장음표시 사용
131쪽
na Morbis . 7. Inflammatio minuenda
1 causas remotas particulares , sive hermam , tumorem , sive corpor βη δ' - ta subito in
bus servavit; multa enim In praecipitI pericu
Diεt, tenuissima haud inflans , qu e r ρο ... tum & frigoris evitatio , &-rotanti , valescenti conveniunt . Postea quoque vitar' p tet crudit re, frigus, Mation- , ambulatwnem
Σ . Ita , subitum frigus ab Rere,
132쪽
Febrifilus. 33 vel kIgidis potionibus, jecori antea calefacto applicatum; sanguinem tenacissimum, atra bilarium ab antiquis appellatum. a. Distinguitur, r. In genuinam & spuriam : in priure, afficitur hepatis substantia ἐ' in posteriore , peritonaeum vestiens hepar vel costas spurias. a. Se eundum partem hepatis affectam, seil. concavam Acinfimam, vel convexam & superiorem, hae duae speetes diversae diversa habent symptomata... obstructionem in finibus arteriae hephtieae vel venae portarum pro sua causa proxima agnoscit. s. Inflammatio concavae partis hepatis hisce stipatur symptomatibus; dolore obtuso, grav/tivo, dc fixo in dextro hypochondrio ἔ ardore, anxiexate circa praecordia, pulsu primis diebus serφ naturaliter nrdinato, neque frequentibus magnopere conellato ; instatione & tensione dextri hypochondrii; cibi fastidio, nausea de vomitu; sti magna, lingua scabra de nigra', cardialgia, faeie pallidi, citrini vel icteri et coloris . sagultu molestissimo . Inflammationem eonvexae partis comitatur doIormagis acutus in respirando, & ad jugulum vel huis merum extendens; pullus citatior, tussis sicca, molestus in sinistro latere decubitus ῆ sngultus , vomitus, & magna debilitas. 6. Morbu3 terminatur quarto, septimo, vel undecimo die per alvi solutionem, urinam vel sudores , ψel postea suppuratur, vel in schir um mutatur.
7. Dolor tantum olitusus, gravativus , dc pulsus parum a naturali alienus, in inflammatione concavae partis hepatis, hu;us visceris insens bilitati debentur, Anxietas , vomitus, cardialgia a nervorum consensu, dcirritatione 'asorum ventriculi, sanguine repletorum , ob obstaculum ad venae portarum extremitates natum, Color ictericus ab impedita bilis secretione&- excretione: βingultus ab affectis per consensium nervis diaphragmatis, quod cum hepate connectitur . . Sed convexae partis inflammatio severiora producit
133쪽
rit De Morbis symptornata, quia hepatis superior pars diaphragma
ti adhaeret, quod acutiore sensatione praeditum est. Humores ramos ex eodem nervorum pari sortitur ,
ergo per consensum afficitur . AEger dissicillime in sinistro latere cubat, quia in tali stu ligamenta inflammata dc tensa magis tenduntur.
g. Dignoscitur a pleuritide lenitate doloris, stuIntra costas spurias; pulsu non duro, de diis cili in sinistro latere decubitu; ab hystericis & hypochon-driacis symptomaribus, febre comitante. 9. Si recte tractetur, raro periculosus est morbus. Eventum funestum praedicunt singultus perpetuus , febris valida, sitis inextinguibilis, subitus extremorum pallor dc frigiditas, urente corpore. Suppuratio hepatis, ni tumor extrorsum vertatur, saepissime aegrum e medio tollit. Per longam vitam sine magna incommodo perfertur schirrus, s debitum adhibuturvitae r imen, & tumor medicamentis aperieia busnon irritetur ; hisce enim in cancrum saepe dege
xo. Ad morbi medeIam confert, r. Uenae sectio copiosa , non obstantibus arteriis fere naturaliter ordinatis: si postponatur haec operatio, donec pulsua indicat, nimis tarde advenit. a. Alvum laxantia. DClysmata attenuantia dc antiphlogistica, quae absorpta venis mesera icis recte ad hepar deferuntur . 4. FO-mentationes de cataplasmata discutientia hypocondriis externe applicata . s. Medicamenta attenuantia de antiphlogistica interne sumpta . 6. Emplastra tepi*asti ea supra locum dolentem applicata .aa. Frigus, omnia Digida, labor , vehemens motus, ira, trepidatio, pondus, ja his, in hae morbo inimica sunt.
134쪽
2. Causae remotae sunt vulnera & eontusones reis num; calculi, cibi flatum in colo ἰ generantes quodcunque sanguinem ad renes determinat, uti diureti- ea calida, concussio in rheda, vel equitatio, plethora, evacuationes suppressae, spasmodicae renum eon
3. Causa proxima est arteriolarum renalium abstructio, uti patet cadaverum inspectione. a. Adsunt calor, dolor, & nonnumquam rubor in regione renum stupor cruris ejusdem lateris I sebris, urina primo pallida , dein rubra; dissicilis mictio , dolorosus incessus, vel erectio corporis ; facilior in latus infirmum, quam in fanum , decubitus; ι frigus extremitatum, nausea & vomitus , anxietas & spirandi dissicultas, suppuratio vel gangraena partis. s. Α tumefacti renis compressione oritur rubedo cutis & stupor cruris ; a compressis tubulis uriniferis, palliditas ct diminutio urinae; a partibus tenssct inflammatis, dolorosa eorporis erectio , a Communicatione nervorum, vomitus & anxietas.
6. Colicus dolor distinguitur a nephritide, quia i I-le magis ad anteriora situs est , & dissicultas urinae tarde per consensum, si unquam , advenit. 7. Morbus periculosus, praecipue si, deficiente urina , supervenit delirium. Urina limpida pejor faturata . Haemorrhoides supervenientes morbum sol unt. Pus , per vias urinae secretum , optatissimumessicit suppurationis statum; per sedem, pejorem; sin abdomem depluit, pessimum. 8 Obstructa vasa aperienda venaesectione, sanguisugis ano applicatis, clysmatibus emollientibus inpe
135쪽
era Da Masili injectis , sementationibus loco affecto applieatis, po eu multo diIuente, diaphoreticis lenissimis , de dieta tenui.
s. Si renes ulcerantur, prosunt balsamica, vulneraria, & aquae chalybeatae, evitatis acribus , acidis
salsis, de molli decubitu supre dorsum. SECTIO XVIII. . Stranguria .
r. c Tranguria est excretio urinae guttatim facta, eumo continuo ad mingendum stimulo. Quando urina omnino supprimitur, ischuria appellatur. E. Distinguitur in acutam , quae ab inflammatione provenit; dc chronicam , quae nulla inuammatione stipatur sa. Causae remotae sunt cantharides interne sumptae , vel externe applicatae; scotbutica fluidorum diathessὴ acre pus ad vesicam delatum a rene, aliisve viis sceribus ulceratis; expositio podicis ad aerem frigudum , praecipue operantibus catharticis ; inflammatio urethrae ab ulceribus venereis, vel injectionibus aeribus ; inflammatio intestini recti; haemorrhoidalis fi xus suppressio. 4. Causa proxima acuta est Inssammatio sphincteri, vesicae, vel muci eum defendentis abrasio P uti docent causae remotae, cadaverumque inspectiones. s. In stranguria guttatim prodit urina eum dolore, dc continuo ad vesicam exonerandam nisue post pa vam excretionem stimulus recedit , interumque paul Iopost revertitur. Febris accenditur, cutis calet . a domen tumet; perinaeum de penis rigescunt alvus obstipatur; oritur saepe tenesmus; dolor in dorso de anteriore abdominis parte sensitur; anxietas praeco diorum dc vomitus aliquando adsunt. Recidivus si pissime est hic motbus.
