장음표시 사용
151쪽
23 3 De Morbis superius ventriculi , ut & aliquando Iatus . PrimIς diebus sudoribus adulti, insultibus epi Iepticis infantes
obnoxii. Sanguis, paucis elapsis horis, pleuriticus . Duos, tres, vel quatuor dies durat stadium febrile. In confluentibus, secundo vel tertio , in discretis , tertio , quarto Vel quinto plerumque die, oriuntur puncta parva , rubra , morsus pulicum aemulantia ;eonspiciuntur primo in facie, paucis horis postea in pectore dc brachiis, postero, vel tertio die , in eX- tremitatibus inferioribus. Inflammantur, elevantur, dolent, calent. Si discretae sunt, eruptione proce dente, cedit plerumque febris, si confluentes, mitigatur. Sexto circiter die, finita irruptione, in eo
suentibus, cohaerentibus , & saepe in discretis , os
scatet tenui saliva , quae gradatim ad veram saliva tionem augetur. Diarrhoea infantibus salivationis vicem praestat. Fauces inflammantur, tument, dolent. Septimo plerumque die palpebrae turgescunt materia serosa, dc sequente, oculos obvolvunt. Eodem tem .pore tumescere incipit facies, pustularumque intestitia rubescere, dolescere. Octavo die, ad suppurationem tendunt pustulae: tunc stadium irruptionis finitur. Pustulae suam magnitudinem adeptae, asperae eva dunt, albescunt, de pure replentur, primo in iacie, dein eodem ordine in caeteris corporis partibus , quo
ortae suerunt; sputum spissius evadit, dc copia augetur; magis dolent faucesi urina saepe sanguinolenta :nunc pure turgent pustulae, cutis quasi igne comburitur , & vix prae molestia cubitus somnusve . Decimum circiter diem terminatur stadium suppurationis. Hi tumores purulenti in facie primo arescere, Ecflavescere incipiunt. Febris accenditur major in C n- fluentibus quam discretis, cum pulsu pleno, d Hro , siti, anxietate, sanguine pleuritico o Gradatim detumescit facies, sputusque viscidns diminuitur. Eodem tempore manus brachiaque inflantur , vel inflari de bent, usque ad diem decimum tertium, quando tumor faciei dc salivatio omnino cessant. In extremi
152쪽
tatibus pustulae suceu los rumpunt. Ingravescente s bre , in confluentibus praesertim, horrenda adveniunt symptomata, uti delirium, coma, inflammatio pulmonum, caeterarumque viscerum. Defluxio viscida , tumor faucium,' nasusque infarctus, minitant strangulationem. Mutationem multas fallaces patitur aeger. Τangem ab undecimo ad decimum septimum vel perit, vi morbi oppressias, vel a febre, visu recupera' to, Convalescit. Cutis nunc crustis aridis infestatur, postea decedentibus, vestigiaque alte impressa relin
io. sis febris seeundariae perficitur, vel sede ,
vel urina malia crassa. ix. Post moibum snitum, sequuntur oculorum in flammationes, ulcera, foeda, abscessus, jumsturarum tumores, phthisis, tabes, at que smilia. 11. A miasmate variolo Q cum sanguine mixto oritur stadium fibrile: ab eadem materia, in cutem ejecta , febris cessio. A pustulis interne irrumpentibus, dolent fauces. Salivatio est nisus naturae ad reliquias materi ei variolosae expellendas : eodem tendit faciei & palpebrarum tumor . Interstitiorum dolor, a censione . Α retenta perspiratione, pure mul
to , & particulis variolosis, iterum in sanguinem re sorptis, febris secundaria , ejusque varia symptoma
ta. In extremitatibus pus remora ac redinem concipit, cutemque exedit . .
a 3. Diagnosis probabilis redditur in primo stadio, si epide micae regnant variolas , si inferior oecipitis pars, nuces, lumbi, sed praecipue os superius ventriculi dolent. Ab erysipelate, symptomatibus distinguitur. Aliquando febris eruptiva , variolas aemulans, eodem tempore grassatur, sed non eadem stadia peris currit , ergo facile distinguitur . Morbo Aapso, ob regularem symptomatum successionem nulla restat difficultaS.I4. Variolae eo benigniores, quo tardius; eo peri, eulosores, quo citius in hyeme adveniunt. In tene I a ra
153쪽
τ3π De Morbis P aetate, mitior morbus, in magis firma ct prove.cta , vehementior.
