Augustini Niphi medicis Ad illustriss. Ioannam Aragoniam Tagliacocii principem de pulchro liber

61쪽

ri. XXIXbanc re utassi de qua tu multa in libri, te amma dixerimus, nunc de ea salis , sed uideamus utrum tum Irumtur humano pulchro per senses omnes,aut plures etiam pcr mentem fruamur,dicendum,neminem passe humano pulchro amplexu, ac contacto Iru quin animis etiam rumoηe gaudeat, nemo enimai corpoream ruitionem uenire potest, quin ad animalem prius ueniat, i ippe cum semper ante corpoream issam si uitionem alloquia,uoces tinc inde,et intuitus interueniant, in bus,ut diximus, imalis ipsa fruitio confidit,quod utrὸ mentalis albuc aisit Aristoteles libro primo de partibus anim bum perpulchre illucidauit,serit enim,in omni resecta,eti am minima representari arti cis pulchritudine,quae ars est,ssa rem ipsam struxit, i. n. ars arsi cis pulchritudo,ceu forma operis,unde inquit, ab urium enim nullas ratione pro banium est , si imagines luitem rerum naturalium non fueZelectatione propterea in pec Icmus,quod ingenium unὸ contemplemur,quod illas condiderit,uel artem pingenii,nut iugendi,rerum autem inarum naturae ingenio , miracp solertia constitutarum contemplationem,nό magis profice amur, stipexosculentur,modo causas perspicere ualeamus. Quamobrem

uiliorum animalium distulationem perpensi emap hibito quoiam puerili spreuisse,nioleste tulisse diritu nequaquam

est,cum nulti res fit naturar, in ursa non mirandum aliivid.

infit,et quai Heraclitum lixisse ferunt ad eos, qui cum allo qui eum uellent, quod forte in cuse furnaria quadam caloris gratia scientem uitissent,accelere temperarunt tigredi en

62쪽

ras fienter iussiti iam sequit hic quo Dii sunt immor

tales, hoc idem in indaganda quos natura animantiu scien dum est,' Hi enim quae ' fine ullo pudore dcbemus, cum in omnibus natum numen,et bonerum, pulchrum infit in genium .Hrc Aristoteles, Si istur ut ipse inquit in omni re naturali mente cernitur ingenium,ei' qi diuinum pulibrum, quanto magis in humano ipso pulchro,cum eo stamur,mente cernitur diuinum ipsum pulchru,bac ratione pc picuum, cor

parea in ipsa fruitione pulcbri esse simul tres fruitiones,mentalem, qua luiuo ipso pulcbro fruimur,quoi est in re ipsa animalem,et corpoream. Humanum igitur pulchrum, quum ansemum rapit ni sui fruitionem simul ad tres ipsas si uitiones innitat,atcp allicit. Quare pulchrum,quod utra rationepulchruesti finietur esse id, quod animam rapit ad sui triplicem

Pulchrum non semper actu animum movere ei a sui triplicem frustionem. Caput. X LVISubis,quae diximus occurres,nam sunt qui Jam homines, quorum animus a nullo phlchro raperitur,mmo nec a V enere,autHelena, quare pulchrum non semper animum rapit,si autem animum non semper rapit, 'ulchrum non et ii, quod iasui triplicem fruitionem animum moreri. Dialc lici lxerunt de nitiones non oportere ut rebus in ut astu, sed aptitudine, quarum suiu nitiones. Quare putarum erit, non quoi pallionem.

63쪽

B. XXX, sed φιoi aptituitne aptum est mouere animam ad sad triplaevi s ultionem . Licet igitur Venus sua pulchritudine

Anaxarchi animam actu non moueret, deducto tamen omni senticulo,at impetimento exparte Anaxarcti animRappta eris mouersibinc Thais pulchra erat, non quia amantium animos mouebat, sed sua ui sum pulchritudinis mouere apta erat,et si intelligere uolueris pulchrum esse,sιoiactu animos mouet hoc intellius impedimentis omnibushblatis absentium enim animos quibus puliarum non est exploratum non mωuebitpropter ad sentiam,sue unum impedimentoru ψζιur torum , at p semimortuorum animos minime alio intercedente impedimento.pulibrum igitur omncm animu ad bruendum

