장음표시 사용
511쪽
Glygoriou. quarto Russio, Ruisiae peculiatc. Postea inveniunt ut monasteria Xenopho, Archa ligelos, Diocherio, 6 Caita moniti: quae monasteria in montis ambitu secundum mare sita sunt. Quae longius a littore absunt, vel in planicie aut vallibus, aut silvis, sunt Castamoniti, Simon petra Ichares prolato, Cothico mus, Philotheou. Nomo porro mirari debet, tot monasteria in eo monte exstructa: nam trium dierum itinere in sangitudinem, dimidii vero diei in latitudinem patet. Habent haec monasteria in suis templis cras reliquias, ad quas frequens fit concursus. Τcmpla egregic ornata de exstructa, in quibus Cato ieri lingulis diebus Liturgias canunt, omnia Graeco fermone proserentes. Olim in eo monte boni libri Graeci manu scripti inveniebantur: nam ejus montis Graeci tum lcmporis multo doctiores erant quam nunc sunt. At sana omnes indocti, vixque in stingulis totius Montis Athou monasteriis unicum eruditum Caloicruni reperias. Theologici libri manu scripti, sortassis inveniantur: at nulli poetici, nulli historici, si ulli philosi,phici.
Cu/plerique libri in Gracia perierit L; de monacteriorum in monte Otho fundatione: atque summa in qua Gratia Ecclesianici
HvN c Graecorum librorum interitum, Graeciae populorum, qui a suis majoribus
prorsus degenerarunt, negligentiae Λ ignorantiae adscribendum esse necesse est. Nain noli Ibium nostra memoria, sed etiam tam multo tempore, neminem per universam Graeciam, aliqua eruditione praeditum reperias. Concedimus quidem aliquos Graeci& Latini sermonis peritos: at de doctrina&eruditione studio adquisita intelligimus, quemadmodum nunc apud Latinos plerique inveniuntur. Inter sex Caloieror una millia, qui nunc in eo monte versantur, vix binos aut remos in singulis monasteriis invenias qui legere aut scriber ob norint. Nam Graecanicae ecclesiae praefecti, MPatriarcliae, Philosophiae liostes, omnes sacerdotes aut religioni initiato qui alios quam Theologicos libros legerent aut describerent, anathematis fulmine petierunt: atque aliis persuaserunt nemini Christiano operam in Poetica aut Philosophia navare licere. Ecclesiastici autem fulmine cxcommunKationis icti, absolvi non poterant, nisi arctissimis quibusda in iej iis,& certa pecuniae summa, aliisque corporeis quibusdam punitionibus praecedentibus & poenitentiae loco inflictis. Omnia monasteria supra enumerata olim , diversis nationibus cum peregrinis tum Graecis fuere instituta, suosque reditus in vaνiis orbis regionibus adsignatos habuerunt. Multa adhuc exstant quae censium annuum cx Russa usque , Malachia, Traperunte, Italiaque &Roma missum accipiunt. Ceso teri enim Vato pedi, suum monasterium ex Romano quodam templo censum accipere solere reserebant, undem lut amplius ad cos perferretur. Atque licet Russ,Malachi, Bossenae, Mengreliae & Circassiae incolae atque Moscovitae sermone, eoque Graeco dissimili, inter se disterrcnt: nonnullum tamen adhuc ccnsum ab illis recipere: cum autem quia Latinis provenire solebat intermissum esse. Omnia quae enumeravimus, ritu Graeco, non autem Latino, sese habent. Per Latinum ritum intelligimus eum quem Romani Pontificis mandata tradunt. Ceterum quoniam inter Caloieros nulla est vestium varietas, omnes inter se fere sese norunt; quorum vivendi ratio sane mira est. Neque cana beas neque lineas gestant interulas, sed laneas, quas ipsi met nere solent: eorum amictus colore S: forma convenit, ut diximus,cum corum vestitu quo Galli Insumatos nominant. Nec quispiam est in quocunque citata monallario, qui artem aliquam mechanicam non exerceat: nunquam crem operas Ex tornas conducunt ad sua negotia peragenda: sed si quid incommunem monasterii usum agendum cst, omnes simul in id incumbunt, aut peculiari bus quibusdam negotium committetur, Veluti, vitium putatio , agrorum cultura, lignorum invectio, hortorum cultura, piscatio. Alii ctenim sunt sutores, qui calceos aliis consuunt, S laceros concinnant : alitiariores, qui talares vestes parant: alii fabri lignarii, ad lembos, naves,atque alia opera lignaria fabricanda: alii molitores: alii muratii te cementaria: alii limiliter alia opificia cxercent. Vera est inquam oeconomia in monasterii utilitatem instituta, plurimum disiercns cum moribus tum victus ratione a Latinorum monasteriis. Religio Graecalix intcrcos instituta est, ut sit quispiain pauper celebs aut alioqui adole siccus sese mundo abdicare vult, MCaloietus fieri, & aliquam facultatulam obtineat, ea
512쪽
42 PETRI BELLONI lin communem ttitiuς monasterii usum cedet. Fratris nomine inter se nnia compellant, sed patris & filii. &nguli recipiutitur ad ea munia exequenda, ad quae magis sum idonei. Si quis autem Graecu leg rc norit, aut cruditior aliquantulum sit, plus aucti ritatis interdum obtinebit quam reliqui: nam ad aliis praecinendum adhibebitur: ciam in suis templis eam consuetudinem observent ut qui sipiam publice legat, quod alii canendo proerim cia re debent. Pauci Caloieri inveni iiiiiii r qui sint sacerdotes, de Missam celebrem: S: si qui sint, non magis a manualibus operibus liberantur. quam reliqui Patres i singuli enim manus operi adhibere debent. Inde fit ut studiis&scriptioni vacare nequeant : imo ne vernaculam quidem linguam legere discunt; in tanto ignorantiae regno versantur.
