장음표시 사용
521쪽
492 Ap. IX. DE PERFECTIONUmaxime controversia; propriae animae ejusque operationum etiam moralium, exasciatum fe
rat judicium 8 Quis infinitatem Dei, hae igno
rata. contra Pessimam athei starum turbam vin .dicabit' Nemo sane, quum omnes de hoc vel illo perfecto & bono in particulari ideiae tandem & ultima analysi resolvantur in ideas Perfectionis& honitatis Metaphvsica S quaS ergo, quantum in hac valeo imperfectione, eUOlVere & distincte proponere annitar.
DUnitur Tendentiam plurium ad idem a sensui. liquod commune, leopum, finem, Vel quocunque alio nomine veniat, obtinendum praestandum, vel exhibendum, Consensum aupellamus.
Sensu Morali & Iuris causensus denotat actum vo luntatis, quo idem fieri vel noen fieri volumus, quod fieri vel non fieri vult alter. Hinc in Jure Romano L. i. g. g. de pacio. Consentire di-
- citur, qui ex diversis animi moIibus in unum, h. e.
in unam fiententiam decurrat. Facile patet specia- hanc Consensus explicationem sub genera. Uilissimo, quem hoc loco exhibuimus, contineri: Nam si verum eis, est verissimum, Consensum moralem significare tendentiam Voluntatum in eandem sententiam, remota determinatione speciali, quae huic adhaeret ideae, erit consensus
in genere tendentia plurium ad idem aliquod commune exhibendum. Qui ex Logicis didi- cit quo modo ex data speciei notione,. abjecta Lital scili-
522쪽
scilicet determinatione 1 pecifica, retentaque generica quae limul cum illa completam i peciei no- Qtionem ingrcditur f. p76. formetur notio ge
ncta S, lpt CPUm compleistens, haud dubitabit de generali Conlcnsus idea, quam, Illustri Wοσιο in
Ont. Lat. S. so 3. praeeunte, adprobavi&adsumsi. Velim de cetero notetur per tendentiam ad anum aliquod commune, me non intelligere Causatum, ex tuis pro vcniens causis, quod quidem ex generalissima id ea non eXclusum volo, tale tamen non est, ut eXlinuriat omne, quod termino complexo: idem aliquod commune, designare volui. . Omnes certo Dei proprietates infinitar, operationes δἴ internae & externae, exactissime inter se Consentiunt; nemo tamen putabit idem illud,
ad quod tendunt, & quod per infinitam beati- tudinem I in se ipso acquiei centiam haud male
explicaveris, esse earundem proprietatum & operationum e tactum. Duplici lane nomine hoc implici ret, altero, quod ablurde inferret aliquodens se ipsum amiare g. 296. , altero, quod ex indepcndente, qualis Deus est, impie constitueretur dependens. Sed si mihi vitio vertas terminum illum complexum: idem aliquod commune, commune illud non d8terminate indicare, icias precor deesse mihi aptum δέ conveniens nomen ad denotandam universalissimam, quam animo volvo, ideam, huic, in quo versor, negotio parem. Suppleas i ple si placet, quem putas, dei ctum, non refragabor, modo e Xacte adimplens muneris desiderati partes. Notetur deinde me in definitione consensus di-Cere, tendentiam plurium, indeterminata iterum 6ctiones, non cum addito: entium Vel partium , qxippe quod utrumque non competit nisi realiter
523쪽
CAp. IXI DE PERFECTIONEε' - liter distinctis & compositis, ratione vero diis 'stinctis & simplicibus haudquaquam Conventinens. Universalem exhibere volui consensus no tionem dc compositis, quin partibus gaudent, &simplicibus, quae utut partibus destituta, rea litatibus nihilominus praedita sunt pluribus, no
tionem, inquam, his oc Enti simplicissimo, in
quo plurimas immo infinitas realitates admir ι ri,dc venerari licet, respondentem.
g. 736. C senseus Est consensus tendentia ad idem ratio. aliquod commune exhibendum s . 735. . In omni ergo consensu adest idem aliquod commune, ad quod plura tendunt, & ex
quo, per consequens, intelligere licet, cur haec & non otia consentiant, & cur haec' &non alia requirantur ad tale & non aliud exhibendum. Et quia nihil praeterea ad intelli- .gendum consensum desiueratur amplius ex
generali ejus suppeditata idea g. p c.); idem illud commune in quolibet particulari casu,
particulariter exprestum, rationem sufficientem consensus involvit'83.).
