C. Velleii Paterculi Quae exstant opera ex recensione Davidis Ruhnkenii tomus primus alter

171쪽

emendetur, dummodo emendetur. Neque tu aliter x ntis, scio iii tolligens lector r quem mihi item non dissido patrocinio tilis adversus livoris ei inscitiae calumniam adfuturum. Et hae tolege nunc mitto, ut respires Paullum, ad reliqua plura necessurus alacrior. Λe DALI s. Diuitigod by Cooste

172쪽

C. VELLEII PATERCULI

Liber secundiu In Rhenani editione, posterius Nolamen. HE I . Potentiae Romanorum prior Scipio viam veruerat, luxuriae ρο- sterior vertisti Inter eximia historici munia 4luoque numeraverim;

cum temρOris erentuumque serie, fatorum Publicorum sortem connectere, Praecjusque cu rimis momenta lam incrementorum, quam decrementorum pragmatica demonstratione signare. Est au-

lom valde celebris apud scriptores passim haec inclinatae Rom. fortunae, ut sic dicam, epocha , excidium Carthaginis. Plinius XXXIII, ii, plane ad Nostri mentemr Pariter luxuria nata est et Carthmo sublata: ita congruentibus fulis, ut liberet amplecti vitia , es liceret peccare ex dignatione. Floru, quoquct a Carthaginis. CO-rinthi, Numantiaeque excidiis omnia retro sublapsa notat III, . Ia, 3. Λtque ita factum est, quod prudentissimus Scipio Nasica praeviderat, quum excidium Carthaginis dissuaderet t ut metu ablam aemulae urbis, luxuriae felicitas urbis inc*eret, ap. Flor. II, IS, S, ubi e insh. annot. Non ineommodo extuleris rationem Nasicae verbis Ateibiadis apud Thueri l. V IrTην πολιν , αν μὰν ἡσυχα 3, τρί- τε αυτην πεsi ἱαυτην , ωσπερ κώ ἄλλοτι , καὶ παντων τηνέπιστημ πν εγγηρασεσθαι ' ἀγωνι μνην δε , αεὶ προσλήχρεσθαι τηνέμπειρίαν, καὶ το ἀμυνεσθαι ου λόγω, αλλ' εργω μαλλον ξυνηθες εξει παροπτω δὲ γιγνώσκω πολιν μη ἀπραγμονα ταχιστ' αν μοι Disitiroci by Corale

173쪽

164 VARIORVM INTERPRETVM NOTLE

λκεὼ ἀπραγ-συνης μεταβολη διαφθα. ρύναι re, ut eιμί res, aiotissa sis, Bi se ac Per se ni eratur, ut alia multa, Omniumquμ adeo disc*lina consenescaις at Per certumina fore, ut assidue pro inle erientia , fuendique se scientiam non verbis sed re*- consuetamhnbeat; denique sic sentiae cisitatem negotiosam, in ol iam mula ram,

confestim, meo quidem iudicio, destrui. Λugustin. III de C. D. ait Vstimo bestio punico uno impetu alterius Sc*ionis, qui Ob hoc etiam ipse fricanus cognomen in renit, aemula imperii romani ab stirpe

deleta est; ac deinde tantis malorum aggeribus Onressa romana respublica, ut Proveritate ac securitate rerum , unde .riimirum Corinruptis moribus mala illa congesta sunt, Plus nocuisse monsIretur, tam cito eMersa, quam Prius nocuerat Iam diu adrersa Carthmo.

Adde cumprimis quae II de C. D. 33 ex Sallustio disserit. Hoe voluit in subtili sententia Sallustius Catil. ar Quod si regum atque in eratorum s gentiumque, animi virtus in pace ita ut in bello υaleret , aequabilius atque constantius sese res humanae haberent, neque aliud alio ferri, neque mutari ac miseri omnia cerneres, scia ieet bellorum discrimine motuque acuuntur ingenia hominum, securitate pacis resolvunturr adversis virtus intenditur, rebus Pr speris negligitur; itaque ergo fortuna cum moribus mu/tur. Ita quo saltu tiano dicto vera et praecipua causa omnis fragilitatis , mutationis, conversionis in rep. eontinetur, ut plane caeci sint existimandi, qui sorte easuque talia evenire, aut necessitate invidiaque sali isi eut ausi sunt olim loquii humanis rebus immitti

