장음표시 사용
311쪽
Eaximenes. Hum g nae vctiscis instrume.
a dinotant Sapientiae rationes deno
ubique proportione respondentia contemplarentur, harmonicas rebus rationes in esse rati sunt, unde de Musica nata. Sed enim cum de iis rebus firmiter atque distincte disserere non possent ; modum in ratiocinando seruandum certis quibusdam regulis comprehenderunt, unde Dialeetica & Rhetorica. Ecce seriem genealogiae Musarum. Porro alij ex Apollinis capite eas derivatas fingunt iuxta illud Poetae:
Mentis Apollineae et mis bra mouet undique Musi.
Quae quidem non discrepabunt a nostra sententia, si ea, quae supra de idetitate Iouis & Apollinis diximus,recte c6siderentur Anaximader Lapsacenus,& Zenophanes Heracleopolites aliter in suis libris Musas ipsas sunt intera pretati; quod &alij, ut Pisander Phy sicus, &Euximenes libro affirmare videntur. Namque ad necessaria humanae voci instrumenta Musas ipsas ordine comparant. Fit enim vox ε. dentibus e contra positis, ad quos lingua percutit. At duobus stiperioribus unam ex Musis ascribunt, alteram inferioribus, quod cum alterum eorum defuerit, sibilum potiusquam vocem reddi asseuerant. Duobus item labijs veluti cymbala verborum modulationi commoda duas ex Musis apponunt. Alteram linguae applicant, quae ut plerumque percutiens quendam vocalem spiritum sormat. Palato quoque unam ex Musis dicarunt , cuius concauitas sonu , praeseri, a gutturis fistula alteram deducunt Musam, quae tereti scilicet rotundo meatu spiritalem praebet excursum. Rursus Pulmoni, qui veluti aerius sollis conceptam reddit vocem, & reuocat,unam ex ipsis appetant. No nam quieti atque silentio ascripserunt. Si enim ex his nouem veritatis instrumentis, quicquam defuerit, vox persecta non erit. Fulgentius vero Σ. nouem Musas doctrinae & sapientiae dixit repraesentare mo-
dos ; unde juxta allegoriae leges hoc ordine ponuntur. Primo loco Urania, id est, humanae intelligentiae sablimitas. Secundo, Pol' mnia, id est, capacitas memoriae. Tertio, Euterpe, id est, voluntatis oblectatio; Nam intelligentia memoriae jungitur, & voluntati. Quarto, ponitur ; hoc est, amabilis, nulla enim re voluntas plus delectatur, quam similium collatione; hoc autem sine profunda cogitatione fieri non potest, ideo subsequitur Melpomene: huic vero Terpsichore, quasi artius delectatio a ciatur; cogitationum enim persectio sine disciplinarunia perfectione fieri nequit. His omnibus omnis humanae locutionis venustas gignitur, quae Calliope dicitur ; inde Clio, hoc est, bona fama nascitur, sub qua Thalia, quae in ultimo loco posita est, hoc est, germinatio Virtutum, omnis enim virtus per pulchram appetitus famam, dc gloriam, idς qui
albo alite, id est, cygno sustollitur, stagnisque mox deponitur, quia glori. di famae bonae semina in alitum &siiblime elata, dein per humum, hQς ςst,
inter mortales, & ora hominum disseminantur, & diffunduntur, juxta Fulgentij itaq; considerationem,uti scientiae atq; disciplinae, ita Musarum mu-nςxς pςrquiritntur, ut velle, delectari insistere, capere, memorari di inueni
312쪽
re, indicare, eligere, pronuntiare, successive,&necessario quadrare cognoscuntur. Est autem & hoc consideratione non indignum , quid sibi. ,
Apollinis, de quo Homerus qui est, ad Mercurium)hγmno '
Et apud Virgil. Est mihi di paribis septeμ com pacita cicutis,
Obloquitur numeris septem discrimina vocum. Macrobius lib. I . Satur. scribit Apollinis lyram septem fuisse chorda. M ς ρε i rum, per quas tot coelestium sphaeraruna motus praestat intelligere. Diodo- Di usu, rus autem Mercurium ait lyrae repertorem fuisse, atque eam tribus instituisse chordis instar trium anni temporum, tres item voces desumptas, grauem ab hyeme, ab aestate acutam, a vere mediam magna autumni iniuria, qui hinc stuctibus onustus immerito exulat. Orpheum, alij, quatuor chordis Orpheμε
