장음표시 사용
531쪽
lus vi sin vis realitas praedicatu na, rem, seu
sui. quid ditatem ingredieri S I. 27 l.), est itaque positivum quid s3. 269.), cui, quia illud omne aliquid denotat s . cit., Se quod aliquid est non potest simul inferre negationem alicujus 3. 33.); quie quid Opponitur po- sativum, qua tale esse nequit 9.q2 ). Realitas
igitur, qua talis, realitati, eodem spectatae Ino. . do, non Opponitur, Sc proinde altera alteri non contrariatur f. cit. . Quae vero inter se
. non contrariantur, neque contrarietatem tendentiarum ad idem aliquod obtinendum habere possunt: Impossibile enim est idem es.se eidem alteri contrarium, & simul non contrarium sue . s 3.). Realitates igitur qua taleS, 'contrarietatem tendentiarum ad idem aliquod obtinendum habere nequeunt per demonstr.). Conlequenter inter se non dissentiunt 3.739.).
Notanter dico realitates, qua tales, h. e. ut Cum Scholasticis loquar, sub formali sua ratione spectatas, inter se non dissentire, haud negans in inter easdem materialiter ic in concreto consideratas, dari aliquem dissensum, ex varia earum limitatione in subjecto finito oriundum. Intellectus v. gr. dc voluntas sunt utique realitates, quatenus ille distinctam ponit repraesentationem, haec inclinationem insert ad bonum de reclinationem a malo, qua igitur tales se in Cum invicem non pugnant, sed amicissime conspirant; quatenus tamen in concreto considerantur, prout sunt animae humanae facultates, adeoque in conditionem materiae, sive sub -
532쪽
ΕΤ BONITATE. 3jecti finiti referuntur, eatenus inter illas locum habere potest aliqua pugna, CX limitatione earum, quae huic priecise subjecto competit, de- :
g. 7 2. Ultro hinc intelligimus inter Realitatum realitates, qua tales, quia inter se Consensus.
non dissentiunt, f. 7 I. mutuum dari consensum I. 7 O ), seu, quod idem est, interit
Ias, simul positas, nullam inveniri, repugnantiam, quominus unum aliquod commune ex illis constituatur 3 733 ). Et per consequens. illas inter se in uno ente esse compossi
Notum est multos veterum cum Anshelmo per persectionem, simpliciter sic dictam, non intelligere aliud quam realitatem, qua talem. Illam vero definivit Ansiicimus per eam, quae in quolibet ente melior est ipsa, quam 'non ipsa. Sco- - tus L. I. Dist. VIII. qu. I. Ans helmi hanc explicaturus definitionem ait. Perfectio Impliciter - es quid melius non tantum suo contradictoris: Ita e-
nim quodcunqae positivum est melius S Impliciterserfectius sua negatione: immo nulla negatio es perinfectio aliqua formaliter: sed intelligitur se e e me-
lius ipsum, quam non ipsium . e. quoliber suo incon possibili. Aliquanto clarius mentem ScotieXpres.st yohannes de Rada Part. Ι. Controv. XXVII. Immo ex allata ab Ans helmo notione, idem, quod nos statuimus, colligere voluit Musaeus
Cap. XXXVII g. ig. Metaph. Neque, inquit, repugnantes auι incompossibiles suu , sed possunt I i omnia
533쪽
. dum. v. gr. si bonitas non posset consistere cum vero in uno supposito, bonitas esset melior veritate, furarer flectio simpliciter is quolibet ente aes melior ipsa , Τ sim nori ipsa, b. e. quodlibescun e conssere nou potes in uno supposito. Et vice versacis veritas non potes coexistere cum bonitate, ta tamen est persentio
simpliciter, veritas erit melior bonitate. Ergo eadem bonitas, quae antea dicebatur melior esse N perfectior veritate, jam dicitur esse imperfectior. s tuo sit, ut idem si imperfectius see ipso, quod absurdum. Igitur concedendum est omnes perfectiones, simpliciter . ita dictas, esse compossibiles.
g. 7 3. Realitas abso- Duplicem admittit Realitas, . ista θ' respe- quam antea definivimus g. 27Ι.), uva de isu' considerationem. Nam est Vel ' Absoluta vel Respectiva. Illa est positivum, omnem excludens defestiam; Haro est positivum , cum aliquo conjunctum defectu. Seu, quod eodem redit. illa est realitas sine ullo compossibilis realitatis defectu; Haec vero est realitas, cum aliquo compossibilis rea-
EX. gr. Intellectus, per adaequatissimam & distinetissimam omnium possibilium repraesentationem explicatus. realitarem dicit absolutam, quia positivum involvit sine omni defessii eorum, quae ei compossibilia sunt, h. e. sine omni defectu partialis realitatis, quae illam tanquam totalem ingredi potest. Facultati nimirum re
534쪽
π BONITATE. - Μpraesentandi compossibilis est actus, cognitionidistinet e compossibilis est adaequata, adaequata: adaequatissima, cognitioni quorundam possibilium compossibilis est omnium. Nec plura ex generali intellectus notione, qua eXplicatur per facultatem repraesentandi possibilia distincte, colligere licet ut compossibilia. Intellectus ergo, per adaequatissimam dc distinctissimam omni. - um possibilium repraesentationem definitur, di-ι gnitatem realitatis absolutae jure tuetur. Intellectus autem humanus, qui non semper cum facultate involvit actum, nec ad omne se expor rigit possibile, nec adaequatissime sibi vel ullam Te praetentare potest rem, vario igitur multoque desectu laborat, quatenus tamen animae humanae vere inest, positivi naturam habet, reali. tatemque, per consequens, denotat respectivam.
