장음표시 사용
111쪽
, o De Medicinae certitudine, Sc.
partem. De hae vet3 parte dissicile ait Hippocrates eum itaque eiusmodi accurata eertitudo in arte Amedica existat. discite fuerit ρmper assequi,quod rectissimim est.2λIultae autem species in medierva tantam certitudinem petunt,de quibus dieitur. , sputo itaque propterea artem medicam raeterem, verus z. mo. ω 'i .in
nulla foret,nec prudenter inuestigata, rejeiendam esse. Vt Gorgias Leontinus, & Poli discipuli sophistae salso putarunt, ut Heurnius ait. Verum Hippoe. pergendo, habet,quod non exquisit amix ri l. 3.pimalam eertitudinem Undique praeseserat. Quin potius quod recto vicinum sit,s quis ex ignorantia tenebris V 'ducturationis aliquo que progrediatur admiranda existimo artis medicastruenta, quia scilicet prudenter, rem insemsunt. Hinc etiam Diuinus senex inquit firma enim arJ tota medica.Quoesse υι vii l. i. ea modos,quibus ars medica certa, ut inculpabilis prudentiae au1ilio se habet, patefacere deuin i. car. At vero cum Attis Medicae principia sensibilia non sint, immo speculabilia,& vi talia quo. que in certa videantur. Proinde horum certitudinem in medium afferam, ge hoc in libro quarto xequi conabor . Mox vero quia, ut ait Hippocrates 2Iiquis Medicus infidus esse posset, ob villam quodpiam morale, ratione cuius Medicus talis finem Medicinae peruertendo, miseros in terficere posset aegros. Iccirco ut quilibet huie Arti operam dans, penitus huius auis fidus coli ga,& sponsus sempereste possit,omnes morales constituam virtutes, quibus is perpetuo undiq; Oecorari valeat, & vi hq virtutes eo magis eIucescandi per earum vitia contraria; ideo is haec m talia euitanda enucleabo vitia: non autem quod hic Venetiis quispiam ita infidus repetiti pos- stsit Medicus, existimem;etsi extra hane optimam urbem, in hoc maximo terre circuitu plures sorsitan infidi inueniantur Artifices . Quam certe ob rem in quinto libro hanc non inutilem, curiosam aperiam certitudinem.Tandem eo,quia interdum tum morbi,tum causae, tumque i ci affecti adeo nobi latent, ob impedimentum aliquod, vel ob densitatem corporis,aut propter harum rerum implicationem, vel quia in aliqua parte prauissimum aliquod inclusum est excrementum, vel solum, aut statuoso spiritui comistum, ut ratione huius impedimenti,ex accidenti, horum certam adipisci nunquam valeamus cognitionem, nisi impullus diuini auxilio, Proinde ut horum morborum, harumque caularum, de simul partium laesarum rectam aeque tum cognitionem,tum eurationem assequi possimus,necessarium est, quod assid uam D. O. M. habeamus recognitionem. Quocirca in sexto libro ostendam quemcunque aegrotantem maximi facere de bere inter Medicum pium, & impium; pium inquam, qui eam allatam Dei tenet recognitio'nem a impium vero repetam, qui eam recensitam negligit recognitionem. Unde de medicinae
certitudine agam, ex parte metaphisica. Cum autem ill haec omnia utilissima Medico fido sint ideoque de iis cunctis verba facere tentabo.
112쪽
Medicinae pars speculabilis, ut scieptifica certa con- stituitur.
. Pro qua re agenda huius partis Medicinae Galeni decretis
Messiam scientifica ondramis diagnostica conuenibo asyrmativisimusta, preMatiuisormatur. CAPUT PRIMUM
Methodus constituenda in hoc Iibro primo proponitur, qua prima Artis Medicae speculabilis pars scientifica, & certa cinciri potest.
niam omnes ser Mediei asserere soIent, totam artem medieam speculabilem undique coniecturalem esse fortassis ex illa Galeni aut it te ducti,ubi inquit, solam pleurities, de hsenterici doloris ignitione
scientificam esse, reliquorum vero internorum in thorum notas coniniecturales tantum halini, Ergo enim ait ne requiras in omni assecta eiusmodi ratas,quales inplearitide vel osenteria a parentis pescienti sic in morborum Agreus agnitio, teris videbeet, definitisque nviis comparata: m eorum,qri proximi sint dicti, coniecturalis agnitis sir . Nihil minus ibi Galenus itatuit ratione doloris partis affecte secundum sensum acutum grauem percepti, aliqui saliis notis annexi, horum assectuum eognitionem . scientificam esse,quoad sensum dolorolam certum a calidis prauidiis augescentem:& hoc modo morbi speculabiles nihil sensibiles ab iis duobus contradistincti, coni cturales sunt non tamen coniecturales existunt, si ex syndromedi gnostico conuertibili assirmativo hi molia omnino sp y culabiles demonstrati fuerint; Proinde m thodum constituam scientificam huius syndromis diam si iei reciprocisseelui scientifici, simulque speculabilis et n-ficiendi.
113쪽
De Medicinae certitudine C A P V T II.
l Artis Medicar certitudo,& fallacia, tamets,tum in cognitione, ve, tum in curatione, seu praeseruatione consistat, attamen frequenter a sola cognitione certa, aut fallaci promanat.
