Conspectus reipublicae literariae siue Via ad historiam literariam iuventuti studiosae aperta a Christophoro Augusto Heumanno, d

321쪽

titulus, haud dubie innuit opus Phil. Gali ri, Gallicis fuisse versibus redditum a Guillelmo te Couri et Alexandro PariseWi, huiusque versionis singulos versus constitisse duodecim syllabis; hinc factum esta, ut postea huius 8

neris versus nominarentur, Alexandrini siue a nomine Unius interpretum, siue ab Alexandro M. versibus illis laudato. Superest, ut addam, in Germania duos et) potissimum cslebrari egregios eosdemque primos Madrigatuci carminis artifices Cesp. Ziegorum atque

XVIι Hactenus diximus de eloquentia

cum ab oratoria, tum poetica. Nec vero tertium illud eloquentiae verticordiae genus praetermittere debemus, Muscam , quae vel oralis vel instrumentalis. Nam eoUsque progressa est ars, Vt homines etiam per instrumenta quaedam loqui discerent , quorum alia inflatione, alia volubili manu cquam et pes tandem aemulatus est,) coguntur quemcunque sonum edere. Vetustior haud dubie est: oralis Musica, eiusque origo ab ipsa natura repetenda. Tristem enim dolentium lacrymantiumque vocem imitari mox libuit laetantibus, et dulcibus sonis animi sui asseetionem exprimere. Instrumentalis vero Musicae inuentionem

a Ita eloquentiam diuidit Quintilianus DiaL MGorrupta elocuentia cap. IT 3; V. ρ; CL Ger VIII. s.

322쪽

mus, a Cuius nomine ipsum verbum iubilare hortum esse videtuc: quanquam, si quis id vocabuli referat inter voces a naturali sono f Elas, eum sequi sententiam probabiliorem,

haud aegre concesserim.

XVIII. Ab usu diuidi Μusica debet in f eram et profanam, medium tenente locum Musica m) medicinali. De Hebraeorum Musica sacra agit sc) Lundius, cui iungendus Salomonis Titii perdoctus de Musica Hshraeorum aiber. De Christianorum Musica ecclesiastica Binghamus agit in antiquitati- buxos Vere igitur Miisieam Hsciplinarum antignissimam vocat Maximus Tyrius DLC. XYL Acute suspiea- eur Heideggerus Hil . Patriarch. T. I. Exere. VI. β I, a Graeeis nomen Iubal imitatum fuisse in nomen Apolgo, xecteque adeo iis Apollinem haberi inuentorem Musicae. Quae eoniectura ea re firmatur, quod et frater Iubalis, Thubalcainus, deprauatum Vulcani nomen gerit apud ethnieos. Caeterum iam olim Musicam inter dochas a aes relatam fuisse Siracides doeet cap. XLIV. 6. scribens,

elarissimos quosque viros Muscos fulse. Ac totum caput TVI. libri sui primi suintilianus consumsit laudibus aristis Musicae, itemque CassisAνus totam epistolam 4o. lutiri seeundi. αὶ Adde sis Musicam Magicam, de qua copiose Deirius Disquis Magie. lib. I. p. 93. sqq. e) δεῖα milith. lib. III. cap. 47. - M Hue pertinet Sela, interiectio Hebraeorum Musica, de qua tassertatio mea inserta est Poeciles Tomo

323쪽

268 VIA AD HISTORIAM

bus o ecclesasticis. Singularis quoque liber iee) Rrthuri Bedfordi exstat de Hebraeorum

pariter et Christianorum Musica ecclesiastica, Londini tria. editus. Sacra haec Musica rursus diuidi solet in choralem et figuralem: ubi memoratu dignum, ineunte demum faeculo decimo sexto ex Italia in Germaniam GD translatam fuisse figuralem, Germanis antea ignotam. Medicinalem Musicam primus nobilem fecit ci David rex , et hodie quoque magni aestimari cogunt in tarantulae. XIX. Denique ab effectu et fine recte M scam mihi diuidere videor in laetificam, triasiscam, atque terrificam. Laetificae si

plicissimum genus est Μusica i, pastoralis.