rapiet, i nibit prohibuerit. Omnem hominem sequi iesideriumstueniae pulchritud vis. Caput. XLVIIE X m uer quae dicta sunt non in dissicile conclutere bo m nes omnes,ut p puellas singulas naturali quadam inclina tione sequipulchra fruendi desiderium, modo mas, et ueni animalia perfesta, ac no mutilata sint,nec senio defecta, quod ex iis patet primo, quae Platonici tradiderunt, dixerunt enim pulibrum Aerum esse intellectual quoiper mente animam

rapit alterum animal quod per infum,et stultu animam mone et tertium secundum Peripatetuos corporeum pulcbrum

64쪽

ditu ,et corporei sensus,o atusdustus, actastus . Cum tur in omnibus huismodi fruitionibus per=flio quσZam ha beatur In amanuum animis,et ad omncm pcrs bone ii quoapcr icitur naturali semper quadam inchnatione ic dat ccu1raue deorsum,et leue sursem it ut omnes homines ingulas puellas, nolo sint perfectur,ac non mutilatet,sequatur quo ι inatura desiderium fruendi pulchri. Haec ex Platonicis. Sci cum Peripatetici nullum pulchrum, quod uera ratione pulchrum est,esse asserant, quod non moueat ad sui corpoream Iru ilio ηcm,sUr tactu,stiis amplexu expletur,idco dicamus,homines una ratione confiderari posse,pia uiuentia sunt, α animalia silia ration qua sunt bomines , si qua animalia sunt confite rentur acclus a natura consteriunturpropter necis italcm in bibet potus,oc Icncrationis, quibus possint 1cncrare fit, fimi ba,ut homo hominem,et animal animal, et quia bomincs quo animalia sunt sensus habentia propter nccssitatem in senili bus ipsis per sensus pulchrum non quoscunt , it ut homines, quo animalia sunt non consequatur natura i iderium frucOdi pulcbri,sci ferinus quidam ancsitus,quo generore ibi fremilia appetunt,dicit enim Aristotcles libro de anima sicun do,naturalissimum operum uiuentium esseqvrcump pc ficta,

et non mutilata sunt,nec sponte tenita tenerare alterum, Vale est issim quatenus quoni feri potest ipse sciriper, ec diui no esse participent,omnia enim illud anctu illi: p cassa em

65쪽

ma agunt ultrarcunt natura agunt,qua ratione sit,ut homines, quo animaba sunt,nullum fruentipulchri dos dirium naturare uatur,sei Ierinus appetitus1cncrandi, qui baud quaquam explebitur, ne Veneris Vis, Potius vitur homineέ quo ani

malia sunt natura sequetur appetitus utendar V eneris, quam

si vendi pulchri,cum sine huiusmodi acnereo qu1cneratio sui similis compleri nequeat,et quoniam homines, ut homines, cupcrsccti fuerint,ac non mutilari per omnes, alitplures scnse in sensilibus ipsis pulchrum percipiunt,et corvusur itius bomines,at puellae omnes quo homines per esu ortale ncc mu obti,aut voli, aut senes natura sequantur pulchri Irocndi ὀφiderium,nam quo homines sunt in sensilibus ipsis non mo/do necessitatem,sed pulchritudinem per scψus cognoscunt. Quare si qua sunt animalia,cos natura sequitur oppetitso lite Z V cncre,in foemina sui generis propicr1cηcrsitioηcm, homines erunt, equitur natura desiderium fruendi pulcbri iupuella propter uoluptatem ut supcrius diximus, cupidinecinlegitimam,uelitigitimam, cc e conuerso pucllas Irocndi pubcbri in uiris. Ita quemaimodum cibi concupisccntia, ut Arsestoteles inquit tertio ιrthicorum en naturalis conscirens, libri et uniuersam spicieba Icnus ,omnis enim homo ai ubuentionem naturar interdum fucum,quod en cibus, nonnunqquam humidum quoi e I potus, aliquanto uti sin' concupi sit,ita eos quo animalia sunt ui sui similis procreationcm, uors speciei perpetuitatem appetitio utcndi V cncre, uo aulambomines propter voluptatem stitutur iesiderium fruentirul

66쪽

d)ri appetitu Veneris p Renus dicemus.

