장음표시 사용
201쪽
εκ-raxis ---, sed commendationum, allat unqueextritissimis eum causarum in Pulpitorum distributione haberi; a a quamisque Eetiemmo de abillis interdu,qui maiori indigent cinroerione cini-eataq; Veritatum non solbin Euagelicarum erum etiam Moralium eaphcatione,in paruo,aut nullo haberi pretio,aut etiam respin illos, qui vere Acin tu ad M', honoribus autem, ac praemiis assici eos, qui nullas Euangelici Concionatoris partes explent. Tot cimio torum amaaes aptorum mems haud esse videtur Christia me Reipublica opportunus,vini eo nomine,quod multi ex has callioes, misueingenuis, congruis artibus audientiatas, faciunt, cum non sint multi, qui conciones frequentent,illa deltituantur Ueri Concionatores. Si enimuero priter Uια ε MUenuum e gruum etiam cenop soan da nihil Concionatores more Euangelico, atq; Apostolico, accipere deberent a quocumq; oblatum Concionatorum multitudo in minueretur. Nec dubitandum, quin semper adesset eorum numerus, qui satis seret veris Christianae Reipublicae commodis Ad Dialaameni in Prouidentiam,quae nunquam in necessa)us deficit, spectaret, ne ille deficeret. Mesa Dinconcionandi talentum accepit,m antinas Christo lucrari enitatur; grauissime enim peccare poterit contra in
Caritatem iniri hac Praxinum, qui illud abicoderit,aut etiam illud perficere detrectauerit Artem ergo Naturae adijciat, si, Suadens, licet non omnia , quae ab oratoria facultate, sic praescribuntur oratori, sint Concionatori opportuna pleraque tamen esse utilia, plura omnino necessariae Legitima enimvero Oratoriae Pacultatis
praecepta violant plurimi Concionatores,quaedam dicenda genera , ac nominatam stoiculos,inuentiustulasque lectantes, perios dos quas tam longissimas, in quibus exultat memoriae proterentes, abundan tem rerum copiam haud dispositione in ordinem digeremes, ac de uinicientes,instrumenta ad suadendum apta ab illa tradita, qui Met. institutiones tradunt, haud adhibentes e Nulla quidem 'ema per se digni sunt excipiuntur semper illi, qui diuino vere,peculiariq, impultu concionandi prouinciam sulcipiunt i qui veris Oratorigi acultatis praeceptis imbui detrectant , antequam Ecclesiastici oratoris munus obeant At venia magis indigni iunt,qui ex instituto Oratoriam Artem profitentesillius praecepta haud executrini mandant, aut illis abutuntur. Propria Didem Libis orator Ecclesiasticus verum haec non solum non repugnant Artis Generalibus praeceptis,uerum etiam necessario saltem plurima ex illis supponunt. Neque ita medium ast rendi , qui Rhetoricae non vacantes summam conciOnando audem obtinuerunt: Tum quia perrari s uti hi,nec unam. n- facit Ver &arrogant potes eise animi, nimiunaq, sibi in eus, noniiuliis, qui mina natura dotibus ad concionandum sunt donati,
202쪽
semet comparare: Tum quia licet publicS in Rhetoricae classe noea dierint Artis praecepta , priuatim tamen illis ex libris saltem insem mari potuerunt Tum quia experimento propriis,accuratisve obseruationibus in alijs, ingenio , iudicioque pollentes non mediocri Artem didicerunt: Tum quia adhuc magis praecelluissent, si Naturae
