장음표시 사용
551쪽
f. 76I. I εrfectionis Duplicem hinc si ibit imper- diversias. sectio considerationem, nam aut mere abest realitas, ad consensum in uno obtinendum requisita, aut dissensus datur inter realitates praetentes, i. e. contrarietas ten
dentiarum ad idem aliquod obtinendum 39.). Prioris generis imperfectio vocatur
emotiva, posterioris autem Contraria. Facit huc illustrationis gratia exemplum mox allegatum. Imperfectio remotive talis in civitate datur, si ei desunt vires defendendae securitatis contra hostiurn insultus, si desectu pecuniarum, nervi illius rerum gerendarum, laborat , si non habet alimenta necessaria ad cives sustentandos; verbo, si iis destituitur momentis.& opportunitatibus, quae ad salutem & securitatem ejus requiruntur. Contrarie vero talis in . civitate reperitur impersectio, si ipsa in propriis vlsceribus alit tranquillitatis & publicae dc pri-' vatae turbatores, cives habet in adversas distractos partes, seque mutuo vel aperta vi, vel clandestinis artibus, Cum magno reipublicae damno invadentes, flagellantes, occidentes. Impersectionem,quam nos cum Bia heroin dilue. Phil. β. t 3I. & Comment. de O. & Ρ. mali M. f. Ioa. rem Olive talem Vocavimus, alii cum Schuberio I. aT T. Metaph. privati talem adpellare malunt. Existimo autem nullum ens diei imperfectum ex absentia realitatis, quam ossidere neqvit, sed eX defectu realitatis, quae
Inesse poterat. Nam quis dicit lapidem imper-
552쪽
fectum, quia visu destituiturῖ quis plantam nominat impersectam, quia olfactu careti & sie porro in rebus aliis. Insert itaque, me judice, omnis impersectio absentiam persectionis, quae inesse potest, seu, privationem perfectionis, g. 28 I. . Neque ergo admitti debet, arbitror, diis stinctio imperfectionis in privativam & Negat
. Uam. Dicunt enim illam ese absentiam persectionis in subjecto habili, seu, quae inesse potuit,
ut coecitas in homine. Hanc Vero absentiam
perfectionis, quae subjecto inesse nequit, ut coe citas in lapide, tru auro vitae denegatio. A reincepto loquendi more, quem, quantum fieri potest, observare debet Philolophus, multum re cedit negativa illa imperfectio, potius itaque negligenda, quam calculo Philosophico ads
. 762. In omni perfectione datur ratio Ratio Per- quaedam generalis, per quam inteL fectionis.'tigitur cur ea, quae perjecto insunt, ita se gorius habeant quam aliter, seu talia potius int O tanta, quam acta. In omni consensia adest idem aliquod commune, in se continens rationem sufficientem, unde intelligere licet cur haec & non alia requirantur ad tale & non aliud exhibendum 3. 736. . Est vero perfectio consensus realitatum in Uno f. 737. . In omni itaque perfectione datur ratio quaedam 1ussiciens, per quam intelligitur, cur haec potius & non alia ad persectum constituendum requirantur. Deducitur autem haec ratio ex
553쪽
generalistina a. quam dedimus . 737. perfectionis notione, unde non potest non illa quoque generalis esse.
Ex. gr. Societatis conjugalis persectionem ex ejus fine, iobolis nimirum procreatione & educatione, dijudicamus: Elt ergo finis iste ratio generalis hujus societatis. Unde intelligitur cur. non solurn illam constituant mas & femina, non vero'soli mares, nec solae feminaei; sed & cur utriusque requiratur ad generandum habilitas phy sica, cur illis incumbat prolem generatam e ducare, curare & defendere, aliaque his adnexa & hinc pendula promovere & agere. Similiter ex structura oculi consequitur delineatio objecti visibilis in fundo eJus. Quare quum exclara & distincta objecti delineatione intellige in re liceat, cur his tunicis dc non aliis, his humo .ribus:& non aliis, hoc ordine & non alio dispo- 'sitis constet; rationem inde habemus, quae pei sectionem oculi determinat.
Ratio deser- Rotio illa Reperatis, cx qua in-miva F ρ telligitur, cur quae . Perse lum e', constituunt, sic potius habeant sq/ ' quam aliter, haec sint & non alia.
vocamus Rationem determInantem perfectionisia Deltimitii haec natio. Ut praecedentiS Pro Po,
sitionis demonstratio indicat, ex eodem illo communi ad quod obtinendum tendunt, quae perfecto insunt. Ouare etiam dicere postumus rationem determinantem persectionis constit tri
554쪽
a communitate illa, ad quam tendere debetit, qua
Retineo heic, quam babet Ilustris moisitis adpellationem in Onetol. Lat. f. so6. Aliis placet
rationem hanc determinantem, Prineipii perfe-Ιi ctionis titulo insignire, quam denominationem haud ineptam judico, praesenti tamen instituto. Wolfiana ista magis Videtur accommoda.