lyram instituisse tradunt, vel ad eadem anni tempora, ut iniuria affectas Autumnus postliminio suae restitueretur dignitari, vel ad quatuor elementa,ut alijscripsere, denotanda. Alij Apollini attribuunt, adeo se cunda est mens nostra quoties sese ex summis dissicultatibus extricare nequit . Vt igitur uno verbo, quid de hac sententiarum varietate ceseam, di- eam . Per Apollinis attributum a Diodoro, triplex munduε de quo Tityle, tu supra, vel triplex Iouis dominium, in cςlestia , terrestria , S: inferna, ut ex- presie Orpheus in hymno Iouis supracitato demonstrat, significatur. Orphei vero ' . elementorum symbolum fuisse & .anni temporum, PhihT 'testantur, quotquot de hac materia tractarunt, Authores; qui vero ei attribuunt 7. planetarum orbitas seorsim insinuant: cui si coelum stellarum fixarum accedat, efficitur qui deni Que assigiunt, orbes tenam octochordo annumerant, Vt Glareanus, quod nouem musarum nominibus exprimunt: sic diuersarum rerum ordinibus diuersa polychorda sunt aflixa. Ita Thalia dicunt concentu non habere itaq; silentio S: terrae ea ascripserunt, quam tricipiti Cerbero,Apollinis pedibus prostrato comparat. Clio vero cum Luna hypodorium modum & chorda mouent . Calliope & Mercurius hypophrygium modum & chorda in i possident. Terpsichore cum Venere hypolydium' tu Vν-c5tinent. Melpomene cum Sole Dorium & lychanohypaton coaptant. Erato cum Marte Phrygium cum custodiunt. Euterpae & Ioui lydius α παρi - με ολ conueniunt. Polyhymnia dc Saturnus myxolydium & lychano meson seruant. Uraniae& Coelo stellato chordae γητα ascribuntur . His autem omnibus nil aliud demonstrare videntur, quam totius uniueisi harmoniam . Summus enim ille cςllitelliferi cursus, cuius conuersio cumst concitatior, acuto & excitato mou ursisno, grauissimo autem hic lunaris & infimus, quorum Cicero his verbis meminit . terra in mobilis me.6. de Rop. nenb, n. a letit sen per harti, coreflc mcdium mundi locum: illi autem S. cur os,in cuisu, pia
quibu6 eadem mis s duorum crcuri, Veneris modorum, seiunt distinctos H b inter is
313쪽
interuallis sonos , qui numerus rerum fere omnium moduη est . Verum opera praetium faciam, si praedicta verba Ciceronis paulo minurius discutiam; apparet enim, quod in hac praeceptione, quam Plinius reseri,interuallorum ratione ex 8. tantum cursibus 7 sonos fieri collegerit,extremos pro eodem sono in- telligendo,ut fit in . Et consonat vulgatum Musicorum dictu :Axioma Mu, a seauis idem esse iudicium; quanquam ut dicam quod sentio, Ciceronis locus haud dubie hoc loco corruptus est , & Macrobius exacte eum non intellexit,lametsi longissima in eum scripserit capita.TheodorusGaza eximiae eruditionis vir,cum eum locum in Graecum sermonem verteret,&ipse quaedam,quae in vulgati. Ciceronis codicibus sunt, obmisit, ut haec verba:
Mercuras si I veneri . modorum. Qviedam aliter vertit, ut αυως ο
quod in vulgatis quibusdam latinis codicibus frequenter ita legitur. 1lli autem 8. cursus, quibus eadem vis est modorum, Theodori verbis longe discrepans lectio. dam in his Ciceronis verbis essiciunt distin to
inter uvis botros, verbum , jeptem, ad ablativum; interuallis coniungendum