Caeteris paribus, quo diuturnius stadium primami
eo mitiores variolas, quo brevius, eo pejores expectanda . si in latere, vel ore ventriculi haeret dolor acutus, malo prosciscuntur omine . . Quo pustulae magis confluentes, quo numerosiore/In facie & corporis trunco, quo magis depressae, quo febris minor remissio in secundo stadio , eo maius periculum; &viceversa. Delirium , eruptionem subsequens , haud leviter nos terrere debet . Desectus salivaυonis , in depressis & confluentibus , senum pessimum . Quo magis interstitia rubent , uti rosae damascenae, eo melior spes quo magis pallent, eo
Si pus album, viscidpm , sacculosque optime distendit, indicium faustum. Si e contrario fuscum &tenue, pustulaeque flavescunt, vel apices indentatos habent , indietum infaustum. Si livent interstitia , vel ipsae pustulae, mors instat. Si febris secundaria apparet. , ante pustularum retrocessum , omen malum. Si, facie detumente, ptya- Iimosque desinente , non turgescunt eadem proseortione manus & brachia, morti serum in confluentibus signum est. Si prae nimio calore , stragula sustinere non potest aeger, adest delirium. Magna faucium in flammatio , spiritus creber , urina multa pellucidaeum nubeculis suspensis, stridor dentium, floccorum lectio, mortem intentant. Haud fiden d qm est delirio remittentii si eadem durat sebris . - I6. Modus curationis in primo stadio est , ut se-bris in iusto moderamine conservetur, ad materia' variolosam seponeodam . Prqficitur, 1. Venae si ctione, pulsu viribus, anteacta vita , symptomatibus ,
Mensuranda . a. Vomitu . a. Alvi leni solutione . 4. Sanguinem, potu mu Ito acidulo, diluendo. s. Ca sere mωςrato. 6. Extremitates, immediate ante Eruptionem, fomentatiquibus emptilentibus relaxando.
154쪽
,h minor his partes nobiliores, maior ad lenobi Iiores
materiae variolosae fluxus fiat . Ad acutum in orifi cio ventriculi dolorem, fomentationes Continuae applicentur ..Αd sudores compescendos , lecto abstineat aeger, vel leviter ibi legatur. Iu seeundo stadio scopus est, naturae materiam variolosam Ed eutem eliminanti ς suppetias ferre . Si defieli natura ob nimiam debilitatem, quam indieat pulsua imbeelliis & languidus , adjuvatur , r. Cardiacis. Si ob nimiam vasorum repletionem & sanguinis visciditatem, quae cognoscitur duritie , viti husque pulsus adjuvatur. a. Sanguinis missione . Attenuantibus. Si medium iter tenet , tota res sbi
In tertio stadio iisdem uerae in priore, Methodis bustulte sustinendae , & suppuratio promovenda . In his duobus stadiis conveniunt i et: Dieta tenvissima Ithfrigerans . a. Potus multus acidulus . ar Frigorigestitatio. 4. Ad molestiam & insomnium, a nodyna. s. Ad urinam sanguineam ct morbi malignitatem , spir. vitri eum potu, ad gratam aciditatem, mixtus. s. Ad urinae suppressionem, e toro exitus ad aerem
frigiὸ lusculum , cum diureticis es laxantibus. In quarto stadio obviam itur febri secundariae , ejusque symptomatibus, r. venae sectione saepius reis petita , dum pulsus sustinete potest. a. Epispasti eis . s. Alvum frequenter sonendo purgantibus, dummo- eo pulsus non deficit . a. Acidis vegetabilibus cum hetu mixtis a s. Si vires laceunibunt , eardiaeis su
Ad tumorem saucium dc defluxionem viseidam , externe cataplasmata, interne gargarismi , vomitus, vestatoria, situs fere erectus; ad nasi in tarctionem vapores emollientes 3 ad calorem faciei urentem', fios lauis tepefactus δc cum plumis illinitus; ad profu da vestitia eradieanda, olei blandissimi inunctio; in abortionibus & mensum nimio fluxu, i erastantia dc adstringentia interne sumpta, prosunt. Vigesimo pri
155쪽
334 Dir Morbismo die, iterum sanguis mitti & purgationes institu
16. Crystallinae, diureticis, ehispassicis & r. carisdiaeis: Verrucosae, direrentibus & epispasticis ra. Sanguineae, incrassantibus , anti septicis , vino rubro Gallico, & cori. Peruviano, aggrediendae sunt. 17. In variolis in stivis, attentione habita ad tempus , dietam, & temperiem aegri , vis morbi egregie laxatur, morbo septimo, octavo, nono, vel de ei mo die sese monstrante , eitius & benignius sua stadia percurrente, de febre secundam omnino sere