Luxuriae posteriori IIuc pertinet Q. Metelli sententia, quam refert Val. Max. lib. VII, cap. ar vide etiam elogantem hac de rodispulationem apud Sallust in tu in Iugurtha. PvTEAN. Remoto Carthaginis metu in Cicero enim contra Rullum a amrmat . Romanos tantum Carthaginem . Capuam , et Corinthum ita terris propter domicilium imperii, metuisse urbe is. Scum . Me tum Carthoginis dixit, quo Carthago metueretur, ut Sallust. Hi storiar. Ι: remoto metu punico ; ibidem, ta bellum excitabat metus Pompeii victoria. Gellius lib. II, cap. ra. Ρονκά. Ila et mox CaP. SI ab alterius nos metu, alterias vindicasea contumeliis. Metu Dignum est, quod seorsim ineuleetur iuventuti, Divina Pro identiae cousilium, quae potentissimas quasque gontes alia Disitigod by Corale

174쪽

veluti oppo ita potentia, i. e. metu alienae virtutis opumque in ossieto eontinet. Egregie Thuanus lib. Ir Da dioino consilio prouisum arbitror. vi tot magni Princ*es eodem te ore orbem terrarum moderarentur, ut quisque eorum aemulatione aut visetu nemuli in scio se contiaret, et alterius Nirtute, quo minus licentiosa eoagusione se inunderet, Ahiberetur. Hoc αυτίρροπον et ἰσορροπον nouuna ratione inclinatur; interdum enim aemulorum alter, cuiu

vitia iam in Waluere, Deo ultionem immittente, ab altero opprimitur; interdum impotentiam impotentia, vilia vitiis puniri e se nimiis, ita lampn ut palillo post oppressor flagitiosus opprima inret ipse; qua de re nune non est amplius dicendum. BOECLER. . Non gradu, etc. quo tempore ait Sallustius apud Augustinum de civitate Dei lib. II, cap. I 8 maiorum mores non patit-

Iutim, ut antea, sed lorrentis modo praec*ilati, adeo imentus lubruatque nonritia corrupta est . ut merito dicatur, genitos esse . qui εν

que sesi habere possent res familiares, neque alios pan. Toliis inhoe idem in Catilina, Iugiiri ha , et historiarum I. Recte igitur Floros lib. IV : Poenorum hostium ἰmminentem metum disciplinam

veterem continuisse seribit: hine perpetuae contentiones Seipioni eum Calone, diruendae eius auctore. SCREGE. Ad vilia transcursum Ferre possem, iugulari hanc ullῖtnninvocem transcursum: nam si descivit Roma praecipiti cursu a xir-lule ad vilium , quid opus addere transcurrisso ipsam ad Vitium pPorro notabile est, satum idem urbes urgero, quod et boluitios persequitur, qui ubi neminem habent, 'lii in metuant: quom ro- ereantur , vix pos 'unt , aequa commoda mente preti, ut diximus largo oro ad I iberianum elogium I acit. lib. VI, cap. SI. Gn Trn. Gruterus iugialari mallet votem ultimam. Cui non assentio. Nec enim Velleio in animo fuisse conciso gonere sermonis uti, arguit, quod nulla pagina occurrat, ubi non Plurimas voces resecare Potnisset. Vo s. Praeindia haee svisse secutae luxuriae, interpretatur

Lipsi ars r quippe quae non ad te uς sublatae Corthvinis, sed ad remotum Carthaginis metum pertineant. Atqui Velleium, non aliud remoti me us intelligere tempus, 'liram excisae Carthminis, nimis

clarum est. Fuerit itaque alia ratio quaerenda, et fortasse ex sequentibus: e quibus satis patet, Scipionis et Metelli opera non od luxuriam , degenerantis disci iu- vilia , sed ad publicam mu-

175쪽

gnificentiam : sine notatione vitii referri: simul tamen indieari facultatem, ol occasionem a ruagnificeritia in luxuriam prolabendi do illia inox dicetur. BOE Ci.La. Ovid. II, Met. 35έ rPe/Ἱue gradus, uterum , Pectuaque , hum rumque , manusque Ambit. Albino. anuq Pedo ad Liviam de excessu Drusi: Aon ex praec*ὰι dolor in tua Pectora vena, Sed ρer mollitos ante timore gradus.