Non omnium amantium animos eis Sem pulchri ru- ,endi de derium natura sepi. Caput. XLVIII i

FSt tamen non parua quiritio ex iis, sue diximus occur rens cum defaenum fruendi pultari bomines omnes natura sequatur cur non eiusdem pulchri fruendi defuerim omnes bom:nes coinuetur,in 'utndis. nlulibris amoribusi ipsis Ascrepantias non paruas videmus. Naso enim Corynnam,Uiν Ilius Galateam, Catullus Lesbiam, Propertius Cynthiani, Petrarcha Lauram, Dantes Nesricem adamauit,et quoi mays admiratione dignum est, aliivii est, sue ab uno summo amore listur, quae tamen ab altero odio sere babetur, cum .η.unum sit pularum,unal ratione descriptu cur non inum

si uendi pulchri desiderium est Platonici festus quosdam

eonnatos nobis esse tradunt duabus de casis tum quia paterni millus nobis placet imaP,tum etIam, quia hominis apte compositi species, et 1 ira cum ea humani Fneris ratione quam animus noster ab omnium a tore su cipit, et retinet optime 'cons est unie puellae exterioris imagio per sensus accepta, trassen ip in animum si hominis jum,quam possuci animus is pna e Mitiga displicet,et odio tanquam ieformis labetur, icon onnt,illico placet,et tanquam formo a diistur,quo is, hi nonnuli nobis obuit continoo Elaceant,uel displiceant, si q

67쪽

B. XXXII sectas bum nidi causam n fiamus.Sed haec quae Platonici ticunt commenta videntur,nam ob cruatio docti puellum bella amari,cras odio haberi,non est autem possibile, ut eius imuexterior hodie imasne interiori consonet, ras dissonet, immoralem bora placet,ac displicet.Aristoteles istur tertio albi Grum ἶbro, luando huius disserentiae causam,ὀicit . Onse

neqvi Homerus inquit,cubile cupiunt,ubi cubile pro conculi tu,non tamen item cubile, alii enim cubile cupiunt aureis ter renus ornatum, abi scricis ornamentis intc tum, militer omnes cibum,potum concuncunt, non tamen omnes cibum

eundem,acpotum. Est enim duplex natura, altera specifica, altera inii vidua,natura enim specisca omnes consequitur puctri eius, ruendi desiderium acclinium speclcm,omnes eti in cupiatas cibi,et potus elusim secundum ictioni, mili ter et lectuli cupiditas, natura utrὸ inliuidua non omnes co dem numero pulcbri,uel tibi uel Ictuli ruent defici tum serretur. Nam quemadmodum aba Nasonis, aba Marenis nais tura est ita alterius pulchri iesideriumIrvcnii tris Nasonis, alterius Marovis,inimo quemadmotum non cft eatim inise ultra natura mane, οί uespere,ut Aristotcles inquit,sic neuerit eius in pulchri s vcndi desiderium mane, dc o pere.

Hinc it, ut uno tempore unam adamemus, altero aut eonindem odio pro quamur,est enim indiuidua ipsa natura admo dum uariat e in inita sic eli; cupilitates,ic deris,ct concupiscetiar in initur. Ex his triplex pulchri: exciritur, altem se ex parte rei pulcbra est,et hoc μι lximusgratia Uteurpret

68쪽

parationem babet se anima morum concinnitatem, in corpore sero formam,alterim quod ex parte propriae nostrae copiis tutis nebu est pulchrumst hoc id omne lamus ad cuius si uitionem natura inimidua movemur, qua' est cui propria.

Tertiumpulchrum est, luat utra ex parte pulchrum ei et boc est ii omne φιρὸ in re pulchra prvarationes labe tin nobis omnibus,uel pluribus naturalem proprietalcm, ad illius fruitionem rapimur. Tale pulchrum dixit Hippias esse Virrnem pulchram, quando uidebret consensu omnium, uelplurium censetur pulchra. Hocpasto,ni salior, tu Ioanna Illustrssina pulchra utieris,in te. ngratia dupli cm privarationem habet,in animo morum concinnitate,in corpore lor

mam,ex parte nostra omnium consensus est, ut in pulchritudine omnes excedas,tanta eri enim in te gratia, ut nemost, cuius anima non rapiatur ad tui dicinam si vitioncm.

