장음표시 사용
611쪽
possent, deinde diligentiore habito tractatu, ei constitutioni aliquid additum esse. Prior constitutio priori innita Codici periit, additamentum migravit in eodicem repetitae praelectionis, habeturque ι. MIt. C. comm. de legat.
eis. Nec est quod aliquem turbet, quod Τribonianus ibi flectem proponat, ubi legatarii haeredes dissenserint circa electionem. Nam hujusmodi speciei & iure veteri Iocus esse potuit, si testator ita legaverit, ratio, aut
eo mortuo : 0Ms haeredibus servum, quem opta-Φerint , do , lego. Itaque ex d. I. ult. non sequitur, ut jam ante Iustinianum legatarii haeredibus jus optandi fuerit. HEIN. Optare servum Quod de servo hic dicitur, exempli id causa dictum intelligimus, atque ad rem quamlibet, cuius optio legata sit, pertinere, d. i. iat. C. eomm. de leg. Sic passim videmus , in optionis legato tantum servorum mentionem fieri: & Papinian. in I. actur 77. de rex. Iur. servi optionem refert inter actus
legitimos , non quod non idem fuerit in alia rum rerum optione legata 3 sed quia plerumque servorum potius,' quam aliarum rerum optio legari solita erat: unde & de eo saepius urisconsulti & consulebantur & scribebant, id quod manifeste apparet ex lectione totius
Sorte hoe e se dirimendum Si plures legatarii,
vel unius plures haeredes in optando dissentiant, unus forte, qui optet, constitui , cujus optionem caeteri ratam habeant , expresse cautum est d. I. uti. C. eo . de legat. Frequens autem admodum etiam apud veteres fuisse sortis & fortunae iudicium, ex variis Jurisconsultorum responsis elucet: Issed eum I . deju- die. I. generaliter 24. g. quid ergo I . de Mete. ἰib. quamquam vix , ubi negotium animi iudicio explicari potest: de quo nos lib. I. select εκα s. e. Is . Utehantur , antiqui & micatione
di digitorum : Varro, Meandum erit eum Graeco, utrum ego illius numerum , an sile meum sequatur. Cicero r. de osse. Sed quasi aut forte aut micando victus , alteri eedat alter. Suet. in August. e. 13. Patrem tr 'lium pro vita rogantes
sortiri aut micare jusit. Quando autem & quibus casibus res dubia sorti permittenda sit, ab hoc loco, alienum est quaerere. VINN. In loco Suetonii alii legunt sortiri aut dimicare: Sed micare habuit Codex MSC. Salmasianus. Sic res olim in foro, sic carnes de lanio micando emebantur. Quod Turcium Apronianum, V.C. Praesectum urbi, utilitate suadente sustulisse, ex marmore veteri intelligimus. Vide plura apud Casa ub. in not. ad Sueton. I. c. HEIN. 2 4. Legare autem iliis solum potest, cam tu
TRansit hie Imperator ad partem princi
palem huius tituli secundam , in qua agitur de personis, quibus legari potest. Sic autem initio definit legari illis ' solum polli, cum quibus testamenti factio est. Non ait, qutestamenti factionem habent; quo soli proprii significantur , qui testamenti faciendi jus ibbent a ut ostendimus supra in s. testes sum de test. ord. sed cum quibus testamenti Laestest : quo continentur etiam qui ipsi testamea tum facere non possunt, modo jus capita iex alieno testamento habeant. Quinam auteo isti sint, docetur s. extraneis A. prac. fit. D:
iis , qui capere non possunt, dictum est in hi redum institutione. Olim hac in parte Eoa- nulla inter legata & fideicommissa distentia fuit, poteratque quibusdam incapacibiis i- dei commissunt relinqui , quibus legari οφ poterat, vel propter conditionem libertiqua' iis, vel propter leges Voconiam, Juliam,
piam , aut similes quibus capere , aut in capere vetabantur: qua de re forte ueritata'
fra is, tit. de Mela. bae. Illud nune Icimo, legibus istis & differentiis in ea pactum svis iis, nullum amplius hac in re discrimen idyς. legata & fideicommissa superesse.
Jus antiquum de incertis personis
2 s. Incertis vero personis neque legata ηt MMeicommissa olim relinqui concessum erat. N 'ne miles quidem inrerrae personae poterat reliηρος re , ut divus Hastantis resse si . Incerta αμα persona videbatur , quam incerta opinione με 'su. testator subietebar, veluti si quis ita o Mi Quicumque filio meo filiam suam in matti monium dederit, et haeres meus illum fundo'
dato. Illud quoque , quod ais relinquebatW, post testamentum scriptum primi eonsutis MAM ti essent, aeque incertae pestsona Iegari videbat ex demque multa alia hujusmodi species sint, 'berta quoque ineerta persona Moa videbatur ρηρή ri 3 quia placebat, nominatim servos liberari Sub certa vero rimanstratione, id est , ex strii personis incerta personis recte legabatur e verutis Ex cognatis meis , qui nune lunt, si qui liam meam uxorem duxerit, et haeres meu i tam rem dato. Incertis aurem persuis legato Uti
612쪽
Meleommssa relina, σ peν errorem solusa, repeti ηοη posse , sacris constitutioaetbνι cautum erat N o T AE. s. Ineretis personis Receptum tamen suit, ut pauperibus, ι. 14. C. de epise. σ cIer. civitatibus , 1. 36. ad SC. Trebeli. I. Q. de Ieg. I. corporibus & collegiis licitis, ι. I x. C. de har.
inst. I. r. 6. I s. ad Treb. relicta, rata essent. COMMENTARIUS.
t Exponuntur alἰquot Ioci ex quibus falso quidam
eoUigunt, etiam Jam olim reditatem legatumin incertis personis relinqui potuisse. E De Iegatis relictis civitatibus, municipiis , eoI-legiis, pauperibus. 3 Cur ejus , quod incerta persona relictum erat, per errorem soluti non esset repetitio.
