장음표시 사용
81쪽
etiam pedes e terra aliquantulum elatos habere, eubiculique solum stramineis quibusdam culcitris, vel quo simili cooperire. Luti autem sit quoque fouendus illi capitis calor contra ingruens frigus, ae nominatim ubi tonsi sunt capilli pileolis tamen non utatui saltem nimis grauibus, qui videntur exitum impedire fumos vaporibus , sue exhalationibus e stomaco nominatim , dum cibus concoquitur, sursum prodeuntibusci quae dum non omnino in auras expirant inserunt Capiti nominatim graue sinem praeterquam canitiem in capillos ante aetatem inducunt, aliaque in caeteras eorporis partes incommoda vehunt. 3 capillorum prolixitatem, ac praecipue in anteriori Capitis parte vite praeterquam enim foemineum genium ea indicat, impeditne eaput evaporare possit, indeq; noxii vapores in capite subsideant, vel ad alias inseriores deflectant partes ex quo capitis grauedines, stomachi cruditates &c. Nec instar vilium mancipiorum attonsos habeat capillos; nam facile in capitis poros qui propter calorem illius patent maxime, situmque prae caeteris ex te nis ambientibus obui sunt, noxii vapore permeabunt cvbν. culam habeat in superiori potius quam inseriori domus parte si umcareat saltem humiditate,pespiretur ab optimis ventis , hoc est septentrionalibus,&Orientalibus, non Occidentalibus, vel Meridionalibus; si lucidum; exposture Soli matutino aut meridiano; strepitu remotum; ex quo prospectus sit in at quam plateam, vel similem amplum locum, vel in Viridarium aliquod, sue hortum &GIn eo lectum ita disponat ut aer , qui ab ipso dormiente egreditur libere expirare possit, nec cogatur fere propter angustias lect i , ac parietum , in quos ille incideret , iterum nosiplius reflecteres, qua causa vitandum est etiam , ne os dormeatis lub linteaminibus
lateat Iaamnum vero,in quo studet ita sit situm , ut ipsus dum actu sudet, nullam partem aer, qui e fenestra etiam occlvis,licet e carinta, aut vitris, ingreditur, immediate aggrediatur. Quod si habere non possit, potius studeat e regione fenestrae,caput ad illam eonuerissum habens , quam brachium , genamque illi habeat expostam: nam hinc experientia teste multi in illis partibus morbos nee leues contraxerunt. II incedere ad Ignem e carbonibus praelertim , Omni opera chrectet, priuterquam enim , si maxime ibi adsint at i, tempus studio dicanduin saepe frustra conlumitur, ignis Caput prae cipue tadit,in hinc variae capitis distillationes, quae oriuntur pia sertim, si hinc ad aerem frigidum concedendum sit&c. Si in una
mis frigoribus ad ignem acce&ndum sit, hic sit moderatus non e regione, ted ad latus camini studiosus se constituat,ut minu reuerberationi sit expositus, sudatiumque vel instrumentuin ad i. artifi-
82쪽
Pνο Tuenda Scienti, Vacantis Sanuare.
natim, ne oculos in ignis flammam multum defigat Furnulorum quorumdam usus in cubiculis non omnino vituperandus, dum in summis frigoribus ex illis non esset recedendum , nec extra domum concedendum c. Ne tamen illi nocerent , idemtidem uouo aeri esset ditus aperiendus. 3 . oculorum potissmam habeat curam
'fici nee in vide luminosa,nec in alba illos diu defixos habeat;similiter nec in nigra Viridi colore prae caeteris delectetur iuvabitque maximi, dum scribit, aut imit, habere proximum sibi vitrum viride, vi facultates rerunt, ascuo cul: Ornamenta similis coloris.1demtidem in virentes arbores, herbasque oculos conuertat; amburitationemque in locis, in quibus prospectus ad illas sit, vel in quibus
illisuos habent natales, prosequatur. Hac de causa etiam Lucerna se potius ex oleo, quam e cera, vel saeuo ,4 inter Lucernam accensam, ipsius oculos sit interpositum quoddam instrumetum inmodum Lunae conrectum , in quod lucerna lumem repercutiens splendorem auget; si autem illi instrumento vitrum viride inseratur,multo magis erit opportunum. Vbi suis aliquando oculis tenebras qua dam quod ex multiplici capite oriri potest animaduertit a librorulectione,vel scriptione desistat , ad hilarem colorem illos conuertat, confabuletur, dormiat c. Breui tenebrae illae repellentur secus
