Fragmenta

241쪽

c ENNII FRAGMENTA

Donat.νho. Omneis corde patrem praebent, animota benigno ten vix. t Circumsunduntur

Heis pernas succidit iniquat superbia Poeni.

t superata

Fest. Mei. Cum magno strepitu Volcanum ventu's vegetati

- - - α

Succincti gladi)s media regione cracenteis.

Cum l saeuo obsidio magnus t Titana praemebat. t suo fra

. . tanum.

vM. iiλε- 'Tantidem quasi foetat canes sine dentibu' latrat.' Tiniti,

nutanteis pinos, rectas l. l cupretas. t cupies.

Domi νhoe. Optuma cum polcreis animeis Romana iuuentus.

M. v ε. Iam cata signat ferae senitum dare voce parabant. t sere

,au i metu vlla t tenet rite in virtute quiescunt. 1 i et t.

Dontea

Vnus

iaeti vit- tute.

. Surus surum i serret, tamen defendere ' posset. t serre.

Var. ini ε. Quis pater, aut cognatu' volet nos contra tueri Non. Vul. Adversabontur semperi nos, i nostraq. volta. tyiμφη.

tali L ,' quod dicere nodum.

ζ. . Ib. s. quod minimum est neque, ut aiunt, Mu facere audent -

- genua se prosternunt statim lacrumanteis., obhia d. Moerenteis senteis, Iacrumanteis, t ac misereteis. t ' mi

Contrat carinam verba atque obscoenaprofatus. Pi . neque

242쪽

EX INCERTIS LIBRIS.

. - neq; me decet hanc carinatibus edere charteiS. ideri thia.

Fest. siclis lices. Vat. lib. c. de ling.Lati

t mile . Incedit i veles vulgo lsicilicibu' lateis.

- decem coclites,ques montibu'summeis Ripaeis fodere. oscitat in campeis caput, aceruice reuulsum: Ser.Ith. I . Semanimes i. micant oculi, ferrum t. t retractant. icaput caderet sola tuba peregit, ta'. lib.ia Et praeeunte viro raucus sonus aere cucurrit. Thς,. et nilqua O domus t Ancei, heu qua disparidno dominaris. cie. Eb M

O Tite, tute Tati tibi tanta Tyranne tulisti. isid lib. r.

' μ'' O Tite, siquid ego 'adiuro, curamueleuas . Cis det ς- Qtrae nunc te coquit,&versati subpediore fixa, ' δ' Et qua deprimens frustra, noctesq. dicit

Ecquid erit praemijὸ -

ille vir haud magna i in re itim trita sed fidei plenus -

o patria, o Diuum domus Ilium, dc incluta bello

Simia quam turpis simillima bestia nobis. Cie lib. r.

. de Nat. De.

Vulturis in siluess miserum mandebat homonem, Ptis lib.ε. Heu quam crudeles condebat membra sepulchro.

. Buteo,Sanqualis, Immusculus, Aqquila, Vultur. Parabasius. Cum somnos eositcathomana iuuentus. I 'Eh. s.

Hos pestis necuit, pars occidit illa duellis. b ν. Cum veter occubuit Priamus sub Marte Pelasgo. lib. 3.

243쪽

Fest. Musti

Pandite i sulti genas,& corde relinquite semnum.

Contempsit sontes, quibus exerugit aquae vis. Vnde habeas quaerit nemo, sed oportet habere.

Perq. fabam repunt,& mollia crura reponunt.

Queis Romanet tunc facti sunt Campanes. '

Nos sumu' Romanet, qui iuvimus ante Rudines.

Omneis mortaleis sese laudari exoptant. Forteis Romanet, quanquam Gielus profundus. Quom illud, quo iam semel est imbuta veneno,

Imprimit i. genae genam' -

It nigrum campeis agmen in

Non decet mussare bonos. Qui nctu' pater quartum fit ConseI Idem campus habet -

Gnateis parce tuis -- stant potuere campes, -- t tergum igitur sagu'pinguis opertat. - equitum celerissimus -- runata recedit.

- pausam secure fremendi

244쪽

EX INCERTIS LIBRI . et os

furentibu' venteis. - de moeri res gerit Opicus.

-- diuum domus altisenum cael. -- coenacula maxima Gelei.

- Poeni stipendia pendunt.

diuumq. hominumq. Pater rex

Patrem diuum , hominum j. - endo suam do.

-- & vertunt crateres ahenos.

- sanctos i. poetas. quem non virtutis egentem. '

- vita illa dignu' loco b-- Saturno sancte create. - nostri cessere parumper.

- Vulsculii' perdidit Anxur. - perculsi pectora Poeni.

fiuctusq natanteis. ubi mille rotam volucre per annos.

Meia machaeras. - succincti corda machaeris.