Artem associassent Laudantur inter caeteros . qui Concionatoriae Artis praecepta vulgarunt, ex Illustrissima societate Iesu P. Carolus gius,in P. Iulius Naς--u,qui magis breuiter,quam ille; & e Nobilissima cleritarum Regularium ulmone Paulas Aresius , qui uberrimes mul ac erudite hanc exposuit, Artem eo maxime nomine immortalitate dignissimus,quod Episcopatus Derthone ι onere deposito si hi, Draque vacans tantum postremos vitae dies ducere voluerit Suam ergo quisque naturam tanquam Ducem sequens; laudabilia Art perficiat: At vitiosa quaedam euellat, aut minus ingrata reddat&c. Nullus enim est, cui non aliquod ad persecte Concionatoris obeundum munus praesidium natura denegariti Peccabit autem thm contra Naturam, tum contra Artem, si suam Naturam alteri,quem audit, videtq; illius Conciones cum plausu excipi,accommodare velit. Iuuat quidem maxime alios audire Concionatores e celebrioribus; verum non assectate imitandi in ijs etiam , quae bona sunt, quando natura consequi illa non licet, aut vis quaedam naturae infertur, si illa admittantur. Irrisioni sequandoque, ne dum vituperatim se exponunt nonnulli suam Concionem, pronunciationem, ac gestum ait ri, licet egregio Concionatori, conformantes; qui si naturales suas perfecissent dotes, immortalem Famam consecuti Bistent. Cum ν aria sint audιιοrum propensiones , expedit etiam multiplicis generis habere Euangelicos Concionatores;aliqui enim ad vehemenins affectus;ali ad lenestum in se ipsis,tum in alijs excitandospraecipue apti sunt: aliqui maxime idonei ad res,qua si gerantur, sub aspectum penε sub jeiendas sali vero ad validis probationibus suadendum, id quod proponunt allia ad sublime, alij ad tenue dicendi genus magis habiles &e. Et dum hi omnes diuersis istis dotibus ad eumdem Eua gelico Concionatori finem praetcriptum utantur,laudabiles enimuero sunt. Quare dum aliquis est aptus te ipsa ad suadendas Auditoribus virtutes Christiano homine dignas, licet non sit habilis ad deterrendos homines a quibusdam viiijs,timoremque illia incutiendum avehementioribus quibusdamaffectibus , grandiloqua quadam eloquentia&c erit inter Euangelicos, idoneosque Concionatores re Ponendus. q. Memineru, saepiusque animo reuoluat, se eis Deo coope-rMorem in salutem animarum,se Arnouca minus obire, j. Ministium stilae christi in peccatoribus ad poenitentiam attrahendis,se τι uus,su Voca fons Oi- , vicibus iungi ad Regna taelorum hominem
203쪽
accersentis ac se enim uerbgrauissimὸ ac merito, puniendum, sum spartes suas in re tanti ponderis no explet; ac inter Ecclesiasticorum, ac nominat in Regularium munera haud sermo est de illis,quae Animarum Curam per Sacramentorum praecipue exhibitionem sibi peculiariter habent annexam)-ullum este aterna damnati spericulo obnoxium ma s, quam Concionatorum, si non ut par est obeatur; ecotra vero nullum ella Deo gratius, coram illo magis meritorium, quam Concio natoris, si,ut par est, obeatur. F. Cum octonare Iit De ι, Chri.