Egotium autem Artis Medicae principale, ad eius finem semper assequendum, utique factionem salubrem curativam. seu p seruatiuam methodo molle dam esse, unicuique Arti Medi opera m danti iam,ex antea rationibus osten usis, patenter notum esse reor. Salubremque certam nos assequi posse manifesta est, solummodo ex praemeditata morbi praesentis loco affecto inhaetestentis per suam causam syllogisticam,demonstrati cognitione certa ipsius operationis sa iubiis peragςndae. Quocirca operatio salubrisa Medico perito exercenda omnino cognitioniceit , Se salubri prae habita adaequata esse debet: Eamque lane ob causam ex cognitione certa , d quoque non nisi operatio salubris necessario emergit t ex cognitione vero ancipiti etiam factio ambigua consurgit. Ideoque de speculatius Attis medicε partis certitudine, ex certa, ut com
muniter scientifica crinitione desumpta, agere deuincat.
Cognitio certa, ac demonstrativa, circa morbum docum affectum,& causam syllogisticam versatur.
T autem assidue eertam Attis medici rerum salubrium, & insalubrium, neutra rumque cognitionem consequi valeamus, morbum quidem de parte lita Oste dere, ac per eius eausam syllogisticam nempe immediatam demonstrare tene mur;tanquam passionem demonstrabilem subiecto inli escentem, propter eius causam immediatam,& proximam. Ea propter in Arte Medica tria hic semper dignoscere cogimur,C erum quispiam dubitabit,eum Medicus non modo causam comentivam , seu coniuetulam syllogisticam,a me vocatam, cognoscere deuincitur, verum etiam alias causas internas antecedentes, seu pincedentes, aut prlinei pientes appellatas, quq causς remotς sunt, vel humor ales, aut complexionales, seu eompositionales sint, atque etiam alias causas externas, procat articas,de primitiuas nuncupatas exeogitare debeamus; Cui respondeo, ad exactam causς immediati cognitionem acquiretidam, harum aliarum cognitionem supponi; tanquam cognitionem disponentem syllogisticet causi cognitionem : Quandoquidem causε morbum pri incipientes,corpora disponunt, & mouent pt er naturam ad egritudincu , non autem immediate morbum principaliter effetunt : Procatartici vero sunt que extrinsecus adueniunt, corporaque nostra transmutant vehementer, de occasiones a nonnullis ne iniuriis tur inon tamen immediatE morbum gignunt .
Morbi, causae syllogisticae, Iocique affecti cognitio scientis ea maxime ex
syndrome conuertibili cognitionis sedis laris,ex quinque signo- Drum diagnosticorum generibus se aio promanat.
Vos iam omnis morbus sere a parte patiente nominatur, ae omnis causa morbi , ad lainoia i syllogistica, non nisi parte Issa, tum essentialiter consiluitur, rectE, simulque scientifice dignoscitur proinde iure optimo Calenus quinque signorum diagnosticorum genera quibus ne dum sedcs i sa,at vero etiam sque tum morbus, tum morbi caula proxima deprehendi potes P consit uiti ex quibus certe syndromeasti tinatiuum scientificum ,& reciproca hile certς cognitionis horum trium ut plurimum consurgit. Quandoquidem Galenus ait. Verum superioribus dMobus libris humep i. n. i. i. a. e edentibus nisi fluxa admorimiserit memoria didicims assinas sedes quinque modis posse deprehen- otio a.di. npe ab excrementis exeuntibus, atque iis qtiae assectis νAbhs adnascuntur vim afBone laesa, o celor pra er natarum, figura naturali sd exerementa trifariam dividuntur: ahqrando enim a sectatumsedium partes. Uarum videlicet essentia vel iura Mid 1sccta concernunttir, ter dum ea ,
qua in ipsis continentur; nonnisiuam aliqaid γod morbos di Fos. iones siquitur: idque xermas ,τιι semper,
114쪽
ae semper. vel magna ex parie. Notitiam vero,quae hoc modo attingitur, scientificam quidem es ah flatuit,Vt et am libras de cruditatibus tectE curandis iam quoque dixi; cum exaratii, Troinde primum i instauι quomodo e noscenda sunt, inveni e earum quasdamscient ea deprehendi posse
notiti a. Et lκet dixerat nonnullas vera artifeioso vocala coniectura tamen hanc duhitat onem sob Duhium.
