Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus ... Volumen primum decimum et ultimum 7.2 Pars quarta continens rem herbariam curante L. Desfontaines ... pars p

발행: 1830년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

451쪽

adstringit' ' vehementer cum amaritudine. Ad eadem omnia utile est, sed praecipue ad genitalia. i LXXVIII. Sunt qui et sarcocollam spinae lacrymam putent', pollini thuris similem, cum quadam acrimonia dulcem, gummosam '. Cum vino lusa sistit fluxiones :illinitur infantibus. Vetustate et haec maxime nigrescit: melior, quo candidior. x LXXIX. Unum etiamnum arborum medicinis debetur nobile medicamentum', quod oporicen vocant. Fit ad dysentericos stomachique vitia, in congio musti albi, lento

xx. Adstringit. Idciaco dysentericia prodeme lae, . in quo lycium Indicum solvitur, a scribit Theod.

ris in Perside nascentis, thuri tenui linilis, subsulva, gustui Mnariuscula. . Nunc incognita ossicinis. Habet his amnia, ac prope gemina Galen. de Fae . simpl. med. VIII,

P. II 6. IILRD. S. colla no- tras, Fuccus est gummosus, aliquantisper resinosus , minutis et

veluti friatis constans erumis albicantibus, aut ex albo rufis, aut ruinbentibus, spongioris, Diabilibus;

mi eis lucentibus subinde mixtis; saporia subacris, amari, cum quadam ingrata dulcedine obscura, Hauseam provocantis. Sub dentibus lentescit et in aqueo humore di solvitur; lucerni admota. primum ebullit, postea claram in flammam ex Het. Ex Persia et Arabia nune, ut et Dioscoridis temporibus, advehitur. Plantam, quae succum illum Iargitur. a nullo vel Veterum, vel

Recentiorum hue usquedescriptam, eamdem Linnaeus esse ait cum μανυ mucronata Tet uul. mono n. gen. a 77 Pers. Planta incert. se

Iuss. ; habitat in aethiopia. Cons. lib. XII, ao, et Exe. LX de Sar- cocolla ad calc. huj. lib. ED.

rant Iibb. ante Hard. edit. quam

ex e d. restituendam Praemonuerant Pint. et Grono . in not. ad hune Ioc. Brot. Omminosaim. ED.

eerie epiplioras, sive fluxiones.sare ollam recentiores medici commendant, asinino in Iaete ma- ratam. Praeterea vim illi vulnera conglutinandi et ei trice obduiscendi tribuunt, unde nomen adepta est. Noxiam tamen Pronuntiat Linnaeus, intemumque illius usus damnant alii prorsus ei rejiciunt. CLLinn. Mat. med. p. 55 . ed. Schre-ber. Geos . Mat. med. II 47. M. LXXIX. P. Nobiti medicamen

tum. ινρtri, sive σκευασια-ὀπωρωου, eonsectio ex fructibus, qua Iem concinnat Galen. κατα τοπ. III, p. 568. ad stomachi subversionem,

ad coeliacos, ac dysentericos. l .

452쪽

LIBER XXIV. 443

vapore decoctis cotoneis quinque cuin suis seminibus, punicis totidem, sorborum sextario, et pari mensura ejus, quod rhun ' Syriacon vocant, croci semuncia. Coquiturumue ad crassitudinem mellis. LXXX. His subtexemus ea, quae Graeci communica- atione nominum in ambiguo secere, anne arborum essent.

xv.) Chamaedrys' herba est, quae hi tine trixago' dieitur. α

Α liqui ' eam chamaeropem , alii teucrion appellavere. lia' habet magnitudine mentae, colore et divisura quercuS. Alii serratam, et ab ea serram inventam esse dixere, flore paene purpureo'. Carpitur' praegnans succo in petrosis, adversus' serpentium venena potu illi tuque efficacissima :item stomacho, tussi' vetustae, pituitae in gula cohaerea. R n. Sic et Chim. oron. et

