장음표시 사용
171쪽
RHET. LIB. III. Tirha Varia, ct perpetua oratione hi sunt inter se mi-in hv ly
delectationis aucupium,et quadrandae orationis industria. Nec vero nimius is cursus numerorum esse dactyi' est id enim in dicendo numerorum putatur,non ri 'quod totum constat e numeris, sed quod ad numeros proxime accedit.nullus enim pes est, qui non ali quando veniat in orationem. miscendi ergo sunt, curanduque,vi sint plures,qui placeat circum fusi bonis,deteriores lateat. Dociamus quouis locoα:est aptus, dummodo no iteretur. Plurimum etiam eo aptus. venustatis habet Creticus. Cicrro pro Mari Pollius est tantu stame inge. ιj,nulla dicedi aut scriben auia di tanta ris,liantaq; copia, qua non dica exornare, . sed enarrare C. C ar res tura gestas possit:tamen hoc assismo, hoc pace dica tua, nullam in his laudem esse ampliorem, quam eam,quam hodierno die consequutus es: in hac periodo sunt quidem alij p des ,sed qui eam lacundi simam efficiunt, sunt cretici, doctimus,paeon,dactyli. Jonddi. De his quae suapte natura numerosa sunt. '
A Liqμή do suapte natura numerosa sunt, pMib . qua dicuntur, etiam si nihil Dctumen de
industria. Cum enim sunt casus in exitu similes, aut i v svR paribus parra referuntur, quo sua sponte concru' lio sua spo
nitatem habet oratio; ut in illo Ciceronis pro Milo : Κζ : :
ne. Est enim. Iudices haec non scripta, sta Mia lex; Alist. quam non didicimus, accepimus, legimus ', verum xhς.ς i ea natura ipsa arripuimus, bausimus, capromui .
172쪽
ad quam non docti,sed ficti, non instituti,sed imbuti sumus. Haec enim talia sunt, ut quia referuntinad ea,ad quae debent referri, intelligamus, non qu Cum eon- situm esse numerum,sed βequutu. Quod sit item re- .hiu'hustre is contrarijs. In hoc genere Cicero sirequens metua spo est, i illa Iunt in quarto accusationis. Conferte hac V -290- pucem cum illo bello inius Tratoris aduentlim, cum illius Imperaroris victoria; huius cohortem impuram, cum illius exercitu inuicto; huius libidines cum illius continentia: ab illo, qui cepit conditas,ab hoc , qui constitutas accepit, captas dicetis Syracusas. Quaesiunt venustisma. Semper enim hac , quae a Graecis antitheta nominari supra dixi- mur, cum de figuris ageremus, numerum oratoria
necessitate ipsa esciunt, ct eum sine indvnxia.
Quae vitia sint vitanda in oratione numerose.
Cap. X L V. Quinct. li. π et tamen vitia in tota bac re diligentis T 1 me sunt vitanda. In primis, ne aperte νerbarii da sini trauiciantur, quo melius aut cadat, aut νoluatur ih h-- ς' oratio, deinde, ne inania quaedam verba, quas com plementa numeroru,inculcentur: tertio, ne minutis
numeris concidatur, infringathrque sententia . sed verba iam probata, ct electa concinne coagmententur.na vel dura inter se comissa,potiora sunt inuti Multa ml- libus. Multa sunt autem, quae,ijs viiijs declinatis, ista' ιν numerost coponendi labore minuatsunt enim maianendi nu, ta figurae, quibus 9 casus, nu eri posnt varia' m*ςψst' rt imuicta etium, quae ide valent atque signi'
173쪽
eant,ex quibus exercitati racile illud eligis quod . 'institutae verboru coprehensioni maxime quadrat. hib. I l
De magnitudine ambitus. Cap. XLVI. nimia duo.