Dendo, depto in it; Itaqtie idcirco ipsus magna ex parte rectas. Et modi enim in artistino coniectis s i. - . quam responsionem robotando inquit Verum,o has vos. O disso=ιones eis priο1es, qha γαμψοδ midetieri scientificam notitiam admittunt udueres reperimens assectarum partium notι er Lamia ue sane ob causam, ex ipsa certa cognitione. ut communiter scientifica Galenus subinde gloria-
eur,inquiens Itaque Medicinam professus, que ad senectutem, nullam in hodiernum usque diem c. Lmniam subq, ηeque curando, neque praesagundo, id quod celiserrimis quibAsdam medicis interdkm accidere memini. Quod se qώιs gloriam ab arias operibtis,non a sopon eis sermomitis M. Sed a s cito me scientisco,ac methodo, acquisito, certam cognitionem semper assequi poterat. Caeterum 1edes tela etiam a partis situ, Se natura formationis eiusdem patiis desumitur, Hippocratis,h.u is es, Calcni praecepto, e libris de cruditatibus rectὸ curandis iam quoque dixi. Nihilominus ait Ga lenus in Dibusdam affectibus, ua alia mihi Mater viasti acta istisinsutis condacebat ad Uictarum parisam inuentionem. in aliquibus autem partibus actione propria carentibus, tamen alin quem usum habentibus, ab eo v assecto partes hae laesa dignoscuntur; cum Galenus dixerit obibidem. aetas quasdam parti tis,qua licet actionem non habeant, ura tamen quendam praesare videntur.
Cum morbi,vel in soluta unitate,vel in mala compositione, vel intemperie sint ό duo priores tantum omnino habent scientificam cognitionem,
ex syndrom me conuertibili, ex ijs signorum cuntiis generibus facto, exhaustam.
niam morborum tria genera sunt, nempe mala: compositionis, solutae unitatis,ae intemperiei; Atque morbus in intemperie non nisi disscilE indagatur;
ideo ue tantummodo aliorum duorum generum quandoque morbi scientifica notitia;ex syndrom me recensito, adhibita,acquiri valet: Morborum vero intempetiei notitia quidem coniecturalis est,non autem omnino scientificata; sicuti peream doctrinam omnium partium temperamenti,ac intemperamen ii iaGaleno institu tam libro de Arte parua exploratum habere potetis: Mihi nanque satis erit demonstrare quomodo aliquarum partium internarum thoracis, & abdominis Artis Medicae speculabilis, ob quas partes Iaesas a morbo magno aegri in plerisque intereunt nisi notitia siciem tifica modo allato habeatur, in morbis malae compositionis, instrumentalibus appelIatis, ac in morbis solutae unitatis. Nam etsi Hippocrates dixerit de morbis internis at obscurissimos,oemaxime d Fciles morbos, opinio maris quam Arsiuduat:de ait subinde etsi in his plurimῶ imperitia priritia praestat: tamen id soIum de morbis similaribus intemperiei fortassis intelligit;quem Iocum Galenum dilucidare voluisse inuenio,vbi ait omnes morbi adeo fiant euidentes t neminem possent latere de morbis instrumentalibus tam exteruis,quam internis tactu sensilibus, intelligendo. At quos sola intemperies primarum committit qualitatum non omnibus ita patent. nisi cum plurimia a naturati pars recesserit. De his tamen obscurissimis Hippocrates ait illico . in quibus sanὰ Me prae*hum es ,quanam sit morborum causa nempe syllogi stica, O ex quo principio, ac veluti fonte oeorporis vitia oriantur,avi enim morbi causam syllogisticam cognouerit, is utique ex bis,qua in eorpore insunt, adepta per contraria morborum cognitione, facili poterit, quae conferunt offerre .las enim Aradiudica maxime ὰ natura inen. Tamen etiam morbi instrumentales, Si istut ς unitatis aliqui terminis conuertibilibus carentes Obscu- .i rissimi,de conrecturales conspiciuntur, ut insta dicam. Asuet te autem aliqhos morbos in intemperie certos esse, ut sebies omnes ; & intemperies
cum materia, ut sunt turno- res, qui etiam mor
intemperie cum materia, vi ak Galenus de
morborum differ .cap. .dcde mordicausis
115쪽
In quo De Virtutibus moralibus a Medico perito, & fido semper flagitandis agitur, ut Artis finem inculpabilem, &certum is Medicus assequi valeat, aegrotantium emolumento.
Hinc etiam vitiam δε quae medicinae inculpabilem, certum peruenerepossunt scopum, declarantur: quatenus hec mitia a Medico optimo, fido cauenda inaequeFnt f itis Artifex, cuiuspiametrorantis obitus culpam aufurere ρυμ, πο omnino inculpabiis.
Quot nam Moralia vitia sint,quibus Medicus peritus, sed infidus Medicinae finem peruertere valeat, ostenditur.
Reis Mediis finem quidem ab infido Medico, etfi perito,vitiis quibusdam malarumorum seu strati posse; iam dictum k me filii;huius Operis primo tomo,& in praefatione istius operis: Ideoq; quoe,3t quMna sint isthse vitia, modo explanare aggredi qω . - cogor. Nam tametsi,id euenire,posse, e ob pecuniae sudium, vanamq; gloria, seu ilia Hiis uini: honorem indirecium,St inuidiς gratia,atq; deniq; propter iram,eIaratum sit non tamen quomodo id efiici possisienucleatu est qua certe ob causa summo iure,id nunc dilucidare conabor. .