IA M dictum est omnes in universum Graecos, eosque qui illorum ritus observant, Pa triarcharum mandatis obsequi: singulasque Provincias peculiarem habere; atque eum qui Alexandriae praeest, Memptu habitare, alterum Damasci esse, tertium Constantinopoli, cui omnes Caloieri montis Athou per omnia obsequantur, non secus ac nos Romano Pontifici. Hujus item montis Athou Caloieros in quaecumque monasteria per Graeciam aut alias orbis provincias sese conseram, semper majore in precio haberi, quam qui in eo monte non vixerint: imo Caloieros Ierusalem, montis Libani, Cairi sive Memphis, Damasci, Bulgariae, Russiae, Bosiniae, IVallachiae, Moscoviae, Epiri sive Albaniae, Illyrici sive Sclavoniae, aliosque per alias provincias spatQs, in quibus idiomate utantur a Graeco divers , montis Athou Caloieros magni facere, quoniam ceremonias diligentius observate feruntur reliquis qui ritu Graeco vivunt. Greis etiam & accensis lampadibus utuntur in suis templis, statuasque atque picturas, instar Latinorum, habent,&campanis utuntur. Porro Graeci qui sub venetorum ditione vivunt, majore libertate fruuntur quam ciuibus Turca imperat. At cum hi, tum alii, serrum habent e templi valvis clavoru ensum trium digitorum crassitudine, & brachiali longitudine, arcus modo nonnihil inflexum, quod campanae sere instar sonorum est, aut aeris modo tinnite alium vero in monte notarum sonitum non habent, quam hujus serri strepitu m: & ad preces hujus serti
sonitu omnes convocantur. In toto monte neque Gallinas, neque columbas, alteriusve generis aves, neque Vaccas, neque capras, neque arietes alunt, quoniam carnibus non ve sicuntur. Aves duntaxat nomine tenus, quod illarem appellationem interdum audiant norunt: nam quoniam iis non vescuntur, nullas aucupantur. Nihilominus tamen obser.
vavinius, eam avem quae apud Cenomanos Pit -- Lutetiae Vn , squae ab Aristotele & Graecis ' a Latinis Molliceps nuncupatur in ipse rum lingua, id tisi, Crassi rostri appellationem invenisse: atque aviculam illam per arbores repentem, quam Gali i Tereo vel Turcot nominant, & Latinis Torquilla, G raecis Iynx dicta truit, vul girem istic etiam esse &Alcionis appellationem obtinuisse. Nullum autem in univeris Oi be locum monasteriis aptiorem novi, ipsis monte Atho.
'triores montis othou stirpes, tanta nutaque cultura
εἴ o M τε M Athon prae reliquis, ubi unquam pedem fixerim, locis, herbosum ob
servavi : nullaque in eo rarior est planta, quae eodem antiquo nomine non sit -- V a gnita, quo a Theophrasto, Dioscoride, & Galeno donata : Planta illa, parvularassice praedita, quam Veteres Apion nominabant, nunc Chamaepydia nuncupatur, nullusque est Caloi erus in toto momo. qui cam laxandi facultate praeditam esse non norit. Quoniam vero m ultos magni nominis viros hallucinatos comperio, qui ipsius loco aliam minutu, atque spuriam eius iconem Exhibent ejus vivam imaginem oculis subiicere libuit. 'uam ex ea exprimi justimus, quae ex radice per octo menses integros a nobis extra terram scrv. ita, tandemque telluri commissa, solia, flores, & semina produxit, qualia in sequenti figura conspiciuntur. Montis Atliou Caloieri hoc privilegium obtinuerunt, ut nemini toto monte praeter ipses habitare liceat: lianc ob causam fructiferis at tibus, vitibus & oleis
513쪽
oBsERVATIONvM LIBER I. 43 eum excolunt. Merito illis dicatus est, quoniam hominibus sicccsse de solitudine gaudentibus conveniti dignusque est qui cum deli 'ciarum quodam paradiis comparetur, iis qui rure delectantur. Hippoglotan istic admodum frequens est, quod ipsi Coraco Uorano, hoc est, Cornicis herbam nuncupant. Veratrum nigrum in multis vallibus eresicit. Nemo est in toto monte, cui arbor quam
Plinius Alaternum appellavit, veteri lcgitimo nomine, quo ipse Theophrastus usus est, Phylicae, nota non sit: Corcyrensibus vero&Cretensibus Elaeprinos dicitur, quoniam, ut Plinius scribit, solia habeat inter Ilicem Sc Oleam media. Fagus quam Galli nominant, in eo monte frequens est, ab Omnibus Oxya appellata: de qua postea plura , quia diu per eum montem oberravi, illam uaerens, Oxyam a Fago disterre existimans. Quae veteribus Ostria icta fuit, antiquam appes lationem istic adhuc retinet,eaque mons abundat, illa ipsa est quam Galli Hai Hre vocant. Mirari vero subit quosdam meos populares doctos de rerum peritos, adeo hallucinatos esse, ut eam quam vernacula lingua mi Ire appellamus. Latinorum Cerrum cise putarent quan coquidem Huι tre nullam glandem ferat, & Ostria a Theophrasto tam graphice sit descripta. Aria etiam vetustum nomen retinet, licet Idae montis in Creta incolis Acylaca dicatur. Quandoquidem autem tanta est rivorum enumerosis limpidis sontibus defluentium commoditas i quoquo te obvertas, A in umbra deambulare voles, tanta elegantium stirpium frequentia oculis obiicitur, ut nullus quantumvis tristis aut melancholicus, ilico non recreetur tam mi merosis arborum perpetua fronde virentium aspectu; tanquam is locus de industria pro deliciarum quodam viridario exstructus fuisset. Sed quoniam in mentionem incidimus arborum in illo monte peri e tuo virentium, eas ordine recensebimus.
Ferarum arborum perpetuo virentium in montu Athou
ibbus onte provenientium nomina.