Τευκρtdiv ἐκαλεσαv. Et in Noth. p. 4s7: μινορ. Chaismae drys Porro, quasi coactae hrevitatis quercias appellatur. Unde et in Gallia servat appellationem,

guillara, P. XII, p. xxo. Chamin drys est vulgaris Clusii, Hist. Rar. pl. III. p. 3si; visa a nobis in

p. a 36 : . Chamaedropis, inquit, quae herba simillima quercui solia

habet, etc. . At Apul. eap. 24 2. Chamaerops : Itali trixaginem

APul. e. 24, 3. HAU. I. Baiusseribit hanc plantam in agro Canis tabrigiensi Theriaeum Anglicam nunis pari; Proeul dubio quia alexi-

Pharmaca censetur. Caeterum ea dem sere, quas Veteres, neotyrici

453쪽

444 C. PLINII NAT. IIIS T.

scenti', riaptis convulsis, lateris' ' doloribus. Lieneui cov. 3 sumit , urinam et menses ciet. Ob id incipientibus liv dropicis ' essicax, manualibus scopis eius in tribus limitinis aquae decoctae usque ad tertias. Faciunt et pastillos, terentes eam ex aqua, ad supra dicta' . Sanat et vomicas, et Vetera hulcera' vel sordida cum melle. Fit et' - vinum ex ea pectoris vitiis. Foliorum succus cum oleo caliginem oculorum discutit. Ad splenem ex aceto 'Τ sumitur. Excalfacit' ' perunctione. 1 LXXXI. Chama aphne' unico ramulo est, cubitalisere: solia tenuiora lauri solio'. Semen rubens adnixu nic. XVII, Pag. Iasi. de vulsis, sive ruptis, et rheumaticis eum Themphrast. Ioc. est. HARD. 9. Pituisoae in ola cohαrescepi

Broter. ex Reg. 2 Cod. Pituita . . . coluerearente. ED.

Io. Lareris. Ceis. IV, 6, de late. rum doloribus : . Multa, inquit, a medicis praecipiuntur: ut tamen

sine his rusticos nostros ePUta ex aqua herba trixago satisadjuvet. . H. I.1. hienem consumit, urinam et menses ciet. Dioscorid. Ioc. Proxime est. κοα καὶ σπληνα τηκει συv-ποθεισα. , ideet Galen. de Fac. sinapi. med. VIII. P. 24o. HARD

. I a. 'dropicis efficax, etc. Et haec pariter Dioscor. l. c. et Apul. C. 25, t. 3. HARD. x3. Ad supra dista. M eosdem effectus, qui sunt suPra Comme morati. Sio etiam Diosc. III, I r a:

. Sed et trita in catapotia redigi

potest ad supra dicta. . Mutata pritu interpunctione, Perturbataque sentetitia, legebatur, . ter cutes eam ex aqua. Ad supra dicta sanat

et vomicas. . HARD.

i5. Fu et vinum. De quo dictum est, XIV, 19. UxRD.

xfi. Foliorum. Diosc. l . cit. post Theophrast. IX, Io. II. - liginem. Gron. caligines. ED. I . Ad Flenem ex aceto. Dior C.

l. c. τέκει συου- ποθεῖσα.

idem sere verbis deseribitur a Diosc. IV, I 49 : Xur, υὶ δὲ και ταυriv kλεξοιουδ i- ἐκδεεσxv. etc. Habarii nostri hanc lauream

vocant. H. - Νotiis Riractis race

mosus Diau. mo de*h. get . a 3o Pers. AWaram Iuss. . Habitat ita insulis Ariuii pelagi. ED. a. Folia tenviora lauri solio. Sic ex MSS. Hard. praeeunte Gron quum prius legeretur : a Folio te ianui, lauri similitudine. . Eιν.

454쪽

LIBER XXIV, 445

soliis illinitur eapitis doloribus recens. Ardores' refrigerat: ad torinina cum vino bibitur. Menses succus ejus, et ii vitiam ciet potu partusque dissiciles in lana appositus. I XXXII. Clia inelaea' similitudinem soliorum oleae habet. Sunt' autem amara, odorata, in petrosis, palmum altitudine non excedente. Alvum purgat': detrahit pituitam

bilomque : soliis in duabus' absinthii partibus decoctis,

succo lue eo cum melle poto. Foliis impositis et hulcera purgantur. Aiunt, si quis ante solis ortum eam capiat, dicatque ad albugines oculorum se capere, adalligata discuti id vitium : quoquo modo vero .collectam juinentorum pecorumque Oculis salutarem esse.

