장음표시 사용
71쪽
Quod idem omninop et, si quamque expergit came intra hora,
somno Lam dicat alecum ιι em cruribus& brachiis modicte tractis, capite non nihil erecto, non supinus, nec in faciem cubans,
sed super alterum latus prius quidem iuxta nonnullos super deis xtrum, ut ventriculi coctio ab hepate adiuuetur corporis tegkmrata hyemali tempore adhibeat nec multa, nee grauia, sed pauca acu uia, calorem tamen congruum afferentia: Grat se subucula, alijsq; interioribus vestibus,& si decorum siue honestas patitur,etiam lineo indusio; corporis enim expirationi aditus tune maxime di ber esse debet. Alfinis etiam mensibus non dormiat expositus nocturno ae-rt,licet in summis caloribus posset cubiculi porta , vel etiam fenestra esse noti clausa; in corporis pori tunc maxime pateant, nocturnis vaporibus Caput nominatim opplebitur. I O. Vbi quis hora pnestituta evigilauerit Deos; gratias reddiderit, quod ad illam diem vitae tuae dies prorogarit, ac noctem quietam, iuueundumque somnum elargitus fuerit; erat viilllIimul nisi ple nudis palmis, vel aliquo tenui lineo coopertis totum corpus suum leuiter perfricet,incipiendo a brachiis, pedibusq; cruripus ac in illas desinendo partes nam hinc expelluntur pigri quidam apores, excrementitiae quaedata in partes praecipuis humani corporis panibus noxiae ad inferiora proinpelluntur, ad motum agilius redditur corpus, ad speculationem a promptior euadit mens e Quod ut facilius qu6que obtineri possit, aliquantulum caput digitis, vel unguibus ante caeteras corporis partes perfricare opportunum erit. II. Nono molaudodus aliquo
rum mos, qui expergefacti in lecto adhuc sedetinent, ibique speculationi, studiisq; vacant pretaerquam enim lecti itusquedam opportuna studio non suppeditat iterumq; somno serradendi ansam illius
commoda offerunt, mens non solet esse adeo libera, ac expedita admiactiones in lecto decumbentis, vel propter stationem illa. ficum cotioris, vel propter non perfecte purgatum corpus , caput i&L. Accedit, quo quis diui fuste detinet, hyemali nominatim tempore, in
lecto meo diutius semper tirpere in illo morari: Si autem experge factus decumbentis reliquerit situm , vestimentaq; illico arripuerit, desidia quedam ablegatur, lecti quietem dimittere non redditur illi adeo laboriosum illaq; corporis alacritate alacrior etiam redditur animus ad suas functiones; situs in lecto est similis cadaueris tui;& hinc merito quoque omηus mortis imago dici potest qua de causamrsan nonnulli Mediei suadent, ut aegroti pro viribus in lecto non it, sedinent erecti non solum secundum Caput, verum etiam turn mediam corporis partem, hoe est a capite usq; ad umbi sue ad xas Homo Sanus a ricrae a r coquea epulchro, uuam maxillietemotus est et aegrotus parum a molle ite pulchι'oque
72쪽
Pra Tvenda Sesentiis Vacantis sanitate. as
distat Nisi ergo somni necessitas urgeat, homo praecipue studiosus, ac sciens , cuius vita est valde publico oportuna bono, mortis, se pulchriq; speciem etiam deuitet sollicite, situmq; iacentis in lecto,
tanquam minus ianitati tuendae idoneum deuitet sed vel Ilet, vel si'. deat, vel aliquem corporis motum exerceat&c. I 2. Vbi quis e lecto surrexit, vellibusque e induerit,&paululum ambulauerit . Cor pus purget, tuina fluidis, tum a consistentibus excrernentis et Caput
pectat ab occipite in sinciput, postea a sincipite in occiput pectine eburneo,&prius rarioribus quidem radiis non sit autem nimius in capillis pect dis,tum ad temporis dispendium vitandum . rum ad