Cxxsa Lauri atque oleastri istic summos Solis aestus perpetud reprimunt: Arisbuti vero, quae aliis in locis plerumque duntaxat fruticant, ingentes istic fiunt arbores. Adrachne istic abundat. Αria, Phylica, seu Alaternus, Ilices, in ceusam magnitudinem excrescentes montes istic vestiunt,quemadmodum de Piceae Ae Abietes. Myrti lati foliae cum steriles tum fructiferae, Rhododcndri rubro store in summam celsitudinem attolluntur, earumque caudices crassitudine Ficubus non cedunt. Smilax laevis ad summum usque celsarum Platanorum fastigium perreptat, perpetuam gerens vi- rentem comam adversus ventorum iniurias & Solis ardores. Sed quandoquidem aliae sunt arbores perpetua fronde virentes, praeter eas quas in monte Atho Inveniri daximus, non
immerito illas hoc loco subjungemus.
Dborum σ Fruticum, quos in variis provinciis perpetua
coma virere observa mus, nomina.
QvANoo qui Da M stirpes perpetust virentes describendi occasio dati ir irationiconisnum videtur, ut a celsissimis totius orbis arboribus,videlicet cidiis alis picemur. Eas vero sigillatim desicribere non est animus: sed breviter hoc loco eniam rare sumetet. Praeter iam dietas Syriae praealtas Cedros, aliae pumilae inveniuntur Luciae, quarum solium spinosum: ob id a Graecis Oxycedri cognominata: atquc liac nota ab aliis Cedri Phoeniceae murribus differentes, quae Obtu mi icrone praedita tialia habent. In eo numero recensentur etiam Myrti, licet ejus varia sint genera : nam aliae candidae , aliae nigrae, aliae angustiore folio, aliae latissiliae: quintum insuper est genus nobis admodum frequens. nempe quod in frigidarum regionum hortis colitur. Omnes eoniserae sive reliniis ferae arbores, excepta Larice, eo etiam numero comprehenduntur: quas Gallicis nominibus eneremus, prout ab urbium dc pagoru* Sabaudiae dc Arverniae incolis ea didicimus.
514쪽
Diioveio facilius intenis i possit, qualcs ea sint, illis antiqua nomina adiiciemus. Quae nunc c allis Aleuo dicitur, nomen obtinebat, ari Or Graecis incognita, atque a Pino silvestri distercus. Quae Gallis Suilles dicuntur e genere abietum sunt, quarum aliae mares aliae femina . cas Sapinos sive Abietes seminas appellabimus. Nam quae veteribus Abies dicebatur: a lapit odit est. At Abios tribus gallicis nominibus donata est : nam ali Verrno, tertii duSap vocant: verum Sapinus Latinorum, Gallisti se dicitur. Atque ut fiaci tuis discerni queat,eius iconem hic adposuimus. Quae viai versae Graeciae adco familiaris est, x veteribus Picea diccbatur. plurimas appellaticinos Gallicas obtinet: nam Lugdunentis Galliae incolae mTarare nasto,partim Pencis, partina rins fatri ages nominant: at gallica appellatio qua & Sabaudi & Arverni utuntur, constantior est in Pigners, quam rins sau ages. Larix in Graecia non nascitur, Galli Mnese nominat, sola inter coniseras solia hieme abiicit: sed haec sigillatim in libro, cui titulus est de Arboribus Coniseris, scripta sunt. Aureae mali; Poma Adami, Cittia sive Poncires, Citrones& Limones co etiam numero recens cratur.
Multa quoque Capparum genera perpetu vir cnt: quorum nonnulla in rupibus & scopulis Crctae crescunt alia spinosa, alia spinis carentia. Aqui folia, Acacia, Aria' sive Acilaca, Cassiae solutivae arborcs, Palmae, Sena, Thamat indi, Adrachnes in Graecia frequentes, Philica, Balsami arbor, Buxus, Cupressus, Trapessentina arbor cerasi sera,Esculus &Cerrus alias Volagnida, Ephedra sive Anabasis, Erica, Phana, Cisti frutex, Ledon, & Glans unguentaria perpetua fronde virent: Item Hedera cum alba thim nigra, Halimus, Hennae frutex in AEgypto nascens alio nomine Alcanna , a Ligustro disserens, quod Gallis is Troesene dicitur, & hieme soliis spoliatur, at Alcanna ca retinet. Ilex arbor, Gallis Chesiuveris dicta: uex cocci sera,Gallis Ficartite nuncupata, Iuni pericum maiores tum minores, Lauri quinque genera,quarum unum odoris expers est, Lentiscus e qua Mastiche fit, Lycium, & Lanisera arbor, Libanotis co ronaria, Sebeste, Sycomorus AEgypto peculiaris, tibina prima te altera, Thuya, Suber, Taxus, siliqua sive Ceratia, Nerion& Oenopita, quae alio nomine Napeca dicitur,& in AEgypto atque Syria crestit, Persea, Polemonia, Geni, quoddam genus in Arabiae loliti dinibus nasicens, Tragium Cretae familiare, Acacia altera, Myrobalani ,& Salvia Cretica, pona a gestans edulia,S Anapala arbor dim,perpetuo virent. Idque non ex alterius script rum lectione, sed ex nostram et observatione cognovimus: nihil etenim stri, simus quod ipsi non viderimus. Praetermisimus multas pusillas stirpes quae hieme etiam folia non abiliaciunt, quale est Gallorum Fres . Thymum verum, Satureia graeca: & alias similest cum arbores le frutices duntaxat enumerare animus fuerit. Nonnullae aliae .ut Terebinthus,in arborum perpetua fronde virentium numero habitae sunt: adiicere tamen noluimus, cum aliter rem sese habere experientia didicerimus.
515쪽
et morum loco rum observatio, quae ex summo montis Athou vertice conspici possunea.