18. Uti febris secundaria materiae reassumptae e sectus est, annon stadium hoc periculos ssimum omnino tolli potest , pus e pustulis incisione educendor opus certe taedii plenum, sed praemium magnum . Idem perficit natura in extremitatibus . . ' 'xs. An methodus antiphlogistica1vel specifica, in . primo stadio usurpata , ulteriorem hujus morbi prori gressum impedire queat λ Neque consentaneum videtur legibus naturae aeternis, neque praxi adhue con
eto. Annon pus tenue ct fuscum in tertio stadio corpori potest cortice Peruviras λ An miasmatum variolosorum diversae species sunt , vel sola diversitas ab infecto corpore λ An periculum vario rum aeopia recepta, Vel a statu sanguinis inflammatorio ,
vel ab ambobus , dependet An unicuique pustulae materia adest variolosa An se multiplicare potest χ
156쪽
ν. ποῦ Amdem originem cum variolis morbilli habent
similique contagione per orbem vagantur; neCplus una vice , nisi perquam rarissime , quemquam corripiunt. Sed perperam a multis scriptoribus simul tractantur, naturaliter enim distinguuntur. - 2. Mense Ianuario ingrediuntur, circa vernum aequinoctium maxime grassantur, dc mense Iulio evanescunt . Teneram aetatem praecipue adoriuntur.
. 3. Tria stadia habent morbillii contagii, eruptio nis & exarescentiae. 4. Mortius incipit tremoribus vagis; frigore de calore alternatim hisce supervenit febris continua cumsti, calore intenso, tingua alba, capitis gravedine, somnolentia , sternutatione , tussi sicca saepe admodum molesta , oculis scintillantibus tenuemque humorem destillantibus , palpebris tumefactis . Uomitus
nonnunquam adest. Stadium primum.
. Quartum circiter diem plerumque apparent in facie maculae, parvae, rubrae instar morsus pulicum , quae sibi invicem implicatae maculas majores constituunt supra cutem elevatas. Postea Iatae maculae apparent in trunco corporis dc extremitatibus , haud supra cutem eminentes. Cessat plerumque vomitus;
sed intenditur febris, tussis , dc respirationis discultas . Superveniunt saepe sudores oc diarrhaea . Stadium secundum. Sextum circiter diem pustulae in sacie exarescunt , dc cutis desquamatur; postea idem aceidit per totum corpus . Nono die non amplius conspiciuntur , cutisque quasi farina conspergitur. Eodem tempore nonnunquam mitigantur, nonnunquam augentur febris &Ι tuD
157쪽
tussis, quae saepe in peri yneumoniam periculosan, teris minatur. Diarrhaea post morbum aliquando supere
s. Crius perficitur sudoribus, alvi fluxu, & urinaeopiosa. Nono plerumque die suffocantur infantes ,
o, nimio seri acris affluxu . -- 6. A miasmate morbilloso , sanguinem Cc Ia Ilos humores, praecipue glandulae lachrymalis, inquinaniste , oriuntur omnia haec symptomata. r. Diagnosis dirigitur a constitutione regnante, oculis tenuem humorem destillantibus, titillatione in naso, inquietudine magna, calore intenso, tussi celatis rubris maculis in pectore , haud supra cutem
s . Prognosis eo periculosior, quo tardior eruptio. Diarthoea mitis & cutis humiditas sebrem mitigant. Si pustulae iterum sese recondunt , eum delirio , s-gnum est mortis imminentis; si livescunt, perieuIum magnum. Nimia rubedo vel pallor pustularum , V1-rium prostratio, vomitus, inquietudo summa degi titio dissicilis, vel aliae maculae , uti petechiae pudipureae, signa mala sunt . Tussicula cum raucedine, morbo finito , perdurans saepe phthiseos causa tit . Febris lenta , tabes, & abdominis tumor, alvi fluxum , per aliquot septimanas permanentem, sequun- 's. Curantur, r. venae sectione aetate, viribus&c. mensuranda. 2. vomitu. 3. Dieta tenuissima. 4. Po- tu multo diluente acidulo . . taxo. Ad tussim mitigandum, medicamenta pe Oralia ; ad insomnium, declinante morbo , anodyna ad maculas purpureas, venae sectio, s adsit plenitudo28c elix. vitriol. cooducunt ἰ ad peri eumoniam αdiarrhoeam, methodus in hisce morbis usitata.