existimant,hoc sensu: octo hi cursus emciunt sonos distinctos 7. interualli ' sed hoc haud dubie coaci um est, & a Ciceronis phrasi de iudicio longe ali num . Ego hunc Ciceronis locum ita legendum censeo. Illi autem 8. curisus,in quibus eadem vises: extremorum, septem essiciunt distinctis interualla sonis ; seu ut Musici doctiores, species . qui omnium sere rerum modus est. Haec verba, siquidem ita leguntur, S: secundum naturam prolat V i i videntur, Straditioni Musicorum consentanea erunt, natura enim ita habet, ut octo phtongis seu vocibus, secundum rationem musicam dispositis, p*- - cereoque modulandi genere dimensis,octauus sit eiusdem naturae cum pri'mo . Et cum sint 8. phtongi, 7. tamen duntaxat sint interualla, quae septies variata quouis modulandi genere 7. emciunt δὶα-σῶν species, quaru frequentissime omnes authorum libri meminere; in cuius loci dissicultate enodanda,cum toties vidissem a doctissimis viris laboratum, eum hic quo
que praeterire nolui. u.b ,,o uri Hebr.eorum quoque sapientes, cum intuerentur multisormem ista dogmδ mundi figuram, discordemque rerum concordiam, eam a certis quibusd-
praesidibus Angelis gubernari crediderunt. Vnde & Aristotelis intelligentias,& nouem Musarum commenta profluxisse certum est . Verum Ut contextum historiarum,processumque disciplinarum ab Hebraeis ad . Egyptio , ab his ad Graecos aliosque melius percipias, visum fuit hic totam de mun di harmonia Hebraeorum sententiam traditionemque adiungere . o. ubhὸ, HobrMi itaque ad bene rerum omnium disserentias gradusque disti guendo 1 tre. mundos figurant squemadmodum & Platonem iecisse legi- dogmae . . mu ) primu est supra mundanus, quem Philosophi αρ o m seu intellectua-
Πpi δ msi' lem,Hebraein'Inbon id est, Istin domes,,reheum, in quo crstaturae nullsererrenae mixtionis inuolucro vestitae, perliteras , n C, idia,N dcc. in alpha bero mystico,usq; ad 'Iod significatae enu erantur. Proximum huic coele
sum appellant tib 9, mundum sphaerarum, quem perlitera. a P Vs
314쪽
que ad x denotant. Postremum omnium sublunarium, quem nos incolimus,illi dicunt nUΥo'n obrv mundum elementorum in quo P ci ma-dus mino seu μικρομος ωι, indicaturq; perliteras allad n Vsq:.Atq; hoc est τε iaγριμ illud trium mundorum,inexplicaialem Creatoris sapientiam in musica illa rebus singulis impressa demonstrans,vel 4. Elementorum de quo supra, quae si coniungantur construes,omnium fere rerum nodam supra explicatum,& a Cicerone insinuatum. Est autem summa horum mundorumdependentia a se inuicem . Mundus sidereus quidem ab Angelis ; elementsis autem ab utroque & Angelico, siderio, a quorum influentijs dirigitur dependet. λimus m udus costat nouemplici Angeloruordine per nouem literas priores indicatus. Primus side ordo vocatur nunem nid animalia sin sta, qui perliteram,seu summarum,&altissimarum rerum,quae prima emanatione Diuinae bonitatis stibsistunt,notam designatur; atque hi sunt spiritus illi inferiora illuminantes. In secundo ordine c5prehenduntur Ophanim ia agris formae seu rotae, quibus respondet alitera ta O rh/'im sapientia hoc sequuntur Aratim, id est, Angelisertes, di robiusi. Post hos, Ax lim
anum ci ci Cherubim agmen claudunt; qui omnes Angeli certa sua ossicia a hesbsies. habent in gubernatione mundi; Mundus vero completur per symbolum, Luςxμ im foecundae Dei naturae. Sequitur z Caph ea litera,quae primu mobile denotat ab ipse tu FN taquam a prima causa immediate licet per rationalis vitae spiritu communicatiue motu, qui est Angelus Metatron, & dicitur intellectus Meratrou mundi sensibilis per formaru penetratione inferioribus omnibus vitam prγbens, influens virtute sua in omne id,quod edo mobile,atq totu hoc antiqui per Apolline Iouis filiu, quem supra animam mundi diximus,9. Musarumper 8. sphaeras coelestes,&elementarem mundurepraesentatarum duci orem insinuasse videntur; iuxta illud Poetae:
Mentu Apollinae iubas mouet indique Musas .