LXXXIII. Chamaesyce' lentis solia habet, nihil se ab

ΜM Regg. Coib. etc. non, ut editi, admirtum. Quin et sincerius

α .rri. . Capitis doloribus, inflammat ioni husque stomachi succurrit. . 5. Menses suecus ejus, et urinam ciet Potia. Dioscorid. loc. citat.

appellant Hispani, o uia : heris harii , onmelua Neoctos e Naris honenses Garoti. Clusio pingitur Hist. Rar. Plant. I, 87 , et a Dalec. Hist. pl. XVI, P. I 664. Vidimus in horto Regio. H Ann. Nohis Daphnae Gnidiam sociand. mono n. geri. 967 Pem. Thrmel. Ilim.); habitat in Hispania ι Gallia Narbonensi, Italia, etc. in loeis

aridis. M. a. Sunt. Dio c. loe. Eit. ΗA D. 3. ADtim purrat. Diosc. loc. est. et Marc. En P., C. xxx. P. 21 I. Idem p. ara, hanc restim oliore

appellari ait, et hahere alias dotes ac. vires, qua η eo loci enumerat. Prmiuit ambobus Scribon. Iairg. Comp. cxxxvI : a Purgat ergo helle chamelaea, quae herba olivae solia similia habet, quorum quinque vel

sex dare oportet, trita ex aquae mulsae cyathis . . . Detrahit enim aquam largiter. . HLRD

4. Foliis in duabus , est. Diosc. Ioe. est. et Galen. de Fac. simpl. med. VIII, p. 24Ο. HARO.5. Vero. Sic et Ch. verbuiti Loeomittunt Gront et Al. ΕD. LXXXIII. r. cha Gree Diosc.

net nomen ἱn Ostieinis. Visa a nobis in horto Regio, qualis a Dodonaeo

455쪽

tollentia, in aridis . petrosisque nascens. Claritati' oculorimi, et contra suffusiones utilissima, et cicatrices, caligines, nubeculas in vino cocta, inuncta. Vulvae dolores' sedat apposita in linteolo. Tollit et verrucas omnium genertim illita. Prodest et orthopnoicis.1 LXXXIV. chamaecissos' spicata est tritici modo, ra

mulis quinis sere, soliosa : quum floret, existimari potest alba viola, radice tenui: cujus bibunt ischiadici ' solia tribus obolis, in vini cyathis' duobus septem diebus, admodum

amara potione.

, LXXXV. Chamaeleucen ' apud nos farsarum , sive

pingitur p. 373. HARD. - Ν is 3. In vini eyathis duobus. Longe Euphorbia Chama 1 DOMe d. hoc a Dioscoridia placitis diversum ira n. gen. II9Ο Pers. Eu horb. est; proinde non dubito qnin ali- Iuss.). 1labitat in meridionalis Eu- qua hic verba librariorum incuriaropae locis aridis. ED. praetermissa sint. Nam in Diose

a. claritati loeulorum. Ree toti- ridε tres sunt cyathI, non aeuo t et

dem verbis. Dioscorid. loc. cit. et ab ischiadicis hane potionem insi- Galen. de Fac. simpl. med. VIII, gniter amaram aut So diebus P. 24 I. HAED. bibendam praeeipit: ab his autem 3. Quotie dolores sedat. Dioscor. qui regio morbo laborant, s aut fit c. ed. Λυ,viv δὲ οἱ κλωυες diebus, Don 7. Verba ejus subtexuies,v ολω τας περὶ μέτραπι ex lib. IV, cap. de chamaeeisso.

