장음표시 사용
31쪽
as L A URENTII VALLA Eer copia declare Haec Alit. Gellius a quo miror eur desciverit Prilicianus,et uni Scauro potius,q his duobus,tribusue astipulatur. An quia grimaticus Scaurus, CT Pr sciano similitudine proj senis colunctus, Caesellius vero iurisco ultus, ET A u.Gellius orator, Apollinarisq, philosophus Puto potius Seruiusecutu,quiquam ab eo libeter In uersum il- dissentire solet. Ait enim ille tu alibi,tu decimo Aeneidos: tu, dextraque Moribuda,morieti similis. Quod ita esse fallust.ostedit, ὰρ iis,'mbA qtugit: QRasi vitabundus per tramites, ersalitiosa loca nitida pepeti exercim ductire. Nussu exemptu Seruius magis cotruse'dit. proferre potuit,ut modo ostedi. Audi qua subiugit rationem:Ni Iugurtha no isitabat legatu , sed eu uitare simulabat. I lx exposuit,quini uoluerit uitabundu dicta simulatione, cr no a similitudine nossimulabat uita tione legati, sed timore. Praeterea siqua foret similitudo, ea similitudo, uis simulatio intelligitur per illud quas no per illud uitabundus. Addit adhuc ratione Nam quia nomen est, ideo significat similitudine,non pactione:Cr alia deinceps,ubi nullum robur rationis est. Sed praeter rationes illoru,ipse quos Priscianus imprudens confessus est, quod negabat. Quaero enm,nuquid homo rubicudus quod illesimile ficit caeteris is budus similis rubeti est,an vere rabes pr ficto uere rubes ergo idem erit rubicudus, π rabes:quae sentetia Caesellij est,quae obreuior est,nec minus fortasse veru,quam illa, siue Aul.Ge J,sive Apollinaris:quust queli me sic accipiatur,populabudus populans,errabundus errans. sed nonnuliqua ut Gellius ait nebemeηtia significant quae ut breviter Cr ipse coptemr, idem significant quod participia frequentatiuoru Iusirim,rifitivs,e vitans, lactitans, populitans, si reperiremus: quod quum non sit,ad haec ut reor in bundius terminata decurrimus.
32쪽
De nominibus in Icus. C A P. X.
coparativos,superlativoss, ed ex alijs,quae in usu non sunt,ac nepoJunt quide esse agnidices,honorifices, munimens.Non enim dicimus magnificior,honorisior, munifciorsed magnificetior,honorifcetior, munimentior: Cr in superlativo magnificetismus,honorificentifimus, munime tisimus. Mirimus tame etia mirifc imus Acit,ut Terentius:-Atqui mirificidimu Patruus tuus pa in Phormi, ter hiruetus est.Et M .cum,teste Prisciano, contra Ther' areface. 6.mu de Ptolemaeo rege optimo, atq; beneficismo. Et Ae- Prisc.bb.s.cius in κ i. Didascalicon: Ais magnificismo,excellet imos honore. Omnia ergo a 'cio sic coposita, cT terminari,hic regula sequutur,rairimus, Malemus, Beneficus, Veneficus, Vuln cus, Tabimus, Luctificus, Pacisicus, Morbiscus, Sacriscus, cir siqua sunt alia:quae ola ascit,liu coparatiuu,superlatiuus habent,aliquido etia uum.
sunt ne alia non a Cr eiusae naturae Certe sunt:ea,qtiae 'matur a dico, Cra loquor:ut Maledicus traledicetior, maledicentisimusaenedicus aute no inueni,quia nec benedico inuenitur,licet eo Priscianres uritur,et hoc tepore Prisc. lib. 1 .utamur more Graecora,quorum autorinte dedimus huic&18.
verbo accusatiuu praeter natura sua, quu postulet datiuu, B ς iςo nocticut Maledico,quod Cr ipsum nuc ad imitatione Graeco mih ru habet etia aliquido accusatiliv. De B enedico unius vo kisse,aitenim ea loquor,no duaru ni isic Cr aliud significat, Cr aliter Cic. p Sest. regit. Praetereu Fufidicus, Veridicus:Iuridicus uero ra- Cui benedi-ru est uerbu:Causidicus magis substintiuu. X loquor fri
quod sub tintiliu est. Magniloquus, Altiloquus Grandilo- ue bene b;-quus, vaniloquus, Docillaquus, Versutiloquus. Fatilo quor.