Se ne ea epistola et S: Quid ergo Z Infra illum nulli gradus sunt:

aluam cisitas. II Li's. V. Misc. Obs. V. VIII, P. a8, 363. Vol. IX,

Tum Sc*B Quando Θ An eversa Cartilagine Θ Minime, sed remoto tameo eius metu. Quum iaceret Carthago, insurgere luxus apud Romanos coepit: et structa haec, quae diciti Scipio quidem Portiens has seeli Consor, ut ipse patillo post adnotate hoc suit decem circiter ante exersam Carthaginem onnis. Simile de Me- tollo, et de Octavio. Tum igitur benigne interpretabere: et quasi dixis et . sub id tempus. Lipsius. Dissentit a se ipso Velleius, cum hie 'refert Scipion in Nasicam porticus in Capitolio secisse post excidium Carthaginis , mox cap. 3 : Censorem porticus fuisse. At is consor fuit anno DXCIV eum M. Popillio Laenato, decem annos ante bellum punicum tertium. Porna. Metellus Poriteus Metelli ad finem ei rei Flaminii. Varro, Vi-im ius, Plinius lib. XXX LV. Scit LGK. Vid. lib. I, II. In circo Cn. Octa, tis, Quae a voleribus duobus adpellata n minibus , Corinthia, a structura , Persei sive Macedonica, ob rQ-gem Persea devictum, et triumphum, in quo haec talia fercula. Plinius in Flaminio ponit, meminit Cicero in ossiciis. ScuLGn. Pliti tu, lib. XXXIV, cap. 3. PvTEA . Amoenissimam ita Rhenani editio: perperam amoenissima Plures ediderunt.

Publicamque mun f. secula ρrioria luxuria est Insigni sententia ot observatione hoc a Velleio iudici iam additur; eui geminitiue i illud Taciti 1Il Ann. ', a. Diles olim familiae nobilium, aut clarisudine insignes, studio magni centiae prolabebantiar. Scilicet, dum iu decus gentis ac orbis suae certant maguificentia illu- ljZeo by Cooste

176쪽

stres viri, paul Ialim ad itixuriam Pgrvenit ir, prava imitantium aemulatione, clivi publici decoris laudem parum intelligentes aut curantes Privatim nisectant, quae nisi publica sint, Iandari nonitossunt. Qua in re, magno rursum exemplo monemur, quam disse ulter serat magnarum opum felicitatem linio an iis animia . ni EcL.

Triste deinde Flor. II, 33 , in ; quique ibi Camertis industria indicantur scriptores , praesertim Appian. Hispan. BORCLE R. Moersa Vietis praetoribus duobus II. Veiilio, C. Plantino et Cl. Vnimano. Florus, Cicero II. Ois. Valerius lib. VI, Pliniu

lib. VIII, Orosiu Eutropi alii. Scu GKr, . Romanis adoersa debuit dixi o. Itaque Acribe r Romano re 'ereretur ad ersa', vel renouanno. Romano pro Romanis; sic Taetius Λnn. XIl, cap. 58r Romanum Troia dimissum. Adi Grono viiiiii ad Livium lil, Ι l. en p. 3; apud Florum passim Romanus , Turontinus, Germanus, Brial sitis , Amulus, Lucanus, similiaque; ita et Livius frequenter. Possin et mninna regereretur nGersa. Livius lib. XXIV, i 8 Nee minore animo res romana domi, quum militiae gerebatur lib. XXX, cap. a : Viginti omnino legionibus res romana eo anno gesta ; lib. XXVI, cap. 4 et Inde equitatu quoque sverser romana res his. Si e velit tissimus liber Puteanaes bibliothecae , non mana acies; atque ita is passim. Tum dele Paullo ante το est, noinconcinno prorsus repetatur: Bellum in Hispania elc., secutum,