muliebres vitandos mores , tum ad vitanda .le capitis damna c. 3. abluat manus, ac facim aqua recenter extracta hyemalibus etiam
mensibus, in quibus illa solet esse tepida , qua emisi inpliciter calida, si admoueatur, affert potius frigus paulo post, a C praeterea a nibus tumores quosdam e Ilia manuum, ac facie fricatio praeter munditiem, quasdam excrementitias partes repellit, magisq; vegetucaput, vegetamq, manum hae sunt precipuae partes, quae necessa
riae sunt homini Rudios, reddere solet. . Dentes abneetat, siue cartam, siue lineum quid crassius perdentes deducat leuiter; quo sitiat, ut sanguinis quid parum egenguis effluati erat id utile Capiti quoque ipsi, accerebro,cum sit instar cuiusdam purgationis, siue Purgatiui medicamenti. s. Hyemali tempore ubi quislarrexit, aperiat lati cubiculi in quo somno se dedit, portam , videtur nou aeri aditus, ibique occlutus aliquantum saltem expiret cum enim aer nocturno tempore fuerit multis horis occlutus .in si putreicit,unde &icerorem quemdam concipit aer,qui non expirat: ilate vero cum facilius aer pravas etiam qualitates concipere possit, statim se nestra recludenda ,4 si expositum matutino Soli sit cubiculuin, antequam solis radii illud percutiat, frigidiusculo aert, qui solet lubs
IisOrtum apparere, exhibeatur ingressus ultro in cubiculum, Solis augem radiorum percu1lio ita amoueatur a senestrisi, ut tamen aerinouo nonomuis penitus intercludatur aditus , tum ne putrescat aer, tum ne maiorem etiam mncipiat calorem MVernis quoque, ac Autumnalibus mensibus usem pro itionaliter pr standu I circa fenestiet aperitionem c Cauendulati. en, ne quis se exponatu lecto surgens aeri vaporibus oppleto, aut ventis exposito; nam in Cap:te coininatim,cum pori sint tunc maxime aperti, graued:nem contrahet c Antequam Rudio sequιsua vitit,hyeinali trinpore etiam .utile est , ubi quis turrexit electo, atque ab excrementis te purgauit Sc.aliquantulu ambulare in cubiculis, eo etiam nomine,vi caelicis qui electo deriuauit in pedes nominatura, coieruari diutius Possit, Estiuo tra domum etiam concedendum ad aerem lagidi viculum attraue
73쪽
hendum α quo attracto aestiuis mensibus minori eum labore popsit matutino tempore studio indulgere. I Inter corporeas exeuita, ιιonea amet maxime Ambu lationis Vt autem haec pro vicibus utilis fit. r. non fiat exciem ι non reiectis , nec stomacho immodice ieiuno, te satu iis fiat aut de do , ac descivia io adeoque potius inuis in talitas,quam ualiter iratu. 3. fiat apem aere;& sub dio, non in porticu, nisi ingruentibus pluuijs, tempestatibus, aut validi, ribua ventia; potius eatra, quam iura ciuitate ac potius in in tibus,lDzllq, erechis,quam vallibra doctique inferiorib. q. non fi .it in ex pasculis matutinis, aut vespertinis, cum immixti vapo aeri possunt ille capiti nocumento LocasMe quidem; matutino Orto Sole statim;-e paulo post,aere temperatiori reddito; aut mus, e hyeme circa tueridiem . Ad umbram potius fiat , quam ad Solem, ni si ad lum inum hyemalibus mensibus vitanda ambulati O,sed maxime statio, ad Solem vera istae autumnalibus mensibus,& ubi pluuia irrigata es terra , propter vapores quos attrahit sol, nec habet vires eas re-loluendi , seuti in aestate c. Qua de causa etiam fiat, dum Caelum est serenum, non vero dum est nubiluini c. o. In umbra potικι fiat, quam parleges, aut viridaria e Siluat , quam qualeta subest is sub umbris arborum in t , aut lauri, vel inter acres, ae bene res herbas Procequenda ambesatio usque adsudorem exclusive; qui me mittatur, abit ei gendus ille aliudque indu sum humiditate pen, tus vacuum, calidum; si neri potest,adiquantulum,est a Lumendu
