장음표시 사용
141쪽
εω Aer x et uc RI pr MARTIN LUTAE MLuih.coira at literis, quas ego manu Propria subscripsi. Lutherus autem Mercato ut alia quo ratione plebe et sibi conciliaret,8 Principibus insen- res sam redderet, scripsit Teuthonice libellu, De negociatione Risuis
ra. In quo sane, permulta recensuit gravamina Germaniae animia Mercatorum auaritia, ut uideretur Iebi2 patriae amantissimus,
d publicae itilitatis erga populum communem studiosissimus Sed eo tendebat popularis aurae captator, seditionum machinator nequissimus, quo plebem egenam sortius in Principes, proptev
Mercatorun gratiamina, tanquam in socios furum S lucrorunt iniquorum participes, concitaret. Sic enim ibi intc multa alia de
C5ihi Pil cci nil Reges inquit o Principes deberent h1c attendere. cipes ac secundum ius strictum talia prohibcre. Sed audio eos habere ibi
Zc caput' partem Alcycuenit iuxta dieiuna Esaiaei. Principcs tui facti sunt socii furum. Interim uero lares, qui florenum unum aut dimidium furati fuerint, suspendunt 8 negociantur cum illis,qui totum mundum spoliant,&plus urantur, quam omnes ali): Ut uerbum illud permaneat uerum. Magni fures, paruos iure susperidunt. Et sicut Romanus Senator Cato dicebat. Privati iures iacent in turribus 8c carceribus Publici uero fures incedunt in auro Sos rico. Quid autem Deus ad haec tandem dicet Ipse faciet sicut pec
roeb.,ν Ezechielem dicit. Principes et Mercatores,unum furem cum altero
constabit in unum, sicut plumbud aes Quemadmodum comburi tur urbs aliqua, ut neq; Principes nes Mercatores amplius sint, Sicut timeo, iam ante fores esse, &c Rursus ubi alia cidaret Lut.de qua Dccasio, quantumuis impudens leuisci S in honesta, alium aedidit da Moni/ lib)llum Teuthonicu Cui iste erat titulus. Factum quoddam,quo VS' niodo Deus quandam honestam Monialem eripuit: Cum istola quadam M. Lutheri ad Comites a Mansscit. Contigerat sane uliue is pases oppido illorum Comitum cui nonae st Is&ben, ubi admodum Luib. insigne crat sacrarum uirginum Monasterium, ut quaedam Flo- remina, Lutherico sermento insedia,respiceret retro in mundum, diceretq; occulte uni ex cognatis suis se nolle diutius in Monasterio degere quia status ille naturae conditioni se se contrarius sicci Illa rem ad Abbatissam detulit Abbatissa ucro multis admonitionibus eam erudiens,cum nihil proficeret, positit eam captiuam. Cum uero altera, quae captiuae curam agebat, semel ianuae claudendae oblita fuisset, Florentina clam se proripuit e Monasterio, alciaci Lutherum confugit. Cum autem Abbatissa S uerbis Soliteris que reretur, illam esse periuram, profligamq; ac uoti radii ream: Lutherus aedidit libellum, quo probaret, maximum sitisse miraculuna
Dei,per quod illaesia ex insano erepta. Haec suae sunt eius uerba, in
142쪽
in Epistola praeliminari ad domites, sub quibus 8c ipse natus erat Miraculsi
Non diibit, inquit incredulos ubi de hac Florentina audierint, Luxhericu, eam mirabiliter a Deo erepta esse ex faucibus Diaboli:Quosdam, qui Monialium statum existimant bonum,dicturos esse, Diabolus iuuit cam,ut exiret: Alios,qui nec Deum, nec Diabolum multifaciunt dicturos este, Ecce, nunquid miraculum est,ut Monialis aliqua excurrate Monasterio Ita euenire oportet. Quando aute tumultuans quispiam spiritus peregrinationem Iiquam institueret,iaceret unum ex miraculis, de quibus Paulus ait r. Thess1. Homo peccati per falsia signa'prodigia ueniet. Aut quando Diabolus sineret se cruciari aqua benedicia, di fingeret se in ea magnam pati angustiam: Quem adniodum nuper hoc anno quodam in locondium est: hoc oporteretes Iemiraculum Dei. Nos aute,qui Euangelium iam scimus, Mueritatem agnoscimus gratia Dei. neclidebemus, neci audemus eiusmodi miracula, quae ad confirmandum Euangelium fiunt, illudQ promouent, sic dimittere. Et infra. Quid facitis inquit uos Principes S Domini ut homines ad Deum compellatis abst eoru uoluntate tamen hoc non est uestri in Princi
uel officque potestatis ad faciendum. Ad externam probitatem I βῆ ' ς' compellere debciis Sinite uota uota esse, Sinite praecepta praecepta tu.