λτι πισσου προστε - seu terrestri edera : . Contra co-

θεvτες. α Rami ex vino triti, et in xendἰcia dolores trioboli pondere posso appositi, vulvae dolores se- in aquae cyathis tribus quadriginta dant. . ΗΛRn. qninquagintave diebus lia ejus uti-' 4. Tollit et me meas. Di eor. et Iitet hi huntur. Quin etiam solita Gal. II. cc. HAED. sussusiones quinque aut sex diebus LXXXIV. I. Chamineissos. De pariter pota emendant. . DAL.

qua jam ante diximus XVI, 62. LXXXV. I. Chamin Men. Xαμαι- Vide R vellium, III, pag. 634, λευκη Galeno, loco citato P. 241. n iseum et eum Plinio iacit. H. In Indice hujus Ioel : . De Gamam Xαμαικiσσος Diosc. IV, 116; Ieuce, sive sars aro, sive saris o. . nobis Anti/μι-- Asarina, de Quo Dio r in Noth. pag. 458: Iam aetum. Vide quae diximus sa- MPra C P. 49. ' τρισiλλάγω. et Libri Lehiadisi. Folia, non radicem quidam, farfano. male. Meminitisebiadi eis hibi utiliter ait Dioscor. hujus Plautus in Poenulo. ael. II,

TV, Ia6. Florem, Galen. l . cit. se. I, V. .32 : . Eo praesternebam

P. I 4o. HARD. solia farsari. . Apuleius : . Folia

456쪽

LIBER XXIV. 447

sarsugium' vocant. Nascitur secus' fluvios, solio populi, sed ampliove. Radix ejus imponitur carbonibus cupressi, atque is nidor per infurnibulum' imbibitur in vetere iussi. LXXXVI. Chamaepeuee' larici foliis ' similis, lumborum et spinae doloribus propria est. Chamae parissos' herba

ex vino pota contra venena serpentium omnium scorpionumque pollet. Ampeloprason in vinetis nascitur, soliis

sunt farfari, et nugae merae. . For taMe a Farfaro amne, de quo Ovid. Metam. lib. XIV, 33o: u et opaeae Faesurus umbrae. O Graece L.tini Mehiota et tussi Iaginem no . minant. In ossicinis, a Farsara, ungula .caballina, populago: . Gallid 'ane, vel tussilage. Pingitur a Dodonaeo p. 486. De ea plura di-eentur XXVI, I 6. H. - Nobis Tussilago Farfara Syngenes. ιversigen. 3863 Pers. GVmb. Iu . . Habitat in linmidis argillosis; fi res primo vere, solia aestatis initio

profert. ED. a. Farfarum. . . farfugium. Gr. et Al. farranum, non farfarum. ED.

3. Meus. Mamilius in editione Plinii maluit se Miam, quam εαδ Iegi: tametsi constans librorum

omnium ante eum consensio foret tu eam vocem serara. Et s ne Cat

nem meminimus de Re Rust. cap. xxi, secus laminas dixisse. Quintil. VIII, α, -- iam. HABD. D mutitim. Ita I. At Reg. et Chus. ---Uulo'. Instrumentuin intelligit, quo in vasa liquores infundimus, Mn entorinois.

Refert Me quoque Diosc. v, II 6. min. XXVI. r6, pro infundibulo

,ομεουη. A chamaepityἰ de qua dixi--s cap. ao, iis herba haee- distare videtur, ut larix a picea. Fruticem esse ait Anguillara, inventumque a

se in insula H Veghia. iisdem

a. Larisi foliis. Brot. ex Ben. x et x, laritas folio. ED. 3. Cham cyparissos. Nondum incerti nominia apud herbarios no fit rates possessionem venit. Dod naeum vide P. 2 68. Η . -- Quibu dam Sontolina Chamuer arissus, quae Sprengelio eadem rase videtur eum

Abrotono semina Diosc. III, 29τitem Plin. XXI, 9 a. ED.

siae. IvM. 3. Habitat in Anglia,

oriente, etc. ED.

457쪽

lu,rri, ructu gravis. Contra serpentium ictus emcax. Urinam ' et menses ciet : eruptiones sanguiniS per geni-iale inhibet potum impositumque. Datur et a partu mulieribus, et contra canis morsum. quoque quae stachysy

vocatur, porri similitudinem habet, longioribus soliis pluribusque, et odoris jucundi , colorisque in luteum inclinati.

Pellit menstrua .

