장음표시 사용
171쪽
atque Musmodi literis, quae comites haberent, Themistoclis epistolas, magni sane viri, & qui ingenium semper habuerit in numerato, ut de eo prodidit antiquitas. Sane gratum mihi hoc donum tuum, uti & alterius opusculi, in quo suffragia Romanorum
Procerum, quae tulere cum in Sanctorum numerum Andreas Corsinus referretulta.
Quid ego tibi pro istis rependam sane animum, atque alsectum. Tuus cnim sumis,
eroque, non illa vulgari ac sublesta, sed antiqua Romana, vel si malis Germana aut Batava fide. Gratias etiam ago quod ignorare me non siveris, quam benigne de monumentis nostris sentiant,Quercngus, Alcander, Mascardus, alii summi viri Romae, atque alibi. Nec tamen ea res efficere unquam potuit, ut tanta me laude dignum putem; melius me. novi: sed ea animum addunt, ut porro etiam non pessime de nostris hominibus ac fortasse etiam posteris merexi velim, de credo eo fine hoc ad me perscripsisti , ut talium iudicia judiciis malignorum opponam, meque soler, qui exulcerato hoc
tempore oneii propemodum succumbam.
Nihil vero mihi illis magis ridiculum vid tur, qui ob laudes alienas longe sibi majores videntur quam sunt, illi umbris similes stant,
hae nunc maiores, nune minores, sed corpuscula nostra manent cadcm. Cum Illustrissimo legato Britannico Thoma Roenulla mihi hactςnus notitia est. Absque illo esset, non paterer te absque literis meis in Daniam ire, sed si in Bataviam venerit,
mei muneris crit, summum virum accedere, omnemque affectum testari coram, uti hactenus in aliis a me factum, qui huc missi ab Illustris limo rege Carolo, praeclare adeo de me merito, nee me solum, sed etiam meis: superest non aliud, quam ut te , longe adeo iterum euntem a nobis, votis meis prosequar. Quod sane facio & faciam; ac plane fore coniicio, ut propediem te salvum v nisse in Daniam intelligamus, imo ut, feliciter cunctis expeditis, brevi herum te tuis in Belgica nostra sistas. Vale, vir praestantissime, meque amare perge, usque ades
II Teutique me, Amplissime Hostere, ca-
- lamus apud te cxcuset, quod non setipserim: animus memet accuset, quod multa adeo in me recipiam, ut ne illis quidem amicorum, quos jure maximi facio, praestare ea possim, quae debeo, vides ut non petam excusationem, unde ordiri plerique .lent; verum dicam, quod res est: Nemps amicitiam colam sine pompa, eoque raro admodum, nisi necessario, in hisce occupationibus scribo. Aliam si e causim suspirari silentii mei. Quod tamen non tam fuisset diuturnum, si fratris tui filius ab eo tempore, quo primum vidi, vel verbo umquam me compellasset. Bimestri etiam mota ratum me fuit iter in Britanniam. Α quo ut redii, ita undique obruebar negotiis At nihil minus, quam meus forem. Paulatim nunc meus esse incipio, de meus dum ero, tum quoque fuero, amplissime vir; qui magnopere me obstrinxisti Amandi Chronteo, deversibus de urbis vestrae situ&obsidione. o Amandum: amo versus historiae causa: sed magis tu amandus mihi. Munere nam Mest, Formine Hiis ipso rium ducti,judiciumque vra irin paulum immutem versiculos Hispani: vaiatis.Nec temere id dico,quid enim jucundius mihi esse possit, quam amari a te, viro ejusce& eruditionis & dignitatis 3 Quid turpius
mihi quam non contendere tecum amor .
Qui & invisere me prior, literisque compellare, eo munere etiam, ac versibus seperioris aevi mihi antea invisis,datare volueris Bibli thecam nostram i Quare multum tibi debeo. Sempergavisus fui plurimum amiciatia nostri Israci Pontani: amavi etiam illius griphum septenarium, tum auctoris, tum argumenti causa. Sed non parum hunc in me affectum auget, quod eum tibi potissimum dicavit, cujus ego sc nomini severi quam qui maxime. Quidem gratulor u bi vestrae de tali consule dc senatore. Cujussismiles multos haberemus, melius his te ris cum studiis ageretur. Nunc metuo, ne paulatim redeamus ad barbariem, ob eorum imoeritiam, qui Rempublicam capessant . Sed haec Deo eurae erunt: Cui te, mi Hom re, commendo. Simul rogo, veniam mihi
172쪽
des per te salutandi egregiam animam Amplissimi Moermonii, uxoris meae cognati, atque eo nomine cari, sed multo carioris, quod nobiscum Musarum sit cultor & Gratiarum. Quod si oceasio se differat,salutemctiam di s ornatissimo Bellonio, aliis ei-dcm mecum familiae impleris.