elle: Attamen Deus ea non uult, nisi uoluntarie S cum iocundita ra canonestate observentur. Ipse dicit. Nemo uenit ad me nisi pater meus traxe π μ trit eum. Nonne hoc satis clarum est. Bone Deus Patrem trali re
oportet,ic homo uult compcllere. Quod Deus non conatur,id L is ut ps miser uermis uult conari id pie quendam alium inuitum facere, in rati quod ipsemet face e non potest. Non uultis cogi ad Euangelium nostru quare ergo nos compellitis ad uestria Cum insuper om-- .nes scholae tum uniuersale tum particulares, ut uocantur,per Lu in scholi, theri Euangelium in Germania euacuarentur,ac scida imminutione , talitudine sua ingens ubiq; in urbibus dedecus parerent:male audire coeperunt ob id Lutherant, uoru nonnulli eo dementiae prolapsi fuerant, ut uellcnt, solum Hebraica Germanicacpningua utendum esse, eliminatis Graecis Latinis. Quidam uero cillas contemneret, afflatum sandi spiritus sibi arrogantes. Luthe rus, ut eam inuidiam a se sui in niuersitates , in Monachos retruderet, scripsit Teuthonice libellum generaliter ad omnes Se natores,omnium Ciuit tu Germaniae pro erigendis scholis Chri
stianis. In quo sane libello mox a principio multis laudibus iactitat,suos conatus suamq; doctrinam ubici praeualere Sc increscere, mitis 5 frustra repugnantibus Tyrannis, ut omnes intelli gant Dei opus esse, non Lutheri Inter caetera enim multa uanae
143쪽
gloriae uerba, sic ait Sim ego quainculis, uere tamen coram Iactati tu Deo cum uera conscientia gloriari possunt,quod in hoc non quae xhς is si biit quaero quae tacendo postem multo melius acquirere sed ex corde fideliter intendos uestrum S totius Germaniae bonum: In quod me destinauit cus, siue credat siue non credat quisquis uelit, id charitati uestrae libere ac confidenter dixerim. Quisquis obedierit mihi is procul dubio non mihi sed Christo obedit. Et qui mihi non obedierit,is non me,sed Christum contemnit. Ego enim scio uti pia certus sum, quid 5 quorsem ego loquor aut doceo. Unusquiso item bene per se sentiet, si doctrina mea rei te uoluerit Calum in intueri. Et infra. Nonne prae octilis est inquit quod nunc intra niuersit trienniusic institui potest puer quispia,ut in XV. aut XVIII. statis xe ses anno plus sciat quam hac icnus omnes Universitates Zoomnia Monasteria sciuerunte immo quid didicerut ha fienus in publicis Gymnastis 5 Coenobiis, quam ut fierent asini stipites Sc trunci Quispiam XX. aut XL annis studuit,vi tamen nec Latine nec
Teuthonice loqui sciuit, ut taceam turpem ac sceleratam uitam,in qua nobilis iuuentus tam miserabiliter perclita est Uerum quidem est, antequam uelim niuersitates de Monasteria permanere mcut haetenus fuerunt, ut non alius modus docendi ac uiuendi pro iuuentute acceptaretur mallem omnem puerum est mutum, ac nihil unquam disicere Seria enim intelio precatio ac petitio mea est,ut haec Asinoruin stabula,ac daemonum Gymnasia, uel in abyssium demergantur,uel in Christianas scholas commutentur. Et
post pauca. Inspiciamus inquit priorem miseriam nostram
Iactati de tenebras in quibus fuimus. Arbitror Germaniam nunquam antea uerbo Dς, talatum de uerbo Dei audiasse, quantum nunc. Certe in historiis, uestiis' nullum de hoc reperitur uestigium. Quod si illud sic sine gratia Me m. Esai.ss honore transire sinimus, uerendum est,ne adhuc horrendiores te