Diagaosis calculi veseae a stranguria innititur
136쪽
ὸ ι . . . FAHybus. ias immunitati prioris plerumque a febre, dolori In alaria de penis, mucosae urinae ct catheteri. s. Inflammatio minuenda & acrimonia urinae invi- scanda. Perficiuntur venae sectione; alvi subduction 8 miti, clysmatibus emolirentibus; sementationibus es Iapet partibus affectis applicatis potu mucilaginoia so, & calore. Equitatio, frigus, aciditas, ct vinum
rubrum evitara debent. Is . Excretionem urinae impedire quoque possunt paralyss vescar, haemorrhoidum tumor, faeces indu ratae, calculus vescae, caruncuIa urethrae , tumores
. ro. quando stranguriam comitatur caIor urinae, dν- Iuria appellatur. Excitatur vel ab urina acri vel inflammatione urethrae, & curatur iisdem, ac stramguria, remediis.
137쪽
Da morbis qui primo in toto corpore, dein in parte sunt,sECTIO I De bisee morbis in genere. . T Eeuliarem merentur considerationem morbi se 1 btiles, qui primo totis humoribus inhaerent,
dein postea magna ex parte relegantur ad partes praecipue exteriores. Inter quos eminent febres eruptivae dictae, quales miliares, scarlatinae , erysipelas , Wariolae & morbilli. Multae praeterea sunt quae n que certis insigniuntur nominibus ', neque fidei adhuc innotescunt descriptione . Hae maxime vernis temporibus oriuntur. x. Haec secretio ad partes exteriores, ut pote natur iis, di salutaris , arte leniter promovenda ;secundum salutiferum naturae ductum dirigenda est . Hi ne medici est, horum morborum symptomata, &medelam , a praecedentibus plane diversam , bene perspecta habere.
a. Distinguitur, 1. In haereditariam dc acquisitam . a. In podagram, chiragram, & gonagram dcc. secundum partes affectas. 3. In regularem & irregularem. a. Sextum virilem, ab αη declinantem ; raro Deminas, nisi Hraginei, vel tempus menstruale Praz-
138쪽
tergressas aut pueros , aut castratos; ingenia peraAcuta cupidosque literarum vitam sedentariam agentes , & in seram noctem vigilantes , tentat. 4. Uictus lautus, plenus, opiparus: poeula nimia nocturna, praecipue acida vel austera: exercitia solita omissar habitus corporis luxurians, humidus, laxus r venus immodica in juventute: a liquoribus destillatis ad tenues nimis cita transitior evacuationes suppressae: labes haereditaria i hae sunt causae remotae. s. Paroxysmum accelerant pedum praecipue suda tium subita frigori expositio, vel a calceis compresso; purgatio alvi nimias defatigatio , animi pathemata, aer humidus, & a ponderoso ad levem subi ae mutationes lucubratio, perspiratio suppressa, cibus dysreptus, pergraecatio, Causaeque remotae ante dictae. 6. An causa proxima humorum viscositas & acri, monia peculiaris a perspirabili materia , ob cutis vitium, gradatim retenta λ Ita videtur: quia senes, sedentarios , & ganeae dedatos, maxime infestat i quia hyemes non aestate , sese monstrat, quia paroxysmus a suscepto frigore accelleratur; quia rheumatismi aD
snis est; quia densum & inflammatum sanguinis statum , aliaque febrilia symptomata sibi a Isoci at , &quia criss & medela per perspirationem auctam perficitur. Haec causa sociam sibi adjungere videtur imis
becillitatem primarum viarum , in primis ventriculi. . Sedes est in minimis vasis tendinum, ligameu- torum, membranarum, periostet, articulorum , quae longius a cordo distant, & maxime comprimuntur ergo in pede.8. Paroxysmum praegrediuntur lassitudo , torpor ,spi rituum dejectio ; apes a , nausea, Luctus, . corpus flatu distentum, alvus constipata, pedum sudor cessans, Varices. Ingruit paxoxysmus cum dolore saeviente, plerumque in pollice pedisu sensatione quas aquae frigidae Musae, horrore, sebre, ejusque se tomatibus. Do
139쪽
ior augmentatur ossa tarsi metatarsique oecupans ;vel lancinans est, vel mordens , Vel pungens , vel urens, Vel ,coarctans , vel gravativus. Elapsa nycthe- mera, pars rubescit , tumescit , cutis pravo madore humectatur; tunc dolor diminuitur & sebris cessat.' Mane semper se melius habet, Vespere pejus, paro-xysmulo tunc adveniente . Mens irritabilis . Urina primis diebus colorata , sedimentum lateritium vel arenorum deponit. Appetitus prostratus, alvus adstri-ct, & sensatio partis dolori fica totum comitatur proin xysmum. Eo citius vel tardius solvitur paroxymus , quo fortior vel debilior natura. Tunc temporis inter digitos pedis pruritus intolerabilis sentitur & eu- eis desquamatur: articulorum quasi fricatio & ariditas: intermissio. Morbo, progressu temporis, altius radices agente, manus, earpus, cubitus, genua, aliaque loca corripiuntur. Tophi gignuntur, articulique distorti motu privantur. Disruptis ligamentis, tota ibi perit sensatio. Nunc per totum fere annum protrahuntur p
xoxysmi. Urina multa, pellucida, sne sed Imento . Infestatur harmorrhoidibus, putridis eructationibus , appetitu deleto, spasmis, ca Iculo.