In qualibet perfectione adesse ordinis nε-
debet ordo. In omni Ordine certa cessisssinperdatur regula 9. 696. , rationem, sectisina. cundum quam cuilibet plurium determinatus adsignatur locus, compleXa l . 695. - Ubicunque igitur datur ejusmodi ratio Guxta quam cuilibet plurium determinatus adsignatur locus, ibi adest similitudo obvia in modo. quo plura ista juxta se invicem coexistunt, Vel se mutuo succedunt 69 ) & per consequens adest ordo g. 693. . Sed in omni perfectione datur ratio aliqua determinan S, JUX-ta quam coeXistUnt plura, quae perfecto in sint g. 762. 763.) qualibet ergo persectione auesse debet ordo.
EX. gr. In re publica, cui persectio nitribuenda. Venit , d4ntur multa membra, multa collegia .intercile vel subordinata, vel alio coexistentia modo, ita tamen, ut justum inter se observent ordinem, ex scopo dc sine civitatis deductum qui si non daretur, sed ejus loco mers ubi vis
555쪽
generalissima, quam dedimus . 737. perfectionis notione, unde non potest non illa quoque generalis esse.
Ex. gr. Societatis conjugalis persectionem ex eis jus sine , iobolis nimirum procreatione &'educatione, dijudicamus: Est ergo finis iste ratio generalis hujus societatis. Unde intelligitur cur. non solum illam constituant mas & femina, non vero soli mares, nec solae feminaei; sed & cur utriusque requiratur ad generandum habilitas physica, cur illis incumbat prolem generatam educare, curare & defendere, aliaque his adnexa & hinc pendula promovere & agere. Simiis liter ex structura oculi consequitur delineatio objecti visibilis in fundo eJus. Quare quum exclara dc distincta objecti delineatione intelligere liceat, cur his tunicis & non aliis, his humo .ribus:& non aliis, hoc ordine & non alio dispo- ' sitis constet ue rationem inde habemus, quae pei sectionem oculi determinat.
Ratio deter- Ratio illa Reperatis, cx qua in-miva SE telligitur, cur quae Persestum festi ovi constitu uiit: sic potius habeant sm - quam aliter, haec sint & non alia.
vocamus Rationem determinantem perfectionis-Desura ritur haec ratio VUt praecedentis propo,
sitionis demonstratio indicat, ex eodem illo communi ad quod obtinendum tendunt, quae perfecto instant. Ouare etiam dicere possumus rationem determinantem persectiovis constitM
556쪽
communitate illa, ad quam tendere debent, quae perjecto insint.
Retineo heic, quam babet Aloris mollius adpellationem in Ontol. Lat. sC6. Aliis placet rationem hanc determinantem, Principii perse-Ii ctionis titulo insignire, quam denominationem haud ineptam judico, poesenti tamen instituto. Wolfiana ista,magis Videtur accommoda.
debet ordo. In omni ordine certa custas inpem
datur regula 9. 696. , rationem, sectisine. lecundum quam cuilibet plurium detxrminatus adsignatur locus, compleXa l . 695. - U- lacunque igitur datur ejusmodi ratio Guxta quam cuilibet plurium determinatus adsignatur locus, ibi avest similitudo obvia in modo. quo plura ista juxta se invicem coexistunt, Vel se mutuo succedunt 694) & per consequens adest ordo g. 693. . Sed in omni perfectione datur ratio aliqua determinans, UUX-ta quam coexistUnt plura, quae perfecto in sint g. 762. 763. In qualibet ergo persectione adesse debet ordo.
EX. gr. In republica, cui persectio nitribuenda I Uenit , dgntur multa membra, multa collegia inter se vel subordinata, vel alio coexilientia modo, ita tamen, ut justum inter se observent ordinem, ex scopo dc sine civitatis de linctium, . qui si non daretur, sed ejus loco mers ubivis ui 13hais
557쪽
li regnaret confusio, omni sua perfectione destitueretur respublica, utcunque alioquin ampla& externe splendida.
ordo perfe- Sed non omnis ordo perfectio. Aionem non statim infert. Datur quidemisse l. in omni ordine certa OrdiniS regula, seu, ratio 3. 696. , sed versatur haec uni. ce circa modum, quo cuilibet plurium determinatus adsignatur locus g. 693.), illam non afficiens rationem, ex qua intelligitur cur qu0dlibet plurium ita se potius habeat, quam aliter, tantoque inter se adsint numero & non alio. Quare quum haec ratio, eX ratione ordinis non . determinata f. I9 . , absolvat constituatque perfectionis rationem determinam tem g. 763. , quae in omni adesse debet perfectione t3. 76α. ; perspicuum est, non Omnem ordinem inferre perfectionem.
