장음표시 사용
121쪽
Io. De Drblivias naturae consentaneas , scilieet per tracheam livomica sit, per sonticulas, vel ulcera, per intestina, vel per renes natura semper viam praemonstrante . 3. Puris effectus in sanguinem impediendo anti septi- eis non stimulantibus, incrassantibus , & acidis ex vegetabili vel minerali regno desumptis , diarrhoea haud prohibente. 4. Corpus nutriendo & corroborando ilieta eumpta refocillante, Iacte praecipue a-snino, exercitio moderato, praesertim equitatione , aere sicco, calido, & non nimis tenui, somno pridtracto evitatis venere , animique pathematibus α
13. Ad dysenteriam conveniunt rheum α altringentia, ad tussim & insomnium peqoralia cc optata; ad sudores nocturnos corroborantia, urangu Ia quae paucae; ad nauseam & vomitum, acida . Alia evacuatio promovςnda, dummodo alii vires exhaurienti
a 4. Cura praeservatoria nititur venaelectione quater in anno celebrata, dieta regulari, immunitate a catarrho, aeris nocturni evitatione, Oc exercitio . . 13. Quare Anglia caeteris nationibus magis obnoxia sti huic morbo
Tabes alia purulenta. a. ra Μpyema est collectio puris inter pulmones de
Ca pleuram; cognoscitur febre hectica, respiratione dissicili, tuis , sputu , materiae fluctuatione, graII-tatem molestiae sensu a stu corporis misato , Caeteri 1-que inflammationis praegressae & suppurationis signis. Tabes a vomica hepatis patet dolore usque ad humerum porrecto, tumore & dolore ad tactum in loco affecto , nausea, vomitu, di arrhoe . . a. Tabes ab abscessu ventriculi sese monstrat foetidis eructasonibus, tussi sine expectoratione, vomitu
122쪽
Febriribus. Io I purulentae materiae, deliquio, sudoribus, dolore vel tempore deglutitionis, vel postquam perficitur: intesinorum , a situ & separatione puris per sedem: omenti vel me senterii tensione , gravitate , dolore, in hoc profundiore quam in illo: renum, sensu ponderiς m .partem affecta, decubitu in ventrem, urina purulenta & dysuria : uteri , a dolore lumborum& excretione puris e vagina. 3. Hae tabes curantur ulcerum abstersone &age Iutinatione, naturae in suis conatibus opitulatione, fanguinis contra puris effectus munitione, & , quando fieri potest, eductione per aperturam arte factam.
I. π Anc excitant potio frigida , liquores fermen-- La tati, venena corrosva, aeria emetica vel purgantia , retropulsio variolarum, purpureae, podagrae, humores bilios, corpora dura deglutita .' a. Cognoscitur dolore acuto in praecordiis, calore 4nterno ventriculi, pulsu subduro , contracto, & frequenti , summa anxietate, vomitu continuo dolorificosti magna, yigiliis, inquietudine, corporis jactatione I extremorum refrigeratione, spiratione difficili, summo dolore a ructu, & post assumpta praecipue acria medicamenta, lipothymia. Inspectio cadaverum ventriculum sphacelatum ostendit. 's. Funestum denunciat eventum irrequieta corporis jactatio , potus ingestus rursum ejectus, sngultus, animus deficiens , pulsus intermittens, mens em
4. Curatur venaesectione, quoad vires serre possunt; cucurbitulis supra locum do Ientem applicatis,soribus & cataplesmatibus externe applicatis, clysmatibus emollientibus saepius repetitis , & nitro cum pauxillo camphorae interne sumpto.
123쪽
x. 'T Ysenteria est alvi fluxus eum.perpetua ad sel- landi cupiditate, vehementibus torminibus, dc plerumque sanguinis dejectione . a. Distinguitur, i. In sporadicam dc epidemicam. a. In mitem dc malignam posteriorem notant summa virium jactura, exanthemata, &c. 3. In rubram& albam; in illa saeces sanguine, in hac pure &sanie tinctae sunt . . .
3. Dysenteria praecipue corripiuntur qui antea hoc morbo laboraverunt, vel ventriculi & intestinorum debilitate plectuntur, qui bilioss primarum viarum sordibus infestantur . qui prava dieta , fructibus immaturis, dc liquoribus fermentescentibus usi fuerunt , & qui frigido humidoque nocturno aeri, solis servorem antea perpeis, expositi sunt. Hinc morbus vere castrensis. Dysenteria epidemica omnes indiscruminatim adoritur. Saevit praecipue aestate & autumno, quando calidam tempestatem & meridianum solem subsequuntur humidae frigidaeque nostes. 6. An causa proxima est acris dc caustica materiae putridae naturae e Huic fidem faciunt haec argumenta. Apparet tempestatibus putredini maxime accommodatis, dc varia insecta progignentibus ἱ scorbuticos praecipue adoritur; a vaporibus sanguinis putre in scentibus concitatur; partes praecipue arietis emollit dc corrumpit; aerem in magna copia gignit; de taces summe putridas reddit. 3. Contagio propagatur dysenteria, quia excitatur ab odore faecum dysentericorum , ab alvi in eadem sella exoneratione , dc a iacte nutricum hoc morbo laborantium . Hinc saevit inter nutrices, quae aegris in nosocomiis, praecipue castrensibus, ancillantur.
