Augustini Niphi medicis Ad illustriss. Ioannam Aragoniam Tagliacocii principem de pulchro liber

231쪽

cum peripate M p certissimum esse sumit,natura esse bomi

ni datum,ut seipsum amet, 4 ex eo Auitoteles probauit, quia una tulis natura appetit semper manere,et in optimo stitu uiuere, ex hac hominis philautia euenit,Ut nos eos natura amemus,qui nobis bona asserunt, aut bonorabilia, aut utilia, aut delectabilia,suibus seruamur, ais optimo in Italu Mmmus aec bos amamus modo, uerum etiam tanj deos colimus, qui nobis haec a tulerint,saturnum.η. ut leum aiorauligentilitas, suoniam agrestem,ais hominum uitam incultam ad muilein reduxit ouem uero,nam in suo regno iustitiam cum sapientia exercuit, Neptunnum etiam quia in Creta primus naui anti artem ad inuenit,sunt et ala sexcenta exempla, hinc concludit eos nos natura amare, Qui aut utile aut honorabile aut iucunium nobis serunt,aut ferre censemus, eos uero otio prostru a snbus Lec non speramus rut horum contraria re opere opinamur ,ordinem ego talem in amore flatuit ut bo/m primo se ipsum propter scia sue uero postea incipit ama re deum non propter deum,sed sui ipsius gratia, postea leges

da,meditando,oranio, contemplando amat deum, et propter deum amat ipsum ropter uero sui amorem,amat, uircunse amat,nec aliqvid hominem amare craedit ,n si propter se, sed

pax sit uerbis,haec positio pblosopbiam non sapit,primo trias simula, quae amamus propter nos amamus omnsa essent amabiti propter abia , quare nec amicum officiosum amaremus propter ipsum, nec uirtutem, uec uoluptatem, nec Bum ipsum, Q. M ratione evenit,ut cu octa bonastini usib re nulla propter

232쪽

Fo. CXV se amab Ia elate bonum eR amabile sturper se bonu est, per se amabile ei Deusat bona bonesta, et bona uoluptificarunt per se bona,qitur sunt amabilia propter se, psca si deuigmaremas proper nos, cum amare nos non omni ex parte 'lautabile, are deum omni ratione est laudabile, tunc laudabile ab illaudabili proficisceretur, preterea appetitus refertur in bona eo ordine, quo sui bona,stur primo bona primo amalitia ei Deus estprimum bonum,nos uero sumus poslcrius bona,non litur primo et per se amamus nos isos, In verim

crepant eos qu se ipsos maxime amant,et ut turpe sus amato

res appellant a turpi nihil honesti procedere potest,nisi secudum accliens,igitur philautia non est omnium amorum cau/Ρ.Pretereaprauus est,qui sui gratia cundia agit, et tanto mass,s anto prauior est incusatur.n. fim,quia nihil nisi bibivit. Probus autem ob bonestatem, γ tanto magis , IratiapAmia, quanto prestabilior est, sua uero negligit . Ad haec iam imus uirtutem,etiό si nihil boni nobis eueniret,nec alia ra tione,nisi quia est secundum se amabilis, Deceptus est. n. in . uerbo amoris. nam licet amore concupiscentiae, ut ita loquar,un iuisp natura amet se,et ob sui amore omnia reliqua amare uideatur. tame amore bellivolentiae, plurima amare potest, non propter sui ipsius amorem, set eorum ratia, que simoti

Sed quomodo Philautia laudetur, Aristoteles. ixibro ribsecarum uercu bus asserit,ut maxime amaηt se quo ai corpus, sit ii quo ad corporis bona,quibus corpus seruatur, vituperabilia esse, inuero maxime amant se suo ad animum, P mise