quod isti varia fortuna gestum est. HE Is. V. Mise. Obs. V. VIII, p. 28; V. IX, P. S. 6. nude muris in Virgilii illud: Desus an virtus quis in hoste requiris, quatenus locum babeat in bello, ostendimus ad prudentum verba, libro XLII Livii cap. 47 r Intordum in Praesens tempus Plus prosici dolo, quam virtute, sed eius demum animiam inmmetuum Diaci. cui confessio e ressa sit, se nequct Grie, nequE Casu,

sed collatis eominus viribus , iusto ac Pia bello esse siverutum. n T. Merito per tringit Velleius degenerem, et illicitam Caepionis linii dem in tollendo Viriatho; nam haμc talia nnu Pos uni iure armorum legi , sed in or ista et ilia helli numerari debent. Videndus rIL Grotius de iur. bess. et pae. III, 4 , I 8 , cum annotatis in no vi sima editione. BOECLER. mantinum graoivs εxarsis stic. Flor. II, 38 . ubi Cnm rs et Fre in hemius plure anno larunt huius belli scriptores. EcL.

177쪽

Haec urbs num7uam X plura, purm Propria λι entiatis, armarii Legendum , haec urbs nunquam plura, quam X milita. ρ ρrine tuos alutis armapit. Mιη'. Puto legendum: nunquam X ρlura eaque propriae iuMentutis p et vel sic potius: nunquam plura quam X pro . Puto etiam hie mendum esse in numero, nisi sorte in roscriptores inter se dissentiant. Nam Appianus in Iber. seribit Numantinum ante bellum non fuisse amplius VIII millia. Florus lib. II, et Oro in s lib. V, eap. 3; quatuor tantum millia Numantinorum, XL millia Romanorum sustinuisse, atque adeo vici se tradunt: postea vidi quo dam codiests, in quibus ita ivgitur e numquam X millibus. plura. PHEA . Manulii coniecturam contextui in- serre non dubitavi, quid ea enim certius' aut vulgata lectione

illa quid putidius 8 Numquam X millia ρlura, quam pruriae. Ac DAL. Docti viri emendarunt nunquam ρIura quam X minia. Sed uxitatior modu loquendi et Velleio familiarior postulat, ut

legamus numquam decem millibus plura. VRArsus. Tran posita videntur, orditiandaqu8 r numquom Plura quam X Pruris. L es. Lectio integra, quam frustra mutat vir doctus. Dicit Numantinos, nunqlia in decem millia, nunquam plura . quam propriae iuventutis armas e , id est externum militem non adscivisse. Firmat Λmpianu, in libro de hollis Hispaniensibus, ubi refert Numantinos

in bello adversus Romanos ant excidium nrhis, suisse et equites et pedites ad octo millia: quom numerum Florus dimidia parte minuit: quod tamen vix est verisimile. Porri A. Aldus, ac Lipsius, transpositis verbis, legunt: Haec urbs nunquam plura, quom X Prostriae LMentialis . armapit. Sed Volteiana potius postulat το quam induci. Et ita iam ab Marnestio, ac Stephano, alii que excusum videor idemque etiam probarunt Ursinus ac Claudiu Paleanus. Porro hi ine numerum binis millibus minuit Appianus e Florus autem , et Orosius plus demunt dimidio. Nam de quaternis solum millibus loquuntur. Sed utrumque id virtuti suae gentis dedisse crediderim. Vos ius. Ursini est egregia haec emendatio, quam in textum recepi. Lipsius et Acidalius e vulgata : nunquam X millia plura, quam pro riae iustent. , secerant nunquam Plura ,

quam X millis. BOEci Enus. το quam ex praecedenti nunquam a Iibrario perperam constati in o tet quare cum Vrsino et Put anci

Vossius delebat id iure optimor Lipsius atque Acidalius sic trans-Diuitiaco by Coosl

178쪽

po itis vocabillis me licinam tentabant, nunquam plura quam X millia. P.,pma pro vulgata stat lectione, ut voluerit Velleius, numilliam X millia, illin illa in plura cylam propriae iuventutis arma sp. iii est extraneum iiiiii levi noti adfuisse, quod et ipsum testatur Appianu . Sed iios eius hic iudicio non acquiescimus , quin artii

tra in lir quam, non solum esse eradendum, sed leo nilum praeterea numquam Plus decem millia; ide nos infra ad cap. rio.