Ubi Gerardus Vossius Conrado Vorstio
CLarissime& eximie vir,literae tuae mulia
tum me rccrcarunt,propter summum
erga me affinum quem spirant. Nec potui non multum gaudere, quo eo dignatus sis honore, ut ad me quoquc partem A mi scit toris tui mittendam putaris. Necdum tamen totum pcr occupationes legere licuit: sed quae legi legi autem plurima in non minoricum voluptate legi, quam fructu. Adeo multa utiliter a te observata. Quae quamquam ita sint, spero tamen te istis, licet haut a te tractentur, defiungi propediem posse, extremamque tand in manum admovere vclle norationibus iii N. T. quas ab non uno praedicari tantopere audio. De Camerario non est quod sestines. Simul ac carere eo ultra non liccbit, monebo
ipse. Quod si quid aliud etiam in Biblio.
theca mea usui Me tibi postit, tantum significa. Ego hoc sic interpretabor, quasi beneficium a te accipiam. Molanum & Cuner-dingium, Adolet centes longὰ optimos quorum utinam omnes similes essent multum amo, partim merito suo, partim propter commendationem tuam. Pelagianam de Semi- pelagianam Historiam orsus suri ieertisque eam disputationibus complectar. Primam destinavi Molano, quae jam absoluta: sed antequam praelo traderetur, consilium tecum capere volui, utrum diutius apud nos sibi vivere expediat, ubi multorum adeo
displi ant mores, & perpaucos habeat sui amantes. Ego in Molano nihil nisi animis itudinem requiro. Vale,vir maxime, dc redonaque tua aestimantem porro amare perge.
G. I. Volsi . LXII. Dussi. Carleton. Hagam. a
MItio exemplar praelationis meae, etsi ob
Occupationes extremam ea necdum
manum acceperit. Sed quid superest,facile homia praestabitur, dummodo prius de rotota judicium tuum cognoro. Scis, quam parum mihi tribuam in iis, quae ad viros principes pertinent: quippe qdi contentus esse soleam Sparta mea, rebus nempe istis, quae non transtendunt captum hominum in umbra Academica d cntium vitam tu am. Quare te oro, ut de singulis moneas fidenter. Addam, demam, mutabo, prout tibi videbitur, atque adeo omnibus, quo mei amantcs, & talium ii uelligentes udicabis. Coram si suissem, rogassem ubi loci inter tot dignitates reponi debeat titulus 'Cancellarii Academici, cui postremus a metri huius. Item, utrum initio pro here e rectius dicturus fim primipi. Fortasse cnim consuetudo fert, ut solus eo elogio infghi tur primopenitus regis. Sed de his, aliis quae facile per te videbis, negotium tibi serio Committo. De me vero certo tibi persuade, gratum me semper fore, quibus aliquata mei meorumque curam esse intellexero.
PGpemodum pudet, tardu adeo quod
binis tuis respondeam. Nec tamen tam ipse in culpa sum, quam omne hoc tribueniadum ii essitati, quam utait ille, ne dii quidem vincere potuerunt. Plane enim meus esse desii, extremis hisce mensibus Iri eoque quicquid literarum,si ve ex finitimis civitatibus acceperam, sive etiam, ex Britannia, Gallia, Italia, Germania,terris aliis, id unum in locum recondere sum coactus, responsutus singulis.simulac putau otii nactus essem. Malui
173쪽
Malui nempe paulum abuti amicorum paticinia,quam ut in opere, quo praelum ferveret, temporis angustia exclusus saepius in- cptirem. Sanc metuo ne nunc quoque,
quando feci quod potui, saepiuscule quam vellem, humanitus aliquid passus sim. Quid
igitur futurum crat, si de pauxillo isto, quod a publici muneris cura superfuit, subsecare plusculum voluissem Nec enim Vossius tuus, cst divino adeo ingenio praeditus, ut laudabile opus, publico labore condere possit: sed de se quoque vcrum esse scit, quod Aristides orator olim ebat, esse se exscribentium numCro, non vomentium. Quod
imprimis dictum velim de Historia n ra, quam nunc de Latinis Historicis, pene ad umbilicum perduximus. N cmpe quod in Latinis Poetis Crinitus, 3c eo non paulo doctior Lilius Gyraldus fecit: Id ego in Historicis praesta e sum conatus. Poteram, morc quorundam, argumentum sumere, sex- Centis ante me traiiatum: atque inde in triclinia nostra convasando supellcctilem alic-nam , mirificas opes ostentare. Mihi alia mens fuit, eoque argumentum mihi delegi, in quo eruditio pariter atque industria haberet locum. Utrum assccutus sim, quod
volui, alii judicabunt. Saltem pro viribus pusillis oppidulo nostro moenia fecimus Haec ad te nunc scripsi, non quia quicquam in iis sit, quod scire tua intersit, quam longc
graviores curae distinent; verum ut videres,
me simul ac meus esse coepi, mei quoquc Bly burgii esse, iterum coepissc; cujus S
aetcrnum ero, quantus quantus sum, dumodo sim meus. Salutem plurimam, ubi occasio erit, dices meo nomine Amplissimis Viris, Assinibus tuis, Consuli Beverio, ac Quaestori Ruso, item mittio urbis vcstrae Quaestori,
de aliis nostri amantib', quorum catalogum non texam. Nam pauperis est numerare
Lugd. Batav.cio lac xxv II. iii. Nonas Majas.