voN μth nebras plagasq; patiamur. Cliari Teuthones emite, dum praeso 2 ιό ribus sunt nundinae:Colligite, dum lucidum est canum auras ea. rena: timini gratia Sc uerbo Dei, dum adest. Hoc enim scire dotatis,ucrbu gratiam Dei est Imbrem transitorium, tu non re-ucrtitur ubi semernit eQ nos inquit impedire debet, quod aliqui gloriantur de spiritu,et scripturas parui faciut. Aliqui etiam, laetati de ut Datres ualdenses, linguas non existimant utiles. Sed honespiritu amice spiritus huc spiritus illuc, Ego quo sit in spiritu, atQ etiam uidi spiritus si omnino de propriis gloriandu est,forte plus quam
illi ipsi adhuc intra annum uidebunt,quantucunc etiam glorientur. Et spiritus nicus etiam in aliquo se ostendit,cum tamen spiritus eoru in angulo sit tacitus,5, no multo plus faciat, quam ut gloriam suan
144쪽
suam iactitet. Eadem de re ad uigenses quo Liuaniae populos ς scripsit, grauissime conquestus de Germanorum socordia, quod .P- '. non dentausta nouae suae loestrinae praedicatoribus stipendia, qui 'e μ' .antea Papistis tam largara, ampla dederint perniciosa d strinae salaria. Nunc uero, quando Deus nobis mittit, bonos fido Ndoctos homines, qui ad disciplinam castitatem 5 uerbos ope.
re promouent,& per diuinum coniugium fornicatione minuunt: Ad haec omni studio nobis Min corpore Min anima seruiunt,ueramq; nobis ad coelum uiam demonstrant illos relinquimus:&quos omnibus impensis a finibus mundi adducere deberemus,costra stamus in eum sere nodum,quo diues homo pauperem Laza
rum tractabat. Ubi uero accepisset, Henricum Sud phania, Apo Herici Sud statam ordinis Augustiniani:qui quondam in Coenobio sui Oriail RR A dinis Antuerpiae Prior fuerat, S ad Bremenses propter relapsum pQR- perfidiam profugus uenerat: Diedmaris alii Thietinaris uo μ' 'cant, Daniae uicinis populis exustum esse, Lamentabilem scripsit Epistolam ad Bremenses, qui ab illo peruersi, a suo in fide S religione deficiebant Archiepiscopo, S toto ciuitatis suae sero. HLitoriam uero in haec uerba exorsius est . Anno Domini M. D. XXII Henricus Sud phanus Bremam Vera Hiis uenit, non utibi concionatorem ageret:sed quod in animo habe storia dedbat uittenbergam proficisci, tanquam Antuerpi a Tyrannis Q Hςxi Q propter Euangelium expulsius S c Sed tam uere descripsit eam
passionem Lutherus, quam uere ille beatus Martyr est:homo A postata uir inutilis, immo perni ciosus, qui ore peruerso radiens, omni tempore iurgia seminabat,inter Laicos et Clerico :primum Antuerpiae Deinde Bremar, nouissime Meldorpiae apud Thie
marsos, ubi tandem uot seacti, perfidiae , pertur a sui poenas iusto Dei iudicio dedit Antuerpis enim propter' esim Luther
nam compraehensus,eam publice Sc reuocauerat Scabiurauerat,ac
Paulo post relapsus ultimo afficiendus erat supplicio, nisi effracto carcere aufiigisset.Nam de reliquos Coenobii sui se atres ita infecerat Lutherico fermento,ut nulla esset remedii
spes: Unde solo aequatum esse ferunt totum illud Monasterium.
145쪽
erscripta Martini Luther i nno Domini
I T Ruperat iam in apertas inimicitias dissimuIata Dicidium naulatio inter Lutherum S Carolstadiu:Quo inie Luit, si uni hic aliquid, ille otii, si uolcbat,uterquanae 5 Caiolii K Π gloriae cupidus ex aequo Prastabat ingenio, fa-
- --- nium suum uelut cotem duram mulio studio at labore sic excoluerat, ut Lui hcro ipsi semper uisus sit magnus Neruditus Theologus, antequam in quibusdam aduersariccipisset. Etenim tantus apud uittenbergcnses erat, priusquam aduersaretur, ut uetitast sacrilegas nuptias eius summo studio ac maxima celcbritat promoucrint ac decoraucrint. De quibus N propriam confingebant Miltiam, quam 5 in Iucem aedere non sunt ueriti, Cuius sane Introitus sic habet.