I cervi personae olim neque haereditas , ne
que legatum, aut fidei commissum relinqui poterat. Ulp. tir. . g. 3. σ tit. 2 . f. i certa I 8. Paul. 3. sent. 6. Ratio haec erat, auctore Ulpiano d. tit. 22. f. 3. quoniam certum esse debet testantis consitum. Sic enim verba legis duodecim, Ut quisque tegasset, veteres interpretati sunt, ut quilque certo con-slio ae solido judicio statuerit, &c. At haereditatem bonave sua magno laepe labore quaesita relinquere incertae perso uae,iam certi conis silii non est, ut potius species quaedam dementiae esse videatur. Non est contrarium , quod Marcianus scribit, tale legatum utile esse : Π- is , qui testamentum meum obsignaverint , barer meus decem dato, ι. si quis I . de reb. dub. Nam
quod futuris signatoribus seu testibus legatur, id non incertis , sed certis personis relinqui
intelligitur, Etsi enim tunc incerti & testatori ignoti sunt, cum is privatam voluntatem Garra scribit , tamen non possunt non esse CC rei eo tempore, quo proprie testamentum fieri dicitur , hoc est , c im solemnia pera-giantur , quibus adhiberi testes uis sciente testatore & rogante non possunt. Non obstat quoque i. i. tempus εχ. f. r. de bar. instit. agitur enim ibi expresse de institutione certae per soriae , quam di testator proprio nomine des gra avita. sed quia plures erant testatori eodem Domine amici, non apparebat, de quo sensit Let et cujul modi in caula audienda est probatio
vol untaris I & qui probare poterit, de se sensista de iunctum , admittendus, ata. I. Disa 33.
f. I. de cond. UT dem. quamvis totam exceptionem illam , nisi ex aliis apertissimis probationi-
bus fuerit revelatum pra qua persona testator sen- erit; responso lurisconsulti adjectam a Tri-
oniano nullus dubitet, add. Anton. Fab. r. O . rs. Magis videtur obstare I. s. de reb. diab.
Respondet Donellus, proponi illic legatum
aut fideicommissum relictum incertae quidem personae , sed ex certis tamen ; quod etiam olim licuit, ut statim audiemus : quippe verba illa fideicommissi, Sive quis alius res truti nem mibi impetraverit, cum Juliano di Caio sic interpretanda , si quis alius ex amicis quorum testator mentionem non secit. Alii putant , etiamsi quis alius curaverit testatorem restitui, non minus fideicommissum deberi,
Iasi pro beneficio, quod speratur, datum.
orro ex hoc jure manavit , quod nec civitates , nec municipia aut collegia haeredes in D ititui aut legatum capere potuerint, Ulp. d. xit. a. f. . Plin. lib. s. epist. I. ad colvisium: Nee haeredem inquit, institui , nec percipere posse rempub. constat. Caeterum postea , ut haec corpora
legatum capere possent, permissum fuit, etiam tempore mediae Jurisprudentiae . t. si qui 3 3 in M. t. si barer 33. f. r. ι. i. A quid 117. I.
eivitatibus xxx. de legat. ι. eum senatus 2Ο. de reb. dub. I. omnibus χε. ad Treb. Α Nςrva hoc
primum introductum , post deinde a senatu auctore Hadriano diligentius constitutum fuit,
Ulp. tit. 1 . f. eivitatibus. 28. Paulus Marco
id tribuit, d. ι. eum senatus. et O. In propriis nominibus facilis est auctorum Iapsus. Tamdem etiam concessiim , ut civitates & municipes haeredes institui possent, L haereditatis. I 2.
C. de haer. inst. quod aetate Ulpiani & Pauli
nondum obtinebat, ut liquet ex fragmentis ejusdem Ulpiani t r. Q. f. 4. σ d. i. emnibus 26. ad oeb. quibus locis hoc tantum traditur, fideicommissam haec editatem municipibus restitui ex Senatusconsulto Aproniano. Ea demdenique rationem habuit, quod legatum pauperibus relictum non valebat: quod nunc firmum ratumque omnibus modis habetur , daturque jus ti nomen haeredis episcopis , oeconomis , Xenodochis : nomen, ut sint haeredes: jus , ut debita exigant, creditoribus haeredit
riis respondeant, pauperibus relicta dividant, i. id quod 24. I. si quis 4y. g. r. σ seqq. C. de Episc. ex Cleo. Cyn. Bald. Salic. in d. l. id quod
24. Bart. in I. s. de reb. dub. Tulden. ad tit. C.
de incert. VINN. Hujus juris historia non satis accurate exponi videtur a Vilinio. Quamvis enim Vlpianum sequutus, a Nerva antiquum ius primum mutatum esse existimet; id tame unon satis conciliari posse videtur loco Plinii, quia sua aetate nondum capere potuisse res publicas tradit, idque sub Trajano, ut videtu . Nam
613쪽
Nam in eadem e stola r. lib. s. liberali tatis ac funus meum venerse, aut: auἰ flIam rum munificentiae erga Novocomenses mentionem rem duxerit, et haeres meus illud dato. Ulp. tit. facit, quam iam post consulatum ostendisse 24. g. incertae r 8. Et notandum in exempla videtur , uti ex marmore apud Gruter. P. Proposito demonstrationi expresse addi hac CCCCLIV. tk MXX. VIII. adparet. Primum verba, qui nune sunt: alioqui incerta attacessio SC. Permissiim videtur ut caperent civi- foret demonstratio. rates fideicommissa, idque sub Hadriano, con- Per errorem soluta repeti non posse) Hic locussule Apronio, anno Christi ri . vel o 3. Sub confirmat id , quod ante diximus , ex subtili eodem & legata civitatibus relicta SCto. fir- tate quadam juris civilis hoc esse , quod i mata. Ut P. Fragm. tit. 24. f. 28. Unde legati certae personae legari non potest. Neque enia hujusmodi exemplum exstat in I. ro I. f. de ieg. ratio naturalis impedit, quominus verbi ia-3. Postea D. Marcus id jus etiam ad collegia, sa , ei, qui filiam meam aliquando urotta I. 2Ο. Is de reb. diab. immo etiam ad vicos pro- ducturus est , haeredem meum aliquid dare j. Lulit, ι. f. i. F. de legat. I. Denique&-- beam. Proinde ex hujusmodi relicto et redes institui potuere civitates non demum olim nascebatur debitum naturale, id est, Pper Constitutionem Leonis Thracis , ι. I 2. C. res ex tali voluntate naturaliter obstringet de bar. inst. sed jam temporibus Pauli , id est tur, quae causa est , quod Imperatorum Severi de Caracallae, ceu ex ι. III. m. de tegat. titutionibus cautum fuerit , ne ejus, quod ist1. colligimus. HEIN. certae personae Iesatum erat, soluti per et . stuam incerta opinione Incerta persona hic rem repetitio euet: quippe naturalis Gligi dici cur, quam testator animo tuo incerta re tionis hie certissimus iure quoque civili caeca opinione subjicit, id est , cum mens & tus est , ut impediat ejus , quod ex ra , cogitatio testatoris nullis certis finibus cir solutum est, repetitionem, ι. m. i. st cumscripta tamquam in immenso atque inii--io. ἐὸ obi. σώ. Christis. Π vito vagatur: nam si mens eius certo numero 4. so. num. 4. erratque adeo m i*M personarum , quas omnes novius terminetur, Paetus, hune locum restringens ad leg i incertitudo personae legatarii legatum non V1' pietatis aut teligionis intuitu retia Vtiat, ut exempla subjecta demoniisan . quo in errore Iryn sing. non iusti α sui primi consules d signari Puto, hoc e em' existiniat Bachovius. plum ad eum pertinere , qui vel ante canui- datorum numerum constitutum, Vel cum ς03 T E x v a s . non nocet, incertissima opinione dixit, qui
primi consules designabantur. Quod s e coniti- Jus antlquum de petisthurno allata
tuto jam candidatorum nummo , quoS tellator novit, ei qui primus conlut des 4 ub iustrix, Ps uoque alieno ismiliter centum legaverit, magis est ut hoc lςgatum Ietabatur. DI autem alientis posthumm , M valeat, ut reIictum uni ex certo Persiauaru ia tu, nter δεον haeredes reflatori suetum 'numero cum certa demonstratione . ideoque ex emanet to 'Io eonceptus ν 3 a 'Libertas quoque incerta persona Antea di ita Daneus erat posthumus avo. ne milicem quidem legatum aut fideicommil- sum incertae personae relinquere Dotuit se, etsi NC T AE. militum testamenta nullius adstringebantur juris civilis lubtilitatibus : cuius tamςn gςne- ας. Ex manestato 'io eanevsus Ali esse 'ras unum hoc fuit, quod incertae Pers Da ις' posthumorum diversa sunt gener , pati non potuit. Aliam nunc iubiici quidem gradu: : v. Cujac.