Ex. gr. In republica est Salus ij tranquillitas publiea , idem illud commune, ad quod tendere debent singula rei publicae membra, singula ejus negotia, si quidem in tota desideratus obtineatur consensus. In illo communi compre- . , henditur ergo ratio suffciens cur ejusmodi dc non alia admittantur membra, cur hoc dc n
aliud suscipiatur negotium, di quae alia sunῖς jus generis. s.f37.
524쪽
. Perge ctionem definimus per Perfectionis consensum realitatum in uno.Hinc de itis. Ens Persiarum dicimus, quod habet persectionem, seu, ad quod constituendum, realita. res, quas habet, contentiunt.
Ita rempublicam dicimus persectam, quatenus omnes particulares, qui in illa occurrunt status,& qui realitatum heic veniunt nomine cons. . 27 I.), ad salutem & tranquillitatem publicam Conservandam & promovendam Consentiunt. Imaginem Titii, in tabula delineatam pers ctam vocamus, quatenus omnia Continet, quae ad Titium repraesentandum faciunt, h. e. Pos . sdet omnes lineavum ductus, a capite ad cal.cem Titio consentienies. Persectio intellectus communissimo loquendi more consistit in comsensu notionum & judiciorum, tam inter se, quam cum rebus ipsis. Nam quo plura eadem
que quo distinctius concipit intellectus, eo per lectiorem illum adpellare solemus. Persectio hominis moralis, prout quivis facile adsequitur, consistit in consensu actionum liberarum lc inter se dccum agendi norma, a Superiore homini injuncta. Idem innuitur in verbis Christi Matth. V. 48. Moie perfecti, quemadmodum Pater vester in caelis perfectus es. h. e. in stituite vestram vitam, persectionibus Divinis consoris
Taceo alia innumera, quibus illustrari potest perfectionis definitio, in id potius inquisiturus quo. usque illa recepto apud alios Philosophos usui
525쪽
496 CAp. IX. DE PERFECTIONE sit consormis. Plerisque veterum placet collocare. p sectionem, in genere luintam, lucomprehensione eorum requini orum, quae ad tale ens constrituendum adesse debent, vel, prout alii loqui - 2 amant, in popsione ea am realitatum, quae ιώ ν en αν amlibet datam requiruntur. Sed li quid capio
ab illa, quam nostrum fecimus, non disti, iniunt hae persectionis notiones, ni si quod no stra di. stlimctius exponat. quod in illis confusius tradi- ' tur: Etenim si quaeras, quaenam sint illa requisita, inesse debit i ' vel realitates, quae ad rem quamlibet datam requirantur I recurrendum saώ. ne tibi erit ad noli ram definitionem, qua, in o.. - do attendas 'in illius Cognitionem pervenire poteris distinetam: Quia enim per Elio est cori- sensus realitatum in uno, in omni Ansen tu rea Iitatum sit aliquois commune, unde de . I terminetur cur trie dc non aviae contentiant rea-- litates , cur hae & non aliae requirantur, ad ta-
. le'& non aliud cκhibendum g. ideoque perfectio, explicata per consensiim realitatum 'in uno, possesiionem earum realitatum, quae ad rem quamlibet datam requirantur ' inferr, &distincte expliea 'quae sint realitates inesse deahitae. Sed ais: Dfugiiciens est hae perbereianis risis nitio, nam si in casu particulari quaeratur, cur es perfecta sit 8 atque re pondeatur pyopter consen Enrealitatum in uno, ex asse quaestioni non fatis fit; satirem dicatur,' aia pos et haec res o Guen eas rea litates, quae ad ham rem requirantur, nihil prosecto desiderabitur amplias. Fateor generalem, quam exhibui, persectionis ideam non sum cere ad determinandam rei cujuslibet particularis persectionem, id tamen de generalis ideae praestantia dcveritate nihil detrahit uis enim ignorat no.
