장음표시 사용
41쪽
juvabimur. a. Labora,&juvabere. Numerus.
Laborantes Dii adjuvant. DELIS adjuvat.
Ereptis omnisusspem retine. 'bona. Spem retineo.
Qui spem retinet, haud omnia perdidit. Numer.
spem retinete. ut attributa nominis mutantur' I. casius.
Laborantes iuvantur a DEO. Gen. Labo. rantium curam DEUS gerit. Dat. Laborantibus praesto est DEUS. Aes. Laborantes adjuvat. Astat. A laborantibus nunquam frustra DEus invocatur. Id nuncium mihi gaudio fuit. Gatidii materia fuit. Gaudiam attulit. Gaudio me implevit. 2. Numerus. Laborantem, laborantes. DE-us, Dii. Genus. Ut pileum, pileus. Hoc barbiton, haec barbitus. Declinatio. Ut: violens, violentus. Contagium , contagio. Senecta, senectus &c. Idem nomen facilὰ in singulos casus deflectes, si verba Genitivum, Dativum &c. regentia apte applicueris. Unde petam Enassagen Speciei ac figura. N.
ΕClavi seu Dictionario Dengleri, ac longὸ exis peditius e primitivorum seu Radicum libello,
ubi primititiis ac simplicibus derivata sua vel Composita ordine subjecta reperies. v. g. Sit varianda sententia : Misero auxiliare. ' Quaere in Radiculi bello primitivum miser; reperies derivata ma- seria, misere, misereor sc. Composita: Misericors, eommiseror se. Quaere porro an verbum au i-a hera
42쪽
ῖον primitivum sit an derivatum p Radi eum gnarus facile meminerit ejus primitivum esse au ρεο, ejus derivata reperies, a sco, augmentum se. Item ab auxilior, auxilium, auxiliator Sc viden, qua ubertate fluat fons hic immutationis. III. Qtiid intelligis A mvalentia nomine quam tertium aiebas copia fontem. N. Dicitur & ATquia
pollentia, Graece ἰσοδυναμ loeas Boi similis, aequalis, & δυναριαε possum, valeo. δυναμία potentia, valentia. Fit haec aequivalentia, vocem vel sententiam contrariis mutando, addita particula negante, v. g. homo diligens, non indiligens. Omnibus gratus, nemini odiosus. Vigilandum est, minime dormiendum est. Laborantes D Eusjuvat, otiosos DEus aversatur. Permitto, non
Nota autem AEqui valenti huic sententiae vel voci, suam iterum syno nimiam, suas immutationes esse conquirendas. Quae industria, si
caeterae omnes absint, tantam effundet verborum redundantiam, ut ves librum de re quapiam scripturo nunquam defuturae sint formulae, idem semper aliter aliterque eXprimenteS. Quid igitur mihi sententiam unam, quσmposum sapissime variar , cupienti facitin dum erit 8 K. Adolescenti ingenioso methodum hanc, nempe felicibus multorum experimentis comprobatam tenendam suadeo :Primὰ, ut sententiae propositae v. g. laborantes
43쪽
DEtis adiuvat, synonima e Phraseologia eon. scribat, aboro. Synon. Elaboro, contendo, peram do. His vide an non sua item sint nova Synonima sentendo S n. Nitor, enitor, curo, conor. Neque hic sistes, sed novis his alia rursus Synon ima conquires, eo usqUe cov. tinuato quaerendi labore, dum omnino exhauseris. Eadem accuratione verbum Adiuvo excuties. Conquisita verba a Nominibus seor.
Secuudo. Verbis, Nominibus, Adverbiis suase Radicum libello enallagas, seu derivata dicomposita exscribes. v. g. Elaboro, elaboratio,&c. contendo, contentio &c.
Tertia. Pone sententiae ejusdem AEquiva. lentiam, a contrariis, pigros DEus deserit. Huic suam iterum Synonimiam ac Enallagas quo dictum est modo, colligito. Caeteriim tota haec Copiae exercitatio exemoplis melius quam Praeceptionibus percipitur. Rus schema vide in Appen. N. XX, p. TI. Quid jam bac tanta θλa suetam ' Ist. Jam hoc tui ingenii, ac iudicii est, ut e vocibus singulis constructionem justam aedifices, quod fiet, fi i. Nominibus verba idonea,quorum magnameopiam suppeditat Syntaxis, verbis item apta Nomina attribueris. a. Enallagas modorum temporum, casuum, &c. admiscueris. 3. Ad majorem varietatem conciliandam figuris va. rus : dubitantis, alloquentis, interrigantis,
44쪽
indignantis, optantis, exclamantis, ridentis, lugentis, monentis, docentis, dolentis , ii mentis, irascentis, gaudentis, miserentis, jubentis &c. personam sumas. Quae doctrina etsi iam figurarum Rhetoricarum peritiam ali. quam deposcat, ingenioso tamen tyroni lucis
Non sunt alii praeterea Copia fonpes ὸ Ist. Cum Poeta fueris ac Rhetor, augere licebit supellectilem e Tropis fere omnibus; imprimis Peripbrasi seu circumlocutione ejusdem sententiae, ὲ de finitione, causis, effectis &c. petita : Metaphora seu Comparatione Sc. Suggerent hae novas denuo Propositiones, quibus si iterum suam Syno nimiam, immutationem, AEquivalentiam subjeceris, in immensum crescet copia. Sit sententia : Omnis fere sententia multis modis variari
potest Ejus AEquivalentia: nulla sentemia verbis iisdem est alligata. Periphrasis: latina lingua valde copiosa est. AEqui. Minime egena est Metapbora, quaevis sententia aliis coloribus pingi potest Hel alio verborum habitu vestiri potest. Hujus variationis supellectilem. di variationem ipsani habes in Appen.N. XXII. pag. 83. Habes ibidem Paradigma aliud: Haec ebaristavalis est aua, idque ea causa, ut animadvertas vel in sterilissimo themate, qua dixi, arte ubertatem verborum maximam congeri posse.
