장음표시 사용
111쪽
neferarum quidem ulmoueri ora fas sit humana. Non ergo iniuria in hanc feralem arenam illata, una cum reliquo apparatu, in Libitinae instrumenta. ut esset videlicet,qub mortui subito eDQuinctilianus clare notat:Sonabant clangore Ierasi tu-,LAi- bae stati que Libitime thoru ducebaturfunm ante mortem. Nec Pli fiuvim nium aliter audietis lib. Xxxvi I. cap. i ii . ubi de gladiatorio munere Neronis: arma vero ου Libitina, totί que ius diei apparutus e succina. Ab hac re certa portΩn Amphiteatro, quae Libitinensis dicta. Lampridius in Commodo. Galea eius buperr m U portam Libitinensem elata est. Dio de eadem roco tae
. 4: id est, Et quod ultima ectaculorum die galea eius per eam portam qua mortui esseret flet,etita est. Ex his videtis,opinor,satis,quan-ra ista cruditas :&quam iure Prouerbij vicem scripserit Positidippus Comicus apud Athenaeum:
Praemia victorum, ma, o pecunia. item Ruias. Discrimen inter Zmdem υ- Pigeum: Arma ad Hercul 3.
INTERFATus hic ego, parce oculis,inquam, istis Victor. non enim ultra possum sine lacrimis . Lupi, non homines- . quique edere sustinuerunt, quique spectare. Macte Constam tine, qui sustuli: ti. Date etiam paullulum, inquit Victor. iam ad exodium perducta res:& pugna certe pugnata est. Venio area quae post pugnam. Praemia dico,&Rudem. Pr miaὶ inquam ego. quid Z virum ne istis paricidis' Istis, inquit. Augustinum
audi tecum indignantem libro ii l. De civit. cap. x III l. P gvaut etiam gladiatores, vincunt in ipsi habet praemia laudis ita crudiluas. & quidem praemium victori duplex, Palma de Pecu-ν. m. v nia. De palma Suetonius Cato: MFrmisione errea Paconfodit, sis more victorum cum palma discurrit. Lampridius in Commodo: Tontum palmarum gladiatoriarum confecerat, mi missi continet ret Cicero pro Roscio : Plurimarum palmartim nobilis ae vetur 'ladiator. de ibidem: multas eius esse infames palmas, hanc primamri mi. 4Z lemniscatam pse Romae eratur. Iisdem ex pecunia data. Sticto-
112쪽
nius in Claudio, de subito gladiatorio munere loquens: Necvlgob educullaenere communior sego vero legerim, comiore ut comitatem Claudi j praedicetiaut remissior erat: adeo met oblatos via tactoribus aureos prolataque stra manu , pariter cum vulgo voce git . que numeraret. iuuenalis Satyra v ii
Accipe victora populus quod postulat aurum. Quae donationes cffuse creverant, & coercendae a Principibus saepe . Sed& vltra legitima praemia, corollaria adiiciebantur, exemplo a scena. Suetonius Augusto: Corolgaria in praemia alienis quoque muneribus in ludis grandia in crebra de suo ossere bat. Superest de Rude: cuius mentio iucunda mihi. ' Hanc indulgebant gladiatoribus veteranis, quas magisteri) signu: aut etiam nouis,in nouo aliquo & strenuo facto. idque populo im-ι - . r. v petrante. Quinctii. Gidam τι patremfepebret, se auctorauit: Udie muneris productus,sub titulo causse rudem poItalantepopulo accepit. Hanc gladiator si tamen vera & germana Acronis in Hota Ao ἡ-- ratium nota flans a crepidinem Circisab circulo Amphiteatri apopulo petere γ' impetraresolebat. Dabat eam, ut videtur, Editor, vel Lan illa etiam ipse. Calpurnius Declam. L. in Themate: Redemit eum Ianissa , . rudem ei tu arena Sed tamen, ut dixi, populi arbitrio aut postulatione. quod etiam in aliis praemiis obtinuit. Lactantius: Nonpotest esse immunis a sanguine, quivi luit Fundi: aut videri non interfecise , qui interfectoriis auit praemimmpo ulauit. At Rudis mentio apud omnes scriptores crebra: eius effectus, liberatio ab arena. odia me distinistὸ intelligetis,aliter atque aliter pro conditione gladiatorum .Quidamta et 'enim, ut Dueta hic praedixit liberi erat siue Auctorati,qui are Πρnae operam prctio locabant. lj donati rude redibant in veterem pro rius libertatem, nullo ultra vinculo seruitutis. Exemplum in Opilio Macrino, de quo Capitolinus: Plerique gladiatoriam pugnam eum exhibuisse dixerunt. in accepta ruri,a2 Africam is, νenatorem primὸ ρύ etiam tabelgionem, , deinde aduocat si si ci. Alij
e gladiatoribus, conditione serui. Hi donati rude, non liber talem accipiebant,sed vacationem dumtaxat a pugna Lanistae deinceps proue lanistis erant. doctores tironum, di batuebant, non pugnabant. Ideo tuta rudis Ouidio dicta Tutaque, deposito poscitur ense, rudis.