LXIV. Maximo Viro,Jmo Grutero. Brettam.
Maxime, de Conjunctissime Gnitere,
T Ncredibili me voluptate perfudit, Clarissimus vir Altingius, cum certiorem me fecit,de vocatione tui, ad Academiam Gro- ninganam. Equidem spero fore,ut bellam adeo occasionem, bene merendi de studiis amplectaris ; praesertim cum tam multa sint, quae id suadeant. Nam habet ca provincia
Proceres literariim, dc literatorum mire amantes: ut certe tibi persuadere possis, carum te, atque in pretio istic fore: Et viliotibi annona, quam aliis plerisquc foederatae Belgicae locis. Scis etiam quanti intersit habere Collegas, non eruditis limos tantum, V rum etiam humanissimos; Imprimis, πι, τοῦ Θείου λογου quibus, quando boni, nihil est melius acceptiusqtae; quando mali, ac crabronum similes, nihil est deterius, ac magis invisum. At Collegis
ulcris, ut eruditione ac doctrina, ita virtute ornatissimis: ex sacro vero ordine, habebis dilos eximios viros, quorum unus, assinitate
tibi junctus,ac clegantiorum literarum non gnarus modo, sed etiam in hac aetate cultor sedulus: Alter item vetus amicus, quicum tot annos in Heidet mensi Academia vixisti. Uterque ea praeditus humanitate, ut proprio quodam naturae munere, ad camvirtutem facti videantur. Quare non tibi negotium crit, cum hominibus, qui praesentes laudent: absentes, ut tuus Plautus loqui-tiir, frigidam subdole suffundant: quales
ego nimis multos novi, quosdam etiam non
sinc dolore experior. Accedit ad ista,quod juventus ibi, ut audio,satis sit modesta,beneque composi ta. Nec dia ram suscipies provinciam. Loges Florum,Justinum, Livium, Tacitum, alios, quos voles, scriptores, studiose adco, contentoque tibi lectitatos, saepiusque, ut arbitror, praelectos. Interim occasio tibi erit limandi caetera, ruspandi nova, quae Reip literariae bono, tuique cum nominis honore, Drtim in Academia illata, partim etiam in nostra, si ita tibi videatura,
lucem mox videre possiit. Equidem equid huc transmiseris, non defugiam Iab rem corrigendi, in quibus Typothetae abem rarint. Gare ne te hominem Belgam Belgis diutius invide. Nec aetatem objecta, quae necdum ei socia,sed ad molles Mucrum labores satis est vegeta. Cogita Imperatorem stantcm moti oportere. Sand longe quidem mallem, ut una vobiscum Lugduni, in studiis esset vivendi potestas. Sta nunc quidem non licet mihi esse tam beato. Caudeo interim, quod iisdem Foederatis Provin-P 1 ciis
174쪽
ciis agemus, nec longo adeo dissiti intervallo, ut non aliquando excurrore liceat, ac literarum commercia crebra esse possint. Sane non mihi modo id iucundissimum futurum, sed etiam uxori meae,quae lare tui me. minit,& Cognatarum Smetiaruin, etsi nonnisi puella admodum vos omnes viderit , ac plerosq; ejus jam familiae, transtulerit Deus, in meliores sedes. Edidi hoc anno libros tres de Historicis Latinis, corum historiam perduxi usque ad Carolum V. Exemplar non mitto, ne librariam supellectilem tuam magis onerem. Sed videbis simulac pedem in Belgica nostra posueris. Felicem diem, quando te, liberosque, ac generum, amplecti licebiti Deum Opt. Max. oro, ut veniendi vobis mentem inspiret ; atque etiam in itinere Angelum suum det vobis comitem, qui vos salvos in Belgieis sistat hospitiis . .
Vale, vir eximie, literarum columen, amor, omnium eruditorum; ac cum tuis laetus,
quam primum umi; laetior iterum hasce terras vide; Laetissimus iisdem quam diutissime vive .
Clarissimo viro, Francisto Gomaro.
Groningam. Clarissime vir, ac Conjunctissime Assinis,' Erillima sunt omnia, quae ante menses quatuor de Thuano mihi scripseraci Planeque tibi assentior, non abire ita oportere. Atque adeo si cessare ii vellent, qui sanguine, vel assinitate τω μοι κοτη Junio devinctiores sunt; non tamen tam duro stomacho esse deberent quibus Ecclesiarum nostrarum honos cordi est, ut hominem tam bene de iis meritum, postquam illum coelo dignatus est Deus, ab eo viro, qui ob summam authoritatem, apud posteros s-dem fortise invenitet, apertissimis , dc iniquissimis calumniis onerari paterentur. De me quidem ita habe, neutiquam me qui turum. Sed cur hactenus nihil in hoc negotio cgerim, causa est non uria. Nam us que adeo obrutus fui mole curarum, ut ne
respirandi quidem otium concederetur. Ad professionem historicam accesserat altera Linguae Graecae. Praeterea munere Asse foris saepius occupabar, quam gratum esse ;morte Patrui nova mihi cura accesserat Auctoritate publica corrigebam utriusque linguae praecepta, ac alia quaedam conscribebam, quae deinceps in univcrss Bataviae Scholis praelegerentur. Ante omnia me noctes, diesque, fatigabat opus de Historicis Latinis, cujus quia 3am bona pars excusaerat, non sine damno Typographi, differri diutius poterat. Quam autem operosa ea mihi opera fuerit, tum inde cognoscas, quod in ea agam de striptoribus amplius, quam mille & sexcentis: Tum exinde quod plusquam tertiam ejus partem, servente praelo, exarare sim coactus. Itaque saepe prima, alteraque hora nocturna, non aestiva modo, sed etiam hyberna, occupabar miser, probis, ut vocant, emaculandis. Nec