Quomodo auaritiae impulsu, Medicinae finis praeo B cupari possit, patefit.
nim,ut ait Salustius Ammus ageν auaritissaeiu emine titur, quia Cicerone exarante. Tua ressunt,qua moλὰ bomines ad maleficium impellant, luxuries.s auaritia. Unde corrupti sunt,deprauatiqiae mores admiratione diuitiarum: Nιhit enim est tam sanctum,quod non violari: nahil tam munuum quod non ex gnari pe-eunis possit. --que est Officium tam unctum ηMesolemne, quod non auaritia inmminuere,atq; molares eat, Vnde, emotamfrmum habuit praefidium, quod initiis iii. auaritia non infregerit, atque debilitauerit; Namque denique avaritia fidem, probitatem, cat rasque bonas artes subuertit ;proque bissuperbiam crudelitatem, Deos nutigere , omniavenalia habere edocuit. Hinc mirum non est,si auaritiae viaio ductus aliquis Arti Mediis opera dantiade Tomus ausertus. I ad ma
116쪽
ad maleficium accedat, adeoque mores corrumpat,ac deprauet fidem,ptobitatemhu in trude Alitatem .ac supeibiam vertens, Deirinq; Opt.Max. negligens, ut infiα iam penitus lactus, etiam Medici nomine indianus,non quidem perIpisacia, inimo versutiat nium pimus, Artis medicae, rorum ii immo δamno, interdumque odiis, finem directam pemmata iurei dum au
tem id a Medico infido fieri posse in nroibis diuturnis Hippexpimatum habuis, em ς ι tr; 2 :
erim M obvarias infru attributionis, est mi adipnes , μα-νως Pino mora a dent xliasi in F.hin .. nan te non a veritate,nec a Medicae Artis fine proprio,exordium desumes, passiones loco afl eis inhaerescentes, per earum causas syllogisticas detri rutrando instrumentaq: indagando,quibus hae asseetiones adimi possunt; sed potire, a mercede initium da eris; hoc quidem ad totam rem quid faciti toguentique hane in clas opinione cogit tisinemve, se large nihil reputans praebeat , sese non relinques, negli 1 3,asiumve pM rara,cant optu esti φνω cxranom nox est. Verum topgedete rius tales Medici tiricinni, incuran his morbis eris nicis poti iri natu et opus relinquentes, qua praesidijs curantes; in longum eo magi eos morbos protrahendo, stud cnt enim, pecuniae psa into,aegrorum captandae beneuol tiae,non aemu ni edetis, ab aegris qpada mentis deuitatis ad hibendis: Quoeirea hi Medici infici radulatore inoque etia dune vertiari, redium finciri relin quentes uandoquidem, si υι emolumentum aliquod acis scatur, atque ιd pecu s,vel 'ireta , qua Bpecuniis comparantur adulator es. praeterea etiam humiles seruiles,aci alterius hominis diuitis pe- Aiis mh. e.6cuniam praebentis voluntatem uiuentes senem in Ghae adulatores, non autem imagnanunt. cum Arist. cri rarit.: Magnanimi quoque proprium id est et i υι uere ad alterius arbitriamur positis,
hilominus Diuiniis stnea,Medicum fidum merciactu ab aegris posse accipere dignam, iustδm cque: si Medicus ad Artem hanc acquirendam, aliquem suum habuerit, victu, vestitu, alijsq; necessitatibus Uuendi, iubstinendum, sic exarans. Neq; vero exigenda mercedis estpiditate duci oporret, nisi H ad artem edis findam tuos ingrua uadeoque nepi eo aegro inhum iter nimis nimio plusius o lucro, te gerars sed, opum assuentiam e facultates,so Iuentis languentis, sine dolore respicias; Vndς Hippoc. potnis aurum spernit, his verbis, in epulo la senatui populoq; Abderi rummilla III l. Ihιι autem mercede operam suam Aeemt,hiscientio si vim ex priore mereate mancipio dantes feriare cog m. T cinde probabile en eos m-tra pose zelixis inagno morbo, negare ut
IIII iam'aut Ubι prom nt, isn venire, rursusque non vocata s venire. Iriserabilis fane es humana vita,quod ad eam totum intolerabilis argenti rapido Telutι Dherens status peruaserat, ad qxe mor
tur,cum Nisussi , minuirunt.Quibus autem mederi debeam absq; ulla spesti assus, ou niti docet, hunc in modum. Ivlei disq; grassis cμres ita,ri memores gratitudims potiorem qnam praesen vim νω ' ιιs exinmiatio ιιι ναι onem habcas. Quod si vel Moliti, vel egeno largiendi occasio sie serat, bas uelm tmesic carrandum es. ἱμι emm erga homines ba a rest habueruos Artis amore tenera censietur. De perfido autem,seu insido. acetiam de fido seu in culpato Medico Hippocratem postea Ddraille nurenio, ita. Qui medelasincvlpat facile perfici stisilhq npeceatne insumma quideopmn penuria,neque enim in idus ess,velutι qui iniust eger t. . Ibuo autem hic adnotada sunt, ut ea,quae de Medico auato dicta sunt modificentur: quorum primum est qu domnes hi Autores ast haec omnia exararvnr.de auaritia in infidis hominibus cum illi extra catholicam nostra sierint fidem, unde homine tinctam potis vitiis ratibus ualde a fi cti erant; Ideo nunquam censebo hoc nostro amo a Ii quem Med cum nostra catholica, & lancta fide decoratum, ita infidum posse illuc mi M. ed tantum aliquem extra hane nolirain fidem ae gerentem, siue Iirda um, siue haereoicum, siue ceu iii Mutili epictaeum. Secundum autem adnotandum est, quodHn pocrat is tempullate litras Mediciis stipendia dono praebc bant,vem Ecclesiastico c. 38. estvrupte: ut tuse dic Mineruo Oeenitudinis Medicinaui deo legitur quod Atheniensium d natio in i lippocratem collata mille autemni seminam mucunt,ultra alta plurima Atheniensium in Hippoc. Estne sici ut in epistola Atheniensium Senatirs L nlultus pag. II Id. apparet: Pro de Hipp. ut diues gram glos curare potitat:nostina utimini quonia in Medici a Regi bus lupeucia minime. delu mini adcuco pineorum necessitati s iussam,di honestam quaerere dc accipeae ab aestis tu: cinituritati ueci MAH. A H .
