo indicant. Viciniore jam reti, piscatores etiam paulatim contra gradiuntur: cunuaue a d cxtremos senes pervenerunt,omnes rete apprehendunt,& aequali passii in terram trairimi; diligenter animadvertente si ne pisces sub retis imo sive sacco elabantur. Polypis captis, illorum brachia diducunt Sc explicant, atque dentibus eorum rositum, quod psittaco simile habent, confringunt, nisi enim occiderent, e cymba effugerent. Captis murenis, illarum cervicem ferreis sorcipibus apprehendunt, atque fuste os& maxillas confringunt, totumque corpus contundunt : nam si manu apprehenderunt, morsu ab illis appeterentur, oblongum enim liabent rostrum, de dentes instar aculeorum.
Captis pastinacis, illico caudas praetidunt, quod nostri Oceani piscatores facere negligunt, qui suis aculeis ad huc praeditas Lutetiam & Rotomagum transportari curant. Licet autem Iaae pastinacae nullum nomen Gallicu adhuc invenerint, Parisienses tamen Raias appellant, quod Ratissimiles sint. Omnia fere piscium genera denique capiunt praeter Scarum,quem ab illis minime capi scimus. Alia est praeterea cum quadrangulo reticulo piscandi ratio, quae iis duntaxat qui littora Constantinopoli vicina accolunt, praesertim sinistra,versus Ha.riadent sive AEnobarbi sepulchrum, in usu est. Nam omnia Hispanica mancipia, quae t hcrtate donata, Turcicam religionem amplexa sunt, ad Propontidis littora sese contui runt,elegantibus aedificiis istic exstructis,atque hortis institutis:quoniam Tute itum Imperator quasdam immunitates de privilegia concessit iis qui in ora maritima aedificarent. Eam ob causam supra tigna terrae infixa, atque saxa usque ad marinam aquam aggregata aedificia exstruxerunt : nam, ut ante diximus, Ponticum mare, Propontis 3c Hellesipontus, magnaque AEgaei maris pars, nullum penitus habent refluxum, seὸ perpetuum profluentem. Rete porro illud cujus modo meminimus, ad minutulos pisces capiendos duntaxat utile est,ueluti Atherinas,& Cabatans Massiliensibus dictos Romanis Lavarona,aliosque similes,qui littore gaudentes,naajores non evadunt: qua de causa eius maculae sunt admodum exiguae. Simile esset Truble,nisi longe major 8 et ipsius tela quam illius cujus in fluminibus usus esse Blet. Ejus quatuor anguli astixi sunt lignis incurvis, de crucis instar transeversim dilpositis, quorum medio aflixum estisahubrium sive pertica, quae trabi erectae,&in summo, furcae instar cavae, incumbit, & quasi in aequilibrio pendet, sic ut teli in mare demissa. extrema altera manubrii tars sursuti, attollatur: huic vero appensus est funiculus,quo deorsum tracto, rete ex marinis aquis subicvetur: tum pisces reticulo tram prehensi, in aere pendentes manent. Piscationis in Propontide commoditas & quaestus adeo Constantinopolim auxit,ut undique in circuitu pagi exstruantur. Congri mimis frequentes, quam in Oceano: eorum etiam capiendorum ratio diversa est. Nam quia Oceanus
defluit, piscatores seopulos accedunt, ibi De pisci dulci sub lapidibus latitantes te petiunt, maris fluxu in sicco relictos,nomine Exocetos: Ms hamis e gemino funiculo a sis infigunt, funiculos scopulis alligant ante quam marinae aquae refluant. Cem deinde marinae undae scopulos contexerunt, congii, ratae, caniculaeduc marinae, hanc pisciculorum escam invenientes,cum hamis vorant, eadueratione copulis alliti remanent. Marinis postea undis recedentibus, piscatores ad escam reversi,pisces in sicco relictos reperiunt. Natura hunc pisciculum exocetum in ejuste modi escae ussim commode formavit: nam ut in sicco haerere, & sub lapidibus sine aqua latitare gaudet, sic piscatores eum invenire norunt de in suum ullam capere. Hanc ob causam veteres Graeci Exocetum, recentiores Glinos appellant quorum nonnulli in Propontide cristam Galli gallinacei instar in capite ferunt. Goniam vero magnis dentibus praediti sunt, εο acriter mordent, Comasco incolae ad Padi ostia, Vulpem nominant, Massilienses Bavecque: at noster Oceanus nullum illi vulgate nometinahuc indidit. Altera piseandi ratio nautis vulgaris,eorum praesertim qui in triremibus Se onerariis navibus versantur, dc nunquam sine retibus navigant,duorum est gene rum. Alias enim in aqua explicantur atque ex subere suspensa manent, nulli rei aflixaralias gemina sunt atque duplicia, ita quorum maculis pisces ,r marinas aquas oberrantes, cepistime sese implicant,atque captu utun