CANτHA PVM genus est in Atho monte a nostris vulgaribus diversum, quod Graecis Buprestis dictum est, vulgaribus Cantharidibus alioqui sorma similium, nisi crassiores essent, pallidi sive lutei coloris, de admodum putidae, indisserenter
vescentes, vel rubo, vel cichorio, vel urtica, vel conyra, vel aliis herbis. Caloieri eas antiquo nomine appellant Voupristi: alis ad volatum aptis praeditae fiunt, ut muscar. Ejus nominis rationem satis manifestam nobis dederunt, quam suo magno malo experti sunt. Nam si a umenta aut alia animantia ruminantia, simile insectum devorcnt, vel herbas quibus inhaeserunt depascantur, intumescunt& moriuntur. Quemadmodum autem Viperae cui nomen Prester est , morsius hominibus perniciosius est: sic cantharis illa lutea supra dicta, bobus praesens est venenum, atque etiam, ut credimus, hominibus: eam ob causiam . Graeci olim Bupres in nominarunt. Alia adhuc ejus veteris appellationis eirma in variis Auctoribus inveniuntur. Montis Athou Platani altitudine cum Libani Cedris, & montisOlympi & Amani Abietibus comparari queunt. Smilax aspera in dumetis nasci gaudet,& per ejus montis siepes, quemadmodum & Smilax laevis quae a domestica sive culta, quae varii coloris fabas proseri, distinguenda est in summam altitudinem monte Atho libenter excrescit, ut etiam ad celsarum Platani arborum cacumina pertingat ipsisque supremis ramis sese convolvat. Vitis silvestris naturam obtinet, quae semper in altum tendit, pIaesertim si inveniat cui innitatur, quemadmodum &Epheam. Si Smilax, cujus nunc meminimus, pumilam arborem cui incumbat nanciscatur, supra illius altitudinem nec attolletur nec excrescet ut illam deprimere possit: contra vero si vastam arborem nacta fuerit, perpetuo attolletur donec ejus cacumen occupet, licet ipsa etiam arbor sidera petat. Nunquam a rustico, a quo Smilacis nomen percontati sumus, ado propriam dictionem expectassemus, qua antiquum ejus nomen exprimeretur: eam etenim vulgari Graeca appella tione Smilachia nominabat. Altissimum montis Athou Iugum, magisque celebre, in extrema Cherroneis, propter summam altitudinem,perpetua sere nive tegitur,quae in aestatem usque permanet: summum fastigium sterile est,as trimis dissicἱlimi'. icopulis constans. in eo cem essemus, atque montis partem Septentrioni obversam, in qua etiam nix diutissime ante quam ditalvatur, permanet, contemplaremur, uberiorem, atque arboribus magis abundantem, pluresque stirpes in convallibus producentem Observavimus. Quae ver5 Meridiem spectat,arida est, fletilis,nullas arbores habens,praesertim circa ipsum verticem. Summum montis jugum pyri sormam resert; nam de acuminatum de rotuni dum est: in cujus summo vertice sacellum, quo monasterii Agias Laura ad montis radicessii Caloieri, certa anni die conscendunt, ibique liturgiam canunt: eam autem diem certo inter ipsos constitutam omnes norunt, illanique esse existimo quae mense Augusto Divae Virgini sacra est. Cum porro in summo montis jugo essemus, insulas de provincias vicinas, veluti Cassandriam, quam Scbiatho vocant, Scyron, Lemnon, Thatan, Samothracon, Imbron, adeo facit E conspiciebamus, ac si viciniores nobis fuissent. Semper istic aura est frigidissima, quam diu perferre nequivimus. Inde descendentes per partem Meridici o jeciam, S: ad montis radices vicini, Abietum de Picearum silvas invenimus,quae a Cretensibus de Arvernicis nonnihil differunt: nam earum coni adeo firmiter ramis inhaerent, ut si vi detrahantur, rami fragmentum cum coni pediculo sive hastula semper simul evellatur: praeterea politi sunt, neque ut alii scabri. Istic etiam Ferulam,& Peucedani Centauriique maioris abundantiam invenimus. Quocunque per montcm pergas, nullam viam reperies, qua ascendendum aut descendendum non sit: nam tota regio inaequalis est.
o Montis Athou Cabieros sive Monachos, mechanicas
IA M antὸ scripsi Gloieros ipsos suam lanam in fila ducerer eam ob causam, qua ratione id faciant, destribere consentaneum duximus: quandoquidem eorum colus, fusus,& verticillum nostris dissimilia sint. Colus ex canna sive arundine constat quae Donax est, & intra tres nodos duntaxat resecta, ut foraminc facto tres in id laevae manus digitos
516쪽
digitos inserere possint, nempe minimum , 5 binos ab illo proximos, liberum relinquentos pollicem Mindicem, ad lanae pensa trahenda, S su applicanda. Summa cannae articulatio furculae in modum incita est, ut lana illi imposita firmius coha reat. Caloici iis siuae regionis more fila ducens, colum lateri non applicat, sed tribus digitis subicvatam sustinet. nam magno apparatu non praeparant, scd cam calida duntaxat lavant,& paululum carminant; propterea fusus colui quodammodo respondere debet. Mirum igitur non est si veteres nonnullas stirpes colus, fuit, AI verticilli nomine donarunt: nam 5 hodie Attractilis herba fusi vicem illis praebet: ejus enim caulis rectus est x laevis,tamquam arte expolitus esset. In cius penuria bacillo minimi digiti crassitudinem noti aequante, sed aequali ubique utuntur, cui ferrum hamuli piscatorii modo formatum infigunt, ut si una comprehendat equo fusus dependeat. Verticillum etiam colui de fusis respondere necesse est. quod cum nostrarum mulierum vorticillo nihil commune habet. Quoniam autem solummodo excogitatum cst ad fila commodius duccnda ι atque ut susio pondus addati indicare voluimus Graecorum verticillum, etiam nunc illi simile esse, quod veteres descripse-Iunt,quodque eam au toritatem Obtinuit ut A herbae,&plici nomen daret Sphondylion, quem pilecm frequentius in Anglia quam in Gallia repcriri scimus. Graecorum verticillum dimidiato pyro in binas partes per medium secto simile est: per medium riratum est, dentibusque caret. Id verticillum superiori fusi parti insgunt,inferiore su si parte deo t-
sum propendente: fila autem nostro more torquent.