, LXXXVII. Clinopodion', alii cleonicion, alii Zopyron, alii Ocymoides appellant, serpyllo' similem, surculosam', palmi altitudine': nascitur

. Staehra. Alia Plinii stachys est, alia Di roridis. Illa porri ista marrubii soliorum similitudinem reser . Quae Dioscoridi stachys est. ea Plinio scorditis at,'eulatur, uti dicemus XXV. 16. Pli

inar hi similis. sed aliquanto longior. et solita proferens numero , odoris jucrandi, candidi eois loris , etc.. Plinius solia in luteum inclinare dicit, quae scriptori grae-

eo eandida sunt; et, ut saepenumero alias. vocum πράσου et πρασiου,imilitiidine deceptus. stachyn podiro, non marrubio similem tacit. Staetos ext germani Diurnam.

Ium. 3. Habitat in si alicis et ad

versuras agro Tim. ED.

in petrosis, orbiculato

que potu pellit. . Era. LXXXVII. i. Cli Podion.

4. Patmi aDitudine. Palmi majoris, qui duodecim digitorum. Dio

6. Nascitur. Dioscor. loc. citat. H. - Nascitur. Verbum hoe delet Bro . ex Begg. I et 2; et mox nι rapra bem, sed praebentem ex litho . Ei, 6. ων luculato foliorum. Ita MSΝ. mn . nori Forum e etsi nihil inter-

458쪽

COHvulsa, rupta. strangurias, Serpentium ictus. Itenν do

coctae succus a

I XXXVIII. Nunc subtexemus hei has mirabiles qui- idem, sed minus claras, nobili hus In Sequentia volumina dilatis. Centunculuili' vocant nostri', foliis ad similitudinem capitis penularum , jacentem in arvis : Graeci clema iidem : egregii essectus ad sistendam alvum in vino au-s toro. Item sanguinem sistit tritus cum Oxum Attis, aut aquae calidae cyati iis quinque, denarii unius pondere: sic et ad secundas mulierum efficax. LXXXIX. Sed Gra)ci clematidas et alias habent: unam rquam aliqui relliten' vocant, alii laginem, nonnulli te.

est : tiam' in singulis sere geniculis adnexi foliis flores adhaereo cunt. Diosc. loc. cit. Και τὰ ἁ,θη ομοιά

. Et floribus sorbiculato suo ambitu lecti pedum

speciem praebentibus, ex intervallo marrubii modo dispositis. in Bibitin. Diosc. l. c. totidem

LXXXVIII. r. Cent-utam, etc. Aloisio herba. quam Dodonaeus pingit pro helxine ei Asampelo :sed vires non conveniunt. Placet magis Dodontes judicium, qui herbae impiae genus centunculum πω cat, i b. I. cap. fio. Da L iunculum. Gnaphalium videtur esse, de quori sum, XXVII. tir, quum et virea ei plane similes ibi adscribantur : ot in Noth. Dioscor. pag.

culum voc. rostratis, etc.. et muR :

. Graeci autem clematid. Est ejus egreg. . ED. LXXXIX. I. Altitiai ecluton. νυ cant. Echiten sive echion ς ut legitur eap. 9 libri sequentis, ideo v carunt, quod imposita serpentium et vilinraru in morsibus juvamen istum praestet, auctove Dio coride DAL. - Unam , etc. Haec elematia altera Dodoxiaei, p. 4 3a ἔ in Νotb. Dioscor. p. 462 : κληματic, etc Η. - Eeialen vocant, etc. Est

Clematitis Peregrina, soliis piri

incisis. C. Baulun . BR.

459쪽

luteiri scat in oniani'; ramos liabet bipedales, soliosos, non dissMniles sculni noniae, nisi quia nigriora minoraque sunt stilia. Invenitur in vineis arvisque. Estur, ut olus, Cum oleo ac sale : alvum ciet. Eadem a dysentericis cum lini semine 'ex' vino austero sorbetur. Folia epiphoris imponuntur curia polenta, supposito udo linteolo. Strumas imposita ad suppurationem perducunt, deinde axungia adjecta percurant. Item haemorrhoidas cum oleo viridi, phthisicos iuvant cum melle. Lactis quoque ubertatem faciunt in cibis sumpta. Et insantibus illita capillum alunt. Ex aceto edentium Venerem' stimulant. i. XC. Est et alia clematis', AEgyptia' cognomine, quae ab aliis daphnoides, ah aliis polygonoides vocatur : solio lauri', longa' tenuisque : adversus serpentes , ac privatim

tos, soliosos sic prius legebatur 3.