Viribus prostratis, materia podagrica nunc in caput detonat, unde a poplexia, Iethargus, paralysis, delirium, sopor, tremores, ct convulsones universales; nunc in pulmones, unde asthma , tussis, suffocatio ;nunc in pleuram, unde pleuritis; nunc in ventriculum & intestina , unde anxietas , nausea, vomitus , di arrhoea. Hisce saevientibus, nullus in parte dolor ,
ct vice versa. Deficiente natura , praegra antur ubseera vitalia, & moritur. 9 . Α systemate vasculoso materia viscida onerato, lassitudo, &c. Λ ventriculo debilitato, adepsa, cte. A motu humorum in pedibus languido, ludor ibi interruptus, Varices . Ab eadem causa & vasis nimis eonstrictis, ibisstitur materia podagrica dolorem exaltans . Λ materia viscida acti, sebria . Λ diversa ejus
140쪽
pebr gibus. 2 seius in parte affecta siluatione, diversae sensationes. Translatio materiae morbificae in pedem est erisis se bris. A madom, vasorumque externorum inflammaistione, interna liberantium, doloris remisso. Ab impedita perspiratione & sanguine magis aeri, vesperi paroxysmulus. Mens irritabilis, ab irritatione generis nervosii. Solvitur paroxysmus, ob materiam subactam . Materia per poros sibi viam faciente , cutis prurit & desquamatur. Tenuioribus dissatis, pars remanet terrestrior, tophosque produeit . Α metastasi materiae podagricae in viscera vitalia , symptomata
to. Diagnosis patet. Si praegressis nonnullis pod grae symptomatibus , vel solito paroxysmi tempore aeger morbo febrili laborat, ab hoc fonte oriri probabile est . . . .
i. qualis ingruit febris , talis erit paroxysmus .
Quo magis dolet pars, eo brevior paroxysmus, longiorque intermissio, & vice versa: securitatem quoque pollicetur acutus dolor, proprium enim est naisturae instrumentum ad materiam podagrae ejiciendam . Partibus nobilioribus multa levat mala, ideoqueple eisque magno est usui. Iuvenes sicilius curantur quam senes. In haereditariis Ec tophaceis medela non ea-pectanda. - 12. Totius medelae ordo versatur in curatione morbi, paroxymi re symptomatum .
Morbus curatur in intermissione, g. inres Conc ctrices roborando. a. Nullum fomitem administrando. vires coneoctrices roborantur, a. Medicamentis com roborantibus , uti stomachicis amaris, aromaticis, an
ii scot,uticis, cortice Peruviano , chalybe vel aquis chalybeatis, praeeipue thermis Bathoniensbus. a. Exercitio leni quotidiano in aere salubri , praecipue
equitatione. 3. Frictionibus. n. inture lectum peten do , animi tranquillitate, nulla venere, di cutem mundam ex panno laneo bene tectam custodiendo.