33쪽
εο LAURENTII VALLA Equus Iaciut coparati tu magniloquetior, graditoquetior, Tite caetera. superlativa magniloq ietf-μ,grandiloquerisimus,cT reliquased horu positiuu pribunt esse tum participia,magniloques,gradiseques: tu nomina, magniloquus,grudiloquus:praeter unu suaviloquens, qae nescio an dici posit suaviloquus. Maledices plane precipia est, sed et Maledicus dicimus:quod in Fatidicus t Veridicus no sit neq; i illis superiorib. Magnifices,Honorifices, Mit
nificetis,quae participia esse ηοη possunt quu haec fuerit fis. I tura vera uox, magnifaciens,honori aciens, mnifaciens.
De nominibus in Ceus,in Eus,ct in Itius. CAP. x I.
FInita in ceus,pauca sunt, materiis significat:ut,Ηerbaceus,Bemem, Maluacems: ex materia herbae,mulvae,betae.Arudinaceus,ferulaceus,Rosaceus,Triticem, Hordeaceus,Testaceus, Topbaceus, Arenacem, creta cegs, Argillaceus ex materia arudinis,rosae, tritici, hordei,testae, phi,arenae,cretae,argille. Hoe di me delirunt
si quid dister ut a materialibus s ictu magis totus ignificat,baec parte. Ager enim cretaceus no ide est, qae cret in nec Arudinaceusfurculus,gae arudinea fistula. Vnum est natu,et positu lacrem,aut arudine:alteru ex corpore ac materia cretae et arudinis Actu CT Punis triticeus,hordeaceussue,no exsola tritico,hordeo in copositus est,sed
ex aqua quo licet triticeus utriusq; bara, de quibus I quor, formaru uideri polyit, Cr magis illius,cuius sunt creteris,arudineus,et similia.Nu triticaceus facere deberet, Anacreo poe nisi dicimus euphonia causa,ca,hllaba esesublata: quod ra,Plinis ita uidetur esse, qu dictum est pecies eorιι ' exeunt ruesti uuae in cim,et eoru quae exent ι Eus. Huius generis est vind- ωst suffoc, ceus,quu est adiectivam: ut, uinaceo grano legimus que- tu . dum suffocat tro acino vnae,et v mceusubitintiuu plurale
34쪽
ELEGANTIARUM LIB. I. 3rraic pro granis uuae iam presse. Dicimus tame,Mons temrenim potius,quam terrem, aut terraceus. Sunt ite nomi
laba: sit umbus quide gnificant materii:sia supinis
s riptitius, Dedititius. Ratio fictilia,ac cometitia,quae 'mini ad lepus commeta est, Cr excogitata .Rcipigucra titia,uut foenerat illa,quae data est pignori, aut ad foenus pertinet. Domitscoductitia,quae coducta est. Homo adscriptitius, ditiuus,qui ad aliqua re adscriptus est, Crqui ex numero eorti est,qui se in alterius impertu dedidertit.
De natura Comparativi. C A P. XII.
Comparatium pro ii nore ui accipi,quam ipsump sitiuum habeat,ait Priscianus:ut V crgilius, Prisc.lib. 3. Tristior, er Iacrγmas oculos suffusa nitentes. Aeneid.i. Tristior, enim hic ex parte tristis accipitur. Saepe per sepositu pro ipso positivo ut, -Comitesserioris Aceste.pro Aeneid.f. senis. In quaru utros est causa, cur aliquid nos addamus. Num illud tristior,plane pro tristis,no pro ex parte triastis accipitur . ut ait Quintilianas, Vtimur uulgo compa- Q sntil. lib. ratiuis pro absolutis:ut siquisse appellans insemiore,non ' -ς 3- le figudixit pro minus quam insimus. Et bie Sreser potius pro ν-- V b0xu ualde senex quam tantum senex:ut idem QRintilianus de tis dissocrate, Eos iam seniore octauum enim cir nouagesi 'i 'p' 'm pleuit anniam)praecipere Aristotelespomeridianis sobolis coepit: Et Ovidius de Tristibus, Lib.1.