Nullam unquam in totius montis ambitu urbem muro cinctam fuisse credimus: quia nulla murorum vestigia exstant: Vranopolis, Palaeo tritim, Thysius, Cleone, Apollonia, Cassera a Plinio cnumeratae, lummocio exigui pagi fuisse videntur, ubi nunc monastoena ilia sunt. Calolerum inter reliquos invenimus, qui recens ex Sophia in montem Athon habitatum advenerat, lagenas e salicis amerinae virgultis, aut tiliae cortice, aut castaneae summis surculis, aliove ligno sequaci ut est ulmi cortex, texendi admodum peritum. Absoluta de probe contexta lagena, aliqua materia, ne perflueret, inducenda erat: ad eam igitur rem Viceae relinam, Graecis .cκι , de Latinis Spagas dictam dictione Plinio usitata, tumebat. quam scum pinguis & lenta sit paululum decoquebat, & calidam in lagenam iniiciebat, quae foramina surculorum corticumve interstitia complebat & indurabatur. hacque ratione lagenae stipabantur ne exstillarent. Eiusmodi lagenae viatoribus fiunt commodissi mae: nain neq. Solis ardore facile finduntur uti ligneae,neque fragiles sunt ut terreae, neque graves ut stanneae. Quoniam vero leves sunt, atque diu conservari possunt, iique qui illas conficiunt Sophiae sin servia Graeciae Provincia ca urbs est habitant, &inde Fr Graeciae insulas venales circumferre solent, Sophiae lagenas appellant. His Ualachi, Bulgari, S: Circa sti libenter utuntur.
Caucri aqua dulcis, in montium rivulis verontes, a nostris sumiaribbusCammaris, quos vulgus Cancros appellat, diversi.
PEDE s TR i itinere per montem euntibus Inam equiti, nisi qui regiam viam sequeretur, non liceret, imo ne pediti quidcm, nisi quis agilitate praeditus, animi gratia spretoque omni labore de molestia id faciatin itineris dux a via nota aberravit, sic ut
quo destinaveramus eo die pervenire nequiremus i nec commeatum ullum nobiscum sum lcramus. Tandem sub noctis crepusculum ad quendam rivum pervenimus cancris, nostris cammaris dissimilibus, adeo abundantem, ut mille temporis momento capi potuissent. Caloieruscos crudos manducare coepit asserens coctis melids sapere. His etiam cum illo vesicebam tir, nequc iucundio rein saporem ullo in cibo invenire memini, sive fame urgente, sive cibi novitate id accideret. Clim autem eos cancros a nostris cammaris diversios esse observaremus: sc mari perreptasse arbitrabamur: at obvertentes nos, de re gionem ad mare deleendentem coutem plantes, locum adeo sublimem Se aditu difficilem animadvertimus, ut nullo modo perreptare eo potuisse iudicaremus: dcinde clim exactius illos Observassen us, intcr eos S marmos magnam dissimilitudincm deprehendimus ;&istic expresse annotavimus cancros esse fluviatiles a cammaris diu ci sbs. Stirpis genus quoddam in valle invenimus Elegianiincupatum, cujus ramis pro calamis scriptoriis utuntur: nam neque Turcae neque Graeci an serum pennis uti norunt.
517쪽
Fortentos videndi inter Graecos sacris addictos ratio; quaque asperimit, stipcrctitiones' ceremoni in cibo spotu utantur.
Post τε Nτos AM cujusidam Caloieri vivendi rationem describere voloi ut qua ratione reliqui vivant, facilius ilitelligi queat. Postridie clini in monasterium Simeon
pervenissemus, Caloi erus quidam, ferrariam artem exercens, ast limaticus, lenta febre laborabat, quem ingens tutus vexabat,3 magna sitis perpetuo torquebat: is ad prandium nos invitans, Sara colli, laOC st, unius ex illorum quaaragesimis sive angariis tempore, ciborum delicias quibus uti solebat nobis adposuit. Isti Caloieri quadrage fimarum suarum tempore pis cibiis stinguine praeditis non vescuntur: itaque herbis, alioque iiiiiii Drnodi modico apparatu uti necesse est. Nobis igitur erucam, cle Osclini radices, porri bulbos, cucumeres, cepas, atque pusilla allia virentia apposuiti Haec omnia ex communi monasterii horto dcsumpta crant, tametsi nonnulli etiam privatos hortos Iant. Herbas praedictas crudas line Olco & aceto edimus: quolitam apud istos miseros ea est consuctudo. Nobis praeterea adposuit olivas nigras conditas, quas Dermatias appellant, a trulti panem bi coctum, atque vinum. Biscocto pane utuntur Caloieri, ne saepius ci baiarum calefacere cogantur. Invitavit de binosesiuis sodalibus, qui salitos &desiccatos nonnullos pisces attulerunt, sic pias. polypos, lolligines. Eo autem tempore omni cancrorum gcnoc, marinis cochleis, aliisque testi inclutis, quales sunt mytuli de ostreae, illis vesti licet, quoniam languine carent. Miser aeger conquc rebatur appetitum planc esse dejc tum, aiebatque,nisi nuces sibi a morbi initio reservasset, jam diu terra Obrutum lare: atque istis solis vitam conscrvatam reserebat, quoniam illi orexin excitarent ad paululum pinis aqua intincti cum olivis salitis edendum. Isti Caloieri a crudis cepis & alliis coenas suas inchoare solent, atque erucl& nasturtio finire, media & primaria coenae sercula olivae salitae, &fabae aqua maceratae sunt ratque cuiuscunque tandem conditionis sint, sani vel aegri, vinum aqua temperare non solent. Huius Caloieri victus ratione considerata, persuadere conati sumus ut boni succi pisce aliquo recente uteretur inam admodum re acilentus crat, Ac toto corpore valde extenuator at ille respondit, etiam si statim moriendum esset, illo vesci nolle, nedum carne. Ea vivendi ratio non modo apud Caloieros locum obtinci, aut apud se-cerdotes, aliosve sacris initiatos in Graecanica ecclesia ; sed etiam apud plebem, quae mortis etiam poena proposita, quadragesimae ipserum tempore piscibus sanguine praeditis, aut alia te pingui vesci nolit: adeo rigidi sunt huiushaodi superstitionum observatores.
