Laurentii Vallae Elegantiarum Latinae linguae libri sex. Eiusdem De reciprocatione sui, & suus, libellus. Ad ueterum denuò codicum fidem ab Ioanne Rænerio emendata omnia

발행: 1551년

분량: 617페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

LAURENTII VALLAEVerba fides equitur,nox e tibi deditus hostis

Spargitur effuso cornua Bacche mero. Seruiuper Aeneid. i. Hud Verg. Unius ob noxam, Criurias Aiacis Oilei: ait, Noxa pro noxia,id est,culpa:quasi perbe Noxa nosigra Lib. . cap.s. ficet culparqui familiaris eius ut opinor Macrob. leuem culpa accipi uult. AtDvisibi crederemus,noxa no culpa esse,sed poena,uit culpa Noxiam disequosi noxia sepius, quam noxa in hac signiscatione reperiamus, quum dici ionem nusquam reperunus. Quod dixi Isistinianum β untii nec iura, nec literas Latinassi illie, nemo miretur: tu quia semper in Graecia vixi tum quia se dominii Iustiniano ut ex numismate eiusapparet dici voluit, ut quidum alij caesaresfecerat,quod a viro Romano est aliensima: σ eburacter ipse literaru, figurar , i lorum temporum'. minii Hatis Gotthicum magis redolet,quam Latinum.

In eundem, de Testamentum. C A P. XXXVIἀ

Iustinia. In- Eltimenti idem inquit,ex eo appellatur,quod testistitassi.α-tit. Eo mentis est. Que definitio quorunda Iurisconsulto

de xςst-mςΠ-MM, quos si iuste A. Gellius coarguit, quanto ego iusti' i' P i '' arguere pψ qui explosam,atq; derisam et mola' num inculcat/Na cur a mete potius dicatur,quam a mento,uel a meta quia nihilud huc significatione mentu,rientaue Acit,inquies. Quid ergo Mens ad armentui salsamentu,ad ornamentu, ad codimorum, ad armamentis, ad pauimentu,σ caementi ad calceamentu,ad uestimen-

ton, ex huiusnodi insinin Nec minus inepta uidetur mohi haec etγmologia, qua illa apud Donat.apta Serualudasidorum: Oratio diti est,quasi oris ratio. Quid Aratio est quid Devoratio quid Trituratio quid Operatios quid mille huiusmodi nunqd in bis ratio est an talia sunt,qualia caetera a supinis promi, Satis, Potatio, Megio, Lectius

512쪽

'ELEGANTIARUM LIB. V umiidmo et ita supino Ratio venit,R eor,rata, ratio 'ciit ab oratu oratio Eὸ magis quodsecundam a Iubam his accipi uust,quasi dicatur Oriratiorer no Oratio. Noest ergo vera et mologia haec, nes, a mente,nes a meto,nes a mentased potius haec nomina hyimui,Tu D abG .

mentum:ici Testimen addidi Dolaba tum it testimentu. modii a mete descenderet testamentu, T estimetia diceremi liquemadmoduDementis,eT Ametis. Nihil habet magis ridiculum haec, e qua loquitur scientia, qua et mologia in qua irae quos Varro Cr lusit,Cr Iusus est.

In Donatum,de Syncerum. CAP. XXXVII.

Cr puru, er sine fuco. Imo cum cera potius sIncerti a lud Teren. in συν componitier,non a Sine, quae nunquam compositione Eun a t.r .s

admittit,qae ipsa reiiscriptio declarat,quae γ,habet no ι Est enim ex duobus Graecis copositu,ex συν ercera quae r' ab illis dicitur κν veI 4 σιω- convertimus. momagis uenusti,dis apta huius autoris et mologia est,indicatur et moIogia plerusAlluce esk:qa significatio baeeno ita absoluta, et uera est. Quid venustius atq; aptius dici pol,q Fidem ideo vocarim,quia sint quod dicitur Qua etγmologia Adace esse declarat,quod hoc nomen chorda instrumeti musicisignificat.Et time licet dicere Hnceruquasi cum cera mei,quod integrus,cr solidu, Cr nulla sui partesiodum:ut si diuidere ructum communium alvearioru cu socio uelim, partes tantum mellis Uignem, nimiram non agos licere,quod sine cera mella dedi.