Misti, b Qminus Deus, non est bonum, hominem esse solum: pria de nu-ci adiutorium,simile sui.
pilis Caro Uersus. stadij. Adhaerebit homo uxori suae, Nerunt duo in carne una. Oratio uero seu Colle sta sic. Deus qui post tam longam Mimpiam sacerdotum tuorum ce- tBrarum quo citatem, . Beatum Andraeam Carol stadium a gratia donareni ' μ dignatus es ut primus, nulla habita Papistic iuris ratione,UXOremb. ἡ ducere ausus fuerit: Da quaesumus, ut omnc sacerdotes, reci pta sana mente, eius uestigia sequentes eiecit is concubinis aut eisdem duistis, ad legitimi consortium thori conuertantur. Per dominum nostrum Iesum Καphon de trosa itcna seu Sequentia sic. Andrea Dcus in tua uirtute Androeas Carolstadius gaudet 5 laetatur Caiolita thalamo copulatus. Piscatio I piscopi ipse primum se stus piscator est uxorum. t Fornicato Sacerdotes . ornolatras diu ad normam reduxit matrimon l.
N lepibus ius Romanum ruis Deus uictor sti enuus subiunavit.
ontilium Uauli tui sequens , iam bonum se ostentans coniugem.
Mirantibus inuitis* Papistis, uxorem quaesitam aedibus nupersitis intulit. Alcl magno decore sacerdos inscripsit titulos coniugatus
Illum sacerdotem uere tuum credimus.
146쪽
Nos ergo concubinis nostris grauati te Deus poscimus, Ut illius,qui patres nostros se status antiquos tibi placet:
Nos imitatione gaudeamus in aeternum.
Sacrificium nostrum quaesumus Domine benignus suscipias, ut quoc tus Maiestati in Andres Carolstadii nuptialibus primitiis
deuote offerimus eius efficacia a cuncitis scortationis defendamur periculis Per D. N. Posti emo Complenda sic. Sint nobis Domine auxilio sumpti Sacramenti mysteria Sc sticut Andreae Carolstadia conubiali celebritate Ictamur: Ita fac usis sumus sacerdotum coniugia toto orbe MIiciter auspicentur, falsecius succedant,8 quam inlicissime finiantur. Per Dominum nostrum Iesum 8cc. Qi iam uana uero spes Mnesaria precatio illorum,& quam ii, salix fuerit earu nuptiarum auspicium,ex subsequentibus planius intelligetur. Ferunt illum a uicino quodam Principe carnes ferinas
ad nuptiarum celebritatem petiisse, qui mittere statvcrit cicarnes asininas proceruinis, macitato excoriato asino molitoris, cuius partes inbusta disiects, at* uasi inclusae pro ceruinis comederentur,donec aures ungulae asini in medio uasis reperirentur.
Caeterum absente in Pallamo Oficta Luthero, Carolstadiu, Uuit, Invidi Lueenbergae nitebatur re exequi quaecunq; uerbo doceret Lutherus. 'Τis 'si'Saeuiebat lac in sanctorum Imagines,dc in priscum Missis ritum, unde magnam nactius famam ipsi Luthcro pene par esse uidebatur. Lutherus aut ex Pathmo sua domum reuersus,inuidia adius, ut famam illius obscuraret, facta cius publice pro concione reprobaui illunio in consipediu populi palam redarguit:Eo sane prs textu, no quod faei secundiim se mala essent, sed quod non suissent
Principis autoritate attentata. Ille, cum esset facundia impar Luthero, coram populo confiisius, eam iniuriam alta mente reposuit, nec unquam postea ex animo Luthero fauit. Cum autem uit-tenbergae, obstante Luthcro,no posset opiniones suas uulso com Gesta Casmunicare,abhi tandem illinc ortamundam:Quod sane oppidum olita dij. ad Salam fluuium situm eiusdem erat Principis,cuius Sc uitten-herga.Na eius ibi ex fauore populi scribendi libertatem, aperte repraehendit Lutherum non modo de Misi S de Imaginibusnierum etiana de Sacramento Eucharistiae Luthcrus id aegre ferens,
