장음표시 사용
111쪽
D ' De Morbli Est de alia quoque species saliguine dissoluto dc ei-to putrescente conjuncti, quae maligna dici debet. De hisce ordine agamus. 3. Peripneumonia inflammatoria eorripit praecipue
sanguineus , fibras strictas & densum sanguinem habentes , di et a crassa dc potu spirituoso utentes nimis angusta thoracis conformati osse praeditos. pinguedinosos, asthmaticos, ct fenesi grassatur maxime hyxmeis 4. Causae remotae sunt cohibita perspiratio, validae exercitatio; aer. frigidus densus, gravis in pulmone admi stus, ventus ab aquilone spirans; exhalationes aeres vel astringentes in aere volitantes; potus spiri-
tuosi; aqua frigida corpori labefacto immissa, balnea nimis calida, pleuritis & angina, dolores spasti ei &colici; evacuationes suppressae, exanthemata repulsa; ulcus antiquum consolidatum; variolae vel morbilli. s. Caula hujus morbi proxima est obstructio in- Rammatoria in finibus arteriae pulmonalis, aut bron. ehialis, aut utriusque simul . Hanc certissime declarant causae remotae, symptomata, & cadaverum inspectiones. as. Incipit sense rigoris, cui succedit ea lor pulsuscitatus, magnus, & mollis, respiratio laboriosa, te Ieris & calida; dolor gravativus sed non acutus, Vulistus Zc oculorum rubescentia; anxietas, inquietudo,
de debilitas; sanguis emissus tenax, dc crusta alba coopertus niolus supra latus affectum decubitus; tussis sicca , vomitus, os dc lingua sicca, . dolor. nhuinero, urina rubra & post secessum turbida, vigiliae, de delirium. Tandem spiritus trahitur eum umbilo; pulsus sermicat, visus obscuratur, mens alie natur; extremitates frigent, sudor in superioridus partibus obrumpitur, & aeger moritur . I. Terminatur hic morbus circa criticos dies sputo primo tenui, dein flavo & sanguine tincto, sudoribus largis; haemorrhagia narium; alvo laxat. , ccurina sedimentum subrubrum deponente . . Aliquando transfertur materia ad inferiores extremitates, uo.
112쪽
ebrimu/. orphlegmona, erysipelas, tumores, dc uleera producit. Non accedentibus hisce salutaribus crisibus, insaustas per suppurationem, scirrum , vel gangraenam habet. s. Pulsus in peripneumonia semper invenitur mollis: quia pulmo pulposa dc cellulari, non m branaeea sabstantia, fabricatur; ideoque cum membrano sis arteriarum tuni eis nullam habet sympathiam, neque in spasticas contractiones incitat. Respiratio frequens dc laboriosa; quia, vesciculis sangine congesto compressis, neque aerem satis copiose hauriem tibus, pulmones crebrioribus conatibus id compensare nituntur. Uesticulorum latera, dissensione vasorum, ad se mutuo affricantur; hine tussis& strepitus. Denegato libero per puImones transitu , sanguis stagnat in eorde dextro de venis; hinc anxietas, rubor oculorum de faciei, delirium, vigiliae, & phrenitis.' s. Distinguitur clarissime peripneumonia a pleurItide pulsu pIeno dc molli; respiratione calida, &dolore gravativo sed non acuto; ab asthmate, valida febre quae illam sequitur.
