장음표시 사용
271쪽
Dicus ibident: Et ex civibus sortissimi qui I. Capti praeterea Duo insignes uiri, Praeseditis quidam di subscribo Turicensis. Alte- Secundum . . deinde prstium commissum est Die XUII. Octobris iterunt P - 'iψm Calliolicis secundum, haereticis aduersum. Nam Tigurini seu
Turacenses, post acceptam cladem uocauersit in auxilium Bernem
ses,colle sto p exercitu circiter XXX. Milia peditum, procellierunt in campum, partitoc exercitu in duo agmina Turicenses uersusTugam: Bernenses uersus Lucernam profesti fiunt. Quinc autem Cantones Catholici,coiunctis uiribus ad XUIII. Milia peditum habuerunt, congressit cum Bernensibus circa fluuium quendam, compulcrunt eos in fugam. In fluuio autem perieruto.&caesi sunt in praelio DCC. Altero die prorepserunt ex uepribus aliqui Tur gauienses, quos Catholici clementer ac benigne tractarunt, quia cunc uenerabile Sacramentum percipiebant. Rursus praelia- Tertium tum est Die XXIIII. Octobris Tigurini enim ac Bernenses uin Praelium. diistae cupidi,accerserunt in auxilium Basilienses quo*S Schas. husenses, uolebanto noctu in hostes imparatos irruere. Catholici
non omnes erat simul. Lucernenses cnim propter Bernenses seor sum habebant exercitum. Ali Daulciri Quatuor antones intcllocto haereticorum proposito, albas camisias super arma sua indu
runt,ut noctu inter sese cognitionis signum haberent. Inito igitur
praelio primum certamen adeo a crum atΦ cruentum fuit ut C
tholici circa principia ad Quintum ust membrum seu ordinem
caederentur. Deo autem adiutore uicerunt tandem, atq; haereticos in fugam compuli runt, caesis sex Milibus eorum. Ne tamen
artum quieuit ira hostili. Ultimo enim die Octobris, in Uigilia omnium P μὶ,Vm sanctorum rursus congressi sunt Turicenses contra Quin Caniniones Calliolicos, sed nihilo Delicius quam prius. Nam Catholici secunda hora nodiis sex milibus inuaserunt illorum castra, caesisῬQuin i milibus hostiunt reliqtios qui non aufugerant, ceperunt: suerant autem in lasce castr:s Ulli. Milia . Gsterum apud Helue Templii tios admodu religiosum ac uenerabile miraculis*clarum est tem H Lmiti plum Deiparae uirgini Mariae sacrum quod Heremus dicitur. Ad quod sane publicam processionem instituerunt Quinc Caniones Catholici, Henibus, pueris*ssic mulieribus, uirguaibus , omni turba imbelli peragendam. id quod Turicenses, uingli peruersa docti rana imbuti, aegerrime ferebant. Deci eucrunt ita facita Quintum expeditione templum illud deuasi are,atq; imaginem Diu uirgi- praelium iis Mariae minutatim discindere atq; comburere. Quod ubi perceperunt Quinc Cantones, festinanter illuc prosedit lint, atq; indutiarursus stipe arma albis indusiis, in montis planitie duriter
excepa thaereticos,interfectis Llus minus Quin y Milibus ,r
272쪽
ptis , uexillis Quatuor. Quorum unum Turicensum, Alterum Basiliensium,Tertium Schasausensium,Quartum Muthusensium suille dicitur. Erant quidem haeretici opibus auxiliis*,Mnum Melis totiro militum at armorum Bombardarum apparatu longe ua ges Qu. '
lentiores quam Catholici At Catholici fide, pictate, religione, bo queC-n nac conscientia atq; recta in Deum & sanctos eius fiducia egregie QRVIR