Domi quidem per Universitatem: In aula uero Principis per Georgium Spesatinum A secretis satagebat,ut uittenbergam reuo-
147쪽
ios Aer sc RipTA MARTIN LvTHERLcaretur Carolstadius, per iuramentum Uniuerstat praestitum, ut Praedicaret,praelageret ac disputaret,iuxta officium suum,sicut secerat prius. Ubi uero ille cunetaretur, & per literas populi excusar
tur missus est ipse Luttaerus ad oppida Principis sui ad Salam sita, ut concionando auerteret Carolstadianis opinionibus eos popuProstri. Ios. Cum aut parti proficeret, S multi ex plebe quo in faciem es pilo in ea resisterent,et contra magines ex ueteri Testantento scripturas, Pς LVIbς licerent: ipse per Iuniorem Principem, Ioannem Fridericum,qui Vm P 0ς filius fratris Friderici Hectoris effecit tande ut cunctis Ducum
D AE , Saxoniae oppidis Inibus interdiceretur Carolstadio. Ille ita pau νοῦ ' proscriptus, miserrime cum in elicissima Z illegitima uxore sua,
lictor, a c- inter turbas , seditiones tumultuantium in Franconia rusticorum qiqς6'i' uastatus nunc Rotenburgi ad Tauberum fluuium latitabat, nunc: Tra, ad maternos lares Carolstadium, Franconiae oppidum Mogon
Reditu adiacens confugiebat nusquam tuto consistens. Tandemucropiu in Sa cssis ubi seditiosis rusticis,cum pessime audiret ac suspeeius habe- ψm- retur in tali Carolstadius, tanquam autor seditionum tumulsuquinc incentor,de rusticorum ductor, eo necessitatiso miseriae rodactus est,ut inimici sui infensissim Lui heri opem implorare o ctus fuerit.Qui sane,aucupand hinc gloriae occasionem nactus,ut non solum uerbosed & facto maxime Euangelicus uideretur,proces inimici se exaudiuit, eius* excusationem Teuthonicam per Typographos uulgauit,cui adiecit ipse praefationem. In qua non solum gloriabatur se suo summo inseruire inimico, sicut Christus
docuit, uerum etiam petebat, ut illius excusationi acquiescerent, tum Principes, tum populi: licet ipsemet eum antea aeditis libris deseditione maxime suspectum reddidisset. Effecit praeterea ut pateret illi redinas in Saxonia:Ea tamen lege, ut is sitas contra Lutherum opiniones, nec uerbo nes scripto, publice assereret Ille igitur uittenbergam reuersius,cum pro pudore conspectus eorum ho- Miseria a minum apud quos antea opibus honoribus o dignitate floruit. Qistδdii set stare non posset: secessit in glorius in proximu oppidulum at pin circumiacentes uillas: Ubi aliquandiu uitam miserrime sustinuit, factus ex Theologiae Doctore Sc Archidiacono uittenbergensi, miser agricola Scrusticus indoctus,qui arare nescies, per inopiam arare cogebatur:equos habens indociles, quoru unus hae,alter illac ante arati si pergebat, aut procedente uno stabat aut retrocedebat alter,ut unotis sui alc etiam commiserationi esset Miseria Quibus 8 uxor eius merito miserabilis uidebatur,utnus ex Nobili eius uxoris familia orta ac nobiliter educata pessimo exemplo et instalicis S .mo auspicio nupsiss ex contra ius bophas,sacerdoti:homini ignobili oc
148쪽
alienigens,tot deinde modis infami proscripto, inopi et abiecto, ire. apud quem ne rustico quidelia aut cibario pane factari posset: Cu J
ius maritum fallum talio in nuptris Deatum dixerant uittentiergenses,& prae omnibus grauissime accusauerat eum seditionis L therus, non solum priuatina per literas uerum etiam publice per duos bene prolixos Iibros. In quorum priore sic ait. Etiamsi iam uertim esset, Sc me credere oporteret, Dodiorem a CaroIsta.