siq; legatus, ea, quae in sacris Codicibus reposta sunt , prae caeteris saltem nota habeat, cum illa sint Dei, Christique verba, iiiq; voluntatem suam hominibus declarandam decernant m cum peculiariter Euangelicus Concio nator dicatur , Euangeliuinata te caeteros Sacros Codices euoluat: Concionatores in hoc munere, quod est Apostoreum adreque proprium Episcoporum , qui Apostotcrii in excep
runt locum; quare antiquiores tum Tontifices, tum Episcopi t equenter ad Populum sue Cociones, sue Sermones, sive J Iomilias hab bant
cla modo etiam in ιθροι ordinationes anguis praediatio illi aperticindicitur Verbi, cu Apostolorum vires lubeant sonoromm Eptotis, ac pri caeteris S. Pauli , qui inter Apostolos adhuc ad id munus fuit
peculiariter electus, frequentissime euoluat. Si vult docere Concion tor: quae aptior doctrina,quei solidior ab illi prostris potest,quam Diuini Si delictare; Duleia sunt eloquia Diuma luper mel ori purgator Adde iuucunditatem, quae percipitur ex te stione, ac auditione Histo riarum ultiplicium, metaphorarunt, latinorum poesi, Prouerbijs, Sententiisq; Salomonis&c. Si perfodere, affectus' Concitares, arino Verbum Diuinum est quos sagitta acuta, omni gladio netra Mior
Ne velit Deus, ut multi Concionatores olum prae manibus sumant Euangeli, Codicem, cum cogn6scendum est Euangel: um,de quo habenda est Concio;& ne aliqai Sacro etia odice careant; Cum tamen illius lectio, panis quotidianus, ut dicitur, debere esse illi Numerumq; norent Epistolarum S. Pauli. Quot insignes pietate Concionato. res legimus solum Sacrorum Codicum lectioni,ac meditationi vaca se, eusq; tantummodo secum detulisse aliquo ad concionandum itu ros Praeivit his exemplo S. Dominicus eeleberrita inter Mendican. res Ordinis Praedicatorum Institutor, cuius filios futuro pugilesMλωvera mandi lamina vaticinatus est Honor. in Bulla Confirmati Ordiu. 22. Sept. ia Ict ac pro μι mmmis attollanda gloria, Praedicati
ns ministerio praelertim , soli procinanda salute iminerito sibi solis nonnulli hanc laudem vindicare possent specialiter elegiss habet Alexander IU Utinam ex eo capite etiam paruus ac laepenu Ius fiat in Auditorum animis frumis a Concionatoribus, quod maturi ponant mmentum a naturalium Scientiarum,quam Diuinaru
204쪽
literatum notitia, ac naturalia potius praesidia quam supernaturalia adhibeant si a Deo ipsomet s. Scripturae verba eo peculiariter dictata sunt consilio, ut eorum ope homines a vitiis retrahantur, ad virtutes alliciantur, illaq; vult esse in ore conciomatoris; mortalisne ullus aptius instrumentum ad finem Euangelico Concinnatori praescriptum adhibere poterit quam Diuinas voces s. Literatim Sacra seripturas fumactqui studeat,peculiaritum oratione,tum lectiomne interpretum nonnullorum;& in hoc tundet sensus alios vinis iis, sue disicos , e quibus ainen existere possit rationabiliter fructus in audientium animo. Hinc caueat quosdam conceptus, qui inepte. de contra, ne dum prate literalem S. Scripturi sensum,1aepissime audiuntur,in aliquando cum sciolorum quorumdam plausu. Ex tot interpretibus caeteris paribus praeferendi ant quiores,in qui solidius, ac magis genuine, ac breuiter iacras literas explicarunt: non reiiciendae, imo ultro admatendae nouae quaedam interpretationes, dum sint textui congruae : Aliqua quidem lunt inepta: Abaua risu etiam explodendae ab iis, qui vel leui iudicio sunt praediti sacrae scripturae Historias, quimirifice concionem ornant, maxime si cu aetia, siue illustri explanatione prostrantur , iucunditatemq; simul ac utilitatem multarri auditorum animis important, similibus exemplis ex Historis Eerisastica, aliquando etiam Fropiana, confimare poteritnaea doque. Ne dum Haesemea,Sed ea versio,sed & Uulgata multiplices, approbaret Uersiones legendae; legitimorum enim sentuum materiam, copiamq; praebent persaepe Caueat vero,ne dum verba querdam e camicis prostri,quoidam gestus, quemdam vocis innum, quasdam explicationes, ac maxime longiores, minus decoras simul prostrat. Illius libri lectio apud aliques Regulares in publica mensa est