D D spiras

Ideis ibide. Cltero libr

Cie pro Aia

thia. Ser lib.ae Aena

245쪽

- spitas legionibu' in uni.

- sundunt i elateis naribu' lucem. - Reges odisse superbos.

set. li μι. Q Eritius explicans illud Virgilii. Consilia in melius referet, ait, Quia o bello Punico secundo Iuno placata ut Ennius ait coepitfauere manis. Quae verba sic in metrum digererem , -- Iuno placata fauere Cocpit Flymaneis -- Plinius Lib. XIIX cap. IX, Enuius antiqui mus diates obsidionis famem exprimeus, ossam re u peplorantibus libereispatres commemorat. Quae verba, ex Annalibus desiimpta videntur : nisi in dictione liberis, trochaeus prospondeo esset, ita Ennium scripsisse arbitrarer ,- libereis plorautibus Ossam Eripuerepatres

HOS. PRAETEREA VERSUS, QUAMVIS SUPPRESSO AUCTORIS

nomine adducantur, ex ijsdem Innij

Annalibus esse censemus.

Assili, portant iuuenes ad littora, tanas. V x. tib s. Contremuit templum magnum Iouis altissi natis. Donat. d. Expoliantur eos, & corpora nuda relinquunt. iψ Marsa manus, Peligna cohors, festina virum vis.

sci curatis

246쪽

. EX INCERTIS LI3RIS.

Vos etenim iuuenes animum seritis muliebrem Illa l. virgo viret

At Romanus homo, tamen & si res bene gesti st. ι Cordς suo trepidax Optuma Caelicolum, Saturnia magna dearum.

O genitor noster Saturne maxime diuum. - ducuntur sorte ligati Minturnienscis -

- & saxo cere, comminuit, brum- populoi Romanoi.

HIERONYMI COLUMNAE

EXPLICATIO.

Cie lib. I. ost. id in lib. 3. de Oratariis. libr. Idem . ibidevio a n. de

Donat de Tiopis Ser. t Aena victoria da Orthosta.

Cicerone liquet, Poeta narrat. Et quamuis, quae nam ha et o Vestalibus tuerit; non constet, tamen, exclusdem Ciceronis verbis Iliam fuisse opinor: apud quem haec habentur . enim 'apud Ennιum Veriesu illa: ubi sol tasse. Vestali, Ilia, reponendum est: idque eo libentius affirmo, quod omnia sere huiusmodi verba ad illius historia in quodammodo pertinere videantur put, Horanopolcer, idest, Mars: Tardaq. vestgare, ncmpe ilia, utpote uelaric grauis : tibet sunt antegerendae Erumnae, ob Patrui in ipsam ,& pronepotes saeui-iliam: postea fluuiosortunare sistet, nani a fluuio scruati pueri, terrat si orbis impcrium constitu crunt. Sed haec omnia conicetura tantum Mituntur: qua si absq. dubio de Ilia iiitelligi cognouissem, iii l. At natis initio collocasiona. Is enim proprius cst huius hi storiac Iocus, vita ibidem ostendi, ac etiam Uui dij auctoritate comprobatur: qui in II. T ristium, de Annalium principio intelligens, ait, sumpserit Annales, nihil est hirsutius illis, Facta sit unde parens Ilia, ne d leget.

247쪽

EXPLICATIO IN 4 ENNII FRAG.

Lib. 3diim calor pera a cin descit, tinnuatir ca iiis,mdccl. membra dobiliora evadunt, liciti ecl. occvjantur. Sci ipsimus au zem arribus, nonam isTereiai Scauri auctoritate. Vclij Longi aiuem de hac re hacc v ba sunt, mazetium νarie Ino ope A, modo por i iniri Butari uel odit, tam si a sicaret artus, νt,ciιs, fartus,u, littera in dat tuo seruaretur. Cum vero artes, ut arces, oe p.:rtes, tunc eodem illo ais m,t, litterascriberentio: Mihi videtur humis rusticanasutura enunciario , si peri , Hvixlertinius:-tamen existimo enunciani , ut nec minus i, lιttera exilis sit; nec u, litteram scripseris, en ciationissono, cum minus plena et At meminerimus artis ὀρθοε πείας esses, visiuebarisiue illa litterascripseris enunciationissontim temperer. Lut retius eodem adiuncto, - alit quid nam tremulis facere artibtis haedi Q .

in 3.κ h. TALIA COMMEMORAT LACRUMANS J Virgilius.

Talia fundebat lacrumans . Lib. . Aeli - TXTERRITA SOMNO 'Per obiecta insomnis visa. Virgilius, sustensam informia terrent f

N'AM ME Visus HOMO POL CERJ somnii narratio.