513쪽

In Iurisconsultos,de Mulier. C A P. XXXV

a V lieris appellatione ccaius inquit etia uirgo viri j VI potens continetur. V .autem quodam loco ita ait: Quod si ego me virginem emere putare,quam scim Iter,emptio non valebit.Hic mulierem appetat,quae vidigo no niride etia quae virgo est.E t V Ipiani quide locutio Qnlnt. lib.ς recta est,cicerons testimonio,qui obiurgantibus,s sexa ap. . genariusPopilia uirgine duxisset,cras mulier erit,ingi. sed Caij quos defvitio lacu habet aliquddo : uisio ui- dens dece foeminis,quarum aliqua virgo sitietate in qua mulier est epositi,dicat,Vidi dece mulieres. Quo modo etia i Euagelio dicitur: Quia nubi,et tibi est mulier Sed ex Graeco sumpturm est γιμα, vel θῆλυ, quo significatur vel foemina,vel mulier. Idem quos V Ip. inquit: Muliere ita arctam ait mulier feri non post, sana non videri constat. Eandem dixit Cr mulierem in non mulierem: primam pro ea,quae est foemi secundum pro corrupta.

I T Vnus Paulas inquit tris' modis dicitur. Vno Dol istum,et inde Munera dici dari,imitise. Altero Onus quod qua remittitur, cationem militiae, muneris praestit:inde Immunitate appellari.Tertio dicitur Ob c moinde Munera militaria, Cy quosda milites Munimcos vocari. Igitur Municeps dici,se munera ciuilia cupiant .rde alibi: unicipes itelligedi sunt et i ,1 in eode municipio nati sinit.V Ip.Municipes quide proprie appellantur muneris participes,recepti in ciuitate ut munera nobiscum ficerent. Sed nuc abusiiue Municipes dicimus sua iusis ciuitatis ciues,utputa Capanos, Puteolanos.Poponius ita ait:Munus publicu,nt oscium priuati hominis, ex quo comodum adfingulos,umucristis cilles,rems eo

514쪽

ELEG ANTIAR VM LIB. VI. 4 rram imperio magistratus extra ordinem pervenit. Marcus autoc:Munus Pprie est,quod necessariosubimus,lege,more,imperioue eius q ivbedi habet potestite. Dona aut.pprie sunt, quae nulla nec intriaut iuris oscio castonte praestatur,quae si no praestentur,nulla reprehensio est: er si praestentur,plerus uuis est. sed in hoc uetu est,

ut no quodcus munus idems donu accipiatur. At quod domιlueritud recte munus accipiatur. Quomodo hi Iu-rsconsulti inter se coueniat, Cr an aliquid desit alicui horum, Accursim cu Bartholad auosco ultendus nubi ut more ipsoru loquamur ambo,tres ue restodeunt, affrmia s,quod Marcus ait dona 4bestecie, munus vero genus,ides contrariu ecte verbis Ulpiani dicentis,Inter donu,σ minus hoc interest,quod inter genus,etstecie. Na genus 6be donu ideo Labeo ait a donando diciu munus essest eciem, ni munm 4be donum cum causa, ut tanataliu, nuptiarum:hic meam non interpono sententiam, ne illos triumuiros docet contra me respondere. Quod si qui me utis equi voluerint,respondeat neutrum uera dicere.Nines genus,nes species in haec duo nomina cadit cr nullum mhi videtur donum sine causa est e.

In eosdem,de Peculium. CAP. I L.

PE cultu est, Poponius inquit,no id, cuius seruusseo sum a domino ratione habuit, sed quod dominus ipse .separauit,suam a servi ratione discernens. Peculiu celD .

restrete, beo sic desinit, Est quod seruus domini pnu u

separatu a rationibus dominicis habet,deducto inde, si et domino debetur.Ide alio loco: Pater Antias pecvliu habere no potest,quemadmodu nec struus bona. Ex his uerbis apparet,nec dominu habere peculium posbe, etsolam seruam habere. Ide P oponius, ex celsus alibi alui. V nde

515쪽

ε a 2 AVRENTII VALLA EGIstipo it,etiam non eruum de dominum habere pecur lium.Pomponius enim ita scribit:Castrense peculium est, quod a paretibus, er cognatis in militia degeti donatum

est:uel quod ipsi: filius in militia acquisiuit,quod nisi miliutaret, acquisitiirus no fuit,et na quod erat sine militia a quisiturus,idpeculiu eius castrense no s.c ejus autesic: Et audis est rusticos fenes ici dicetes,Pecunia sine pecu- lio stagilem esse.Peculiu appcdantes,quod praesidij causa

reponeretur. ae quo non dilbentit VIp. dicens : Peculium

dicta est,quasi pusissa pecunia, siue patrimonium pusiau.

