장음표시 사용
331쪽
digo De quaest. Oratorijs. Ilia anabsis Psalmi r ii. Beatus vir qui l
timet Dominum. Genus, est demonstratiuum i
t form , laudatio, siue doctria i
Huius psalmi η Status, definitionis,.an is qui l
Deum vehemeter timet, hoc est, colicsit dicenuus beatus. Huius psalmi sententia hoc yllogismo contin tur. Is est dicendus beatus, qui omnia bom γε habet, ct nullum malum timet: atqui Deum timet, ita se habe r igitur. cuius syllogismi, maior Rationem, Minor, iudicationem, concluso, flatum contiet.
Trima, continetpropositione. Beatus vir &c. Secunda ci immationem a va- - I His bonorum generibus,se e
partes funt ellectis; istam; Potens.
tres. Tertia, conclusionem, Pec-
332쪽
Liber L 28 Is Prima habet simplicem proposition , Vir pius est bea
Secunda ius explicatione, DPropositio q inquam vir qui valde diuiduar continet i nispraeceptis delectatur, O particulas . t eius mandata summa animit alacritate seruare studet. In mandatis . In confirmatione probatur sumptio allati syllogismiper bonorum enu-erasione mal*
Vir pius beatus est, quia eius posteritas est si a ct stabilis, mel nabili felicitate
utitur, O nunquam ab ea cadet, sed variis bonorum g neribus replebitur. Potens.
et uuia gloria floret diuitijs abundat, vel suis rebra contonius vivit. Gloria. confirmatis 3 Eius animi bona , iustiatiae nomine designata in aeternum perflabunt, Et iustitia. hhsic in modii emiseributa.
333쪽
per occupationem, demouis stratum, nullas miserias eius felicitatem tollere, Quia iucalamitatibua ei exoritur Lux Deus nimirum, qui enmisericors,'miserator σ iu sua, quem ab omnibus tenebris hoc est moles s liberat . Exortum est. s Quia misericordiam exem' cet, Deumque quem in se misericordem sentit, imitatur. Iucundus, hoc est bonus in alios, beneficus inquam. Cui
additur alius maxime proprius beatutudinis essectus, ut omnes Dossermones, hoc es, omnia negocia, cum iudiario disponat, Disponit. Vnde sequitur hic proprius re cte agentis effectus, ut nihil
eum commoueat, quodpraeter sententiam accidat. 6 Quia eius me oria erit perpetua, quam nulla delebit obliuio . In memoria . Cui adiicitur alia occupatio, de infinia, seu de aduerso nuncis, qui eum non terrebit
334쪽
Liber I. 28 IAb auditione. HuiEs constantiae additur ratio, Quia cor eius firmatum est Dei mducia, spe illa quam habet in domino. uuare cor eius stabilitum est,ita ut non commoueatur , non expauescat,donec suos hostes iacentes, σiusta poena a Deo assectos videat, Paratum. 7 vuertntur ad explicandθι illud praeclarum facinus ,
in pauperes bona oeconomia, Dispersit. Es hic quasi repetitio enumeratorvmi bonorum,beneficentiae, iust tia, O perpetua gloria eius itaque potetia cornu designata , cu gloria hic augebitur, O ita erit potenti as, ac . amplismus: vel, etia in coe .
335쪽
quaest.oratoriis. I Docet , quid improbus faxint,pi hominis felicitatem,
a Quo fit,ut excrucietur animo, Opra inuidia contab scat. DentibuS. 3. Verum minime assequetur quod desderat, Pipius non sit felix,aut ipse ea felicita- testuatur. Defiderium.
lit Cum ergo tanta sit timentium Deum feliciato , quis Deum timere nolit Z Ad cuius gloriam, duorum almorum ab eiusspiritu scriptorum artiscium breuiter indicare volui lurium indicaturus, sper tempus licuisset : sed alias eodem μιente , praestabimus, quod nunc non possumus. Satis itaque nobis sit diuinae le- eius udiosis Hiam commonstra see. Atque hic sit ei finis huicprimo de quaesionibus oratorjs libro. a
336쪽
In quo de tribuου causorum, siue orati num generibus aes utatur.
An res eloquentiae subiectar ad certa genera reuocari possint. Disput. I.
