Augustini Niphi medicis Ad illustriss. Ioannam Aragoniam Tagliacocii principem de pulchro liber

151쪽

Fo. LXXIIII Omnes appetere uoluptatem naum. Caput. XXVm

Uoniam scientificarum quesionumprima, ut Argio ,relis inquit, i utrum res sit, si probabimus omnes uoluptatem appetere, exploratum erit primo uoluptatem se, Avide quod sit, numqoippiam .in euoluptatcm omnes natura appetere primo nobis probandum. Hoc it

Eudoxus , quiphilosophus uis modestissimus, ut Aristote:

lestylatur argumento perstasit, quoniam uniuersa ismasset aut, ecpaveratione habent, occipae expertia sunt eiusdem. Anytotcles uero quod sit nostro gentri naturalis, familiaris p , cuius rei nobis argum to sunt pedago, ci pueros uoluptate, ais dolore erudiunt, pueri cnim metu doloris a robus turpibus asinent, uoluptatis autem amo re boaylis 1ludent, haec enim non faciunt ratione, sivm nondum ci cias usum peruenerint, sci a natura cio fit . um dc elia ratione Anytisclis menti, nam Saqui mence carent, re qvi prudentiam habent , ec qui pratii sunt, cam csscstant , quzi csse non posset, nisi omes natura compulsi illam scflarent, quae si omnibus com nunti quas cadem Idem insuper Aristotclis demoni irrauit ex narerali uiuendi desicrio,cum eiam omnes natura mneret siderent, etiam id natura concupient, quedes uiucη- di perfidiis, lac autem uobptas cys, as delectatio, i noninem ,utinquit Anytoteles cperationem perseriti Sunt picti argumento iacm probarunt, nam, V: experiensia ieci G

152쪽

rbbutia Icce' amor adstri omnium Asidcriorum causa es Sci de teriorum ivilitatunis omnium uoluptas nis es,

non enim cessant quovispat quietemperueniant,quae uoluptus es. Sed cunctis sua ψὶ natura septilautia, omn enim natura se amant dit, ut omnibus uoluptatis desiderium eonnatum sit, b c enim ratio clystaxessct, Uisapponeret

omnium desideriora causam es cpblautiam,quoi s res iis putatione digna,de quapserius nobis sermo es. Voluptaem esse bonum secun in Eudoxum. p. XXIXO Vol autem uobistas bonum sit,ex his, quae moto dixi mus Euioxus probaui es enim ipsa appetibile iiij

piam,rure α bonum,omne enim quia expetitur Ui, aut indetur appetenti bonum,non enim refert, quippe cum inubta uideantur appetentibus igis bona, ut Icbricitantibus ni

mus aquar potus,quar non sunt semper bona . Q re sequi tar,ut uoluptas quia expetitur aut sit bona, aut ancientibus

uideatur saltem bona. Deinti idem probauit, quoniam lolor Ut malus,cu eum omnes fugiant,oc si nonnulli 'fui erant desiderio maioris uoluptatis,ut Cicero inquit. Q re uobpetas,qua dolori contraria es, Y appetitus, dc est quippiam bonum. Diodorus uero ideo uoluptatem esse bonum a scrit, quia indolentiam incni nostrarum operationum probauit,

153쪽

D. LXXV exeoprotast, quoὸ viventi, es acurandi caura onu:μbus sit data. Eudoxi opinio de uoluptate,et Epicuri Caput XXX NEc solum bonum,sed summum omnium bonorum Ludo xus asseruit,prima quia Ut per se chil lis, omnes enim

voluptatem eliguntpropter se,et cmera propter uob latcm neminem enim interrogas,cuius namgratia capiat volupta