Leg. ex Vora. α nonnulli tenuem cammoniam. Bamos habet bip et alea. foliosos, etc. n Gn m. 3. M. Gron. et Al. in vino. ED. . 4. Gentium Venerem. Sic ex IM. post Pilat. et Gron. emmad. Hard. quum prius legeretur : . dentium dolores sedant. Venerem Mima ED. XC. I. Est et alia elemat . Dio- eor. IV, 7 : κληματις,

καλουσι. Sio etiam Gal. de Faenit. simpl. med. VII, 192, daphnoides, a lauri similiti,dine, ut et myrsinoides. appellata. Aerobris genimiis, polygonoides. Di Dodonaei elematis daphnoides Pag. 4 1 . a uobis in horto

Regio. Vide, si lubet. In Adagiis.

ita daphnoides est Pervinea, iamroencha. At quum pervincam aliosque enectus memoraverit Plinius , XXI, eap. 99. haec mihi vi

460쪽

LIBER XXIV. 45i

XCI. xvi.) AEgyptus' hanc maxime gignit, quae et

aron do qua inter bulbos diximus, magnae cum dracontio litis. Quidam enim eatndem esse dixerunt. Glaucias satu discrevit', dracontium silvestrem arum pronuntiando. Aliqui radicem' aron appellarunt, caulem Vero dracontium, in totum alium, si modo hic est, qui apud nos dracunculus vocatur: namque aros radicem nigram' in latitudinem rotundam liabet, multoque majorem, et qua manus impleatur. Dracunculus subrutilam, Et draconis convo

luti modo : unde et ei nomen' XCII. Quin et ipsi Graeci ' immensam posuere disse

rentiam, semen dracunculi servens mordaxque tradendo:

XCI. tus hanc. maxime o. ιι. Verba illa bene Salmas. eum hoc cap. Iungenda monuit, quae Inlibb. ante Hard. editt. superiori ad

nectebantur. ED.

dirimus. Lib. XIX, cap. 3o. Sed

Cave aron vulgarem intelligas, aliamve quam MFptiacam. IIA D. 3. GLiarias. satia disereAt. Solosatu discrevit aron a dracontio :draeontium, aron silvestrem Pronuntiando. Ita, credo, etiam OH nus, qui de Fae. si I. med. VI, Pag. 169. dracontion ait aro esse persimile, et solita, et radice : ama. rius tamen aliquanto. Dioseoridemia sequutus est. H, I97. Serapion quoque dracontii genera bina statuit : alterum, quod dracontium simpliciter: alterum quod aron apta

pellaretur. HARD 4

Galen. tom. II, p. III et Δρακάνυοvβοτά, u dδος' ουτω καλεῖτα και δερου κα-ς, παρὰ τη, πρὸς τὸ Ae ε εοτητα. . Drneontium, heris hae genus: sic et ari caulis vi atiir, ex similitudine quam cum animali habet. . HARD. 5. Ama radicem nigram in latitudinem rotundam, ete. Aros nempe

AEgyptiaca, ut diximus. Nam vulgari radix alba est, et dra neuIi radici proxima, ut ait Dioscorid. ii K II, cap. 197. HAU. 6. Unda et ei nomen. Sic appellari aiunt hodierni, quod caulem

habet anguium more maculmum, et versicolorem, cum Iinore. Idcirco et draconteam, et eolubrinam

quoque Romani dixere, teste Apruleio, cap. 14. Recentiorum pleri inque majorem serpentariam vocant, granaa sermutatre. Pingitur a m

intolo in noti. Dioscorid. lib. II, pag. sso. HA D. XCII. i. Grines immensam Posuerediderentiam ete. In his Dioscorid. II, I96, dracunculi semen esse ait

SEARCH

MENU NAVIGATION