장음표시 사용
151쪽
inh ς fgR-magis moueat,quia supra verasunt, aut pro nis accipiamur quia vera non sunt. formas quoque A R- - fiarmus saepe, ut famae Uirgilius et ri voluptaris ac Nirtutis quemadmodum a Xenophonte traditur Prodi AH multarum aliarum rerum Ouid.
Α Postrophe est auersus a iudice sermo: mire αα aute valet iue aduersarios invadimus :Quid enim Tubero, itius ille districtus in acie pharsalica gladius agebat ius latus ille mucro petebat' qui sensus erat armorum tuoram e quae tua mens ' ocu limanus j ardor animi' quid cupiebas quid optabas e Sine ad inuocationem aliq'a conuertimur, Vos enim iam Albani thmuli atque luci: Siue ad inuidiosam implorationem, O leges Porciae legesque Semproniae. υπο τυανω L V 2 polyposis, quam illustrem explanationem Wit. Lub Cicero appellat, es proposita quaedam for- .si' . Oh ma rerum ita expressa νιrbis, ut cerni potius vi statio. deatur, quam audiri: vel, eri rerum quasi geran- ν' ' --i tur, aspecttim pene subiectio, ut actione invcrrem septima: Ipse inflammatus scelere, ac δε- rore in foru venit,ardebat oculi, toto ex ore crvd litas emicabat. Nec silum qua facta sint aut fiant, sed etiam quae futura sint, aut futura fuerint dicenti P ' ao exprimimus. Mire tractat haec Cicero pro Milone, qua Hcturus fuerit Clodius, s praeturam inuasiss t. Haec translatio temporum, erit Nerecundior,si proponamus talia: Credite vos intueri: ut cicero: Haec, qua non vidissitis o linanimis cern
152쪽
RHET. LIB. III. Io APUiopesis,quam Cicero reticentiam,mmnubii interruptionem appellant, ct ipsa ostendit '. 'alfectus , et ire, νt et T.
Quos ego: sed motos praestat c5ponere fluctus. Aen.i. vel Aollicitudιnis, ct quasi religionis :An huius ille biungi .elexis, qua Clodius ase inuenta gloriatur, mentione s ius fiscere ausus esset,vivo Milone, ne dicam copule F de iudi
nostrum enim omnium,non audeo totum dicere. Lib. ' Ε Tthopoeia est imitatio vitae ac morum alieno
rum,magnum quoddam ornametum orationis, er aptum ad animos conciliandos vel maxime,sa pe autem ad promouendos: Cicero contra Rullum:
Ineunt tandem maxistratus tribuni plebis, concio tandem expectata P. Rulli, quod edi princeps erat grariae legis , ct truculentius se gerebat, quam ceteri . iam designatus alio vultu , alio vocis sono. alio incessis esse meditabatur; vestitu obsoletiore; corpore inculto, horritis capillatior quam ante; barbaque maiore ; ut oculis oe aspectu denunciare vim tribuniciam, minitari Reip.νideretur.
EMpbasis est, cum ex aliquo dicto latens aliquid eruitur:Ne ut Cicero definis; qua plus ad intelligendum, quam dicitur, relinquit. Vir,lius: Demissum lapsi per funem. Idem de Cyclope:
Iacuitque per antrum. Immensum
ubi prodigiosam illam corporis magnitudinem eloci spatio intelligimus. Sustentatio es figura, qua dius penduntur amestorum animi, atq; aliquid deinde inexspectatum
153쪽
Ad tum subiugitur,ut in Verre Cic. Quid deindeὶ quid censetisffurtum fortasse,aut praedam aliqua D inde cum dius pendi let iudicum animos,subiecit, quod multo eiset improbius. Aliquando etiam cum . exspectationem alicuius rei grauissima, orator con citauerit, ad aliquid, quod leue sit, aut nullo modo criminosium, dehendit.