io. Peripneumonia nunquam periculo vacat a sum
ma visceris necessitate . Si obstructio parva , vas, flexi- Iia, & Asris non nimis valida, tunc speranda est resolutio. Si magna adsit inflammatio; vasa valde rigida; sanguis, venae sectione quamvis saepius repetita , tenax semper profluit, de sternutamenta conistinua, in summo di Icrimine versatur aeger. strepitus pulmonum, dc oculorum caligo mortem jam imminentem ostendunt. Utrumque pulmonum inflama
malum cita mors plerumque sequitur. Α pleuritida peripneumonia, uti olim dixit Hippocrates, malum. optime judicatur sputo albo, flavo, striis sanguineis mixto, dc sine molimine prodeunte. Sanguis floridus, spumosus , lividus, porosus instar spongiae , imminens
Si materia intus absorpta per urinam, sedem , vel sudores elieitur, sauit morbi eventus; si vero deponit r in hepar, lienem, vel cerebrum infaustus expe
113쪽
ctandus est eventus. Haud meliore nota insignItur . quando diarrhoea sputum sistit, vel urina aquosa de venit. Si symptomata ad quartum diem sine mitig
tione permaneant, tunc expectanda suppuratio, quae in phthisim pulmonalem, vel empyema, morbos du-ἐii eventus, degenerat. Si materies ingammatoria in seirrhum mutetur, morbus oritur incurabilis; si in gangraenam , mors praesto adest. lndicatur in hoc morbo ut, x. Sanguinis copia Ac impetus contra vasa pulmonalia obstructa minuatur. a. vasa laxentur. 3. Humores diluantur &
sanguinis copia & Impetus minuitur, T. Larga cc repetita venae sectione. Quando vires ulteriorum venae sectionem non admittunt. , cucurbitulae humeria applicatae prosunt. Sanguis post quartum vel quintum diem non detrahendus, nisi venae sectionem nova deposcant symptomata; quia suppurationem jam inceptam impedit. a. Alvi repetita subductione emollientibus injectionibus . . 3. Erispasticis, post debitas ex euationes , applic xi ., Uasa laxantur, D Potu n to tepido relaxante,
i. Vaporibus ti epidis emollientibus per inspirationem in pulmones attractis. 3. Clysmatibus emolliantibus nitrosis. 4. Quiete & calore lecti. I. Aere neque nimis calido, neque frigido, sed temperato .
Humores attenuantur, 1. Potu multo diluente. 2.
Nitro cum paueis camphorae 'granis. 3..Dieta sorbila tenuissima & attenuante. ret. Ad sputum promoV dum conducunt ninnid vapores ore hausti, blanda bleota eum syrupis pectoralibus mixu, deeina emo Ilientia pectoralia, . infidentia, & ante omnia epispastiea repetita. Ad inhiahendum sanguinis sineeri sputum sectio venae Saphe. nae, & miaicamenta mucilaginosa, leniterque ads
114쪽
Febrilibus. Peripneumonia maligna is 3 a. Peripneumonia maligna priore Ionge periculosor est , & scorbuticos nautasque post longam navigationem praecipue adoritur. Adest dissicilis respiratio; inquietudo ; summa debilitas . animi ad minimum motum deliquium, dolores per totum corpus pulsus mollis & depressus; prosus sudores , rejectio materiae tenuis, saniosae, sanguineae , ma Ie olentis Per sputum , urina ruberrima; sanguis dissolutus, lividus, sine crusta alba; eruptione rubrae, vel lividae
a. Prosunt in hac specie acida vegetabiIta vel mineralia; acetum camphoratum, vinum rubrum, die- ea nutriens Ac acescens & optata' caute administrata ad defluxionem inspissandam . Nocent epi spassica , & venae sectio, nisi adsit pulsus firmus; praesertim si repetatura . . '
Peripneumonia notis. r. Peripneumonia notha senes, phlegmaticos, debiles, laxos 2 obesos, tempestatibus praesertim pIuviosis, petit, oritur a sero & lympha nimis viscidis re glutinoss pulmones obstruentibus.. 2. Adsunt frigus & calor alternatim; pulsus frequens debilis, & tenuis; vomitus, anxietas, ponde xis sensus in pectore, vertigo, capitis dolor , tussis, sanguis serosus, coarctatio pulmonum , urina pallida, calorque vix auctus .
