장음표시 사용
91쪽
superest seriae e integra , & diligenter relicta , quae N. Balbum Ι'roc. refert, de qua infra in epistola
consequente. Valvae quinque in eadem fronte constructae , tres in aream , duae vero in rorticus aditum praebent . Porticus columnis marmoreis 42. nituntur , quarum I 7. dexterum , totidem vero laevum latus , octo vero imam, & ad versam fronti partem ornant, ac muniunt. Columnis singulis dimidiatae ex adverso respondent mediis parallatis interceptae , & applicitae et intra ipsarum intervalla aheneas saluas , & marmoreas alternis architectus distribuerat , quarum alias vetustas perdidit, alias rerum antiquarum cupiditas multis abhinc annis clanculum amoverat , di sustulerat: nonnullae tamen , quae adhuc super erant, inventae. Tituli etiam plures admodum mutili . Nonnullos afferam . x
VICIARIAE. A. F. ARCHAD MATRI. BALBI
Fortasse hanc epigra rhem in basi statuae eIdem Imperatori erectae insculptam puto. Licet tempus non constet, veros millimum est , id incidisse in annum ultimum ejusdem Imperatoris , scilicet paullo ante quam vita decederet : Vespasianus Tribunitiam potestatem , quam epigrasbe
92쪽
exprimit, sero , ut ait Suetonius , recepit. In Campaniam venerat consulatu suo nono , ubi motiunculis levibus tentari coepit . In ejus adventu sortasse honores etiam ab Herculanensibus ieidem decreti. Certiora afferre fortasse liceret , si reliqua epigraphes pars superstes esset . Tabulae etiam tres marmoreae albae admodum fractae ibidem delitescebant . In his extat nomenclatura quadringentorum circiter hominum , quorum plerique liberti sunt coloniarum tribubus adscri
bantur . Bigae etiam aheneae fragmenta in apricum prolata . Rotae penitus integrae , equi affabre , & scite conflati et ephippia opere anaglyphosatis exquisito insculpta . In his victorias aligeras videre licet, & barbararum gentium, quas bellum domuit, simulacra : alia etiam ludicra essistaspectacula repraesentantur . Praeter aream , α Porticus , quae aedificium hujusmodi praecipue constituunt, tria etiam velut conclavia ad idem pertinent. Maximi area 24. pedibus quadratis constat, ejusque valvae porticibus , quae in imo sunt, mediae quodammodo intercipiuntur e interior conclavis forma Templorum cellis simillima prorsus est et ejus solum tribus gradibus reliquo altius. In ejus imo marmorea oblonga basis inventa , trium statuarum sedes , quarum media Vespasianum Imp. exprimit, reliquae vero dum viros , qui in sella curuli sedent . Quum ambaz capite multatae sint, quos reserant, ne conjicero
93쪽
quidem licet. Reliqua duo conclavia aliquanto
minora non ultra I 8. pedes quadratos capiunt et eorum frontes contra porticus, quae in aedificii
lateribus sunt, nituntur , & qci. circiter pedes ex ejus vestibulo absunt, & quodammodo ex adverso sibi mutuo rei pondent . Nihil in ipsis animadversione , & memoria dignum inventum est. Di rectiones parietum , qui concurrendo angulos comprehendere solent . antequam in ima hujus aedificii parte concurrant, in duos hemicyclos sinuantur , ac desinunt et in singulorum area statua ahenea inventa ; altera Neronem , altera Germanicum referre dicitur. Caussae duae me imprimis movent, cur hujusmodi molem juris publici, non privati suisse
judicem : scilicet monumenta publica in ipsa reperta , quae nisi in publicis locis consueverant collocari s & aedificii forma , figura, ac magni tudo , cujusmodi in nullo privato lare deprehenduntur . Quaerere superest cujus generis aediscium hoc publicum sit . Noles publicae vel ad Templa , vel ad Theatra , vel ad curiam , di basilicam , vel ad chalcidicum , vel ad scholam , vel ad serum, nisi salior, reserebantur. Herculanii Chale idicum , & scholam aliquando constru-Xerant Memmi, ut ex epigraphe constat , quam superius commemoravimus . Quid esset Chalcidicum , unice a Vitruvio discimus , cujus locus adeo obscurus est , ut sere nihil extricent inter-Pretes in eo explicando . Qui aliquid in hac re se scire putant, amplum aedificium describunt jum
94쪽