544쪽
Tifodi noctu ad timen eum tridente ratio: va j asi, in Tropontide pisses capiendi modλ
Po N et v s Euxinita, Bosphorus, & Propontis semper in eadem undarum altitudine
pennanent, Quorum accolae piscandi rationem admodum quaestuosita noctu ad lumen ejusmodi observant. Bini viri cymbam sive navigiolum leve & exiguum occinpant: alter binis remis hinc inde diseositis cymbam impellit:alter in extrema cymba genu-bus innititur, tedamque accensam sabet, ex cymbae ora prominentem i quae quoniam pi. statoribus vulgari in usu est,per fora venalirinvenitur, atque vulgo indi appellatur. hujusmodi piscationem instituunt, Lunae splendorem non desiderant: nam quo obscurior est nox, eo piscatori commodior. Is porro qui genubus innititur, suscinam quinque aut sex hamatis cuspidibus constantem manu tenet, & sedulo in aquam oculos intentos habet: si piscem quiescentem observat, manum sublevat, miti,ia aperta aut claus ut cymbam aliquantulum promoveat, aut retro impellat, innuens: ejusmodi enim signis intelligit quo cymbam impellere debeati Sermones inter se commiscere illis non licet: nam aris in aquam repercussio, ad dormientium piscium aures penetraret, illiqueexcitati fugerent: etenim nonnulli pisces alii aliis facilius audiunt. Eapropter adeo lente cymbam impellunt, & lenitpr remos aquae imponunt, ut pisces non exaudiant. Necesse est etiam deligere tempus nullo flante vento turbatum, placidum mare, M Iocum non admodum altum: pisces enim non libenter quiescunt alto gurgite, tametsi quiescendo terram contingant, aut at Qui isto incumbant. Eos autem non minusquam terrestria animalia dormiturire certum est: nec desunt qui ronchos ducentes exaudiverint. Nam quemadmωIum nulla animalia cerebro praedita, sine somno vitam traducere queunt: sic pistas cerebro praeditossemno resci necesse est. Quod Plinius Aristotelis auctoritate fretus scriptum reliquit: tametsi Actuatius auctor Graecus dormiendi appetitum in ventriculo collocet. Piscator igitur dormientem piscem animadvertens, magno impetu tridentem sive fuscinam quae hamis recurvis constau in ejus dorsum vibrat, prout videt piscaem vel sibi recte oppositum, vel obliquum:& confixum in cymbam attrahit. Ea piscandi ratio ad lumen cum tridente, ad polypos, Ioligines magnas de paructa capiendas maxime est accommoda, tum etiam ad alios omnis generis pistas squamis praeditos, veluti lupos, umbras, mugiles, synodontides,
erythrinos. Hamo etiam piscantur in hunc modum: Ducentos aut trecentos hamos lon-D quadam serie ex lane quem cucurbitae sustinent, pendentes disponunt, quibus escam ἡcarnibus aut piscibus constituem ingunt: eum demde funem noctu ad integrum vel dimidium milliare in mare deserunt, isticque tota nocte relinquunt, ut pisces qui cibum quaerunt, quales sium murenae,squatinae, caniculae, ratae,atque uti smiles, hamis capti haereanti Postridie mane, nisi tempestas impediat,hamos, quos e longinquo propter adnexas ingentes cucurbitas statim agnoscunt, repetitum eunt,& praedam Mimum referunt. Quae dam urbes Italiae sunt,in quibus unicus vir quinque aut sex lineis eodem tempore piscatur, quas pontium ligneorum rimis infigunt; nam dum escam ad unam apponendo occupatus est, reliquae trabium timis infixae, tantundem