DP Lib.. IT eap. r. Cons. G. Arnoldi Dytis CHLllinthum lib. II. cap. a.

Loffit. De augmentis Musicae saeculo XIV. iactis vid mitiverus Hiae ees. T. III. p. 716. 29 r. min. XVI, ιε. ad quem loeum praeter nouinsmum interpretem, Saurinum, T. II p. 6at. sqq. edit. Abelianae, vid. Valesii Philosophia sacra cap. u. h) De tarantulis deque opposita iis Musica exstat Diff. Rich. Maia Londini iroz. et Ge. Bethul Romae. 96. et Lud. Valetiae Neapoli i o6. edita. Vid. et Mich. Praetorius Sunium. Music. P. II. cap. s. Scaligeriae subtilitate Meuitatio ιδs. Musoni Itin. Dup. Πω. . edit. Germ. imo et Gellius Noct. Attis. IV. s. Prodiit quoque Wittenbersae r o6. AH Brendetis Disp. de cu-

τatione morisorum pre carmina et cautus muscos.

9J Virgiliuε ecl. r. 2. et s. alibique. -

324쪽

LITERARIAM CAP. V. 269

De usu Musices in priscorum funeribus res vel in vulgus nota est. Terrificam siue, ut Vimgilius IX. s. loquitur, horrisonam Musicam maioribus nostris ante praelia Vsurpatam fuis- .se, testes sunt in) Tacitus atque cib Strabo. Quid λ Omnibus priscis gentibus eam singulari in Dissertatione Vpsaliae Iro8. Ehruit Io. Vp-

marchius.

XX. Ad notas veterum Muscas quod attinet , egere de iis Rutgersus in Variis c U Lectionibus, Io. Nicolai in libro vi de Alis, et Monte falconius in Palaeographia O Grasea. Speciatim de in re milia sol la eiusque iorigine vid. Sigebertus Gemblac. ad a. ΙO28.; Trithemius de script eccl. cap. III 3 Pancr- rosius rerum memorab. lib. I. cap. M 3Baelius Diction. o. Gui Aret in s Oudinus T. II. p. III. Bq. Litem Superint. Lubec. Pouehenti cum Rectore Scholae Cruxeris, qui abrogato in re mi a sol la canere pueros iusserat a, b, c, d, e,frienarrat Melenius in Athen. Lubec. P. IV. c. XI. De instrumentis veterum musicis agit

Athenaeus libro XIV. Supersunt etiam aliquot

μ' Lib. de Germania cap. I. I, Geogr. lib. VII p. ast . m) Har. lect. lib. II. eap. XI. Vid. et Vffenba. .ehiana Biblioth. M a P. II. ff. m. - of Cop. XVIII. μθ Isb. V. cap. I. Cons. Salmasius lib. I. ν '. Recentiores de instrumentis musicis scriptores nominat Fabricius Bibliograph. antis cap. XL. st. 7.-.

325쪽

2N VIA AD HISTORIAM

aliquot scriptores artis Musicae Graeci, quorum septem edidit Amstelodami I652. Marcus ibomius. Caeterorum notitiam petas licet

e Fabricii Bibliotheca Graeca, qui et in sua Latina medii aeui Bibliotheca α scri

ptos illo aevo de Musiaca libros recensuit.. XXI. Generales de historia Musicae scriptores sunt Rud. Schlichius, qui Spirae A. 1588. libellum emisit de Minces origine, cuti. Iu, et dignitate s Lumpertxs Alardus, qui Schleusingae I636. edidit opusculum de veterum insca 3 D. Ao. Bannius, cuius liber de Muscae natura, ortu et progressu agmen claudit libellorum de studiis instituendis A stet. I 643. coniuncte editorum; Athan. Kim cherus in Musurgia Romae I6So. et Amstet. 1662. publicata; IGMA Grip. sua) Prinatus, qui Lipsae i O. Germanice; D. Andreas Angelinus O Bontempus, qui Perusiae I 69s. Italice; Bonnetus et Iesulta quidam, quorum ille i is hic MI726. Lutetiae Gallice, edti derunt Historiam Muscae. Huc et refer er ditissimi nostrae aetatis Musici, Ioannis Mat

of Lib. III. cap. m. α) T. I. p. 644. - 6sI. aa) De praeclaro hoc Musico eiusque scriptis vici. Grun anni Ossa et riseres anni /717. p. ro7. sqq. et mruersus in Diss de doctis Camisistit eum notis Mattheso- nii p. ao. sqq. b) Fuit hie in aula Ioannis Georgii, Electoris Sa

xoniae , praeseditas choro musico.