r; die undo idoneum prope Basilicas constructum ,& in aream ingentem exporrectum . Λliquid certius de schola licet dicere. Liquet enim fuisse stationem quamdam litterarii ludi, in quam Philosophi , & reliquis doctrinis eXculti homines convenire solerent , ut publicis disputationibus eXercerentur . Inerant in ipsa porticus , ut Plinius docet . Si Chalcidiet , & scholae notiones invicem conserantur , scholae similem magis , quam Chalcidico molem propositam esse dixeris ,& ipsa aedificii forma a scholae ratione penitus non abest . Verum nonnulla sunt, quae dubium& incertum animum emcere possint. Quoniam plerique auctores scholam , & palaestram pro miscue accipiunt, eisdem schola eonstabit partibus , quas Palaestrae Vitruvius ' tribuit. Verum in palaestra praeter porticus satis amplas , in quibus exedrae constituebantur, plura alia membra inerant , ephaebeum scilicet , & conisterium , xystus , & phaeristaerium , balneum , & stadium ,& alia similia , quae ea aetate maXime increbuerant apud Graecos . Nam apud Latinos sub Augusto nondum in Latinis urbibus construi palaestra ceperat. Verum immigrante magis , ac magis in Italiam luxu , etiam palaestra locum habuit. Verosimillimum puto , graecam palaestram circa Neronis, vel Vespasiani imperium fuisse in urbem invectam substructionibus quidem minus sumtuosis , quam mox sub Antonino , & Diocletiano luxuria magistra docuit. Licet graecae palaestrae
95쪽
membra Latini retinuerint, non idcirco tamen . idem ordo, eadem partium mensura , ac distributio constans apud ipsos perstitit , ut ex vestigiis quae adhuc Romae extant , conjicere aliquid nobis licet. Ut ut se res habeat, in aedificio Herculanensi plura sane membra desiderantur palaestrae adjus, cta , Praeterea conclavium , quae supra de scripsit , non ea est amplitudo , ac sorma , ut pro positis usibus apta videri possit. Nullum ibi in numentum repertum , quCd palaestrae meminerit , Sectile aedificii pavimentum hoc est cubis albis , ac nigris coagmentatum minus palaestrae , & coni-cterio convenit . Neque vero Basilicam rectius
ibi fuisse dixeris . Ea juxta Vitruvium erat sor-nteibus amplissimis tecta , soro proxima , nego tiationibus apta . Duplex iastigio inerat dispo- sibio , extima scilicet, & intima testitudini , quae speciem sui satis venustam praeseserre consueverat . Utrum haec ad aedificium Herculanense supra descriptum pertineant , nemo non intelligit . Rectius sane, ut opinor sentiunt , qui fori judicialis sedem ibi constituunt. Tria plerisque foris hujusmodi communia crant, area scilicet sub dio , porticus circa aream erectae, & Templorum vicinia . Forum rei aes h=paetra , is subdialis area , ubi Iudices , co gnoscebant. Oborto nimbo , in porticus se reci piebant, ut in Neatro Vitruvius post scenam , porticus constituit, uti quum imbres repentini tu dos interpellarent, baberet populus , quo se e
Thea si Hist. For. Rom. Frane. Pollerti .
96쪽
Neatro reciperet . Marcellus Octavia Augusti sorore genitus velis forum inumbravit , ut salubrius litigantes confiserent. Etia in Athenis sorum , ubi caussae perorabantur , erat sub dio. Iulii Caesaris forum Pacis, & Veneris aedibus contiguum fuit. Augustus prope sorum Martis Ultoris templum dedicaverat. Nerva vero Iani illustre templum ex humiliore delubro in forum transtulerat , ubi Palladi aedem Domitianus e
truxerat, quam magna religione tanquam sibi secundam , & dexteram colere consueverat'
Fori vero porticus statuis , & signis praestantissimis exornabantur . Iulius Cariar statuam equestrem loricatam sibi poni in soro iusserat, quemadmodum mOX Augustus statuas omnium ducum Romanorum triumphali emgie in utraque seri sui porticu dedicaverat e Plura , & m jora his a Trajano in suum forum collata ornamenta refert Ammianus Marcellinus 3 . Universa haec , & singula apprime recte Herculanensi aedificio congruunt . Nemo sane hactenus fori judicialis descriptionem accuratam, & exactam dedit. Quare hanc cum illa conferre nobis non licet . Forum a Vitruvio deseriptum ad alios usus pertinet , nec locum hie habet. Si quid Herculanense a Romanis differat , nihil moror .