periculo si non proximae, certe non diu difierendae caecitatis semet exponit. Nullo autem peripiciliorum genere utatur, dum oculo-lorum acie non laborat, aut non percipit visum debilitari is Hyas studio tribuat opportunas, hoc est matutinas,subo Mora, vel scum Sotis ortum nocturnas ante caenam , vel pomeridianas, siue circa vesperas aestiuis mensibus,in quorum summis caloribus aliquid studijde-vrahat, vel maioribus minusue laboriosis vacet studijs: Non verbprotrahat ultra unam , vel ad summum noras duas studium , quin aliquantisper illud intermittat cum aliquo colloquens,vere fenestra transeuntes per viam prospiciens, vel Oculos conuertens in viridarium, hortum G 36. In singulas hebdomadas unum 1altem diem,& in singulo annos num saltem mentem,vernum,uel autumnalem a studio quieti omnimoda dicet, aut leuius, breuiuique studeat, aut suavioribus indulgeat st ijs vires enim corporis animiq; vegetiores inde reddentur,& maiori cum alacritate consuetum prosequetur studium. Imo si ex aliqua occasione studium longius solito protrahere cogitur nonnullis diebus, detrahat coniueto iniequentibus ciavna nocte diutius vigilauerit, altera diutius dormiat. 37. μαααι- ris, nec gravibus utatur vestibus in lumma etiam hyeme , paucae sine frigoris expulsi e caloremq; inducentes In in quidem, ac maxi
terquam ingem inu decet asinarum, generuti nobiytatem indicar,
83쪽
eum si sanitati valde salutaris in omnibus plane,que ad studio mauis, esitum, iactum, cubiculum μ. Summo studio est illi amplectenda,pot usq; mundis utatur vestibus, ibis c. quam pretiosis 38. ι---ο-νem continuo attrahit, in eoque Corporis valetudo maxime reposita est, cum aer optimus censeatur ille, uui α qualitatibus primis temperatus est, purus, serenus, spirantium,salumbramque ventorum natibus agitatus, nullis affetainquinamentis die Cuius indicium est, si in tali aeris regione adsit soli laeeunditas homines decoro corporis habiti, iis bene colorata, moribus se--s, ingeniosi, ac iani iba oriantur, degantve oppidum, vel Ciui
Si autem cogitur aliquam Cluitate , vel oppido vitam ducere aerς non valde salubri gaudente, eam oppidi,vel Ciuitatis partem es at incolendam, in qua ille salubrior, aut minus in lalubris Hinc ogiis natim prope stagnantes aquas, vel fluuios quoque sordidas vehentes aquas, vel in locis, in quibus cotidi, tetriaue odores quidam siue
seca de cauta pirant, haud habitet. s. cum acumque Coris Proportionatos pictus a te emittant Ii facile sibi consenta eis
Corpora, quae aliquando ruerunt vegetabilia, ac sensitiva, quam interitia, quae inanima Omnino sum,&inter illa potius,quae actu ani-rnata sunt, quam inter illa , quae porta tia lunt animata , vel aliquando vitam participarunt. Qua de causa, si redditus suppetunt,
siue aliquo dorenti, Viridique virgulio in eodem repositum habeatorem cum spiritibus, qui animae hominis vegetatiuae pronti sunt eoti ,s' ''m positus, non solum nunduanta 'vel diuturno tempore a motu cesset verum etiam Ostrearitur.
iseatq; dilige erablu, herbas,quas comedit.:ate Amnndari fructus, qui in melisa apponi solent. I. Uω--
vaporibus assecto semet exponat cum enim caput pori L calore
84쪽
misi materia operculum , quo illus calor Eueatur, augeγtur&c apis pensum habendi, vel aquam Uuuin sngulos dies libendi , abactivinaribus admouendi arequenter rurnutamenta prouocandi, medicamenta ad Frandum corpus assumendi die. Nam priterquam eo sueredines huiusmodi naturales evadunt,ita ut si vellemel ometiantur, graue nocumentum patiatur corpus plura solent afferre incommoda quam commoda, indeq; Naturades vires debilitantur maxi-mΦ, licet videantur in praesentia aliquantulum corroborari. Euanimi relaxationes euitet, quae maximum corporis, animiq; laborem exigunt, ut sunt nonnullorum venatione animalium , ad quas valuiae corporis contentio exigitur, ac nimηulla ludorumgenera, quibus si quis indulgeat, non miniis defatigatur caput, quam si per horas studio operam daret. Illos magis amplectatur ludos, in quibus Forona potiores obtinet partes. q. si Vulos in dies certas designet horas aenominatim a prandio, vernis atque aemuis mensibus maxime, in quibus, nisi urgente necessitate,nullos de negotijs, vel literis agentes, aut differentes audiat, quietiq; vacet. Si post prandium illico aliquiaeeedant de his acturi, eorum audientiam in aliam reijciat horam; iubeatque famulum nec de aduentantibus ea hora se certio. rem facere, ut si personaru qualitas aliud exigeret. Utinam pecuniarum, vel amplificandorum reddituum cupiditas multorum vitae dies sudiosorvinio breuiores reddat,aut eos multis no exponat morborum generibus. F. Aburi, quae mat rem asserunt, adiimum reuocet pro viribus, illumq; ad cor laetificantia conuertat. Hinc musiciae centibus inculis cantanιιbus . delectetur Momisum melocesica
