De furtiuis literarum notis, vulgò De ziferis libri 4. Ioan. Baptista Porta Neapolitano autore

발행: 1563년

분량: 248페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

ctaracteribus facile erit asserere, secundum chara em,quisbius superest, ut verbum intestigatur, non aliam, quam potestatem habere,ut dictio periucta sit i Nietz. Et ex huius inde cosenantis notitia in verbo tertio loco posito primam vocalem, nihil praeter o esse venari licebit, ut NOCTEM

dictionem perficiat, quae vocalis nouissima primum in ipsi, seripti limite prima literam de qua ibi tantum restat dubitare P einc,mox quarto loco etiam primam,non aliam,quam H esse manifestabit. Huius rei opinionem verbum tertio loco positum, quo H o ut E significatur significabit. inuid textiodecimo loco scriptum sit, eadem ratione ficillimum erit affirmare, nam ut integer verbi sensus sit , primus character non aliam, quam F potest habere potestatem, ut FORTI et g Riverbum innuat, cuius opinionis penultimum verbum

fidem faciet, quo finis significatur. Superest demum ex toto scrip to eius tantum chara is o potestatem venari, qui in quinta dictione geminatus, non alterius potestatis iudicium

praebet, quam G, ut Aoon Eni Mi Ni verbum signific tur , quod in alio verbo BELLIGERANDO confirmatur ,

ubi neq; alia sunctione potest sensum perficere. Ex his omnibus coniecturis singulis characteribus licet sua munera ad exemplum subscribere, illudque ob oculos ponere, ut i terpretando ad eius iudicium recurratur, sic res statim non 4nfoeliciter cedet :& se totum occulte scriptum reserabit. Experimento liquet laboris summam, vel in unius tantum characteris notitia versari, nam ex uno cognito, plurium in de facile trahitur cognitio, & mox ex pluribus facillimum est occultas omnium potestates cruore,siquidem aliῖ ex aliis cognoscuntur, nec minus aliarum notitia ex alijs dependet, quam in cathena anuli, in qua mutuo connectuntur,ut si anulum quis permoveat,reliqui statim proximi moueantur,quare ad huiusmodi exemplar reliqua id genus scripta conuenit interpretari. Vnum vero illud restat dicere, quae de hoc

192쪽

scripti genere obseruationes tradiis fiant,cas etiam ad sequ5tia in assignadis character u potestatibus debere accomodari. Q uomodo continuati scripti partes dirimantur.

Se in v i TVR Vt a simplici scripto ad continuatum transeamus, ut ordo secundi libri scructur, de quo ut in proximo factum est,quemadmodum primum eius partes dirimantur tradi debere rationcm oportunana videtur, nam

de eo cognoscendo nihil cli quod dicam, ipsi enim oculi s iis hoc per se indicabunt,ut non alio magistro opus sit,nem pe si scriptum nusquam , vel nullis interuallis, vel incisis membris , periodis , alijsque lineolis , scd tantum versibus seiungatur,quod si quando euenit,hoc scripti genus proculdubio esse censebitur, res clarior est , quam ut vel exemplo videatur indigere sed iam quot,quibusque modis dolus hic auseiri possit,& scriptum detegi stiperest indicare. Prima iatio videtur,ut aliquae ex his ditiiones IN, ET, V T, C V M, R VIA, QUONIAM, & huiusmodi aliae , quae frequentius

solent in scriptum ingredi , in simili plurium characterum

coniunctione per totum scriptum disperse requirantur, eae inuentae& diligentius obseruatς,ut integrs includantur,qua tenus similes sunt,transitersis lineolis ab ali)s partibus seponentur: hoc praestabit, Vt non modo cas tantum partes disiungamus, verum etiam ut designemus proximarum diactionum confinia, eadem enim ratione, & praecedentis finis verbi,& subsequentis initia decernetur: neq; hoc tantum in huiusnodi dictionibus, quas pauciores abseluunt literae,u rum etiam in alijs, quae ex pluribus conflant, conueniet obseruare. Ad hoc etiam faciet si duplicatam consenantem in uno latere vocalis,ex altero con nans comitetur: quare ad hoc proximis regulis, quibus vocales a consenantibus dia