E monte eAtho in Saloniti profectio ,σ de rarupiscibus qui inse capiuntur.
MONAs τε RI A ad maris littus sita, ut sunt Laura, Yuero, Vatopedi de pleraque
alia, noctu suas naviculas in portu aut maris littore non relinquunt, praesertim ubi portus minime tutus cst: sed eas e mari subductas locis quibusdam concludunt, quorum valvae sunt ferreae, ut igni quem piratae iniicere possent, resillant. Pauci sunt tuti portus in montis ambitu, exceptis qui in Vatopedi &Laura sunt: propterea stumentum rarius serunt. Sed cum vites, oleas, ficus, cepas, allia, labas legumina colant, permutationem cum Nautis facilint qui illis triticum advehunt, vol illud praesenti redimunt pecunia. Molas in hoc monte Vidimus tam pauca aqua impelIi, ut rivi canalis profluentem aquam continens vix brachialem crassitudinem aequaret. Piscinam autem humili loco struunt, partem superiorem amplam & ea pacem habentem, inferiorem vero paulatim in angustum coaltam infundibuli modo: in ea soramen est tanto impetu aquam
emittens, ut in exiguam rotam, alia ratione qu)m nostrae sunt, fabricatam,incidens, quam-
tum vis magnum molarem lapidcm impellere possit. Laur cirius in convallibus magna est copia, baccas colligere solent, e quibus oleum exprimunt, quod venum exportant per Vallachiae, Bulgariae, Set viae urbes atque loca vicina. Marinos uriss , quos Neapolitani MMasianenses Massacara nominant istic capiunt, Astaeis marinis sive Homar Gallorum fore snailes; sed invalidi sunt ut Locustae, & aculeis carcnt ut Astaci: nam Locustae dorsum aculeatum habent ut marina Aranea: atque adco hunc piscem intellexit Suetonius Tib ru Caesaris crudelitatem describens, qui aspero Locustic eortice misero piscatori os dila
518쪽
cetari jussit. Nos Gallice Sauleres iamre reddere possemus. nam quae Massiliensibus corrupto sermone Lango uste dicitur, puro sermone Gallico Saminiae appellari posset. Itaque excusatum volumus errorem ab operis typographicis nostra absentia commissum , qtiae hujus pistis iconem in aliud caput Libri piscium transtulerunt. cujus rei admonitum lc-E monte Atho digressivi Saloni hi profici steremur, facile biduo istuc pervenimus. Saloni hi ingens est oppidum, celebre & opulentum,olim
Τnessalonica nuncupatum, cujus D. Paulus mC-
minit: in Thessalia proxime Macedoniam si inest: in ea pestis adeo grassatiour, ut plurimi me
catores urbem desererent,&suas facultates negligerent. Turcae inter reliquas nationes omnium minime a pestis contagio sibi metuunt iideoque nulla formidine inter eos qui peste icti sunt versim tur, quod in Saloni hi observavimus. Biduum dumtaxat in itinere a Salonin ad Siderocapse indinas insumsimus, quae
in loco sunt a veteribus Chrysites appellato: nunc autem pagus est, tam magni proventus Turcarum Imperatori, ob auri S argenti copiam quae ibi colligitur, quam maxima urbs universi ejus imperii: attamen non diu est quod fodina erui caeperit, ex qua aurum & argentum coneatur. Antea paucis aedificiis pagus instructus erat: nunc vero, oppidi formam resert. Sigerocapsa inter valles sita est, ad radices montis cujusdamin edito siti ad majoris cujusdam montis clivum; quam aptius co parare nesciremus quam cum oppido Ioachims Thal in Bohemia sito, quod Latine vallis Ioachimica dicitur. Metallica quae ex Side-rocapsa eruuntur, in causa sunt, ut qui huic rei student eo confluxerint, Sc magis populosam eam rcddiderint. Peram cenos hortos Z vireta istic instituerunt,&ubique adest aqua quae hortos multo commodiores reddit: praesertim autem vineta vicinis locis sita egregiὰ exculta sunt. Si derocapta fodinarum incolae hominum est colluvies, linguae varietate inter se disserentium, ut sunt Illyrici, Bulgari, Graeci, Dalmatae.
Muri argenti fodira Turcarum Imperatoris. atque de obria, auri origine disceptatio.