propterea ullam unquam lectionem publicam neglexi. Imo nec intermisi Collegium orat rium , aut Hiliori cum in quo Nobilissimis juvenibus XXX. vel circiter, magna ex parte Sarmatis, Cimbris, aut Germanis, vel viam ad Eloquentiam pandebam, vel Antiquitates Romanas enarrabam, SI ita enarrabam , ut historiae non solii indpenu allucerem facem, sed citam aptarem singula ad civilis prudcntiae praecepta, quod potissimum a me exegerant; quippe non tam Scholis destinati, quam Plincipum A lis, vel gubernationi Rerum-publicarum. Nec eo segnitis alii subinde, qui vel docentem aliquamdiu audissent in Academia, aut recentes huc advenissent, fitquentare domum meam, sive ut exquirerent aliquid, quod minus percepisse viderentur, sive ut consilium meum de tota studiotum suorum ratione cognoscerent. Ac plerisque minus offcii id potui denegare, quia a praestantissimis viris, etsi saepe mihi ignotis, per
literas magnopere commendarentur. Tam
multis districtus, non solum distuli respondere Thuano; sed etiam coactus sum,qui quid literarum acciperem sive e Belgi an stra, sive ex Anglia, Gallia, Italia,Germania, Dania, terrisque aliis, id omne unum in I cum recondere, responsurus singulis, aliquanto quidem post intervallo: tal tamen simul ac liceret, hoc est, ubi parte oneris i vatus esitam, nempe Collegiis domesticis desinen
175쪽
desinentibus,&Operibus meis, qi excuderentur, ad finem perductis. Antehac sancpugili , atque athletice valueram: vcrium hoc anno, qui aetatis fuit quinquagesimus,
minus firmus esse coepi ac retro cuntis V
letudinis indicia manifesta persensi; imprimis in brachio sinistro: sive id ab immodico labore, sive a natura fatiscente, post annos septies sepicnos exactos. Profecto si Ionge diutius exantiare tot M tantos laborcs coactus forem, haud diu vitalis cile potuissem. Sed de isto. Venio nunc ad alteram
causam dilati in tuendo socero ossicii. Sciebam edi in hac urbe Epistolas Scaligeri, quas antequam vidis lem, putabam nihil hac in re fieri oportere. Quid, inquies, ea res ad Junianam causam 3 Imo pluritatium, scis quale fuerit illud maximi Gligeri ingenium . Non ferebat dissentientem. Itaque semper eo nomine os sensior Iunio suit, quod in quibusdam ad sacraria periincntibus, ac credo in aliis etiam nonnullis a
se discreparet. Oiscnsam eam unus & altet Discipulorum alebant, maligne interpretantes apud Maligerum, quae vel publice docuissetJunius,uci privatim dixisset. Sca- Iiger ut irae impotens crat, accusare Iunium literis suis, apud doctissimos Gallorum, eosque inter Casaubonum, Thuano usque ad-co familiarem,atque adeo ut arbitror,Thuanum ipsum. Itaque non committendum putavi, ut, quia alterum accusationis caput crat de lignit desultorio ingenio, multa Nante, iam assequente quod moliretur hisce verbis responderem, priusquam vidissenti,
quid Scaliger ad Calaubonum scripsisse .
Prodiit nunc Epistolarum opus. Praefatio est ab Heinsio, sed si ib Elaevirianorum nomine. Magnifice extollit Scaligeros. Ait naturam q uotidie homines parere, non miracula. Sed quid tota possct, voluisse in utroque Soligero cxperiri, inque iis duobus bis omnes vires suas csse periclitatam. Quibus ego laudibus non invideo: Etsi non arbitrer Erasmum fuisse iis minorem, praesem tim qirando cogito rcmpora, in qliae hujus pueritia incidit; tum etiam quam praecla iade Novo Testamento, a tot M. Patribus ni ritus sit. Nec enim persuadere mihi possum, minoris momenti, aut fructus, esse Operam istam,quam quae subtilius ista,qtiam verius adversus Gu danum Julius disputat ivit quae de re poetica, vel causis LL. idem
nos docet : praesertim cum ne filius quidem in iis, quae de Poetis judicarat, Parentis judicium sequendum putarit: Et opus de causis I L. quaerat saepe quod non cst, Alchymistarum instar, ut ipse cjus author agnovit, quemadmodum cx Bordoniae fabulae confutatione aCccpimus. Quodque ad Iosephum attinet, ut nec invidia negare possit, ad icmporum cognitionem, plurimum cum contulisse in libris de emcndatione temporum, & animadvorsionibus Eusebianis: ita
Religio quoque sit fateri, plus inde utilitatis
ad Ecclesiam redundasse, qu.im accurata illa opera, quam Erasimus antiquis Ecclesiae Doctoribus vertendis, corrigendis, censendis,
impcndit. Longeque illud minus fatebor, plus profuisse Scaligerum, ingeniosis quidem, &doctis in Varronem conjectaneiς' ιversim saepe nimis audaci conjectura nixis, usque adeo ut, Petrus Victorius quemadmodum ipse Maliger conqueritur ) cum id opus vidisset, nunquam Conqueri destiterit, quasi is in perniciem literarum cssct natus, ac quia ingenio abiit crctur, nimia sui fiducia, corrupturus vcrius csset Scriptores vel res, quam corrccturus. Equidem Iongὰ mitius de Scaligero censeo: Sed tamcn tantam licentiam probare non possum, non magis, quam candorem, cum dissimulat quae in Antiquis Varronis Codd. invcnissct. Et cui persitaserit, se in Festo corrigendo, non usum csscschcdis I aeti, dum ita supplet quae desiliat, prout in iis sit pc schcdis legebatur Non haec candidi animi lucre. De notis ad Priapeia, ad Ausonium, ad amorum Triumviros dicere nolo. De Manilio illud dicere