Atq;ob eande causa pingebatur hieroglyphice cucythara&heliotropiostia Apollo Dux patus trib 'Graiijs.Aglaia,Euphrosyne,N Thalia.In Throno sedε spedib'innixus caudae serpetis tricipitis,quoru capita terrae assixa reliquu corpus supra
cςli,Solis q; vias ex tedebatur. Per cythara nil aliud significabat, ut iam dictu est,nisi mudicocentu Per heliotropiu reru inferioru cum superiorib' nexu. Tres Gia: iae significabat Apollinis in hoc uniuerse splendore,liberalitatem, flicunditate;quorum primu per Aglaia, secundu per Euphrosyne.Tertium per Thalia deniq;significatur. Serpens autem reserebat Apollinis vim genitalem per uniuersu mundu dissusa: tricipitiu Vero terrae innixu,significat tri-Ibcem, qua terra sicudat Virtutem, humectativa, calefactiva& seminalem, quas ad omnem generationem c5currere,prqter Aristotelem, omnes alij testantur philosophi.Atq; ex his omnib'luculenter patet,quam pulchre diuersa diuersoru comenta in eandem rem coueniant.Veru ut omnia,quae hactenus dicta sunt facilius percipiantur , placuit hic totius discursus schema ob oculos poner . Hii a Verum
315쪽
316쪽
yerusa una adhuc nobis restat soluenda dissicultas, quam nobis novenarius ille Musirum numerus obtrudit. Designat enim hic rerum, &operum innsiectionςm, ac diminutionem. Diς iraque Noue arto Nouehi Liigbiolui laniabilem hunc mundum. Firmamentum quidem, quod Prilai maximam & supremum sensibilium corporum crediderunt; sequitur Planetarum septenarius numerus; infra lunam quatuor supersunt elemen- ignis, aer, aqua, terra; quae licet heterogenea sint, & ab inuicem disserentia, quia tamen una simpliςique ratione, qua & corruptibilia,& inuicem transmutabilia, continuaque, & sensibilium omnium seminaria, quaedam sine ab aetherea, cqelestique substantia distare cognoscuntur, simplicique
nomine ea complectimur, vocamusque corpus elementare; quatenus universus iste sensibilis mundus duobus corporibus, elementari scilicet, & coelesti, atque id totum, quod a centro ad firmamenti connexam superficiem clausam tenetur sensibilem mundum, totiusque sensibilis mundi corpus, ct quicquid est sensibile, nuncupamus. Nunc a Pythagoricis haec demonstrata suisse probemus. scias itaque
Pythagoraeos hanc proprietatem in numeris notasse, ut in omnibus peri ctis numeris ad suas partes multiplicem continentibus proportionem,quo- ibagorR0yψties dempta tuerit unitas, toties novenarij relinquatur pluralitas. Nam si numeri 2.3. notas aggregaueris, conssabis ex L.& 8. denarium, a quo su traista unitas relinquit 9. Pari ratione 496. persectorum tertij collecti constituunt et s. a quibus unitas abstracta relinquat is . binam novenarij pluralitatem: atque hoc mysterio arithmetico nil aliud significare volebant, quam quod nulla extet numeri perfecti sabistantia,nisi unitas copuletur novenario, usque adeo nouem, ut periecta sint, indigent uno. Ita similiter s. Angelorum ordines sine unitate illas quam illi su seuph, id est, infinitum vocant, in fluere nequaquam possunt, neque Musae sine Apollineo , seu anima mundi quicquam praestare possunt l, neque sphaeras coelestes per Musas repraesentatas quicquam sine Milatron, seu primo mobili,cuius vi
tute omnia coetera mouentur,efficere posse scimus.Accedunt ad hanc coinprobandam io. Categoriae,seu Io. prima rerum genera in substantiam, de
accidens distincta,de quibus dici solet.
Magnis Aristoteles, trutinando cacumina rerum . .
In duo diui se, quicquid in Orbe fuit.