luris ampliationem , quod nec libertas, cujus summus alioqui favor temper fuit, incer- Co MMENTA Uus. tae personae dari potuerit , addita ratione, quia placebat nominatim Iervos liberari, quod vi- r Psbumo, es simile, ineretis personin Mi mdetur cautum fuisse lege Fusia CaniniM UI P. non per omnia eodem fure eum bis ceU ιit. I. b. Mu. x Psbumi ritent qui π eorum diverse Sub certa oeia demonstratione in Ex certo personarum ordine aut numero cum certa de- ου ' Ut in utero sunt, sive posthumi, RI 'monstratione legari incertae personae etiam alieni quam sui, in haereditatς iram olim jus fuit , veluti: Ex eoilegis meis, qui ma semper pro iam natis habiti : μ' nunc sunt, aut: Ex cognatiι meiι, qui primias ad N capaces haereditatis sibi ab intestato dς - ' Dissiligod by Coosli
614쪽
i ι. pe . de stat. hom. ι. pen. de Ieg. r. Uerum inhaereditatibus testamentariis Sc legatis nemo post humus pro nato, initio habitus fuit, propi ter verba legis duodecim tabularum, Uti quisque legasiit , dec. quae sic a prudentibus , ut etiam ante diximus , accepta sunt, uti quinque certo consilio ac iudicio decreverit, &c. I Cum enim posthumi omnes incertae sint personae, aut incertis personis similes , contra legem fieri visum est , si aut haeredes instituerentur, aut legatum iis daretur , quasi non solido consilio id a testatore factum esset, ignorante , & an nascituri sint, & quales nascituri, & quot nascituri. Paulatim tamen dii putatione fori propter utilitatem dc non sine mgana ratione receptum , ut post humi sui recte haeredes instituerentur, & legatum ex testamen to caperent. In posthumis alienis interpretatione prudentum nihil mutatum ; qua de refusius disputavimus sub g. x. Dp. de rebar. lib. . Non in omnibus tamen eam lem rationem posthumi alieni & cujusvis alius incertae personae suisse , ex eo apparet, quod fidei commitastim post humo alieno utiliter relinquebatur,
certis personis inutiliter. Et vero non est postumus plane similis tali personae , quam testator omnino incerta Se caeca cogitatione animo
suo subjicit: sed magis de quodammodo similis iis, quos numquam vidimus qui etiam haeredes initi tui possunt , 6. ult. Dp. de ba . inst. Caeterum quod hie Justinianus ait, posthumo alieno jure antiquo inutiliter legari , ei obstat I. 6. de reb. dub. nam in calce praecedentis ι. s. Proponitur quis rogatus haereditatem restituere posthumo suo vel alieno:& mox continenter in ι.ε. seqq. posthumus haeres institurus , vel cui legatum relictum est. Respondeo, sunt loci isti diversorum auctorum: ac pro-irile necesse non est, ut quod in uno dicitur de posthumo vel suo vel alieno , cui haereditas restitui iussus est , repetatur in altero , in quo simpliciter proponitur posthumus haeres itastitutus , aut legatum posthumo datum: necilliaci etiam hoc loco quaeritur , an cum ponrtitam o , & cum quo testamenti factio sit, sed 1ra ne quando posthumus partem faciat rater suos baredes testatori futurar non est) Pollatamus suus Sc alienus sic inter se opponun-uc , ut suus post humus dicatur , qui si vivo enatore nasceretur , in potestate ejus esset, dici ramimque ab eo gradum in familia obtine- Qt , uno verbo , qui nasceretur testatori suus uae Tets et qualis est is , qui in utero uxoris te avo eis est , aut uxoris filii eius praemortui, aut mancipati, Postquam uxor jam conceperat,
φ. pen. sv. de tui. 6. 2. tit. praee. Posthumi alieni omnes , quy, s vivo testatore nascantur, aut in ejus potestate familiave non nascuntur, aut non nascuntur proximo ab eo gradu, uno verbo , qui sui aut inter suos non nascuntur. Horum autem diversa sunt genera & varii gradus. Ptimum posthumus alienus avo est nepos natus ex filio , etiam quem superstitem in potestate habebat; quamdiu enim filius in familia manet, nepos ex eo suus haeres avo non agnascitur, g. a. fv. de exb. lib. d. f. a. praee. tit. 6. 2. de bar. ab intest. At enim quia ali
quando fieri potest , ut hic nepos posthumus
suus haeres testatori agnascatur, puta si filius vivo testatore decesserit: pro suo hactenus ha bitus , atque ex formula Galli haeres institui potuit, I. Gallus et s. de lib. Ur post. Magis alienus post humus est nepos , conceptus ex filio emancipato , Me text. in 'io etiam ob causam iam dictam huius tantum nepotis posthumi fit mentio : item qui in utero est uxoris filii, qui in adoptiva familia est , I. r. 6. si 'Iius 8. de veni. in ροf. mist. Se qui nasci speratur ex testatoris filia , 6. Mis. Dp. de pat. pol. Eadem porro ratione post humus matri alienus est posthumus , puta si caeso utero extractus fuerit, i. 6. fn. p . de inruf. tes. 8c aviae, qui in ventre est filiae , aut uxoris filii: Ze adhuc magis alieni, qui nascituri sunt ex agnatis aut cognatis , l. pen. de leg. i. dict. l. 6. de ino . Postremo alienissimi & maxime extranei , qui neque legitimi futuri sunt, neque cognati, ι. s. de veni. in pus miti. Hos autem
omnes Justiniani definitio complexa est.