Si autem cuntineat istud ma posse haberi, ne sudor noceat ma me si uius sit alici temet induendi indusii tunc ni cinulli docem, vini generosi largius quid sume urn, vel urinam emittendam e Cerinte tunc emendum elimaxime, ne frigido, aut Hηtisperomae se quis C pono, aut valde frigidum vinum sue etiarn aquana uraxime Di in gida, etiamsi calores summi sint, potet; nam facile in morbo etiam lethales, qui brevi m mortis diicrimen adducent, incidere poterit. S. Motus iste amMlati is non sit nimis remi sumttar muliebrium P.lia,uum,nem nimis soninaxm, ac, in instar tabellariorem,sed moderatus;& uiatio quidem concitatior,matutino nominatim tem p ro. ad excutiendos quosdam quasi desides spirus,vel ad eos excitar us, vel alacriores redendos&α Iuuat quiescer interdum, ac repete malobulationem Asiate autem moderatior,ac lentior sit Stallotus in meus aut nus, vitandus lolet enim in corpus e fallaci illa quiete languor potius in memba , quam alacritas larinare, nominat invextremae partes valde debilitantur Sc. Statio breuis, sicuti de laimbulatio nonnullis est opportuna. Laudatur inter cor m exercitationes maxime Patua ludus Plia; qui tamen dextram manu chingo Μca tabella lignea, uon vero reticulis,quibus ciet agitari
74쪽
agitati nimis corpus,& calefieri quod etiam euenit cum lusorius sol.
Iis adhibetur,ad quem vires Corporis ingentes ex guntur exercearitur usque ad sudorem exelusiue Venatio quoque piscium auium, placidor quoque terrestrium animalium est satis quoque studioso opportuna. Multa ad huiusmodi exercitationes studioso eongruas suppeditabunt sex de Arte syrmam uis ab eruditissimo Hieran --Μercuriali conscripti. Illud generatim nouerit studiosus, post amishulationem, 'uamcumque corporis exercitationem cibum haud esse statim sumendum ted aliquantulum quisci indulgendum; a m tu corpus exercendum , ubi in ventriculo,&hepate concoctio fuerit absoluta. et multorum sit consuetudo, ubi e lecto surrexerunt, ad prandium ' sex, aut quinque horarum, a prandio usque ad camam octo, vel, em circiter spatham intermittere Illud tamen
uniuersim est animaduertendum, nunquam sumendum cibum recentem,
uis prauedentis peincta fuerit concoctio, & nisi quis sentia se fame ingeri. Est quidem verum , quod possit aliquis cibo egere aliquando, i men fame non experiatur e premi imo& cibum lastidiat: sed id corporis male tunc affecti argumentum est tunc non expectanda fames, sed iuxta id quod prudentia suaserit sumendus cibus. Si autem legitima fame equis premi percipit, ne cibi sumptionem diffrarat; molestum est id animo, corpori noxium. Viat quoque, cum vera molestatur siti, etiamsi consueta prandi e caenet hora non ad uenerit; satis autem est ut plurimum aliauid leue comedere, aut parumper bibere, ad sedandam nonnihil tamem, ac sitim c. ac postea ad solitam accedere comestionem. Princeps nonnullus,qui Ion gaeuam duxit vitam, in culina paratos quacumq; artificialis diei hora cibos esse iubebat,quos comederet,quando fame urgebatur,nulla ad comedendum horam, siue die, sue nocte quoq; habens pri signatam. Illud certe, tanquam valde noxium, vitandum est omni opera a studioso, ne nouum superaddat cibum, cum stomacum adhuc auograuari animaduertit is Luet possis esse controuersum, an expediat magis