Substantia enim unum est praedicamentum, resiqua 9 sunt accidentium . Substantia utpote omnibus numeris absoluta,& per se existit , dc seiuncta ab omnibus accidentibus considerari, & mente percipi potest. Nouem vero accidentia ita si ni assecta, ut per se existere nunquam possint, sed i subjecto, quod est substantia semper esse necesse est. Dicunt enim Logici aliquid esse in subieci o, qaod cum in alio sit, sine eo esse non possit ,& tamen non est pars eius. Ex quibus patet nouem musas nil posse sine complςmento Apollinis, neque petrisectam esse possa mundi harmoniam,nisi
317쪽
denario compleatur. Binarius enim, septenarius ac novenarius discordes in musica re perlutur. Sunt enim secundae & septimae &c.naaxime disionantes; at eum octaua omnium consonantiarum persectissima redeat ad primam, nonasmilis erit secundae, quare&dissona, quὀd svnuatem ei adjunxeris, habebis numerum persectissimum, omnes. harmonicas propomtiones in se complectentem,nimirum I o,decachordu illud mundanum admirabile omnes in sui concentus admirationem conuertens: Symbolum 2' totius naturae, de quo Picus in suis conclusionibus: Frustra adeat naturam s Protheum, qui Pana non attraxerit. Et conclus. 6 8 Cabal. lui sciuerit quid fit denarim in Arithmetica formati, s cognorit naturam pringi numeri 'haerici, sciet secretum portarum lucu : 31 sapientia semitas, ae Iubilaum ma
gnum. Hunc Pythagoras veluti omnia complectentem, diuinumque reu rebatur. Nam si numerum quaternarium juxta seriem naturalem deducas omni φlax'- hoc modo r. a. 3. . videbis junctos hosce numeros denarium constitue. 'f' re omnia continentem. Nam&elementorum ordo, terrae, aquae, aeri signis unicuique conueniens,hisce numeris luculenter apparet. Proporti nes harmonicae omnes hic manifestae fiunt , cuiusmodi sunt. Vnisbnus,
Diapa n,Diapente,Diatessaron,ita quidem,ut i ad a Vnisenum,Diapason reserant a & α : dupla videlicer proportionem;sesquialtera 3 & a Diapente: Diatesseron deniq; proportionem & 3 sesiluitertia. Diapasen cu Diapen te 3& i: Disdiapason demum 4 ad a. proportionem videlicet quadruplam Verum quia de hisce disimilibus in Musurgia nostra uniuersali copiosiu, tractauimus, superuacaneum esse ratus sum ijs diutius immorari,haec enim omnia minutim scrutari nostri i hoc tempore non est instituti; Sat erit L ctori ex dictis mentem nostram in hoc hieroglyphico 9 musarum de Apol' linis Schom in maritistityrum perceptile. I '
Deos omnes ad imm Solem ad Lunam omnes ,
ITa natura humana comparatum ut spretis ijs quae sensibus invia, ea 'ero obiecta quae grata fiant, utilia & benefica omni assee tu prosequatur. Permolestum compluribus videbatur in tellei tu tantummodo pervestigaro etiam Visa usurpare. Quapropter cum nil Sole pulchrius, Vtiliusque in conspectum sese daret, Solem ipsiim Deum arbitrati stant , utpoto
quem, etri non omnia corporis sui magnitudine occupare, terras tamen &plantis salutem ac vitam afferre, reliquis insuper astris lumis impertiri,coz-lumq; ipsam conspicuu reddere, viderent; elegaterMinutius Felix in Odau o. i. oriis. In Sole adeo ru in intende colo 'arsiis est : pariter pro birile interest, ct miscetonon nibus ac sine vel ipse Plinius, qui sebulosa
318쪽
sam de Dijs persuasionem irridet. , Num quis praeter Solem Deus sit ambigere videtur. Non desunt qui ideo forsan ab Hebraeo N, quod Deun
significat,deriuatum velint. Certe Macrobius prae coeteris pluribus argu mentis euincere contendit eos omnes ad Solem reserri, idque unum esse Numen, quod sub varia nominum appellatione gentes venerentur. Ve