vetita Cuperent aliqui,ut nec in Ecclesijs nonnulla ex illo desumpta canerentur, olimaxime quibusdam musicis cocentibus, qui laeniaci pol us,vel amatori sunt, nec Templorum grauitati digni comm-dabiissiret, si peculiarem aliquam Historiam Sacram,ac singularemat' in lententiam e libris P tiorum , celemnis, Ecelesons, ac Sapienuis deiumptam in fine cuiuique Concionis quae tamen ad rem tireat, de qua instituta est Concio Dexponeret Concionator, quam quitque, ut dicitur, domum deferre posset, tecumque anim
euoluere atrisque narrare iam is Frarum tradat; quos nouerit cos omnes comuniter censeri, qui usq; ad annum circiter iis si ruerunt: nam qui post Petrum L bardam qui et is Sententiaram ct .ruerui, inter schola illeos potius auraerantur licet re vera qui no Cnolaitico more cripierunt et ait mulum nonnullis, nec arragionaolliter, inter Sanctos Patm potius numerandi videantur
Horuin nonnullos quide integre, ac non semel, pellegere erit Pae
205쪽
portunum; aliqui, ubi de Dogmatibus agunt , nee concionator more, omittendi Prim obseruandus in illis modus,quem tenuerunt in suadenda hominibus Christiana Persectione,ad illos a vitiis deterrendos, ad Drumorum Iudiciorum timorem illis incutiendum c. Simul cum sacriptura,quos ad id adhibuerunt, prenotato tamen qu bonam Literalem , qvibusnam Mysticum, quibusnam Accomodatitium sensum tribuerint Sciat vero,non omnes, 4 quocumque etiam celebri S patre admissas interpretationes esse recipia admittendas etiamextra Fidei Dogmata, cum aliquae non sint congruae, quas ut a Congruis secernat, teneat, Quaenam sint Probabiles, ac Improbabiles S. Scripturae interpretati nes;de quo Opus. I. de Pro
habuιt imon Pon. I 2. a II non ulla sunt didia. Me do Summam habeat Un tuturn, quas velit Auditoribus luadere, ac Uuιorum, a quibus auocare los velit; prout legit S. Patres,adnotet waae ad id co- ducere videantur, vel integrum locum S. Patris describendo , vel si longior sit, locum indicandosmul cum locis Scripturae,qui ad idem sunt opportuni&c. Temo Ne unius tantum , vel alterius S. Patris lactioni se tradat; quamuis enim alicuus possit illa esse laus, ut integrie etiam Cociones tum Aduentus,tum Quadragesimae ex ipso tantum,4 cum aliqua laude, depromi possint taedio tamen solet esse
Aud toribus audire unius tantum S. Patris verba, prieterquam videm ur aliqua quasi fieri caeteris Patribus in: uria auarto Praecipuos,ac notiores e S. Patribus 1 eligat. Horum potius auctoritas asserendi, quam quorumdam incognitorum, quorum scripta paucis abhinc annis tantummodo in lucem publicam prodierunt ex quorum se
quenti citatione aliqui Concionatores plausum sibi quaerunt, quasi ipsi noua afferant, maiorem,& merito, periti habituri, si parcs-
Iea forent in horum, liberaliores vero in aliorum mirum Auctoritatibus asserendis Murato Ne ex eo quod aliquis e S. Patribus quasdam argutias sectatus videatur,illum sibi dumtaxat ad imitandum proponat, Tum quia quis scit, an eos sermones habuerit ad populum vel solum atquam parte habiti fuerint ad populum , dum hi publi candi orent, aliqua addita, vel dempta,aliaque horum loco ab eodem S. Patre substituta c. Tum quia cur non aliis Patres, qui sese me omnes non euindem prosecuti iunt relum potius imitandi i Tum uia non omnia cuiusq; S. Patris licta, sicutio tacta,non, undequam laudabilia fuerunt. Tam quia imprudentis est non optima sibi ad imi tandum proponere. Tam μω ide S. Pater iam vitae exemplo virtutes populo suadebat: Sic vicionator illis uti tusmorious, quibus S. Pater ,4 tunc idem illi torsan licuerit : Tum Maianaratio, cita nullius auctoritas prae:udicat,illius imitationcinno inade Murto Nolegat S. Patres adco rurandinaleuem,rutilemq; conceptum prita a se Diqiligo by Cooste
206쪽
a se exeogitatum, nec ad eos crebrb ostenintlimis causa afferendos eorum lanient ijs non ponderatis &c. Septim Sos euoluat proprio idiomate conscriptos. Octauo Nullius S. Patris auctoritatem ais rat, quam ipsemet in illius Patris no legerit libris, aut certo abal s csat, illius ede, ad unguem Nec passim habeat fidem locis qui asseruntur ab interpretibus, siue Commentarios in Sacros Codices scribentibus, vel in Concio natoriis, ac Sermonariis libris leguntur; aliquitium falli; aliqui detrocari, a liqui απmutati; aliqui prelati ad remana.