117쪽
Medicum gloria vana,seu honore in directo suae existimationis, impulsum Artis Medicae finem peruertere posse ostenditur.
Ametsi Hippocrates deprompserit. bonum Medicum minime impellit , visuam urialitatem quarat, verum ut potioremso existimationis rationem habeat: nihilominus existimatio Medici fidi honesta,& iusta Artis adgquati collegae finem Artis, aeveritatem honori anteponendam semper sequi debet. Nam etsi hominis fanitas manu tenenda, aut deperdita,iterum redintegranda, simulque virtutis, d μι, , .. .. .. ctrinaeque Medici optimi, Rc omnino fide existimatio,& gloria, seu lionor, duotio μαια. Attis Medire fines sint; attamen, hominis ianita vel tuenda,vel re euperanda, finis quidem primus est. Alter vero secundus ut ex Hippocratis doctrina Ioannes Helirnitis explanavit: his verbis. Rationesvii ipsa Mimatis,atque gloria viro bono digna,ob vir utem, doctrinam gloria est finis. Itaque primus Artis finis ab Hippocrate munituitur aegri redintegratio; secundus gloria, non B Lerum dedoirtutis gloria prvinium. Cum ergo virtutis, ac doctrinae ratione, aequε, ac experimento certae facte, Artis Medicae gloria praemu in sit: DO autem falsitatis exastimatio, quae vafricies, aut versutia infidi Mediei conspicitur : quae ut vitium patenter habetur. Si Medicus facultate, ae doctrinam salubrem reliquerit, gloriamque duntaxat quaesierit, tunc vaser, versutus, ac perfidus erit, finem Medietnae primum peruertens, secundum solum finem salutem hominis omitte. rem,amplectens; Quoeirca Hippoc. statuit Medici probi gloriam tantum in doctrinae veritate eonstare,non autem indoin, his verbis, qui quicquid doctrις acceperint, in medium proferunt,
facultare dicendi et utur, ad grvitam camparati. O pro gloria, quae iude prouenit, decertare parati, doctrinamsuam ad veritatis lucem repurgantest de pollea addit ibidem δι quis igitur eorum aliquid, qua ratione proponuntur ad veritatem expenderit, neq quam 3ssippeditabuntur: Quapropter vertis rate nudati omhem improbitatem,atque ignomimam induunt. Praeclara enim res est qua ex opere . quod quis didici profescitur oratio: Qviequid enim artificiose factum euid ratione profectum est Quisquid autem artificios8 dictum est, non autem factum, viam, O rationem artis expertem arguit: opinabile sit- quidem sine intime recta, inscientis, O nullius artis indicium es. Opinio enim cum praecipia in arte C medica, ea quidem Mentibus erimini vertitur. his vero qui ea indigent exitium adfert . Quam sane ob rem .isti tales Medici doctrinae veritatem paaetermittentes .alsettiones tantum nuganeas proserunt fallaces, periculi plenas ad errores propensas, fallax enim, o ad errorem proeliuis asseueratio, qua est cum garrulitate coniuncta. Nam tam Medicus illa gloria ductus,ae luperuoratus ' '' alio Medico fido,recte aevum curanti .non nisi garrulitatibus praese fert, studetque non horis noctis mulierculis astantibus incommodis tempore congruo declinationis accessionis manifestae, alimentum egro praebendi. Verum potius incumbit horis diei, mulierculis astantibus commis distin congruis tamen nutriendi aegrum, inaugumenti accessionis exordio; aegri obitu r ut mihi semel contigit: in muliere quadam, i annorum piginti circiter decursu ,in suis aegrotationibus omnibus, meis nauatas operibus, praefuit. At alius supervocatus Medicus eo mado allato se gessit . sicuti ergo est υinatis merces gloria tu sta bonisque viris tribuituri finem rectum attingens, ita Aiis . a. Rheis. viiij merces gloria vana iniusta perfidis hominibus limitatur,finem peruertens. Elmq: sane ob
causam Honorem, gloriam bona esse necesse es:no aut mala,n in his infidis Medicis inuenitur.
Medicum infidum inuidia resertum Artis Medicae finem
D violare posse, demonstratur.