326쪽

LITERARIA Μ. CAP. V. 27Ithesonii, Crisitae Musicae Tomos duos, plu

resque alios eius de re Musica libros, quorum ipse catalogum annexuit suae versioni libelli Siuersiani de doctis Cantoribus II O. editae. Idem I 32. edidit Dissertationem de eruditione Musica, et IIψO. egregium opus, in quo eX-cellentissimorum recentioris aetatis Musicorum VitaS eXponit et merita, suan et ipsius vitam interserens. Denique Lexison MOLcum B. Got r. maltheri, cuius prima pars Vinariae I 29. prodiit, nunc totum habemus editum Lipsiae 1 32. Cui merito adiungimus Laur. Metieri a. I736. edi coeptam Bibliotheri . .cam Muscam. '. . . .. XXII. Ad Philosophiam ut veniamus, eius ' historiam multi, alibi d) a me memoratj, COΠ- scripserunt. Nuper V2m, quod antea praestandum susceperat nemo, totum corpUS Hi- .storiae philosophicae admirabili felicitate composuit Iacobus Bruckerus , priusque patrio sermone eam exhibuit in septem Tomis: qui

bus et Appendicem et Epitomen totius Historiae philosephicae adiecit; deinde quinque in

Tomis non tam Latinam operis Germanici Verisionem, quam nouum prorsus OpUs, eX-hibuit , plurima supplens, et systematum ii primis philosophicorum nexum et rationem exponens accuratissime. Singulas autem ad

disciplinas quod attinet, phdisici studii historiam concinnavit Georgius Paschius libri de

In Actis Philosophorum.

327쪽

ara VIA AD HISTORIAM

inuentis nou - antiquis capite septimo, et Bud- deus Tomi primi Philosophiae ecleoticae capite primo, et Thomas Spratus in prima Parte suae Historiae Societatis scientiarum Regiae Londinenses. singularique in opere, duabus partiabus a. I 26 et 172'. edito lingua Anglica, Io. Heindius. Bibliothecam sicriptorum historiae naturalis Miguri III6. emisit Scheuchzerus.

Addi meretur. I. E. Daschizkii Wittebergaea o6. emissa Historia philosophiae mechanicae. Historiam metaph ces composuit Iaci Thoma-sus suisque subiecit Puaestionibus metaphaseis Historiam politicae iuccincte exposuit Christ. Gotiri H mannus inDisputatione fatos dii politici, Lipsiae I Is edita. Consulatur de ea

dem historia Christiani Thomasii Prudentia

consultatoria capite tertio. Logicae historiam scrip urit Gosendus V Muer mannus,Rem- mannus, Syriius, et copiosissime Malchius e Ethicae Christ. Thomasus, Barburacius, Gundisngius R ichius, et Stollius. Iurisprudemtiae naturalisGroeningius Buddeus Ludovicus, Proeteus, Chr. Thomasus, Vinholdus, Rem-harsis: Theologiae naturalis Bieluius. D nique singularum philosophiae partium historiam doete et accurate descriptam habemus in Stollit Historia literaria. I

XXIII.

Misermoni ineptias, Logicos facientis Ada. Inum, Noachum, Mosem , refellit D. AU. Fabricius iri Specimine Historiae Logicae , inter eius opuscula recuso