contentus ero, compluria Junium ita in coscriptore correxisse, prout Gliger in editione postrema emendavit. Scio, ait Scaligor, se ita reperisse in codice Genablacens. Sed quid si is obiisset , ante repertum cum codicem Eone peccasset, qui cx Palatino codice, genuinam lectionem Reipublicae litera riae indicaret Vaticinari Iunius potuit, re, ut Maliger eadem posto, cu meliora, in Gemblacens Cod. reperiret Vcium haec ad Iunium potius pertinere vidcant ii quam Erasmum, de quo institutus erat se rino. Ut igitur ad eum redeam, mihi utroque illo Heroe, Erasmus non minor videtur, praesertim si seculum infelix attcndam, quo Erasmus, inter indoctos Monachos, in tanta tot librorum bonorum penuria , qui nec-
176쪽
dum, vel corruptissime prodierant, ad illud eruditionis fastigium potuit aspirare. Verum ut hoc quoque concedamus, solum Italum Caesar. Maligerum, & Gallum Josephum filium, palmam praeripuisse iis qui &ame,dc post fuerunt: Non tamen quisquam laudaverit eam malignitatem animi , qua in Epistolis sitis utitur. Recte interim,ac laudabiliter quod omnibus in locis, loco Juniani nominis, Asteriscum posuere, uti Sc cum Manilius Iunii, vel Tertullianus, vel Epistolae ejus ad Atticum taxarentur. Mallium t men totas periodos omisissent.Nunc sic quoque intelligent non pauci, quid dicatur, id que ex iis, quae vel praecedunt, vel consc-quuntur. Ac imprimis illi sagaces satis erunt, qui Iunii, dc Soligeri temporibus vixere. Nam quomodo hi non intelligant,
de quo sermo sit,ubi vident, loqui de eo qui in Academia doceat Lugdunenii, qui Epistolam aliquam ex Arabico transferendo,
iam Arabicae se Linguae peritiam, sibi vindicule poste arbitratur, atque alia id genus Quam autem maligne egorii Scaliger, vel hinc vide, quod non semel dicat, usque ad-co impetitum esseJunium, ut non dico Hebraico quamquam Sc illud scribat in sed ne
Latine quidem scivcrit. Custismodi cum Iiteris ii iis video contineri, dubitare non possum, quin iis Thuanus compulsus, sinistrum adeo judicium de Iunio tulerit. Imo plane persuasum babco, haud leviora osse , quae de eo ad Thuanum perscripseri . aniobrem si calamum adversus Thuanum stringam, periculum video, ne filius Thuani, Iuvcnis cruditus, & ut genere, atq; opibus pollens, ita multis in Galliis carus, de maximis honoribus deliinatus, quae de imperitia tunii modeste Parcns scripserit, ea aperte, M sine circuitione prodita, ostendata magno Scaligero,Rcip. literatiae di torc, cui doctior orbis lubens cruditionis fasces
submittit. Hinc mihi nova cura, etiam tuendi eum adversus Scaligeri calumnius, incumbet. Qilcm ego virum laudavi sem- pcr, ac porro laudare decrevi: Non quia ejus impotentiam animi, aut maledicentiam ignorem; aut quasi nesciam, quam multis in
locis aliquid humanitus patiatur: sed quia
ejus tantae vimites, praeclaraque adeo merita sunt, crga Historiam, ac bonas literas, ut propterea, quae peccavit, censeam ei condonari, de aeterna oblivione sepeliri oportere . Neu tamen impediunt ista, quominus accurate refellantur, quae de fuga Iunii, ex supplicii metu comminiscitur. Imo nec imp
dit quicquam quominus, salicin modestΘ, aliquid dicatur advcrsus illud de ingenio desultorio. Nec enim desultorio is ingcnio, qui a prima pene aetate Theologiae se dedita, inque eo studio consenuit. Linguarum scio studio, de Philosophiae incubuit: sed propter Theologiam imprimis, ut in Criticis aliquis voluit videri: Haec ille subet si vis
horis,quas alea aut compotationi,siqui impendunt. Sed sepius decutus cst. At nihil opus metiri Junium ex Criticis, nihilo sane magis, quam Scaligerum ex Cyesonae. tricis, puerilium crrorum plenissimis. Nec tamen infelix cst conjector, quam livor ait. Aliquid accusatio G cx vero, at ncc minus est, quod cx mcndacio, invidia, atque odio trahit. Quare nec detrecto provinciam ,
isti parti quoque occurrendi: Nedum dita
fugiam laborem diluendi fixdum errorem , quo seditionis aut complicationis, advcrsus summos Magistratus reum agit, ac turpis fugae insimulat. Quae tanto turpior quanto probitas cruditioni antistat. Tantummodb mihi ita agcndum vide ut quam minima corum olfensa, qui Thuano, de Scaligero impensius favent, fortissime Junii cau- iam agam. Utrum autem seorsim, an in praefatione operis alicujus id acturus sim,adhuc delibero. Atque ubi , ex amicorum consilio, aliquid statuero, faciam te quamprimum certiorem. Nec displicet, ut in Α- cademiae Lugdunensis Prosessoribus, quorum vitae ante biennium hic cum caelata eorum imagine recusae fuerunt, idem crior paucis rcsellatur. Haru nunc in mentem v erunt. Potcram fortasse paucioribus
haec proposuisse. Sed non possum in stri-bcndis anxius esse de brevitate, nihilo sancmagis, quam dedictione. Quare si loquacior visus sim, pro amicitia nostra, facile camrem condonabis. Plurimam lalutem Iectissimae uxori, ac tuis, tum autem sorori
nostrae Juniae, ac praestantissimo D. Maho ai.
177쪽
Reverendo in Chriso Patri, Richardo Episcopo Dunei menti.
