장음표시 사용
381쪽
l366 MANTIS SAgis , quam alii faciunt, adhibeat sargumento idonea, recte inde, arri salutari eum operam dedi.
Suo iam tempore' HIERONYMUS eam ob causam LuCae maiorem, quam ceteris
euangelistis, graecae linguae peritiam tri huit, quoniam medicus fuerit. Sic enim in epistola ad Damasum, tom. m. operum Lucas, qui inter omnes euangelisas graeci sermonis reuditissimis, quippe medictu; et in comment. R ED. cap. VI. ubi ipsum me- dicae artis 1cientissimum et magis grae s 'literas sciuisse quam hebraeas assirmat, ideo rsermonem eius tam in euangelio, quam in . actibus apostolorum comtiorem pronuntiat, et secularem redolere eloquentiam ait. Vnde non immerito eum dici posse podihi
rem tersum et amoenum, iudicat D A N. G U I L.
MOLLE Rus ini dissertatione de quatuor eaι- famelisis, cap. IV. g. VI. Nec sine ratio- lne comtum Lucae visum studio eius medi co assignat HIERONYMus. Huic enim 'deditus cum graecos auctores, qui de arte medica praeceperunt, diligenti manu per uolutaret, . inde eum stilum quoque magis 'magisque perpolivissu, facile est iudicare.
382쪽
Ex recentioribus vero pluribus ex stilo euangelistae nostri, eum medicum fuisse,
demonstrauit IOANNEs FREIND, medicus
Anglus haud incelebris, in hisoria medicia
nae a Galeni tempore usque ad initium seculi XVI. anglice 1cripta, quam latina ciuitate donatam edidit io. IGAM Lugduni. B tauorum anno MDCCXXXIV. in forma ocluplicata. Hic cum pag. I 34. de meducis, in aliis artibus non minus, quam in sua, versatis multumque inde professionem sitam ornantibus dixivet, Lucam etiam e angelistam in medium producit. Hunc, quamuis aliquam concedat ipsi hellenismorum et loquelae Syrae misturam, quod ita homine ortu Syro et ab hellenistis verosimbliter ad iudaicam religionem conuerso serendum esse putat, ex graecorum tamen auctorum, dum medicae arti studuerit, lectione stilum expoliuisse iudicat. Inprimis obseruat, eum, ubi de morbis aut curati nibus eorum sermo incidat, ideo, quod Niedicinam professus fuerit, voces adhubuisse magis, quam alios, argumento idoneas. Proseri, illud ut probet, nonnulla
ex euangelio eius loca, eademque cum Ceterorum euangelistarum locis Consert. PILmum cap. V. comm. I 8. paralysi correptum admodum commode ab euangelista Luca παραλελυμενον dici notat, qui a Matthaeocop. IX. a. es Marco c P. II. 3. παραλυτιαος dica-
383쪽
'dicatur; quam quidem vocem nusquam apud veteres occurrere ait. Mulierem famguinis profluio laborantem secundo loco adducit. Eam a diuo Marco cap. V. 26. describi dicit quasi πολα παλυσαν υλτο πολ-
uus Matthaeus cap. IX. 2 o. omiserit, LU Sautem eadem, alio tamen more, multum- que in prosellioniS medicae gratiam, tradiaderit, cum pro eo, quod multa a multis medicis passa fuerit, et ex curatione dete- '
rius se habucrit, id solum dicat, quod vis
morbi medicamentorum potentia maior exstiterit: ουκ ij ουδενος Θεραπευθ' . cap. VIII. q3. Porro de nummis a muliere limpensis loquentem Lucam verbo perquam idoneo uti annotat, προσαναλακτασα, Ccim 'vox a S. Marco adhibita, nempe δαπανησα-σα, luxuriosam tantum pecuniae profusio- l
nem proprie significet; quo sensu etiam leandem habeat in filii prodigi historia diutis
Lucas cap. XV. I 4. Ita in eiusdem mulieris tradenda curatione nihil aliud dicere in Matthaeum obseruat, nisi εσωθη , Marcum icontra, ad similitudinem locutionis hebrai- Cae, εξηρανθη η πηγη του αιυατος : LUCaC . vero phrasin, uti magis medicam, ita sim- pliciorem quoque et correctiorem esse i dicat: η ρυσις του αι-τος. A mulier: san-
384쪽
1anguinis profluuio laborante progreditur F R EIN D I V S ad vocem Lucae, qua in d scribenda Christi morbos multorum sana
tis historia usus fuerit, diuersa ab istis, quas
Natthaeus et Marcus adhibuerint. Hi ex ipsius mente non tam accurate Versati sunt, quando ille de aegrotis a seruatore sanatis cap. XIV. 36. διεσα Θησαν , et hic cap. VI. sct inquiunt, quam Lucas, qui verbo utatur, sanationem peculiariter exprimente: ιατο παντας. cap. VI. I9. Ad centurionissamulum curatum inde peruenit, eumque a diuo Luca non senatum modo, uti a Matthaeo cap. VIII. I 3. sed υγιαινοντα, perfecte valentem, commemorari obseruat cap. VII. Io. quo Curatio efficacior significetur. Cap. V 3I. Lucas ipsi magis commode voce οι νοντες Vsus est, quam Matthaeus cap. IX. I 2. et MarcUS cap. II. I Voce ισχυοντες, Cum homines temperamenti