NLidia uero hominis vitium quam maximum esse iam patet, Nam invidia O trinitia de bono aberius,in quantum aestimatur diminuere gloriam propriam alter us . unde iniuria en odium felicitatis aliena. Qitia invidia dolor es perturbans. propter res secundas alicuius aequatis,aut semitis. Qi 'circa inuidet sutilus si his,faberD-bro, Eamque sane ob causam aliquis Medicus Medico a Iteri in det; Quod utique pessime facit:cum ambitiosό altercari & ad sui irrisione seipsum exponere. mη t. seni moestri dano, pessimum servi ex his Hipp. rbis elicior cum id ad artem pertιnere eenseatur, de eo minime ambiciniae tendere contra optimum, ac fidum Medicumctipsis inludibrio expone
re: Hoc nanq. iureiurando affirmare audeam, Med cum ratιs emente. HIerum nunquam Inus dissἐ ca-
118쪽
tica fias; Indi seriae.η.impotentia Artis arguitata his aut hactenus statutis inu idiosem medicu, In- Α fidum esse Artisq; Medicae finem praeoccupare facile, hine etia miseris gris detrimentum maia gnum inserte posse: Vnde inuidia deterior longe est, gloria vana; cum ipsa gloria quae tura Medico, abstue quo dolor in eo si perturbans animum , qua tens gloriam alterius Medici ante
acquis tam sibique propriam, diminuere, ut inuidia contingiti Eapropter Medicus inuidia . plenus dignὰ undique euitandus ab omnibus venit: et si iudicialem pecuniam non quaerat: nam si eam quaereret,eo magis cauendus esset, ut ait Hippocrates.
Medicum optimum ira impulsum, Artis Medicae finem proprium praete
mittere aegrorum damno semper esse, Ostenditur . .
didici autem infelix conditio non solum est.quod medicus, non ηs quae periculo B
sunt proxima intuetur, O Paesunt ingrata contractat, ac ex aliorum calamitalibus
sibi dolorem conciliat. Verum etiam quod aegrorum,& astantium insidiis, dolis, indecentsis, atque transgressionibusus interdum irasci eogatur ut experimento m. 'nu quotidiano liquet:quia ibi apparens in iustitia Medico iacta est,qua ut ait Aristot s .et hic.cap. 8.itam essicit medicus enim Philosophus tum naturalis,tum moralis, tum metaphisicus penitus. Deo aequalis, vel similis habetur Vbine dum pecunia contentio pudor, verecundia modestatu penitu existimatio, iudicii m,lenitas,accuratio, modicies sententiaruelocutio, utilitim,ae necesuruim in vita purgationum cognitio, earumque liberatio. superstitiosi Deorumetus aduersatiopraestantia dimna adsunt. At vero etiam mansuetudo; non autem iracundia in
Medico praescfert: cum ergo Medicus optimus, de inculpabilis, irae aliquando se subiiciet, Deo aequalis tunc ade ne nequit; hinc etiam quandoque ira ductus Medicinae finem proprium salubrem omittere potest: ac iuste aegris det timentum etiam inferre ob apparentem iniustitiam ei et factam. Nam ira cum dolor sit, ideo non facile utitur ratione, ut Aristoteles inquit ι Immo ira, quia ad ultionem properat; cum ea apparentis ultionis appetitus siticum dolore; propter a P parentem iniustitiam, ideo Medicus iratus, seu iracundus, non insidios , ut auarus, & va riosus, simulque inuidiosus facit, quippe quod aperte sindictam sestiuat, verum quoniam im pium esset, vindictam contra aegros de ea iniustitia sumete; ergo Medicus sit iratus saltem egrin crum curationem negliget; qua negligentia,aegri iacturam,in commmumque recipiunt,ac ita
Medicus quemadmodum ut Avarus Medicinae finem praeuertit,sic ut prodigus, periret. Quocirca liberalis,ut iuste se gerat; debet esse.