113쪽
Quod si libertatem etiam impetrarent: mos erat,vti pillearentur, id est,' pillei impositione liberi iudicarentur. Itaque Te tullianus bene Rudem a Pilico seiunxit: Et qui insignioricuique homiciri Lonemposcit, ideratidiatori atroci petat rudem, e pillium
praemium conferat. Quae tamen praemia ne temere conferrentur : cautum est quinan noxiis damnatisque seruaretur. Tem
pus rudi, tempus pilleo praescriptum. Quod e solo Fragmento Ulpiani nobis innotuit, vulgato a docti mino I C. Pyts o. Es
autem disserentia inquiit, inter eos qui adgladium er eos qκi ad lim dum damnantur. Nam ad gladium damnati, confestim consumuntur, vel certe intra annum debent consumi. Enimuero qui in ludum dum nantur,nῶ tiqu consem -,sed etiam pissiari ἔν rudem accipe
re possunt post interuallam. Siquidem post quinquennium pilliaris pos
triennium autem rudem induere iis permittitur. Ubi vel ex interuablo temporis vides pilleum rude meliorem. Qui donati rude, Rudiari j dicti.Tranquillus Tiberij cap.vi i . Munus gladiatorium dedit, rudiariis quoque quibusdam reuocatu auctoramento centum .midum Ux quo pronum colligere,non depugnasse ultra rudiarios, nisi pretio aut sponte inductos. Horatij versus totum hunc ritum satis aperiunt, Ad Maecenatem suum: Spectatumsetis ν donatum iam rude, quaeris
aecenas iterum antiquo me includere ludo. Non eadem ess aetas, non mens. Veianius armis
Herculis ad postem siris, latet abditus agro. E quibus postremis admonitum etiam hoc volo: more suisse uti gladiatores emeriti arma sua suspenderent adHerculis sacra; videlicet eiusmodi gymnasiorum deo. Nam & athletis &gl diatoribus Hercules praeesse putabatur: qui facta eius scilicet& robur aemularentur. De ais letis, lapis Graecus Romae indicat,in quo aliquoties nominati ,-- Ηροαλεα λγ-: id est, Herculanei athletae. Varro: Ex his atque huiusmodi institutis mel ad Herculis athletaefacti erunt. De gladiatoribus, praeter Horatium Commodus ille testis,qui Herculem dici se voluit, imo pingi, fingi: quia gladiator. Igitur ut in Circo , Neptuni: in theatro, Veneris: sic in Amphiteatro, Herculis aedes vulgo. Vitruvius indicat clarHib. t. admonens exstruendam aedem Herculi, ubi omnasia aut amphisbeatra non sunt, in Circo. CAPYT
114쪽
Studia vulgi in variagenera gladiatorum. item Jonsiones. Principum ipsorum crudus suar.
DI xi N' omnia, Lipsi Θ an est quod ine sugiti fugit etiam. Nam de factionibus sponsionibus'. in Arena: dignum
nota. Vilissimae enim animae addictae his ludis & velut cons Cratae, in partes diducebantur, &magno studio huic generi, '' gladiatorum fauebant aut illi. Atque ut in Circo,alius invenetum pannum , alius in Prasinum pronus: sic in Amphiteatro, hic in Thracum armaturam, alius in Myrmillonum aut Secutorum. Antoninus Imp. in vita sua , τὸ m-πος, tam με uti sistam jure M γεν-: id est, Ab edurcator uo,non Prasianus, non Venetianus, non Parmularius, aut Socutorii factus. Parmulari j videlicet fautores Thracum dicti, quia parmae fauebant: & simili modo,Secutoriani.Martialis: Vincenti parmae ciιm sua turba favet. Apud Arrianum Epictetus & explicat hunc morem & coercet lib. iii. Dissertationum, cap. III l. quem videte. Sed& sponsiones interponebantur vulgo , uter vinccrct. Ouidnisi./' 'de Arte: Hos ad ius circu que nouo praebebit amori: Darsque Is ito tristis arena foro. Insepe putr Veneris pugnauit arena: Et qui ρectauit vulnera, et ulnus habet. Dum loquitur, tangitque manum,poscitque libellum, Et quaerit, posit, pignore, vincat uter: ISocius ingemuit, telumque volatilibensit, me in i euth ccii
Et paris ectiti vulneris ipse fuit.