niter, vel etiam contra S. Patiis inentem Norit autemιposse peccari,in non leuter saltem contra fidelitatem , si falso citentur S. Pa.
tres, vel etiam non sincere amis commaxionem Theologoram feratntiam ferre, peccare mortaliter concιonatorem , qui narraret aliqua Historiam e Sacris cum aliqua leui circumstantia contra reuelate Hil oriae, e .ritatem; neque eitan in fidei materia leuitatem admittunt, quae nee admittitur in periurij materia; 6c licet aliqui asserant, peccare illum posse veniabie tantum licet scienter id faciat, ne dum ex ignorantia, vel negi gentia culpa li, addunt tamen, prasertim seu sequenter, dc passim contingat : Omnes autem conuenire, si Concionatoris error sit circa aliquod pertinens ad Dogmafides, vel Honorem Dei, vel Μο-νum Integritatem, aut de quo si controuersia cuin Mareticu, fana ex. plicandasut doctrina, procul dubio fore peccatum mortale, ter niciolum mendacium, siue id fieret ex industria, sue ex ignorantia, qaν inaduertentia culpabili. Quare sit Iollicitus Concinnator in cognoscendis S. Scripturae locis, Sanctorumq; Patrum auctoritatibus, quas vult afferre a tum ne erret tum etiam ne petitorum risui semet exponat. I. Theologιa operam det nam in multis,4 grauiter, labi
xime tradi solet meque enim subtiles quaestiones plurimae sunt illi agitandς, vel etiam exponendae pulpito Qualdam Theologiae summas illi per curere latis suerit; inter quas laudari potest inter recentiores summa lineologia Scolasticae P. Martis Beeor illustiis Soe. Iesu Theologi Dogmata quidem fidei vera , conclusiones'; certas omnino Theologicas ex illis deductas exactissime calleat, tum ne oipie erret, tum ne in errutem auditores inducat . Si quantioque nonnihil ad Theologiam spectans exponendum sit ad maiorem Ornatum quemda, non nisi diligenter illi studuerit materiae,quidquam proterat in medium; nam facile apud peritos saltem minorem tibi coiiciliabit
existimationem O Lue Theorios, ac nom natim Sebolarum Pria, eipes,4 S. Thomam inter caeteros, quandoque ad confirmanda tu
dicta, affirre possit laudabile este; caueat tamen, ne ex ollentatione quadam, de passimidissilet, Zfferre S. Scripturae ac S. Patrum auctoritates, quae ad Moros conducant , illius praecipuum munus est, a
207쪽
, o in Sebotissim mores vllas tractae quaestiones e Theologia, siue Useisianua, siue morali: Munus est id lectorum in exedris. Igine non laudandi Tum si , qui Rationes pro aliqua ideologica sententia afferunt, obiectiombusq; respondent , quasi essent in Exedra Theses Theologicas propugnantes; Tum illi qui Casui aliquem Conscientiae in secunda Concionis parte explicant. Anqui minh periti deprehensi,nec sine irrisione dimissi: A metiam reprehensi, aliqua
ignominiae nota, vel etiam poena quandoque mulctat ii. Neu quam tanquam de Fide proponat, quod re vera non est de fide: non est autem simpliciter de fide, quod Catholici aliqui Doctores non damnati de hoc a legitimo fidei Controuersiarum Iudice censentio esse de fide, licet assererent este probabiliter,uel probabilius de fide; Imὸβ Populus ese in talisensu,ab eo remouendusforet; eritq; A Conctona
rorumpulum de se monere, illumq; erudire. Non solum autem contra fidem plana peccaret Concionator, qui tanquam de fide certam proponeret opinionem inter Catholicos Doctores controuersam, tiacet pleriq; illi adhaererentopinioni, verum etiam per te illam retractare teneretur. I , Dum ad carbolaeos , qui in Catholicis Regionibus degunt, Conciones habeticontrouersas cum Haereticis haud unquam
in medium afferat, multoq; minus eorum argumenta proferat; plura enim ex his populus facile, dissicile autem illorum solutiones perci pere poterit ramo in locis pluribus etiam , in quibus Catholici peris mixti Haereticis vivunt, aut frequentia cum illis habent commercii, utilius est multas priuato reseruare sermoni Caueat tamen, via: reticis aliquas opiniones, vel etiam facta moresque tribuat , quae iacia certo habet exploratum, an huiusmodi tuerint; nam mendaciis, ac falsitatibus haud nostra fides sulcienda ,aut cofirmanda est; adeo que nunquam plausum a prudentibus Catholicis hinc reportabit. 33 Reuelviiones, aut miracula falsa, vel non satis nisata unquam prinponat Pecearet in hoc grauiusime, ac nominatim si vel in Catholicorum Dogmatum cofirmationem illa afferret. Hincio quaecumque etiam Typis comendata sunt m pulpito exponenda. Reuelationes quandoque falsae, quandoque oppositae inueniuntur miracula
ementita; ac nomine iraculorum honestantur nonnulla , quaeso. laminodo mira, vel alicui interdum personarum generi, etiam minus perito, talia vita sunt. Non omnia etiam, quae in quorumlibet Sanctoru gestis leguntur,approbatione digna lunt. q. De quibusdam a teri, conciones vitet, ut v. g. de radeIninationedum quιa illae exa etiorem in ipso,& in auditoribus notitia petunt; tum quia animabus incommoda potius, quam commoda afferre solent. Ea die, quae videtur huiusmodi materiam lubministrare aliam, eidem Euangelio congruam seligat. Neq; in hoc aliquorum' es,qui dictitarent ipsum
208쪽
ium t pote minus in eologia peritum, ab illa abstinuisse Coeione,
in ullo habeat pretio solum ab imprudenimus, nusq; etiam per tis illae emanare potuerunt. Non potest merito redargui, dum non contra munus suum pectat . Potius commendandus, qui declinabit. Ia, quibus facile plures reddi queunt minus solliciti in pi,operibus&e Ex aliis actionibus praeterea potuit, vel potest comparare uindem sibi in Theologia periti Praecellentis autem Theologi laus non est congrua Concionatori ut sic. s. Non imitetur illos, qui Quadragesimae nominatim Tempore certis Hebaseitiam in hebdomadas si gulas Conciones quasdam habent Euaraelio , quod illis legitur di
bus,non consonas,ac praeter expectationem, remq; habentur; Mul.