526쪽
tionem speciei completam Constare notione generica & differentia specifica f. s76. ad rei
igitur cujusvis particularis perfectionem dijudicandam requiritur ut notioni perfectionis generali addatur determinatio, ex specificis ejus desumta praedicatis: nam alioqui non sufficiet illa desiderato. Si quis e X. gr. essentiam hominis CX positurus, Contentus notione essentiae generali , diceret illam absolvi conceptu rei primo, vel prcedicatis sibi mutuo non repugnanἀtibus, quorum unum non determinatur per alia terum, nec per aliud prius in re g. 32o.); si, inquam, quis hoc diceret, non ille cxponeret essentiam hominis, sed generalissimani modo essenti e notionem)ti ad cnet, quae quidem nos dirigit in essentia hominis evolvenda, illam tamen complete hactenus non exhibet, nisi justat ci legitimo ordine addantur determinationes.. Quis vero ideo Pisitatis accusabit definitionem essentiae generalissimam Τ Nemo sine. At par est ratio definitionis, quam perfectioni ad tributiamus. Neque veterum illa perfectionis definitio, quam noli ra meliorem putas, in possessione realitatum, quae ad rem quamlibet datam requiran. tur, collocata, sussicit ad perfectionem rei cujusvis particularis determinandam, nisi ex deinterminationibus rei specificis addatur quales sint . illae realitates, quae ad datam rem requirantur. Quicquid ergo nostrae exprobras definitioni, i- dcm etiam tuae e X probratum esto, mutatis sautim mutandis. His accedit.Omnibus tuam, quam urges, perfestionis notionem certo qui
dem sensu locum habere poste, si absolute & sine ulla ad alias res relatione rei intelligas per I i sectio a
527쪽
CAP. IX. DE PERFECTIONE sectionem, si vero perfectio, sine mutua rerum relatione Capi nequit, non tua sed nostra susscit instituto, ad utrumque alioqui casume X tendenda, quae ideo magnam prae tua habet praerogativam. Notctur tandem me dixisse, perfectionem esse consensum N B. realitatum in uno, loco ejus,
quod Illustris I o ius f. s o 3. Ontol. dicit esse consensum in varietate, seu, plurium a se invicem differentium in uno. Nihil quidem aliud, per plura, a se invicem differentia, intelligere voluit vir Illustris, quam realitates, in aliqua re
occurrentes ; maluimus tamen plura ista magis determinate caeprimere, ut ilatim pateret non
quaevis plura, ut ut harmonica, de perfectionis hoc participare idea. Datur in vita hominis, quae tota est scelelia dc flagitiosa, uniformitas quadam, nulla tamen hactenus perfectio, quum plura illa non sint realia dc positiva, Metaphysico scilicet sensu, sed privativa dc desectiva g. 29 r. .
Sed initas: Hactemus ta inen nostra de sinisto IU Ol- sanae consentit, quod utraque ponat plures realitates inter. se consentientes: Doenis autem pluralitas aute si realis, aut es mentalis tantum, s illud desis-ratur, persentionis data idea compostis solum erit adtribuenda, V proinde non universalis, quae pro mittitur, sed particularis; s vero hoc intenditur, utenti conveniat smplicissimo, non nis mentales ex sui tet consensus, mentalis perfectio. 'set ergo secundum hanc definitionem mmma Dei perfectio non realis sed ideatis, quod absurdum. Sed respondem ut, universalem esse, quam dedimus perfectionis definitionem, quae utrainque una Comprehendit pluralitatem, videlicet dc mentalem, dc realem.