Quid ergo inter bu desinitiones sequemur multiplices, Lib., . Usst propemodum cotrarias quu praesertim Festus ita scribat: P ccultu fervoru est,a pecore dictu iret pecv- In illud δερ. via patru lis siue nobilium.Et Servius Gramaticus: Eclog. r. Nec Peculiu patrimoniu ire enim maiores dicebat a pecor sy ἰiber ας. bus,tu quibus costibat uniuersa eoru ubstatia. Vnde et Pecunia dim est a peculis,quod proprie tantu estseruo-rton: er Peculiudicimus licet abusive pro patrimonio.. Ipse uero tanqu arbiter honorarius, Mnc re dijudicabo, et quidem breviter. Peculium,est quicquid labore nostro partum est,in quacuns persona,licet inseruis iura velint dominorum accedere consensum. Et issensisse Vergiliusentio in ea parte,quam exponit servius: Eclog. t. Necstes libertatis erat , nec cura peculi. Et Horat. . Ser.I. Saty.I. Rem poteris seruare muni redit uncia.quid sit 'Semis,ad haec animosae rugo, π cura peculi. Et cicerone in Paradoxis: An eoru eruitus dubia est,qcupidi ve peculij nulla conditione recusant duri mesernitatis E t illos quos rasticos senes,de 3bus Celsus meminit,pecunia sine peculio fragile esse,id est ne lucro industria parto. Nam cur habenti pecuniam maior stes prae-

516쪽

ELEGANTIARUM LIB. VI. asidij codocetur in pusido,quod reposuit, quam in ipsa pe- .cunia,qua praesertim peculia pars sit pecuniae aut quomo praestire posit reposita illa pecunia, ne caetera dilabaturi VeLPeculiu est quicquid proprie alicuius est. A' peculio sit adiectiuu Peculiaris,pro re ad peculiu pertinente , siue peculii propria. Sed in usu ii receptuestpro proprio, Aue steciali. Quintilai.v ii LQMd corrimne est Cr alijs, cita

nome,intellectu alicui rei peculiariter tribuitur: ut Vrbe Roma accipimus. σ venulas,noiistius: er corinthia aera: quusint urbes aliae quos,Cr uenalia muta,er tam aliru, Crargentu,quam aes corinthiu. Idcm in X i. Ambulitem. cap.s

loqui iri dema oportet,si in caussis publκιs,in quibus multisunt iudices,quod dicimus,quasi singulis iter inculcare

peculiariter uelimus.Et in lib. v i. Paulum imp dcmus Cap.γh1ιὰ quos peculiaris operae. Peculatus uriam rerum ad ipsam Remp.pertinentium, uel od prouctus principis specuntium aevi Sacrilegium reriam sacraru. Inde D peculor , quod quidam ad sacrilegium etiam transierunt.

In eosdem,de Fundus, Ager, Villa,

Praedium. C A P. X I. I.

FVndus, Ulpianus infinit, Locus est non fundus, sed portio fundi aliqua. Fundus aute aliquid integra est. Pleruns fundii sine utila accipimus. Ide alibi: Ager est lo .cis,qui sine uissa est. Modestinus uerosic: Quaestio est undus a pribesione,stes Iro,uel praedio quid distet.Fundus est omne quicquid solo continetur. Ager esis ectessundi,

quae ad usu hominis paratur. Possesis ab agro iuris Sprie inedimi. Quicquid enim apprehedimus, cuius Τprietas ad nos noptinet,aut nequit pertinere,hoc posse ιone appellamus. Possis ergo usus, ager Jprietas loci est. Naet ager, er possesito huius appellatiois s ecies sunt.F loretinus:

517쪽

tinus:Fundi appea tione omne aedificium, π omnis ager cotinetur. Sed in usu urbana aedisicis,aedes rustice, V illa diculur. cus uero fine aedificio se urbe,Area:in rure aute, Ager appellatur Adem : Amrcu aedificio undus dicitur. Ecce diuersae Iurisconsultoru=ntelia cum in alijs,tu in hoc,quod V lpianus ait plerus undu esse sine villa, id . est ine aedificio: Floretinus aute, agrucum aedificio esse fundu.Μodestinus obscure exponit, grus definies, cum neutro alioru concordat sed ridicule a post Gione distinguit ne dica imperite,loques de possesiore,quido significat qualitate,no quidosignificatsubjuntii, perinde ac si

quis dicat de virtutibus e uiti s loquens, Prallu, Cr Na-

Ium sic distrat:pra eslia,quod non recta ratione, ervia sit. P raua enim appellatur,quae nasunt reddi,ut lignupra . Malum vero genus pomi est. Qiad hoc foret dictu ineptius,ubi de qualitatibM,Cr actionibus agitur,digredi ad sub tintia,quae ad rem no pertineat in hic qua de utido,de agro,de praedio, deprib ione distulat : non de ea

significatione possesionis loquitur,qua proprietas inteLIlitur, sed qua actio posidendi ,siue qualitas. Quod si itis,quid umius habet posb is ad unda, agra prae

sesse est,ut virum: sed non de huiusmodi posse ione B- quendum erat, quae praesertim ut Ust ait non est steries praedi ,uel fundi . Praediam eram undus ue proprietas est,quora utrulibet si generale nomen est ad possessi e princio non usus es proprietas diceda Modestino

possesto fuit. sed quid ictus ipse aliter po*sione dejnit. Quod si quis dubitet an post ιο proprietas sit, accipiat praeter ipsoru Iurisconsultorum, etii ciceronis, CrQuinti testimonia:quora alter in Paradoxis ita scribit: Etenim

518쪽

ELEGANTIARUM LIB. VI. 4ci Etenim si isti callidi estimatores pruri, Cr areas magni aestimat ei generi possesilanu minime noceri pol. Non de usu uidelicet locutus est cicero,cui certe noceri potest, sed de proprietate.Alter in sexto de Oratoria institutio- Cap. . ne: Patris eius dialogos dedit Iegedos, quoru Du in Privernati unus,alter in Albano,tertius is Tγburtisermone

habitu coplecteretur,requirebat ubi essent hae possesiones. O mnes aute illis B rutus uendiderat. Nemo interrogat ubi est usis praediora, sed ubi est proprietas. Nemo pusiam ueditsed proprietate ,aut usi fructu.De Praedio au- te Ulpianus tu scribit:praedia urbana,omnia aedificia decipimus, no solsi ea quae fiunt in oppidissed etia Asorte stibula,vel alia meritoria in uillis, ex in vicis, velli praetoria voluptiti cintu deseruietiu:quid urbanti praediu no lacus ficit,sed materia. P roinde hortos quo, si quisunt in . . aedificijs constituti dicensu est in urbanori, appellatione eotineri. Plane si plurimi horti in reditu unt,uineari forate,uel olitorij magis,hee no sunt urbana. Etia de P r dio, sicut de Ando Iurisco ultora cotrouersia est.Nec mi-ru, quum nemo no habeat sua de rebus quibusq; , verbisssententia, sed de posterioribus, qui ex operibus illorum excerpserut,miror quod haec indiscus a reliquerul. Id ut ego quod ad me attinet Acta ita sentio: Agrum cotinere fudi ἔ,n5 contineri d*ndo:nihils prohibet eu cum villa fesse. Erat in agrissenatores,er uixerat multi nobilisimi philosophi in agris,nimiru no sine villa, Cr habitatione.