pluribus, quam binis couieitioni uus indulgere, vel etiam semel iriais instulos dies comedere;retineat tamen studiosus morem iam consuetum bis in dies comedendi, potiusq; tribus, aut quatuor etiam vicibus vescatur, quam unica tantum, adeo enim exacta non oletinera
concoctio, si unica tantum vice sumatur cibus, qui binis vicibus sumi posset; si autem moderatior sit, solet corpus debilitari: squidem Mensebus per se opportunius foret pluribus etiam, quam binis
vicibus, cibui sumere, ita tamen vicibus qui binis sumendus foret, intres, aut quatuor distribueretur, ad refocillandas vires a calore maxime debilitatas. Nec rituperabiis est, ut quis quocumq; anni tem
75쪽
dum qir cogitur ultra praestitutam horam prandium differre. Ubi quidem studiC1us animaduertit vires valde debilitari tempore studu, qaod intermitti commode non possit aliquid comedat, studiumque prosequatur deIq; aliquod dulciari j genus, siue quid simile habeat;
apud se, qui huiusmodi virium intimularem non semel expertus est. Extirpandus omnino mos i notali ludioso vini generosi poculunia non semes excrbendi, ac pan bus quibuidam dulciariis vescindi opi pate ac postea ad studium acceden d matutino tempore: preter quam enim gulie vitium a viro cxillustri orto prosapia, ac etiam flu- dij dcdito, quam maxime alienum esse debet, ut pote ad altiora natis, quam ut fiant quasi sui coiporis mancipia, quorum animus in nobili radetixus est obiecta, haec matutina, multaq; comestio est corpori noxia , maxime si prandium adhuc pingue sumendum sit; menti tenebrae offunduntur, qu :bus sit,ne Obiectorum veritatem, aut Lilsitate intueri possit, vel adeo vehementer saltem in illa serri possit oecia Non minus autem inedic, quacumque accidat hora , illi vitanda I 6 Perse largiori utatur cibo in caena , quam in pranssito tum quia, 6 plures intercedunt horazacaena ad prandium quam a pranssio ad caenam, quies le4ti, lamnus, aer nocturnus quoque maxime ad concoctionem conserunt;non quia cum spiritus ipsi vitales
nutritioni inseruientes, tot sestem non debeant in animales immutari post caenam , sicliti post prandium, facilius , ac persectius hin absumptae partes reparariarueunt. Ad summum excipiantur sum uir calores, qui perilape nocturnis etiam horis vigent litaminesque tam vigilare coguntur, adeoq; calorem ciborum hi lce caloribus i cturno hoc tempore addere non videtur esse par. Expediret quidem ma- Decientaculum quoddam, siue leuius quoddam prandium adhibere saditer cum multis anni mensibu&immediate quasi post prandium D pus sit, quis extra domun concedat, negotietur, legat, rudeat&c haec quidem commode nequeu itpmliari repleto Cntre estqznec eise cena differreusque ad dimidiam fere noctem, ne incoctus re maneat cibus quod valde studio1o est incommodum; nam cogitur post Solis ortum adhuc diu se in lecto detinere&c. Et antiqv:o Legquidem Romarii post vesperas mare, ubi quid leue matutino te n-pore sumpsistent,cosueuici dicuntur; Qui etiam feruntur prae nub:s. diuturniorein prCti axasse vitam. 17. Dum quis comedit, ne in aliquod obiectum tritie,vel quod specitationem, mentari; attentionem, limaxime non eucm requirat, aut elia in domestica negotia feratur; de iucunctis agat, modestas tamen semper , quae eruditionem etiam. aliquam asserant ideoque habeat, si facultates ferunt, ad menta in alia quem literatum virum genio hilarem, cum quo de nonnullis volu