sospite sic te sit nutus quossostes, Cr olim
35쪽
3α LAURENTII VALLAEAen. Iam se- nior,CT Iunior comparativa sunt per imminutionem. Estnior edςm enim senior non satis senex Aunior no satis Iuuems, intra iuuene cui pauperior iritra paupere: hoc aute dicit Uars loe talesie ro in libri suis ad ciceronerquam rem a Varro1ie truct ferebat pecto tam cosirmat etiam Plinius:haec Servius. Si uero hoc Varre uoce - ro,cr Plinius ait,quis no cernit sibi ni repugnare ratione hanc Est enim natura coparativi superare in ea quali- tute,qua obtinet positiuus,quaesuperatio quoties icolumis est,non posis tunc dicere factu esse innunutione. Ponamus
exemptu huic rei si simum, Antiquior te ego sis:id est, maior te nutu suam. Ite, Adolescentior resum:id est,minornatu te suis ire,Iunior te rid est minoris aetatis qua tu, videlicet supero te parilitate aetatis:que in modu accipitur illo in loco S eru .E rgo no per imminutione, sed proprie. Quare ut in Iunior Allitur, ita er in Senior falli dicedus est:quae tamen omnia uisentio pro positivo accipi solent.
queadmodum etia Ocγus,pro Ocγter. Minus pro no emper fere accipitur requet me tame iunctu cum Sis,aut m Quo,pro ut. sin munus,id est no: Quo minus dest, ut nosciit, Quo fectus,etia pro,ut no.Quia de hoc coparativo Minus, feci mentisne,aliquid etia de ipso dici. piacet aute mihi non modo a paritu ueniresed etia a parum: ut, Parsi pecuniae habeo,non aute Parum pecuniae ergo nisus pecuniae, ad paru pecimis potius, quam ad paruup sse lib. D. pecuniae videtur refcrri. Adda aliquid econtrario de Μὰ gis. Attide pristianus,omnia comparativa mitereladuerbia similia neutro generi. Atqui Magri,no in us,exit more alioru, sia in D:quod coparativa esse eruis ipsa huius vocis indicat, Er multo post nescio quomodo) Intetur hic
autor. Praetereo quod a Maius nullu aliud adverbiu est,et
aliquod esse debet. Dicimus rei rusti ueror,meu'scribo, peius
36쪽
ELEGANTI ARVM LIB. I. peius canto,plus gaudeo,minus doleo. Maius gaudeo non dicimus,sed Magis: quod a magmon positivo coparativuesse uel hinc palam est,qu)d omnes sic loquimur: Magis poterat P opeius, quam caesarised postea Maxime omniupotuit caesar. Ex quo apparet eiusdem positiui, quod est Magnum coparatiuu esbe magis, cuius simperiatiuum est Naxime mutata v in g, Cr appositit. Quod quum ita sit, cur per magis Cr positivis resolui comparatiuu Priscianus uoluit, taces de caeteris qliae eunde usu ni praestat' Fortior,plus βrtis,uehementius fortis,ualidius fortis, π quae sunt huiusmodi. Opinor quod no putabat hoc esse coparatiuu,ut quod a voce coparativi recesberat: aut si putabat, absurduuidebatur comparatiuu per comparatiuu resolui cum positivo,qua praesertim ipsem magis, more aliorum comparatiuori resoluendu sit,quod feri nequit. Quod
si re tui nequit, ne aliud quidem poterit. Quale est si diacam, Quod est istora maius aedisciu, aut quod ualidivi absurdum ut dixi quibusdam uideri posit, si resoluatur
magis magnam, Crualidius ualidu. Adde quod sicut resolvit comparativa per magis,ita debuit resolueresuperlativum per maxime:FortifimusGraecoru A chilles,maxime fortis Graecoru,no aute super omnes Graecos fortis. Nam
hoc modo supra se foriri erit, quod feri nequit. Item sine
apposito,Fortifimus Hercules,non dicitur comode ualde fortis,sed ualdis me,id est, maxime fortis. Nam quid absurdius,quam quum exponamuι comparativum percon paratuum , exponere superluiturum per positiuum s
De differentia Coparativi a superlativo. C A P. x III.