193쪽

gnoscuntur,uti oportebit: si illud itaq; sic erit,inter similes, quae geminantur diuidentem lineam interponi conuenietitamen s hoc etiam deciperet, succedente liquida , ut sit in

nire , & si quando fit, consenans cx sequenti latere comitatur , nam di si praecedenti adhinet, regula nanq; decipiet)ad cautionem proderit aliarum regularum accessio:. nam quod pluribus modis nihil dissidentibus confirmatur, etiamsi una rcpugnet, ratum habendum est: haec ratio usiam praestabit in assignandis tantum dictionum principij s& finibus. Praeterca si quatuor,quinq; sex,vcrseptem simul consenantes sint,certum erit inter eas csse verborum discrimina, nam non potest dictio in plurcs , quam in tres consenantes desinere: unde si scptem cohaereant consisnantes quod rarissimum crit) in tertium cadet dis ictio: nam aquatuor potest

inchoari, sed hoc rarissime fit,ut in v Res PHTHi sis, si sex numerus dimidiabitur,ut est v Ras sTRABONis, lucet citam posset partitio in secundam cadere , ut in verbo AMARENT PHTHisi M, sed si quinque fuerint, primum

verbum prima, secunda, vel tertia terminabitur: si quatuor nihil potest diffiniri nam a totidem incipi dietioncm demonstratum est. Sed verisimilius erit,uerborum inter eas nexumelse, quod eiusnodi verbum vix alterum aut tertium crit inuenire , allioquin vel prima, vel secunda illud terminabitur. In plurium vocalium coniunctione,iam dissicile cst partium terminationem dare,ut nullo pene modo iudicium satis possit constitui, siquidem I vel V, quae consenantium sibi potestatem usurpant, crebrius repetitae multis cum vocalibus connecti possunt,ita ut earum sequela,vel vigesimam possct transilirc. Verum sicubi tam numerosa vocalium coniunctio obuiauerit, praestabit, ut earum occursum, post primam statim vel alteram ad silminum tertiam cognoscamus: quamuis hoc mcdo non satis possit earum potestas dissiliri. Ex sim,

194쪽

lium vero vocalium continuatione dictionum initia & fines tuto liccbit deprehendere : ut si eiusmodi quatuor conspiciantur in secundam cadet partitio , ut fi equentius sit in I,

insulae,in A posset etiam occurrere, sed exemplum de terminatione non stippetit. E non plures duabus este pos-siant, V non plures quatuor, una semper dictionem te minante , cluare minime possct recte decerni, an in paucioribus partis distrimen debeat constitui, nam in v v v LAtres sunt in initio vocales, sed eiusmodi non cst aliud verbum inuenire. Haec sunt, quae ad partium segregationem occurrunt posse obseruari, quae si ad id aut parum , aut nihil ex notarij vafritia praestaret, huic difficultati poterit esse adiumento: primum duas tantum, mox tres, inde quatuor, demum plures characteres ab initio accipere, perinde ac si totidem literarum verbum futurum sit, & iuxta proximas regulas suam singulis potestatem tribuere, donec res sepius tentata , steliciter respondeat, ut integer verbi sensus in neat : sic &. postmodum de caetero fiat, vel si hoc ad id non satis videatur esse praesidio,vel frustra laboratum sit, id proximae rationes poterunt praestare,quamuis quoquomodo ad eas recurrere postmodum fuisset necessarium: nam haec ad partium tantum discrimen faciunt. Ad hoc scripti genus si per tempus licuisset, carum volu- men tabularum cum alijs, quae sunt in quarto libro editurus, quod adhuc est in manii bus inchoatum, illud, si posthaec pol aro paulisper animum ab instant, . abus rerum impedimentis auo-t . care, propediem abse- N. a. - lutum emittam.

195쪽

: Quomodo continuatum scriptum possit iinterpretari exemplum.

Ex os cret locus ut, quod in superiori scripti genere

praestitimus circa interpretandi modum, hic etiam serueinus. Sed quia nonnulla de cura & diligentia, quae in omni forma scripti ab interprete habenda est,proximo capite diffusius pei tractantur,nunc ea relinquemus, restat tantvm enodandi id genus scripti exemplum tradere, nam ea, quae ibi dicta sunt, ad haec etiam referuntur. Exemplum itaque quod proponitur talc cst.