Et vulgus haec tantum Z Principes imo ipsi. Titus Imp. dium armaturae TDacumprae se Deus ,saepe cum populo in voce ingestu, ut fautor , cauilgatus ea , ait Suetonius in Tito cap. vi ii. loco non luscitiosus sed caecus Glareanus , qui rescribendum εα tollis contendit, si ror,addiis negatione. Sed ego, vos due,ca φ pimus. Domitianus contra, in hoc quoque dissidens a fratrentyrmillonibus fautor.Nec simplex hicnuor, α in re iudicia,P- α - ludus:
115쪽
Ii 6 sATvRNA L. SERMONVM cose -- ludus:In iram,inimicitiam erumpebat,imo caedem. Domitia - - ἴθ' nus Patremfamilias, quod Thracem hormillani par em,munerario ιμ- parem dixerat, detractum e flectactuum arenam, cambiu obiecit cum Iac hoc titulo. Impie locutus parmularius, ut verba Suetonij sunt Do s. -- mitiani cap. x. Hoc volebat scilicet ille ciuis, Thracem re si
stere myrmilloni posse, cui viribus par: non posse Editori lipsi nempe Domitiano a quo premebatur. Hoc dictu luit sangui ne suo miser. Apposite & aperib hanc saeuitiam tetigit Plinius in Laudatione Traiani e Nemo stinator Pectaculumsectus, misee
' μα- ras moluptates unco ignibus expiauit. Demens ' illa verique bono
ignarus, qui crimina maiestatu in arena coPigebat, V se dis ci ae contemni, nisi etiam gladiatores eius veneraremur, sibi maledici in illis , suam diuinitatem, suum numen violari interpretabatur: cum se idem, quod deos: gladiatores, quod se putabat. At tu Caesar quam pulchrum blectaculum o illo nobis execrabili reddidimὶ V dimus d latorum iudicium,qua brassatorum, quasi latronum, non sobtudinem νω, -- illi nouiter moneo legendum abiunctis litteris , non itero sed templumldforum insederant, &c. Et sane etia ante Domitianum haec factitatar ex his Senecae verbis, lib. i. de Clementia, cap. xxv I. Non conuiuia secura ineunt , in quibus lingua sellicite etiam ebriis custodienda est: noullectacula, ex quibus materia crimianis ac periculi quaeritur. ε parentur licet, inquit, magnI impensac regiis opibus, artificum exquisitis nominibus: quem tamen e
i lori in carcerem ire Lucti . ...... ---- - -
Gid pro Romanis proque his ludis diripssit. Susito Hrista bea
tempus. In sine mos ae reliquiis vini.
SED ego abiungo fessus. & dicite serio . nonne etiam
vobis Lumbisedendo, Ocubque βectando dolenti Non misi, ait Lernuti ut pulchri isti Se oblectantes ludi. Ego ad eum adducto vultu, Quod verbum te fugit Z inquam. Exm-imo pectore id dicis, an e labris Ex pectore,inquit:atque adeo 'r' addo utili,s sui sib, non sollina oblectantes. Nec vultu isto me
terrueris. de Romanis loquor, non de nobis: de noxiorum c de nou
116쪽
de. non de innocentum. Et dic, sedes, tu : gentem natam ad -
arma,&in arcius; cui ratum, vi domare orbem: miraris in re- M. u.