-'PER AMOENA SALICTA Loca salicibus conlua' LO-Lib., A u COS-E N O v OS J Virgilius, in locosq. Explorare nouos 'Lib ITN SOLA J Virgilius de Didone, Sola sibi Iemper longa, incomitata videtur Ire vis POST ILLA' Veteres clegantissimepostilla, pro, postea di Xerunt. M. Cato in Origin. loquens de ins gni inCediiij Tribuni militum ' : animi magnitudine, ait, Eumq. inter mortuos defatigatuo vulturibus, atques irantem, quod anguen dest erat, cognotieret, eumq. subsulere: isq. conuallatissaepe post illa operamAel fortem,arq .strenacis perhibuit. Plautinus Epigoiriis in Sticho, POMya iam iste est tranquillus tibi. L .h. . Aen. GERMANA SOR OR Affectus a generis propinquitate. Vi Eilius, Anna Soror. ERRARU In siluae solitudine vagari in S

MITA NULLA PEDEM ST ABI LIB AT JNam huc illuc incerta, palansq. vagabatur. COMPELLARE U OC EJ Ple

Lib. ι nasmus. Maro, Rectorem nauis compellat voce Menetem.

HAEC PATER ECFATUS, GERMANA REPE

U,., . ain. TE RECESSIT Virgilius de Creusa Λeneae apparente, Haec ubi dicta dedit, lacrimantem ct multa volentem Dicere, deseruit; tenuesq. recessit in auro.

- CORDE CUPITVS J Catullus Vt si quidquam animo tuo cupisti.

248쪽

nominis pro adverbio. Tale est illud Vigilii, , . Multa Iouem Drauibussupplex orassesupinis. Item, Multa Deos, aurasq. pater teItatur inanes, , pro multiim . Eodcivi etiam modo dixit Lucreti iis crebra reaist . pro, '''crebro. Nec dubiu est quin Latini Poetae id loquendi genus ὀ Grae

- AD CAELI CAERULA TEMPLA J Plura ad hunc I cum spectantia in primo libro explicauimus. TEN.DEBAMO A

corporis gestu, hoc est manuum eleuatione,quae praecantium Pro pria est,&affectus magnitudinem ostendit. HomeritS, Ο v. α.Gχετο-ομγων εἰς ἐπανον ἀςερόεντα. Apollonius Rhodius, ex quo Ennius non modo sentcntiam, sed M. Lib I. Arg. dictionem illam multa, vidctur extulisse. - σύδεγ- κες IJολλα μώ Q πιάτωπιν ἐς malρα- ραν.

Quod tam saepe a Virgilio, caeterisq. Latinis Poetis repetitur, ut su- peruacancum sit reserre. - LACRUMANS a Pathos a dolore. - BLANDA VOCE a Virgilius, Lib. I. Aen. blandisq. moratur Vocibus Apollonius, Mειλιχοις me . ME SOMNU' RELIQV 3I

Homerus , - δε ομεν ει an Iliad. e. αποπταμενος ἐμ δε γλυκυς υπυς ανηκεν. Virgilius, nox Aeneamomnusq. reliquit. L; ν

Cicero Scipionis somnium claudit, Ego somnostatimsolutussum. HEIMihil a Docet Seruius huc Ennii esse versem,que Maro in II Aenci d. mutuatus est. INDE PATEFECIT RADIIS ROTA CANDIDAJ

Solem' πι σξα κῶα intelligit: videturq. respexisse ad Anaximandri opinionem, qui Solem , circulum esse dicebat terra vicies &octies maiorem, rogae curuli similem. Varro Atacinus in Chorographia. Qua solis calido nureqvam rota ferueat irae. Lucretius, His neque tum Solis rota cerni lumine largo. Et, e nimio solis maior 1 otaduec minor ardor ael. 3. scei Seneca Hercule Oetheo, . vi a Nor nitentis flammeam 'Pboebi rotam. Prudentius Peristephanon, Videri. Solis quod rota circuit. Maro de ortu Solis, lEmicat Oceano Phoebi rota clara relicto. Eadcin sc re transtitione Pythagoras apud Ovidium, solem Dei Cly- Lib. 11.

petim,appellauit.S EPTINGENTI SVN TVarro lib. III. De re rust. haec habet, Etenim Metusissimum oppidum cum sit traditum

Graecum Duiligod by 3

249쪽

αr EXPLICATIO IN Q. ENNII TRAG.