H bet autem periodus membra minimu duo, Citain ora. sape etiam ct triaῆ Cicero pro lege Man. la μ' cum antea peratatem nondum huius auctoritate loci contingere auder salueremq; nihil bur,msi perfectum ingenio , elaboratum industria terri oportere:omne meum tempus amicorum temporibus transmittendum putatu. Cicero eum ambitu Mediocritatem habere ait, qui quatuor fere membris constat: nam ct aures ιmplet, nec breuior Ambii est, quam satis sit,nec longior.vali aut e , ut e qua- ςd 0ς is tuor, quase hexametrorum versuum instar quod sit te mebita constet fere plena comprehensio. eius generis est il-ςψR lud pro Milone. Ego cu tribunuου plebis, republica oppressa, mesenatui dedissem, quem extinctu acceperam; equitibus 'mariis,quorum vires erant Idebiles, bonis viris, qui omnem auctoritatem Clodianis armis abiecerant:mihi unquam bonoris prae udilhct. li. filium defuturum putare ξ Debet aute period ' ' ἡ
sensum concludere: sit etia aperta, ut intelligi positan detast, non immodica, ut memoria contineri pessi. De numero, qui est in membris, & cuiusmodi ea esse debeant. Cap. X L VII. Q Uid sit membrum, quid incisum,quid ambi- eice intus antea dictum es.illud etiam es estica. 'tum taliud esse circusirine, aliud membratim dicereallic enim circuscribitur verborum comprehen
174쪽
DE ARTE 'nsio, in elausula semel consistat;bie in singulis
Mai. valde membris oratio insistit. Quod in pronunciando ma-I. .ώ '' gnopere rcficit syiritum. νndefit; ut oratio, quam membris carpimus, longior multo esse possit, quama, di ea,Pa costat circuitu.ita aliquando ad quindecim, sutur togis aliquando ad viginti mebra excurrat;cuiusmodi esq-dota. locus elegantissimus in oratione Ciceronis pro x x. Milone, Occidi, occidi non Sp. Melium, qui annona leuanda, iacturisq; rei familiaris, quia nimis amplecti plebem videbatar, in suspicionem incidit regni appetendH. non Tib. Gracchum, qua sequuntur. Nihil aut e tam debet ese numerosum, qram hoc, quod minime apparet.*d non tam aperte, vir. pala in incisionibus, ct membris numerus es adhibendu'qua apertein pala in ambita adhibetur. In quo scribendi genere circu scripte, in quo sit inem bratim dicendum Cap. XLVIlI. D pidisti I historia, laudationibus, totoque eo genere,oiani', 'di l quod Graeci epidicticon nominat, quod quasi ad cirςunstri' inspiciendum delectationis caussis comparatxm sit,
es cognita haec vel circuscriptio, vel coprehensos nemo, qui aliquo esset in numero, scripsit oratione
eius generis,quod esset ad delectationem compara In vetu eau tu ,remotumque a iudicijs, forensiq; certamine; sis,nας si v quin redigeret omnes in quadrum,numerumq; se omnino: tentia .genuo autem hoc orationis,nec tothm assumς ψi-0 mend-cti ad contentionesocatusas νι Τ, ηος
175쪽
emnino repudianuιm . si enim Iemper utare, cum faιietatem ostert,tu, quale sit ab impi ritis etiam cognoscitur. Detrahit praererea actionis dolorem, aufert hamanum felicis actoris dollit fuditus νeritem, ct fidem. Sed, qaoniam adhibenda nonnἄ- quam est:primum νidendum erit, quo loco, deinde quamdiu retinenda sit;tum quot modis commutauda. .Adbibeda es igitur numcrofa oratio si aut laudadum est aliqώid ornatiua, ut Cic.in accinumnis secundo de Siciliae laude dixit- aut exponenda nam ratio , quae plua dignitatis desiderat, qua doloris; Ni in quarto accusationis idem Cicero de Syracusarum situ dixit. est etiam apta pro ijs maiorum ust arum, ubi sollicitudine,nniuratione commenquatione res eget. spe erram in amplificanda re co' et da te micessu omni u funditur numero e ct volubiliter ora- me Qiς tu' ιιo.id aute tu valet, audit ab oratore iam tio.
o sua est,ae tenetur. No enim id aut, vi insidiante Obseruetoed la Huit,processumq; vult; dicendiq; ἡ , alio vim admirans, non inquirit, quod reprehenda. Hsc nex hoc peaute forma perorationes quide includit; βed in rei, quis orationis partibus rettheda no diu est. na cu locis supradictis ea fuerimus usi tota dictio es ad
incisa, ct mctra trafereta. Incisim autem O me bratim tractata oratio,in veris casis plurimu valet, motaeqet his locis,cu aut arguas, aut refellas. Qua ratione paretur haec facultas apte, ac nuis merose dicendi. Cap. X LIX. Aec aute facultas apte,atque numerose di- Cie. in or .