Jus novum de personis incertis &
posthumo alieno. 2 7. Sed nee bujusmodi speetes penitus est sine
iussa mendatἰone relicta ; quum in nostro Codie constitutio posita sit, ner quam tν bule parti medemur , non solum in bareditatibus , sed etiam iis Iegatis V Meicommisis : quod evidenter ex ipsius
eo titutionis lectione elarescit. Tutor autem nec per nostram eonstitutionem interius dari deberi
quia rario judicio debet quia pro tutela sua poste
N o T AE . 27. In nostro Codice constitutio in Desideraturhaee Justiniani constitutio. Ex verbis autem huius textus hoc constat Justinianum cavisse, ut incertitudo personae, cui aliquid legatum est, non vitiet legatum, si vel in Praesens, vel
615쪽
ex laturo eventu eertitudo aliqua apparere possit.
HG με i species sine Justa emendatione
Dubium est, utrum indistincte hoc referendum sit ad speciem de incertis personis, de quibus superius egit, an vero tantum ad speciem de alieno posihumo, cuius proxime meminit in s. prac. Sed recte plerique Interpp. sentiunt, Iustinianum loqui in
universum de specie incertarum personarum, quas hactenus commemoravit, atque hoc dicere I constituisse se, ut & post humo alieno &carteris personis incertis , quas modo eventus postea demonstrarit, legatum relictum valeat. Atque hoc ex eo satis intelligitur, quod scriptum est in s. incertis x s. incertis personis legari olim concessum non fuisse: quod stulte diceretur , si ne nunc quidem id concessum enset constitutione Justiniani. Habemus etiam certissima hujus rei argumenta in hoc ipso F.
quo in progressu judicabimus. Hoc tamen dubii adhuc relinquitur , quatenus scilicet ius illud, quod de incertis personis recensuit, emendarit. Non enim dicit, se id ius penitus sustulisse , sed non penitus reliquisse inemendatum. Ex verbis quidem Justiniani nihil hie
colligere possumus, quam hoc eum constitutione sua cavi sse , ut incertitudo personae, cuiuid legatum est, non amplius viti et legatum, ulla ratione vel nunc , vel ex futuro eventu tertitudo aliqua apparere possit. Sed tamen non semper id admittendum videtur. Quid enim si eventus inciderit in eas personas, mo tuo aut ignorante testatore , quibus verisimile non est , specialiter eum legaturum fuisse
Finge sic esse legatum, Aut filam suam filio
meo eoliocaverit, et harer metra centum dato: eam
que collocasse ignorante testatore , qui inimicus testatori fuerit, qui pessime de eo meritus , qui sit infamis aut vitae flagitiosae: non putarem , huic quicquam ex hujusmodi legato deberi, ne nunc quidem post constitutionem Justiniani. Certius vero de re tota constitui posset, si constitutio , ad quam hic relegamur , extaret: sed in Codice, quo nunc utimur, desideratur. Graecam fuisse verisimile est , omissamque a Latinis descriptoribus intercidisse. Non soriam ἰn bareditatibus Ergo olim nec haeres institui incerta perlona potuit: quod etiam diserte scriptum est ab Ulp. tit. Q. f. . De posthumo tamen alieno testatur ipse justinianus f. seq. potuisse eum & antea haeredem institui. Caeterum hoc quomodo accipiendum sit, ibi declarabimus. TIT. XX. Et fideicommis, De fidei eommissis cautuae
propter personas incertas, f. incertis Is v. eod. nam post humo alieno etiam antea fide, commissum relinqui potuisse evincitur ex l. t. de jur. eod. I. s. f. ult. de reb. dia. Et hoc ceristum argumentum est , Justinianum non solitude post humo alieno cavisse, sed de caletis quoque personis incertis.
Tutor autem nee per nostram eonstitutiemem i
eerrum dari Hoc iterum locus ostendit, verum esse, quod diximus , Justinianum in cod. stitutione , cujus hic meminit, emendati scide personis incertis , non solum poshuaeis
male enim alioqui in ea tutorem incetita exciperet. Quod autem exceperit tutorem is certum , atque in eo ius vetus conservari IPIuerit, L tutor et O. de test. rvt. ad cautiorissi
pupilli pertinet: quippe cuius interest, de incerti aut ignoti , de quorum fide, dilista
tia ac moribus testatori constare non potvili ad tutelam admittantur, maxime fine satisdatione, a qua tutores tes amentarii immuz sunt. Cui adde, quod in delatione tutelr nubium lucrum vertitur, quod ea suscepta tuisti
De posthumo alieno haerede lassim
2 8. Posthumus autem alienus briti by ante poterat, in nune potes : nisi in ultra j iij iqua jaere nostro uxor esse non potest.
COMMENTARI Us.1 Euomodo aeeipiendum , quod bla ait Iasti nut , postumum alienum etiam antea hareia
Confutantur Alciatus σ Baeboitus , sui put σhula Deo deesse negationem.
ETsi , ut superius dixi , antea ita jus se
ut posthumo alieno inutilites legaritia nihilominus tamen , ut nune hic ait, h tu institui is posthumus etiam antea potuit. Ηρ
autem non videtur convenire cum iis, quz
pra relata sunt de inutili institutione P a mi alieni , & de emendatione iuris vete in etiam hac in parte a Justiniano tacta. rum Rantea posthumus alienus haeres institui potvi iquid opus suit addere, etiam nunc eum inlini posse An quia constitutione sua ius vetus iaeo confirmavit nullo modo i profitetur edim expresse , se antiqui juris observationem cir ca incertas personas & postumos alienos emendasse etiam in haereditatibus, significans, sti
616쪽
demum illa eonstitutione effectum , ut etiam a posthumus alienus recte haeres instituatur. Sed sciendum est , neutrum jure civili inpersona posthumi alieni valuisse a sive haeres institutus esset, sive legatum ei datum : caeterum lega tum etiam iure praetorio insuper habitum, eum eo iure institutio postumi alieni, ut favorabilior, sustineretur, institutumque praetor adjuvaret dando ei honorum possessionem secundum tabulas , inst. de bon. pos . in pr. I.