Quoniam hoc distiit realitas Modus elevam absoluta a respectiva, quod illa direalitatis re- non sit conitincta cum aliquo uectit' notio-
realitatis compos libitis defectu,
possibilis defectu sit copulata g. 743. ; per
sipicuum evadit. addita, quae huius notioni deest, realitate. Ut ita loquar, partiali, ei, quae adest, compossibili η. 7 et . , evehi & elevari notionem respectivae realitatis, in notionem realitatis abselutae.
EX. gr. Intellectus humanus, ut mox observavimus, est realitas respectiva, cui, non quidem
qua vali, h. e. humano, sed in genere spectato, I i s varioa
535쪽
Mi variae desunt realitate S partiales, quae si adduntur, notionem indipiscimur intellectus Divini. Nimirum ti loco facultatis ponitur adius, loco distinetie repraetentationis quorundam possibilium, statuitur distinctissima dc ao aequatissima omnium; exsurgit idea intelluctus, absolute perinsecti, qui Deo, non amplius homini competit.
- Comprehendere hoc voluerunt Scholastici luti . . via eminentiae N negationis, quarum illa a perfe-dtione, li. e. realitate, limitata, in effectu obvia ad candem in caula, Deo, illiinitat na, hac vc. ro ab imperfectione, realitate deficiente, deprehensa in e Tectu, ad ejusdem negationem in cau- se concludendum esse judicarunt, rectissime hinc
porro inferentes, realitatem respecti Vam, h. e. ut Verbis eorum utar, persectionem, quae in suo. formali conceptu importat perfectionem, im persectione mixtam, non formaliter, h. e. non qua tales, sed eminenter, h. e. rc mota omni imperfectione, retentaque Vera realitate, immo addito, quod ei in suo sor mali spectato,
deest, Deo Competere. Dixere tamen, ais, Sch
lastici quasdam realitates Deo formaliter inesse. Ι - ta quidem, sed per realitates, quas Deo formaliter adtribuendas recte censuerunt, non intellexere aliud, quam persectiones simpliciter ita, dictas, quae in suo formali conceptu nihil imis perfeci ionis includunt, seu, ut mox ad 742.
adnotavimus, realitates,qua tales, ut intellectum, voluntatem , sapientiam, veritatem, bonitatem,& id genus alias, in abstracto non in concreto spectatas, quae Deo eodem insunt modo , aCformalis entis conceptus g. 2s V. . Nos autemptaui enti corollario intendimus modum evehen-
536쪽
di realitates respectivas quae in formali suo conceptu semper aliquid imperfectioni, habent ad
mixti, ad realitates ablolutas. Potius itaque modum eminenter dictum, quam formaliter vocatum heic commendamus, quum nulla realitas
respectiva sormaliter sit abioluta, dc Deo, qua talis, insit. I '. . s. 7 3
Realitas absoluto es possibilis, Realitatu
seu, quod idem est. idea realitatis : obsolutae abolutae nullam involvit contradictis psi uitas. Dem. Est enim realitas quodvis praedicatum 'rem, seu, quidditatem, vere ingrediens ' fg. 27l.), sed praedicatum ingrediens το aliquid.
nequit esse nihil, quia hoc illi contradictorie opstanitur f. 78.), & contradictoria eidem simul competere nequeunt 3. 53. , erit ergo aliquid g. 63 )& per consequens conceptibile 3.7s. , & absque omni contradictione 3.73.). Realitas igitur in genere nullam involvit contradictionem. Quare neque realitas absoluta, qUatenus realitas est, contradictione laborat, neque contradictoria esse potest, quatenus cscit rea i ithtem sine omni conceptibilis realitatis defectu, lire . sine omni negatione s=. 48 L), hoc enim posito, nihil, ut ad realitatem abselutam, quomodocunque pertinens, de eadem negari potest. Fieri itaque nequit, ut . de realitate absoluta idem & amrmetur & ne getur. Absolvitur autem contradictio simul
tanea ejusdem assirmatione di negatione deu-
537쪽
no eodemque I. ψ3. , realitas absoluta, quae nullo laborat realitatis compossibilis defectu g. 748.). Haec igitur realitas nullam involvit contradictionem.