Exemplum aliud Erasmus h bet: Sempertam
45쪽
dum visam tui me nero, quam ille sententiam non admodum foecundam, ncque ad varietatem, idoneam ait, cum re vera pace ejusdem dictuna sit ) circumlocutionum sit perquam fertilis, & ria omnibus linguis nulla fere res coia piosius efferatur, ac illud visere, mori; voluntatis item ac intellectionis voces caeteris sint affluentiores, quas inter, est memini, me oria.
Quanam ais Praecepta cuia sincularia ρ n. Supra allati tres Copiae fontes generatim rebus omnibus, quae in orationem cadere possunt, multiplicem varietatem subministrant. E re suerit, contingere quaedam miniis quidem generalia, quae tamen in orationem veniant frequentissime: ut sunt l. Particulae Conjunctivae. a. Gradus Comparationum. 3 De Virtutibus ac Uitiis. 4. Affectionibus humanis. stu'mmodo υariantur payrieula copulativa pht. a. Particulis aliis idem significantibus. a. Formulis quibusdam, cum caeteris bonis autho. ribus . thm Ciceroni maxime usurpatis. I. Par. istula eoniunctioni Et aquivalentes.
um i eutum simul ipariter , diae lo haud secus i oae ici
non minust quaml' non tantum se 1 & l 'ex aequo J Itque J non modo veru etiaJaeque
46쪽
iuxta ' Et 'similiter non dissimi
Sie dices : vir est cum doctrinae laude, tum pietate praestans. ut doctissiιnus , ita io tegerrimus. AEquo literatus atque incorruptus. Exquisite doctus itidemae probus. Doctissimus idem ac vir optimus. Vir ex aequo eruditus ac probus. Non tantum doctus sed& probus. Simul insigniter eruditus, simul in te prua. iis maximae. vir optimus qu6que, non modo doctissi. mus. Haud secus, juxta eruditus ac probus, &t. a. Formula , ut: haud minore probitate, quamiloctrina praeditus. I'ra terquam quod coctus, etiam optimus est. De quo dubiteg, doctior stan melior in quo doctrina cum probitate ex aequo certet. Qui litterarum laudem aequarit vitae sanctimonia. Eujus eruditioni par morum integritas ru i pondet. Qui cum insigni probitate, parem litterarum laudem eo putarit. Summa quidem eruditione, virtute tamen neuti quam in serior se se. Ia litteris egregius, nec sui dissimilis in probitate. Qui doctrinae decora pari cum probitate coniunxerit. Cuius virtutem non miniis quam eruditionem suis spicias. &c. istua est ratio variandi transpositivi y V. Uariatur itidem particulis augentibus vel minuenistibus. Praepositio Iu a, comparativo aequivalet, ut homo praelongus et I uperlativo : homo perdoctus. Res perdissicilis. Talia item sunt adverbia:
47쪽
qu m , 'i imprimis sane quam in paucis nimis qu mmaiorem in moduvalide mire egregie exquisite haud vulgariter
insigniter doctus. supra modum. magnopere Praeter modum maximopere singulariter unice
estu se abunde astatims quisquam plus quam dici nequit quam θ
doctus. Μ inuitur positivus Iu has formulas . homo sustriastis. sublimidus. Nonnihil agrestis. Dic que doctus. Aliquantulum morosus. Homo dicaculus. putidulus vaniculus. , Non omnino indoctus.
Quomodo variatur eo arativus p Ex particulis nonnullis perinde ac positivus. Secundo verbis praecellentiam significantibus. Particulae su nt.
Longe lacundior Platone Cleeso. Multo. nimio eloquentior platone divino Tullius. Multis partibus uberioris sapientiae Plato qu mirullius. Pecuniae appetentiori quam gloriae. Magιs appetens pecuniae quam dce. opum cupidus potius, quam laudis. Non tam gloriae appetens, quam pecuniatum. Minus honorum cupidus, quam divitiarum. Haud perinde laudi inhians quam numis cumulandis. Haud aeqRe,ae,cte. .