praestant, atque si ipse piscatorea, manu teneret : nam interea dum piscis in una capitur, reliquis escam apponendi ocium habet. Seombios in Ptopontide capiendi ratio plurimum ab ea dissert quam in Oceano usiurpant. Nam qui Scombis in occano capere vult ineas pendentes per tempestatem ducere do et quantoetenim vehementior est tempestas, atque navis majore impetu vehitur, tanto uberior erit captura. At Graeci sagena duntaxat aut reti eos capiunt. Nullus piscisse quentior in lam Constantinopolitano conspicitur Glani dei qua Iudaei non vescuntur, quia squamis caret. Vulo etiam conspieitur raphias sive Gladius. Turcae,Graeci, Iudari.& reliqua orientales nationes Delphino non vescuntur, quem tamen Galli eo tempore quo carnes interdictae sunt, in deliciis habent, de vulgo appellant. Duorum v m est generum: nam quem Oe appellant Galli, legitimus est Delphinus, uti in libro a. de Piscibus abunde demonstravimus. Certum est nostros Celer os eos esse quos reliquae irationes Sardinas & Sardellas appellant: omnes enim notas coni in Propontide tum in oceano examinavimus; nec ullam inter eos disserentiam invenimus, praeterquam in Ela magnitudine. Olim liquor quidam, nomine Garum, non minore in usu fuit apud Romanos, quam nunc Acetum apud nos. Sed etiamnum tam frequenti in usu apua Turcas
esse deprehendimus, quam olim fuerit. Nulla enim piscatorum offici Constantinopoli est,quae venalem non habeat. Hi veteribus Cetarii dicebantui: apud Gallos nondum
545쪽
nomen Gallicum invenerunt, nisi quis Harenniers apirellare vellet: vulgarem tamen apud Italos appellationem invenerunt: Romani emin Pisci garoli nominant, voce expiscibus Δ 'gaio formata. Pisogaroli Constantinopolitaui, magna ex parte in Pera habitanti & recentes pisces lingulis dicbus apparant: nam vel frixos divendunt,vel exemptis intestinis & capitibus, muria macerant, & in garum resolvunt. Plurimum tamen interest ex quo pisce garum fiat: nam ex ibio sere Trachuro, quem Veneti Suro nominant,& Scombris, commode fieri potest. Garum veteribus tanti aestimatum fuit, ut Plinius exquisitum liquorem id vocarit, nec ullum pene maiore in precio est e Roniis dixerit. Praetcrea ait, varii generis id esse. Credimus quidem ctiam ex piscibus squamaris parari posse. vi autem demonstre. anus Iudaeos ab omni antiquitate in victus ratione summa abstinclatraulos esse,ipsius Plinii sdelaoc garo scribentis verba in medium proseremus. Aliud vero ad castimoniarum sis xx perstitionem, inquit, etiam sacris Iudaeis dicatum, quod fit c piscibu4 squama carentibus. is Nisi nobis constitisset, illos adhuc supcrstitiose Observare negaro vulgari utantur, haec non protulissemus. Peculiares enim habent apparatus in eo tu gratiam facio quemadmodum consectum illud ex sturionum ovis, quod Omnes Cavaar appellant, adeo vulgare in Graecorum S Turcarum mensis, ut nemo ut qui eo non vescatur, exceptis Iudaeis, qui sciuiu Sturionem l quam is carere. Sed qui Tana incolunt, quum magnam in prinorum quantitatem capiunt, eorum ova adempta ita salire norunt, ut optimi saporis Caviar rubrum ex iis conficiant in Iudaeorum usum , quod Constantinopoli venundatur. Haec peculiariter descripta sunt binis libris, in quibus omnium piscium icones exhibuimuS.
Vetucta monumenta, oe alia simgularia qua Conctantinopoli conspiciuntur.
CONsTANTINOPOL 3τANA urbs coloco sita est, lit commodior ad Monarchae alicujus magnificentiam n univcris orbe inveniri tu,n possit: nam sumniam lubet maris commoditatem. Nihil illic antiquius consipicitur, quam id quod Romani Imperatores, deinde Graeci erigi curarunt. Atque hoc addimus, unum Constantinum . pluribus Antiquitatis ornamentis Romam spoliasse, ut Constantinopolim ornaret, qu mviginti alii Imperatores centum annorum spatio exstruxerint. Quidquid etiam istic ele.