. Caute heic est versandum, ne putes eodem argumentandi modo demonstrari posse extensum illimitatum, leu, sine omni defectu, vel etiam in genere, quantum quodvis sine desectu dari: Nam quodcunque conceperis quantum, illud tamen tale est, ut ei nova nova idque sine fine, addi possit pars homogenea, totumque inde resultans majus & majus reddatur. Conceptus ergo quanti .c extensi illimitati, seu, absoluti, quod nullo desectu ulterioris compossibilis laborat.& cui ergo nihil addi potest ulterius, ut ad id . quomodocunque pertinens, secum invicem pugnantibus absolvitur partialibus ideis, erout an tea est ostensum f. o 87. , dc de extenso speciatim tuo demonstratatur loco. Non ergo pu temus ullum quantum, dc ullum extensum re Iitatis absolutae titulum tueri, quo demum cunque modo de eo laboret Spinoeta, qui impiissimo Conatu, ut nimirum Deum eo melius cum mundo confunderet, extensionem infinitam inter Dei referre ausus est attributa.
sanritatis ' sed ut veritas, quam de reali- realitatis late absoluta tuemur, eo patescat συο - σμ' magis. reciprocam hanc subjungi- ό μ' mus propositionem: uuantitus Π
quis esse realitas aboluta, & vicissim, Nulla realitas absoluta es quantitas. Exterminat enim
538쪽
nim realitas ahQluta omnem defectum ejus, quod ad eam pertinere potest S. 7 3. , qUantum vero Omne conjnnctum est cum desectu
ejus quod ad id pertinere potest 9. 687, .m
quit ergo ullum quatuom esse realitas abso
Vicissim. Omne quantuni I per consequens omnis quantitas Quantum mihi est, quod solum spectatur ut habens quantitatem conjuncta est cum desectu ejus, quod ad eam alioquin pertinere potest fg. 687.). Sed reali, tas absoluta non est copulata cum ejusmodi. deiectu s9. 7 30. Ergo realitas absoluta non
est quantitaS. Distinguunt quidem Mathematic; quant talem inpositivam & negativam, illamque, ut talem, sine defectu concipiunt, hanc vero ut defecti- vam; inde tamen non inseras dari quantitatem, realitatis absolutae titulo dignam: Nam per quantitatem positivam nihil intelligunt Mathe matici aliud, quam veram quantitatem, assirma tivam scilicet, dc nihilo majorem, per negati' ivam Vero, verae quantitatis defectum, quae et go nihilo est minor, & proinde nonnullis absur da vocatur. Ex. gr. Si re ipsa habes centum imperiales, tibi ab aliquo datos, cum antea ni
hil possides pecuniarum, plus jam habes quam antea, seu, quod idem cst, habes plus nihilo. ICentum itaque imperiales considerantur heicut quantitas positiva. Si contra nihil possides pecuniarum ti tamen solvero debes centum in veri l
539쪽
Io CAP. IX. DE PERFECTICNE periales, non potes non ante sollitionem minus nihilo habere, est itaque hoc debitum quantitas negativa dc Verae, quae daretur, quantitatis defectus. Sed quem ad modum centum imperiales possessi augeri possunt, ita quantitas omnis, utut positiva, eo nunquam selitu sine desectu Consideratur, ae si torreret omne sibi compossitis bile, essetque omnis ulterioris incrementi incapax. Nuda ergo quantitatis positivae adpellatio, Mathematicis usurpata, indolem quantitatis haud mutabit, di realitatem ab lolutam ei attribuet.
uatio entis tuto comprehenditur realitas abest reat βέβῆ' soluta si . 743. . est autem illa quod IV - β' vis pn dicatum, quid ditatem, seu rem ingrediens 9. 27i.), & proinde determinationis rei internae nomine digna . 187. ;Haec ergo, sifit, realitas aboluta sub determinationibus rei interuis comprehenditur.
In cujus entis, an unius an plurium, determinΘ tionibus intrinsecis contineatur realitas absoluta, .nondum deducendi est locus, docebunt vero, quae sequuntur, pro eo sitiones illam non competere niti enti infinito, reliquis autem omniα bus esse incommunicabitam.
g. 748. Redditas ub- prona hinc fluit consequentiaboluta es realitatem obolutam esse qualitar istar, Realitas enim abioluta, quia
540쪽
determinatio rei est intrinseca s3.7 7. , aut qUalitas est, aut quantitas ) lid inquantitatibus contineri nequit 3. 746. . Est ergo qualitas 3. 46I ). g. 749 Realitas absoluta es sine gradu. Est M sine
enim realitas absiOluta remota ab omni grosis.
Aliter. Omnis gradus est cum quantitate copulatus g. ψ86.). Realitas autem absoluta est absque omni quantitate s*. 7 6.). Ergo arealitate absoluta eXulant omneS graduS.
Placet haud paucis vocare realitatem absolutam, realitatem in summo gradu, quae phrasis non explicata compurate, quo modo aliquem in superlativo nominamus doctissimum,non quod simpliciter repugnet esse alium hoc doctiorem, sed quod cum ceteris comparatus sat doditor, non, in- quam, comporate absolute, uti loqui amant, intellecta, quo sensu summus gradus esset, ultra quem nihil stmplius concipi potest, es quidem innoXia, ratione tamen notionis, quam de
gradu in genere habemus ue. 48s. , & quae mmnis quantitatem involvit . 86.j, ultra quam quomodocunque auctam dc positam, semper concipere licet aliquod amplius 9.687. , omnino mihi implicare videtur gradus summus, ct