tem , propterea quia per seipsam uoluptas expetibilis Ut, quod autem per se eligitur,uidetur per se, simplicitπφ bγηum deinde quia si cuilibet bono additur, illud rodiit magis bonum,ueluti cum iu lis actionibus,t peratis' adderetur, iusti enim amo cum fuerit cu uoluptate eligibilior eji. cis re cum uobitas omnium areonum bonitium augeat, ipse erit simpliciter, ac per se bonum quippi ,et summum bonum. Hanc opinionem Epicurusphilosopbus secutus es, et i po Allotclupicureoruscctam condidi non quia ocri cliquid afferat,sed quia multos ad populare nomen uoluptas in vitat,nemo enim non in uitia pronus eji,ut enim ad se multi tudinem castrabat,ano lita singulisquibus' moribus loqui tur,nam iesidiosum uetat litteras discere ,nuarum populari largitione libera ignauu rolibet acredere ad rem publicem, pitrum exercersit imitu militare,irrcligiosus antitur Dcos mini curare,inhamanus, re suis commotis scrutens iubeturmia cuiquam tribuere,omnia sui eam succre sapicnte fuscii

154쪽

ec lenta uitanipsse tolerare qui odit uxorim , huic in merantur Glibatus bona,labenti malos liberos orbitas pra, dicatur,aduersus impios perentes nullum esse uinculumna turet,impatienti, re delicato dolorem ese omnium malorum maximum dicitur , orti etiam in tormentis beatum esses plantem,sιi claritati, etcpotentur; ludet suic praecipitur Reges colere,qui molybam i re nonpotes, huic regiam fur

recita bamo astutus ex uariis, diuersisp modis circulum cogit, α, ut breuibus dicam, inuere pro naturet inclinatione

Fummum bonum cuip appellat, quam etiam opinionem α. Uo,dc Diogenes,ec Archidemus,& Cleantes prola . runt ζcrentes laminis finem esse aliud nitit, quam rationi

obedire,sue ea eligit, quae naturae cuius' conueniunt,nam si

simpliciter malum es,quoi contra naturam it,uidcbitur simpἴciter bonum,quis eji secundum naturam.Sod Aristotcles cum Platone de his rationibus thenter disputat, quod cum sit p robum Ionastomepnrtermittimus. Q&d non omnis uoluptas in se bonum,nec per se,si: Icbicrip bonum sit Caput XXXI Mysotclisphilosopbor princeps opinionem brac re proba reprimoprobauit non omnem uoluptarem esse in se bonam, licet clicui uidere ur bona,tain, quod dato, πρὸ uoluptas quippiam bonum sit,nulla Ut simpliciter, ac pa se

155쪽

breunt. non omnis uoluptas sit bonum argumento no bis est amicus , qui ab adulaore diuersu cys nam amicus ad bonum adulator autem ad uoluptatem congreditur, ec tu men amicus laudatur, adulator autem vituperatur,quod nonsset,si uoluptas semper esset bonum Deinde si uoluptas es set semper bonum quouis modossct ehenda. At nemo elsegeret totos uiue tempore mentem habens in uerorum uium, sis ab omnibus putatur ma line uoluptuosa, aut eo rum, qui turpissima soniperuenio nullum unquam sufe perunt dolorem. multa sunt, quibus homo summo

stdiρ incumberet, ritum si ipsis nitit uoluptatis uerit pcrin

nisum,cligeret enim unusquis' uidere,recordari, scire,aupuirtutes accipere, etiam si nulla prorsus ab ip is prouenturassa uoluptas . Ex his, ec aliis Anytiteles concludi rimo non omnem uoluptatemsse bonum, immo sunt quriam pro planar, sit' ferinae, ut concumbere cum masculas, in bacenim ostione qui quosdam, apud quos non crat penitus Io rcaatum, summa uoluptas labebatur, ceu apud Gallos, Lacedaemones, Atlanienses, Cretenses, dc nonnunquam apud Romanos , si Alloteli , Eusebia , as Straboni cs credendum , Ocylios comedere , ut de quadam mulie re narrant, quam ferunt pregnantium uiscera resantcre,

pactas' comedere, re quod dicitur de quibusium, feratis

Ictibus circa prem,alios crudis delestari,c bos humanis carnibus,alus tradere natos ad inuiceut in codillus ceniciantur

156쪽

sunt elabae naturales necessarue, cliue ut mete, sunt LIMrum,ccupatus sitienti,etsatuelico cibus, atrae naturales non

necessarur,ltur accidunt circa cibos potu I pretiosos. Sunt et alue nec nat9rales inec necessariae,quales sunt erigeres. tuam,uelu taleare. Sunt insuper et alue purae, integrae ih quales sunt in Auinis operationes intellectius in uoluptatis Sunt etalueper se nnae,sed non nitit male habentes,ut intellectiones, es contemplationes hominis hae enim bona sunt, sed sua ad eas concurrit corpus,non nihil doliris babent.IO super concludi dato quod omnes essent banet, non esse sim phciter,ac per se bonas,sci ratione operationum, sias per Voluptatem non este matum aduersus Plu 'inem Caput . XXXu a

S ti uirum uoluptas sit motus,aut forma, qVae per matrum aequiritur,cy' non parua digladiatia. Plato enim uoluptatem rem esse a seri lar matust,aduersus quem Alloteles a

vit quai sint nonnulla res, quae requirunt certum latu tumi tempus,si de nigenerari,ut de bomine perspicuum, requiritur enim tempus ad lacini hominis generatio in θω cie persciatur,t Oniam motust,alip uariis 1 nerationibus,

at uoluptas in sua Pecteperjicipat i subito, nam ut iis se xiis in tempore perfecta cylinihil enim ipsi Lyhpρθω

sle Iustum aias Piciem pejiciat, sub persimilis Ut, ec

157쪽

D. LXXVII ipse uoluptas,est.11. quoddam totum, nec ullo tempore uolu/ptatem capere quis potest,quae si maiore tempore fat, illius species perficiatur.Sed quid Aristoteles uolit non cR perspicuum,nam fatentur omnes uoluptatem in aliquibus csse maiorem,in aliquibus minorem,quod autem est tale, est aut mo

tus lut per motum fit,propterea dicamus bifariam esse lenerationem,alteram cuiussam compositi,quod pro sui Icncratione in specie perfecta indiget multorum dissimilarium generationibus,quabs eR mi icatio,quet nunqua dicitur in sua spe cie persecta,msi multorum dissimilarium,ex quibus ipsum etdiscatum conflat,senerationes expleantur,compositio. naare dum diuersa est ab erectione columnae, et burc rursus a tem pli constructione.Qiure templi generatio estpersecta, robitas. n. ad propositum inliget rei funiamentorum autem, eclaquearium imperfectasse. nistras pars. Est et ala gereratio alicuius,cui pro sui teneratione perse ita in specie plurium Hssimilarium 1enerationibus non opus est, ueluti rηeration ionis,et luminis,ct carteroru id Icnus. Hrueneratio cum non requirat plurium iissimilariu generationes, ut in sua spe cleperficiatur,tritur fieri a s mota,eo. n. st,quoi illius aliquid est,in specie sua est persecta,non. n. requirit ad pcri, ciendam speciem pluria dissimilariumgenerationes. Sed quo niam l cc sunt ob cura noRrum in litulum supergredicnsia, referuetur in aliut tempus.

158쪽

ma operatio cuia ' chbcetur, ideo dicamus in omni oporatione duo esse pernecnuria uerum potentiam , quasti principi um agendi,aut patiendi dierum obicctum, e quo uel potentia patitur,uel in quoi,ut in materiam ast, ceu in ipsa sensatio ne potentia est sensus,si: uel patitur, uel uit,obectu est sensili,es patitur,aut in quoi agit. Erit ipsur perfidia, optimas operario,cum tam potentia, quam obc tum fuerint optima dispositione festabita,ut nibit desitiretur, nec ex parte po/ tentiet, nec ex parte obiectu, ut operatio fiat, talis est ui σpulcbri,ex parte enim M us, quae uidendi potentia est, nihil ulterius expetitur, ex parte uero obem, minime, cum pubebrum intor usilia fit optimum, qua rationest, ut visio pubAri perlecta fit, nec intellus persccta, quod alterius oblom comparatione perfectior esse ncqueat . Sed perfectam optimams, Aristoteles intelhu ratione babita ad buiu moli ροrentiam, vis obiectum,operationes.η. comparatione potentiarum,at' obtestorum posunt omnes perscstae esse, as fi inter se comparentur,altera erit altera perfectior, sunt. n. omnes sensationes rivalis,orquetur perffectae si ad potentias , obi