6. Sedes dysenteriae variat in variis morbi stadiis. in
124쪽
In morbi initio asseiuntur praecipue ventriculus dc in testina tenuia, uti conspicuum a nausea , vom tu , cardia tria, &e. Postea omnis morbi vis exercetur in intestina crassa, & speciatim in rectum , uti testantur dolor . tenesmus, de salutares clysmatum effectus. 7. Conqueruntur per aliquot dies de appetitu pr strato, ventris tumore, corporis lassitudine & horripilatione. Insequitur pulsus citatus s sitis, calor vehemens & aeris , inquietudo; nausea dc vomitus, car-ἡialgia, anxietates praecordiorum , atrocissima imi ventris tormina, quae sequitur frequens sed non copiosa alvi deiectio, faeces sanguineae saniosae , mucosae, si umescentes , pelliculis dc flamentis saepomixtae; borbori emi &- flatus, continua desidendi cupiditas , quae tenesmus appellaturJ stranguria ; ani procidentia ; virium prostrahio summa; ardor interiorum, frigescentibus extremitatibus; singultus; sudor frigidus. Quando ad extrema ventum est , color semel cessat, saeces involuntarie eIabuntur & egregie sce-tent, stis perit, pulsus fit debilis, dc mors aegrum, meliora expectantem fata, subito tollit. Sectio eadaverum in conspectam adducit intestina, praecipue colon & rectum, praerernaturaliter crassa, aere distenta, inflammata, exulcerata, & grangraenosa; tunicam villosam abrasam, bilem poraceam, viseidam, Ac nigri coloris, sanguinemque nigerrimum. 8. Nullam certam erism , neque certas periodos habet. Finitur pietumque inter septimum & deei-
s. Particular acres dysenteriae in cavum ilitestinorum delapsae motum peristallicum aecelerant, hinc crebriores sed minus copiosae dejectiones. Sua aeri monia spasmos dc inflammationes excitant, unde tor mina, tenesmus, sanguis. Flatus & borbori emi a formentatione putredinosa acrem generante. Imbecill tas ac extermitatum frigus a saevis intestinorum d loribus de tanto humorum dispendio. Subita doloris evanescenti , a Mauraena ineepta.
125쪽
llo. e MOHIs- ro. Dysenteria distinguitur a diarrhoea torminibus severioribus, & sanguine saepissime sed non semperexereto; a choler3 morbo, rariori vomitu, de saecibus ejectis. gr. Semper incerti ominis est hic morbus. Si invadit scorbuticos, tabidos, pueros, senes , intestina debilia habentes, sed praecipue gravidas, periculosus est. Mali etiam morbi testimonia sunt vomitus frequentes & sngultus. Sudores aequaliter per totum eorpus diffisi, & urina sedimentum Iargum deponens
prosunt. Conuuliisnes, faecum graveolentia , carunculae vel pelliculae ab intestinis abrasae, ani strictura ut nullus pateat clysmatibus aditus, summum minitantur periculum. Actum est quando, pulsu celeriae debili existente, extremitates frigent , dolor su- . bito disparet, fauces inflammatoriae vel paralytic fiunt, & mens alienatur. Inducit saepe lienteriam , hydropem, dc tabem .
I 2. Ut curetur dysenteria, a. Expellenda est materia peccans, vel ad alia loca derivanda, 2. Demuleenda est ejus aerimonia, de 3. Motus intestinorum effreni, a materia morbifica excitati, eonsopiendi. Ad expulsionem vel derivationem materiae ad loca magis secura , conveniunt, r. Uenae sectio, plethoradc inflammatione mensuranda. In dysenteria maligna semel vel ad summum bis venam secare sat est.2. Rad.
ipe Cacuan. ad Ventriculum exonerandum s vel parciori dosi, vid. ad grana quinqye , sexta quaque hora exhibita : optimos praestat effectus hoc modo assumpta .