missionibus ludicrisque ipsis prettulisse arma Z sanguinem oculis usurpasse & caedem' Ego velo a legissatoribus multas me M D. -- ditationes gymnasiaque instituta scio ad sortitudinem : nulta tum euicacius isto. Lacedaemonij pueros ad aram caedunt, sanguinem eliciunt : tu homo misericors , si interuenias, credo , plores. At palaestram eam fortitudinis patientiaeque Lycurgus censuit. Atque illi in liberis innoxiisque corporibus saeuitia ea usi : Romanis , quos scelera sua lexque damnarant, non licuit interficere animaduersioni pariter & exemplo ὶ At enim delectati ea caede fuerunt. Fa teor , sed non is finis. Non delectare , sed confirmare eo Oectaculo mentem oculosque voluerunt: & viuis prae-lantibusque exemplis monere Fortiter agere, fortiter pati. Accessit tamen trepida quaedam voluptas. quid mirum Apud α tanosipsos, qui religione & more arcemur ab lanier a , in hanc
partem scilicet non peccatur. Praeliorum igitur sermo sit:quo 1 tusquisque erit, qui non e specula aliqua videre optet pugnan tium morientiumque stragem 3 Lege in reum agatur: quis non relictis rebus in forum accurret , ut strictum carnificis gla- .dium videat, & unius miseri purpuream ceruicem Ita est. querilibet de peruersitate naturae. Hominem nascentem vicere non capimur e capimur praeter saluta moriemin Sed
Romanis, Π dixi, qui primi ludicri au tores, non is scopus: Hilitiam ni o dc fortitudinetiis ectarunt. Cicero bene T sculana secundi Crudelettidiatorum θectaculum-inhumanum Adinin nonnullis videri solet. O baud scio an ita , mi nunc '. cum vero sontes ferro depugna bant, auribus fortasse multae, oculis quidem nulla poterat esse sertiori tra Abrem mortem Asciplina. Et Plinius in Panegyrico Visum est Vaculum inde non enerve nec fluxum,nec quod animos virorum mossi vir aurangeret ed quod ad pulchra vulnera, contemptumque mortis accenderer, tam in seruorum etiam noxio rumque corporibus amor laudis di cupido victoriae cerneretur. It
que dabant plerumque gladiatores, ituri ad bella. Spartianus: Dilia in Seuero: Profectus dehinc ad bellum Parthicum est, edito munerepta latoriq.Et seriis multis verbis Capitolinus in vita Maximi &
117쪽
Balbini: Unde autem mos tractus sit ut proficiscentes ad belgum Imperatores munus1tidiatorium in vinum darent , Meuiter dicin- dum est. ubi Aunt apud veteres hanc deuotionem contra hostes frictam, ut civiumsanguine bratostectepugnarumst Nomesis, id est τὰ quaedam fortunae satiaret. At j boc litteris tradunt, quod verisimilius credo,ituros ad bellam Romanos debuisse pignas 'ridere, ον vul era, Oferrum,oenudas inter se '- emendandum censeo,ni dos interse coortos, in ne dimicantes in bella armatos bostes timerent, auisanguinempertimescerent. Atque haec satis, ut opinor, ad excusandum publicum morem. quem tamen ipsum priuatim si spectas, quidi non tu, Lipsi,momentum aliquod habui sse censes ad virtutemi Magnum. Tempora nostra, nosque ipsis videamus. Opidum ecce Vnum alterumue captum, direptum est, tumultus circa nos, non in nobis: & tamen concidimus, ac turbamur. Vbi robur ubi tot per annos meditata sapientiae
studiaξ ubi ille animus qui possit dicere,Soractus itabatur oris . Ignaue miles, sequere me non in philosophicuim, sed in hunc pugnatorium ludum. Vides tu illum gladiatorem Z illum bar .