armati,sciliciter uiceria semperiToto enim expeditionis tempore, obseruarii religiose pristinam siram deuotioncm secum habuerunt siros sacerdotes, ut interes.nteorum sacrificiis in quotidianis Missis, serio ac religiose flexis genibus ad Dcuna orates,tum ante praelium, tum peractio praelio. Consi ituerunt praeterea XVIII. ut duas in territorio Suitensium, quae alternatis uicibus senariugiter in templo Beatae Virginis Heremitico, pro exercitu Deo supplica-hant ch noctui p. Merito igitur uicerunt eos, qui supcris contemptis, confidebant in hominibus, ae ponebant carnem brachium suum. Unde non iniuria comparari possunt Quinc Cantones illi Inclyti Machabaeis,qui diccbat. Facile est concludi multos in ma- .mchab.μnu paucorum. Et non est disterentia in conspectu Dei, liberare in multis S in paucis: Quoniam non in multitudine exercitus ui sto
ria belli,sed de coelo sortitudo est Haeretici igitur toties uicti a V prstrique fugati, petierunt acinierut tandem,intercedentibus multarum 'Iciuitatum Impcrialium Oratoribus, concordiam cum Catholicis L st ' Quinc Canionibus. Turicenses quidem Die XUI.Nouembris Bernenses uero Die XXIIII eiusdem mensis opere precisi ergo
fuerit,recitare primi articuli uerba ex Teuthonica concordiae formula,quae de fide propter quam prscipua discordialc belli occasio erat per arbitros concepta fuere. Primum igitur debemus ac Dolumus nos Turicenses nostros fideles confoederatos de Quincti Canionibus, similiter , dile stos eorum cociues ac prouinciales de uallis,alc,omnes eorum adhaeseres, siue Ecclesiastici sint siue se culares,circaueram,indubitatam,Catholicam fidem suam,nunc ocdeinceps in suis propriis ciuitatibus territoriis, praesediurisac do miniis, absque redargutione ac disputatione, quietos dimittere: Cunctis malis adinventionibus, exceptionibus, circumuentioni-hus dolisc uitatis at remotis. Econuerso debemus nos Quin pCantones nostros confoederatos Turicenses, ac proprios eorum adhaesores circa fidem eorum quietos dimittere . Atq; cadem haec uerborum forma circa primum concordis articulum,cum Beruensibus quom est obseruata. De qua sane merito gaudet, & Quinc oCantonibus illis cogratulantur omnes per orbem terraru Catho Eniondilici,quod non dubitarunt pro fide Catholica uiriliter assectenda,si
273쪽
i; aer , ET SCRIPTA MARTINI LvTHERI corpora,suas uxores liberos ac tota patria suam in ultimii ex tanere discrimen Unde et Deus pro ea pietate gloriosos eis retribuit de hereticis triumphos,ut cogerentur ipsime fateri,antia Quin Cantonum fidem esse uera alc indubitatam Merentur Maliam Duo terer laudem Quinc Cantones illi, quam nulla posteritas reticere do
imi hostς bet, quod eorum taenuitate 5 opera sublati sunt de medio duo Eςς'osila a finii deterrimi hostes Ecclesiae, Viricus Zuinglius,&Joannes Oecolampadius. Qitoriam prior in primo statim praelio cisus 8c exustus est: Posterior uero non longe post tanto moerore animi confectus est Basileae, ut scortu suum quod ipse Monachus Ap
stata pro uxore habebat,inuenerit eum mane mortuum inlecitor es. no suo. De quorum interitu, sic rescripsit ad Ioannem Cochlaeumrin, qui posita ex Anglia Clariss uir Thomas Morus, supremus Regni Cancebmut μ ii larius. Postquam Georgius in Angliam redhi, coplures diue
hac sis temporibus epistolas abs te accepi. Postrema caduit, quam de
, , ,1.s te Tuinglio Sc Oecolampadio scriptam misisti: Quorum nunciata xp Dp mors laetitiam mihi attulit. Quanquam enim dolcndi causas resia 's quere nobis heu nimium graues,propter multa, qu ne sne horrore eloqui possum, d nemini sunt ignota nec audire homines pia sine prolando gemitu debent. Sublatos tamen e medio es tam immanes fidei Christianae hostcs, tam accineios ad Ecclesiae excudium, tam intentos ubiq; in omnem perimendae pietatis occasi nem,iure gaudere possumus.