Ratem, viviralemq; simul aliquam assere 3rtibus disierat est autem
76쪽
Pro enda scientiis Vacantis Sanitate. 43
Latis opportunum intermittere Hemtidem comestioneri, ubi al- quantisper quis cum aliis confabulatus tuerit , illam repetere&e. Sapientes priscos etiam Stoicos, vum quaedam adamasse couuia, aenon nullas etiam in mensa exposuisse,ac examina ne quaestiones periti norunt. Haud im tandi illi, aut quo tempore cibum ori admouent, oeulos in librum aliquem defixos habent; neque enim expolinti a te. ste hi evadunt caeteris doctiores, sed valetudinari quidem aut Qui Uiros doctos ad conuiuium, siue prandium, caenamue inultant, ut hoc tempore de nonnullis quae in subtilium etiam Philolophorum, Theologorum c. Scholis , cathedrisque agitantur quaestionibus, cum illis agant diisserant&c omnia tempus habent. ιcuti etiam haud es remm insistendum vestigij populorum, qui multas horas in sprandio, cinnaq; impendunt; ita nec adco breue tempus instar aliorum, quibus videtur iactura esse temporis, quod prandi , ac cenae tribuitur, statuat comestioni, ut illi incidenter x qua si per transennam vacet Vegetantis imae functiones attendat sibi esse maxime necessarias ad unctiones sentientis, intelligentisque animae,& ab intellectivis, sensitivitque facultatibus praesupponi necessario vegetatiuas , ac nominatim nutritiuam , cuius acti Omni vitae tempore periurat Quare tempus comestioni congruum statuat; recordeturque,pr mam cibi concoctionem dentibus fieri, diuerio'; dentes Deum tribuit se homini ad cibum scindendum , molenduinci Hinc ne sit preceps in comedendo secus incocti erui cibi, vel calor
naturalis magis absumetur in eorum cococtione, diuturni oriq; tempore illi in stomacho remanebunt, antequam absumpta reparent ParteS&c. 8. 'st prandiuis, ac caenani unius hore circiteri patio
aut cantet, aut alicui iucundo usui, qui nec mentis artentionem, nec corporis fatigationem petat, indulgeat, aut cum amἰco de rebus iucundis colloquatur, Iucundior erit confabulatio semper, si nolem perde eade in rectit collocutio, sed de diuersi Lilla en m varietas mire animos relaxat . Cauendum tamen, ne poli caenam longius protrahantur lusus, confabulationes &c. Somnus enim non tam facile irrepet . s. Si vitandi ab omnibus cibi crassa, viscidi, tenaces, frigidi, dura, praep:ηgues, ct acres, eo quod non inlcant bene coqui,
nec alutare alimentum supped tare, multh nagis a studioso Qui tamen ineminisse debet, βιή mcumq; eone cibum, si maderate sumatur natura in illum inclinante, haud esse insalubrem; ac paelon tarem, sed suaviorem eιbili quod idem de potu meliorι,6 ingrato prUe-πηdum ac p terea, Eum, qui Medicὸ vivit, Pessim'ν:uere. Patet quide, etiam cibos qui nominatim stud Pons interdicuntur, multi Sex viarum nuater esteipportunim mos ΙΙaud exacte illa, quae Medici ad contei uanda in etiam literatorum sanitatem p r scribunt , suntiet uanda : Ea nec ipsmeti eruant edici, quos luam pret caeteris
77쪽
curate sanitatem procus exii iandum sit sibi miisque Medieuir Eam quantitatem , qualitatemque ciborum quius prosequatur, quam expertus fuerit stbi esse salutar- , ad reparandas animi,
eo orisque vires necessariam siue opportunam; Uarietas autem aliqua in quantitate, & qualitate oriri potest,non tantum pro diuerissa ludiosorum complexione verum etiam pruetate eiusdem studiosi varia Vitet antec tera per se cibo . qui flegmatieum, ac melan. cholicum humorem nutriunt, siue augent, suntq, dissicillimae dige.