Sio a Roc Aus A in Macedonia sita est servix contigua: eumque esse locum, in quo Philippum Alexandri Magni patrem, aureos Philippicos primum cudisse Diodotus
scribit, puta cum CrenidasQὸinas invenisset, atque eas excoluisset: namque resertilla aetate singulis annis,mille & amplius auri talenta reddidisse. Metallicae quae nunc istielaborant operae,magna ex parte Bulgari sunt. Vicinorum pagorum eo ad mereatum confluentes rustici Christiani sunt,atque Servianice & Graece loquuntur. Iudaei similiter istic adeo aucti, ut Hisipanicam linguam quodammodo vulgarem reddiderint: etenim inter se versantes & sermones conserentes nulla alia lingua utuntur. Sider apta diutius:iubstitiamus, ut fodinas observaremus, tum etiam quod magnopere conspicere cuperem qua ratione aurum C sua vena eximetetur. Cum vero aurum omnium metallorum sit perfecti sesimum de purissimum, atque tam varia nomina in Europa adquisierit; perpendere volubmus, an illa in sua vena adipiscerctur: at ipsius impuritatem aliunde, quam eorum, qui id conrnriscent, infidelitate, non procedere comperimus. Aurifabri, S: Monetarii diversia illi nomina tribuunt,atque aliud altero vilius constituunt i inde factum ut aliud aurum ducatorum, aliud aurum coronatorum, aliud aurum scutatorum, aliud aurum rhenense dicatur: unum viginti haratis, aliud octodecim, reliquaque in hunc modum pluris vel miuoris aestimantes. At ejuscemodi nomina N precia in variis rellionibus nata sunt, in quibus eorum qui illud commiscuerunt &aliorum metallorum ipso viliorum miscellanea multiplicarunt,infidelitate adulteratum est. Ea porro multiplicatio,ex eorum,qui illius precium
in nummorum reccntiorum generibus augent, arbitrio, excogitata est. Ducati etenim,
scutati, Philippei, Angeloti, Portugallici diversimod4 expuriore vel impuriore auro culi
sunt. Id autem inventum non est recens: legimus enim jam vigente Romanorum imperio, Rempublicam, clim graviores bellorum impensas tolerare nequiret, nummorum pondus interdum minuisse, ut id lucri accederet, atque purum argentum, admixta aeris
octava parte adulterage & auxisse. Natura
519쪽
oBsERVATIONUM LIB. I. 49 Natura mim quam Oblectata est perfectiorem substantiam elementarem condero, quam aurum: nam non minus purum &sincerum in stra qualitate , quam ipsa simplicia, ex quibus compositum est,es ementa. Non igitur immcrito prae reliquis divitiis illud aesti inamus, atque reliquis metallis praecellere ccni enaus. Nam Natura, aequa quantitatis proportione cum elcmentorum synam ctria respondente illud condens, ab ipsa Origine iam expurgatum reddidit, ipsiorum elementorum simplicium instar: atque ista elementorum, in virtute pari, conjunctione adeo delicatam &persectam indi lubilis unionis mixturam generavit, eius colligationem tam fideliter fabricans,ut incorruptibilem massam conflarit, quae in sua excellentia & bonitate in aeternum permanet. Eam ob causam neque a temporis injuria vinci, neque ullam excrescentiam, aut rubiginis superfluitatem in se continere aut ferre potest aurum. Nam tametsi multo tempore aqua mersum aut igne sepultum maneat, nullam tamen inde maculam contrahit, neque aliam qualitatem, aut ponderis
imminutionem adquirit. Illud singulare privilegium prae reliquis metallis obtinet. Ex Siderocapta fodinis ingens auri argenti summa Turcarum Imperatori accedit: nam singulis mensibus,deduliis operarum stipendiis, pro sua portione decies octies mille ducatos, nonnunquam triginta millia, interdum plus, aliquando minus accipit. Qui cen sum pendunt, non meminisse affirmarunt iam inde a quindecim annis minus penaisse no vem aut decem ducatorum milibus in singulos menses pro Turcaruna Imperatoris iure. Metalla veto istic purificantur labore &industria Epirotarum, Graecorum, Iudaeorum, vallachorum, Circassioriim,Servianorum&Turcarum. Circiter quingentae aut sexcentae fornaces per Sider apis montes sparsae sunt: neque ulla est quae peculiarem dominum non habeat, qui suis expensis omnia necessaria in ea peragi curet. Porro clim sic res,tum quietassam fodinam educunt, Caducaeo sive virgula divina non utuntur, sed line sorte aut supputatiiniis calculo, fossionem prosequuntur prout illam commodam & utilem initio invenerunt. Pyritis sive Marca sitae genera variis praedita sunt coloribus. Aurum vero atque argentum purum non reperiunt, quin prius susum fuerit. Neque Chrys ollaitae est, neque Cobalium: neque fossilium carbonum apud illos usust alia vero ratione. metalla excoquunt quam in Germania. Eorum fodinae fluoribus carent. Leges inter Metallicos sancitae diligenter ut in aliis provinciis observantur. Qui argentum ab auro aquae sortis beneficio separabat, Christianus erat Armenius. Vocabula quibus nunc Sidemcapsae res metallicas exprimunt, neque Graeca neque Turcica sunt: nam Germani qui
primum eas fodinas excolere coeperunt, incolas metallicarum venarum, x instrumentorum quibus in eruendis venis utendum, nomina Germanica edocuerunt, quae deinde exteri cem Bulgati tum Turcae observarunt. Eorum officina a Germanicis dicerunt: in quibus tota hebdomada laborare uolent, initium a die Lunae facientes & die Veneris finientes, quoniam Iudaei die Sabbati feriantur. Omnes camini seu fornaces secundum