humore, maxime s hic terreus sit, consuetudinem vitet Cum enim sudium per se melancolicum augeat humorem, imo illos reddat melancolicos, qui e corporis constitutione haud tales sunt, ex huiusmodi consuetudine melancolicus humor mirince augeretur: Quod omni opera praecauendum est; nam in hyppondriacos morbos facile posset incidere, aliaq; grauia subiret incommoda: Iuuenum, mode. stam tamen semper, amet familiaritatem Luctico quandoque libellos legat; ad comatas, Scenicasque Actiones, dummodo honeste; sint, siue non obicenae, animumque exhilarantes, interdum etiam accedat. 6. ιηathra aliquam sibi aperuit viam ad prauos eluendos humores, vel ad corporis repellenda viaia,haud illam, ostruat; atq; potius de hoc summas Deo gratias : Nam huiusmodi habere exitus valde sanitati est opportunum unde nonnulli in studia incumbentes ex industria sibi similes aperiunt vias. Semper autem quaml. bet uorporis partem a sordibus, quantum fieri possit, mundam habere latagat; ideoq; peculiariter non pedes tantum saepe tempida acua, verum etiam εorpus totum aliquando eadem abluat, di,
85쪽
Iigentemue ab largat. 7 cum librum legit aut Ieribit, pectus habeat potius remon, quam incoratum, rico alde eminens supra scamnum, in quo legit, aut sci ibit ne paeter incommuda alla aliqui evadunt gibbi, nec erecto ore ambu ce queunt Cum autem in cubiculo speculatur, sue med laturai quid, modo deambulet, modo se . deat,modo stet; hec et in varieta s. aeterquata saepinime ad rem a profundius penetrandam conducit,pei e corpori, tilior, ne dum iu - .cundior est. Sestio quidem in molliori scamno videtur pet se opportunior tum maiori mentis attentioni, tum minor orporis defatigationi. 8. Ammmura moderari nouerit, ac peculiariter Inun; cum enim ex his lubita, ac variae Corporis alterationes oriantur, improut lorum inultipliciumq; morborum materia subministratur. quei cum Homnis vita in Vitali Calore, Humidoq; Rad cali sta sit, ea quanaec fouere, ac custodire queunt, prosequatur omni studio, aca se repellat quae his maxime aduersantur. Quorumdam complex o animalium valde congenea est humanae. Quae maturae, aut senilis aetatis calorem custodire possint maxim , hic haud calamoclest ibenda. Multa confultias Mee, quam scripto , dolentur iraesertim cum mullorum sit genium contra Caritatis, ac Iustiti leges in deteriorem ea, quae nominatim eduntur, accipere partem. O. Me matibus ensibus, ut Nouembri, Decembri, Ianuario, ac Februario serme toto a zrima circiter Noctis hora usque ad uuartam commode
quis in studium incumbere potest; Quinta cenare; post Sextam Cubitum ire Circa decimamquartam surgeres, aliquantuluin orare; trium circiter horarum spatio studo siue priuato , sue publico a ea res postea interesse sacro , colloqui aliquantu 'um cum amicis, sue potius ambulare: Ad meridiem prandere reliquum tempus usque ad noctem honestis aliquibus indulgere relaxationibus, siuς corporis, siue animi inter quas numerari potest interesse breui alicui literatiae e ercitationi, qua validam mentis attentionem , siue defatigationem non exigat mensibus Maio, Iunio, Iulio, Hugusto Nocturnarum loco Horarum sint illae, quae a Vespertinis Ρα- cibus ad vigesimam secundam decurrunt Horas autem prandi-- quod multo ante meridiem inire saluberrimum est, imo sim Reeellariu, cum vir studiosus satis matutino tempore surrexerit xlubsequentes impendat inhonestis similiter corporis, animique relaxationibus. Reliquis mensibus hae ludi,nocturnae, ac pomeridianae Borae pio portionaliter eo tempore, quod inter prandium, cenamq;