Ibi ius ad lib. XLI, iar se tiagenti cuti; mox et an lius Iria mil-hu militum amιssa: In b. XXIII, 35 r hominum caesa Plus duo milliet ς cap. 4o et hostium Plus quinqtie millia caesa , et alibi idem , plus trecenta vehicula nmissa : lib. XL, 3 r ρltis annum. Nota sunt illa Terentiana ex Adelph. r plus quingentos coluρhos infregis mihi, nam plus ponitur pro Plusq/ιam. Η ix . nocte: ita Polron. IAIl, plus libram comedi; vide Vor i. ad Val. Max. lib. VIII, S; sic et minus ponobant Livii A XXXV, tr non minus quinquaginta πρί dofecerunt; vide II otio m. ad Cicor. I, Verr. 47 , et ita amρliarcon truxi locot Davis. ad Hirt. Beli. aDic. 45; sic cape illa Senec. I de Clemetit. Ir nec unquam plus imum patiuntur; Me t in optimis codicibus. Bunm. Ita omρlius itiis. cap. i5, 4 ; et aio, 3. Vid. V orsi. ad Stilpit. Sevor. I, rS; Fronitu. II, 3, I 4. Vass. ad Sallust. Catilin. 59. Iurri in m ππ.Pompeiam mvnἰ nominis virum Vide Appian. in Iber. Cicer. III de Osr, et II de silib. Ρττευ . Neselo cur hoc tribuat Pompei ci Ruso; qui a Cicerone homo per se cognitus, Pro Miaraena no ushomo appellatur, atque etiam in Verrina V humili et obscuro loco natus dicitur. Porri . Q. Pompeium Aulum vocaltim notat hie Collari u : sed secutus Appiani mendoscis eodices s notante ia in

Sigonio in fastis ad Λ. V. C. 6ia i , ubi Αὐλος dieitur pro Aυλου

υι ς, simili errore in antiquis Valerii M. editionibu , lib. VIII, cap. 5, S. I r usidius dicitiar pro Atili fitat. Verum cognomensuit mos, ut in fastu a Noris io publica lis vocatur. Bunn. Ad turpissima Numantia uni foedus horrenda enominia maculosum vocat ahugiastin. III de C. D. at ἰ Quintilianus etiam lib. III, 8; inter ea refert, qui, quae Iurpia esse dubitare non Possunt. utilitatis specie ducti probent. I alia plura aptid alios auctores. BOECI..Hic primus e Pompeiis consul fuit Paron thesin hanc suo locis excidisse arbitror, in qilein retraho, scriboquc: Tum Pompeium

179쪽

I O VARIORVM INTERPRETVM NOTAEs hie prisus e Pompeias consul fusti m r ni nominis rurum . natur issima deduxit foedera, noc minus, etc. Cni Aonquq hami in litornruin aliqui ' sest, a mo penitus non dissentiet. Do hoc ii' o Pompoto primo eius nominis consulo infra clari u . ni hi hita lempori A lite esu duae, seu tres Pompeiorum fuere familiae . Primus eius nomianis nitie nnnos fere CI XVIII Q. Pompeius eum Cn. Serodis consul fuit. ΛCIDA L. Manelaum verecundisi Niim Mancinuq impunitus init, tinem Romani niadum , ac manibus post tergum religatis, Ni man libit tradidoro Z Λl qui vel maxima ea poena fuit. Ita igitur concit' hune loeum : Sod Pompeium gratis ει unitum habuit. Mnneinum

erecundis. qu*Pe non recusando. 'ρrduxis huc , etc. Inter alio .