x x. Caveant convalescentes ne nimis praemature
sese committant frigido aeri, vel salubrem vicius rationem lautiori posthabeant; plectuntur enim postea catarrho suffocativo, astruat e phthisi, 2 tabe.
158쪽
communicantur, uti a me ii Iu confirmatum est. Die
sexto plerumque febricula sese monstrat , mitissima tussicula sne insomnio, di inflammatoriis symptoma tibus concomitante; Oc neque febre sectica, neque tuus, neque oculis inflammatis succedentibus.
159쪽
I e morbis totius eorporis. s. E C T I o I. De morborum non febrilium distributione. - r. γ' , ΜNIBUS quae ad morbos labriles pertinent spectatis, nunc ad non febriles perventum, quorum idonep in diversas elasses distributio paullo dissicilior est. Haec mihi optima videtur, in quinque elasses redigere. In prima, distribuuntur
morbi qui consistere videntur primario in totis Corporibus, quamvis nonnulli postea in partes detonantis In secunda, qui praecipue assiciunt cerebrum vel genus nervosum. In tertia, qui oriuntur a labe viscerum. In quarta, qui occupant naturalia vel uterum, In quinta, quibus obnoxia est aetas infantilis.
r. QCorbutus tam varia habet symptomata , ut nulla I dati possit definitio; nihilominus morbus specificus de distinctus ab omnibus aliis apparet. Antiquis cognitus fuit, quamquam inter illos, ob hyemes navigationesque contractiores , non tantum neque tam saepe saeviebat. Bene de civibus meret Lynd ob id volumen, quod de scorbulo composuit.
160쪽
non Febri ibus. - ψ391. Ualliae hujus morbi distinctiones a prae Ieis traditae, oriri videntur potius a variis aegrorum consti tutionibus, quam a diversa causa, si alium, praeter male fundatam opinionem , parentem agnoscunt .
Hine recte distinquitur in calidam , quando inflammatio adesti& frigidam quando abest .
3. Foeminas, viros es et os, urbanos , studiosos, moerori indulgentes, convalescentes, & populos septemtrionales, praecipue terram paludosam habitan,
4. Causae remotae sunt aer humidus paludosus G die'ta cratia ex salitis , sumatis, S induratis carnibus
vel piscibus; aquae , corruptae, evacuationes nimia vel nimis parcae , morbi praegressi, animi pathemata reprimentia , uti moeror, timor, &e. , cibus post exercitium immodicum I vita otiosa cum cibi intemperantia; & labes haereditaria. An non Iabes viscerum potius a morbo excitatur, quam morbum excitat, quia aliquando nulla adest λ - . s. An putredo & attenuatio in ultimis podrorum humorum particulis est causa proxima λ Huic opinioni favet causarum remotarum contemplatio , symptomata, medela i & cadaverum inciso. 6. Symplomata hujus variantis morbi praecipua h e
sun et Debilitas, lassitudo , defatigatio insolita post
motum, respiratio dissicilis & constricta, nausea , rubedo, tumor pruritus & ulcera gingivarum , vel Iin suae , denudatio, vacillatio, caries dentium . spiritus male olens , pulsus plerumque debilis, raro durus,&semper fere ad motum citatus; urina rubella , s*tens,
ct pellicula oleos a superne tecta , tibiarum dolor dc
tumor; dolores ventris , pectoris, vertebrarum S musculorum omnium I orthophea , salivatio, lethargus aut insomnium ; paralysis extremitatum, haemorrhagias avariis locis ; scabies, erustae humidae siccaeque , , cutis squamosa; pussulat, ulcera, maculae lividae saepe in gangraenam terminantes; facies lurida, febres erraticae , continuae, vel intermittentes palpitatio cor-