48쪽
verba praecellentiam significantia sunt. tu
praesto, .Xeello, an te 2 redior, antest . . Praegredior, antevenio, praeeo, Praeverto, anteverto,ssipetor, . Praesero, eedo,
supergredior, praehabeo, decedo. excedo, antepono, post habeo, post me relinquo, Praepon , Pos pono, anteeo antecedo, secundus sum,
praecello, . anteeello, posterior sum. V. g. Iuvenis cateris diligentior. Diligentia reliquis praestat, an testat, praeit. R eliquos vincit superat, excedit, post se relinquit.
AEquales industria anterit, antecedit, anter ellit, antea graditiae, antevenit.
AEquales vel aequalibus studio praecellit, excellit, pra-greditur, pravertit. AEqualibus praeferendus, praehabendus,anteponendus. Cujus diligentiae cedunt reliqui postponendi, postha. bendi,Iecundi, posteriores seunt. sitiomodo variatur superlativus tu. Partieulis i longe, facile, v. g. doctissimus.llo. Cum hic gradus rem maxime axtollat, imprimis vatiandum erit generale voeabulum, omnis. Sua jus synon ima vel aequi pollentia sunt et cunctos. Uniis versi sit isque. Unusquoiue. Quicunque. Quilibet. evivis. lthm r euauiuscunque. Quotcuuque. Qualis .eunque. Huc pertinent adverbiat utcunque. Quana tumeώnque. Quantumvis. Nullus non . Nemo non. quivis non. Haud quisquam.
quantum est hominum. Quidquid est hominum. q. valent hase Synonima sequentibus formulis, quibus principatua signifieaturi adsuncta :Cicero quo non alius eloquentior. Homo quid vis
potius, quam indoctus. Doctrina nulli insertor.
49쪽
Eruditionis palmam omnibus praeripit. Eloquantiae arcem ignet. Faeundia nullo non prior, potior. Facundiae pi imas haud dubie obtinet. Praeter caete ros eloquens. Faeundus ultra humanum modum. Primus haud dubie oratorum Cicero. Unicus prope in civitat 1 opulentus. Tam dives, ut eum eo nemo omnium conferrip ossit.
Doctiis adeo, ut magis non possit. Tam eloquens, ut nemo ei aequandus. Adeo doctus, ut parem habeat neminem. Opulentus, quam qui maxime. Solus prope orator. Guius iacundiae nemo principatum deneget. Supra mortales omnes eloquens. Quis est, qui ei se comparare ausit Quem reperies aeque opulentum opulentos omnes longo post se intervallo relinquit. opulentia nulli secundus. Faeundiae laude nemiae posterior. Dominatur. re Enat in pulpito. opibus procul a se relinquit omnes Quem unum nemo exaequet. Doctrina in eo tanta, quantam homo capere pollit. Cui omnes merito concedant, cedant. Cui comparatus nemo non infacundus videri queat. Exemplar omnis facundiae Cicero. Huius doctrinam nemo asse lud tur. .
Ad tantam lacundiae laudem quis est, qui aspiret tIis opibus, ut ad illum, prae illo quisque egenus vi, Quo quantumcunque docti minus se doctos prau
50쪽
eno saeundius exeogitari nihil possit. Signifer quidam, dux, Iuman, thesaurus omnigenae
Qui cum nemo in contentionem venire possit. Doctior quam credi possit. sine controversia quovis hominum eruditior. Cujus eloquentiam nulla eujusquam qualiscunqus
saeuitas aequi Parit. Ad cujus eruditionem nemo unus accedat.
Cuius doctrinae addi nihil possit.
Tanta illi opulentia, quanta potest esse maxima. omnium consensu citissimus. orator est lingularis, s ne aemulo. Nihil uno illo faeundius, oui collatus . nemo non minor st. Modulum humatiae doctrinae exaedit. Facundia immane quantum praeit, Praecurrit diser
Multi videntur. hie unus disertus est. Et eunque doctos tulerint faecula, parem non tul re. Omnes a tergo relinquit. 4. Variatur item superlativus eleganter per hyperbolem, seu superjectionem ita dictam Rhetoribus, quod rem ultra verum extollat ; vel comparationem . aliquam e Fabulis. Historia . natura ipsa petitam, ut a dicas : ipsa nequitia nequior. Monstro monstrosior. Facundia eloquentior. Peste nocentior. Luce clarior. Nocte tenebricosior. E fatalis. Jano providentior. coelo antiquior. Cybele faecundior. Gigantibus au daeior. Ganymede formosior. Icaro magi, temerarius. Mercurio facundior. 2Eolo levior. Silano rusticior. SaotFro salacior. Venere formosior. Rhadamanto justior, Cerbero acerbior. Hereule robustior. Atreo eruditior.
Theseo fidellor. Achilla generofior. Therstes oIidior. vliise callivior. Nest ora annosior. E rerum naturaοD vitro