528쪽
Absit vero putes no stram perfectionis notionem, Deo, Cui nulla nisi mentalis realitatum pluraliistas convenit, adtributam, ideo non realem, sed mentalem esse. Nam realitates Divinae non disia ierunt quidem inter se & ab essentia nisi fortam aliter, non tamen sine certo distinctionis funis damento, in re ipsa , quae heic ipse Deus est, obvio, quod non negabis nisi cum fanaticis fingere velis discrimen attributorum divinorum esse verbale solum. Sed hoc sine dubio remoia vendum esse judicas, ergo simul affirmabis consensu ia realitatum in Deo non esse simplicitet mentalem, sed realem, nihilque aliud involvere quam tendentiam ad constituendam simplicissimam Dei essentiam. Deinde quaero, anne reriete definiam Justitiam Dei, pcr constantiam vo-iluntatis Mus faciendi quod rectum est, h. e. quod cum essentia dc periectionibus Divinis necessariam habet congruentiam 3 Assirmas sine dubio. quaero itaque ulterius, num ne haec. junstitiae notio, si ex variis notis characheristicis,
non quidem realiter, quia justitia Dei est simplicissima; formaliter tamen, seu, mentaliter distinctis, composita. te hoc non negaturum scio. Sed hinc eodem argumenti genere, quo nostram persectionis definitionem adgrestiis es, sequeretur justitiam, Deo adtribuendam non esse nisi mentalem, non vero realem. Idem flueαret judicium, sed erroneum & absurdum, de cujuslibet divini attributi definitione, quae omnis mentaliter est: composita. Quicquid pro te respondes Tibi responsum esto: idem enim utrobique est argumentandi sundament m.
529쪽
g. 738- . Privationum later privationes θ' vegatio- ω negationum ves, qua tales, nulla datur pers nullaserfectist. ctio. Quoniam enim persectio est consensius realitatum in uno I. 737.), priVationes autem & negationes non sunt realita
teS, quippe quarum illae involvunt defectum 3. 28 I.); inter illas, qua tales nulla locum habet perfectio.
Valet heic vitae hominis scelerati exemplum, cujus omnia flagitia etiam si inter se consp irent, quia tamen sunt merae privationes valde licet Compositae, nullam inserunt, vel inserie possunt perfectionem. Observetur de cetero addi restrictionem: qua tales, ut indicem haud denegandam esse enti perfectionem, etiam si quibusdam laboret privationibus & negationibus, non ex his, sed realitatibus, quas praeterea possidet, metiendam, quaa ab eo, quod nonnisi privationibus dc negationibus constat, omnino est removenda. g. 739.
Di ensis Consensui, prius explicato σηρ φρ. 73m Opponitur DisseWus, qui e
' llo consistit in contrarietate tendentiarum ad commune aliquod obtinendum, seu, ubi plura , contraria ratione, tendunt ad idem aliquod obtinendum, Dissensum inter illa adesse dicimUS.
Notionem dissensus non est ut multis heic illustremus, quoniam cpim oppositorum opposita
530쪽
ET BONITATE. ox est indoles f. 426. , consensuique sine ulla haeisitatione dissensum opponunt omnes; nihil relinquitur dubii de vera dissensus, quam exhibuimus idea. Quicquid igitur ad consensus notionem, de eodem illo communi obtinendo, dc pluribus consentientibus, adnotaVimus, observata inter consensum dc distensum oppositione, distensus notioni multum addit lucis.
ter e relata, aut consentiunt, aut sum , dissu dissentiunt. Aut enim tendunt Dm e clud ad idem aliquod obtinendum aut νμη mearum. non S. 63.). Si prius, consentiunt g. 735. , si posterius, dissentiunt I. 739. . Inter eonsensum ergo & distensium excluditur medium.
Cave ne sumas vocabula consensus & dissensus insignificatu morali, quo Titius. V. gr. nondum cognita, quam intendit Sempronius, sententia, vel saltem non, uti decet, examinata, nequctvult etiamnum, neque non vult, quod vult vel non vult Sempronius, hactenus ergo, sensu morali inter se neque consentiunt, neque dissen tiunt. Hoc autem non valet de sensu terminorum consensus & dissensus Metaphysico, qui alres ipsas abstracto omnis voluntatis actu, refertur, & juxta quem non possumus non disjunctivam illam, quam proposuimus, adprobare em
Restitates, qua tales, inter se Realita- πω dissentisint. Involvit enim quaeis tam πιι