gantis atque vetusti operis consipicitur, olim C Roma transvectum fuit. Inter alia, columinna est cx porphyritico lapide, non procul D. Sopitiae templo. Est praeterhaee Hippodro
mus, opus magnificum & sumptuosum, in quo Quo sunt obclisci; quorum at in marmoreis lapidibus ferro S plumbo colligatis constans, olim aereis laminis inauratis tinus suit: alter, nec is integer, ex AEgypto est advectus idneo etiam cst aneus serpens, opere fusili ingentis magnitudinis, Olumnae insta crectus. Constantinopolis septem montes murorum ambitu non mimis claudit, quis Roma. Triplici muro cincta es sed eodem tempore eos non fuisse exstrui as apparct: nam pleraque marmorearum columnarum fragmenta interiecta coiaspiciuntur, quae indicam sestinant ex opus peractum fuisse. Divae Sophiae templum, pulchritudine omnes quae adhuc extant structuras longe superat,eti m ipsiam Romanum Pantheon: nam tota templi interior pars in mices exstructa est, superiore parte patentes. M lucem admittentes,quae columnis e selectissimo marmore variorum coisiorum consectis sustinentur: suntque in eo templo isi licet dicereὶ tot portae quot in anno dies. Quoniam vero in Turcatum phanum sive Me uitam cessit, Christianis ingredi non lico: ipsis tamen N Iudaeis toto corpore in templum producto ex portis interiora spe clare permissum est. Quisquis id templum videtit, Romanum Pantheon, vulgo SP Maria Rotunda appellatum, admirari dosnet. Imo miramur Pantheon adeδ extolli, cum ejus structura tanto ut praedicant artificio non constet: nam quilibet vilis etiam faber murarius facile & ex tempore illius fabricam animo concipere potest ;quandoquiJem ejus basi qadeo firma, muri adco densi sunt, & ex omni parte selidi, ut difficile nobis non videatur fornicem perviam peraedificasse. At D. Sophiae t cmpli alia in sane structura quidem coelo latere uti Pantheon constans, & interius marmore incrustata dimpla epatens,& tenui materia undique exstructa. Turcae ad ejus exemphim suas Mesquitis aedificarenti nam circiter sex admodum splendidae & magnificae intra centesimum annum ad D. Sophiae templi exemplar sunt fa . Vetusti cujuMam palatia rudera conspicmntur, quod vulgus Constantini palatium appellat. Turearum Imperator in eo suos elephdhtos atque alia mitia animantia aliti Vicinus Hi dromo locus est, vetustum olim templum,
546쪽
in quo Imperatoris Tureici fera animalia adservantur: ad hujus singulas columnas, leones alligari, quod prosectbsime admiratione conspicere haud potuimus, quandoquidem solvuntur, manibus1ractantur, denuo alligantur, atque nonnunquam per urbem etiam ci cum ducuntur. Quia porro Omares Turcarum Imperatores', quantumvis etiam barbari,
singularibus de raris animalibus delectati sunt: singulae provinciae ipsorum Imperio subditae, si fetum aliquod animal capiant, Constantinopolim mittunt, quod Turcarum Imporator ali & sedulo curari praecipit. Istic catenis alligatos vidi Lupos, Onagros, Erinaceos, Histrices,Urses, Lupos cervatios, & Lynces: imis minuta animalia illic etiam sedulo alu tur, qualia sunt Pontici mures Latinis, Ermines Gallis dicti. Erant pranerea bina animal-cut fetibus adeo similia, ut ab his differre nisi magnitudine non viderentur, quibus vel
rem appellationem adaptare nullam potuimus: Aliquando Lynces esse existimavimus, quoniam pantheram pro lynce sumebamus, tandem imaginari nequivimus, quaenam escsciit animalia. Mirum ianὸ est eos adeo leniter omnia haec animalia curare, ut maximὰ
domestica reddant:imo ipsas etiam Geneties Gallis nuncupatas, quatum iconem subiicimus) libere per aedes vagari non miniis quam seles permittunt. Ceterum cum Pera &Constantinopolis uniea fere urbs sint,solo portu divisa, saepe traiiciedum est. tam ob causam frequentissimi inveniuntur navicularii, magna ex parte misera mancipia qui homines hine inde transvehant. Qui vero e navibus in ossicinas onera transportant, omnes serὸ
sunt AEgyptii, octoni aut deni simul conjuncti
proficiscentes: nam clim plerumque magnas gravesque sarcinas, quales sunt quae navibus vehi stalent, educere, atque etiam Vasa vino plena portare debeant, illa gestare solent pendula, eandem vocem & similes accentus personantes simulque aequo passu gradientes. Multi sunt Constantin poli opifices, varias artes mechanicas exercentes nobis ignotas: cem enim typographica
careant, omnes in papyro exp'lita & levigata scribere solent, quae apud illos quidem non conscitur, sed ex Italia advehitur. Papyrum levigare volentes, asserem sibi comparant ex buxi fragmentis simul glutine junctis cons rem nonnihil interiore partem avum, cui papytum levigandam imponunt; deinde chalcedonio lapide sive iasnde per medium b, eulum cubitalis longitudinis tra ecto, ejus extremitatibus manu apprehensis, papyrum buxeo ageti impositam lapide confricant, atquε expoliunt. Turcae suos enses, quos C
meterres appellant, gestare gaudenr, non lucidos ut nos, sed damasquinatos ut vorant, hoc est, utrinque siubcaeruleos: ejus rei gratii amorum expolitores ammoniacum salem cum aerugine aeris in aceto macerant in vaso siliquo, deinde ensis mucrone imposito, sublatum tenentes, illam mixturam integro die per ensem defluere sinuntinonnihil enim exedit serrum sive chalybem radiatim secundum longitudinem, cui magna venustas ex poliis tura postea accedit. Qui cultrorum &ensium vaginas consciunt, magna industria corium quasi granis qui Mam obsitum parare norunt, ut alias dicemus. Apud Turcas, nobiles gemmae non minore, imo etiam majore sunt in pretio, quam apud nos: de plura g. nera apud illos inveniuntur, quam apud nostros gemmarios, e quarum numero est spurio nomine Lachryma cervi nominata, M alia .sultan Meheure dictar sed de his alias plura. Plurimae sunt ossicinae, quarum domini solis lineis testis vario redore depingendis sese & familiam sunt: qui quoniam suum opus sibitbde magna facilitate peragunt, ejus modum hie declarabimus. Primem omnium telam linam vel lineam, pulte ex amylo facta inducunt, eamque sive flavi, sive caerulei, sive alterius coloris sit, valide extendunt, levigant, atque expoliunt: ligneam deinde sormam elegantibus aliquot flosculis insculptam colore inaucentes, squemadmodum operae typographicae sistenti lineae telae ita tensae imp nunt, premunt, & fricant; qua ratione pergentes, elegantes operas sine molesto labore alvunt. Musicum instrumentum apud Turcas invenitur ex arundinum calamis confectum; quod inritum , non minus elegantem reddit harmoniam Germanica fistula. Tuream forte ante Domini Aramontii aedes transeuntem, N: hoc instrumentum inflantem semel
audientes esto & teliqui qui in legati triclinio erant, Germanicii fistula ludere existimavibmus: sed e fenestra prospicientes, observavimus id instrumentum, eadem ratione conis.ctum, qua fistulae eorum qui animantia castrare latent, quatuor tamen & viginti calamis
constare,cum illae decem de octo solummodo habeant.. ipse non audivisset, vix credere
547쪽
o BsERvATIONUM LIBER I. 77queat ex tam vili& Qrdido instrunaento, adesi suavem liarmoniam prodire posse. Cui otium est vilitandi eorum Oiscina ui Constantinopoli cultellis manubria ada Iriant, magnam variciat cin dentium S cornuum animantium conspiciet: nos enim istic tui balidis, garullaruni, S aliorum variorum animanum Hrnua obstrua vi mus ex Ponti Euxini littori vicinis locis delata: duo praeter haec dentium, Elephantis videlicet, & Mors, Gallis Rohardvocatae belluae genera: aliorum etiam animanti vita, quae vulgare nomen nondum invenerunt. Qui legitimum Calamum odoratum deiiderabit, in mercatorum ossicinis Cassi-bouferire petat,& pro Acacia. Ahahia pronunciet, Acacalis Κesime sen: Amonium Ama-ma: Ammi A meos: Napellus Bisichi Sacesiarum Alliasos, Tigala: Hamael Acin ala; Benalbi S rubri radices Beliena mer Behen abias: nam quas Ilan album & rubetam esse arbitramur, plurimum absunt a veterum desicriptione. Hebul n semina venalia habent, quae nobis in ulli non sunt, quen1admo dimi nec nux quaedam gemini pugni magnitudine, parvis granis esui aptis atque avellanae instar dulcibus, plena. quam Coulcoul, hoc est, nucem de Coulco ut nominant. Qui Calamum aromaticum nostra in osticinarum expeteret, Acorum ab illis petendum esset. Colocynthide ui cortex siit adcmptus, non utuntur, sed integra, magno errore. Ubique venale repe; itur Terebinthi granum viride. 5 ejus resina dura. Bryon istic etiam venale est, a nostro arborum musco longe diversum. Fallimur enim qui strum muscum V eam esse arbitra inur: eam ipsi V cch nominant. Auctores Ponticum Absinthium commendanti id in Constantinopolitanis osticinis non modo venale, sed etiam usurpatum vidimus: sed omnibus notis cum nostro vulgail hortensi conveniens, nec ab illo disserens, nisi quod Ponticum sponte nascens invenitur. Et nobis admirationis causam non levem praebuit, plerosque in nostra Europa, id Absinthium in dubium vocare, ineptamque quandam herbulam Abrotoni potius genus, & nullius csficaciae ei siubstituere maluisse, quam vulgari uti, quod legitimum cst Ponticum; simili errore implicati quo veneti, qui legitimi Hyssopi loco, herbulam quandam, magna quantitate in Forojuliensis provinciae montanis crescentem, in usium receperunt , potius quam domestica de euita uterentur, levi & tenui et ore in multo graviorem commutato. Gn- stantinopolitani, qui tam diversis aromatum & simplicium medicamentorum generibus
in suis officinis abundant, ut mera sit consulto, neque silvestri neque domestica Hytapo utuntur. nisi in penuria: eam enim pro Thymo habent in sed ejus loco inutilem quandam herbulam veteribus ignotam usurpant. Sic Titymi Cretici nullus apud eos usius, sed veram & legitimam Hyopum ejus Ioco substituunt. Rhaponticum nancisci qui volet,
Rhabarbariim sibi demonstrari curet sam id distinguere non norunt, cum utrumque Rhabarbarum nuncupent atque radices oblongas & foris nigras, interius vero Centauri ima oris radicibus similes seligat. Cretum enim est, satis magnam csse inter Rha barbarum & Rhaponticum disserentiam. Ovia autem de utroque, tum etiam de omnibus animalibus, plantis, & medicamentis in Commentariis quos Gallica lingua in Dioscoridem scripsimus, agemus, plura non addemus, sed finem priori libro imponemus.
548쪽
Singularium & memorabilium Rerum, per Varias exterasque Regiones
etiam d rebe mira eos qin de incompertu prorsuque ita imognitis agere mouerunt, se numero mutatius mendacii argui. Exemprum propon vi eius rei quam nunc mumiam iocarite de qua rumin nimium sibi tribuentes,bonarumque luerarum,stnaturalinm rerum a
ri, prodere non seunt meriti, eam conflari ex humanis cadauribus, arenas resis in Asiae o Arabiae desertis. At eum Figuis res quas in AEa'pto observarimu , Aescribemus, reumiam longe astu esse quam quod indein censet, nee eam Graecu , Latinis ignotam finis demon Dasianus. Itaque in tam secundin Librum nihil nos relaturos prositemur,
praeter ea quae nestris oculis observara fuere,quorum pleraque meterum Earum te niminconfirmabinus. Laberum porro nobis esse exin manus, ea quas obtulerunt examinare
da, plene describere obere sine Asmutinam de iia nostram sententiam proferemus. Ceterum quoniam μναν noritas iandians de Fumet, nobilis viri , Cabita iam προω is, in ιsiarum rerum observatione plurimum me iuverunt i ingratis inis notam nusio modo e cere possem, nisi Der. fa tereri, urim m me ipsi debere: nam miliarum rerum notitiam adeptus sum ex eluspere rinasio ara, in quibus nugna humaratare ega me ψω es. Ipsum autem Ginantinopob inveni, I iis Henrisi II. ad Turcarum Imperatrem Legati munere μηρentem . rui certe mgno se re Hum 'sequutus es: nam aliquot ex suis Aia cisaAu Ir, qvi eius curam taberent, atqueper omnes quas esset adre provincias ipsius Imperio subiectas secure deducereret. Itaque comitibus non infima notitiatis iras Gaius, αι. que etiam Iamisaris, Chaous, cin interpretibus, bono ce alsed sit longas in ta desper grinationes per rameas provincias, ut rura lidere sicilis.
Peregrinationum qira mari peraguntur, incertum tempus esse atque de oonstantinopobiano itinere in eAlexandriam r.
Ov i marino itinere peregrinationem suscipere volunt, nullum certum tempus praescribere possunt: quoniam, cum navigationes ventis sint obnoxiae, saepenumero contingit, quaslibet naves magnas vel parvas, quae velorum vel remorum beneficio aguntur, triremes, vel onerarias, vento secundo, octo dierum spacio iter absolvere; adversa autem tempestate, vix bimestri illud. conficere posse. Verum quidem est, nautam qui navigationem inllituit, illius tempus posse supputare iat illud certum spondere nequit: cum secundis ventis iter institutum brevi confici postst, adversis vero minime. Nobis contigit ut trium & decem dierum spatio, c Propontidis freto Venetias perlati fuerimus, in quod iter nonnunquam sex menses sunt impendendi. Nunc autem descripturi iter EConstan Disilirect Dy OOol
549쪽
oBsERVATIONUM LIB. O. 79 Constantinopoli in Alexandriam AEgypti, nostrum cst demonstrare, Arabum naves S praesertim AEgvptiacas,certum anni tempus observare, quo Constantinopoli Alexandriam navigare selent: netnam circa Augusti finem . nam Septentrionales venti diutius in eadem statione permanent Septembri, quam ullo alio anni tempore. Ne igitur tam commodam navigandi occasionem negligant, pleraeque naves Constantinopoli tunc solvere solent in Egyptum navigaturae. Si vero ex Alexandria Constantinopolim proficisci cupiunt, sub vernum tempus discedunt: nam Australes venti constantius flant ucre, quam icti quis anni partibus. Vela igitur cxplicantes solvimus sub vesperam, totaque ea nocte S sequenti die navigantes, secundo vento boreali vecti sumus, unius dici& noctis spacio totam Propontidem ementi: eo nomine appellatur illud mare Constantinopoli vicinum, quod binis Bosphoris clauditur, binosque Sinus habet , unum Montaneae, qui olim Nicopolitanus: alterum Nicomedia, veteribus Astacenus. Sequenti igitur ptimam noctem die, plano aequore vecti,Phrygiam ad sinistram & Thraciam ad dextram relinqitcntes Propontidc memensi sumus, quae montibus undique cingitur, nec admodum lata est: nam si quis in media Propontide navigaret, facile continentem utrimque consi icere posset, atquc multas insulas praeterea supra enumeratas. Tertio die mane Callipolim appulimus, ubi anchoris in Sinu iactis constitimus.
Veteres urbes ad Tropontidu niti sita in Thracia: 6al olis.
CALLIPOL 1s a Byzantio distat quatuor dierum itinere. hoc est, circiter triginta
sex miliaribus, nec ullum portum habet magnis navibus aptum. Verum quidem
est, Sinum habere satis capacem: sed S: tota Propontis & Hclic spontus, ut verum fateamur, Sinus propemodum dici possent: nam ubique vadosi sunt. Terrestri itinere Constantinopoli Callipolim proficiscentibus,& oram maritimam Thraciae legentibus,
quatuor veteres urbes Occurrunt, Vetus nomen etiam hodie retinentes, nullo tamen muro
clausae, ut nec reliquae urbes per eas provincias quibus Turca imperat. Prima est Selymbria, nunc libria dicta, ubi portus est navicularum capax, sinus pro majoribus navigiis. Secunda est 'Heraciea, olim Perinthus, elegantem &capacem portum haberis onerariarum navium M triremium. Tertia est Rodosto. Quarta est Callipolis, nunc Gali poli,oppidulum nullis moenibus cinctum, ubi Propontis desinit, & Hellespontus incipit: nam universum illud fretum a Callipoli ad AEgaeum marc usque, Hellespontus appcllatur. Turcae eam nunc consuetudinem Observant, ut omnes naves, cuiuscunque regionis, fretum
egredi volentes, sisti hic debeant, & earum naucleri Callipolitana praesidia convenire, licentiae diploma ab eis petere, quod in Bosphori alterutro castello repraesentent. Quae Constantinopoli licentiam acceperint, Callipoli aliam non expctenti fretum tam negredi volentibus, licentiae diploma in alterutro eorum castcllorum praebere neccilla est. quaelibet onerariae naves ex Turcarum Imperio per fictum hoc egestum, integro iii duo anchoris fixis haerere debent, ut Turcae Ocium habeant perlustrandi totam navem : nulla etenim ab hae visitatione immunis est. Veneti, Anconitani, Genuens 's, capolitani, Ragusaei id fretum navigare solent. Et quia clavis est, At primarius ex Turcarum dominio egressus quo mancipia enugere possent, cam ob causiam adco diligens istic fit pcrq iii sitio. Exterae naves hoc fretum ingredientes,si secundo vento ferantur, hic non subsistunt, ut licentiam petant: omnibus enim navibus libere ingredi licet: at egredi minime: nam si forte fugitiuum mancipium in navi aliqua latens, aut aliud quidpiam cx Turcia esterri proahibitum deprehenderetur, gravi pecuniae summa mulctaretur. Biduo Callipoli haesimus.& Augustinianorum monasterium accessimus, templum adhuc retinens iuxta Christianorum Glinorum normam, ubi vitem fructu suo semper Onustam, vidimus: quam nobis anfirmabant septies in anno fructum, eumque maturum praebete. Apud Callipolin in planicie, vetera quaedam Regum & Imperatorum Thraciae sepulchra in crassae cuiusdam Morbiculatis meta formam exstructa conspiciuntur; colles quosdam referentia, quibus universa Thracia abundat alioqui inaequalis est. Procul plurima adhuc alia ipsis montibus imminentia apparent, sic ut colliculi montibus humana Opera impositi videantur, ut revera etiam sunti Callipolitanus portus admodum angustus est pro onerariis navibiis: at catasto piorum, biremium, myoparonum,& Maonnarum navigii genus Latinis Graeca voce Hippago dictum, quod transvehendis ex Europa in Asiam equis & Camelis ulurpatur suis capax est. Huiuimodi generis navium Maonnae appellatarum , frequens numerus singulis diebus mane Constantinopolim appellit, quae maxima ex parte a Turcarum Imperatoris
550쪽
praetorianis Iani garis ducuntur. Posteriore parte apertae sunt: eam ob causam equi&m-nstli fine difficultate in eas tanqtiam stabula ingrediuntur. Secundum portus oram triremes in siiccum pertractae supra trabes ligneas impositae.& alserib iis armamentarii
marini in modum. Omnia eduliorum genera Callipoli in soro venalia non mimis quam Constantinopoli reperiuntur. Urbs a Graecis, Iudaeis&Turcis culta. Frequens istic ira aectus ex Europa in Asiam. Cum Callipoli biduum hanissemus, vela explicantes, nostrum iter prosequebamur: sed ad Castella pervenientes, secundo anchoras fiximus: nam sui diximus: nulli navi, exterae sive Turcicae pet fretum hoc egredi licet, quin primum Callipo Ii deinde iterum ad Castellorum angustias anchoras jaciat. Navi sive triremi exterae mercibus onustae, triduo integro istic haerendum, ut expeditionem exspectet : Turcica autem vento nimirum secundo adllante, hac praerogativa gaudet ne tempus elabatur) ut primo
die expediatur. Rectius hic Bιllamin qaam sive ru libri cap. 6 . abi Perinthum ηοηι-Lici contentia: nam Delo Iorim riolimas ricta fuit. Consuli Oνιεὶ Thesaurum geographi m.
Tos hori Thracici , Cactellorum Secti m atque
ruderum Scamandria descriptio.
CASTELLORVM fretum circiter quadrantem milliaris in latitudinem patet: in eo olim, ut 3e nunc. Sestus de Abydus sitae futie. Ex hoe Poetae fabulam ce Leandrole Hero scribendi occasionem sumpsere. Abydus in Asa est, paludosb loco sta, de
quadrangula forma reparata. Muri castelli ambitus pnealtam turrim quadratam antiquiopcris adhuc permanentem comprehendit, quam Turcae summa parte extulerunt, atque bellicis tormentis munierunt. Ea non sunt rotis imposita, at humi iacent, validoque muro posteriore parte nituntur, ut nec retrorsum ferri, nec antrorsum progredi queant, que
septem xviginti numero, omnia serie quadam disposita maris planiciem spectant. Quatuor propugnacula valde infirma quadranguli muri quatuor angulos occupant:& licet haec arx una ex clavibus Turcarum dominii sit, valida non est; firmior tamen quam sinus: Mut majoris momenti, majore etiam quam Sestos cura de diligentia adservatur. Saxa quibus reparata est, e ruderibus vicinae cujusdam urbis desumpta fiunt, quam antiquitus scamandriam nuncupatam suisse arbitramur in Asiae continenti sitam, etenim dimidio dumtaxat miliari abest a mari, & dimidii diei itinere a Castellis. Istie magnifiearum quarundam structurarum eleganti candido marmore constantium rudera consipiciuntur,& -- lumnae omnis genetis opere claboratae, tum plurima quadrangula &la epistylia. Sita fuit in colle, quem utrinque ambiunt maxima lataque planicies &elegantia prata ,hieme restagnantia, at aestate sicca. Illic vidimus ingens saxum summo artificio scalptum, viri asemati effigiem reserens, thorace secundu in veterem consuetudinem induti, galeamque plumis exornatam in capite gerentis, sub mento fibulis constrictimi oblongum& et clum clypeum manu tenentis, atque acinacem sive ensem falcatum gestantis, non corpori alligatum, sed e collo propendentem sub ala sinistra. Hanc structuram quoddam magnificum templum suisse existimamus, alicui Deorum consecratum, cuius saxa, ut diximus, Turcae nunc ad mare deserunt, ad supradiistam arcem muniendam devehenda. Altera arx Sestos in Thraciae Cherroneso sita est, ingenti & amplo pago a Graecis habitato, nomine Maito, vicina, in collis cuiusdam acclivi, trifolij propemodum sorma. Hujus prima turris mediam arcem occupans, tres hemicycios simul conjunctos refert. Altera primam simili forma ambit. Murorum ambitus triangularis est: primusque ejus angulus monti oppositus, turrim in summo obtinens, quae arcem ea parte propugnat. Ab hac turri protenduntur utrinq. muri ad ipsum usque mare, mediam turrim comprehendentes: deinde secundum maris littus progredientes clauduntur; validisque tormentis bellicis egregie muniti sunt, explodendis si necesse sit) in cas naves quae sine licentia effugere, vel in Hellespontum vi perrumpere vellent. Infirmior est Abydo, ob montem illi imminentem.
si per Hellesipontum navigant, montes picearum s verius pinorum silvestrium J sit
vis obsitos conspicere possunt, quarum te incolae legunt, atque accendunt; nam in star candelae ardet. Ex hac etiam picem nigram consciunt, atque cedriam, a Gallis voce Arabica QDdraii sive tran nuncupatam, ab Aventonensibus vero Cade cerbin. Quoniam autem vilis istic ei pretii, exterae naves eo appellentes, magnam ejus copiam iniunt, atque interdum etiam ea explentur. Turcae, quod admodum sit liquida, ovillis