posthumus. 6. da in . testam. I. I. s. si filius. Iz. de veni. in pus iniit. I. 3. de bonor. poss see. tab. Quamobrem interpretes sere omnes haec verba
Justiniani, eτ ante poterat, ex nune potest , sic acceperant, ante poterat jure praetorio , nunc potest etiam jure civili ex constitutione scilicet Justiniani , ut cum utrumque intelligi non possit de eadem iuris specie , accipiatur de eodem iuris effectu , cum parum reserat ad vim tabularum , utrum haereditas ex iis adiri, an bonorum possessio peti possit a quod ego verissimum esse arbitror. Neque obstat , quod Iustinianus loquitur de haerede instituto , quod verbum est juris civilis : sie enim loqui eum necessie fuit, ut ostenderet differentiam institutionis N legatorum , de quibus antea egerat. Et quid prohibet, quominus dicatur jure facta institutio , quae iure praetorio sustinetur Saae Ulp. in d. l. s. de inos test. I. r. f. si f-IAM. I 2. de veni. in polf miti. cum de post humo alieno loquens eum haeredem scriptum aut haeredem institutum , natumque secundum tabulas habere scribit, nihil aliud significat, quam Sosthumum alienum jure praetorio rectὰ haere-em institui. Quin etiam Paulus simpliciter respondet, hujul modi institutionem jure fieri,
I. ritius. Es. S. I. de lib. σpsbum . cuius species huc quoque pertinet, ut bene contra Cu-jacium observavit Ant. Fab. s. eonj. 2. D. Bacti Vlus tamen contra omnium exemplarium
Ee Graecarum Institutionum fidem existimat, huic Ioco deesse negationem , & legendum, Pshumus autem non alienus, id est , suus: quod iam olim etiam tentavit Alciatus s. parerg. I.,Cd errare eos aperte ostendit lubiecta exceptio , nisi in utera ejus sit, quae jure nostro uxor eseis non potest : quae exceptio necessario intelli-:enda cst de posthumo alieno , sive eam acci-γias de posthumo , qui utero sit eius mulieris,liai Cum omnino nullum connubium est , ut iant Vestales , Sanctimoniales seu Astetriae, Itiae Perpetuam voverunt castitatem I siveti iam de eo posthumo , qui ex ea muliere &aestatore nasci furus est , quae illius uxor esse rohibetur propter cognationem puta , aut
innitatem, aut quia alii nupta : quippe quod
ex his nascitur vivo testatore, in potestate eius nasci non potest 3 esque turpis huiusmodi institutio , ipsoque iure non valet, i. s. f. I. de lib. ex postis. Jam vero stultissime exciperetur
post humus alienus , s id quod praecedit, ad
post humum alienum non pertinet, sed ad non alienum sive suum dumtaxat. Mirorque adeo iudicium Bach ovii, qui hac exceptione etiam confirmari putat tuam illam & Alciati emendationem. Caetaeris Bach ovii argumentis quivis facile occurrent, qui modo haec nostra attente legerit. Tax Tus.
De errore in nomine legatarii.
et s. Siquidem In nomine , cognomine , praenomine , agnomine legatarii testator erraverit , eum de persona constat, nihilominus valet legatum. Idemque in haeredibus servatur I er rectὸ. Nomina enim signi andorum hominum gratia reperta sunt:
qui , si alio quolibet modo intelligantuν , nibuinteres.
29. Cum de persona eonstat γ Id est , dummodo certum si demonstratione testatoris, de quo ille senserit. Et pari ratione quamvis testator erraverit in nomine proprio rei legatae. veluti si landum Cornelianum pro Semproniano nominaverit, utile est legatum,& debebitur Sempronianus I. 4. de leg. r. Secus est si erraverit in nomine rei appellativo , puta si cum vestem legare vellet, suppellectilem scripserit : quia rerum vocabula naturae consona,
publica & immutabilia sunt, d. i. A. i. T. s. a. de suppes. IV.
I Subtilius ae diligentius , quam paseim , expliaeatur disserentia nominum propriorum. a Cur error in nomine legatarii non vitiet legarum , cum de persona constat in n. s. I Nec errorem in nom ne proprio rei legata vitiare legatum : π eur vitiet error in nomIne apis
TR ctationi de incertis personis ea de er
rore nominis, item de falsa demonstratione & falsa eausa ideo subiungi videtur, quia hae quoque quodammodo personam' legatarii incertam reddunt. Pertinet huc titulus Pand. de cond. ix demonsi. item rit. C. de salis causas. IV. cum . c. seqq. ad quos vid: D. Tuld,& Perea. add. Christin. vol. 4. deess. 49. Nos Dddd 1 etiam
617쪽
etiam quaedam subtilius atque accuratius, quam illi fecerunt, explicabimus.
In nomine , cornomine, praenomine, agnomine Haec quatuor nomina etiam Imp. Gordianus
distincte expressit, ι. 4. C. de test. & Charisius Grammaticus ita scribit : Proprio nomina inquatuor species dividuntur , pransmen , nomen, cognomen , agnomen , ut Publius, Corneliu3 , Scipio , Africanui. Praenoinen est , quod nomini pra- ponitur , ut Publius. Nomen , quod familia origianem deeIarat, ut Cornelius. Cognomen , quod nomine subjungitur , ut Scipio. Agncmen , quod ex-rrissetis adjici solet , ut Africanus. Haec ille. Plura etiam eiusmodi apud Romanos videmus,
ut Mareus Lieinius Crassus Diυes , Mareres Porcius Cato Sapiens , Luintus Fabiur Maximus AI-ι Iobrox, Lueius Cornelius Scipio Asiaticus. Charisius autem non satis distincte videtur rem ipsam explicasse. Praenomen erat nomen cujusque proprium; ut Marcui , Lucius , Paulur , PMblitis. Nomen totius gentis commune erat, hoc est,
omnes, qui ex eadem gente erant, eodem nomine appellabantur, verbi causa, qui ex gente Cornelia, omnes Cornelii , qui ex gente Valeria , o miles Valerii nominabantur. Cognomine singulae familiae in quaque gente distinguebantur , idemque omnium , qui eiusdem
familiae erant , cognomen erat: ut in gente
Cornelia, qui ex familia Scipionum , SLipi nes, qui ex familia Lentulorum , omnes Lentuli, &c. Agnomen dicebant, quod ab eventu alio ducebatur , ut PubI. Scipio ex Africa,
Lucius ex Asia oppressa cognomen acceperunt, quamquam eiusdem essent familiae, teste Cicerone pro Muraen. quo tamen loco non agnomen illud , sed cognomen vocat. Idem lib. a. de offle. e. a c. Diυitem Crassi & libro de
amicis. e. r. Sapientem M. Catonis cognomen sui Dse 1 cribit. Apud nostros quoque tantum nominis , praenominis, & cognominis mentionem fieri reperio , l. i. de lib. ty post. l. basedes. 2 i. g. I. qui test. De. ι. 8.f. a. sec. tab. Unde apparet , veteres appellatione cognomini Letiam agnomen complecti, etsi haec interdum iustinguanti Cicero lib. I. de inveni. e. s. Nomen cum dicimur , inquit , eognomen quoque ex agnomen intelligatur oportet. Non fuere autem apud Romanos agnomina aut frequentia aut
necessaria , quippe quibus plerosque caruisse
constat. At his tribus , praenomine , nomine, cognomina perpetuo uti consueverant : ut L. cornelius Sνει ι C. Iulius Cafaμ i M. Tulliuν Cicero. Theophilus hanc rem Graecis parum cognitam, ut potest, declarat, lcribens , nomen esse το κίριον ἐνιμα , praenomen , quod nomini
P Pomtur , a majoribus vel benefactoribus IT. XX. assumptum. Hodie in toto orbe Christi
praeter nomen familiae sive cognomen hareditarium, a parentibus aut amicis proprium no men mutuatur , quod nobis imponitur, cum
Sacramento Baptismi initiamur, & in Ecclesiam recipimur. VINN. Omnibus Romassa fuisse cognomen , haud facile demonstraveris. Aliud de C. Mario ,-Sertorio & L. Mummio observavit Plutarchus in Oita Marii ab init. Sic & forminae , eodem teste , nomen quideri habebant gentile, ut Tullia, Fulvia, Livia,immo & praenomen, ut a Perironio, Span hemio, aliisque demonstratum est, sed nullo cognoratane. Sed & id observandum,genti Sulpitiae hici
semper fuisse praenomina : alterum commere SERVIUS : alterum proprium, ut cares, 'eur , &c. Adoptivi plerumque retento pNῖ. mine, adsumebant nomen patris adoptantis,st cognominis loeo addebant nomen gemis taqua prodierant, inflexum in ANUS. e. g. M.