eoq; minus illos, qui eodem tempore undiq; Panegyrica Cociones habendi occasonem arripiunt,utpote in illis praestantes. Hi eniti . uero haud ad animarum salutem curandam videntur propensi, sed potitis ad lanam sibi captandam Animarum salutis cupidus Panegyrica, raro Conciones habeat; nam minorem fructum prae alijs af 1erre solent: si aliquas habeat,eo concionem dirigat , ut Auditores vere impellantur ad talis sancti Wg. imitationem,propositis ex eius. dem Sancti exemplo mediis quae Auditores commode possis adhi- here ad Christianam perfectionem assequendam Talis ex mutis Auegoria, ves Simbtudo, vel quid si pro Concionis argumento, ut omnes illius sancti Uiri praecipuae actiones Auditoribus, μονα---νiscue illae ignotae ella solent, licet nonnullis nonnullae possint esse notem: xp nantur Neemorem sequatur iliorum qui aliquod peculiare tactum alicuius sancti celebrandum tantummodo assumunt; qui ta-inen haud laude indigni forent, si in Amplificatione saltem alias illius Actiones praecipuas asserrent. 6. maia illis adhaereat, qui vel elicium emoriam; nam haec Puerilis potius laus est,estq; ostentatio plane Euangelico Concionatore indigna velis Usuu , Habetisque lasciviam quamdam videntur sectari, vestimenta, vel luperpelliceata affabre concinnata solito pretiosiora, ac veluti tunc eonsuta, plica.taq; habentes viam praeterquam haec vix videntur laudari in iuuenibus, ac ulieribus, Euangelici Concionatoris existimationem h eapud idiotas Viros etiam minuere solent. I . Uerba quadam minus pudicum rectumue sensum habentia declinet omnino, sicuti etiam phrases quasdam, siue quosdam loquendi modos, e quibus Auditores arguere possint, ipsum esse in quibusdam materijsversatu,licet non. nullarum ex illis priuata cognitio posset esse illi perutilis Quaecumq;
pro viribus a Concionatore vitanda est Auditorum4ffensio, cui gis sua oratio illorum animabus perutii. esse queat. I 8 Paractra in Concionibus vitet: Tum quia haec non videntur Pulpito satis con,iona, sed potius exedris, in quibus Ω- etiam praelegeretur Philosophia;
209쪽
sophia sensu id a more leberrimorum Concionatorum,qui ad nostra sere tempora vixerunt, ne dum sanctorum Patrum, fuit ali num semper. Tum quia ad eorum explicationem multa afferri solent, quae vel non omnino, vel parbm sunt ad rem; Tuam Dia saepe quaedam proseruntur, quae nisi exacte explicentur,praeiudicare possunt valde Uerιtati Ρι ur, imo &Ῥιμι ι, Auditoresque sine labore Paradoxum intelligunt, non vero illius solutiotiem assequuntur plerique. Fieri quidem potest,ut Cocinator ahquis in Scholistica etiam Theologia valde peritus ita possit Paradoxa nonnulla explicaret,ut Auditores vere, nec in P de nec in Moribus nullum patiantur detrimentum : Hic tamen ad imitandum non est proponendus; vim solumqηis non omnes eadem praestant scientia,explicandiq; facilitate 3 et mmam quia in hoc ille Concionator haud ei set laudabilis,vel certe mi nus laudabilis, quam si alium amplecteretur morem. I o. Nobis in myta ostendere excellentem Philosophum, Theologu, peritissimum in Mathematica, Medicina stroq; Iure c. Haud haec ab illo petuntur. Exhibeat se egregium Euangelicum Oratorem. Si plurium scient arum habet peritiam,eam pμserat aliquando per transen nam, quam breuiuime. Minus autem versatum se in illis Artibus, vel cienti, ostendat, quae penitas alienae a Cocionatore esse debent, vel illius statui non sunt conson . o. e Poetis playmis,4 maxime illis, q. Vulgari, aut Italico idiomate coscripserunt,ac nCmmatim squi licet pium nonnihil ediderint, in obicamis, vel minus pudicis sty lo sunt vertati, tum legendis , tum afferendis pro viribus abstineat. Multorum lictio potest esse Concionatoris moribus noxia; Salt m tempus, quod in illis impenditur , in aliis talubrius impendi posiet.