sionis, sumosisq; vaporibus cerebrum replent; nam stomachi, Capitis praecipua studioso debet esse cura Et eum studiosorum spiritus debeant esse copios,puri, ac nitidi, eos adhibeat cibos,qui materiam ad illos idoneam subministrare queant . Multa Medici solent tradere circa qualitates uniuscuiusq; cibi tum e plantis, tum exanimalibus, siue Terrestribus, siue Volatilibus, sue Aquatilibus, e quibus aliqua desumuntur ad cibum, licet eorum partes non dicantur. de quibus Medici late agunt ac inter ceteros erudite satis eas pro ponit Baptina Fiera Mantuani Coena caνου Auamis Rhodieini notis illustrata Fataui impressa 16 o Typis Seboiam Sardi viri admoridum Pii, ac Sinceri. Peculiariter autem Narsibus Fiemus in Libro de Studiosorum Sanitate tuenda, que in cap. 2 3 diuidit,receniet cibos maxime studiosoru proprios,& ab illis alienos quorum ex eo facithnotitia hiberi poterit. cio Uinum, quod adhibet, non sit nee pland dulce, nee plan austerum, totius ad dulcedinem, quam ad aulleris etatem vergat; sit fragrantis odoris,sit tenue; sitfuruum potius, aut lati
Μοωm,ouam nigrum,aut albin de album potius,quam rubrum;&, νῶ, fue ruIum potius, quam nigrum non nouum omnino, nec vetustum, sed Mare medium: non sit valde generosum, cum hoc soleat caput obtundere, nec debile, cum hoc ad vires subministrandas, spiritusque suggerendos haud idoneum sit spotiusque adhibeatur, a maturam, vel senilem aetate assecuto generosum, quam debile; expedit autem,ut
Parcius illud potetur, quam istud frequentius Aqua visonon admisceatur excipitur si vinum generosulinum, aqua habeatur Fonta, ua, vel saviabso gata, vel etiam putealis , qu tamen sit euis, pura, lucida, omnis sumus 'donis; evexo nisi ad summum vindemiarum tempOie, dum aqua simul cum vino concoqui potest: nam crudita. te in stomaco facile gignis; Potiusque bis,aut ter vinum sine aqua bibatur, quam quinquies admixtum aquae. Non est tamen vituperandus mos in summis caloribus potandi largius aquam , quae cocta fuerit simul cum hordeo, &,uis passis dulcibus, maximε praecedente quorundam dulciariorumgeneris comestione c. Reijciendae tamen parte terrestres,quae evanescente calore in inferiori visis parte subsident cauendum,ne udriusEgidus reddatur potus, siue ex vino, sue Diyiliaeum Cooste
78쪽
ex aqua; ideoque sitas mensibus paulo ante mensan vinum in vase
aqua recenter extracta apponatur,si illud refrixerandum sit , quae aqua idemtidem immutetur. Salubrius qui Hret, si vinaria cellaea gauderet Ugiditate, ut extractum inde vinum alio aduentitio sei. gore non egeret; quod stigus si oriaturetcguriali, vel uiuab aqua
dum natura haud huiusmodi est assueta potuit graues morbos procreare potest in neruis,articulis &o Vasu, in quo vinum reponitur, os occludendum; secus enim subtiliores, uiuacioresque vini spiritus exhalabunt;qui etiam e vitro expirant,licet os occludatur,dum aliquamdiu illo detinetur vinum: ius postrema ac saeculente parrite nunquam gustandae. Potius delectum habeat vini, quam cibi, quia illud facilius penetrat, vivaciores spiritus affert c. a. Haud si ex illis, qui piaculum &grande putant extra consuetas comestiones quid etiam leuiuimum manducare,vel bibere, habentq; certam semper cibi, ac potus mensuram, ius fines praetergredi inexpiabila crimen arbitrantur. Haud naturae talis inducenda consuetudo , ut incommodum,4 maxime illi graue inseratur, nisi certis temper in victu, ac potu cancellis circumscribatur. Non olum vat ae anni tempestates; verum etiam eiusdem hominis diuersae aetates,occupationes'; imb& amicorum confabulationes, animi relaxationes c. haud eertae in victu regulae persectam cosormitatem exigunt: Ex industria quandoque extra consueta tempora , clargius quandoque edendum, ac bidendum. Et noxium quidem ret , si quis aestiuis mensibus eamdem in bibendo, quam Gemalibus, vel hisce in edendo, quam in illis, sobrietatem prosequi vellet. Haud insalubre est