JULIUs OCTAVIANUS. Sed haec tam ea sestsemper ita se habuisse permultis exemplis ostendit vir summus Er. Spanhemius deo σ
Cum de persena conflat Sive quis hares a instituit, sive alicui quid legat, personam δ'
redis Se legatarii demonstrare oportet. D monstrantur personae citra controvena nomine , caeterum & aliis rebus demus
possunt , de fi aliis demonstrentur Ititutio & legatum perinde , ac si propri' '
mine demonstratae essent , L qaecties. =-S fquis. 8. de bar. inst. I. g. f. a. de bon. f . tab. t. 4. C. de testam. & generaliter in ONM
bus partibus juris demon uratio vice notam
fungitur , ι. s. de rib. ered. l. nominatim.
de cond. ur dem. ι. a. de lib. est ρ h. cci j M& illud consequens est , ut si salsum nomi*adjectum sit, errante in nomine testatore, at hilominus & institutio & legatum valet, iis indeque habendum se, quasi nomen OmpGRadjectum non esset e dummodo certum iit c monstratione testatoris , de quo ille lens Ut enim caeterg omittantur , personam tam a
necesse est ita demonstrari a testatore, ut cc; 'appareat , quem ille intellexerit , d. laso iter. s. f. si quis. 3. Pro non dicto enim ti ut pro non scripto , quod ita dictum Icrip tumve est , ut non intelligatur , l. a. δε πιν qua pro non seripi. bab. Finge ergo, hoc φώδvel instituisse s Corneliae , sororis mea , flum rer esto, vel Iegine, Cornelia , sororis meae , A fundum illum do , lego, si soror unum ras uomium habeat, hie quia satis apparet q. . testatot designavit, valet institutio & Iegatam
Idemque est, si sic dixerit ι Corviliae , ' σμ
618쪽
mea Cornelia stitur , bares esto et aut , CorneIio, sororis mea Cornelia filio , centum lego : etiamsi ei non Cornelio , sed Sempronio nomen sit. Porro dum certa sit demonstratio , unde ea ducatur, nihil interest. Nam & se recte haeres nuncupatur indicio digiti, me mibi bares esto, cum praesens est , qui ostenditur , l. nemo. s 8. de b.e . inst. Denique & sic quoque recte demonstratur a C tis nomen in codieillis scripsero,
ille inibi b.eres esto , ι. Io. de cond. inst. cujul modi demostratia .es in legatis vel magis valere debent.' Pari ratione et ii testator erraverit in nomine rei legatae , veluti si fundum Cornelianum pro Semproniano nominaverit, utile est legatum, & debebitur Sempronianus , si
constet hune lepatum esse , ι. de legat. i. Et convenienter, si quis , clim unum tantum servum haberet , dixerit 3 Servum meum Stichum, lego , valebit legatum , licet servo Daviti, non Stiebus , nomen sit , arg. g. seq. Plane si
fuis ciun vestem legare vellet , suppellectilem
cripserit putans vellem appellatione suppellectilis contineri, placet, nec supellectilem nec vestem deberi , quasi neutrum legatum sit, LI. q. de leegat. I. ubi Jurisconsultus disterentiae hanc rationem reddit, quod rerum vocabula immutabilia sint, hominum mutabilia. Rerum vocabula vocat , quae Grammatici appellativa; hominum , quae illi propria , eo quod reisve perloaae tantum singularis designandae causa reperta sunt. Haec mutabilia esse ait, quia scilicet privata sunt, & pro arbitrio sngulorum & imponuntur , & mutantur : illa immutabilia , quia publica & communia , ι.
Labeo. I. g. 2. de supeli. legas. ut proinde error in
his tolerabilis sit , in illis stultus & intolerabilis. Et est sane ingens inter haec dii crimen.