3. Levatur venae sectione, si vires admittant; eu- eurbitulis humeris applicatis; vomitu , epispasticis, purgantibus lenissimis , s nullum adsit sputum ; dc medieamentis attenuantibus , uti haustibus salinis, camphora, aceto scillitico, gummi ammoniaco . Mu eilaginosa, oleosa, & optata vitanda sunt s Ei
115쪽
δε respi ratione laesa. a. Distinguitur, 1. In diversas species secundum diversas pleurae partes affectas. 2. In veram, ubi soli pleura; ct in spuriam, ubi musculi intercostales assiciuntur. 3. In humidam, ubi adest separatio &seles, ubi abest . . ra. Pleuritis causas praedisponentes & remotas antea in peripneumonia descriptas, superadditis exterius thoracis laesionibus, pro suis agnoscit. . omnes consentiunt auctores , quod causa hujus morbi pro, ima est inflammatio pleura sed magnopere dissentiunt de parte membranae affecta. Nonnulli
externam pulmonum tunicam , vel superficiem, pro sede pleuritidis habent. Ueritatem inter cadaverum sectiones, ubi sola invenIuntur , sne prae concepta ompinione scrutantibus patebit , quod pleuritis oritur saepe a sola externa pulmonum superficie, saepius a Pleura costas cingente, sed saepissime ab utrisque si mul inflammatis. Vix enim aliter fieri potest, quin pulmones sinceri, inflammato semel. latere, in mombi societatem trahantur ; quia eadem investiuntur membrana , saepe lateri adhaerescunt , & eostis obdolorem non satis elevatis , haud satis expanduntur, ideoque Inflammantur. Pulmones a pleurreide aste ctos testatur sputum a pulmonibus proveniens. s. Pleuritis incipit litoro dc horrore ; quos sequitur calor, sitis, inquietudo, dolor In latere acutus, pungens, ct ad spinam vel clavieulas vergenS; pulmsus durus & snstar ehordae sertatus; decubitus in i tere affecto difficilis: tussis seca dolores exacerbans urina ruberrima ; sanguis detractus valde adhaerescens, crustaque tenaci obductus, dolor capitis, respi
116쪽
Feἔriuus. ratio 8 Isel Ilitha, 'reiectio materiae tenu Is, saniosae, ct saepe sanguineae post tertium diem, omniaque per ipneumoniae symptomata. Inspecto cadavere, pleura solia erassor & Inflammata, aliquando suppurata , nonnunquam spha celata, invenitur. Eodem modo plectuntur pulmones. 6. Solvitur morbus circa criticos dies haemorrha-gia , sputo in initio tenui , sanioso dc sanguineo , dein albo dc crasIo , sudore, a Ivo soluta , abscessi . sibus , dc urina sedimentum lateritium deponente , Si non resolvitur obstructio, terminatur suppuraris,e, seirrho, vel sphacelo.
F. Dolor ad omoplatas dc spinam ubriit , quia pleura hisce partibus appropinquat. Pulsus durus ocserratus provenis a spastica systematis arteriosi contractione, excitata per consensum inter arteriarum tunicam & pleurete membranam a vehementi dolore. Decubitus in . latere affecto vasa turgida compri- . init, augetque inflammationem & dolorem . Reliqua symptomata ab adjuncta peripneumonia facillinme deducuntur.