Nec dicta sint satis ita tamen, ut nullus piaculum exii timet, si aliqua, vel etiam multa ex his violet, Cum enim diuersae sint hominum complexiones,Varlqque ad stu ia applicationes, regula omnibus
86쪽
Pνο nda Scientist Rarantis Sanitate. 33
generalis statui nequit imo lex edendi , bibendi, dormiendi&α
quae huic est salubris, alteri potest esse inia lubris noxia c. Non potest praeterea non essesanitati valde incommodum, si homo studiosus non possit sine sanitatis praeiudicio extra mimeticam sibi praescriptam Quantitatem unquam medere, vel biberes; nequeat domo exire, cum ventus aliquis flat, aer est caliginosus, siue nubi- us, ante Solis occasum cogatur domum reuerti ou neque enim huiusmodi leges ab illo seruari semper poterunt; adeoque inter παgis actibus curandum, ne consuetudo, quae altera fiat natura , praeis scriptionem inducat. Ista Quinque generatim ad va eludinem custodiendam maxime opportuna nouerit; ciborum αβιο vim Tristitia Carentiam; Ambulati em moderatam; OMectationem & Alis solatisnem Fuilem: Haec autem Iria ad Producendam Vitam a Temperantiam in Assectibus; Temperantiam in Uictu;
88쪽
POMPEO, ANTONIO, IO BAPTISTAE, AC PETRO
Α Imperium, Conspicuamque illorum nominatim In Armis Praestantiam 3 Quam ob PROPRIA Virtutes Notissimis3 Virorum, qui in Scientiis ac Artibus Quibusque ex lunt, Amantissimis 3
Non tam sanguinis Assinitate, Quam Animi Propensione
Animaduersiones Quinquaginta PRO FovENDI SCIENTIARVM TvDIIS
Comes placentinus obsequiosi, Gratique Animi
90쪽
Prariuendis Scientiarum Studijs. 37
Ibi quisque sanae mentis vir, tanquam omnin6 indubitatum suadeat, commodis tum virituatibus Chri manae,& Eccle. asticae, tum Tempora bus uilis te publicae esse opportunum valde, scientiarum ac literarum studia utres, ac promouere; nec ullum, nisi plane indoctum, publicarum inlesum rerum, mentitque inopem posse huic dicto refragari. Si nonnulla ab illis, qui in Scient asincurribunt, Chri manae Ecclesiasticae, ac Ciuili Reipublicae, allata suerunt, asserunturq; incommoda, eaque grauia Tunt tamen longe plura commoda ab illis allata, eaq; ill striora: Preterquam Incommoda scienti js, ac literis abutentiun svitio evenerunt. Sapienter QuinΓιι lib. 2. Instit. e. I . enumerantibus
exempla Romanorum, ac Grecorum , qui perniciosa non singulis innitim, sed rebus etiam publicis , si eloquentia , Ciuitatum status turbauerunt, vel euerterunt, respondet. ιbos aspernemur; attulerant saepe valetudinis Caulas: numquam tecta Iubeamus super habitantes aliquando procumbunt Non fabricetur militigladιks potest uti eodem ferro latro abis nescit, ques aquas, sine quibus nulti se Utta, O ne terrenis immoreri Solim, unamque precipua Siderum, aliquando etiam nocere Θ . Exploratum quoque babeat quicumq; cordatus Vir, cuilibet priuato etiam urio et Se Honestum, Iucundum,ac Utile Literatos homines amplecti, ac in illos benencia conferre Nam post Pietatis studia, Quid Honestius, quam intellectum, per quem homo a belluissecernitur , eoque, ac Intelligenti j asumitatur,exornare scientijs ac in illos , qai Diuinamae inulantur Sapientiam, studiosum recipia emet exhibere. Quid Iucundius, quam homines literatossbi amore ibi equi que habere deumctos eorum uti conluetudine S. c. Quid Utilius quoque ad Famam sibi comparandam,quam in Sapientum Immum Voce calamo; librismominis immortalitatem adiplici Et in laudabilioribus quidem seculis Primari j tum Auctoritate, tum Dignitate , tum Prudentia Viri serme semper litera. rum studia ouerunt, Ex immai unt id illi ad publicum,ne dum priuatum, Mnum pectare Deo etiam nomine, quod nisi multotum ingenialiterarum ludio detinerentur,pernicinia laepe publica tranquillitati consilia moliri possent imo literatos viros alere, redditibus etiam copiosis ditare, omnique humanitatis ossicio prosequi voluerirunt, in hoc uini tuaeqi Familiae Famam, Gloriamq; esse maxime repositam arbitrantes . Uluunt adhuc in laudabili volterorum me moria, ac vivent temper, NobilisIitIliarum quorumdam Uirorum a Palatia, Princuruin nonnullorum Aulae, in quibus tranquillam duincebant vitam in mines Scientijs,liberalibuique Artibus exculti:Nec una tin Vita ovis Humani, Divinaq; Ornati lapientia deerunt,
si incenates non deunt. ι ri nulli biliosum loco alantur Par