Propria nomina omnia Q ista constant, de ita, ut pro arbitrio cujusque privati de circa considerationem naturae rei imponantur : unde nec
Tei ὐσίαν, sed tantum differentiam ἐπιμιώδη indicant. Appellativa autem sere constant, id est , a natura vim suam habere videntur, fallem prima , quae sunt κηώ τοιχεια, id est, principia dc elementa reliquorum. Sa ne Cratylus apud Platonem existimat , maj Tem quamdam vim , qu. m humanam prima Tebus nomena imposuisse. Sed & flexa , et fi
imposititia sunt , publica tamen & ipsa sunt
ac communia , ω sive prudenter , sive temere ὰπὸ του M,τομάτου impolita sunt , non sunt tamen arbitraria , ut ex singulorum opinione exaudiri debeant , sed ex communi usu. Iusumma eorum impositio naturae consona habetur , Mia minus haec , quam prirna, ipsam
xe, substantiam iudicant. Sed non te- , Α T I s. s8 Imere hodie quisquam eum Cratylo apud Platonem existimabit, vocabula significare, non ex impositione hominum. Nec opus tam subtili ratione , quam prior reddi pol sit. Nomen proprium uni datur, appellativum pluribus commune est vel personis vel rebus. Si quis itaque per errorem suppellectilem pro veste scripserit, neutrum debetur, non vestis, quia hujus non fit mentio , non suppellex, qui x de hac non sensit, vocabulo hoc pluribus rebus quam vestibus conveniente. Ast si Davum pro Sticho dixit, & unus tantum semvus adsit, facile adparet de quo senserit testator, quia nomen proprium servile non nisi uni servo suo competere potest. Hri N. De 6 illo quaesitum est , an non saltem valeat legatum , si res, ctim oculis subiecta esset, a testatore de in onstrata sit, utut alieno nomine eam
appellaverit; veluti si , cum equus praesens
euet , ita legavit, Hune bovem Titio lego. DD- comm . probant sententiam Accursit in I. qua
re , atque equum deberi r quod tamen mihi minime consentaneum videtur ei, quod scribit Paulus I. 3. de reb. dub. eum , qui aliud dicit , quam utili , neqtie id dicere , quod vox significat , quia non vult , neque id, quod vult, quia id son loquitur et convenienter plane sententiae
sue Servii sive Celsi , non videri quemquam id dixisse , cujus non suo nomine Mus sit, aut , quod idem valet , neminem videri sen fisse , quod non dixit, quamquam Tubero plus hic tribuebat voluntati, I. T. f. a. de Dp. leg. Quam ob rem magis est , ut tale quoque legatum inutile haberi debeat, atque aeque stultum ac derisorium , ut illa de quibus in L 4. de legat. I. quod etiam Mynsingero verius videtur. Sane si quis cha tas librorum appellatione , aut contra, complexus esse dicatur, locus esse potest quaestioni voluntatis propter rerum affinitate', ι. librorum. t. f. quod tamen. q. deIegat./Quin etiam generaliter id admittendum putem , si aliquo colore usu ve loquendi vocabulum, quo testator usus est, ad id , quod voluisse dicitur , extendi potest , aQ. l. s. de
Sigis candorum hominum gratia Ratio elegans , si enim nomina in hoc inventa sunt, ut per ea commodius personae designentur profecto nec omissio nominis , nec error in nomine legatarii, si aliunde de persona ejUs certo constat, legatum vitiare debet: & recte ει- dius nihil referre dicebat , proprio nomineres appelletur an digito ostendatur , an vocabulis quibusdam demonstretur et quoniam vice mutua fungantur , quae tantumdem praestaut , ι. 6. ste reb. ered. Τμα
619쪽
3 o. Hula proxima es illa juris regula , falsa
demonstratione legatum non perimi. Veluti A quiι Iegaυerit: Stichum iervum meum Vernam , do, lego. Licet enim non verna sed emptus sit; si tamen de servo constat , utile est legatum. Et convenienter , si ita demonstraverit; Scichum 1ervum,
quem a Seio emi , sitque ab alio emptui; mite siegatum , si de servo constat.
I Rerinam boe loco traditam sic esse temperandam,
nisi quid aliud legato obstet , praeter Di
tatem demonst rationis : quod variis exoviis demonseratur.
4od in errore nominis personae legatarii,
aut proprii vocabuli rei legatae custo-- ditur , ut etsi falso hujusmodi nomine testator usus est , legatum tamen ob id non vitietur, modo de persona aut re aliunde conntet: id etiam obtinet in demonstratione , hoc est, adjecitione omni , quae extra nomen Personae aut rei designandae gratia adhiberetur, ut est vel in persona legatarii, vel in re legata demonstranda aliquid erratum sit , tamen perinde legulum valeat, ac si nullus error intervenisset: dummodo constet, cui legare, aut quam rem legare testator voluerit, L demon tratio. 17. in pr. Ur g. r. I. Efalsa. II cum ι. seq. de eond. V dem. Ratio est , quia nomen ex demonstratio mutua vice languntur , aut demonstratio vice nominis: l. 6. de reb. cred. I. Nominatim. 3 . de cond. σ dem. Eoque rei picit Justin. in pr. hujus. f. ctim ait , proximum
esse superiori hanc juris regulam , falsa demonstratione legatum non perimi. Habet autem haec regula suas nonnullas exceptiones , di in
universum sic temperanda est , nisi quid aliud
legato obstet praeter falsitatem demonstrationis. Etenim si demonstratio certam rem aut summam indicet, sed circumscriptam certo loco, eaque res illo loco non reperiatur, inutile hoc esse legatum traditum est. Ut ecce, testator ita legaverit; Centum , qua in arca habeo , Nitia i go. Si haec in arca nulla sint , placet nihil deberi , quasi certum corpus , quod in rerum natura non est, legatum sit, i. siservus. Io 8. f. qui quinque Io. de legat. I. I. I. g.