Reverendissime in Christo Pater,
OF sero tanti S meriti & nominis praesuli aliquid de paupcre penu nostro, exiguum, sed magni tanaen astectus, Δί dc-votillimi animi monumentum, commenta
rios nostros de Historicis Latinis: quos spero non ingratos fore, partitia propter aut Orem, qui nillil aeque exoptat, quam ut placere pollitiis, quos Deus ad tantum decus in Ecclesia sua evexit: partitia ctiam proptCrargumentum litcrariun amantibus perutile, iis imprimis, qui eo loco habent antiquitatem taclesiasticam quo metetur. Sane dicere illud possim, studiose me operam dedissse, ut facilitis & legi, & refelli possint,quae
de controversiis variis ab celeberrimo Annalium Ecclesiasticorum conditore adversus nostros scripta sint. Plurimum enim fert nosse, quae genuina, quae supposititia sint, qua aetate scriptor quisque vixerit, utrum Pontificias an Caesareas secutus sit partes,de id genus compluria: quorum usus magis apparebit, ubi, quae nunc de scriptoribus prodidi, accommodata vero rcbus ipsis,quas memoratus annalium autor, ex iis vel probare vel refellere se posse arbitratur. Deum rogo, ut ad institutum hoc nobile, & vitam, M valetudinem, imb& otium largiatur. Sumul numen crus oro, ut incolumem Reverentiam tuam diu'Ecclesiae suae praestet cu
Lugd. Batav. R ruenissimi nominis tui
Remerendo in Christo Patri Ioanni, impo Lincolniens.
Usi non ignoro, quae modestia, trantaque animi submissio deceat, prii num Ii alloquium, quo affari ait sus sum eum, quem Deus illustri adeo loco in Ecclesia sua eollocarit: arbitror me tamen illud dicere de me posse a prima ni eadolescentia sui iuno amore captum fuisseHistoriae omni prae-
ro labore atque industria promoverim, judicium penes alios esto. Saliem, spero, iammo bonus improbabit propensissimam hanc voluntatem bone merendi de luidiis litem -rtim. Atque ego animo pergo quotidie col-bgcrc vindemiolas meas, quas de publici j ris facio. Caeterum, cum in omni historia duo spectare conveniat. quis dicat, de quid dicat, seorsim de utroque melius me acturiam existimavi. Atque illud in causa est,
cur hoc tempore de Historiarum scriptori
egerim. Acante triennium quidem commentarios meos emisi de Historicis Graeciς Hos nunc conssequuntur alii de Historicis Latinis. Priores dicavi Illustribus Bataviae nostrae ordinibus, patriae patrihus. A lteros hosce sacravi florentissimae genti vestrae, potissmum Illustris limo Duci Buckingliamiae,
imo si non tam inscriptioncm, quam argumentum praefationis nostrae ponderemus,
toti insimul Academiae Cantabrigiensi.
Nempe animo terras omnes lustranti non efferebat se natio illustrior vestra, seu arma spectarem, scia literas etiam, tum sacras, tum
istas de quibus hoc opere iractamus. Adhaec beneficium illud, quo me per I llustrissimum Baronem a Brooch, affecit laudatis lima gens vestra, jamdiu aliquod mihi testimonium
grati animi imperare visum fuit. Quan- qtiam autem non adco Suffenus sim, ut cris linem proficisci a me quicquam posse quod satisfacere possit exactissimo Reverendis liminominis tui judicio cujus ad limam si revocare omnia velimus, sore piospicio, ut pauciora hic reperias quae placeant, quam quae displiceant) tamen nihil cauta videbam, cur fidein minus habetem tam multis praedicantibus sit inmani humanitatem tuam, ac facilitatem in cognoscendis 3 ignoscendis erroribus eorum, qui de publico bene mereri studueriant. Bonae husus spei plenus, tantaeat dignitatis & doctrinae praesuliostero nunc monumentum hoc laiaris nostri, minutum quidem si autorem consideres: sed non aspernandum tamen, scurespicias paratissimum ad cultum omnem, de obsequium tui voluntatem nostram: seu etiam spectes, quia haec opera munient viam nobis ad majora: puta ad refellenda ea, quae ex scriptoribus a nobis opere hoc memoratis ab Ecelesiasticorum Annalium condit re, atque aliis adversus Rcligionem nostramis depi
178쪽
I rodepromuntur. Deus Optimus Maximus longam tibi, Reverendissime Praesul, seliacemque vitam largiatur, quod diu Ecclesiae sitae praesis de prosis.
Lugd. Batav. Riserendissimi nominis tui GL cIn Inc xxvii. Dr ad usqina omnia pa vir. Id. Sext. ratustatu,
Reverendissimo in Christo Patri Georgio, Chichestrensi Episcopo.