unquam extra consueta tempora edere, ac biberes, cum quis verae fame, ac sti urgetur. 22. Ante prandiam, o canam aestiuis,illisque
proximis mensibus est salutaris ambulatio hori circiter spatio per urbem ad nouum excipiendum aerem: hyemalibus vero mensibus ante caenam in domo propria quis deambulare poterit; quod etiam priuste quocumq; tempore a pluuia,vel alio simili impedunento vetatur, ne pedem e domo reserat. Caveat vero, ne hyeme in cx remis corporis partibus laborans frigore prandium, amamue aggrediatur: prsterquam enim minus comestio iucunda erit , magis adhuc frigus illas aggredictu partes, dum nouus superueniet cibus, ac potus qui enim in illis resident spiritus ad concoquendum cibum ad stomacum delatum concurrunt qua de cauta etiam post prandium, eaenamq; frigidis temporibus ad ignem accedendum , vel ille corporis partes calefaciendae experientia enim patet illas p taeter Iolitum frigore urgeri Ambulatio vero post prand um, ac caenam vel nulla,vel leuissima sit;cibi enim concoctionem impediet,cum a stomaco
avocentur spiritus &c. 23. miam cilarum, multoque magis ia
79쪽
norum varietatem declinet. Duo, aut tria sercula Αου maxime sint siniis concoctionis, sint illi plerumque saltem pro cibo Paucis eonis tenta est natura. quae similibus maxime,gaudet Sint haec qui de bene cocta, sed non aromatibus quibusdam redundantia Uinum miremissius initio mense bibendum, maxime,dum quidam cibi valde stigi. di in prima apponuntur mensa vel etiam adhibendum,cum comeriduntur legumina, pisces&c ad eorum frigiditatem retundendam,
concoctionemq; iuuandam c. q. Herbarum, siue olerum quorumindum sit amicus. Meminerit; tum ante diluuium homines ex lolis vi in tam duxisse herbis, ac fructibus uxta communiorem lententiam ἰtum illa valde ad corporis foeces facile amandandas multum conserinre c. Curandu autem studioso est maxime, ut aluum ad id promptum habeat; non solum quia stetida huiusmodi excrementa prauis vaporibus caput replent verum etiam quia studiosus contrahere habitum facile potest, ne nisi quorundam ope medicamentorum villa propellat; quod non potest non esse noxium simul,ac molestum. Iuuat quandoque prouocare aluum,4 maxilne ubi quis e lecto su rexit vel ambulauit, licet miniis natura videasu id tunc exigere . a. . cum quas lautilis, vel plus consueto comedit, disserat long ssalteram comistionem .snatque fameli iterum se aggredi. Cum satis opiparo prandio consueta caena non apte conuenit: vel nillil , vel e uissimum qui ἡ edendum. 26. μνιι, Abninentiam esse multorum emratricem morborum,ae ab tuis paser trirem Qui a cibo,ac potu etiam consueto abstinet, ubi quis minus se bene valere deprehendit, prinsentibus, suturi sue morbis in primis salutare asser medicamentum,ac antidotum. Huic Medicorum opera haud erit valde necessaria nee multi sumptus, in Medicis, vel Medicinis erunt faciendi. Nullο- rem ere Uoum; ut quiuis ici singulas hebdomadas semel ietinet ad
ciborum cruditates' idam, ac superfluitates absumendas Verum