rum Vr haec omnia profundius discutiantur, paulo altius rem o diri visu est. Primis itaque post diluuium seculis, cum supremum illum totius uni versi Dominum difficulter caperent, coelestiuis vero cor' porum imperium in om nia vitae commoda, uti paulo ante dictum est, de degatum non sine religione suspicerent; neque ab eo, quod merum est,&supremo proprium,impij dii inguerent,Diuinitatem temere iensu metientes,haud alium Deum,pr ter illum, qui lucis & tenebrarum,motus silentis, statasq; noctium, dierum,dc annorum vicissitudines,dc tempestates dispensaret, agnoscebant, etiam naturalis rationis ductu impulsi, seducti, vevoces sunt, quas retulimus facrae . . Ab hac causa Chaldaei etiam in primis post diluuium temporibus, veri DE cultu Oxuto, hanc ipsam philosophia amplexabantur, uti in libro dictum est. Et Rambam supra citatus fuse docet. Omnium autem maximum Numen Solem squem nuncuparunt Phoenicum Theologi )aestimabant. Planetis,& quae sunt caetera sidera, veluti nutum eius obseruantibus, uti d AEgyptijs priscis ι ρεια signiferi Dij consiliarij; Planetae vero , hoc est, lictores, qui accensi Solis consistorio adsterit, censebantur. Nec sane post diluuium tantum hunc impietatis errorem primo homines inuasissi puto, sed etiam,non ita multis post rerum primordia seculis eum imbiberunt : ita illud Moy sis intelligo Genes. . vers. vlt. tunc coeptum est: , mn INn 'n' N p , profanari in inuccando nomineIehoua. Nam & pro incipere,& profanare exponitu juxta illud Leuiti i9. nidi n,,n N, . pro anubis nomen Domini Dei tui. Et Hebraeis illis porro consonum est. Tunc profanatum est in inuocando nomine Iehouae ; quod fatentur item Onhelos, & alter Paraphrastes Chaldaeus siue Uzielides sub Ionathanis nomine tritus , Rassi , Radak, a ij que, qui Moysen ed loci de nouorun ita
Numinum initiis intelligunt. Profanari autem in inuocando nomine Ichouar, idem est, ac si dixisset, Sacrosanctum illud nomen, quod totius Vniversi Creatorem ac Dominum designat, rebus creatis impie tributum id optime innuit F. Iosephus, cum per T. generationes scribit, homines Unicum D E V M Optimum Maximum ἄνω νω ὀλων sensisse. Deinceps vero A i it μῶν degenerasse, hoc est, res creatas, siue coelestia
Hinc AEgyptiorum prima in Dijs fabricandis commenta; qui quiderim
omnes ad Osiridem drisidem, hoc est ad Solem S Lunam reuocabantur quorumque virtutes per Varias animantium formas mystice in digitaban tur, ita per accipitrem Solio aut Lunae Vim igneam, per hircum fiscundam,
319쪽
humidam per Crocodilum; per ibim vim noxiorum consumptricem; per
boves vim in omnes fruges,& sic de coeteris, de quibus toto hoc opere co piose tractatur . Pari ratione symbolum Chaldaeorum erat ignis, Persarum Mythras, Babyloniorum Belus, Tham utE Hebraeorum, Pliqnicum Adonis,&c. Qui primum Theologiae, quam tractamus genus maxime amplexantibus, uti Solis c lorum regis μορρα,vicarius,siue signum habebatur. Cum enim obcςlestium corporum distantiam, sacra eis ad votum fieri haud ita commode potuerint; symbola huiusmodi, quae viderentur inprimis congrua, in eorum honorem consecrare equum esse iudicabant. Neque Philystinorum Draconem, figura ex humana & marina simul mista, aliud quam Neptunum, Amphitriten, Salaciam, Oceanum aut Thetyn,aut hoste omnes, id est, mare ipsum communis enim unicuique Deo uterque sexus erat; quod pluribus, multis in locis ostendimus in veluti magni in augusto naturae procerum consessu , Numinis symbolum aeuo simpliciori denotasse aequum est, ut opineris . Nam,ut defuncti simulachrum fuerit, figurae
mysterium non patitur; id ipsum de piscibus ei sacris dicendum ; qui quod
symbola maris est ent,colebantur,haud aliter quam iuuencς apud AEgyptios, quae: a lactis beneficio, primum veluti Telluris matris & nutricis, postea de Isidis seu Lunae benignis enim Telluris & Lunae viribus alimenta praecipue deberi agnoscebant) uti de Tauri signati Solis symbola, summo honore eoque diuino excipiebantundum enim beneficas tantum naturae vires Frimis seculis Venerarentur, accedente dςmoniorum cultu, ad varia, ut fit superstitiosorum placita,& daemonia sub mortuorum nominibus, & Sol dc Luna,&quae reliqua sunt, ob lucem ante alia conspicienda sidera, mare item dc Tellus, de qui restant naturae veluti dispensatores, eisdem sacris ad easdem etiam statuas& columellas ita s1mul celebrabantur, ut procedente tandem in infinitum errore, nec mortuos ipses a Daemon ijs,nec horum alterutra a naturalibus uniuersi machinae facultatibus, neque has satis adinvicem disterminare impij potuerint A nde de Luna,& Venus,& Tellus in Astarthae figura. Luna, Venus Mare in Dagonis, &haec omnia is Iside Sol, Iuppiter,Saturnus in Baale,& Moloch in Osiride; unicuique porris idolo, cognomine d monio siue Heroe saepius inuocato, inextricabili hallucinatione confundebantur . Hinc Dij patri; dc genij innumeri, de quibus in sequentjbus; hinc etiam