Atei taque his quatuor vitiis motum, Artis Medicie proprium finem frustrati
poste,quibusque modis superest ideo virtutes morales. ijs quatuor vitiis o positas stituere; ut nullatenus his viiijs hane Artem fallacem, immo emam perpetuo rcddere valeamus. Cum autem quaelibet vitius morum bonorum D quoddam medium sit, inter duo vitia repositum, quorum unum vitium in ex- 4. v eo.&cessu, aliud vero in defectu rens sit, Arthotelis sententia. hunc in modii exarantis. Virtus igitur est habitos electivus in mediocriture, quan tim ad nos conmens: qitie quadem me- r.ei a. dieeritas ratione praefinitast,atque ita ut prudens praefiniam: Mediocritas aurem duo ram vitiorum,otiterius per excellam,alteriiss per defictum ratque eo etiaM qaod titia aha defiunt ab eo quod fieri debet,alia exuperant, in ast ectibus, in actionibus vanus vero meditim o ιηurej ,s et git. ploinde icuti auaritia,quae vitium est, in deficiu liberalitatis ita tutum, Attis Medica finem peruertens, damnat uni sic etiam in Medico optimo,& fido prodigalitas, quae vitrum est, in eacessu liberalitatis Medici necessarias res victus vestitus,reliquariimq; rerum ad bene uiuendum requisitas, prosundens nullii in habere debet locum ut vitium penitus euitandum. Quandoquidem in Ddo, non accipiendo excedere no mali ignos iis sed nolida potius homini, en, Di autem hoe modo es '' - flpraduus Oe.S paulo antea dixit. Nam, incontinentes eos,Fim intemperantiam opes consu- itii εα ei me muni prodi s vorare censuevimus ecirco huiusmodι homines ese i probissimi.Trodigiis.ndo insese iuuinm pira uatus est, qui perse ipse perdittir de ait Euseratius.Trodigalaira enim dando excedit, defeti accipien- a. 'do: illiberalitas vero seu auaritia e tra in dandis pectivir's parca, ae defciens, in accipiendis niam1a en. Libet alitas vero aeque se habet tam in dando quam in accipiendo honeste, moderateque. Medicus ergo prodigus non esse debet. in aghibendis adigiis operationibus, excedendo, in praemiumque accipiendum, dcnciendo, alioq ina Intemperatus, micruatus, improbissimus, ac de
119쪽
ia denique stesidus, se a perditieme esset. Si itaque Medicus prudens inueniatur, Hiratem n
hilam e tinere tenetur, quae electionem rectam semper essciati ut virtus, quae nedum secum dum rectam rationem est, sed etiam cum recia ratione. Velum tecta electio prudentis moralia est, liberalitatem smulque tempetantiam possidere, ut Q his Aristotelis verbis exhauri ευιrtas quoque βeandam hane disseremιam distri ιαν, nam stas ex ipsis intellectilias, atius rem ratis diei asi sapientiam,perspe aetam, O prudentiam, intellectitias, liberalitarem, O tempera eram moratis. ergo Medicus prudens laberalis esse deuincitur, mediocriter, ac temperate, seu neM praemium suae operationis. suaque speculationis accipiendo aequale his tum spe lationibus,tum operationibus suis. Ac id etiam Hippocratis decreto asseuerare possiam. Nam eoncidit, Medicum optimum simulque fidum, suae eurati pi seu praeseruationis mediom prs-mium accipere posse, his verbis. Qui enim hontis Medicus en, is per iovem fide magis quam duri-- medetuν. Q νe m principio tolam assectionem indagare oportet, in quaedam suggerere e dueetia ad curationem,curareque aegrotum, o non negiuere. 4 vi vero remunerationis eaigenda acerbitarem absque praepararate ad disci uam pr. vase hortor,ut ne valde indue a sed o ad valenssam, faetitiales respietas; unde in stitutum claia conspicitur,& potissimum, ut Foesius vertit. s ut ad artem addasiendam tuos inuruas: citerem hoc statutum dilucidando Heum ius inquit, τι Medicus non eradar improbus aliorum initio, nempe aegrorum vitio, quia ut ait Hippoex. ibidem , νι quidam medιcorura operam petunt, has viti ias, Oleuis muti debellatronem e juntes, neglectu propterea igni, nec tamen mia. cum interdum medicum soluent interdum non, ideo non relinquendi sunt,ratione Medici non te spectu eorum ideo ait Hippoc. Puandoque vero gratis curas ta marasitudinis memoriam potιorem cluam praefiniem exili alimem auctras. ergo ne quorum vitio Medicus improbus euadat, ut ait He uinius, nisus agris iactatis is mciri inconstantsio cupidιtare. ri amare; dum quae morbis impluisa proviserant, eualesentes non praestent)suum constantiam opponat. quae visuar tanquam anchora arrin , t Iemptus pretinia, O humanitati voce ea irens raritar adue vi acie eons iere, q. d. ne tenuis pectinia causa mediatis suam existimasionem frangat: sed magna centiam suam agrorum Maritia opponat. Vetum ubi aegri liberalitit soluunt,
Medicus libera litra quoque nil auare mi amni ἡ agas: H reum Arti praeclarissimae nullis Olm assi fieri tecti ita tamen adstiam Med,eti, neces larem testineas, ut aliquid accipiat, ita tamen veteriam cestimet ad Qνoram opes, O Palus ago egeas ad sua fam Iia tutelam. Adnoto autem quod sicuti agri recognitio rega Medi eum, pro aegri opulentia iucunde,& sine dolore feri de-het,ita etiam a Medico curatio tecta. ac diligens, erga aegru sine dolore,& iucunde ad niihaia debeat, citerum ut lucunde peragat Medicus remunetatione ab aegro satisfieri debet.
Medi ei liberalitas, non circa quaestum serensem, verum circa praemium honestum, Si aequale, tum Medici desit, gationibus , tum aegri affluent ijs, & facultatibus,versari debet.