Passin itM, scriptum oculis percurrenti,quod primu characteres,qui proximi sunt initio G λ I υ proxime finem

reponuntur,censendii est illos dictione. pcrficere,quare oportunu erit lineolas in ambarii partiti terminis,quatenus similes sunt designare,ut ea verba integra abblijs sic questrentur, simulac pr cyntibus fines,& subsequentibus initia tribuantur, quia vero hae duae consonantes ci ci ex superioribus regulis obseruatς geminari conspiciuntur,& nulla cx praecedenti latere vocalis comitatur, credere par est, in iis medij sverborum esse confinia, quapropter linea oportebit inter

196쪽

nulla interposita vocali se inuiccna sequuntur, & ex ijs duae

geminatae sunt, necessario utrinq; conijcitur inter eas verborum diuisionem fieri, & mediam sectionem interutranq; geminatam cadere. Diuisis in hunc modum, quatenus licuit, per peculiares regulas scripti partibus ,& lineis interpositis, superest proximas regulas ad cius interpretationem iuxta eum modum accomm are nam quantu ad hunc locures spectare videbatur presstitimus, decstero mox ad ca,quae dicta sunt lectorem remittimus. Aptata igitur sua singulis characteribus potcstate, sic arcanum scriptum reserabitur.

PERDITA SUNT BONAM INDAR VSINTERII TVR BSS TRATA HUMI EST ESURIUNT TOTQ VO TS V P ER F V ER E VIVI PRAETEREA QUAE AGED A SUNT CONSULIT O.

Verum ne cui seperuacaneus hic partes dirimendi labor videatur, quod ex superioribus characterum potestatem nancisci liceat,admonendum volo, hac ratione multo melius Eus,quam aliter hoc scripti exemplum enodari.

Quomodo perperam scripti partes liceat deprehendere ,& interpretari .

Sv c c x D iτ tertius obscuri scripti modus,ubi praeter characteris permutationem, non aliud ad dissicultatem, quam male assignata verborum confinia accedunt,ut series corum,quae tractata sunt in secundo volumine seruetur, cuius tum deprehendendi, tum interpretandi rationes locus exposcit indicari : verum de utroq; pauca didenda su oeruunt, hoc ita I scripti genus litamini, quae verba selendi hoare,

197쪽

inchoareo terminare, de quibus huius voluminis initio dierum est,indicio prodi satis erit. Interpretando vero modus seruabitur, ut assignati primum fines, ac si non essent neptigantur, Unde commodum crit epistolam omissis ijs spacus continuatam trans ribere, atq; verba perinde atq; in proximo si ripto continuata possint interpretari. Q uare Gem plum a serre aliquod minime videtur oportunum. Qua ratione scriptum ociosis characteribus inuolutum

deprehendatur,& illi ab alijs dignoscantur.

Se vir v n ut agnoscendi scriptum ociosis characterubus inuolutum, & eos characteres dignoscendi, modos praebeamus. Indicium itaq; primum finalium literarum numerus dabit: nam si plures illae sint, quam exiguntur, ocioses prima fronte tot ibi characteres esse argui posset, quot eum numerum excesserint. Sed huic reguis no satis est silendum,posset enim numerus non excedae, illis in dictionum finibus adiectis, & posset pluribus superare, quam Verborum terminationes terminarent. Posset ad huiusinodi coniecturam quoquomodo accedere, si consenantes & vocales mutuum inter se nexum non seruabunt, ut nimium dissent,& longius separentur: Sed haec dissicillima erit obseruatio . Tutior tamen & facilior ratio erit, ut figurarum discrimina observentur,nam si illae plures viginti, vel duabus & viginti conspicientur, numeri excelsus hoc scripti genus esse indicabit. Caeterum quibus modis id genus notae dignoscantur , superest nunc videre. Obseruabitur ergo primima, an aliqui similes characteres, se mutuo sectantes in scripto iterentur, quod fieri selet in verbis communibus,quae saepius repetun

N i A M, &huiusmodi alijs nam si obuiaucitat, obseruabitur

198쪽

an intra eorum numerum aliqui medij inserantur, quod si interiectos proculdubio uti ocioses & vanos designari, ccxcludi oportebit. Potest etiam dici,ut lisc adiectio ctiam

extra numerum similium charactorum Observetur, vel ante, vel post, nam licet interdum deciperet adicetione, & commutatione literarum,quae fit in verbis analogis,& cthimologicis. Potest autem initio adiectione decipere,ut est in dictionibus os & Ros, Ans & M iis . Commutatione Ut fit in verbis nos & Mox, quae similia sunt. In fine autem

adiectione,ut EssET ad xss E, & commutatione Vt A M AREM & AMAREs, quod prouenit ex casuum inflexione. P