Vix pauciores Lunae, Veneres, Soles, Ioues,Saturni; inde innumerat illae ubique gentium statuae, fictis a vetustate Dijs, positae, quae gentilia nomina singula capientes, haud aliter serme discrepabant. Neque enim sacrorum rituS diuersi essiciunt, ut ipsa numina re disierant. Atque sic veteres ex unius numinis multiformi cultu emanauit, de qua dictum est hucusque . Secuti enim AEgyptios, Hebraeos, Chaldaeos, Babylonios, Phoenice , Graeci, ijs omnibus complementum dederunt,innumeras Deorum genealogias texendo; quas tamen omnes Omnino ab unius Solis aut Lunae stirpe deducul; ita quidem, ut teste Macrobio, alijique paulo ante citati, barurnu. Iuppiter, Pluto
320쪽
Pluto, Apollo, Bacchus, Mercurius, Hercules, assculapius, Neptunus, Vulcanus, Mars, Pan Golus, nihil aliud fuerint, quam diuoris unius Solis sa-
Sol enim in quantum motu suo tempora moderatur & annum, Satumnus dicitur ut coelestium corporum & totiua mundi Dominus Iuppiter, Ut radijs omnia illuminat & penetrat, Apollo. Mercurius,quatenus tractiva Vlmeteororum omnium causa est. Neptunus dicitur ob dominium in mare& flumina. Pluto ob dominium in subterraneas partes; B cchus, quia Vini ac coeterorum liquorum sine quibus nihil ad maturitatem peruenire potest, praeses esti inquantum vero corroboratiua vi pollet, Herculςs appellatur. Vulcanus vero ab ignea vi Solis nomen habet, uti Mars a seruore quem in animantibus excitat: unde rabies,& insania,& bolla, & homicidia,& similia Martis opera. AEsculapius ob vim salubrem de substantia Solis animis corporibusque mortalium subuς niςntem . Pan obi cunditatem omnia penetrantem, AEolus denique quatςnus multa Oxhalationum sopi attracta,ventos causat,&xempestates, denomin lux. Cum vero varias hasce virtutes itualijs quoque sideribus de planetis potissimum inuenirent, stellas quoq; quae solari luce impregnatae similes effectus praestarent luce solis adiutae, simili nomine nuncuparunt. Porrd quemadmodum Solem unum substantia,vita tute multiplicem,activum rerum omnium principium dicebant; ita Luna eandem unam quidem re, vi tamen soliu nominis multiplicem,aς tanquarerum principiu m passivum, ac Solis coniugem statuebahit, magnam quoque Deorum matrem hanc dicebant, eo quod quicquid Dearum sit,ad hac reuocetur. Dicitur itaque primo Luna Rhea ed quod influxui Solis veluti viro mulier substet,&generationis rerum mater quasi sit: Ceres dicitur quatum frugibus praesit: Lucina, discussis tenςbris nocturnis, benevolo lumine inferiora mundi foecundat; Venus ob tac*ndam seminalem vitria appetitumque ad generationem rerum,qu e cum in humido conssat, ideo ex spuma maris nata dicitur lune,seus ab aere,cui praeest,siic denominatura seminibus terrae plantisque,quas pr0serpere facit, Pro serpinis a floribus graminibusque, Flora. Diana ab humectativa vi Lunae, qua in Jlvosa &fruticosa loca multum agit. Miner*a vero a calore lunari uti supra diximus, qui ingenijs prodest plurimum, nomen meruit. Hecate insera & subterranea Luna a centenis rerum generibus, quas in subterraneis locis pruducit, dicitur a mari & fluminibus, quae infiti u concitat, Sellona a seruor quem multiplicata bile in corporibui producit, qu0rum typos videin sequentibus. Verum ut nequicquam nostris verbis as terere videamur,hactenus suse dicta,un ico Eusebii testimonio conismanda putaui
Hic in lait, diligeter aduerte, Ignis vir em Vulc - dicunt forma hominis ei simulachrum comtuunt, in cuin ca te pili η eficaeruleiu,carbuis θmbolum mο-lutionis , ibi integer sincerusique ignis inuenitur . Nam qui a csti in terram dilapsim est,c- imbecillior sit, materiaque indigeat laudicansfugitur, quam mirtutem in Sole