validissimi morbis conflictari queant, V. g. capitis dolore, qui medici opem requirani,
illi vero, qui bene valeant, nanc non dessederent. .ando de Petri socru agens L cas cap. IV. 38. dicit; ην συνε 'μπη πυρετω. μεγαλω, hoC sermone eum uti putat, quo morbum curatu dissiciliorem fuisse, oste dat; GALENO enim teste μεγεθος et τητα in morbis eodem sensu a medicis usu pari, hosque interdum febrem μισι να, in Ierdum σψλοδροτερεόν, quam ante suerit, duc Minck- Η - A a cere. i
385쪽
Cere. Loca demum illa citat, quae apud Lucam euangelistam 1blum exstant, V. g. cap. IV. 23. prouerbium: medice, cura teipsum, quod etiam solum Lucam, quippe medicum, habere, uti Matthaeum, publicanum , illud: ει αμαζουσιν αυτην νcap. XI. I 2. Obseruauit ALEXANDER MO-n v s in notis ad quaedam noui te menti δε- ω, pag. 86. et cap. XXIV. 39. verba se uatoris: palpate me et videte, quia pistraucarnem et ossa non habet; inprimis autem hussoriam de agone Christi, quo sudor ipsius factus sit uti guttae sanguinis decurrentis ad terram, a ceteris euangelistis omissam, pe quam apte vero a Llica, utpote medico , cap. XXII. 44. Commemoratam esse monet. JTandem illud etiam notatu dignum esse subiungit, quod Lucas euangelista in ena ratione miraculorum seruatoris, quae ad sanationem pertinent, diligentior fuerit at- que fusior, multasque protulerit historias, quas ceteri tacuerunt, v. g. de resiiscitato viduae filio in urbe Nain, cap. VII. I I. rq de viatore, a Samaritano, infuso vulnersebus. eius oleo vinoque, curato, cap. X. 3 . seqq. de muliere, quae spiritu intimitatis per octodecim annos laborauerit, a Iesu 1anata, cap. XIII. II. seqq. de homine hydropico, cap. XI V. 2. seqq. de decem illis, qui lepra insecti ad sanitatem redierint,
386쪽
37 It . XVII. I pontificis maximi a Christo curata. cap. XAII.s I. Haec sent, quae diuum Lucam euangelistam satis sortiter medicum arguere, putat IO AN NES FRE INDIUS. Et, si dicendum quod res est, secure inde ad qrtem eius medicam utique concluditur. Interim n que hoc negari potest, nimium paulo pa tibus studuisse F R EIN DI v Μ, medicamque Lucae professionem benignius hoc de eo iudicium ipsi extorsisse; uti iudicarunt ARMAND DE LA CHA PELLE in bibliotheque glose, mn. XII. pari. II. pag. Saa. et I O.
ert senen theologischen Bibliothech, pari. XXII pag. 874. Vbi e. g. de verbo
per male sumi, idque exemplis ex AEOANO atque XENOPHONTE allatis probat. Quod etiam de verbo σωζεο Θαι est obse
uandum, quo non tam accurate CeteroS e
angelistas in enarranda aegrotorum a seruatore sanatorum historia usos fuisse ungi M-DIVS pronuntiat; quod tamen ipse Lucas de recuperatione valetudinis adhibuit ea XVII. I9. XXIII. 3 s. ut et Actor. IV. 9. Idem de nonnullis aliis, quae a Luca euangelista, tanquam medico, meliUS, quam Ceteris euangelistis, descripta autumat,
moneri posset, imo incautius quaedam si Aa a isse
387쪽
MANTIS SAisse ab eo prolata, demotastrari; si pertem- sporis angustiam singula sub examen vocare licuisset. Qiramuis autem nimium ita de- . disse arti suae eiusque amori F R E I N D I V M , lnec in omnibus, ubi Lucam tanquam me- sdicum a ceteris euangelistis differi e putauit, rem acu tetigisse, concedamus, nihil 'tamen inde ipsi argumento eiusdemque vi ldecedit. Accuratior enim euangelistae no- sstri in describendis morbis corumque sanationibus opera, selectus in vocibus, quibus usus est ibidem, adhibituS, Ceterumque scribendi genus, medicorum loquendi rationi propius accedens, eum artis huius stille peritisilinum, satis superque demo, instrant. .lg. XII. Commemorauimus hactenus argumenta, quibus, diuum Limcam euangelistam fuisse medi- . Cum, probatur, tum a testibus id assirmanti bin, tum ab ipso . eiusdem stilo, idem demonstruim
te, desumta. Haec quamuis laperte satis illud consument,
388쪽
contraria potius' sententia placuit, omnisque de arte diui Lmcae medica traditio visa fuit timcertistima. Cum vero non habuerint solidas ac sussicientes, quaS regerere potuerint, rationeS , tantum abest, ut detrahat
aliquid eorum dissensus theseost nostrae veritati, ut ista potiUS,
indicata argumentorum eorum leuitate, eo magis confirmetur.