Licet sori forma , & ratio sit ab architectis , dcuiu pra scripta 3 non proinde tamen , ita severos ejus
97쪽
ejus eanones suisse puto , ut ne latum quidem unguem ab ipsis discedere licuerit. In multis architecti ipsi dissentiunt. Multa ipsis aedifici xum domini praecipiunt a consuetudine , & instituto aliena . Demum singulae gentes , aetateS , urbes , ingenia modulis utuntur suis , & semper aliquid novi varia hominum, & architectorum studia asserunt & inveniunt. Ex soro Herculanensi egressos via fornicibus tecta ad duo templa e regione sita deducit. Alterum i so. pedes in longum , 6O. Vero in latum , alterum vero longe minus 6Ο. pedes in longum , 42. in latum por rigitur . Utriusque ichnographia figura quadrata constat. Imam alterius partem ultra qua dratum productam cella interior tenet, dc ara in medio consurgit . Per ostia duo aditus intemplum patet . Prope parietem utrique ostio interceptum ingens basis marmorea II. circiter pedes ampla inventa , ubi bigae aheneae superius fragmenta jacebant . Alteram aedem ingressis paries superne apertus objicitur , unde Dei statua conspicitur , ejusque ara s praeter quam alia duae occurrunt prCpe aedis limen interius con
structae , ubi veros militer sacrificia, ct libamina
feri consueverant . Intra vero aedis antepag menta , & parietes in longum porrectos duo ve lut sacraria latis parva continentur , ubi Vasa sacra . tripodes . & alia sacrificiis opportuna collocabantur . Utrumque templum sornicibus tectum : interni parietes columnis distincti intra
quas smulacra udo tectorio picta , dc tabulae
98쪽
marmoreae parieti applicitae . in his nomIna eorum insculpta , qui magistratum gerentes aedidedicandae praefuerant. Etiam eorum nomen clatura in iisdem tabulis extat, qui aere collato aedem vel condiderant , vel restituerant.
Quam alta hujusmodi templa fuerint, nemo , quod sciam , di mensus est . Liceret tamen reliquis mensuris notis , hanc quoque invenire , si certam , & germanam legem architecti definivissent altitudinum deducendarum . Hi quum geometricis rationibus, & principiis plerumque careant, solent quaedam usu, & consuetudine trita praecepta minus firma , & certa addiicere ,& adhibere . Certis statisque rationibus evul- thimiam constare , sensu & natura judice , &magistra nemo non videt . Etiam indocti, & imperiti hujus generis errores facile sentiunt , &eorum oculi maxime offenduntur . Tria rationum genera geometrae distinguere soliti sunt. Altera geometrica , altera arithmetica, tertia demum harmonica dicitur . Neutra earum in
aedificiorum evuithimia locum habet . Ejus usus enim ad rem absurdam , & abnormem facile nos deduceret. Si quis enim constituat, altitudinem esse lineam mediam geometricam interceptam duabus , quarum altera logitudinem , altera ammplitudinem aedificii reserat, indefinite crescente longitudine etiam indefinite crescere altitudinem necesse erit, quod vitiosissimum esset: si vero ,
Tationem arithmeticam geometricae anteferres ,
99쪽
xest unlee harmonicae rationis uius , qui non
modo vitio caret , sed etiam mirifice laudandus est . Nullum sane aedificium ab orbe condito persectius , & absolutius quam Regis Salomonis Templum constructum fuisse existimo . A Deo enim auctore prosecta ejus constructio et a Deo ve- Iut artifice , ac magistro ejus serma , fgura , &magnitudo praescripta fuit . Invenio vero ita ejus altitudinem fuisse definitam , ut media harmonica esset inter longitudinem , & latitudinem intercepta . Domus ' autem , quam aedificabat Rex Salomon Domino , babebat sexaginta cubitos in longitudine, tuinti cubitos in Iatitudine , b, triginta cubitos in altitudine. Qui enim vel e Iimine rem geometricam salutarunt , imprimis
norunt, eam rationis harmonicae principem esse legem ut 6 . 3O. IO. ΣΟ. 6 . a O. seu 3 . ΙΟ. 6 .ao. Quare si longitudo conclavis sit 3. latitudo I. altitudinis praescribenda mensura erit I--7 non vero , ut Blondellus' monet. Lex hujusmodi fortasse loeum non habet , ubi aedium area columnis distinguitur , & in plures partes a pilis , vel parastatis distribuitur . Plura non subjicio, ne a proposito longius abeam. Praeter tria haec aedificia plures privatae
domus , egestis ruderibus, inventae , quarum architectura, & constructio nihil nisi vulgare , &commune praesesert . Plurimi parietes rubro eo
Iore picti aviculas , arbores , & alia hujus generis ludicra ostentant. Leges extant tabulis ahe neis
100쪽
neis Inseriptae de tectis sarciendis jamdiu inventae . Viae magnis lapidibus & apte commissis m nitae , & stratae marginibus utrimque aggeris instar septae , ut liberum peditibus iter esset, passim occurrunt . Margines his simillimos in Appia via prope Anxur adhuc extare animadverti . Plura adjicerem , si plura dehisce aedificiis mihi constarent . Nam monumenta hujusmodi oderunt cIaves , Ore grata sigilla pudico .
EPISTOLA TERTIA.ΡErgo ad te , V. C. adhuc scribere, quia pergunt adhuc regiae operae Herculanium , &nova subinde antiqv itatis monumenta in lucem proferre. Multa in hae epistola velut in satura Congeram . Neque enim mihi per tempns licet singula in suas veluti classes distribuere , & eriticis animadversionibus pensitare, praesertim quum minus in hoc genere valeo : neque ea , quae amici mihi retulerunt , ita accurate , & distincte descripta sunt , ut rectum judicium posse pro