tior tamen frequentioris usias,quam rarioris habenda est ratio: siquidem credibilius est verba repetita ex illis esse, quorum natura est,ut crebrius repetantur,cuiusmodi sunt,qus sipra memorauimus,quam ex eoru numero,qus minus crebro

solent incidere,cuiusmodi sunt lisc,quc possunt initio & fine adiectione decipere. Q uare nec minus lisc obseruatio poterit usum praestare,nam sicubi interdum eius causa lapsuin sit, ex alijs regulis potcrit facile error emendari. Verum tutior ratio est, ut medijs dictionibus, nam utrunq, & hoc modo posset euenire,ut fieret adiectio causa numeri,ut fit in A M RENT&ad id, quod est AMAnai, &aliter in Moss MFRONs, ad id, luod est Mos & roess, &co mutatio causa analogiae,ut fit in rno, Dis,& rlio Netis. Alia ratio est,ut vocales observetur,hoc vero fiet,si qui magis repellitur char: lares dignoscantur,eos verisimilius est vocales esse,quarii natura est,ut frequetius scriptu ineant. hs in hunc modii a cpteris discretis, supererit ex cosenantiu geminatione octo scharacteres venari,na qui geminatas pr edent cossinantes, cum vocales no sint,proculdubio erit affirmare ocioses esse.

Potest idem dici de ijs etiam, qui sequuntur, sed ratio deciaperet in liquidis L & R , quarum notitia si elici poterit, nihil erit amplius, quod dubium ficiat . Ad hoc etiam con-

199쪽

Det si obseruatis claaracteribus,qui magis frequentes obuiabunt, reliqui, qui minime primum de numero literarum eximentur, nam licet regula possit decipere, ut pro ijs ociosis consonantes minus fiequentes tollantur, tum ex aliarum consenantimn & vocalium notitia, in interpretando facile per conteisturam error corrigetur. De hoc scripti genere interpretando exemplum .

8το ut haec facilius intelligantur, adhuc Gemplum est ram,ut superiorem ordinem seqtiamur,nequid ad materiae obscuritatem luminis deen videatur. Exemplum crit quod in eodem loco superiori volumine adduximus.

Η1c si characterum terminationes sequimur, decipiemur, quod ex consequentibus regulis, & cxperimento licebit videre : siquidem unum latum ociosum deprehendemus, nam verbum,quod in hac desinat,vix unquam est in usii,& huius modi vix altera, aut tertium rcperitur, & proinde numerus minime lici 'eret, quia vero cosenantiit, δέ vocalium nexum

obseruare perdis de est,ea coiecturi onlitto,quare saperest:

200쪽

certius argumentum ex numero figurarum deprehendere,

ex his igitur quod duodetriginta nunaerentur, liquido apparet eto vel dccem ociosis ellh, sed credibilius cst octo este , duarum enim literarum Y & Z rarissimus est usus: in launc modum hoc scripti genus per coniecturas licer cognoscere . Porro dignoscendi eiusmodi charaetcres habebitur coniectura primum, quod in sexta dictione, quae eadem videtur cum ea,quae est quarta ab ultima post similes haec figura E, &ante alteram diuersa huiusmodi H. Vnde existimare par est

utramque ociosam csse. Octauo praeterea loco characteres

sunt aliquot dictioni duodecimae a prima,& tcriis ab ultima similes, iuxta quarum primam talis character cit initio APrope alteram rursiis initio diuersus in hum modum X, dc apud tertiam huiusnodi alius S. Vnde colligi potest cos vanos 3c siis ci suos esse nisi verba cadem non essent,nec idemcthimon, sed dissimilitudine , quae est cum reliquis, in calce primae dictionis nihil potest amrmari propter castium inste-Σionem , quae variatur vocalium instiper obseruatione coniscitur in septima dictione, characterem qui sequitur primum, S alium, qui pcnultimus est,quod iactiter vocalis esse videatur, ocioses csse, siquidem ambo geminatam sequuntur consenantem, quae est vocalium natura,alioquiti penultima figura porcst videri esse liquida,charaetores sunt F & I. In quarta etiam dictione, quod proxime geminatam conse-nantem utrinq; figurae apparent,quod vocales no videntur,

iudicare planc est, primam, quae haec est B superfluam esse nam altera creditur esse liquida. Ex aliis coniecturis colligi par est, has omnes figuras in toto scripto ociosas esse E H A X S F I B. hs de medio sublatis, scriptum perinde ac s character essct inimium permutatus inter- Pretabitur.

SEARCH

MENU NAVIGATION