8. pleuritis distinguItur a peripneumonia , dolore acuto de pulsu duro, a doloribus thoracis , aere in intestinis in carcerato excitatis, febre, aliisque symptomatibus d. Respiratio facilis di excrestio purulenta, alba, revis, dc aequalis, morbi feliceri eventum , sed resipiratio dissicilis, imminens suffocatio, urina multa rosa, & tussis sicca, elapso tertio die , infelicem eventum portendant. Dolor & abscessus aurium morbum solvunt. Sputum subito cessans sine ullo urinae sedimente, di arrhaea nimis frequens, strepitus pectoris a redundante sputo, de facies tristis , subitum exiti uin minitantur Pleuritis recidivans plerumque lethalis . Si, dolore pectoris eessante , febris eadem
Perm neat cum pumi debili & intermittente, sud ribusque, gangraena jam inceptr est. o. Indicatio curatori, est, x. Momentum sanguinti
117쪽
De MOHis .eontra vasa obstructa diminuere . a. vasa relaxare . 3. Humores diluere. Momentum sanEuinis diminuitur, r. Subita, larga, de saepius re lita venae sectione, quoad aequi vires serre possint . a, Cueurbitulis , ante summa inelsa cute, supra locum dolentem applieatis . 3. Empl. epispast, peram plo supra partem affectam applicato, quod certe de cito dolorem levat. Fibrae relaxantur, a. Fomentationibus emollientiabus, vel saeeis herbis coctis repletis. a. Μedicamentia oleosis & potionibus muellarinosis interne sumptis a Sanguis diIuetur, r. Potu multo tepido diluente. x. Dieta tenuissima sorbili . 3. Nitro cum pauxillo camphorae exhibito. xx. Ad aeutum lateris dolorem , urgente summa necessitate, anodyna, praemissis debitis evacuationi-hus, caute administranda sunt. Expectoratio, uti in peripneumonia, pectoralibus promovenda est . Eva- .
ra. Inflammatio mediastini, quod ex binis pleurismmponitur, sese prodit dolore acuto inter sternum de spinam vel claviculas, respiratione frequenti de celeri, caeterisque pleuritidis symptomatibus. Pleuritis dorsalis ab Hippocrate & Araeteo appellatur . et 3. Si peri cardium , quod ex pleurae duplicatura componitur, inflammatione corripitur , dolor senti tur profundus; gravitas, anxietas, respiratio celerri ma & nequens, stis ingens thoracis incendium , palpitatio cordis, pulsus durus di inaequalis , lyncope .
Parapbrenitis. r. a Rcte cum prioribus connectitur paraphrenitis, o quae pro sua causa proxima agnoscit inflamma
tionem diaphragmati , vel pleurae ubi diapbragmati
118쪽
Patur acuta febre , dolore acuto inter costas spurias Imas vertebras i respiratione celeri , convulsiva singultuosa ; inquietudine & anxietate ; tussi sicca, ι inguitu, delirio , retractione hypochondrii sub co- is , ct immobilitate abdominis inter respirandum . Eodem modo terminatur, & iisdem cedit remediis. Re pleuritis.
Phthisi pulmonalis . t. T Ηthisis pulmynalis est tabes corporis, cum se-- bre hetica, tum , dc purulento sputo, ab ulcere pulmonum originem ducens . a. Distinguitur, x. In originariam & symptomati-Cam. a. In phthisim cum abscessu, vel eum vomica. 3. In acutam Ac chronicam. 3. Huic morbo maxime obnoxia est aetas inter vigesimum S trigesimum annum ς & forma quae gaudet humeris alatis, collo longo teneroque, thorace angusto planoque, statura procera, ct molli musculorum compage .
4. Causae procatarcticae sunt acris materia apulmonibus separata tussimque excitans . t.mus ari enica vel carbonum s aer humidus , tubercula haemoptoe , evacuationes solitae diminutae, vel rein prellae, uti menstrua , lochia , u Icera , pedum s datio , haemorrhagiae narium , haemorrhoides , sea. bies , &c. , animi pathemata inordinata , nimia cibi potusve ingurgitatio ν vita sedentaria ἱ corporira extranea in pulmones delapsa ἰ vulnera , morbidi ersi , uti scorbutus , scrophul a , affectio hystericR , lues , asthma , febres continuae , remittenis U , peripneiunonicae, scarlatinae, va
119쪽
s. Causa proxima est ulceratio pulmonum. Hoetp. stantur causae remotae & cadaverum inspectiones. 6. Oritur obstructio saepissime in glandulis per pulmonis substantiam disseminatis, vel arteriis bronehulibus: aliquando etiam in minutissmis arteriae palmonalis vasculis .