Actenus medieum liberalitate non autem auaritia, nee prodigalitate, uti debere, iam pro comperio haberet; liberalitatemque Mediet aequalem vim tum speculatioties,& visitiones dandi, tum visationum praemium recipiendi possidere debere patri r Uerum quoniam sipem lationes. be visationes, de praemium desermes sunt; quia visitatione Medi ei aeque uno,eodemque modo , eademque prudentia,& diligentia, in cunctis aegris curandis,seu praesinuandis semper co sistunt; inde Medici dationes sine maioris,de minotis curationis, seu praeseruationis acceptionem . e ,- omnibus aegris aequabiIiter praebentur. de uno tantum Medico loquendo: nam plures medici 2D3-io boni seorsum differunt, quia ut ait Hippocr. in re ins omnibus artibus opifices kπὸ inter se. tum maxinuum mente, Ec experientia, pratiat: si e etiam in arte medita. aegrorum vero seluti nes ad unicum Medicum relatae omnino magis,& minus suscipiunt: pro ut unusquisque aeger, qui soluere medicum pecunia vult maiorem, & minorem bonorum,& remunerationis asstuennam,&commoditatem, saeuitatemve contineat in se. ut solutio iucunde, cum voluptate, non autem moIeste,cu dolore ab aegro fiat: alioquin datio honesta nequaquam esset.immo tu e prodigalitas ea adesset molesta. od ex his Aris .verbis elicio. At vero omnes ex virtute actι nes,σbone sint, hanenatis ea a miror liberatis igitnr honestatis causa. dabit, O rem: Da hit enim.σauibus, σεα nque , pιando oportet e liquisque ah s modis, qui rectam datac nem e sequintur atque id vel ineundd, vel sine dolore, quod enim ex Urtute fit, id mi cum voluptare, miliae dolore ceres escitur, ni me autem molesum ess . Ergo nisi iucunde saltem siue
120쪽
dolore aegri Medico retributionem,erhibete,honestum est : Eamqne sanὸ ob mulam missi Abet aegrotantas commoditatem & affluentiam respiciendo, solutio honestδ, i nisi voluptate. saltuita sine dolore exerceatur Hippoc.enim ait. --m ric-nerationis exigenda m. honoria valde indueas, sed ad opulentiam/facultatem respicias. Qindoque vero etiam gratιscum, ita ut gratitudinis memoriam potiorem, quam praeseηtem eaιnimasionem auferas,si vero occasio ferende in Minoeu . opsis: obtulerit, per Utavo, ' egeno, aime talibus opitularis ,
De gloria vana, seu ambiciositate Medici cohibenda ; ut gloria honesta Medicus Artis finem minime deprauet.
Icuti autem Atti Medicae gloria nimia, Ac vana Anis finem deprauante, opera dare,vitium tui undaque euitandum; ita etiam Artem,sine ulla gloria,existi inat ione,seu honore,ezerceri,uitium esset desectilium nunquam amplectendo nut Hippoe. toto libro dedecoro inscripto decretauiti cum gloria moderata, Amodesta,ac tulia,ut merces, & mensura virtutis, finis secundus Medici petis- ω,& fidi semper esse debeat: ut Artis dignitas,praestantiaqtre.manuteneatur, inius uia 'in suoque decoro semper,& recte emistimetur. Quatenus Medicus Artis Medicae opifex, simul que Minister conspicitur,eius Artis dignitatem,ac venerationem semper praestans esse tenetur. iunc etiam virtutis salubris finem proprium maxime perquirens esse deuincitur . Ea proptet gloria Medici, ut secundustinis, a salubri fine rei tus, non nisi ad sanitatis humani emporis ut salubris,insalubris,ac neutri, terminum, coarctatur, nequaquam vero absoluia sumitur. Ceu gloria moderata,& lione sta,i virtute vi , principali pendens no autem absoluta . nee principPliter desumptar honor itaque a Medico tali pacto expetendus perpetuo es t cum honor per se persequibilis sit, ut bonus Aristotelis constituto, sic exarantis: Qualia veraeseper se bona aliquis natueret ean ea quae vel si fila reiivguamur, persequimurr m voluptates nonnullae, O honores e nam luet haec ob aliud quintampersequamur: et e tamen ex iis,quapeuse bona statvere aliqkispositi. H a noris ergo ex dictis studiosum virum iecimdum virtutem quidem constare manifestum est, in quadam mediocritate inter ambitiosum, & inambitiosum, honorem esse repositum patet rvt inter excessiim,Se desectum constet. Igm quemadmodum indatione , re aece me memi eram,oe mediocritas est, exceses, 'defectus ita quoque in honoris appetitione litet,ct magis quam oportet, mims oportet unumquenquestgerere. Nam Oambiriosum vituperamus, quippe qua, magis qu4m oportet, unde twn oportet honorem Uemi t bumbis posim, quoque vituperat, e qucd ut ait Histratius in con . mιnus quam oportet, eum appetit, ut nullam ob rem sebi honorem esse exhibendum censeat, ac propterea ab honestis ratam acta instas abstineat,ergo nec ἰς capa vos cubio, ut medioeritas quoque reperiatur,eius videlicet Phoem oportet,σ quando, σὰ stii bur. γ ob qua M., evi , oportet, exterisque determinatioηιbus seruatu hemremissem appetat: oi quidem mediacus, quιa caret nomine, modo ambici sesideri timoripeta, - lambitiosiss let appellari: ambstiUM , O honoris e ME , propterea quὸd honores quos debet, appetit, inambirtiosus, quia quos non debet non appetri: ex quibus perpende honorem Medico, ner dum rationibus antea recensifis, necesso trium esse, ut secundus finis honor
nesain aegro tilio tione, se abstineat,inamsi ab ea operatione peragenda serpsum abstinere ration biliter de et baliquam iniustitiam ,. -- νMedico ipsi vel ab aegro, aut: b V .