riuulos exstructae sunt, quiδ rotas quibus folles sublevantur aquae impetu versari neccsse est. Septem autem sunt ii rivuli,quorum haec sunt nomina, Piant2e, Amerpach, Κypricli: qui vero ad Orientem spectant. Roschetet & Is vota nuncupantur. Fornaces in quibus Pyrites colliquantur, viliter exstructae sunt: ut quae duntaxat tignis&asscribus plutei sive tabulati in modum coopertae sunt: Ampli sunt camini & in aedificii meditullio exstructi, va. Iido muro posteriore parte constantes, at anteriore levi materia clausi. quam die Veneris sub noctem diruunt: nam cum fornicis quodammodo in modum exstructi sint, fumum sive candidam suliginem recipiunt Veteribus Spodos appcnatam,ex metalli vapore exhalantem, & quo flamma maxime seri: loco, dum vena colliquatur, camino adhaerentem; Graecorum vulgus Papci, alii Papula nominant, cuius apud illos nullus est usus, aut pretium. Invenitur & Pompholyx, supradicta paulo candidior: utriusque si quis colligere vellet, facile singulis septimanis decem libras cogeret. Folles crecti statuuntur orem ter ram ad camini imum obversor sublevantur vero Λ: deprimuntur brachiis e rota quae aquae impetu extra aedificium versatur, immissis. Rota binas cruces habet,qitae octona brachia constituunt per medium rotae infixa. Quatuor priora brachia solics comprimunt: reliqua verbquatuor perpetuo non exercentur, quoniam ad alios folles, quibus plumbum ab argento separatur, impellendos sunt destinata. Ominus sive fornax ingenti ore hiat, per quod carbones-vena colliquanda alternatim iniiciuntur: atque bina Gramina habet,alterum inferne juxta terram, per quod liquefacta vena emuit, alterum paulo supta in ipsius camini quodammodo meditullio, qua ventus exspirat, de ignis, exhalatione opus habens, aerem recipit. Materia per imum foramen emuens, Cum suo cxcremento, quod semper supernatat, delabitur: perpetuoque id cxcrementum a metallo,quod in imo subsidit, parva quadam fossa fornaci contigua, eximendum cst. Quoniam vero leviora excrementa inutilia sunt, operae illa paulatim auferunt&abiiciunt: nam cum frigescunt, crustam supra
520쪽
metallum inducimi, quam virva serrea decutiunt rat aurum, argentum,atque plumbum,
quae simul mixta, gravioraque iunt, in imo subsidunt. Plumbi autem ab argento separatio ignis e cathonibus cohflati calore non fit, sed flammae ignis e crassioribus lisnis violenter conflati vi. Ad elim rem folles alia ratione quam primos collocari necesse est: primianim erecti sunt atq. ori innituntur: qui ver 5 ad plumbi separationem sunt destinati, oblinqui Jacent, atque quatuor, ut dixinaus, brachiis aquae impetu rotatis sublevati inflantur. Plumbum flammae ignis e lignis conflati vi colliquatum, ab eo quod ignis e carbonibus constantis ardore liquatum est differt, neque plumbum videtur, sed potuis metalli recrementum . Vulgus Graecorum Molini appellat, nihilqtie aliud est quSm plumbum iiDU-thargvri substantia,quod Molybdaena nominatur, qua postea denuo colliquatur ut plum
bum nat. Quanto autem magis ab ea repurgatum erit argentum, tanto purius reddetur. Latini, argenti recrementum Scoriam nuncuparunt, idque est quod Galli parum honesto vocabulo mense .cargent appellant, quam metallarii ut omnino inutilem abiiciunt. Graeci dictione a Germanis sumta, vulgo Lesichen nominant. Cum Galenam excoquere volunt. eam nonnihil comminutam supra ignem e lignis & carbonibus constantem, quem in area struxerunt, coniiciunt: nam nisi excoqueretur cum alioqui marmoris instar dura sit, a sornace non domaretur. Illam igitur excoquunt magna lignorum & carbonum congerie, Galenae copiam illis iniiciendo, atque alternatim alia aliis permiscendo, deinde ignem subiiciendo, doncc colorem mutaverit: tum demum in fornace colliquandam, inserunt.
Livius Siderocapis, olim Chrysite nuncupatae, sodinas describens, ait Macedonum reges sua bella seliciter gessisse. ob ingentia tributa quae ex fodinis acccipiebant, eosque auro &argento Macedonico illu stres cvasisse. Credibile etiam est Philippi conatus sine eo non ad 6 feliciter cessuros fuisset neque ejus filium Alexandrum tam ardua moliturum. Sed per illud Reges multa praeclara gesserunt. Itaque haec laus soli auro& argento tribuenda est, quod plerique ardui conatus felicem exitum habuerint, atque ingentibus bellis, quorum auctores fuerant, optatus finis sit impositus. Paulus aEmilius Romanus, victo Perseo Rege, Macedonas ne ampinis auri fodinas exercerent inhibuit, ut hac ratione Macedonum opes imminuerentur, atque Romanorum augescerent. linus etiam auctor est,
Macedoniae sodinas puro auro opulentas fuisse.
ratione metalbet aurum depuranc ex quo Turrici Ducati
cuduntur ue unicumque esse Ducatorum aurigenus per universum Turcarum Imperatoris dominium .
Sε RivM mandatum dedit Turcarum Imperator, ut aurum argentumque Sider Mpsae summa fide atque ut decet expurgetur. Modo retulimus qua ratione plumbum ab auro & argento separari soleat: auri vero ab argento separatio non est magni negotii: etenim ea silum modo fit aquae fortis beneficior eique rei praefectus est Armenus quidam: qui postquam aurum ab argento segregavit, in quadrangulas laminas pedem latas, binosque pedes longas, atque novaculae dorso haud crassiores malleo diduci jubet. Eas in
Vasculum diligenter componit. atque pulvere quodam aspergit, hac ratione. pulverem prim um e sale alumine,contritis lite tegulis constantem, in vase spargit,deinde quadratam auri laminam illiam ponit, quam simila pulvere etiam tegit, ei rursus aliam laminam imponit simili pulvere consipersam latque ita consequenter aureas laminas&pulverem alter natim commiscendo, atque aceto conspergendo donec vas plenum sit. Postmodum vi ignis e carbonibus conflati, per integru diem artificialem calcinantur&excoquuntur, do nec probe aurum expurgatum siti ex quo cusi ducati, postea Constantinopolim perscruntur. En igitur ut mortales suas m et leges observantes, ducatorum aurum, reliquis auri generibus praeserri voluerunt quandoquidem certum sit illud purius esse quovis alio auro
cusio, quod plerumque commixtum est. Aurum apud Turcas cusium, purissimum aurum est ducatorum, quod adeo molle & delicatum est, ut facile inflecti queat. Cujus, quemadmodum & ceteri auri splendor, etiam si impuris manibus tractetur, ilico non inficitur, sed perpetuo splendet & in naturali suo colore permanet. At reliqua metalla cuipiam rei adfricata, suae tincturae notam relinquunt: quod minime facit aurum, quod neque luteo neque nigro colore inficit. Mirum itaque non est, si istus color ad ipsius amorem nos ra piati praesertim tam communionem quandam cum Solis radiis habere videatur, eaque Virtute polleat, ut quemadmodum nus clogantia nostris oculis placet, singuli etiam illo