Uerum ubi intellexit maximum Turcarum appa- ratum N exercitum appropinquare, ad inuaden.
dam Ungariam tet Germaniam transtulit eam Dielli non Spirae, sed Rati onae celebrandam, ut esset ipse Caesar propinquior ita hosti Christiani nominis,et citius resistere possit. Conuocauit igitur omnes Principes accitatus sacri Ro. Imperit,in supradictam ouitatem imperialem, Rati onam, quam Danubius praeterfluit in Bauaria Inter Principes autem Electores personaliter compa ruerunt, post Imperatorem Carolum, d Regem Romanorum.
Vngariar a Bohemia Ferdinandum, Alberius Cardinalis Se
274쪽
Archiepiscopiis Mogutinus, Ludovicus Comes Palatinus Rheni, Dux Bauamae,5 Ioachim Marchio Erande burgensis Dux Ste-itias c. Ex Episcopis,Sal zburgensis A ridentinus Cardinales, item amberg nsis, Herbipotensis, Spire sis, Augustensis, Pataviensis, at isponensis, Mindensis, tenensis. Ex ali)s Principibus, Duces Bauaria Comitest Palatini Rheni, Fridericus Uuilhelmus, Ludovicus, Otto Hericus, d Philippus: Dux item Saxoniae Georgius, Dux Brunsvicensis Henricus, Lanigrauius Leuchtebergensis Georgius: Comites praeterea b Barones non pauci, Abbates item Ralia Praelati. Multi aut per suos Oratores comparuerunt, quemadmodum N ciuitates liberae nc Imperiales. . At Luthea Conuetus
rani Principes cum confoederatis suis seorsum conueneriit Suein Lux inerano
fordiae in Franconia Ad quos Caesaris cosensu proseisti sunt Ouo b di: ' 'Eleeiores Moguntinus N Palatinus Rheni, ut cum ipsis tractarent de maturando aduersias Turca. qui iam cum maximis copthsan Ungariam peruenerat auxilio quod in Augustensi Dieta promissum fucrat. Quantum uero apud eos profecerint, non est uulgo cognitum: Retulerunt autem Caesar Ratisponae . Vbi Sc alio.
rum Regum ac Dominorum Oratores erant, Curiam sequentes
Caesaris. Inter quos erat Thomas Cranmerus, Orator Regi Tho C a. Angliae, qui secum ex Anglia attulerat librum, in quo accuratis si merus An. me probabatur Regis Angliae , diuortium Mnouum Matrimo glus. nium. Quem cu tradidisset uidendum Ioanni Cochlaro,is breuissime ad omnes Rhetoricas argutiarum amplificationes,illi respondit priuatim. Et quanquam Anglus ille acutus ac eruditus erat Theologus S Sacerdos,ad scripta tamen Cochlari non respondit: Qui tum familiariter saepe cum illo colloquebatur. Erant prae Condena/terea in eadem Dieta R. D. Cardinalis Campegius, Legatus dei cuiusdalatere,&D. Hieronymus Aleander, Archiepiscopus Brudusinus, Nuncius Apostolicus. Ad quos deIatus fuit liber quidam hominis
eruditi, qui Lutheranos cum Catholicis concordare in do strina nitebatur. Ucrum dum abrogaret multa Catholicis,iamdiu obse uata,repertus est in multis iudaizare Liber ita Veius,iusius Cardinalis legati, S AIeandri Nuncia Apostolici,a quibusdam Theologis Hispanis quibus additus erat Cochlsus,examinatus, eorum iudicio reiectius fuit, uelut iudaizans: iandoquidem 5 autor
eius ex Iudaismo ad Christi resigionem conuersus iterat. At, si
longe peiorem reperit ibi publice uenalem librum Cochlarus,cum et oiuia hac inscriptione. De Trinitatis erroribus,libri Ull. Michaelis Ser Trinitatem ueti Hispani. Quem cum attulisset ad D. Io. Quintanam, Theo Personard.