IN ter comparativum, Cr superlatiuu ea in primis,quae apud Graecos, disserentia est,quod coparatiuui rejertur ad unu, superiatiuu ad plura. Quod reprehedit Priscia-
37쪽
t LAURENTO VALLA EPrIst. lib.3. nus, inquietis: Fit autem comparatio vel adum , vel ad plures tam sui generis,quam alieni:quamuis Graeci honoris causa suae gentis magis,quam ratione ueritatis, dicunt
no poli, ad inultos fui generis feri copuratione. Alij autedicunt hac essee ratione, propter quum no utuntur tali co- paratione,qubd quu ad plures sui generis fit comparatio, superlativo uti possumus: ut,Forti β imus Graecoru Achilles. sed superlativus multo alios excellere significat comparativus uero etti potest paruo superante demostrare: unde etia diminutione iure accepit apud nos, MaiusculM minusculus.Haec Pristianus.K quo lipro Graecis,quam pro Latinis dissentio.Niqitrio a Prisciano,quoni modo Graecidistingueret sensum coparativi a sensu superlati-vi,quu ipsi quos coparativo genitiva tribuunt,nisi hae ratione,ut hoc ad unu,illud referatur ad plura Loquor quoties coparatio sit ad eos,qui sunt eiusdem generis. Na ad eos qui sunt alieni, necessurio quos utuntur genitivo per
comparatiuwm:quam ablatiuo careunt. Qua dico co rationem more Frisiiunctam comparativi,quamsuperlatiui intelligi uolo. Atqui Apud Latinos isti ambiguitaunon est, quia comparativo ablati it tribuimus. De hoe paulo post respondebo. Tame renti momenti est illa Graecorum ratio,ut eam Latini ad formam Graecae costruct ionis imitati sint:hoc est, ut cum genitivo iungerent comparauium vis inter duo nam superlativum dubiit non est habere locum inter plura ut, Alaeam uit fortior Tela- .manius:σ, Manua melior est dextera. Si vero tres Ala
38쪽
vLEGANTIARUM LIB. I. Qv in minor ex pueris iussus,studios uidendi constitit ad geminae limina prima foris.
Et Caesar,siue alius pro Caesare ar cometario xi .in testa Caesis com. meto Ptolem. patris,Haeredes erat cripti ex duobusflijs X i aut si ma- maior,Cr ex duabus ea,quae aetate antecedebat. Ideo ma- qior Aiax, Cr minor .ille Telamonis,hio Oileislius. Nd hq 'DVin ior,et minor Atrides ille Agamemno,hic Menelaus. Maior Cato, CT minor. Maior, σ minor Scipio, de duobus Aphricavis. Maior Cγrus,cτ minor .siue superior,et posterior:ηat ussignificamus,no dignitate maiore, minoremue. De malis tame no mala et minor dicimus ut, DionUus superior,et DionUus unstrior. Qui numerus qua superat,no per comparatiuri,sed per positiuu, aut pers
perlatiusi loquimur:vi, Magnus Alexader, Magnus P o- peius,Fubius Maximus, Valer. MaxLEt haec est Graecora ratio, in qua nobis cu illιs couenit:quod ad unii fui generis utendu est comparatiuo,ad pluressuperlativo. Ideos curio mimus in loquedo,et recoditifimae scietis Macrobius in Saturnalib. mihi no probatur, ubi dixit: Age sese Macrob. lib.