barum Z illum perditum Z sortiter ecce occumbit: iugulum praebet: ferrum attemperat s ii . Tu degener, rem non trahis in exemplum Z non recum lac loquereὶ Homullus ille ne litteris , sine disciplina, mortem contemnere potest, extremum rerum humanarum: exsilium ego de mutationem. loci formido. ille sanguinem amittit alacer:ego si ager aut rcessculae meae mihi eripiantur, plorem. Ceruorum videlicet sint iis duibus ut frustra ingentia cornua cum desit animus sic mihi E c litteraruarieti nescio uti. Desierat Lernutius. ει pasa bam respondere ego: sed Dueta interpellans, Ne nune reciproca Lipsi, inquit. hanc serram. Diei tempus videsὶ contenebrauit. Certe video, inquam: eamus. Et iam surgere nitebamur, sed capite quassanti Lernutius, Non ita,non ita, inquit. non dimitto. Quid Z inquam , etiam Caligulam imitabere, &inclusos necabis in hoc Circoὶ Prorsus, inquit. aut vos bellaria haec tangite, ne adposita frustra. Vin tu, Lipsi, de hoc cannarum melleὶ Sacchar appellapunt Arabes. Certe conuenit tibi homini tam miti & tam molli. Ego renui: &, non capio, inquam,ab
118쪽
pectasses silum, credo, sanguinem , sed gustasses. Paxi bona verba, ait Lernutius. & in fermento est exturabo potius, me priora illa dixisse per iocum. Vinum hoc a me cape. Cyathumque porrexit, quem ego vix summo ore delibans puero tradidi, & bibere iusti. Non tulit Lemutius : &quae haec rei inquit. Proba & antiqua, inquam. Ita receptum, ut inmensae,puero qui a poculis, reliquias darent vini. Imo religio
Mos eratvi ta urgerent a mensa, cumque libassent, fini reliquum puero ili darent qui bibere ministroet. Dixi, & surrexi. sed Victor ad nos, Amici, inquit, cras nempe apud me eritis. Hemi in- quit Duza.cras iterum ad conuiuium' Haec erit profecto, ut Graeci dicunt, opis Tamen, si Pighius hic vult, meVictor, vince.Sint sane haec tertia legitima S turnalia,inquit Pighius. Veniemus. Dictum simul, abitumque. F s N I SA
119쪽
salixi religio in mensi. Arnobius explicatus : Liui limo vulgara defensa. Saturnalia , struoram
C A P. VI. Gladiatores obm in conuiuiu : Campanorum instituto. Romani id amatiti. Lamyrraeus contra Turnebum ex ocatus , in cubicularias gladiatorιιus. Germanorum immani .
C A p. vr r In tenere de flectacusis , rimδ. Tam de celebritate se frequentias gladiatorj ludicri: quamque id gratum. Go nomine antiquis dictum,t M unus , Munerar us, Munerator. Editio: Edilor. Tacitus correctu .
Gladiatores significatione duplici pro reproi homiηibui.
Ausonio praeluximus, eumqueemen- idauimus. Recensio veterum munerum, qua otim comprehensa Actis, inter res sirias. In ι strιum funere gladiatores: mox etiam plebeio,idi ex testamento. postremo O semina
C A P. I x. Praeter funus se religionem etiam voluptatu caussa dati gladi rores. Herisique magistratibus etiam Sacerdotibus. Arcariusin qua voce Lampridius correctus. IN
Nec Roma solum , sed in prouinciis - ιιι reges dabant, praestri que.
paulatim in colonia municipiis increbuit mos : ubi minores magistratu dabant. 8ogea promiscu priuati, vario praetexιu. Dies etiam, quibus ex more dabant. C A P. XI.
Crebritas muneram , O motiἰ- rada
120쪽
INDEX c, si pra nostram faeem Pliniinae Sutionius probabili-
. Detessatis halin vere scinia. quai leges ab antiquo latis, ad coe eendum est usam praebitione-. Ea
auorum generum, qua certos homines ab eiιione arcerent: quaά numerum cr modum editioni Vstponerent. Postremo tota res sublata. Ammianus explicatus,se Prudentius. C A P. XIII.
Additamenii loco ad primam sermonis partem adiectum, de habitu Edentium t de habitu Spectantium. Saetonius instrati . C A P. XIIII. Pars secunda, De loco,qui caim duplex,primo de Lado dictum. Cui rei inuenim: quam mutii Roma : qui
praefecti se administri: De υictu orsa ina gladiatorum in his lud,st, qui
fuere etiam extra Romam. ct aliquid de ludorum forma. C A p. xv. Ludorumpraefecti, Lanist, . qui familia praeesse dicti, eam, Ducere. Iidem doctores, magiuri, Commen-
uium. cum Victore diserialis saper erit loco de inuentione ar- peti apud Germann.crebra manuum Matio antiquu-A P I T v M. Irarabolar, Dictata dabant. Tirones apud eos instituti : Τηorum exercitiam Bouere rudibuae. Rudem vide
fuisse, ac tironibus. C A p. XVI. Mense secunda interruptu poLlum sermo de loco : dictum per os easionem de Saturnaliciis muneribus: Dem de Apophoretis , qua duplicia s
Iierum ad gladiatores reditam risi ucis pugna dictum. Ea sunt Rogus, Forum, Amphiteatrum , Septa, Circus, Uies o regiones.
De Spoliario, quod item pars lGdi. unde Urictum, se cui rei usuique. Obiter etiam de obscaena lari
Νηίι conuiuν sermoni. i. per os rasionem de diludiis. Dem de ratione inuitandi ad hilaritatem , inusitatum Male. Ammianus expletus ariotectura. De Mutilatione, e correctus,ct Noniu