Quii pucllayimpliciter pulcbra sit, quaeue Zioerentia inter

ruitianem,ct usum, et inter humanum,sic rinum amorem, ec qiur pulchritudo in puella maeis laudetur. XLIXEX sis,quae modo Ziximus non erit Ucile cocludere,quar puella simpliciter pulchra fit est. n. ea cuius gratia hominum omnium,uel plurium animas communi quelam conten ii in brynte ad sui fruitionem rapit ut sc licet suae formar, o mo rum concinnitatis non enim esse potest puella omni ex parte

69쪽

D. XXXIIIpulcbra nisi indiuiduarum iliotrepiarum, par in nobis sunt, commum quoiam consensu animas omnium nonriton scipia rium rapiat,nisti enim ut Aximus, indiuiduor idiotropiar con cordi quadam ratione alicui puellar ad disicrium frucndi conMnerint,non poterit exparte nostra omnino puIbra dici. Nam si unius hominis animam rapuerit, non fimpliciterpulchra,sed ei tantum, cujus animam moucrit pulchra criti qua re si omnium animas communi quodam consense admotum alborere,vel pluriusimpliciter pulchra cri diccnia. Vi aulcm suae sormirmorum concinnitatis adiecimus, qucηlam ni iratia in puclla usta pravarationcm babucrit,cx parte suas liciter pulchra nunquam dici potcrii. riximus cutim ad desiderium suae stultionis,non autom sui qua,nam licet usus, oc si uiris interdum confundantur,interdum uero uti morta bum, rui autem divinarum rerum sit,ut Aurelius inquit, ta

men per frui id intelligo,quod Ptirus Lcmbardus Aurelii authoritatibus uoluit esse inreligendum,ut sit frui, emori inbet

rore propter seipsum tantum, in hoc emm tria sunt, mensis acceptatio,in re ipsa accepta delictatis,et in huiusmodi rci eraceptae delectatione quies. Hocpacto homines Iulcbris frui uidentur,eis. n. ruendo,res ipsas pulchras acc*tunt, οἱ in eo ceptationibus delectantur,ec indelcctationibus qui tant. nihlprgier has desiderantes , fici et auicni non sc scit ibi Ibus stoi possunt,qurru t. n. in ipsis ali uti prήrter uoluptifcas cnsationes,ut cibos,ue enerationem similis, octico inscUbi libus ipsis nec pulchra uno cunt,nec cis Irusinsor. At psi est

70쪽

bi re accepta uoluptatem t in uiluptate ultra quorare. Hac ratione,ut Platovice loquar,ὀyfers amor , quo hamadesiderat pulchra,ct ferina concupi centia,qua serae farminas concupiscunt,nam humanus amor est desiderium fruendi pulcbri propter ualuptatem tantum, erina ueri ipse concupiscen tu propter generationem sui similis. Hinc sit,ut usis ammabam quo 'iniuis utuntur,non fit ab is concubitu. rus uer qua bomines pulchris fruautur,ut Platonici autumant, ab pconcubitu,aut,ut breuioribus utar, fruitio, et uoluptas di de runt,nam uoluptas est persectio operationis, ruitio uer. est quies in ea eoa p,quovis operatio illa delectat. V ti autem nodisteri ab ipso frui, nisti quia communius est. V erum te bis

diligentius poRea. Erit istur in homine duplex amor apud Platonicos, humanus, qui etiam moralis dici poteii ,quondin sola illa uidenti, audienti, o acient, ars tangenii obli Ratione perficitur abis Veneris usu, alip concubitu, in bacenim sola remanet oblectatione, nec ultra dependit . et farri nus, qui ultra butu modi obtestationem descendit in V eneroum ipsum usum, quoniam non solum dele lationem,sedgenerationem qua rit homo. Primus amor activi, alip morati hominis, secundus Voluptarii, au ferini est, potest. n. mo rarus boma puellis pulchritudine per sensus omnes frui, nihil utra fruitionem , ais oblestationem quarrenio , quemadmodum per uisum solum caeli ornamento, ct per auium vocumbarmonia, urbi praeter uoluptatem i ierans .f. n.ubra ie