Reverendissime in Christo Pater,
S Epe recordor honoris mihi habiti tempore Synodi Dordreclitanae, ac postea, priusquam pedem e terris nostris poneretis. Nam Se Dordrecliti mensa me tua, & quod longe ma)orisduco, sanctis juxta ac cruditis colloquiis tuis, S eorum quos tecum in Bataviam Ecclesia miserat Anglicana, dignari voluisti: Nec Lugduni minus tarsensi eximiam humanitatem tuam, oc collegarum, quos dixi, virorum non praecellentis minus pietatis , quam doctrinae. Beneficium hocvcstrum pluribus cxtollerem, nisi satius ducerem , ut ista silentii nunc spatio recondam, virtutesque vestras apud alios potiusquam apud te praedicem. Hinc amorcinerga te meum immane quantum auxit boneficentia illustiissimi legati, viri immortalitate dignissimi, S: cognati ejus regii Consilii Magnae Britanniae a Sceretis: qui de praeclarc de me meriti, dc porro mereri non cessam. mobrem cum nobili ismae genti vestrae Carletonae multo sim obstrictissimus, nefas putavi, si non operis novi de Historicis Latinis exemplar ad te mitterem, praesertim cum illud consecrarim nunquam satis laudatae Britanniae nationi. Quaeso, Reverendissime Praesul, minutum donum non aspernare. Proficiscitur enim ab animo devotissimo, de ad obsequia tua paratissimo. Et deinceps mihi viam sternet, ad ea diluenda, quae cx superiorum seculorum sitiptoribus
adversus Religionem nostram a Baronio, a que aliis, adferuntur. Utinam mihi Deus de vitam de otium concedat ad eam rem, uti exopto, fusus planiusque Comprobanda .
Nunc quod olim Augustus Caesar Rebat, eontentus cris hoc Catone. Reverendissime domine, consule haec igitur aequi boniaque. Deus te salvum ac sespitem servet Ecclesiae suae bono.
LugL Batav. nominis tui eu cIs Ioc xxvii. tor, imὸ Hustrissima Ammvai. M. Sextil. Carletonae cliens aetemum duiturus,
luerooh, Sereni ae Regiae M eshii a Consiliis interiorisus, Mecanali suo Optimo.
Postquam me beneficio summo planὸ
iec isti tuum, recte me atque ordine facturum putavi, si tam otii quam negotii mei, etsi nihil tale poscenti, redderem rationem . que animo mitto nunc novum ingenii,as industriae nostrae serium. Idque eblubentius, quia sacratus is fqrentissimae genti vestrae, cui propter metitum tuum debebatur. Nec eo minus adhue maneo in nexu tuo, unde me exolvere nunquam potero. Sed, spero, tamdiu saltem mihi vita suppetet, d nec gratum etiam posteris testari liceat asscctum: de quo serio nunquam cogitare desistam. Multum gaudeo, quod heroica liberalitate ac munificentia tua nobile adebmunus obtigerit praestantissimo nostro Do- restarioJ. C. Deumque oro, ut optime hoc, cum ei, tum Academiae Cantabrigiensi vet-tat. Et prosechb ex viri ejus praeclara doctrina ac virtutibus, quibus ex animo faveo, ita fore auguror. Vale Illustrissime Domiane, nec noster modo, sed planὰ literarum ac
literatorum Mecaenas. Lugd. Batav. I . Utas nomini tuo aera cIo IIcxxviti nisu obligatusimul, via. IL Sextil.
ci, o F eximio Piso D. Samueli w ardo S. T Doctori'Prasi oriis alma Academia Cantabrigiens.
Oli propter diutinum flentium put re, oblitum me suavita audoiss-
179쪽
habiti,tum etiam Lugduni. Atque utinam occasio mihi antehac fuisset testandi gratum animum pro benevolentia tua, atque adeo omnium corum, quos ad Synodum Dordicchinnam Magna Britannia miscruta. Equidcm mcmincto, Dum memori e mei, dum stiritin hos regis
Itaque & nunc mitto ad te amoris nostri pignus minutum, commentarios nostros de Historicis Latinis. Atque eb id facio lubentius,quia fore spero, ut non iis modo opera hac profuerimus, qui m tractant assiduo, sed etiam,quibus curae est cognoscere Ecclesiae Historiam. Nam probe scis, quanti reserat nosse, qui res ta ipserint Ecelesiasticas, quando, qua fide,atque alia quae ad alictores ejusmodi pertineant. Itaque plane fore confido, ut si mimis tibi videat assecutus, quod conabar, saltem probes voluntatem commodandi ejusmodi studiis ju
Vale praestantissime vir, & ne amicitianos tua indignos cense, qui te propter egregias dotes maximi facimus.
Generose s eximia eruditionis Virori Joanni Seldeno, J. C. Londi
Ouod olim secit Cornelius Nepos, vir
tantopere a Catullo laudatus, ut scribet et de Historicis Latinis: idem nunc ego tentavi, viribus quidem ingenii ac doctrinae Nepote longe inferior. Sed tamen alio nomine magis pro semirus, quia licci praeclarus ille Nepotis labor superesset, non tamen ultra sita tempora, hoc est, Augusti aevum, pertingere potuerit: ego vero historiam perduxetim usque ad tempora Caroli Quinti. Quod ut tacerem, cuicit, non quidem laudum immense cupido, ut ait ille, sed potius boni publici amor, qui me nunquam patitur cessare. Nec magnopere laboro de eo, quod commentationis nostrae lapides videbuntur
minus politi, quod sponte agnosco: sed satis fore putavi, si etiam rudes usui esse possenta, quare non ista modo qualiacunq; in lucem date, sed etiam ad te mittem ausus sum, Viteximie. Cusus ego simulac aureum opus de diis Syris vidi lcgere non contentus, ctiam iteravi, atque tertiavi, semperque ex eo me inter tuos debitores sum proscisus. Atque hoc ipsum in causa est, cur nunc aliquod a finiis mei testimonium mittam: quod eo, spero, gratius crit, quia id dicatum eximiae nationi vestrae, cui me aeternum fateor o strictuiri. Ultc rius quo me, vel hanc etiam operam meam tibi commendem, nihil, praeter argumentum ipsum, occurret: quia tu quoque, scio, cultorem nominis tui minime contemnes. Vale, Clarillime Seldene, nosque redamare ne grave duxeris'.