rolstadium non intendere ne caedes ne seditiones attamen di di saepe cere me oportet, eum habere spiritum seditiosum alc auidum cae monitu
dis, sicut Actetensis quamdiu in uiolenta imaginum demolitione Perseuerat, temerariumque uulgus ad se allicit. Et post pauca A. μ' dixeris. Non erit sic obstinatus, sine se doceri, Nab huiusmodi coeptis desistet. Quis Doetor Carolstadius Verba quidem pubchre scit dicere, et scriptis euuIgare,quod uelit doceri,ac melioribus acquiescere. Si autem serio intendit, ego aureus sum. Quando at diuit aut cessit ulli Quoties monuit eum Philippus uitte tabergs, ne sic tumultuaretur cum Moyse, cum imaginibus, cum Missi occum Consessione Cunic ego redirem, S contra eius Iconoma chiam S Missam praedicarem, quare non destitit, nec ausculi auit Item Quando Docior Iustus Ionas N Dominus Theodericus de Bila, inter nos tractarent, quam pulchre cedebat, seq; moneri sitiebat ut me etiam ad extremum citaret iudicium aper Missa timultuantium. Et infra ista quoq; causa non leuis est, quod climctalestibus conuersatur Prophetis, e quihus Alsietensis spiritus prouenit ut constat: ab his discit ad hos coniungitur:hi occulte serpunt in terra uagantes,&congregantur in unum ad Salam, ubi
nidificare intendunt. Impotens Diabolus nusquam uult proficisci, nisi ad loca nostra, ubi nos prius per Euangelium sipacium Sc securitatem parauimus, et nostrum solummodo nidum uult d Milare ac perdere, sicut upupa cum merula ludit Zec. Et in Epistola Teuthonica ad Argentineses. Quod me inquit criminatur
D. Carolstadius, quod expulerim eum, ferre possem, rem it in
here:uelle Sc bene, Deo uolente,excusare. Gaude autem,eum ab Carolita
ijsse ex terra nostra:Opto quo* ut apud uos non estis,eid confixa dij. tendum fuisset.ut ab eiusnodi querela abstinuisset Uereor enim ne mea excusatio eum perquam duriter sit accusatura. Caveat a fallaci illo spiritu,quisquis potest hoc suadeo hic nihir subest boni. Mihi- ipsi sane propemodum persuasisset Iliens, propter quandam scripturam,ut eius piritum non commiscerem cum spiritu Alstetena illo seditioso ac caedium auido.At,ubi uenirem ortamundam,ad
Christianos eius, Principum iussu:bene comperi, quid seminis ipse
149쪽
ibi seminauerit, ut gauderem me non lapidibus Sostercoribus ei Eium sui sie Ubi nonnulli ex eis talem mihi dabant benedictionem, Abscede in ille Diabolorum nomine,ut collum frangas priuLquam oppidum exieris c.
Furor Turbulentissima uero fax bclli seditionisi suit Thomas Munis lauis prς byter, qui maior vaesania quam Carolstadius,Lutheri
. i. uerba in opus deducere parabat. Quippe no solum imagines sandiorum,sed etiam ipsa Templa et Monasteria dirucre,Sacramenta penitus abolere Episcopos, presbyteroso Monachos occidere,atcs etiam Principibus omnem gubernandi potestatem eripere, conabatur: Homo sane inquietissimus iuxta Maudacissimus, qui nullo defatigatus labore, nullo absterritus periculo,longe Iatessdiscurrendo seminabat discordiarum zizania: popuIum undi pLuib.i pylo concita Primo ita Cleru, deinde S in Principes. Aperuit primum
laesiueris ipsi Luthcro sua consilia uitte tabergae,quae cum ille no probaret φο ς ut affirmabat alio conuersus omnia tentauit doncc simpliciores Muneerus Turingiae populos in omnem pertraxit calamitatem. Anteat, euariis op incia longe permultas discurrens prouincias, plebem concitauit,pidis cic ubicunq; ad concionandum suisset admissus. In plaeristi autem Io ς xv iuit cis mox ut notabatti cius intentio pessima, eiecius fuit, antequam occulta seditios machinationis scintilla in apertu prorumperet incendium. Sicciectus suit ex Praga Bohemis, sic ex ulter bach oin pido Marchiae, sic ex uiccauia oppido Eleistoris Saxoniae,sic ex Hallis in Alpibus oppido Comitatus Tyroli sic ex Als ct ubi fienta fuerat Lui hcri Pathmos. Nam cum ibi pastorale sibi usurpassetosi icium, Lui herus ichementer incusabat eius conatus,per Episto sani Teuthonicam ad duos fratrcs Saxoni Dirces, at cssiecit tana