b 'E4. D ' termissio,vel praeteritio est, cum dicimus nospatio est. L praeterire,aut noscire,aut nolle dicere id, quod Ox tunc maxime dicimus, Cicero in Rullum: Non queror diminutionem vectigalium: no flagitium huius iactura atque dant: praetermitto illa, quae nemo est,
quingrauissime, verisme conqueri po sit; nos . caput patrimonii publici,pulcherrimam populi Romani possesonem,subsidium annonae, horreum belli,sub signo claustrisque Reip. positum vectigal seruare non potuisse:eum denique nos agrum P. Rullo
concesse se, qui ager Use persese ct Syllanae dominationi, ct Gracchora largitioni restiti seir no di-cο,bocsiolum in Rep.vectigal esse, quodam psallisi remaneat, intermissis numquam quiescat, in pace . niteat,in bello non obolescat, militem sustentet, hostem non pertimessat: praetermitto omne hanc ora tionem, ct concioni reseruorde periculo falatis, ac 2 '' libertate loquor. Et in alia oratione. Omitto iurisdictionem in libera ciuitate contra leges, at q; consultarcades relinquo, libidines praetereo. Icentia est, cum apud eos, quos aut vereri,aut a metuere debet orator,tamen aliquid pro iure suo dici quod eos minime ostendat. cicero pro Ligarior
154쪽
RHET. LI B. III. Iosgarior Vide, quam non reformidem: vide quanta lux liberalitatis, re sapientia tuae hi apud te dicenti oboriatur: quantum potero voce contendam, Ni hoc populus Romanus exaudiat. Suscepto bello, Caesar,geno etia magno ex parte, nulla Ni coactus, iudicio meo: ac voluntate ad ea arma profectus sum, quae erant sumpta contra te.
Concessio est, cum aliquid etiam iniquum videtur orator pati atque cocedere, Ni quae dei de dicturus est, grauiora videatur. Cicero in ver rem. Leuia sunt haec in hoc reo crimina.metum vim garum nauarchus nobili mae ciuitatis pretio re. δ' I demit:bumanu.alius,ne condemnaretur,pecuniam dedit: usitatum est. non vult Pop. Rom obsoletis criminibus accusari Verrem:nova postulat,inaudita desiderat:non de Praetore Siciliae; sed de crude-issmo tyranno fieri iudicium arbitratur. Interru ptio est breuis declinatio a proposito . nam longior Me. illa digressio,qua multis pars cause Nidetur, inter a
figuras numeranda non est, Virg. Vare tuu nomen s superet modo Matua nobis ξςlog Mantua, ve miserae nimiu vicina Cremonae Cantantes sublime ferent ad sidera Cycni. , ..:: - , et
Haec breuior a re digressio plurimis fit modis .sed . hoc exempli gratia susticiat. I Ronia ct a Quinctilianocta Cicerone intorsen .ἰεωνιIatentiarum exornationes numeratar distori au-
tem ab illa, quae tropus eII, quod tropus breuior Go apertior :at in utra totius volumiatis fictio est. Cicero pro Leetrio. Nova crimen. C. Caesax
155쪽
er ante diem inauditum propinquus meus ad te Q. Tubero detulit; Q. Ligarium in Africafuisse: idque C. Pansa,praestanti vir ingenio, fretus fortasse se ea familiaritate, quae est ei tecum,ausus est conjteri . itaque quo me Nertam , nescio. paratus enim eneram, cum tu id neque per te scire, neque audi re aliunde potuisses; ut ignoratione tua ad hominis miseri salutem abuterer.μ, i αὀι Istributio, qua ad sententiarum exornatio-LI nes pertinet, est, cum aliquid in partes plures Iribuitur, quaru νnicuique ratio deinde sua subiun tilivi ex gitur, i, Alexandro Macedoni neque in deliberando consilium , neque in praeliando virtus, neque in benscio benignitas deerat, nam cum aliqua res dubia accidisset, apparebat sapientissimus: cum aut e constigendum esset cum hostibus, fortigimus: cum Nero praemium dignis tribuendum, liberalismus. D Ermillio est, cum alicui rei vehemeter consessit mus, ct onendimus nos eam tradere atque cocedere alicuius voluntati,hoc modo: Sed ego iam iudices summum ac legitimum meae caussae ius omit-nu illu, h, ro Vobii qηod aquissimum videatur, ut constitua-
Hyperide. tis,permitto .non enim vereor, quin etiam si nouum
sit vobis instituendu,libenter id quod postulo, pro
156쪽