. V Graecum, Boeotiae Thebae, quod Rex 'ges aedificavit : tu agro Ronimno qiram FUmhlus Rex. Nam in hoc nunc denique est, ut dιci pose set, non clym Enniusscripsit , - septingentei*nt paull) plus, aut minus aunei, wιsto augurio possquam incluta condita Roma'st.. , Quibus vorbis Varro vult Ennium hoc loco hallucinatum, ob temporum ignorationem:in qua sentcntia est etiam Scaliger in sua temporum emendatione . sed cum tam iii signiter lapsus in huiusmodi

supputatione videatur Ennius,putandum est, satis negligenter a V toribus temporum rationcm csic habitam: nam primum apud R manos Varro actatem patriae, ac temporum descriptiones aperuit et quem Florus sequutus, in Epitomes initio tradit, a Romulo ad Augustum septingentos annos effluxisse: a quo annorum numero I X. latum annis discrepat Eutropius, uno l. amplius Orolius,&Solinus.

Α vGvSTO AVGV R IOb Romuli augurium intelligit, quod

c y 7. in condenda Vrbe habuit. Suetonius autem ubi de Oetauio loques , hunc Poetae versiim adducit, ait, Postea C. Caesaris, O deinde Απι- Iti cognomen assumpsit: alterum testamento maioris auu oculi: alterum Munati, Planci sententia, tum, quibusdam censeratibus, Remulum appe lari oportere, quas O ipsum conditorem Urbis praeualuissἡ νt Augustus potius, quam fi ulus vocaretur, non tanti nouo ,ses etiam ampliore cognomine: quod loca quoq. religiosa, O in quibus augurato quid conse- ' cratur, auguIia dicantur , ab auctu, vel auium gestu, gustuue, sicut etiam Ennjus docet scribens, Augusto augurio oecaei. Eadem fere recenset Dion Cassius libro LlII. Romanarum Historiarum. Festus ait, u-xustus locus sanctus, ab auium gustu, id est, quia ab auibus signi Marus est, sic dictus: siue ab auium gi satu, quia aves pastae id ratumstia. e. Quamobrem ait Ouidius, Lib. I. Fos. Satiri vocant Aurum patres, Muna vocavi rTe ιι Sacerdotum, rite dicata manu. Pausanias in Laconici s loquens de templo quodam Augusto dicato, ait, Augusti cognomen idem salie pollere, quod Graecorum lingua σσας , id est Sanctus,& ipsa quasi nummis cuiusdam maiestate co

- Romanam condere gent m.

Li, verbis in Epistola ad Maecenatem videtur is locus ex Ennio cilc desumptus: ait enim, Ennius ine patre nunquam nisi potus ad arma Prosiluit dicenda: Forum Tutealq. Libonis, Mandabosccis. adimam cantare eueris ,

250쪽

Horsivit a disinoecare. -- Lambinus, existit nai Verburri illud, reseret Cratino,Cruquius vero Ennio : negat enim Cratilium, Graecum Poetam de Puteali. at l. Libone ullam unquam habitisse notitiam . mi id autem sit Lib nis Puteal , plura ab Horati j inicipretibiis,&Constantici Lando in -N unal sinatum explicatione reseruntur. Pomponius .autem Pulcat, Lip. 33' Pulci operculum , quod Graecis est, interpretatur ..sIC- '

CISJVinoleios secis opposuit Cicero. SICUT FORTlS EQUUM

Comparatio ab equo, sumpta ex Sophoclis Electra: apud quem Ore- Aeade. stes, ita ad P.iedagoFum,

Confert Sophocles Paedagogum senem, qui consilio simul, rebus lgerendis sit idoneus, cquo generoso, qui, quam iiis senio confectus sit,animo tamen in rebus difficillimis, ac periculosis non consternatur, sed aures crigit. Huic illud extat Adagium, Equus Sophocleus: quod de ijs dicitur, qui licet ei elotam corpore, sellioq. imbecilli langueant: animo tament, iuuet illi quodam robore vigent. Phil stratus Dimianum Sophistam Sophocleo equo comparauit: nam cum propter ii grati escentem actatem segnis vidcretur. in studijs tamen se virum in dies praebebat. Eius verba sunt

sinu,ingenium apieritia validii erat. Idem in I V. Histor.Omnes, quibus

aetas 'aecto corpore, animus militaris erat . Huic equo potest etiam Bucephali sciaccius comparari, quem Alexander ne nim ijs laboribus oneraret,in Sraucscente iam aetate;ante praelium,cum aciem lustraret, at l. ins Lucret , alijs vehebatur equis : inde l. signo dato in Bu- 'cephalum statim trasultans, Martis aleam subibat. Parmenides apud Platonem in libro, qui ipsius Parmenidis nomine est inscriptus,hoc modo se ipsum Ibyceo equo laboribus iam defatigato, atq; actate

ιέν M. Lambinus existimat huc pertinere illos Horatij versus. Solue Ienescentem maturὰ janus equum, ne Pecce t ad extremum ridendus, ct illa ducat. Homerus ab equo victore hoc modo similitudinem sumpsit, , n