. Recte separatur hic morbus in duo di etsi stadia, inflammationis & suppurationis.
s. Incipit sussi sicca, voce clangosa, calore aucto)dolore , thoracis oppressione, praecipue post motum
sanguinis spumantis & rutili rejectione sapore salso in ore; appetitu prostrate, sti, cibi nuper assumptivomitu , pristitia, gravit te in iobo affecto ; pulsu
celeri, molli, parvo, nonnunquam pleno & durlusculo. Stadium primum inflammatorium. Postea pus expuitur viride, album, sanguineum, Inodorum vel grave olens. Corpus extenuatur, & tempore aestivo athel; sebre depascitur, quae vespere advenit, & mane sudoribus eoi liquativis difflatur; diar-
rhoea , lienteria, dysenteria, vel diabete vexatur; ea-Iore , praesertim in votis manuum, uritur; linrua paruis ulceribus scatet, post pastum genae livescunt, ungues curvantur extenuatis digitis; capilli deeidunt, pedes tumescunt , praecordia sursum convelluntur; bronchiorum partes abrasae tussiendo rejiciuntur, languent omnes iunctiones , corpus arescit, oculique sub-sdunt, & intra ea vitates sese recondunt Tandem deglutitionis laesio, ulceris exsecatio . frigus corporis di virsum desectio, aegrum meliora facta expectan-tεm subito conficiunt . Stadium suppuratorium . Iqvomita omnia haec accidunt, puris iputu e cepto. s. A vasis pulmonum obstructis & inflammatis oritur tussis seca, calor, dolor, fibris, caeteraque δε-ἡii primi semptomata. Α vasis oc fluidis suppuratis puris sputum . A pure aeri putridoque in venas absorpto humores colli uantur, putrescunt, febriles pars -κismos excitant, e corpore per cutem, intestina vel renes eliminantur, ad nutritionem inepti riaduntur,
120쪽
Febrimus. 9& In Iateralia vasa hydropicos tumores ex Itantes cedunt. Sansuis rutilus & dissolutus, ad caput postpassum inflatione ventriculi determinatus , in vasa haud antea permeabi Ita intrat, ct ruborem excitat. Tan dem ob humorum desectum & putredinem moritur, non line vana convalescentiae spe a lenitate morbi apparente oc quotidiana symptomatum mitigatione .lo. Stadium primum hujus morbi a cat rrho dignoscitur, quia hunc defluxio, illam tussis arida Et pondus alterius lobi pulmonum In deeubitu comitatur . Febris putrida remittens, puris rejectio, tabes, sudores nocturni , & diarrhoea colliquativa , stadium Iecundum ab aliis morbis abunde distinguunt. tr. Prognosim faustam essiciunt morbus adhuc recens , pus album, aequa Ie, facileque rejectum , nuIIa vel saltem parva febris, respiratio libera, tussis mitis , appetitus haud prostratus , thorax satis capax alvi laxitas, juventus, caeteraque symptomata leni R ima; desperata, morbus haereditarius, tussis ferina, calor hecticus matutino tempore, somnus haud vires refocillans , antecedentes morbi febriles, tabescentia magna, suffocatio, diarrhina, sudor colliquativus, pedumque tumores. Acuta periculosior chronica ζ originaria symptomatica . Autumnus tabidis nocet. I a. Stadium primum curatur , I. Inflammationem
minuendo venae sectione parca propriis intervallis subinde repetita. a. Uescatoriis dorso & lateribus frequenter applicatis. 3. Tenues ct acres humores invi-1eandost leosis & incrassantibus medicamentis. 4. Uo mitu , si a catarrho frigido ortum duxit. 1. Causas
morbi specificas, sive ab haemorrhagia, scorbulo, scro-phulo, asthmate, hypochondriaca aut hysterica affe-esione, vel evacuationibus suppressis, pendent , medicamentis victuque hisce morbis dicatis tollendo. Tubercula cruda deobstruentibus lenissimis summa
Stadium secundum levatur, r. Abstergentibus, incrauantibus, di agglutinantibus. a. Pus educendo perta a vias