te ad Manlium, concita perditos ciues,secerne te ab is,infer patriae bestu, exsulta impio latrocinio. Eprecatio, qua vel obsecrationem,uel obsten- δέ- stationem alij appellunt, est cum opem alicuius imploramus. Cicero pro Deiotaror suamobre hoc nos primum metu C. Caesar per fidem, O constantiam, ct clementiam tuam libera,ne residere in te vllam partem iracundiae suspicemur. per dexteram
te ista oro, quam Regi Deiotaro hospes hospiti porrexisti:rsam, inqua, dexterum non tam tu bellis σin praeliis, quam in promissis O defrmiorem. ΕXecratio est,qua malu alicui precamur. Cicero pro Deiotaro: Dij te perdant fugitiue; ita non modo nequa, ct improbus,sed Diuus,ct amens es. ΕPiphonema est rei narrata Nel probara summa
Tantae molis erat Romana concedere gentem. Aeneid D
EXclamatio est quae conficit significatione doloris, aut indignationis alicuius,ρεr hominis,aut rei cuiuspiam compellatione: Cic. in Antonium: O Phil. miseru me consumptis enim lacrymis, infixus tamepectori haeret dolor. Et in eumde. O ciue natu Re a Phil. 3. memore fui nominis,imitatore inque maiorum . Io-quetur autem de D. Sruto. Et paucto post in eademorat. O admirabile impudentiam, audacia lcmeritate. Idem contra Rullum: O perturbata ratione ,
o libidinem refrenandam, o consilia dissoluta atque perdita. Et in Catilinam, o tempora, o mores, Se- ignatus hoc intelligit consul videt,bic tamen vivit. Sunt
157쪽
RHET. L IB. III. Drscripto, quoniam de illis mentionem non fecit, idetur repudiasse.quasta posuit inter verborum exo nationes , qua sententiarum sunt lumina. quaedam ne figurae quidem sunt. Non tamen est, cur quisquam vel illu,vel alios auctores hac de caussa temere re prehendat. Ea enim quae de tropta, ct figuris praeciapi possunt, valde minuta sunt, ct exilia i ideoque non multu inter est,hoe ne,an illo modo sientias. Qua ego caussam fuisse puto, cur ide Cicero strictim semiper, ct cursim illas attigerit; O nullis nec de nitionibus explicatas, nec ex iis illustratas, quas
per transenna ostenderit. Iam numerus illaru nec fuit olim certus,nec vero νnquam esse poterit. -- tua rei duo ego reperio caussata. altera est,quod ncina figurae, Quinctiliano etiam auctore, fieri adhuc excogitari possunt. altera, quod tam verborum quam sententiarum figura non in formas quarum ncertus,sed in partes, ct quasi membra, quorum im . . mitior est numerus,distribuuntur. Quod optime vidit Cicero. in Topicis enim cum aliud diuisionem, aliud partitionem esse docuisset; dixissetque, non αesse vitiosum in partitionedi partem aliquam prae termittas, quod idem in diuisione vitiosum est: sie deinde caussam eius rei addit. Formarum enim certus es numeruπ, quae cuique generi subjesantur rpartium diuributio saepe est infinitior , tamquam riuorum a fonte deductio. itaque in orator 3s arti- ιμ , quaesionisgenere proposito, quot ei forma fu, subiungitur absolute. at, cum de ornamentis verborum sententiarumque praecipitur,quae Noco' tur --ατα nost idem res enim est infinitior. banc
158쪽
esse caussam puto, cur omnis haec de tropis, ct figmras dθutatio, nonIoiam dubia ct incertadea controueua etia plenaque dissensionis semper fuerit. in qua ego quod simillim νeri vi a Uduμι-tus. De collocatione. Cap. XXXI. et r. . de Equitur collocatio, qua erit optima di vinctamo orationem siciet, si cohaerentemsi lenem, si aequabiliter fluentem. In ea necessaria Iunt ordo, iunctura: primum igitur de ordine. Sed illud prius dicam, sIudiosis dicendi in primis esse necessaria ea, qua deinceps de ordine iuncturaque tradentur. valde enim conducunt ad formandum suum , qui iacendi perfector est,ct magister. De ordine. Cap. XXXII.
min. s. I dinis obstruatio est in verbis si gulis ct cootat, tis is textis : insingulis cauendum est, ne decrescat Hς xdς x oratio, o fortiori subiuuatur aliquid infirmius; νt sacrilego fur,aut latroni petulas. Meteri enim debent sententia, ct issurgere, vi optιme Cicero.
Tu inquit istis Ducibus stis lateribus, ista gladi
toria totius corporis firmitate:aliud enim alio maius superuenit:ac se coepisset a toto corpore, no be ne ad latera,*ucesque descenderet. si s alius naturalis ordo, ut diem ac noctem, ortu occasum dico,potius quam retrorsum. Quada ordine permutato si int superaacua, ut Iratres gemini: nam sis. . ... pr. cessorissi gemini, Iratres addere non est neces re οροῦ. se. Verbo 'usum claudere, se compositio patiatur, ' longe optimam es , Cicero in Verrem Itaque id
159쪽
M. Cato sulens, cessam penariam Reip. nostrae,nu tricem plebis Romanae Siciliam nominauit. At si id asperum eri, decori potius orationis erit consulendu,visit apud mmmos Graecos, Latinosque or tores frequenti me: Cicero in Actione eadem Macum omnium sociorum,prouinciarum ratione diligenter habere debetis,tum praecipue Sicilia, iudi-ces plurimis usti misquede caussis. In oratione nosunt ad pedes verba dimela vi in carmine . deoque ad pedes ex loco transferutur in locu, quo maxime congruut
sicut in rudium structurasaxorum fieri consueuit. E
De iunctura. Cap. XXXIII. IVnctura vero vi concinna , ct elegans sit asso Pς o r.
quemur, si verba extrema cum congequentib primis ita iungemus,νt ne ue aspere concurrant,neue vastius diducantur. Asperu concursm esciμηα - ου consonantes illa, qua punt asperiores, Ut, S. vlti trates aspe. ma cum X proxima, t exercitus Xerris: quarum ill aes,utristior,etiam si bina collidatur,stridor est:ν Ars Quinct. ii. sudiorum, Rex Xerxes. Hiulcam vero reddit ora- ' P ε'tionem vocalium concursus. Pessime longe PAE Quae stoea. easdem inter se litteras ommittunt,sonaburit, H, tr PqM 'Viro optimo obtemperare. Praecipuus tamen erit ρεμ ' hiatus earum , qua caro aut patulo maxime ore proferuntur,vi, Sensu humanitatis. E,plenior littera est, I,angustior:ideoque obscurius in his filium. Minus peccabit, qui longis breues subjciet: ct adhuc, qui praeponet longa breuem non tamen id , Nicrimen ingens expauescendum en . In quo nescias si nimi, uη gligemia ne, an sollicitudo sit peior. cesse enim M 4ς μ 'H α est,' -
160쪽
est, ut hic metus impetum dicendi retardet, ct ubis, qua potiora sunt, auertat. suare vi negligentis est oratoris hiulcasubinde oratiore uti: ita huicietate, & milis est animi,atque demissi ubique hoc perhorre- s2 scere. In quo merito quidam Isocratem, eius discipulos, atque praecipue Theopompum reprehem. I duri,quod eas litteras talopere fugerint. at Plato eu ζm fu in populi etia oratione crebra habet Nocalium con-,2 o P . cursionem. Cicero certe ct Demosthenes modice rei In apolo lpexerunt ad hanc partem. nam hiulca nonnuquam '' etiam decent,ociuntque ampliora quadam. habet
Quinct. ii. enim ille tanquam habitus, er cocursus Nocalium Nute, n6- malle quiddam,quod indicet non ingratam neglige numqu- tiam, de re hominis magis,quam de verbis labora-Morat. tu. ille in oratione pro Marcello se ait: Do Iebam enim P. C. ac Neb: menter angebar, cinn Ni- . derem virum talem, qui in eadem caussa n qua ego
fuissem,non in eadem esse fortuna; nec mihi persua dere potera nec fas esse ducebam; versari me in
vestro veteri curriculo, illo aemulo atque imitato re studiorum,ac laborum meoru, quasi quodam so- cio a me, ct comite distracto. Unde aperte intelligi mira crebram nimiam vocalium cocursionem es e se quidum vitandam, modicam vero, quae in io Quinct. li. cosit, non esse reprehendendam. videndum etiam
, iub, es est , ne syllabae verbi prioris 'ltimaesint primas
hi prioris quentis, quod Ciceroni in epistolis excidit: Res mimbi inuim vi sunt Brute. Et in carmine: O fortu