Faciunt quidem illud, quos iam in medium produximus, viri alias longe celebei rimi, qui in citato diui Pauli loco alium, quam euangelistam, Lucam volunt subi tellectum. Hi nimirum, ne ibi illum intelligere cogantur, artem quoque eius medicam in dubium vocant. .amuis enim
S ΑΛΙ. BASNAGIVS Concedere videatur,
aut potius cogatur, quod prius, 'uam e angelii ministerio consecratus suerit, meducum LVCaS agere potuerit, non tamen ssio' id calculo approbat, potius in scriptura . causas adesse existimat, quae Lucam eua
389쪽
gelistam a Luca medico distinguere nos i heant. Praeter illos vero inprimis, nullo Paulini illius dicti habito respectu, negarunt, quod medicus suerit LUcaS, I O. H E N R.
BOECLERUS et GEORGIUS CALIXTUS,
duumviri in historia alias tam sacra quam profana versetissimi. Et ille quidem in hiasoria sua uniuersali, quam ex in anuscripto
chii anno MDCXCV. in .sorma quadripa lita edidit, hac de re ita iudicat: fluxit
ex Hieronymo vulguris illa opinio, Lucam fuisse medicunt, res tamen est incerti M. Simile est cALixaei iudicium: in concordia quatuor euangelicorum scriptorum, psg. q. ubi sententiam illam satis vulgatam, nec tamen satis ratam vocat. Nec abnuit Cele-hcrrimus olim Lubeccnsium praesul beatus
enim in dis uisitione de theologis istudo-meaecis g. XVII. siue in melestematibuς Ammehe gensibus, ubi recudi cam curauit, pag. TO. in honorem antiquitatis ecclesiasticae statui posse dicat, Lucam euangelistam suille medicum, in oratione tamen de viris doctis, Lucae insignitis nomine, in qua Lucas euan- selista primum locum occupat, ea, quae de medicina ipsius asseruntur in medium , ancipiti esse in loco atque certis destitui rationibus, iudicat, idque a quam plurimis hucusque probatum este, pronuntiat. Citauit
390쪽
tauit hanc in rem ibidem meo temata sua Annaehergensia, loco nobis iam citato ; at vero ibi neminem, nisi BOECLERvΜ Ω-lum ex negantibus adduxit, ut adeo non videamus, quos per quamplurimos illos intellexerit, qui, incertum id esse, quod de Luca amrmauimus, demonstrauerint. Ad BOECLERUM autem et C ADIX TVM quod attinet, quamuis magni alias aestimetur nobis eorum auctoritas, hic tamen nulla videtur esse, cum rationes, quae incertum id reddant, plane nullas adduxerint, nec causam, Cur Hi ERONYMo fides non sit in hoc de Luca euangelista medico asserto habenda, ullam addiderit BOECLERUS. Negantibus additur etiam beatus ΤIIΟ
cxio in claue linguae sanctae noui testamenti, pag. 4 62. CHRIST. LUDO U. SCHLICHTERO in ecloga de Luca pictore, pag. 6.noo et Io. CONR. SCH ART ZIo in i uper editis commentariis graecae linguae, pag. 8s8.
voL D quasi in selectis capitibus historiae e Gesiasticae , sec. I. cap. VII. se U. VII. g. v. Lucam medicum pariter ac pictorem sitisse negauerit. . Sed fugitiuo sortasse, quod aiunt, oculo Consuluerunt i ΥΤ IGIvM hi viri docti. Refert cnim is tantum, locum Paulinum nonnullis persuasisse, Lucam e angelistam fuisse artis. medicae peritum eam