Dilris Ager ab Arvo,qu:od Arui sementi datur. Sallu In Iugurtistius: cinia Numidae pabulo prcoris magis,quiaruo stu- D lam, i3det. Quintil. Pauper, er diues in agro uicini erunt luctis hortulis.E t mox: Sed si ex omni parte diuitis circuiect ussiger uix tenue ad gressuis meos semiti dat. Quid agimus

inquams

519쪽

- LAURENTII VALLAE in iram trudique uallo diuitiam clausi M. Hine borti illocupletis, hinc arua, inde uineta, hincsaltus. Fundus ut dixi miti' quidda est. Singula enim proprie praci gulla vineaesinguli horti,singula oliveta, pomoeria, saliam,arbusti pascua,nemoradoca aucupatoria,uenatoria,

piscatoriasue uillam,dis aedificiu lae piscinam,cis alvearia,sive vinaria babeant,sive non habeant Inguli Fundisunt,er hoc quidem in agro.In urbe aute, sive oppido, sue uico, ue castello,rentumodo Praedisi est, quicquid tile est,qualia haec,quae enumerauia Nas eade in agro etiapraediasunt.Fi diu enim θecies praedij est. I tas fundus est possis rustica.Praedium Cr rustica, er urbana duntaxdipo esto,qualem descripsi. Nam videtur Post ioetiam significare tubernas, hospitia, horrea in urbe. Cic. phili di se Philipp. Posse senes notabat er inrbanas, e rusticas. 'λ' Puto non diutum praedia ed er caetera,quae Immmobilis vii δ appellantur. Addamus ad baee aliquid de hoe Fundum, quod an a fundo fundas, an potius fundo a fundum, siue a fundus ueniat,ambigi potest. Quidam Fundus a sunda dici uolunt.Cicero in quodam laculari libello: Fundu ni Varro uocat,quem posis mittere funda, Ni lapis excideri qua edita funda patet.

Nisi haec sentetia sitium paritu i u fuisse fundum, ut fui

da prehendi , cr in more lapidis iaci posset.Fundu igitur est ima pars rei,proprie aliquid liquoris intra se cotines,

aut ad cotinendusi Ela,ut doliu,ut nauis,ut alueits,vel Illa minis,uel lacus,vel stigni iel maris. Nam Fundum turris ut quilam scripserunt ipsi no dicerem. Fundamenta m ut omnibus liquet aliud est,quam Fudum: er tame F dare magis ad fundamentum, quam fundum pertinet: Fundamus enim domgm:non nauem,aut doliamuit Verg.

520쪽

vLEGANTI AR VM LIB. VI. Ille urbem Argγripam patriae conmmixe gentis, A risu:- Victor Gargari jundabat Iapuis armis. Nu Fundamentare non reperitur: nee Fudare quidem est sanesteques,nisiper translatione. Quint. in Gladiatore: D l-m NHoc undata pater haustisque opibus domu exhaurit. Est enim stequentius Iacere fundamenti, etia per translationem:vt idem Iib.r.Nam inde er contemptus operis innascitur,erfundamenti iaciuntur impudentiae, σ quod subis pernicio innum praeuenit vires fiducia.Et cis. In quo templa quantu in me fuit ieci fundamenti pacis. sine translatione, Sueto.de vita casisIn arce capitolina nouae' -- domus fundaricta iecit.caetera hoc disrunt Fundare, crFundamenta iacere, quod Fundare est ualidis fundametis fulcire Fundamenta iacere, quasi qualiacunq; fundamet Iacere, Cr quodammodo dure rei principiam. Neq; vero flavi reperitur Fundus,eπ Fudum,ita reperitur Puctus, Cr P unctum.Erranis philosophi,qua punctus,'eν linea dicunt.Nam de Punm , quod est brevisimum tempus, nulla Iis est ut Terent.in Phor. in temporis mihi pitu ri r Ad hanc rem est. Pro eo autem sensu in que utitutur ' - ' philosophi,cla. pro Plancio:Nam quod questus es,plureste testes habere de Velina, quam quot in ea tribu puncta tuleris. Quidum Nomentum pro eodem significum a Dpiunt, cuius est punctis, tamen aliter est.B reue enim tempus significatur per illud,per hoc ver)brevisimu. Hora stam

lius:-Quid enim concurritur horae Nomento. Satyr. r. '

Nonalis inquit Paulus est terra proscisse,quae annoc utiquae a Graecis o si rare isci τὸ ἀωρια vocatur. In quo autoritatem Varronis secutus videtur, dicentis vati is de

Ager resibi Agrestituitii ac referitur quotuvis. c otia ling.Latiqui

SEARCH

MENU NAVIGATION