sed pauci nauseam continuam perferre volunt. 3. Rheum unoquoque die doli solita majore. 4. Utrum an timonii ceratum, additis opto dc theriaca , ad mitigandos ejus effectus effrenos , & materiam morbificam ab intestinis ad nutem determinandam. Acrimonia materiae demulcetur, I . Potu mucoso&incrassante , uti decocto oryzae, Vel pulli. 2. Clysma .etibus emollientibus ex herbis mucilaginosis, amylo,
oleo i dcc. 3. Acidis, in dysenteria maligna, summa
126쪽
Febrilibus . Ioseum cautela, ne intestina nimis irritent , exhibitis ea. Thea florum chamaemeli, quae putredini optima resistit. Motus effreni consopiuntur, I. Opio, post debitas
primarum viarum evacuationes, certis intervallis, &fforma liquida potius quam solida propinato. a. Sub finem morbi adstringentibus, uti Vino rubro , extra- 'cto ligni Campechensis, dcc. 3. In convalescentia , ad restituendam fibrarum intestinatium firmitatem, prodest aq. ealcis, cortex Peruvianus cum amaris, &equitatio, qua nulla res magis intestina confirmat. Paullatim.firmari intestina debent, ne adstringentibus fortioribus ndmotis vitium contrarium per immodicas inflationes oriatur . In hoc morbo quoque necessarium est , non quoties libet , decidere , sed, quoties necesse est; ut haec ipsa mora in consuetudinum serendi oneris intestina deducat.
13. Ad dolorem ventris, juscula emollientia , spe maceti, sementationes & epi spatica loco affecto applicata . Ad tenesmum, clysmata oleosa, ct folia lusi silaginis ad anum detergendum. Ad ulcera interna, balsamum Locatelli sursum & deorsum exhibitum .
I 4. In constitutionibus aeris epidemicis effugiat sanus consortium cum aegris, dc praecipue cloacam vel sellam ubi alvum exonerant; pluviam , aerem humidum , vel nocturuum, & cutem bene tectam custodiat. J is. Quando alvi profluvium adest cum parva vel multa febre, nulla sanguinis rejectione, nullisque gravioribus torminibus , tunc diarrhoea appellatur . Iisi dem remediis, sed facilius quam dysenteria, cedit. . Si partiores de multo jectiones, appetitus adhuc illaesus sit, di arrhaea saepe pro valetudine est, neque e hiberi debet. 16. Lienteria est alvi fluxus; In quo alimenta i confecta & parum immutata reddunt. Quando exce ritur chylota materia, caehaca appelletur. Medica mentis stomachicis amaris , roborantibus, ct equita
127쪽
Gheus dolor . io UsT acutus intestinorum dolor eum alvo constin pata . . ' . E. Distinguitur, a. In colleam statulentam ,& spanmodicam. 2. In originariam ct symptomaticam. 3. In acutam dc chronicam. 4. In Abrilem & non se-
s. Causae remotae sunt pituita vitrea; cibi exsucei; seces aridae, vel concretiones lapidem viam intestinatem obstruentes, bilis aeris magna copia see reinta; collectio sanguinis in vass intestinorum; lae ae-cesens vermes; retentio lochiorum, frigus, vel venter fasciis non ligatus in puerperiis; indoles scorbuti ea, vel arthritica; sumi saturnini, vel aqua mineram plumbi lavam, venena; diarrhoea, vel dysenteria adstringentibus nimis cito suppressa; calculi perureterem, vel ductum cholidochum transeuntes; i testinorum tumores, vel glandu Iarum me uterii abisscessus. - '4. Α spastica intestinorum contractione oritur hie morbus. Elucescit a symptomatibus, cadaverum inspectione ς & experimentis in vivis animalibus instiis
s. Stipatur parva febre; dolore acuto abdomen quas terebrante; dissicili respiratione; cardialgia I nausea , vel vomitu materiae biliosae, vel pituitosae, alvo fortiter constipata; rugitu; appetitu &concoctiones.laesis; siti, urina biliosa S saepe obstruina hernia umbilicati; tensione & inflatione abdominis singultu; syncope; delirio; convulsionibus ς intestinorum distruptione , vel sphacelo. 6. Terminatur paralysi, ileo , prosuss sudoribus , haemorrhagia narium , haemorrhoidali fluxu, diarrhaea, macularum scorbuticarum irruptionibus, arthriti.
128쪽
oritur a diversitate loci affecti, exacerbatione prioris di non posterioris post pastum, majore alvi constipatione, & urina saturatioris coloris in priore quam in posteri 're. 3. Prognosis est prosperior si dolor remittit, . neque uno loco infigitur, e contrario pericuIoti, si in una parte sne remissione saevit, praecipue accedente pervigilio , singultu, delirio, syncope, sudoribus frigidis. Colica inflammatoria vel epidemi ea pessima est.
s. Medula requirit, x. Relaxationem spasmorum. a. Evacuationem materiae irritantis.