titub solsi adolescentia,qui tibi aequaevisunt,sed fenii quo- . cap.rr. que omniti doctigimus.No enim est eiusde generis adolesces cusenibus,non aliter qua si dicu ,σο sun docti imus Romanoru, Cr carthaginiensiu. Nam si Romanus sum, tollendu est Carthaginiensiuii carthaginiesis, tolled est Romanorus neutram ,utrunq; male iungitur.Et Priscianus uir primo: Omnium est breui imu eor i quae diuidi Vbi de litera possunt,id quod diuidi non potest. Non aliter quam si di iψquim cus, Haec est pulcherrima suam sororii, cum sit dic edum, haee es pulcherrima sorori .ram sororsi, ipsa una est,sit rum no est. Quid aute ad plures generis diuersis Nempe nos qui sextum casum habemim similisu genitivo, hune . c α adhib
39쪽
adhibemus:ut,Achilles Troianis fortior uinet, Egosum doctior carthaginiesibus, qui nos doctis ut Romanoru et, Tu es doctior senibus, iuuenu longe doctigimus. Graeci eode genitivo utuntur,ut sit haec disseretia, Supertitiuu ad plura sui generis, coparativum ad plura diues generis coparari:quod Priscianus reprehedit, nolens illa differentia inter gradus hos esse: sed hane, quod coparativus puru superlativus multu excellere significet. Quae ratio,praeterquam quod non satis defendit opinione Graecoru,atq; adebvsum Latinoru,etiam Alsa est. Nes enim ut ine uult) quid comparatiuu diminutione accipit, ideo parum significat, reno potius multum,quia diminui potest,praesertim quu dicat comparat iure aliquado transcendere superlatiuuriit, Achilles forti fimo Troiano'u Ηectore fortior fuit. Sed ego hoc no laboro, quod copurativum modo trifcredui,modo minuatur ' quae res no mutat
naturum copuratiuitaliud animaduertedum est, quo solo ipsi gradus copurationis ponderantur: quod comparatio unum gradu obtinet, siue primusuperlatio uero plures, siue ultimu. At ut egosentio non ad singulas res,sed ad gradus quo di illa restrenda unt. Nam ubi fuerint irruiti eiusdem generis,non time cadit superlatio uno eminente, caeteris paribus.Vt si inter plura uascula,aut plura naumgia ad una magnitudine Acta,uliquodsit longe capacius,
eesse enim est ubi superlatio est,ibisit et copuratio, σήIA
quod sit maius aliquo,et iteru alteru maius hoc,quod eritium omniu maxinmu ut in Troianis sunt aliqui fortes, erbis abj fortiores, atq; alij adhuc bis fortiores sui uocatur fortifimi. Iris nunquam citra tertiu numera fit superlatio. At Priscian.videtur,si caetera paria nauigia aliquod
40쪽
ELEGANTIAR VM LIB. I. 3 paulo antecederet,dicendu Maius caeteriss inulto, Maximu omniu. Quid ergo si inter ipsa paria unu utcunq; emineat,eiusde tame generis,no diuersi, quomodo dicendum erit compara tiuu non refertur ad ea quae plura sunt eiusde generis, σsuperlatiuu non habet locis inter pseris. Malim ergo dicere per eoparativused in ablativo,ut Naius caeterιs.Nam inter duo ut dixi) damus genitivu. Quida dant genitiuu etia ubi plura duobus sunt,sed titu
mo ecclesiastici, praesertis imitati Graecos autores, unde Nulla est norinterpretitur.Nulla enim litera est Latina noui testime- ui testamentiti. Dicut ergo, Maior discipularii, MinorDπμ,φζq4 tibi caeteri pares sunt,unus aut aut excella aut exceratur ' tu, apostolo ne quia no magnidicerint hac diffretii coparativi, et μ' tu, aut euan- perlativi, altero pro altero,hoc est,coparativo pro super gelij script
latiuo uteres:ut ex loco illo datur stelligi: inii uult inter:
vos maior eest uestru minimus. cur no dixit Maximus, auis ae inmuss:aut, Maior, Misorq;:ns s pro maximus po' eb aut Hebraisuit maior in quo Graecossecutuscimus In illo aute licet cescripseruta huc paru ptineat Graecu no sequimur:Nue manent fides, inpu LRR- stes,charicis tria haec maior horu est charitas. Cur non UU0 xς ις uatit Maior haru,aut Maius horti Grsci genitiun huc sit haldanesneloibus generibus unu habet,qui est ἀτῶν. V erutamen po' us interm tuisbet Latinius dici, Maximuruili Graecos imitari maluis- tatus est. I. semus,Graecos iqua unde traduxerutino aute veteres il- Corinth H Ios,ex quibus grumatica cosmatur. Na ut charitas est maior caeteris,lax caeteraru duaru ut opinor altera altera sipat:raros reperitur numerus triu,ubi no potius si perlatio cadat,quae tres diuersas exigit qualitates, et co paratio. Ideos Graeci coletifuerut dicere coparationem
ad unusuperlatione ad plura,quasi omnia inter se aliud ab alio dillitia. Quin ipse priscianus quiquam dissentit, Prisc.lo 3-c 3 tamen