praecipuo hoe firmat Cleorci liis III Ollieiorum; C. Manciatis lail

ut Numantinis, quibuscitur sine sennius nuctoritale foedus secerni dederetur. rva Mnem suasit eam. quam L Furius, Sex. Aisitas 'rebant. Qua nece in est hostibus dedistis. V DAq. Si vellem is hune I eum distineti otio quadais corrigere i Sod Domρ sum ςrntia imp. habuit. Mancinum verecundia, g. n. r c. huc Perduxit, Pic. in sensu

quidem nihil erit incommodi. sed illud s quime non recusando ivalde inficeto male sire cum textu eo haerenti glossemati Comparandum erit. Ρο set itaque fortassct lectio u itala prorsuq tol rari. Λ t. inquis . quomodo impunitus iliceretur, qui hostibus dedistis ost 'Quia i in illa deditione non receptus a pri lino bonori re titulun 3 ad novos honor s admissus est, adeo ut nee ip poenae loco duceret eam deditionis contumeliam r quippe qui eodem habitu sibi statuam instituit, quo deditus est, annotante Plinio XXXIV, S. Verecundiam Mancini , quam Velle Ius vocat, id est , ognitionem clupae et voluntariam susceptionem poena , laudat ac explicat Cicero IlI osse. 3o. Bo ct. n. Mancinum verecundia , qui Pe norarecusando perduxit huc. Sic distingue et mox dolo το secerunt. aut mula in fecerant. IlEires. An in illo qu*ρε quod mox itorum rci' titor . non lateat utens dubito, Et sorio leg ndum: Mancinum Derecundis , qui P. R. non recusando , Perduxit huc; in quibus noti mrenties apud I elleium aberratum adiicitaverunt miri docti: filii nutem ipsE suasor rogationis, a L. Furio et Sex. . tilio Inla . ut ex Cicerone docuerunt interpretes. Uarburt. Bibl. Brit. T. VII, P. 269: quae Poenam non recusando perduxic hunc . Bunn. Duiligod by GOmli

180쪽

AD VELL. I AT. HIS T. ROM. LIB. II CAP. II I J Iliuem illi rec*ere se negase. dicentes, public. υBI. IV. etc. Valliis et liaec ratio, si Nitinantini, legatis missis, quum S. P. Q. I .

Qui me TA. Gracchus, etc. De hac seditione vid. Flor. III,

Tantis denique adornotus vir luimus, quantas perfecta et natura et industria mortalis condisio recistis in Formula geruina . propius ad libri si nonii Druso Claudio, fratri Neronis, adolescenti tot tantarumque Nirtutum, quot et quantas natura mortalis recipit, vel industria percipit. Qui colitentione digna haec ista neget 8 Acin L. Quantas perfecta et natura et industria mortalis conditis recipis Mitiuq perplexa erit oratio, si scribimus: perfecta et naturiae et industriae mortalis condisio. Seneca ep. LXXI : Multis videmur maiora Promittere 'quam reciρὰ humana conditio. F p. I.XXXVlI: Nostra enta actio est, quod nullius mortalium conditis Decipit. N δε- sler sub sinem operis , si aut natura patitur, aut mediocritas recipia hominum. sim' . V. Misc. Obs. V. VIII, p. a 8; V. IX, p. 346. Omnibus statum concupiacentibus i Nobis liaec impura. Quid est concri Acere sinium 8 Aut quis sic e prisco Latio 3 Quid hoc etiam ad Gracchi leges Z Eme nilo: omniam statum concutiantibus. Et profecto verum est. Leges istae Tiborii, inquit, omnium sol lunas Ot, latum coiicutiebant. Quomodo Z Quia agros iamdiu possessos, alio natos, votiditos, in dotem datos, iterum hindicabant iii publicum, Pt auferebant domi illi Priscis. Itaque Otiali es in metu, et sor- lunae Plurium inceriae. Appianus et Plutarchus pulchre hoc diducunt: ille pri illo Ci, ilium, hic in Gracchis. Tu vide. Quod ad Dbrabim, imo quod ad mentem, pariter Ielleius infra de Cui Ilegibus e Nihil immotum, nihil tranquillum, nihil denique in eodem

ιιulu sta ebat. Lirs. Posset etiam rescribi stulim e ses I revera nihil dilucidiis, Lipsiana emcudati otio : statum concutientibus, quo ipso innuit praeler publicam utilitatem huiusmodi introducta; prudenti enim imprimis inquirendum , num coercitio plus damni in remptib. ferret, quemadmodum loquitur apud Tacitum Tiberius lib. IlIAnn. 5a, ubi nos de tali iam remediis morborum plura. GR TEn. Elatus ubi conditio vitae uel ia ac stabili,. Ita ui tulia: qui Pu nul-

라틴어 텍스트