328쪽

LITERARIA Μ. CAP. V. 2 3

XXIII. Liceat et meam trium posteriorum disciplinarum, quae semper curae mihi cordique fuerunt, historiam proferre tu medium, non eX iis, quas modo laudaui, repetitam historiis, sed solum mente mea ad ea, quae in diuturna harum scientiarum tractatione obseruaui, retorta Coneinnatam , ac vel breuiatate sua commendabilem. . XXIV. Homo cum natura sua sit ζωον λο-- γικον, hine sequitur, Logicam esse homini naturalem , adeoque cum genere humano natam fuisse Logicam. Postea vero quam homines non rationi, sed assectibus se permiserunt regendos . Logica hominum adeo euasit ἄλογος,

ut tota constaret hoc principio: uuicquid maiores nostri vel alii magni bonique viri M.tuerunt, id sancte credendum est. Viguit hoc principium ubique locorum, ubi philosophia non viguit Solis Hebraers, diuina quippe

instructis sapientia, contigit Videre acutius. Caeterae gentes omnes mansere barbarae, donec in Graecia primo eloquentia cum poetiaca , tum Oratoria, deinde et philosophia, coli coepit. Diu vero ipsi illi philosophi magis praetice, quam theoretice, fuere Logici, hoc

est, non constituerunt certam disciplinam, quae vocaretur Logica, errorumque causas et re- Etam ad verum viam accurate demonstraret,

sed tantum Logica usi Oturali persequebantur argumenta sua. Logica autem illa naturalis in nullo eluxit splendidius, quam in Socrate,

329쪽

ο 4 VIA AD HISTORIAM

qui sola sui iudieii quam vocamus naturalem Logicam,) ope vidit sortiterque docuit, longe praeserendam esse philosophiam moralem philosophiae physticae.

XXV. Nec aliam, quam naturalem, Logicam Plato habuit: cuius tandem discipulus Aristoteles Logicam componere aggressus est, magnoque labore consecit. Habemus igitur imuentorem Logicae silue primumLogicae scriptorem Aristotelem, qui ipse huius rei testis nobis est, in exitu organi sui siue libri desophisticis elenchis ultimo in capite scribens, antefeplane nullam Logicam exstitisse, seque primum seriabisse de conjiciendistyllogismis; addensque Menomine magnam sibi deberi gratiam. Apparethine, falsum tradere Laertium, cum libri sui octaui capite 57. et noni capite 25. auctor est, Zenonem Eleaten vocatum ab Aristotele suisse inuentorem Dialecticae: nisi forte per artem dialecticam intellectam vult dialogicam. Dialogos enim primum scripsisse Zenonem illum, iacile credimus ei, id referenti lib. III. 9-47 XXVI. Caeterum Logica illa Aristotelis

non est vera illa persectaque Logica , qua. pars esse debet philosophiae, sed haeret duntaxat in contemplatione syllogismorum, subtilia ter quidem cuncta persequens et curiose, sed tam parum utiliter, ut pleraque ignorentur sapientius. Ac hane quidem Logicae suae Partem

330쪽

LITERARIAM. CAP. V. 275

partem appellauit ) Analyticam. In altera, quam Dialecticam et Topicam vocavit, artem tradit disputatoriam, tum scholasticam, tum forensem, hoc est, ' non solum docet artem in schola defendendi suam impugnandique alienam sententiam, Verum etiam adiumento est

arti dicendi in concione et quiduis persuade di populo. Ita cum videri potuisset Logica Aristotelis dare orbi philolaphos summos, econtrario effecit, ut sophistarum plena fierent omnia. 4eque enim soli Aristotelis sectatores euaserunt gladiatores philosophici, hoo est, perpetui disputatores, sed caeteris quoque scholis prae sapientia vera et solida placere coepit sapientiae ostentatio. Megarici maxime et Stoici totos dederunt se arti eristicae, librosque de ea ediderunt plurimos : quos perisse, non est, quod doleamus. Admonuit quidem philosophos huius erroris Epicurus, optimus ex hac certe parte philosophus: sed surdis narrauit fabulam. Quem si audissent, et eius Canonicam reddidissent perfectiorem, .perbene consuluissent philosophiae. Verum regnare perreAit Dialectica Aristotelis, quam recte Tertultianus co vocat artificemstruen

di et destruendi, verspellem in sententiis,

coadiam in coniecturis, duram in argumentis, operariam contentionum.

S a XXVII.

Anal tira Aristotelis est Logica eius theoretiear Dialectica est Logica ipsius practiea. seu Lib. de praescript. cap. 7. -