Ex. gr. Si habita ratione non salutis rei publicae, sed opum, Cura civitatis opulentioribus Comis mitteretur, ita, ut quo ditiores essent cives, eo, etiam magis necessaria, celsa & sublimia curarent civitatis negotia, ebque majorem tenerent dignitatis gradum, sive rerum gerendarum gnari essent, sive minus; dareIur quidem in illa ret publica ordo civium, ex memorata determinatus regula, nulla tamen' hactenus in eadem,lo-
Cum haberet perfectio, cujus in praesenti casu ratio determinans est salus & tranquillitas publica , quae officiorum publicorum postulat adis mini
558쪽
ET BONITATE. 27 ministrationem, rerum gnaris & sapientioribus, qui non propriam, sed totius Civitatis quaerunt utilitatem, committendam esse & conferendam. Pari modo in horologio, cui ceteroquin cominpleto, aliqua deficit rota, ad determinandum indicis morum, motui solis responsurum, requi-1ita, locum non invenit, quae desideratur, perfectio: Quoniam tamen reliquae partes Ο-mnes horologii adsunt, atque altera, propter
alteram existit; adest ordo, qui ergo in hoc casu & aliis ejusmodi sine perfectione datur.
Absolvitur veritas ordine eo- uatis Urum,suae enti competunt s3.7io.), pcr 'vis sed non omnis ordo, eorum sci- H ramen. licet, quae alicui conveniunt enti, perfectionem infert g. 765.). Datur ergo e perfectione veritas, quare haec cum illa non es consum
devia. , ' Veritatem ex principio contradictionis & rationis suffcientis pendere evicimus fg. 7I3. , sed possunt haud pauca ex illis determinata esse principiis, quae tamen simul posita nec sibi nec rationi determinanti persectionis conlpr-rant, ut in structura oculi, sublata retina, reliqua nihilominus determinantur ex dictis principiis, Veritatemque ideo habent, in genere sic dictam ι deest tamen oculo sua perfectio. Ue-Tum ergo Cum persecto non confundendum es
se liquet. Regeris forte: Omne ens est perfectum, quia habet consiensum plurium in uno, id omne v rum, quod partialium notionum dicit ordinem, est
559쪽
evs. Ergo omne verum est perfectum. Coincidunt ψ si idcircs veritatis perfectionis ideae. Largior. omne ens esse essentialiter persectum, verum
quoque, hoc ergo illud idem involvere ma-- ' terialiter ; inde tamen non sequitur veritatem' eum perfectione coincidere forir fati, uti loquia- Haiit, sensus nam per diversas a se mutuo distinguuntur notiones, quas suis jam tradidimus locis. De cetero ubi diximus dari in entibus sine perfectione veritatem, sermo nobis est non. . tam de persectione essentiali, quae quatenus p mni inest enti, a veritate ejusdem separari ne- , quit materialiter, quam potius de accidentali, , quae salva entis veritate Metaphysica, ei deesse potest Unde quia perfectio accidentulis sub
prse bone in genere comprehenditur, recteus eruirnus dari casus, in quibus vfritas sine per-- semone obtinet.
Perfectionis Si ratio determinans perfectio- simpliciἷ nis iunica fuerit, Per ectio dicitur simplex. Si vero rationes determi- esueti βης - nantes pliares fuerint & a se mutuo
diversae, Perrectio composita ad pellatur.
Qtium vis in rebus naturalibus 8c finitis nulla, ac- Curate loquendo, detur perfectio simplex, con- Cipiuntur tamen in rebus Geometricis simpli-Ces perfectiones.' Ita perfectionem circuli judicamus non ex pluribus sed hac unica ratio- ne determinante, quae aequalitatem insert oi i-um linearum, quae a centro ad peripheriam ejus ducuntur, ita ut si vel unica linea ab hac
560쪽
ratione deflectat, persectum non censeamus cirisculum. Exhibet ergo circuli persectio aliquod . simplicis perfectionis exemplum, Perfectio autem senethrarum in aedificio composita est, ex quadruplici enim pendet ratione determinanter :o illuminatione conclavis, 2 o) commoditate pro
moda conclatis inhabitatione, aeris cursu 'vulgo
drag. per senestras di januas non impedita. Pa-o ii modo perfectio studiorum curriculi composita est: Ex pluribus enim pendet illa capitisus. Debehi actiones studiosi eo collinaare, ut Eat doctior, melior, seu, in virtute Creicat, ut minimo tempore; labore, sunt tu, in utroque proin petat.
a Propositio enuncians determi- Regula Lationem realitatum; rationi deter- , 'Vectionis
minanti persectionis consorinem; is itur. Regula perfectioins auditi sic salus 8c secit ital huida est fatio determi
naris persectionis rei publicae, unde varias dea ducere solefit Politici propositiones, ad quarum ' tenorem determinant qualitates tum ossicialium L tum nutrientium, tum etiam omnium in repu- blica agendorum. HC ergo orianes tegularuni 4. . Politicatum nomine veniunt, ex quibus Persectionem civitatis dijudicure solemus: Dissest regula ordinis a regula perfecti8his; ex illa pendet ratio cur cuilibet pluriunt determia natus adsignetur locus g 9s. haec, eX raatione determinante perfectionis deducta; non modo inservit determinando criuslibet plurium , . a L l lucul