176쪽
ditio Ret tractantur a summis viris, vi oratis,'irabor i, qua ferri ac fluere, dιmetiendis pedibus, ac peditia A . pevdendis systabis cosenescat. satis enim in hoc orata nume. torem formabit multa scribendi exercitatior ut exmst 4 - μ' tempore etia apte,numeroseq; dicax.ante enim ci cu cribitur mente sentetia , confestimque verba concurrunt; qu e mens eadem, qua nihil est celerius,
stitim dimittit,ut suo quodq; loco respodeat. Quod dabist I si Antipater ille Sidonius solitus est verses hexa
au' est Vς metros aliosq; variis modis ac numeris fundere exra suadere. temstore; tantumq; hominis ι emosse, ac memores valuit exercitatio: H,cuse mente ac Nolutate coniecisset in versum; verba sequerentur : quanto id facilius in oratione, exercitatione, ct consuetudi- Nihil est ne adhibita costquemurynihil est enim tam tenerrie ais :ἡ neq; ta steaibile neq; quod ta facile siequatur, quo
Ox- cumq; ducas, qua oratio. ex hac versus,ex eade di- spires numeri conficiutur. ex hac haec etiam soluta variis modis,multorumq; generis oratio.et,πt mollissima cera ad nostru arbitriu formamus , sic ora tionis genus ad omnεratione, ct ad auriu voluptare,ct animoru motis facile mutatur, ct vertitur. nemine itaq; pso aut creticus ille, aut dichoreus conturbetripsi occurret orationi;int,inquase osseret, respouebunt no vocati. cosuetudo modo a st scri Di hoc modo, atq; dicendi. ut enim musicι accurate primo, et cogitate sua artis praescripta,et formulas obstruat;at, ubi usus accessi ne cogitatione etia, et cura eade illa incredibili celeritate es cosueueac dicet. riuisc,rii orator hoc modo scribere initii
177쪽
Quanti momenti sit apte dicere. Cap. L.
O itum autem sit apte dicere, exsperiri li-
cet; si aut compositi oratoris bene structam 9 cap .collocationem dissoluas permutatione verborum. corrumpatur enim tota res ; ut hae Ciceronιs ricorneliana: eque me diuitiae mouent, quibus om- H e orationes Africanos, ct Laelios, multi venalicii merca- IIL'u,ltoresque superarunt: immuta paullulu,ut sit. Mul es est apuati Aperarunt mercatores,venalici que: perierit to- ς - ' ta res, quae sequuntur: Neque vestis,aut caelatu aurum, ct argentum, quo nostros veteres Marcellos, Maaimosque multi eunuchi e Syria, Aegypt qxe vicerunt. Verba permutata sic, vi sit, utae' ' :rat eunuchi e Syria, egyptoque. Adde tertium, Neque Nero ornameta ista villaru, quibus L.Fauiarum,ct L. Mummium,qui rebus his urbem Italia que referserunt,ab aliquo rideo perfacile Deliaco, .
aut S3ropotuisse superari ac ita:Potuisse stuperari ab aliquo S3ro,aut Deliaco. Vides ne, i,ordine verborum paullum commιtato,i sdem verbis,stantesententia,ad nihilum omnia recidat,cum sint ex
aptis dissolutas Aut se alicuiuis inconditi arripias dispatam aliquam sententium,eamque ordine ν rborum paullum commutato, in quadrum rediga ejiciatur aptu istucquod fuerit antea di tuens,ac soluthm. . e sume de Gracchi aphd ce fores illud . besse non potest,quin eiusdem hominis sit probos improbare,qui improbos probet. Q anto aptiuis ita dixisset: Quin eiusdem hominis sit,qui impro
178쪽
nemo νnquam noluit; mmiq; potuit quis diser . vii autem aliter dixerunt, hoc alsequi non potu runt. Res autem se sic habet; ut brehi medicam. quod I entio Composite, apte sine sententiis dicere,insania uidententiose autem sine verboru se ordine, o modo infantiassed huiuimodi tamen in- . - Dutia, H ea qui Hantur, nos uti bomines haberi possint, etia plerumque prudentes. quo, qui est comi rentus, natur.eloquens Nero,qui no approbationes
sola,sed admirationes, clamores, plausus,si lipeat,2loquent mouere debet, omnibus oportet ita rebus excellatebet rebuι H ri turpe sit quidquam aut spectari,aut audirι l φηςς 'ς ς- bentius. Haec Cicero in oratore. Quare cum Aristo, a sis'. teles, qui aureum fundit flumen orationis uu Theodri oratio- phrastus qui diuinitate loquendi no=nninuenituuDEmons, Vocrates, qMem eloqueriae patrem Cicero appellatrni summa cu Demostbenes, cui sine dubio summa vis eloque iii Ebri 2 t conceditur:cum Cicero , qui primus cum Graeditur. coru gloria latine dicendi copiam aquauit, hanc eloquentiae partem tanti feceri4t: eam nobis scimina debemus industria,summo etia stadio comparare.
De tribus generibus dicendi. Cap. LI. cle. in ora. D EVpkua est, aliud dicedi genus in paruis ea si, siud in modicis,aliud in grauibus desiderari. Necyolima varia carisae νarium dicendi genus es agitant,sed diuersae orationis rartes, i tuer- fa quoque orationis formam pustulaui. quod cum ita sit, quot sint genera dicendi, O in q ibus tum causs, tum orationis partibus ea sint adhibenda,
linia dicamηs.tria sunt igitur dicendi gencra, tu q=ibus
179쪽
omnibus peraeque debet florere excellens O pern-ctus orator; Unum subtile,acutum, ct tenAer Alte tum & v rum Vehemens, copiosum, graue. Tertium est imteriectum, intermedium,s quasi temperatum, in Gh 'it quo neque est acumen superioris generis,nec Vis po ra. P. , sterioris. Cum autem oratoris tria sint coicia, doce chnu, sui. re, mouere,ct delectare:subtile in probandrimodicu in delectando,vehemes in flectedo νersatur. In diea in dogenere subtili forma debet 6' orationis a vinculis
numerorum libera soluta, non tam vaga; ut flactendo ingredi libere,non ut liceter videa tur errare. dili. νς sexu gentia etiam conglutinandi verba pratermitten ea est, omnis insignis ornatus remouendus:ponetur tamen acuta, crebraeque sententia: ornamenta verborum o sententiaru cu tropis verecunde parceque adhibebuntur: translationes tamen poteruttis, crebriores; nec tam crebra tamen:quam in I nere dicendι amplissimo. Genus temperatum νb
rius est aliquanto, O robustius, qham hoc humile,de quo dictum es submitsus autem, quam illud, de quo dicetur,amphissimum thiae omnia dicendi or Quae d Ioianamenta conueniunt, piarimumque es in hac ora- e' ἡ ''tione suavitatis. In idem verborum cadunt lumina Di ny geno via,multa etiam sententiarum. Hoe ingentre r neruorum vel minimum, suavitatis autem est HiplurimAm. At illud amplum,graue,copiosum,omatum, νim profecto habet vel maairear modo enim I t: perfringit, modo irrepit in sensus, insierit novas opi vim habeaniones, euellit insitas. hic orator O defunctos exci tabit, vi inpium Cathm r apud hunc O patria Fin iuipsa exclamabiς, aliquems cνς apud cicerone in i
180쪽
oratione contra Catilinam in stratu asso Detur, hic ct amplificationibM extollet orationem, HPhil a. superlationum quoque eriget: vi. Quae Char bdistam Norax ct Oceanus mediin fidius ipse:hic ira, hic misericordiam inspirabiti hic dicet, Te vidit, fleuit, appellauit:et per omnes assectus tra-
Orator vie statur. His tribus generibua utetur orator,m ressu, eEnhil e Cet,nec pro caQsa modosed pro partibus causebus ut res Ia. Magni igitur iudicis, summa etiam facultatis φ 's' ' esse debebit moderator ille , ct quasi temperator - huius tripartita varietatis . nam ct iudicabit, Ad mumi quid cuique opus sit, ct poterit quocumque modo his die4ti. pcstulabit caussa,dicere. d caulsas tenues, ius drience, d modi est eaussa pro Caecina,submissum: adgraves, is ζὸ Σ.'qualis est Rabirii, vehemens: ad mediocres,ex quo di0ς genere es pro lege Manilia, temperatum dicendi
eommoda. genua accommodandum est. In eadem etiam ratio-dum ςst ne ad conciliandum quidem mediocre: ad docendisy bfrid a V atque pr*bandum subtile ιθ enucleatumrad. parua sub- mouendum graue debet adhiberi. Est enim eloquentis proprium,parua submisse, modica temperato, magna grauiter dicere. Multum etiam refert qua sit persona eius,qui dicit, ct eorum, qui audiunt.
non enim omnis fortuna,no omnis honos, no omnis auctoritata ron omnis atra; nec vero locu grit to rersonae,lo pra,aut auditor omnis eodem aut verborum gene-
re tractando eLl, aut sententiarum . in omnibus ruptati de- etiam rebus videndum est, quatenus. et se enim suus cuique modus est, tamen magis ofendit nimisi Eloquentiet quam parum. πnde is, νt eloquentiae scut reliqua