233쪽

o p intemperans commotio, uires accipiens ab allucinato ruiscio. Aristoteles uero asc tum defvit, i motus quidam sit, qui ab ea potentia pro iiij itur, i possumus natura scibos

commoueri,aut licamus restestus fit, uehemens ais turbi das naturalis quidί mosus magiij deceat anctitus acn tiui, naturali impetu ais impulse eueniens,qui in nostra potesta te non est in principio, licet ipsum pojlea nasione moderari anima possit,betc. n. dc nitio non ἐissertab ea Stoicorum, nisi quia tu hac explicatur appetitus sensitiuus,cuius est lectus, labitus uero dispositio quaedi appetitus sensitivi inm disti cubtate mobilis proficiscens e requenti a tuum anctitiuus sen sui usu aut consa tuitne,qui si bene lybtiaus fuerit, uirtus,su autem male uitium evadit. Rr igitur potcntia non fit utrat Flerspicuum est,quantiquidem aptitudo naturalis est unimae, i a natura possimus applicare nos ipsos ei, quod uolu/mus.Qi uero necasenus, cx eo demonstrauit Aristote

te , quoniam ex bis,quae assectu agimus,autpatimur,nec laus, nec intuperatio nos se Qtur,nis ectenus, quatenus Uus, siti'

consuetudo ea laudat,uci uituperat, fortas' assectus melius dilucidiu is in rib tur,quod fit commotio appetitus sensiliui naturaliter mosi ab apprehensione rci alicuius f ubilis, εμα sensibus occurrit, per boc . n. quod est commotio, discri asse Rus ab ipsa natui ab potenua, quoniam potentia nό commotio est,sed naturalis aptituto,qua appetitus cόmeucri porcit ἐφ

234쪽

rationem sunt,senerant idciu,sin autem retulantur ratione,

uirtuteinpariunt,per hoc uero quod assectussit appetitus sensitivi naturaliter moti ab aprehensi e rei as stibilis, iste ire ab ea aprehensione quet sua fortituitne alteri mutat corpus, qualis est pollenssertio Imaginatio sta eliis pollenter imis natur sanari,et Iam sanaturarsin ortis,pollinis imagina tio,stia motum facit in corpore, istimatur lectio luessectus,non autem est,tum epita birc imaginatio est aprclan is, a sectus uero,nό apresen o ei commotio, etiam, quoniahirc Ima natio eR uirtutis,Imasnariae operatio, et coctus eR motus appetitus senstiui, sit naturali impulse, sequitura prehensionem alicuius rei lectibilis,sed stonia cupito affectus eR appetitus sensitivi naturaliter moti ab aprehcnsi erubim humani di Isiderium illius fruent,eo modo, quo superius saepius ictum eR Lut cupido non submntia fit, edactilens,non. n. commotio sensitivi appetitus subriantia eR,

sed accures,quod animae inest propter appetitum motu . cum ut Plato insuit, per a pectum puellae ima uaris uirtuti, quae plani a Zicitur,efertur,ntpproentatur id, quoipubcbrum uitetur,mox anima excitatur non solum ad illius fruitionem, sed ad teneranium pulchrum in tali pulcbro, uel extuli pulcbro, Non tale fruendi Asiderium comitatur semper oppetitus coeunt sicuti Plato inquit,ut pulchrum in pulchro, uel arulcbrogeneretur. Qua ratione', ut cupido, qai talis

235쪽

appetitus es,non in parte memoratim, ut si ita putans nec in uirtae phantaybca sit,sei vi appetitu sensitiuo,cuius essectus,yimutaerum aurem puclla amatet, quod Arstiato calphantasma cys in inmoria aliquanto,uerbi causa in so no,et in partephantaysica in uigilia non enim absurdum ui dori debet simulacrum amam e se in eo subiecto in sto cupido non Ut, apiod es cruspulchri desiderium, apiodpresent tur animet per libus modi simulicrum, nam ut philosopbtradunt minlacra,et amor subiectoViscrepant quemadmo dum appetitio et comprehensa, obtesto autem conueniunt sunt enim eiusdem obiecti, imulacrum quidem comprobem

Iobamor autem appotitio.EI quoniam bulas nodi assectus sequitur motus in spiritu uitali qui uapor quidam sanguineus yhrestiens in corde,et a corde pro ascens,hac ratione,uo catae sunt coriispastiones..d uero tales asscctus sequatur motus in huiusmodi uituli spiritu clarauit Avicenna

Medicus,quoniam occurrente re as stibili rimo aprebem ditur a uirtute Imaginaria externis sensibus simulachrum ad ipsam deferentibus,deinde appetitus commouetur natu rub impulse ex illa aproben irae,et hunc appetitus commo tionem mox seeritur motus in spiritu uitali,aut ad inieci ora profici aut ad exteriora pro consccutione, Aut utros moti partim profuga artimpro consecution nec semper ea mratione,na spiritus uitalis, ipse non nun fidito,non nuntpaut sim mouetur,mouetur autem ab imaginaria ipsa uirtu te rarus mois ex eo,quia uirtus Imaginaria uarii mulacris

236쪽

edmodum formatisr,formata enim ab ipso sci ibili sintili,

cro amicitia ,uitalem spiritim di extoriora mouci, ut scistili complectatur, ormata autim ab ipso sensili ira vici Ar et timoris mulacro,spiritum mouci et intcriora, vi ratione sit,ut spiritus ad partes cotrarias moveatur pro coircriis uirtutis Imaginari ormationibus alipii Zoilucr s t oribus,aliquanto eoi tempore, ec cum mouetur eodonilcm pore,)Ion nunj mox,interisim non mox, dc cum coiciem pore mox,uel non mox ad coηtrarias partes mouetur,no se

clindum eande,sia diuorsus partes neresse Ui moueri vcrbi causa cum pii pia mul irasitur ut 1 trylatur,propter ira .nta exteriora sccundu unem sui paric fertur propia tri stillam uero,secundu alteram,adcor,infupcr in utreclinii quatenus timor cys et da altera uitalis spiritus pars ad inte riora ipsa fertur, uero es ira arium, Alicra et cxteriora motu,Cictur mouitur aut vitalis ipsa spiritus,mi, si diximus,nihil aliud eis nis sanguintus sitia uapor,ab sini nia imaginaria modo,quo infrumentu meuctur ab arsiste, utenim In trumensu ab Artyre uariis motis monetor pro necessitate lucrsarum opcrationum ro sit uspcrycic Astylitutum est inistrumentum,sic spiritus,sua natura os instrumentu animae imagincriar, in litutu pro uariis illius operationibus ro nece state operandi mouetur,nec oporici spiritu,pria uariis motis mouetur,uarias aut ormas, et i s alitat preter eam,ssam natura habuit,ncc cre, ius admo

237쪽

ro. CXVIII circa mediu uocpropter usu ,siasolupropici for ma qMr natura insita est eis it spiritus sua naturali 'rinaci diuersas postlmis seratas moueripat propter nccussitate, operationu ad quasperyti das naturali iii,frumcntireys imaginaria' aninu, Ρ ratione sit,utcu imaginaria anima vi clastane iret triTibilis Mouetur at timor7, spiritus nulla noua Jorma,aut eralitate usi mouetur ad interiora,propter fram natIram,qua animae subseruit. At cu ani ma mouetur ad auialiam,mox spiritus,ci exteriora,sua naturali forma fertur,cum uero simul mouetur ei iram οἱ adtriblitiam,spiritus secuntu unam sulpar suapte natura ad interiora,secundum vero alteram ad exteriora motu clatur,

Drusianus Monachus sectus omnes in tres simplices, rasi omnis genera tria reduxit,adgaulum uidelicet, ii yliciaec iram,verecuniis.1Lcompositus assectus eji ex timore, ec ira,buius causae se indetur,r in omni asscctu ancti tus ipse corpus moueat,aut adimitationem , ueprosecutio ηcm, iue amplexionem per gaudium, aut ad fuga,rcti a mancm,cuitationenis' pertri licia linat ultionem repol oti 'per iram timor.n. dissidentia,olium,inuidia qu sollicitudo ad tristriam reducuntur,viItur nap timor tristitia puradam euissidentisprrconceptare licia, olsim uero intim

diu, ae sollicitudo tristitia urdum cst, A spes,dc amor, gaulium sunt,spes quidampi a conceptum Iavitum, simorculam gaviam quoidam , inio uero moto per effectus corpus Aheretur , utile deducitur, in gaulo cηm quia

238쪽

appetitus mouet cor albabendum,ntis complictendum,am. pliat spiritu,et calorem aulatim,a corte dilatando exterius uersus pedioris partes, binc i,ut mi natist aliqui prae ni mio,gaudio moriantur , tales homines sunt pauci coloris, modicorum spirituum ,debilis p cordis. Magno enim gau dia mox Iasio,moto callio, iritus ad exteriora,corde ipsos vacuo remanente,sulito pereunt,in tripsitia contra ene tuus sanguinem alip spiritum a circunferentia mouet ad cen itrum,quippe cum trificis,aip dolor ex perceptione rei do

lorifica pro ciscantur, fiucturab lege luimus,hinc i

st interdum ae nimio dolore,ap triglitia homines e uita decedant, spiritibus enim ac callio ad ipsum cor reuocalisprae nimia coestrictio cisi 'caulr.At in ira appetitus mouet sagulaeni,n spiritus ab exterioribus ad interiorabatis citum ad interior 'Ira enim ea ratione,qua es ulciscenti anctitio manet sanguinem,)ec spiritum ad exteriora ea licta ratione,quas ebullitio quoiam sanguinis circa cor,mouet ad cor, Qua ratione fit ut per iram nemo moriatur, quippe cum in iraro calor nec omnino ansscscat,aut necpcnitus leatur, Ortcri autem assectus ad hoc reluci uidetur, curnim timor it futuri malipraeconceptio,ibo anctitus movcns corpus ei fuga ab externis ad cor sanguinem,et spiritum reuocat reici catinior uidetur irae contrarius,nam ut ira uiolintus motus olia repellen in ta timor casuscndum, ratione fit, M. bomines in timoreprae nimia reuocatione sanguinis et viri

239쪽

XIXcordis cultio, Accedit etiam,sit capilli, et lial,scant, aut

Canescant ceu in trasecia eueni reuocato calido, et bumio fere toto nὸ cor, Cupido autem et spes velutigaudium compus molicnt,etarii an sanduine enim et spiritu exhalatis ad exteriora,cberatur corpus quo quidem adpartes exteriores ad calidum,et humi ni,quo uero ad interiores,e rigi dum,essiccum,lac raetioneprae nimio cupidine,ac spe quispiam moripotest,ueluti in gaudio corde a sanguine ac spiriti bus omnino depauperato Inuidia uero, et otium et sollicitu

do corpus alterant,ueluti tryliti Ut enim Inuidia, et odium et sollicitudo trybris de bonis alienis, re in inuita,elo et sollicituline exteriora luescunt,nt parescunt,revocato cabdo ec humido sanguine uidelicet, α spiritibusad cor interiora uero calefiunt, Ochumes Lin ipsa autem uerecun Ba primo corpus mouetur clinteriora prepter timorem,senim uerecundia timor quidam futuri prirconcepti mali ex bis,quet quis aut lixit,aut scit drinis redeunte ratione spconsilio uigoratur anima, dc expellis sanguinem, dc spiri tus ad Graiora propter Asensioncm ad militudinem mo ius iur,ex bis conuincitur in cupidine cor rigescere, exterio ra autem exardescre, ecf a vulgaribuspoctis oppostsim decantetur,aiunt exim cor ob cupidinem infammas Ignem p conuerti,tamcnti nonphilosophi sunt, illo multa mentDuntur,ut Anso blisopborum sapientissmus inquit, aut Iuuaripossunt,r in amore,qui chm summa spe conisinstur cor regescat, terici I cxcriscant η cupidine eum

240쪽

Flem interiora a cor calescunt,exteriora aut regestiret 1 tanisli' us vir doctissimus,ocs festus ad amorcni reluxit, nec, ut mihi uidetur,iniuria,nam ca omnis affuis coὴiotia appetitus truria ectus vimirum o nitis appetitio Ut epiria,

et cir appetitio omnis sit amar,eys. i. amor aliud nibit myi vpctino ructae fectistis rei, fit ut omnis scrius amor sit, concupiscentupeturia innesii. si ira nisi ulciscendi amor Mansuctudo autem uacandi ab ultiore timor etiam amor Ibgiendiapi inconcepto futuro malo,audacia audendi is pr. conceptum uturum malum,iuili Ut insupcrgantum uis amor complessent alip silescendi in ea re,sur delecta trisula aulem amor retrabendi ab eo,eriri dolorem infert,ec ut breuibus concludam, omnis stellus amor cys quidam, notamen cupido, es enim Cupio amorissensitsus species nam cupido es amor ruendae amatae, Et quoniam omnis Os'ctus amor es quidam leo non nulli amorem qui sub se onm nes festus complestitur,originale peccatum efffatentur, quod an itast, Theologis disquirendum relinqua lactenus de cupitinis comitibus1eneratinudi nuuitate avdbominatione Caput. LXXIIII