Relaxatio fit, i. Uense sectione , s adsit inflammatio. 2. Clysmatibus emollientibus. 3. Fomentationibus & eataplasmatibus calidis totἱ ventri impositis ;semicupio; cucurbitulis sne serro ventrἱ admotis ; mpressiqu8 abdominis. 4. Opiatis post materiae irritantis ejectionem. . interia irritans evacuatur diversis modis secundum ejus naturam; bilis acris, purgantibus; flatus medicamentis spiritum digerentibus; particulae scor-hutieae vel arthriticae, diaphores; faeces induratae , Iaxantibus; & venena, medicamentis oleoss. Dieta parca , tenuis, & lubricans convenit. ro. Recidivam impediunt equitatio, animus serenus, cibus haud flatulentus , ct venter pedesque a frigore & humiditate muniti.
ar. Est species hujus morbi quae colica hysteriea
vocatur. Stipatur acuto dolore in regione uentrie
li, vomitu materiae biliosae, pulsus celeri debilique, dissielli respiratione, dejectione summa Oc aliquando delirio. Tollitur optatis.
129쪽
Cholerus morbus. r. UsΤ ejectio materiae biliosae superne & in serne. Σ.. c Causae remotae sunt alimenta facillime in rancidam vel acidam naturam abeuntia , uti earo suil-Ia, pinguedo, alimenta oleo vel butyro frixa , dulcia , cucumeres, melones, uva , cerasi, &c. medi- Camenta purgantia acriora , venena, ira vehemens , bilis acris . . 3. Causa proxima est convu Isiva contractio intestinorum tenuium , praecipue duodeni , ab irritatione proveniens ha. Praecedit nidorosa eructatio, cardialgia , mo sus , dolorque ventriculi & intestinorum. Tunc aeger corripitur ejectione ex alvo & ventriculo materiae hi Iiosiae viridis , flavae, nigrae; distentione adominis pulsu celeri debili & inaequali; brachiorum artuum que contractione, dolore acuto supra umbilicum , retentione urinae , frigidis sudoribus , singultu, palpitatione , convulsionibus. I. Prognosis fausta , si cessante vomitu ., sequitur somnus, vel morbus transgreditur septimum diem . infausta, si aeger debilis, vel annosus, materia acer rima vel foetens , aut vomitus cesset, durantibus Caeteris symptomatibus. Neque tamen ulli morbo minori mo, ento succurritur. 6. Curatur, 1. Diluendo dc expellendo humores a- Cres potu multo aquae tepidae, vel justu Ii tenuioris, dc clysmatibus oleo sis. a. Motus convulsivos postea Compescendo antispasmodicis, optatis, dc unguentis nervinis externae applicatis. 2. Uino, cum discussa cruditas est, vires restituendo. 4. Tonum ventriculi ac intestinorum restaurando medicamentis roboranti bus, dieta exsiccante , exercitio .s E-
130쪽
Inaea passio, Heus , seu volvulus. a. ΠSΤ dolor acutus, insammatio, di obstructi olina' La testinorum tenuium, ita ut, alvo sortiter obstipata, cibus vel stercus, vel utraque, per os redduntur a
a. Distinguitur, I. In originariam & simplomati-Cam . 2. In veram ct notham.
3. Causae remotae sunt hernia inguinaIis; irritatio vel erosio a vermibus, medicamentis stimulantibus , venenis, vel acri bili; nimis longa faecum retentio ingesta exsucca vel acerba, uti panis siccus, nuces , Castaneae, ossa, fructus immaturi , acerbi; intus susceptio unius partis intestini intra aliam, tum res&schirri intestinorum partiumque vicinarum ; recti coalescentia. 4. Causa proxima est inversus intestinorum motus peristaticus ab obturatione viscerum originem ducens: hoc patet a symptomatibus & corporum inspectione. s. Post alvi suppressionem aeger corripitur , acuto dolore S distentione prope umbilicum , retentione o stinata sareum & satus; eructationibus, nausea, πο-mitu primo materiae biliosae vel pituitosae, dein stercorosae, postremo cIysmatum injectorum , respirationis dissicultate, urinae obstructione, imbecillitate, pulsu citato & contracto, siti . Tandem cessante Iolore , lipothymiae, singultus, delirium , convulsines, mors. 6. Prognosis incerta in tam acuto morbo . Minus periculi a dolore vago, vomitu per intervat Ia recurrente , & laxantibus clysmatibus per anum ejectis majus ab insammatione acuta & faecibus maIe olentibus vel nigris ad os ascendentibus. Debilitas sum- .ma, stetidus spiritus, pulsus debilis, delirium , convulso mortem instantem denunciat. iuventus symptomata tam saeva quam senectus non nabet.