stup benefecta refer tur. Verum sinter seipsum uide re fortasse ipso ο accre per eclius est. Voluptatem esse prefcctionem operationis, qua operatio per secta litauri Caput. XXXIIlI

159쪽

Fo. LXXVIII Voniam autem eatem operatio est periclita,cu uobistifca,ncc uoluptista rus fueruper cla,nec contrapis

et uolupti ca suerit,iure uoluptas nihil aliud erit,nis operationispersitio, ob erratio. n. docet in ipsis operationsebus, m ad potentias cognostendi pertinent tum operationcm esse uolupo cum,pium fuerit pejecta,et inter huiusmodi operationes ea maxime uoluptifca,siet Utpersesiissima, est autem perse lissima cariua' cum sit senses,uel intellectus, uerit potentiae optima' feetae et comparatione optimi obesii interea,tua acinent aa potentiam uius est operatio.Quare sperfecta operatio est uoluptifca,et perscctior mars inius ica, repe estissima maxime uolupti ca, operatio nimirum ea ra tione,lua pc eicta erit,et uolust ica, hoc autem esse Gn potest,nil uoluptaspersestio su operationis. . V oluptalam perficere operationem non ea ratione, uaprincipia et ni appare di persci L Caput. XXXVVErum cum multa sint, quae operationem ipsam riaiunt

per e stant,et gens,uel obieritum,et forma,ccu eius operatio nιs, uetest conualescere,queritur quoia modo uoluptas ope rationem ipsam perficiat medicus. n. ea operationem,quet est conualestere,ut vens perficit,sanitos uero, ut forma . Quare eodem malo obicctum operationem priscit per motu gentis, Alcctatio vero per modii formr,at sensus lene fictus to modo,quo mostens ab altero motum per cere operasione dicitur.

160쪽

Qua fit ut uoluptas fit forma operationis, non tamen ea ratisne ut habitus,etur, intrinsecus alucvit, scd ut pullulans qu:da finis,perinde ati' pulchritulo in artatis flore. Eris itas uolopias operationissorma non atrinoes ut ita dixerim ad eius essentiam,sci quoi superueniens, modo quo pulchritulo iuuenibus superuenit,nam quemadmodum pulchritudo iuuenibus superuenit,quo bonam eorum ii positionem consequitur, quae iuuentutis principia sunt, ita eo per emo aduenis operationi, qua sequitur bonam dispositionem eorύ, quae operationis principia sunt. Erit igitur uoluptas, ut breuibus concludam Iormaverationi extrinsecus accedens. Voluptatem non cyperpetuam, si es continuam in nobis. Caput. XXXVI

S Ei questione linum est cum uoluptas sit perstitio, av

sorma operationis,cur non perpetua,ais continua est,sed tandem uertitur in fastidium acamus igitur eouis operationem uoluptificam esse,quali appotentia, et obie bini bene assecta manent,cum. n. simi similia, et eoicin modo inuice se habens actiu*m,au passivum,itim quos feri natura solit. Quare nullus continuo in uoluptate eRaut dolore,cum humana non psint continua operari, Asarsentur enim in operationibus, quas uoluptas,ut diximus,sequestur,sumus. n. corpore possibiles,qui facile e prioribus festionibus in nouas mutamur, defatigaris aut principiis ex quibus operario prosciscitur,ec