tuum eximium a Caesareae Maiestatis A consessionibus, uirum
275쪽
Hispania is aegerrime tulit indignitate enis res, tum quod autor HI sibanus estet quedc de facie se nosse dicebat tum quod impiis sinisat inauditae in eo libro essent haereses. Mox itaci cirrauit, Pest, lentissimu illa librum supprimi,ne amplius uenderetur. Verum Ioannec eodem tempore insurrexit aduersus I cclesiam quidam GrenianusC-PRRVβ ex terra Iuliacensi Ioannes Campanus, qui Lutheri discipulus perbiennium fuerat uiuenbcrgae. Is cosdem fere errores de Trinit te asleuerauit: Cui etiam Lui hcrani o Lutherus ipse restiterunt, ut non possit haeresis illa ullas acquirere uires At uero Georgius
v A is, ut ius Germanus,ex oppido Uachi quod Lanigrauio Helib-
Lutheris uiniaret oriundus, qui X annis misere Lutherizauerat, ex Ie in ad Ec estione ueterum Theologorum sanctorum , patrum, resipiscere clesiam re tum coepit, ut non omnia probaret amplius quae docebat Luthe-
s-- rus. Quod ubi percepit Lutherus cum suis,essiecit,ut ille e Nymeco quod oppidum tribus distat Miliaribus a uitlcnberga ui ab duceretur captiuus uittenberga turri , inclusus aliquandiu de
. i. . inebatur in carcere,haud secus atq; malefacior aut haereticus.
is viis. , usistitR I inquiri Lutherus ac discuti omnes uiceIn librositum inqui chartasclio epistolas,si sorte inuenire ibi posset aliquid, in quo ille
sitio. iuste accusaretur: Maxime uero cupiebat reperire nonnihil iudici de Campano illo, qui mensem unu Nymcci apud uicelium sit rat. Cum uero cxcussis omnibus angulis nihil prorsus accusatione dignum inueniretur,dimissus est liber uicelius. Qui domum, uersus,ac aegre ferens eam captiuitatis ignominiam,accepit literas a patre siro. ach, quibus reuocabatur in patriam. Ne autem clam aufugere uideretur,pelint missionem a Principe Electore Saxonis, qua concessa, rediit in patria. Verum Luthcrus 5 sui inculcam res doctrinae suae ab illo coeperunt eum N an destinis Nisanis Erlardia ius criminationibus insectari, cum alibi, tum maxime Ersordiae, ubi is olim Philosophiae operam dederat in publica Academia, in qua iam profiteri bonas iteras intendebat. Ne igitur ullum ibi uel contionandi ad populum, uel docendi in scholis locum obtineret, enixe curauerunt Lutherani, Iu locus Cocus, qui se Iustum Ionam uocat,sacerdos uxoratus, ac Duo Apostatae Monachi,Langus Rgidius. Quibus ille cedens, rediit ad patrem Cum uero sibi tutum non si et,co in loco contra Lutheranos uel agere uel scribe P tronu re, aliunde sibi Patronum quaesiuit. Quem Moptimum inuenit, ut VWiςHil rutri pium religiosum alci potentem, Dominum HOygerum, Generosum Comitem a Manstat, qui uel in medio Luthera noruna egregie tuebatur eum Istebit. Ubi uir illese cum sit ingeniosus acu tus, disertus, linguarum Graecae dc Hebraicae insigniter peritus, iuuenia
276쪽
ANNO MIN pl. D. XVII. 233 iuuenis praeterea aetate aborum tolerantissimus: Multa in Lu-iheranam se iam atq doctrinam scribit ordit opuscula, quibus Germanos a perniciosissima secita illa absterrere, in uiam reuoca re,satagit,atq; id facit non paruo coem profectu multorum. Multa opuscula quidem Lutheri dogmata impugnat,ied nullum uehementius co Vulςςlij piosiusue aut crebrius, quam illud, quod reieciis bonorbi opcrum studi j ac meritis, ut fidem extollit Aduersias criminationcs Lu- theranorum,ardidit quandam Apologiam Teuthonice, Confutationem