Gest dem ut inde pelleretur. Pulses aut peruenit Muthusen oppidum huicis imperiale Turingis atq; ibi , in circumiacentibus pagis S castetilis,lam ciues qua rusticos ad nefandissimas quascpimpietates comesonando pertraxit:Nempe,ut abolerent omnem cultu diuinum,
elicerent Clcricosi Monachos, spoliarent templa S Nonast ria:diffringerent Imagines,Ciboria Se Baptisteria: conculcarent diuina Sacramenta, aliac id genus multa committerent dieiu, fanda Scyrjs auribus abominabilia Nec risce facinoribus fac in legi j contenti,processerunt ultra ad opprimendas Potestates mlares,ad rapienda bona aliena:ad subiuga dos sibi Comites a Stobberg, Suartzeburg, Honsteyn, Massetisc. ad opprimendos
τbfili ut obit S ad diruendas arces di c. h. Operae precium sane fuerit de sesquipe ipsiussa crimpulsoris apponere tonantia ac sesquipedalia uerba. Saedalia uerba ergo scripsit Teuthonice Muthus ad rusticos Turing .surus
150쪽
timor Deli primis. Chari fratres,quam diu dormitis Quam diu uoluiitati Dei no astipulamini, eo quod uobis uideatur deseruisse uos Ah quoties uobis dixi,quomodo esse oporteat. Deus nequit se diutius manifestare,stare uos oportet. Et post pauca.Cauete igitur, ne sitis meticulosi,negligentes: Nolite adulari diutius peruersis is tuis,impias Nebulonibus:Incipite et bellate hestu Domini,tepus est ualde: Instruite omnes liatres uestros, ne diuinum irrideant testi monium, alioqui omnes peribitis. Tota Germania, Gallia.& Mendacia Italia in motu est Magister inceptiarus est ludum, Nebulones petarire oportet.Faedae in hebdomada Paschali Quatuor Monacho
rum Collegia devastata sunt Rustici in Κlegau, Hegau, Nigrasylua sunt in armis,necenta ilia , cumulus fit indies maiorae maior id unum timeo,ne stulti homines consentiant in falsam ali quam concordiam. Et insea Supra modum summe summe neces sarium est, Pergite Pergite Pergite. Nolite misereri, si bona uerba
uobis Esau proponat,Genesis 33. Nolite respicere calamitatem im
piorum. Ita uobis supplicabunt benigne,flebunt,obsecrabunt,sicut
pueri Nolite misereri,Quemadmodum Deus per Moysen Deut. v. mandauit,atet id ipsum manifestauit o nobis. Sollicitate in Pa, fac oppidis, praesertim Metallarios,alios phonos compotores pariter,qui ad ista ualebui. Non oportet nos diutius dormire iaci Imperiosissime praeterea Sc iniuriosissime scripsit quibusdam Comitibus de Mansseit,se ia stabat seruum Dei cum gladio Gedeonis contra impios. Fiebant ista inarta hebdomada Paschae, quo tempore dieni sibi ultimum clausit Dux Saxoniae Fridericus
Elector Creterum Dater eius Dux Ioannes,ad tanta facinora ue lut distimulans aut desperans cunctabatur Patruelis autem Apparatus
eius,Dux GEORGIU S,quam primum de tantis malis certior
faeius est, mox facinorosis turbis obuiam iturus, conscripsit exerta ' μcitum Equites N Pedites, ac tormentorum bellicorum uim ingenatem Vocauit insuper in auxilium quosdam Principes Generum suum,Philippum Hassis Lanigrauium,Ducem Henricum Brun sulcensem, at etiam Duos Elei tores, Moguntinum Brande hurgensem, fratres Germanos. His omnibus ultimum imminebat exitium, nisi colanistis uiribus, festinanter seditiosas turbas adigrederentur. Nam Sc eorum rustici in rebellione&motu erant. Uenerat Muncerus ex Muthuse in Franckenhusen, ubi cobiecti erant seditiosi, quos adeo laetanter consortabat in sceIere, ut Iactantia diceret, se omnes Bombardarum globos exceptum esse sine dam. Muncertino in manica sua. Verulonge aliter accidit. Principes enim quam primum uenerunt conspectum seditioserum,ita terruerunt eos,