Lugd. Batav. cla II xxvii. vir. Nin totin sine suo, Id. Sextiles.
Reverendis, Clarisimis, s multuetae eruditionis Viris, D.DMatthiaeo mChristophoro Wrennis, Serenis mae Regia Majestati I Lignae Britanniae a Sacris. Reverendi,& Clarigviti, Nobile fratriam par. Ouotidie penu novum capio experimentum veteris dicti, quo amorem gigni ajunt similitudine studiorum. Quantopere quidem capiamini amore Ecclesiasticae antiquitatis, ex Nobilissimo Dubletio nostro abunde intellexi. Qui & me, uestudiorum eorundem cultorem, propterea amari a vobis, non semel praedicavit. Ego vero vos, filmmi viri, non iam uno sed gemino nomine redamo, ut eorundem studi rii in sectatores,atque ut amantes mei. Rogo,
ut ne in affectu eo, etsi id minim8 merear, persistere gravemini. Mitto ad vos genuinum complar opcris novi de Historicia Latinis : quis si non ingratum fore intellexero, beneficio etiam me assectum planὰ arbitrabor. Addidi exemplaria altera duo iquorum si unum Doctori Hieronymo Belo, alterum conjunctissimo assini meo Flanciseo Iunio, transmittere non gravemini, magis etiam me obstrinxeritis vobis. Valete R verendi & summi Viri.
180쪽
Clarib o atque eximiae eruditionis Jo loco Rous Bibliothecae Bodleianae praefecto. Oaeonii.
Vir Clarissime, summa doctrina tua, nec munus praeclarum quod sustines, patiuntur te ignorari nostratium illis, qui Musas colunt severiores. Atque ea me ros impulit, ut munusculo literatio animum testarer erga te meum. Mitto cnim commentarios nostros de Historicis Latinis: quo in opere non mediocris mihi exhaustus est labor, nec minus Drtasse superest. Multa enim limam tuam, tuique similium requirunt: nec opcra tua, allorumque magnorum virorum, exigua ei laccessio fieri possit a Bibliothecis genus vestrae, Bodleiana imprimis,cui praeci. Utinain litares meae tulissent, ut tot praeclaros Scri- lptores, quos ineditos hactenus servat Bri tannia magna, coram ipse manu verare, decuriosis oeulis lustrare potuissem. Equidem coelum mihi digito attingere visus fuissem . Sed quia non potui, quod optabam, optare non desinam, quod fieri possit. Hoc est, utcsummis viris vestratibus intelligam,ubi opera meaelaudicarit, quod quin inpius contigerit, quam vellem, nullus dubito. Vertim spero ex te, vir eximie, atque aliis praestantissimis Viris cognoscere licebit, vel indicta mihi, vel perperam dicta. Ipse editione altera non sinam posteritatem nescire per quos profecerim. Id cnim candore nostro praecipuo dignum arbitror . quippe qui non tam scriptis nostris velificemur honori notastro, ut ambitiosuli solent, quam omnia publico metiamur commodo. Imo, ut arbitror, sc sponte nos glaria, longoque ea solidior consequetur. Quid enim pulchrius nobis, quam si posteritas videat, quantis viris innotuerimus Sc quam studiose eorum amicitiam ambierimus , nec id fine alio, quam amore virtutis doctrinaeque. Vale , praestantissime Rousi, nec grave dixeris iis me accensere, qui te ob eximias animi dotes maximi faciunt. Plurima te salute impertit Dubletius no
Nobilissime, Amplissimeque Vir,
EX Athenaeo nostro, vel si mavis, Musa
rum castris, mitto opus nostrum, uQ:
Musivum quidem,ac tessellatum, si' Apollinare tamen; vel si hoc quoque nimium est, saltem exarathun, de illo genere, Apollinarium virorum i quod panxerit res gestat, magnaqne ex parte Martialium virorunia. Quod addo, ne importune illud transmittere videar, ad Mavortia Castra vestra.Quam quam alicro etiam nomine, tueri factum meum possim. Et si enim apud paludatum Imperatorem nostrum, dc tot sagatos Heroas, nihil nisi Mavortium audiatur: tamen simulac tuus paulum esse coeperis, scio,te illas de Marie cogitationes, Musarum studiis, quasi sortem Falernum, Castaliis aquis temperare. Culus ego rei conjecturam, non Obscure cepi, ex iis quae mihi retulit, deliciae nostrae Barsaeus. Quamobrem nec rogare jam sustineo, ut me ames, cum id sedula ficias, longὰ etiam, supra meritum meum. Potius illud oro, ut optimi consulas munusculum meum, minutum quidem, sed magni tamen affectus symbolon . Non meretur, quod verissime,l Veronensis Poeta, da Nepotis sui chartis scribebat, doctis, Iupiter lac laboriosis. Nec enim ita infinio, ut apud tui smiles, de doctrina jactare me, vel commendare nostra,velim; scio quam mihi cu ta sit supellex. Attamen propemodum censeo, competere commendationi nostrae, posterius illud Laboriosae Elogium. Quod ne Asinis quidem invidetur, sin nobis, ne illud
quidem rclinquatur, jussero ego malignos adeo aestimatores , aetatem agere in simili senticeto, quo sentire tandcm discant. Vale, Nobilissime, doctissmeque vir , nisi jam nunc sertissime potius dicere debui, sed scio te, amantissimi tui verba non exigere ad libellania.
vii. Id. Sextil. Lugd. Batav. cIs Ioc xxvII. Postr. Eid. Sextil.