sed σ si . de dor. prael. junct. l. plane. I 4. g. 4. de legat. t. prius enim esse debet , quod legatur , quam legatum valeat, aut dici possit fal-
sa demolitratione non perimi, I. qui U. M. g. pen. de eond. ur dem. Item si quis ita lega. , verit a Luod mihi Titius debet , Sempronio leta, sue adjectione corporis aut quantitatis, neque Titius quicquam debeat, placet nullum leg1- tum esse, non propter vitium demonstrationis, sed alia evidenti ratione , quia non apparet, quid quantumve legatum sit, i. sic tegara in Π.f. I. deleg. I. Et eadem igitur ratione inutile erit & hoc legatum : Euod Tisis debeo , ei legi, si testator neque debeat , neque quantitas 24-jecta sit 1 quamvis si ita dixerit : Decem, fra Titio debeo , ei lego, nec quicquam Titio debeatur, legatum sit utile : quia sola falsa demonstratio legatum non vitiat , d. I. si sic legatam To. g. I. i. legavi. 2 s. sub M. de lib. let. SA& amplius licet quantitas adjecta sit, tamen nec si quidem semper utile legatum in superioribus speciebus. Finge , testatorem ita legasse I Centum , quAE Titio debeo, Sempronio Igν, Constat, hoc iugatum in utile esse, etiamsi verem sit , centum Titio deberi , quoniam debitor id quod ipse debet, alii quam creditori legare non potest. Quam ob causam nee si falsissierit, legatum valebit: nam quod inutile sorte legatum detracto vitio demonstrationis, . adjecta vitiosa demonstratio utile efficere post potest. Finge iterum legasse hoc modo ; centum, qua mihi debet, lego, cum Tities via deberer, responsum est, nihil hic item ilii legato , multumque intereste inter fallam ti- monstrationem di falsam conditionem iucausam, d. si sic legatum. TI. g. a. d. I. I PH et s. vers quod si fle. Nimirum etsi hie centum Verbo legata limi, revera tamen nihil aliud legatum, quam liberatio e quo legato hoc coa tinetur , ut si haeres petat, exceptione remo veri , si non petat , ultro pullari possit, Mdebitorem liberet, ι. 3. g. 3. de lib. IV. Neu tri vero horum locus esse potest , ubi nulla est obligatio. Pari dentque ratione si testator cea' tum , quae Titius ei debebat , Iegaverit Sempronio , dicendum erit, inutile esse legatum, si nihil Titius debeat, d. l. fl ' legatum. is s. a. quippe nec hic legantur centum, qua haeres det, sed actio , quam praestet adversus
Titium : hoc enim legato nominis continetur, ut, haeres actiones suas praestet nullas vero habere aut praestare potest adversus eum , qui si
hi I debet; quod Jurisconsultus in d. i. si H ἰγgatum. T s. f. 2. breviter his verbis significat; Esse enim debitor debet. Stichum servum meum sernam Exemplum fallae demonstrationis. Est autem verna servus domi ex ancilla natus , οἰκe γε-s , εἰ Παφῆ . Quod nomen Festus . vere deductum putat, via
620쪽
quod id tempus duee natura Dura est. Hinc - naeuius , ut vernacula lingaea , uva vernacula, id est , επιφι M. Cicero sis in me. e. s I. Vernacu Ium erimen pro domestico. Auctor. ineert. de beI- ιο Hispan. eap. 7. Vernaculas Pomptii legiones pro
Propriis dixit. Stictum servum, quam a Sejo emi Aliud eiusdem generis exemplum ex ι. demonstratio. I I. g. I. de eond. in dem. ubi & aliud occurrit, veluti si ita servus demonstratus sit e Stichum δε- torem , Stiebum eoeum Nitio lego. Licet enim neque sutor , neque cocus sit, ad legatarium pertinere dicitur , si de eo sensisse testatorem apparet. Exempla autem haec sunt falsae de mons trationis adjectae rei legatae , idem vero etiam obtinet, si in persona legatarii designanda quid erratum fit, aut falso demonstratum , puta circa corpus, vel artificium, vel officium, vel Iatriam , vel necessitudinem, vel amnitatem, ummodo de persona ejus constet , cui testa tor Iegaverit, d. I. II. g. r. I. Disa 33. cy I. seqq. eod. Quod tamen Se ipsum semper sic aecipiendum est , dum nihil amplius obsit legato , quam falsa demonstratio ς non etiam er-xor , qui obstet voluntati a qualis plerumque nascitur ex errore sanguinis. Nam si quis propter hanc opinionem aliquid alicui legaverit, ut sanguine coniuncto , qui non erat, Iegatum non valebit, arg. I. 4. er I. I. C. de bar. . TEXTU s.
t. Longe magis ligato falsa eausa adjecta non nocet 3 veluti cum quis ita dixerit: Titio , quia me absente negotia mea curavit, Stichum do, . Iego a veι itas Titio, quia patrocinio eius capitali crimine liberatus sum , Stichum do, Iego. Licet enim neque negotia testatoris unquamgeferit Titius , neque patroeinio ejus liberatus sit, IegaIum tamen malet. Sed si eoaditionaliter enun- stata fuerit eausa 3 aliud juris est, veluti hoe modo, Titio , si negotia mea curaverit, fundum meum do, lego. N o T AE . 3 r. Legato non nacei Quia ait Papinianus rxatio legandi legato non cohaeret, ι. 72. f. 6. Ae eond. ix dem. id est , quia legatum constat etiam citra rationem adjectam legato , ideo falsa causa non nocet, quia vera quoque ne cessaria non est. At citra nomen aut demonstrationem legari non potest.
x Cur Ionaὸ minus falsa causa legato adjecta no-ῖ A T . I S. s S; eere dieatur , quam falsa demonstratin et Causam in futurum coIlatam flue modum his
non tertinere γ3 strea ratione tegatum in prusto Distineatur Insigne bujus juris temperamentiam. 1 αρ ι in re conditio σ modus conveniant , erdiscrepent
QVod iuris est, ait Caius, in falsa demonia
tratione, hoc vel magis est in falsa cau-
- sa , I. demonstrario. II. g. 2. de cona.
. dem. Causa nostris dicitur causa praeterita, seu ratio , propter quam aliquid datur aut fit, ι. damus s2. de cond. ind. causa irritatrix, quam seu ratio , propter quam aliquid datur aut fit, ι. damus s2. de cond. ind. causa irritatrix, quam dialectici vocarent, alias ἀφν-ρμη, occasio , causa impellens dicitur. Igitur, x
causa, id est , ratio legandi , etiamsi falsa sit,
legato non obest. Sed cur ait , longe minus fallam causam legato adjectam nocere , quam fallam demonstrationem 3 Puto idcirco, quia nomen & demonstratio cum legato cohaerent, adhibentur enim ad personam legatarii aut 'rem legatam designandam: causa autem legandi a legato separata est , & sine ulla causa legari & potest & solet. Hanc differentiam indicat Papinianus , t. cum tale. i. f. falsam s. de cind. in dem. cum ideo ait falsam causam legato non obesse , quia ratio legandi legato non eobaret. Causa, quae in suturum confertur, mo- Εdus appellatura veluti, Centum lego ut optir extruatur , &c. d. I. I T. f. ult. de eond. T dem.
tit. C. de bis qνa Db. mod. let. Ea autem huc non pertinet : quia quod sub modo legatum est perinde fere habetur, ae si sub conditione relictum esset, i. si cui si . de cons. ex dem. I.
Legatum tamen valet Donare enim nihil- 3ominus testator voluit , aut saltem voluisse
Praesumitur. Quippe sciebat, se ob negotia sua gratis gesta aut patrocinium sibi praestitum n uula necelsitate remunerandi teneri , arg. I. donari. 81. de rem jur. I. damur set. I. in βmma. s s. g. 2. de cond. ind. Cum igitur gratuitam mereque voluntariam exercuerit liberalitatem, non debet hanc evertere falsitas occasionis,qua
primum provocatus ad legendum fuit. Nam &si quis inter vivos ob hanc causam quid dederit , quod negotia sua adjuta putabat, falsa licet persuasione , datum consistit , nec repeti potest , d. I. damus s 2. de cond. ind. redditurque haec ratio in d. I. in Dmma. 6 I. g. . 2. ecd. quia qui dedit; donare voluit. Et vel magis igitur id valere debet in ultimis voluntatibus,arg. I. in testam. I 2. de reg. jur. ViNN. Accedit & alia ratio legatis propria. Legare, ut supra ex Ulpiano demonstravimus est legis mo-