Dum autem ennitur a Concinnatore , multi existimare queunt, eoruua lectionem esse laudabilem,cum videant illos, qui te Euangeli cob Conciona res profitentur, eorum lectione deleetari. Existimatio certe hine imminuitur quam maxime Virtutis Concionatoris , cuius verba nunquam deinde essicaciter Virtutes suadere, aut Vitia
dissuadere potciunt. Experientia non semel patuit etiam, dum Concionatores aliqua, nec per te vituperanda , primis Quadragesimae diebus ex Italico Poeta, protulistent in nobilibus Vi bibus , cordatos Uiros ab eorum Concionibus abstinuisse temper, imb4 populum
accederead illas renullse, licet re vera in multis Christiam Uratoris doribus pricellerent. i. Su concιonator versatus in Historijs,tum aEcclesiasticis,tum Prophams; harurn tamen rarior,illarum frequentioralelcctarum tamen, approbatarumque, suselse debet. 11. Nemo
is quadam,&adrat sumprouocantia in pulpito proserat; propria ilia sint Comedorum. acrarum Concionum Honori detrahitur, dum
ad Conciones sit accelsus,qua si as adura, Euangelicusq; Concise
210쪽
nator existimatur tuas putatas Histris Repellendi essent enimuero e pulpito homines huiusmodi, Concionatorum nomine indignissi in s. Sancta, feri' sancte, ac sexu tractanda sint. Hac etiam de causa illi, quorum Gestus,ve Pro acιatis est simillima Oreulatoribus,aut Histrinnitar,scenisque congrua a pulpitis essent submouendi; Cum cnim omnia, quae Concionator proier reserenda sint ad eiernam hominum salutem, adeoque omnia sint magna,grandius quoque Orationis genus exigunt ex quo fit ut maxime grauis esse debeat Concionatoris Gestus,ac Pronunciatio. 3. Sicuti Plebeiam omnino sermonem vi. tare debet Concionator Ita baud amplactatur illum , qui proprius
est solummodo virorum,qui in sermone a communi caeterorum consuetudine ex industria abhorrent. Voces communi auditorum cap tui accommodet. Hinc quarumdam vecum reconditarum,antiquarum, ac non statarum usum caueat,que: ex ambitione tantum quadam proseruntur, ut auditores scilicet intelligant, se talis linguet peritum esse Qui tamen a prudentibus viris nullam reportat laudem; cum enim stata vox aeque apta, tersaepe aptior ad idem significandum adhiberi possit, cur obloleta, ac non usitata adhibetur Fit non raro iubente Deo in criminis poenam, ut hinc potius Concionator vituperationem talis lingue peritis reportet,eo quod cognoscat, illum huiusmodi vocis proprietatem non asi qui, vescio conseque ter postea loqui c. 2 . concι es reverababeat, non Academicos Discursus, siue Sermones, licet multi illos exigerent, illosque habere α cum laude nou sset immerito hi exiguntur a Concionatore; ma- si' immerito horum voluntati ac genioille indulget. Ab eo, qui in publica niuei state teneretur Philosophiam, legere, quis exigeret lectionem de Mathematica, Aledicina c. vel ornatas Rheto rum voces , dum Philolophica explicatu Imprudens enimuero ace magisterio ubinouendus,qui talibus annueret votis ratuueniuo. rum excusatio, qui asserunt id se praestare, ut alliciani ditores ad coa-caones, qui lec ad illas non accederent. Tum ausa Deus testis est, id
plerumq; altem a veritate alienum esse , cum re vera sibi habeant propositam tantummodo gloriolam , laudemque aliquam obtinendam a nonnullis qui se Academicos, politiorum; literarum peritos proruentur : Tum quia ni igne non iunt apti ad Conciones aptas stridendas,habendatque Tum s stalia proserunt, dum huiuimodi 4ermones Concionum nomine cononestant. Tum quia qui e superiora viggesti ioco dicitinoa tantum aliquos nobiles, vel Academicos Moere . vel delectare debet Tum quia peritiores, prudentioresque main Academici haud hos Oratores laudant , nec laudare merit4que is Illi enimuero vituperarent, nec immerito eum, qui in Academis Concaeam Luangelici Oratorispropria naberet Tumque a