quandam Latine, aduersus maledicum calumniato irem, Iustum Ionam, quem reditus Iu locum Koch seu Cocum uocat. In eundem scripsit postea Jc alium librum Teuthonice, quem de Catholica Ecclesia inscripsit. Ex quo paucula est enim bene prolixus hic recitabo, qualatum ad Trinitarium pertinet haereticum, Io.Campanu seu Campensim Ait ergo. Iclcirco mentiris,COce, vessi quod Campanus sectam suam apud nos Nymeciemuderit.Testis inlustum est Deus, Campanum illum nemini ullum uerbum de proposito ona Iodo suo Nynieci dixisse:sed id unum egiis propter quod aduenerat it cum Koch Orthodoxorum patru libros perscrutaretur, nescimus uero quam ob causam Mecum sane raro uel conuersatus uel colloquutus est. Neci ego ex omni eius sermone unquam considerare potui, quod Trinitarius fieri uellet. Id uero statim percepi, quod non stet amplius Lutheranus Quapropter id quo Mentiris, quod is apud nos occulte latuerit:Nillil ibi facitum est in occulto aut sis spe sto,necpquicquam impie aut inhoileste. Id de quo testor omnes Incolas lolius oppidi Sed esto, sit Archiblasphemator Christi Campa nus, Ubi,qusso,aut a quo didicissi Apud nos fuit septimanas Qua Σ' .
tuor apud uos annos Duos. Et non nos,sed uos docuistis eum. At T illi, enec uos illud eum docuistis. Esto ita: Atqui reclusite ianuam ad ex Luth. illum errorem tam abominabilem atq; horrendum Ego an uos: Hic sane apparebit quisnam sit Campanicae haereseos reus, Quandoquidem ille tam diu uittetabergae permansit atq; nidificauit. In quo sane nido adhuc incubat Struthio Camelus,uir ille, qui modi Lurb. in lib. cum tenet de hoc uerbo Homousion,atq; palam scripsit,sibi h ictio. φη
cem 1 rinitas, in Leuthonico non placere. An non potuit etiam
Campanus ex tali primum ouo prorepere Haec ibi uicesius. Caeterum Hispanus ille Michael Serueti, alias Rcues ab Aragonia, ultra II. libros supradictos, Duos eodem anno Dialogos Altu, sedidit. In quibus argute Macute ex scripturarum diuersis locis, o Scrutis nouam de Christi carne Theologiam docet Nempe, quod Chri ti. stus tam iuxta carnem, quam iuxta biritum habeat substantiam aeternam, & quod in eadem Lbstantia, in qua tam iuxta carnem,
277쪽
23s Ac τ E sc Ri PT HAR NI LvTΗr Riquam iuxta spiritiam nunc est, suerit anta in cedo creator. In prae fatione uero ad lectorem sic ait. Quae nuper contra receptam de Trinitate sententiam, septem libris scripsi, omnia nunc, candidelector, retractio: Non quia falsa sint, sed quia impersecta, Nisan-
qua paruulo paruulis scripta. Precor tamen, ut ex illis ea teneas, qua ad dicendorum intelligentiam te poterunt iuuare. Haec ille, homo nimirum acris ac uehementis ingenii, qui Gricae quo ac
Hebraics linguae peritus uidebatur. Sed hic est comunis omnium Morbus sere nouorum Theologorii morbus,ut linguarum peritia tumidi, nouorum , cliterat scriptura sensui, quem non ex probatis doctoribus, sed Thςψ'Qg ex capite suo sibi Tngunt,innitentes,contemptis Sc sanis patrum expositionibus 8 solidis scholasticorum Theologorum informationibus suae confidunt prudentiae sed pro mobilitate ingeni fin-
stabiles, ut facili momento per nouam adinventionem, priorem sententiam suam, quam primo inuentionis calore laudaue ant, mutent,uarierat,augeant aut minuant:Iuxta illud Iacobi Aposto-Lutherus i. Vir duplex animo, inconstans est in omnibus uias suis. Sic Scmultos hae Lutherus nimis uehemens pi uia in contentionibus,multa, to t. s. ii. 'rcnsi in Odu,currenti committit calamo, quae si maturius con*dcrasset, non tot tam horrendis alioru erroribus ansam Noriginem praebuisset. Quae enim sepra ex uicelio recitata sunt,ea ScCochlaeus Philippo Melanchioni obiecit. Haec enim sunt uerba' Lutheri in D. Iacobum Latonium olim aedita Nec est inquit quod mihi Homousion illud obieetes,aduersus Arrianos receptivi Non fuit receptum a multis iisdem prsclarissimis. Quod Sc Hieronymus optauit aboleri Adeo*non effugerunt periculum hoc
inuento uocabulo, ut Hieronymus queratur nescire, quid ueneni lateat in syllabis cliteris. Quod si odit anima mea uoce Homou son, 8 nolim ea uti,no ero haereticus,Quis enim me cogit utiliae.
Calumnia At Cochlarus quodam in libro acriter ab hac calumnia Hier I uili inci nymum defendit, Lutheriamin de salso conuicit. Non enim de Ho- Hieron mous .sed de H postasi dubitabat Hieron mus in sua ad Dam sunt Papam Epistola, in qua eum per Homousion Trinitate ora bat,ut responderet. Qua autem ratione Lutherus oppugnat Homousion ,eadem oppugnari posset haec vox, Trinitas. Quia ipsa in sacris literis no est exprella Quemadmodum nec ista,Tres personae Stultissime igitur pariter imprissime quida ex iis Poeticis Theologis dixit Tres persenas res Chimeras, Qui Luthera de Homousio audaciam imitatus est. Lutherus enim Arrianos ii Ihoc iustificare ausus fuit,quod noluerunt Homousion quam uocat Prophanam uocem recipere. Interea, dum Caesar RausPOnae
278쪽
simul cum Rege statre, alijsc Principibus ae Statibus Imperit,de radi e
rerum summa,& de salute Germaniae consultat: Turcaru Vran. ix0 CP nus maximis cum copq per Ungaria uerlu Hultriam,ut Vienna ciea,. rursus obsideret,contendebat Attaesar, misso illuc ualido praesiν
dio festinatu iampridem August promissum a Principibus 8c Statibus Imperii auxiliu exiges,e Burgundia quo G ex inferiori
Germania egregium accersivit Equitatu Accurrerin itas plurimi dici e Germania milites uersus Viennam: Quorum omnium
Duκει Imperator per sese uoluit esse Caesar, qui Turcarii Tyran
aio iam densiciauerat suum aduentu ad ineundia cum eo praelium. At Turca,qui totis uiribus cum uniuersis cophs suis parui circa L Gynsa connes Austris oppidis,nomine Gynsam oppugnabat multis diebus ira Turcas cum expugnaren6 posset, miratus praesidii uirtute,euocauit in col 'ς
loquium oppidi Praefectum,uirum strenuissimum ac Regi Ferdinando delissimum, in uulneribus, laboribus*s uigiliis confectus nam die noetu, poppugnarum fuerat oppidum animi uirtute Turcis admirationi spectaculo duit Ubi uero accepit p., Tu Turca, aduenisse iam ipsum Caesarem qui Ratispona serius di Deatum. cessit propter afflicitu casu equi crus, quod fomentis Thermarum curabatur, tenna usq; a qua IX. Miliaribus distabat oppidum Gynsa immemor addicti praelia, Iuta obsidione, turpi fuga retro abiit, cum esset alioqui bellicae gloriae auidissimus. Ne tamen impune aufugeret,Cesar XUll. Milia Turcarum, qui populando moram fecerant,assecutus, internicioni eos dedit Uiniistb deinde exercitu, quem sane pulcherrimu ualidissimumc habebat, adco, ut multis saeculis Germania maiorent alc instructiorem non uiderit: relicta Germania, in Italiam rediit. Eodem anno scripsit Teuthonice aduersus Catholicos Ioannes Bugenhagius Ponacra Liber Poarius Apostata, quem pastorem Scipiscopum suum uocat Uuitten meranico.
bergenses , libria maledicitis mendaciis ει odiosis caIumni: Ne ira furc. num, Cui titulum secit. Aduersus fures Calicis. Reprobat in oti i acerbissimi communicationem Laicorum sub una specie Zo crificium Missae, quod pro uiuis at defundiis ossiertur Ut autem Laico S in fauorem sui Sc in odium Cleri totius concitet, excusat Laicos, tanquam per ignorantiam fecerint, , iniuriam a furibus
Calicis hoc est ab Episcopis Sc Clericis,passi fuerint Episcoposuero mox grauiter accusat,dicens Episcopi uero qui Christi man Accusat
dὸtum nec uidere nec audire uolunt nec curant quod Apost oti dios Epiis utra nc speciem docuerunt Ne . Haec Apostata ille pestilentissitas QP mus, qui uelut Emissarius ac equus hinniens, saepe abissi ad tempus ς Wittenberga, ad ignas Mopulentas urbes Maritima. quae Stagnates
279쪽
metanus. nibus locupletamS,lecure nunc uiuenbergae opibus illis fruitur. Caeterum grauiter ac crudite respondit Teuthonice libro eius
eximius quidam Theologus, ordinis Praedicatorum, Doctior P. Mich- Michael chus, quem ob probitatem Sc cruditionem in Praepo-ς VςhVδ situ Hallensis Ecclesiae in Saxonia a sitimpsit, sibi pin Consiliarium ascivi R.8 Illustriss. Dominus, Cardinalis Archiepiscopus Moguntinus ac Magdeburgensis. Quoniam uero prolixus est iber ille, hic ex eius Principio tantum paucula, uesut gustum Verba e quendam propinantes recitabimus Uulgatum est, inquit pro-hi contra uerbium. Qtii malam habet causam,is eo magis maledictis prote Pomeranu uit:Et cui deficit ueritas,is nititur medaciis. Iuxta hoc prouerbium
agit autor iste in toto hoc libro suo,qui in principio, medioc &ί-
ne,candem ubi iantat cantilena:Hoc est,undic resertus est protervis criminationibus,contumeli js,maledictis & mendaciis. Quae si a ueritate, quae reliqua est, separarentur, admodu exiguus foret libellus. Qui si calumniandi gratia scriptus est satis artificiosem hahet initium: si uero propter ueritatem declarandam at inquirendam scriptus cst, autor merito rem aliter aggressus esset Etenim in omni causa optimum fundamentum est,critas,at hanc omisit ille,&Iibrum a naendacias incepit. Calumnias igitur eius domu remitam ntum temus donec se probet mendacia. Quod si nesciat quid proba
: 're debeat, nos haud grauatim deum docebimus. Primum sane
propositi probare debet, quod Calix ex mandato Christi sit omnibus Chri-Pomera, stianis ad salutem necellarius Hoc ipse cum sitis halienus non fecit,
nus nc unquam facere poterit. Haec enim uerba Christi. Bibite ex eo V. omnes: Non omnes tangunt Christianos. Quemadmodum nos
'' 8c alite Euangelio,rum Marci tum Lucae efficaciter probauimus. At esto,sint haec uerba Christi ad omnes dieia,probare tamen d hece esse necessarium praeceptum.Quod si hic sitos consuluerit,inueniet praecipuos sectae suae id negare, at dicere, quod Christus nec alteram, neque utranc speciem praeceperit, eo quod dixerit. Quotiescula feceritis. Deinde concesso Misto,quod ea uerba sint necessarium praeceptum,probare debebit,quod ad singulos in spodie diei sint,& non ad omnes in genere: sicut dic id est illud Cres cite Sc multiplicamini. Rursus, hoc quom concesta,quod ad singulos in specie diei sint,probare aeterius debebit,omnia huius mari dati uerba ad sin gulos pertinere: Sunt enim hic multa,consecrare,
offerre, edere, bibere, in memoriaticius sacer Atqui nunquam Probabit
280쪽
probabit hoc, nisi uchi unicuici rusticorum consecrandi munus imponere. Denicis concesto Misto, adhuc tamen ulterius probare debebit, quod Christus Deus MDominus noster, in casu necessi ratis et perlaesi,non reliquerit nobis mandatu istiid liberii, quod o Ecclesia in tali casia no habeat potestatem faciendi ordinationem. qua tale periculum evitetur. At ne hoc quidem probare poterit: Nos autem contrariu ex sacra talptura postea probabimus. Haec in principio libri sui Velius contra Pomcranum. Mum uero s-sar contra Turcas praeliari molitur,moritur non longe a uitiei,
herga in loco uenationis Inclytus Dux Saxoniae Ioannes . Prin. 2: ζ' ceps Electior. In cuius unere duas ad populum conciones habuit, oh
ac scriptas inducem ardidit Teuthonice Lutherus. In quaru priore Duscdcio Thema e Pauli prima ad Thestiat In posteriore ex prima ad Co ne Luth. rinthios Epistola mutuauit ac decIarauit.Caeterum in utranci scri Thsi .psit breuem Postillam ut uocant Teuthonice Cochlaeus ad Illii ' ς' 'sitiem Principem, Dominum Ioannem ab Anhali, qui tum non leui in periculo uersiabatur, dum Lutherus per Nicolaum Hausi man quem pro concionatore Dessauiam ad illum mittebat, cum a Catholica id stibvertere,ac in sectam sitam,uelut in nasiam allic re quaereret. Ostendit ergo breuiter,5 quam uagus ac phanaticus in priore,5 quam lubricus atq; inconstans fuerit in postcriore illa
concione Lui herus: Ita ut nemo secure ei uel adhaerere uel credere
quicquam possit Uerbi gratia. Lutherus ait, Quid contrista Postillamur de morte aIiorum, uel etiam de nostra Nam homo aluum Cochlaei moritur, neq; tamen totus homo, sed altera pars tantum, nempe cotra duaa
corpus. In morte autem Christi est ipsemet filius Dei, , moritur illδ Qcio Dominus omnium creaturarum. Respondet Cochlaeus. Quid hic uult agere Lutherus Nunquid in Christo plus mortuni suit, quam in nobis hominibus nioritur In nobis moritur tantum corpus, ait Lutherus fateor, Quid autem in Christo amplius mortuum fuit, quam corpus Nunquid Sc anima eius, immortalis Se imprecabi lis,mortua uiti Aut mortua est eius impassibilis omnipotens diuinitas Qiiemadmodum igitur no moritur totus homo:ita nec totus Christus est mortuus. Rursum ait Lutherus Deus cogitat Ate Momnes alios,quicula 'aptizati sunt , in Christo dormierut,ducere secum quia inuoluit eos in ira orte Christi, Scin eius resurrectione Spraehendit, non dimissurus os subicrra. Respondit Cochlaeus Oico adhuc,ut supra. Quoniam Lutherus no potest scire cogitatione Oci, ne consiliarius eius unquam fuit, sicut dicit Esaias. Hoc quidem uerum est, quod Deus non dimittet subterra te. O. nec,Christianos, neque aganos, Turcas aut Iudaeos. Oportet