T omnem rhetoricar quastionum varietatem,s quaerendi modos stati De spectemres, ad tria capita reuocariposse , de statibus agentes, demon rauimus: ita, si orationes, seu ipso,qua in controuersiam venirent,ratione eorum quae dicuntur, O eorum apud quos dicitur,ad tria caussarum genera reuocare licere omnes fere dicendi Artifices asrmant. Quae doctrina, et se communi scriptorum nitatur conscusu: tamen ,non est ita clara 2 per se induistissa, quin aliquibus id fieri non potitisse, et eos, qui id facere conati sunt, iubil effecisse exsimare licuerit: quorum opimon quas nunc subis clam
rationes, eae fauere videritur
Primum, qui feri potui vi res Φλ . , suas alibi
337쪽
De quaest. Oratorijs. alibi eloquentiae subiectis. esse diximus, quae
nec numero,nec specie, nec genere conueniunt , cum alia ad naturam,alia ad mores, alia ad vi. . . tam pliblicam, alia adpriuatam, aliae denique -- ad res alias penitus dissociatas pertineant, ad quadam certa capita reuocarentur ZLibi. Deinde,in quo genere, ut Fabius ait,xe robi iop. . mur,cuni quaerimur, consolamur,mitigamus, coeitamus,terremus, confirmamus , praecipimus, obscure dicta interpretamur, narramus, den ' camur,gratia tarmis, gratulamur, obiurgamus,maledirimus, describimus,mandamus, re- nunciamus,optamus,opinamur, et alia pene innumera e cimus,ne omnes diceri formo quas aliqui plenius enumerarit,latius prosequar quas omnes dicendi rationes ad tria causarumgen ra reuocabit nemo..' Praeterea, se in arte dicendi certa quaedam annantur rerum subiectarum genera, sequeretur rhetoricam non esse Ῥnam simplicem arte ,
sed genus quoddam artis, quod subfeplures ba beret speciessuepartes: quandoquidie, i Dia-AAὶ lib. tectici, o Philosophi docent, artes scientiae, x .Pin. pro diuersa rerum subiectarum ratione, distin- ruuntlsr: quare tres essent Metorica 'ecies , Ii dicialis,deliberativa, et demonstratiua, quod
Ῥidetur omnino a ratione alienum. Denique, Ni multas alias omittam rationes ,
nassapusunt assignari capita, quibus omnes co-
338쪽
Liber, ΙΙ. 287 tineatur quaestiones, uas esequetis subiicimus: 'itur. Quod sumptu fuit Iacile probatur; quiri si quη adsignantur , sunt illa tria communit, tum
Ῥeterum,tum recentium scriptorumsententia , num rata: atqui via solum quaestiones nitas contirient; caussa.n.νtstatim dicemus, certam controuersiam designat: perperam igitur, eloquentiam uua es ars uniuersa,quae omnia rei si genera habet subiecta, quae om ibus rebus saccomodata,omnes dicendi Magistri intra certas angustias ct cancellos volunt includere . Iure igitur opstimo dubitatur, cur rem tam late patentem in angustum locum viri docti contrahere voluerint. .
Quod attinet ad opinione non defuerunt, ut ex Fabio colligere licet, qui existimauerint eloquentiae laterasam materiam ad pavea quae a capita reuocari non posse; eius Genera este pene innumerabilia. Ita nonnulli antiqui Graeci, O magnus quida auctor Quinctilianρ aequalis, quem Plinium maiorem aliqui ege dicunt; qui, Ni Plinius iunior refert, sex voluminiblisi Oratorem ab incunabulis instituit, perfecit: de quo etia Gellius refert, suae aetatis tempore, ingenii dignitatisque gratia, summam tenui auctoritatem . quasententiasenon abhorrere Fabius non obscuresignificauit, cum dixit, Vt mihi in illa veterepersuasione permanenti,
qua apud ipsu equiwtur, licetpostea ratis
339쪽
nem inuestiget, cur res tam lata contracta fuerit. Huic opinioni, communis M etorum fere omnium aduersatur sententia, quae fusam Oratoris materiam ad certa genera reuocari posse defendit.' R sus, circa illam discultatem iis tertio argumento tactam , ans qua materia rhetoricae aggignentur genera,ea rhetorica species vocari possim duas scribentium sententias animaduertere licet. Nam aliqui existimant ratione triugenerum nos posse a ignare tres Agretorica 1 cies: ita sensit Porphyrius,ut nonnulli referutrCM dς το Hieroumus Capidurus in Rhetoricam ad He-
' ' i rennium i sicfortasse a suo praceptore Georgio DPan. Vasta edoctus qui jdem sensit. Us quid dedu- Cicer. bijs propositis dicendum sit, quibusdam tacitis
Iundamentis, certis positionibus statuemus. Primum fundamentum, in quo breuiter b ius tractationis ordinem ac methodum proponam. In hoc itaque libro, tria caussarum geu ra explicaturus, primum vniue e de horum sσenerum distinctione,numero, continentia, σappellatione di butabo . Postea desingulis aga
emonstrando,quae sit eorum natura,qui locι, et qua rationesingiuiorum generum orationes disponendae sint: Deinde unum cum alto compa
rabimus. Et quoniam nomen causia latisma patet, ut natim in secundo fundamento docebo, ici lac laco adnotauerim caussarum tracta-
340쪽
tionem ad diuersos artifices, diuerso tamen modo,pertinere. Nam physiologicus agit quidem de cauissis , sed de iis, qua rerum nsituras consio ciunt: de quibus intelligitur illud. Felix, qui potuit rerum cognoscere
Medici quoque disputant de causiis, sed morborum,quarum varias ad suam artem accommodatas asserunt diuisiones. Idem dicas de Iuris peritis,qui multa, ad rem suam accommodate de tauses scribunt: ct denique dicendi artifi- ΑIe.lib. 1.cci,de caussarum generibus non pauca docente Di .e.r
de quibuου hoc libro nos acturi sumus: quod vi facilius praenem,de nomine O definitione laus obsequenti fundamento agam,si prius qMosdam
auctores pro hac materia legendos cita ero. Te ait o .gendua in Artoteles libro primo a rapite tertio: Auctor rhetorica ad Alexandrum capite
primo, sequentibus: Tuilius in Partitionib. o secundo de oratore sermone: auctor Verem manus libro primo; Fabius libro tertio, capite quarto,septimo, O sequentibus. Trapeguntius librorrimo,tertio, quarto: Prulenius libro tertio, Tetr. Ioan.Numesus libro primo suam insitutionue Parrhasius capite decimooctauo , trigesimo fecundo, sequentibus: Omphalius libro de Elocutionis imitatione: Luddus libros cundo oe tertio,Herbetius libro tertior Mercii Mu libroprimo; denique, vi multos alios ο- T a mittania