qui moderationem semper in cibo amat, haud tali ieiunio indiget; quod solummodo, tunc praestandum excipiuntur ieiunia ab Ec-ciesia praescripta ) cum quis cibo se grauari percipit c. Nec quε-dam abstinentiae saJutaresitudiosis, qui ad restaurandas vires, quas valde absumit in studia intentio,eorumq; intensio, cibo indigeatnctexiguo imo experientia patea in pluribus, minus se esse promptos
ad studia,cum velper ieiunant, caputq; magis obtenebrari,qulaca tornaturalis agere in cibi reliqui ceces coactus, eo quod sibi coningruum at meatum fuerit subtractum , fumosos, tetrosque vapores excitat. 27. diramuis videantu in mensa prius sumenda,quae aluum molliunt, lubricumq; reddant,quaeque succi non adeo boni sunt, fici huiq; in rumpuntur, di concoquuntur , O ta tamen huic regulae se obsequentem reddat, ut comunem ieipuat consuetudinem fructus nonnullos Di ilige by opste
80쪽
nullos in ultima comodendi mensa; imbirudenter facet, si morem contrahat haud certum quemdam ordinem in ciborum comestione seruandi Laudabile est,maxime cum stomacus est exinanitus, initio pulmento calido vesci; demtidem iuscula e carnibus optimis extracta adhibere cum lura praecipue &cibi, & potus saepissime vices obtineant, in cum iis condimenta quedam carnibus apponere. 28. Si natura biliosus sit, ouisio frequenter vescatur; inter haec eommendantur magis, quae recenter nata, tremula is sorbilia, in aqua feruenti cocta c. Inter Pisces eos prosequaturriui in puris, decurrentibusque aquis oriuntur.&qui grandiusculi lunt; equibus si nonnullos in sartagine frictos adhiberi velit ad mensam,eosa ceto, vel simili alio acri liquore aspergatisci Carnibus potius Volatilium quam Terrestrium Animalium in horum potius, quam aquatillum vesca tura inter Terrectria vero illorum , quae duobus suffulta pedibus sunt alicuius capacia volatus &α Norit, cum cibus ille optimus dicatur, qui facile concoquitur, plurimuin nutrit, bonum alimentum suppe ditat, non facile corrumpitur, nec prauas qualitate inducit,ac pauca relinquit excrementa; auo aliquis cibus plures , vel maiores ex his habet dotes, eo praestantiorem e se per se quidem Verumtamem re spectu talis studiosi complexionis, in tali etiam constitutione praesenti corporis c. posse minus salutarem,ac merito censem, acesse . A nulla autem sibi iucunditate se rea allici permittat, ut omni penitus famis expers, me omnino satur e mensa surgat, vel impiger non possit ad labores aliquamd, post cibum subeundos esse. 29. Haudis medicamenta fit propensus nec consuetudinem contrahat in singulos annos bis,aut iemel etiam Medicinas purgantes multoq, minus in singulas hebdomadas, ves singulos dies pharmaca quedam adhibendi. Sit m medicus, quae lalubria sibi elle, in Qualitate, &ur Quantitate expersentia docuit, amplectens; in salubria sue noxia rei jeiens. Si medicamentis quandoq; uti cogatur; animaduertat esse simpliciorum laudabiliorem usum, ac in simplicibus , obuijique etiam herbis plura esse reposita morbos curantia, & ab illis praeter uantia. Si tamen morbo prematur non vulgari, peritiorum,am corumque Medicorum praeceptis se obsequentem pro viribus reddat. 3o calorem inpedibus hyemali tempore cuilodire satagat igus cnim illud Valetudini maxime incommodum est,facillulq, homo ludiosus, quam alij, huiusmodi expositus est trigori, tym quia magis incerto consistit loco ; tum quia ad Caput feruentiores deuocantur spiritus c. Ideo 1 tegumentis quibaedam ad id arte factis utatum Non
laudantur tamen nonnulla tibias undequaque cooparientia,nili stadiolus iam senilis sit areatis, cui experientia pateat ea propter
Aditatem nimiam morbos extremis partibus vilis procream Duabit: