Ulrici Huberi ... Praelectionum iuris ciuilis tomi 3. Secundum Institutiones et Digesta Justiniani. Accedunt Christiani Thomasii icti additiones ... et Luderi Menckenii icti remissiones ad ius saxonicum ..

발행: 1735년

분량: 530페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

petitur rescissio, rescissaque alienatione, uti res rierit, is qui metum intulit, nihilominus tenetur, jure dominii deinceps restituat tur,ne duplici opus I. r. C. b. t. l. η. g. tr. h. t. de qua vide Wissenbach. fit iudicio,qua de re re diximus adpraeced. tit.vid. th. g. Tertius possetar innocens ante litem Wissenb. h. th. ao. contestatam plane non tenetur, L 14. s. s juncta 4. Aelio quod metus causa, est alioqui revera is de reb. cred. Lino. de pet. hered. l. δε pr. de R. personalis, s st. Inst. Boio ed in rem scripta, V. neque post litem contestatam, dae E. nili actor I. g. g. S. h. quia non tantum datur adversus eum. probare queat, se rem statiin suisse distracturum. qui intulit metum; sed etiam contra posse sim d. l. 4. g. t . verssed etsi non culpa. junct. l. r. F. rein retinetu extortae, t .g.a. b.t. in heredes non M. GR. V. Quod si res post sententiam inter . possidentes haud aliter haec actio competit. tempus iudicati faciendi, quod est hodie quadri- quam si quid ad eos lucri pervenerit e metu, L me sire t ult. C. de Usum rebui casu fortuito mors g. ult. l. 17. s l. s. h. t. Sussicit autem scinet rierit, tam bonae quam malae fidei possessor de re pervenisse, licet consumptum sit, modo res ipsa non tenetur, sed tantum in poenam tripli. ipsa non interierit: at si alia res pro ejus pretio quia tum de re ipsa nihil ei potest imputari, r . comparata sit, utique est locupletior, d. l. ιε. ue g. ιι. ver sed etsi non culpa. Struv. ad h. t. n. II. L 1 . b. t. Ipsa quod metus causa actio, est in s. Praeoccupatu inest versu praecedente, conquadruplum, cui tainen inest si inplum, M. V. π tra quos detur haec actio. Proinde hoc articulos. a . Inst. de Action. & haec tota in quadruplum id soΙummodo notabimiis,quod Halmius ad Iss actio competit in possessores, licet innocentes; Ienb. h. n. 7. Struv. ad h. tu. in . observant, an at non priusquam restitutionem ejus,quod me- num utilem. quo finit ar haec in quadruplum a- tu extortum est, negaverint, ne dumis secum agi ctio, L 4. f. r. h. non esse abolitum per I ult. C. daquerantur, si maleficii expertes in quadruplum torsor. in int r. restit. quae tantum de restitu- eonveniantur: simplo, si velint, initio defungi tione. uon de poena loquitur, secus ac communis possunt. ι ιδ. g. 3. Continet autem illud sim- ter putant. Scholan. di p. ao. th. g. Ego subsisto plum etiam fructus omnemque causatri l. II. in Nam restitutio ex mente Iustiniani sine dubio pe- pr. F Ir . g. 7. h. & quoniam originalis hujus a- ti potest cis quadriennium; at haec est natura hu-ctionis natura tantum rei persecutoria est, hinc si jus actionis, ex causa metus, ut si reus non pareat plures metum secerint, singuli quidem tenentur arbitrio judicis, in quadruplum teneatur; quis in solidum, at unius solutione reliqui liberantur, ausit hanc qualitatem ab actione quod metustrin. g. ult. h. Wissenb. th. ιε. Caeterum. teneri causa, qua petitur res itutio, separare ' Oppo tertium possessorem. licet emptione dominium nunt illi: Regula, quod praetoriae poenales anno rei extortae sectum. retra sine ullo pretio reddere, finiantur, d. I. uti. non est abrogata: Concedo etiam heredi, non est dubium, L U. C. de R. V. de poenalibus, quae directe primoque aditu sunt Sed coactus vendere, cum pretium acceperit, poenales; sed quae sita natura sunt rei persecuto- pretiuin emptori reddere debet, II. C. h. t. tibi, riae, ex accidenti autem fiunt poenales, ut haec reddito a te pretio. Quonam vero λ quod ipse actio, nihil vetat, quominus in longius spati- coactus accepit, an quod tertius emptor dedit Z turi temporis producantur. Teneamus igitur. Quod minimum est opino quia nec emptor lu- sultis, communem opinionem. Moribus hoc cruiri. nec vim passus damnum pati debet. Aliter non habere usum, satis ex loco communi con-D. Wisscnbach th. a . h. t. Denique, si res pe- stat de actionibus poenalibus.

De Dolo Malo.

I. Definitis doli a Servio data. II. Alia a Labeone vindicata. III. Divisiones duae examinatae. IV. Tertia divisio tu lum dantem causam Tincidentem. V. An ex doti dante causam δε- minium traditione praesetur. VI. Ouo sensu hae actio sit extraordinaria.s an eum alia actio. ne concurrat. VII. suibus . lae contra quos detur hae actio. VIII. Actionem esse arbitririam is recipere compensationem. IX. Ouamdiu duret. re an quadriennium l. vlt. C. de

Temp. in int. rest. buc pertineat.

SEcunda causa restitutionis est DOLUS, qui is pag. quia veteres dolum etiam bonum dice in epitheto M A L U S, dicitur in Rabr. h. t. bant & pro solertia hoc nomen accipiebant, ma-X a xime

182쪽

6 8 LIB. IV. TIT. II L

xime si adversus hostem latronemve quis machiisnetur, L . g.I. b. t.quomodo Florus lib. I. cap. 3. Horatium ad virtuteminit. ad stasse domin. Porro dolus malus aut sumitur late pro omni maligno alterius laedendi consilio; quomodo etiam rapina, caedes, injuri .rque pal.i in illatae, fiunt dolo, M. ι. Inst. de Vi bon. rapi. l. 7. D. ad L. Cornel. - de ducia r. I. I. 1. de injur. ejusmodi dolum etiam in te continet metus aperta vi illatus, t. q. g. U. D. VI od met. caus aut, ut hoc loco, dolus perati ut in perpetratur; atque Servius eum desinivit, telle Ulpiano in L ι. I . a. h. Machinarionem quandam alterius Iecipienui catusa, cum albud alitur, aliud simulatur. Centura Labeonis Ulpiano prohata in L I. a. satis acuta est. Volunt, differentium a Servio adiectam. non videri specificam. Nam alunt, potest aliquis circumveniri. sine sit nutatione, ut cum callidus mango equum mendosiim, nihil de vitio adfirmans aut negans, imperito impingit. Λltera centum pars,

quod etiam line dolo aliud agi, aliud simulari

possit evidentior est, cum inulti aliorum bono ii- Inubationibus utantur, ut medici, Parentes, ac amici saepe deseri iunt. An recte agant, alia qtraestio sit; a dolo malo, juris, abliint procul dubio. Exempla quaedam ad tu. de Posui. habuimus. Alioqui nihil verius, quain quod Aristoteles vetus dieitim laudat a. I thic. c. c.

Pnavus agit varie, simpliciterque Bonus. Nihil divinius Christi dicto: Simplices ut columbae, sputi uiserpentes, Matth. o. a. Λt censor acutus Labeo, ipse viderit,ne non graviorem incurrat censu in , quando sic ait ; Dolum malum esse, omnem calliditatem, fallaciam, machinationem, ad circumveniendum, Iallendrum, decipiendum alterum adhibitam. Quae tuet hos ure otiose exaggerata definitio, parum delectit Hotoin. lib. ρ. obf. ae e. s. aliosque. Ba chovius ad tu. F. de Al. c. r. &iu nut. mesub. h. t. num. 4. desinitio, inquit, insul minepta; nam adsum modum etiam licet cumulare o nonyma ciantum. Tam pueriliter Labeonem ineptii: Ie 3 qui Latinarum vocum origines rationesque tam exacte percalluerat, eaque praecipue scientia ad enodandos juris laqueos latebatur, teste Gellio lib. t i. c. io. & tam fatuum fuisseUlpianum, ut L bconem praetulerit Servio coacervatis ver bi idem inculcantem y Puto in pte eos rideri ad eos ite non cumulari hic synonyma, sed has tres

verborum copulas distinctos habere lentus; et in non omnes doli species Servii definitione comprehendi trabeo putaret. verba curatissime selegit, quibus per tres quali gradus omnes doli sormas exprimeret. Primus gradus est, Calliditas. cui vox respondet circumveniendi. Dicitur ea lidus. auctore Tullio, cujus animus usu, ut manus opera, concalluit, cui examussim convenit Gnaece πατουCγια, ab opera & ii su multo et & est,

ait Stephanii, , dexteritas ingenii, ad quidlibet veteratorie agendum, qu ndoque pro solertia accipitur. S. i plerumque in malam partem, περιασως σοφοὶ Gincis, nimis sapientes, de quibus Euripideq in asse L

Sic erudire liberos. ut sint NIMIS Hine callide & argute licere apud Cicer. I. de orat. Idem Pro Cecin. Abutium vocesseritum juris.callidum. Item I. V. Scientia, quae es

remora abjustitia, calliditas potius quam fustiatia appellanda est; videmus calliditatem esse primum justulae excessum, virtuti adeo affinem, ut peritiae & argutiae jungatur. Ergo calliditas est. dexteritas veteratoria simpliciores circumveniaendi, & naso, ut loquimur, suspendendi non aper. te nec impudenter, sed occulte & speciose, quod& circumvenire eleganter significat. Hic est primus doli mali gradus. Secundum Labeo ponit, fallaciam emi verbum aliud quam fallendi, aptare non potuit. Fallere afando dici, Varro docet; promdefallacia est fraus directa verbis & mendacio sae a. Tertius gradus maehinatio, est deceptio per technas, ambages dc insidias', per machinas, inquam qualis equus Trojan iis machina belli, D. a. 'i ales servorum in comoediis machinationes sunt, dominos senes argento emungen

tium, di illa Pythii Cannium ad emendos hortos allicientis, lib. ψ. m. Cic. Apostolus cilicaciter mali genii impos uras, quibus homines capiat, eodem sensu vocat. Huic respondet decipiendi verbum. quod ex de s cupio construitur, Darticula de in compositis augente significationem, ut machinationi emacissime conveniati Sic puto liquere, non esse hancitautologiam; sed exactis limo verborum delectu usuin Labeonem, ut naturam doli perspicue, plene re proprie ex primeret. Non si nos vulgo has voces confundimus, idem veteribus imputandum. Graecos

rectius vidisse, ex is dilicis liquet. qui 1 2beonis verba dillincte reddunt, πανουργια ν, ἀπατη

183쪽

και μηχανὴ. non fecissent, si pro synon vivis habuistunt. Plura vid. in hbo. hsi rus. c. a 3. Divisiones doli mali ab Interpretibus variae

traduntur non omnes aeque probae. Nam prima in verum & praesumptum, sit bona est, oportet etiam nuptias, dominium, possessioneila, pacium, onmesque contractus dividi in veros dc praesumptos; oc quidem facilius hae res illud discrimen receperint, quam dolus , de quo tralatitium est, eum non praelii mi, sed diserte probandum si allegetur, t. S. I. a. defrobat. l. 6. C. de dot mari. quod tamen non eo dicitur, quasi dolus nunquam e praesumptionibus colligi possit, quod secus probat Mascard. de probat. p. . cimclus. UI. Menoch. sprafumpi. I. attamen dissicilius praesumitur dolus, quam res aliae, quia bonitas facilius quam malitia civibus inesse credi debet. juxta vulgatum illud, quisque praesumitur esse honus, quamdiu non probetur esse malus. Haec igitur divitio non est, sed attributum generale cunctarum pene rerum, quae in jure civili sunt proditae.

Alia diuitio doli est in Realem atque Persenalem. Scholan. exam. h. t. α haec quidem partitio, seu distinctio, sere totidem verbis traditur in L . ΤΔ V. O. ubi primo per machinationem obligatus; dein, etsi nullas dolus intervenit stipulantis sed rei ipsa ins dolum habet. At ex eo, quod sequitur, satis liquet, JCtu in hane quoque postreniani diali ipeciem intelligere personalem; quando sit, cum enim quis petat ex ea sipulatione, hoestse facit dolo quod petit. Scilicet, qui nimis

enormem in contractu inaequalitatem mordicus

urget, is hoc ipso dolum personalem committit, quia licet initio laedendi consilium non adsuerit, taliaeta ex post facio res ipsa doli illum arguit;

nec alio sensu dolum realem interpretamur in specie l. 2. C. de resinae ueui Nam qui laesum ultra duplum, licet sine machinatione sua, cogere vult ad implendum contractum, is in eo quoue doli expers haberi non potest. Res eo re-it, ut nec haec quidem divisio proprie dicta esse

viduatur. . Tertia tandem stabit; qua Dolus esse sertur vel dans causam conini elui, vel inciden1. Dans causam vocatur, quo aliquis de contrahendo non cogitans ad contrahendum impulliis est. I. 7. pr. h. t. l. Isis. ι. de minor. l. 3. I vis. Pro soci Incidentem dicunt, quando qui contrahere cu iebat, hactenus est deceptus, ut deterius contra-eret, L ιι. s.f. J. δε action. msu. de priore spe-6 9 cie sunt textus Iuris, qui dirent, eum contractus bonae fidei, de quibus . sunt, reddere nullos, d. l. 7. DLUI. i. cum alioqui dolus restitutionein praebeat, tit in l. t. I. I. I tot. rit. β. ET C. de doc maLU Ls. C. de reseind. vend. Proinde, qui ct alibi locorum textus occurrunt, remedium actionis exceptionisve ei, qui dolo deceptus cst, pollicentes de speciebus incidentis doli necessatio intelligendi iunt, ae l. ti. g. s. l. 13. L .f. σ7.Τ. dea

Iud. Lyd. l. b. t. Cum autem modo producti textus, quibus nullitas indicabatur, de bonae fidei contractibus loquantur, consentaneum est, destrictis idem non esse affirmandum; & id liquet ex L 22. σLIK. D. de P. O. Nam etsi ab illis dolum quoque sine dubio abesse oporteat, i. q. C. de O. s A. tainen inimicior est dolus bonae fidei contractibus, dii. E. Denique, oppositio speci-fiea honae fidei ct juris stricti actionum, vult, uti quod de illis praedicatur. de his negetur u jac. IT.

observ. o. Caeterum, causam danteira dolum intelligimus respectu alterius contrahentium, non tertii, ideoque &ei, qui mecum tractavit, obligor, etsi alius me deceperit, ipse modo symbolam non contulerit. & Tertius ille tenebitur, dies h. n. r. Struv. n. U. Potest igitur qui dolo dante causam captus est, ita se gerere, velut in contractu, qui ipso jure nullus est; ut tamen, si velit stare contractu, re tantum in id quod interest ratione doli agere iit ei liberum; Id enim generaliter verum, cest ire nullitatem, si velit is, cujus favore sancita est. Loes b. u.s. Struv. n. 2S. 3. Majus dubium est ratione dominii, quod aliqtii volunt e contracta per dolum nrillo, trynsferr ut Bacia ov. ussirmat iraef.ad τα πραπα f. h. rit. Vinnjec qiD c. ia. in D. Struv. vis h. tit. n. 26. Negant wesen b. ad h. tit. dc wissen-bach. adib. t. tkIη. Ni per textus legum sit, vereor, ut ratio juris cogat, ei quod nullum, quod nihil est, τω μη οντι, tam notabilem essectum tribuere, qualis est dominii translatio. Utuntur Viri Cl. l. D. C. de resiind. venae sed illic agitur de incidente dolo. quia dicitur restitutio dari, quam de contractu nullo non competere . certum &superius dictum est. Λlter est l. . pr. h. t. tibi servus est manumissus, qui venditus erat in specie doli causam dantis, quod fieri non post Pt, si dominium ejus non suisset translatum, L a. C. Si advers liber t. sed non fuit ibi dolus vere causam dans, quia emptor non deceperat servum. sed ipse,videlicet servus,ut patet e verbis JCti d. l. 7. in

184쪽

68o LIB. IV.

pr. ubi ransilio servi circi feriptus, ct mox, caret e dolo empιorem. Tu dices, cur igitur eitastiae l. 7. ad probandum quod dolus dans causana sa-ciat nullitatem y quia sic, ait JCtus, carere doloemptorem aut nullam es e venditionem, si in hoc ipso, ut venderet, circumscriptus es; Si non careat dolo emptor, venditio nulla est, inquit. Species legis non est de dolo emptoris, sed JCtus tamen hanc positionem collocat; ex dolo ejus

dante causalia oriri nullitatem. Ita convenientius arbitramur, contra stibus ex hac causa nullis eum effectum non adscribere, quem volunt Uiri summae alioqui auctoritatis. Est & aliud arguis mentum, quod tamen nec validius videtur; VO-luntas transferendi dominium,ait D. Struvius, ex

justa, id est, jure probata causa, quamvis putati va & erronea suerit. ad dominium transferendum sussicit. I. I. g. S. F. de condict. causiat. tontit. de condi'. indeb. Hoc scit. ita se habet in solutione per errorem solventis facta; nusquam enim dicitur, ejusmodi selutione in en ip1o jure nullam; secus utique est in iis, quibus dolus malus musain dedit. Sed jam qualis actio datur obdoli uti incidentem y Qui in bonae fidei contrae tam incidit, is actionem ex eodein contractu infirmat, ad effectum resti rutionis. d. l. 7. pr. g. s. I. p. in pril. ty. g. is q. Τ. de Action. empl. aut si dolum passus conveniatur, exceptione doli se tuetur, L at. F. sc matrim. t. δψ.F. de Legat. I. In strietis dolus incidens actionem ex eodem contractu dare non potest, quia strictorii in natura nihilo plus capit quam quod in iis est, extrinsecus nihil admittit, d. l. 7. I.I. in M. h. t. Uerum, si deceptus impleverit contractum, actione doli experiundum; si res adhuc integra sit, exceptio coli competit, i. 36. F. de V. O. L s. C. de

6. Sei licet, actio de dolo datur ei, qui Daudulenter est deceptus, adversus decipientem, ad damni illati restitutionem; & est extraordinaria, non modo sensu generali, quo omnis in inte-erum restitutio est remedium extraordinarium; sed proprio sensu, quatenus haud aliter datur, quam n alia deficiat actio, Li. g. 4. h. t. Olim magis adhuc & peculiariter haec aestio erat extraordinaria, ouatenus non dabatur, nisi certis casi- hus, stil. in nonae fidei judiciis, aut si minorXXV. annis, ex L. Laetoria, circumscriptus erat. Detii ue. in tutela ex L. XII. Tabb. Cujac. in l. r. h. t. rissono. selen antiqv. cap. a. Hinc Cicero lib.

3. .. cum Pythii ct Cannii historiam, de qua su TIT. III.

perius, narrasset: Stomachari, inquit, Cannius; sed quid faceret y Nondum enim Aquilius Collega meus tin aruguratu) re familiaris pertulerat de dolo malo formulas. Opera igitur Aquilii factum

est, ut adversus dolum quemlibet, restitutionem petere liceat. At inprimis hodie, inquam. ma net illa, quam diximus. ratio extraordinariae nomenclationis, quod de dolo non agatur, nisi cum alia actio non est, quoniam famota actis non temere debuit a Praetore dere L sit civilis

vel honoraria. qua possit experiri, d. g. 4. Ex his verbis colligitur. actionem de dolo eosse concurrere cum alia actione eriminali; sicut, ubi de suppressis testamento agitur, & actione de dolo dc ex L. Cornelia de Falsis, i. s. g. a. h. t. utique si criminalis famosa sit; imo cum alia qualibet famosa dari concursum actionis de dolo, satis indicat ατιολογίαι JCti. quo pertinet exemplum Mandati . cujus cum famosum sit ex dolo judici uua, l. t. de his, qui in m. not. nihil vetat, quo minus & doli actionem in sua specie admittat, isse. I. I. Manae l. l. h. t. Denique. nec hoc dubium habet, quin si alia sit inemeaxactio propter inopiam deditoris, liceat de dolo experiri, LX. T l. 7. in pr. h. t. Postremo, si qua detur quidem, sed cum dubitatione, sorte num

conveniat, jus non refragatur. quo minus de dolo experiri liceat, d. l. 7. I.I. h. Una in propinquo lita est exceptio; nam ecce, quod metus causa actio, certa satis,& incax, & civilis, nec famosa est, ut diximus, admittit tamen concurrentem doli mali actionem,in l. s. g. s. quod met. c. Existimo, hanc actionem ideo non esse samosam, quod in rem scripta sit, deturque S adversus tertium possessorem, qui expers illati metus inissamiam non merebatur: at idcirco lex non putavit ipsi metus auctori parcendum, sed hunc &doli actione pulsandum. Aliter respondet DAUiΩsen bach. ad s. tit. th. y . laudato Cujacio. Rursus, e contractu sacio ut des, competit actio praescriptis verbis, I. U. β. de praeseri verb. l. 1. C. de Transact. & pariter actio de dolo, Is g.I. d. t. de procri verb. quae tamen negat concursum. At ipse textus habet responsum; quando videlicet de dolo competit actio, nulla civilis actio datur, licet alio casii detur, ut alibi videbimus. Fide-jussor. qui animal promissum ante rei moram ocincidit, de dolo tenetur,quoniam reo liberato, n- sequenter & ipse liber est liabetur in I. s. h. t. Imo

ex stipulatu ipse tenetur, I. u.Τ. de V. O. sed haec est utilis actio, aequitate magis quam dictante luris ratione recepta. l. 32 in n. de Uur. Aliud

185쪽

DE DOLO MALO.

persuasisti mihi, nullam foetetatem tibi fuisse cum eo, cui heres sum, & ob id judicio abselui te

palliis 1 uni, datur mihi de dolo, L ao. g. l. h. Λtqui prolacio superest actio, quia sententia tan . tum parit exceptionem rei judicatae, M.f. IV. de Except. At vero in d. l. M. g. t. sententia ipso jure tollit obligationem, quia reus est absolutus non quali solverit. sed quali debitor non fuerit, ita rei pondet D. Wissenbach. ad Inst. disp. . th. χι. Quid igitur respondebit ad I. 7. g.y. eod. tu. ubi etiam contra abibi ut uiri datur actio de dolo. nili is ultro novum velit recipere judicium 3 Dixerim potius. ideo de dolo dari, quoniam prior actio lit iussicax per exceptionem rei judicatae, ct quidem sententia, volente adversario lata. Mi-ud; Usiisse. areae est leg.itus, in ea aedilicium est Politum, Usus se. extinguitur, at si proprietarius hoc secerit, ex testamento vel de dolo tenebitur, I. S. I. ult. quo. moae Uuffri amitt. Dic, ex testamento, si ignarus; de dolo, si sciens fecerit; non utroque judicio pariter, unove casu simul. Adhuc; Qui rem alienam vel obligatam oppignoravit, tenetur actione doli, atque etiam pignoratilia contraria, L IK. g. t. de

pignor. a t. Resp. Est illa species stellionatus,

LI. g. l. Stellion. cum quo utpote crimine, nihil mirum est concurrere doli actionem. Vel die,

pignoratilia in & doli actionem diversis dari personis, unam creditori antiquiori, alteram posteriori, cui denuo res obligata est. Committuntur etiam I. s. F. q. h. r. cum l. 4. g. ult. de rejud.

I. p. desolat. In Ly. f. q. habetur, si servum pignoratum milii noxae dederis,&per judicem ita absolutus sis, de dolo teneri te, si apparuerit,et inesse pignori datum. In reliquis duobus locis; eum, qui nox ali judicio condemnatus est, si deis derit servum fructuarium, judicati adhuc teneri.

Haec non video esse contraria. Si quis ostenderit, respondebimus. Atque hae sunt objectio nes, quas movet D. Wilenbach. d. tk3ι. & ad quas non respondit. Plures habet Struvius ad Rrit. num.IL de quidi vid. Bachov. ad τα 're. h. t. p. η. Hic locus omnia non capit. Postremo

notandum, si quis aliam habuerit actionem, cujus ipse tempus elabi passus est, aut aliter eam peremit, ei de dolo actionem non surrogari; nisi

in hoc ipsis. quod sublata est actio. deceptus sit,

1 ι. g. 6. h. t. eoque pertinere videntur l. G. f. ult.

7. Res ipsa loquitur, eo etere hanc acti

nem ei, qui deceptus est, adversus decipientem; Sed a parie decipientis requiritur, ut damnum n. st modicum, Ly. I. ult. h. Definitio modici existenditur ad binos aureos in sin ulis causis, I. Io. h. qua de re vide Mynsing. s. obj. D. Etiam bene

'c lignate exprimere debet actor, qua in re circumventus sit, ne in tanto crimine vagetur, L K.

h. Etiam heredibus haec actio conceditur, Iriinpr. h. Quod attinet ad decipientem, exprimi oportet ejus,qui fraudem secit, personam . quod in metu non est necesse, ait L U. I. ult. h. Ratio est, quia in actione quod metus causa, soluinmodo uitur ad rem metu extortam a quolibet ejus postes re recuperandam, L 14. L 3. Ouod mei. e. Λt hic agitur non modo ad restitutionein rei. sed etiam poenam dolis cum autem is ex animi proinposito colligatur, non potest, quin personae men tio sit necessaria. Adversus eos, qui ex dolo sunt locupletiores, actio quidem datur hactenus, etiam contra universitatem, sed ea tum fit fine personae ulla nota, cum universitatis utique nullus dolus esse queat, L IF pr. g. r. s a. h. t. Etiam pupillus tenetur eodem modo, quatenus est locupletior, tam ex tutoris sui, quam proprio dolo, si proximus est pubertati, l. II. I. I. 9 1s. h. t.Quin etiam, etsi non sit locupletior, teneri videtur, si proximus pubertati sit, dataque opera evidenter id egerit, ut creditorem damno mulctaret, per I. s. s. l. cum l. seq. h. ubi Paulus addit, si artificiose mentitus sit; tutorem velle ut sibi pecunia detur, eum de dolo teneri, ut recte Cujacius interpretatur, frustra Autumno dissentiente in CenfGALad d. l. 4. qui opponit,Ρaulum non de cidere quaestionem , sed ex ratione quam reddit,

qua non magnam machinationem exserent, satis

judicare pupillum non teneri. quia de dolo actio non nisi ex inagna & evidenti calliditate datur. L 7. s. uir. eod. Atqui Ulpianus ait; non agi de dolo, nisi clare liqueat, pupillum habuisse animum staudandi, idque in re non modica, secun

dum Ly. in . eod. Sed pupillus in specie Pauli, satis aperte Daudare voluit, & satis magna pecuniae sui a filii; sed facti species talis erat, quae sine veteratoria astutia pupillo quoque iamentem venire posset. Verba igitur ista non elevant dolum, sed occupant objectionem, quod pupillus Daudis capax non videtur. Non utique, ait, pupillus tenetur, sed in negotiis, quae non magnam machinationem desiderant. In aliis

non creditur pupillus, etsi proximus pubertati, dolum struere di machinari potuisse. Mitiga

186쪽

Mitigatur quoque propter qualitatem perso narmia haec ..ctio, puls, si liberi vel liberti contra parentes Spatronos,si viris& vitiosus homo conistra honestu in agat. I. 11. I. Ounc enim actio in factum competit ad in lemnitatem, omissa dolimentione, d. l. H. in .cunal. II. Praeter uni in

quod indignum id habetur, in plebejo adversiis

Consularon receptae auctoritatis, vel luxuriose atque prodigo aut aliter vili, adversus hominein vitae emendatioris; repugnat etiam prieiunatio. quod excellentis dignitatis viri adversus ejusmodi συρφεται dolo malo quicquam machinari v luerint. Cicero pro Roscio: quamobrem etiam atque etiam considera: quis, quem triauras dicatur. Roscius Fannium y 6uia Me es in pro- ιιιι improbum, pudens impurentem, Perjurum eastus, callidum inperitus, liberalis avi myDorerit ile est. Nec tamen haec res admodum ins ,ris hodiernis religioni habetur, ut exemplo ad rit.seq. num. II. patebit. Si plures dolis secerint, omnes tenentur, 1ed unius solutio reliquos liberat, quia haec actio authentiκῶς est rei persecuto

8. Est autem & haec actio arbitraria, ita ut restitutio prius imperetur. nisi inanifestum sit, restitui non posse: tunc enim statim fit condemnatio in id quod interest; alioqui contumacia non restituentis jurejurando in litem aestimatur, idque ieci ita condemnatione praestatur, L IS. pr.ss. ι. h. Similiter, cujus dolo sactum est, ut tempus huic actioni praefinitum exiret. statim tenetur in id quod interest, d. l. rg. g. 4. Si duo dolo malo sererint invicem, de dolo non agent, ait Marcianus in L 36. h. t. juxta Ovidianum illud ex I. I. de Arte avi.

Iudice me, fraus est concessa repellere fraude,

Armaque in armatossumere jura fluunt.

In quam rem citat Morn. ex L nara roni. a.

Annalium, hoc dictum: οἱ -ατ, αντες εἰ ἡ

το4 άιτι ατησασι. Deceptores Avicissim decepti Anti non habent quod accuseut Re - deceptores. Im a licet utriusque ratio par sit in agendo, in excipiendo tamen prioris decepti conditio est melior; Si enim is de priore decipientis dolo exceperit, hic de reciproco dolo replicare non potest, quia Reus in pari causa cst favorabilior. l. q. g. U. . dedol. V met. except. 9. Denique, p scriptuin est huic. actioni biennium, in olim esset annus utilis,l. ult. h.

tit. deinde quadriennium continuum restitutionibus in gelacre, adeoque α huic speciei Gaium est, L ult. C. de temp. in rutegr. rep. D. V iste lib. th. ult. h. Alii quadriennium illud ad dolui nnon pertinere volunt. Struv. ibid.

L vero ult. C. de temp. in int. res. respondemus, legem generalem non derogare legi steriali. Abrogat enim illa lex Ialtem generaliter annum utilem olim in materia restiIutionis receptum, non ergo bienuium ex speciali ratione in cavsa doli indultum. H haec Dutentia eum moribus Saxonum quoque con Venit. Di . Schilter. d. I.

RESPONSIO.

Mihi e videtur: Justinianum in d. I. ult. cum ait, Resitvtionibus in integrum loco veteris anni utilis quadriennio praescriptum iri, de cunctis id resistitionibus, ut Rubrica EF verba textus indiacant, intellectum Poluse; cumque olim annus

utilis actioni quoque de dolo fuerit praescriT; .

tam idcirco, quam obgenenalem locutionem, edosanctionem l. vlt. ad hane quoque doli actionem esse referendam; nec videtur Imperator in universe dicendi ὀenere ad recentiorem iliam Decialemque diversitatem, qua dein utilis axinus in biennium ver jus erat, respexisse. Sane actionem in factum. qua tenentur qui ex dolo Iuni locupletiores, terpetuamuli, non dubitatur, l. 28. h. t.

N. ADDIT. Potes haec quaestio facile in utramque partem di piutari. ejusque decisio dependet a quaestione faeli: Au Justinianus, dum condebat l. vlt. C. de

temp. in integr. restsciverit constitutionem Constantini de deso qua extat I. ult. C. de dolo malo,

vel altem ejus recordatus urrit.Nam fiscivit,vero similior erit sententia j..holi cum II voluisset σhanc abrogare. Ialtem duobus verbis etiam dolimentionemfecistet.quodsi ignoravit verisimilior erit sententia sutoris. 9uamvis autem facile

nune inclinem. quod ignoraverit,s ita in genere quadriennium in omnibus resistitionibus voluerit observari, res ipsa tamen loquitur, quod re

gula resematicae tum inculcare debuerint comis pilas oribus Codicis, ut illam legem Constantini omitterent, vel si jam extabat in Cosue Just

nianeo, eam in formatione Codicis repetitae praelectionis expungerent. Nunc cum apposuerint. Fane ad nihil aliud inservit, quam ad torquendos F excruciandos raris inIerpretes.

187쪽

LIB. IV. TIT. IV. DE MINORIBUS. 68

De MinoribuS.

I. Bare minores restituantur. II. An sine Curatoribus obligentur. III. Cujusmodi Leuesionem Ese oporteat, ut restitutio locum habeat. II . Non esse locum ei infatalibus damnis. V. quibus minoribus hoc remedium detur, an is aliis aeter ipsios, ut IUUtuseribus, prosit. VI. ou-tra quos detur. VII. In quibus calusis detur. VIII. O s. quι our restitutio cessit ratione carus ubi de pri scriptione So. annorum. IX. An bis in eodem negotio. X. Casus restituti

ni, cessantis, ratioue Personali. XI. An juramentum sirmet conιractur jure invaliris. XILReliqui casus Peryonales. IXter omnes constat, fragile esse & infirmum

minoris aetatis consiliuin α multis castionibus suppositum. multorum insidiis expositum, ait fere Ulpianus in I. t. pr. h. t. Hoc lubricum aetatis Praetor Romanus annis finivit quinque supra viginti; nam post hoc tempus compleri virilem

vigorem constat, ait idem Ulpianus d. l. l. t.

Servius quidem Tullius puerilem aetatem XVII.

annis terminaverat, ut testis in ea re est Gellius ex Tuberone l. ια NOct. Att. c. s. qui ct auctor est, eo tempore virili toga indutos ad sorensia

militiamque hahitos suine idoneos: imo & ad

rerum suarum administrationem, siquidem ab eo tempore sine tutoribus eos egisse, quin & sine Curatoribus extra casiam furoris & prodigenti disputavimus lib.I. Digress eap. N. Imo dc citerius retractum fuisse tempus inchoativae virilisaei atis, ibidem probavimus: quando non tantum Neroni maturata virilis toga, quo c. pessendae Reipubl. habilis videretur,ante annum XIV. aetatis expletum. ut traditur a Tacito lib. ra. An.c.int. sed etiam M. Cicero togam puram atque virilem filio suo vix quindecim annorum dedisse videtur, ut colligere licet ex epist. ao. cs a1. lib. s. ad Att. iuncta epist. a. lib. r. Tametsi quoque postea Marcus Caesar curam magis promiscui juris fecerit; tamen ex sententia I aegum Romanarum, adolescentes inviti nunquam accepere Curatores, Praetςrqtram ad litem, g. r. Inst. de Curat. ut d. cap. U. Digress cuin duob)eqq. copiose approbavimus. Ex his alicui miruin videri Posset, quod Praetor eos, qui ad res gerendast apti ab Romanis habebantur, tanto temporis 1patio adhue cullodiendos putaverit, ne valide Obligarentur. Sed Praetorum vel hac causa maxime comparata suit autoritas, ut antiqui juris apices ad usu in civilis experientiae flecterent atque mollirent: Sensi idem Praetor, quod Aristoteles lib. t. Et hie. c. a. ubi adolescentes negat esse idoneos Philos)phiae moralis auditores: utique sane ούς ὲπὶ τοπλῶτον, ut Theophrastus ait in L I. st. de LL. Parcant, licet, Interpretes suae distinctioni inter juvenes τῶς η Θεσιν, & juvenes τοῖς εἈσιν. Adde modo, quod facile recipiat Aristoteles Theophrasii temperamentum, nec dubito, quin redi i siti ne senserit Philosophus,adolescentes non esse idoneos Philo phiae, quae regit mores, auditores : siquidem non scire, sed agere oportet illos, quod τῶν νεων superare captum, res ipsa loquitur. Scivit Ec Praetor, prudentiam, quae in re . bus agendis requiritur. ιχ calliditatem, ut hoc verbo in partem bonam utar, non prius acquiri, quam animus usu rerum occalluerit. Hodiernis ininen multarum gentium Moribus. annis

XX. aut uno supra viginti. vigor ille virilis completus videtur. S pro maioribus, qui illos impleverunt, habentur; quod ex lingularum Statutis intelligendum. Pleraeque jus civile sequuntur, non sine magna ratione. Nec enim

minus hodie verum est, quam olim,quod Ulpianum audivimus inculcantem, ideinque de suis aevi hominibus Homerum, Iliad.' Ita Saxonum Iure minorennitatem ann t finiri, ex 2ebit, D e. monitum fuit ad Inst. pag. . Sunt tamen, qui, hoc non obstante, quadriennium restitutioni in integrum in L f. C. de imp. in integr. ν est. definitum, etiam apud nos ab anno demum 1s. completo currere existimant,ut quam minime a Iure Romano recedatur, in qua sententia est Berlich. Dee. c. Simon van Leu Nen Cens. . For. P. r. lib. q. c. t. n. v. Suendendoiner ad Ee u. h. e. g. .se . sed eum tempus hoc regulariter eum ipsam o- rennitate currere incipiat, rectius videntur sentire, qui ab an as. eompleto usque ad initium an 26. qua driennium hoe inSaxonia currere statuunr, cum Fachsio apudZobelium P. a. E. F. yy num. ι . Coler dec. . n. . Ricliter. F . r. Confis. Struv. S. I. C. EA. Lib. q. Schilter. Exere. XI. tb. V. si

188쪽

id est. Nosti quamjuvenes edant errantia facta,

Lubrica mens animi quam sit Prudentia parva. Quapropter apiid Gallos testituti a minorum risque ad annum XXXV. extenditur, ut testatur Mornacius de sui temporis usu ad i. r. h. t.

u. Hoc inde facilius collegeris, minores, qui sine Curatoribus agebant, ipso jure potuisse obligari, potuisse etiam obligationes exequi ct ressitas alienare, quamdiu recentiores LegeS eam facultatem tu non ademerant. Et quidem de alienatione certa res est, eam non fili se Minori-,u, perii issam, postquam a tempore D. Marci Fecertum es , ut Curatores adolet centibus etiam citra furorum Prodigentiamque darentur, teste

Capitolino in vita Marci Philosophi; per l. I. C.

non habent Curatores, eos Obligari posse, nemo Tecus it. Qui vero curae subjecti sunt, hos obligationis non esse capaces, volunt multi. Secus

alii, quibus valide luifragatur Modestinus in L or. de ι . O. Puberes, ait, Die Curaroribus fuis Iossunt exspulatu obligari. Vocula possessi valuis, vult omnino puberes illic intelligi, quibus fit Curator. Vir Cl. Georgius Cunrauus civ s.finte-eessor Lugduno. Balavus, emendabat textum H

nitis literulae mutatione, legens obligare. Sed primo necdum obtinuerat, do 'rinain juris necessariam ejusmodi flagitare correctionem editionis Florentinae. Dein, verbum activum obligare neutiquam adeo commode exauditur sine gasii personae, fluae obligetur, quam passivum obligari. Dixisset, alium obligare, vel limite quid

Ctus; Hocceiae vero monendum erat, puberes

etiam sine curatoribus suis alios obligare posse λcum etiam pupillis sine tutoribus suis idem liceat 3 Non ni veri sinite. Laus tamen ingeniosae inventicinis non invidenda filii. Videtur &ratio huic sententiae, quae puberibus indistincte personalem Obligationis facultatem adscribit, favere. Oblagatio personam obstringit ad dandum vel faciendum, cis. de O. π A. Persona vero puberis curatori non est obnoxia. quia rebus, non persi, nis datur Curator, I S. C. de Nupt. Non est quidem res mere personalis obligatio, nec ad statum personae Pertinet, sed utrumque tamen verum est, obligationis vinculum personam ob stringere, alienationi obstare curatorem, quia re alis est illa. Dein Jure veteri, cum puberes non haberent curatores. indubitatum est, eos

fuisse obligatos; ubi textus eli, qui jus novum constituat; Lex 3. nihil habet, unde colligi pollit,

jus vetus lublatum este, novum illic constitui; Loquitur ita, ut juris principiis rem tradens convenientem. Si Curatorem hiabens minor U. an

nis post pupillarem aetatem rem vendisisti, ait

textus; haec est obligatio venditionis, hunc con tractumservari non oportet; haec verha mani se ne pertinent ad implementum conirami quod curator impedit. Ideo quae sequitur complana tio minoris atque prodigi, non potest aliter quam eodem respeetu intelligi. Denique, nonne αhoc idoneum est argumentum ' Restitutio in integrum ii ipponit acium ipso jure valere, L ιε. s. t. h. t. sed minores sine curatoribus suiς contrahentes etiam rus lituuntur, quia Leges toto hoc tit. generaliter loquuntur, nec serunt hanc limit tionem, quod tantum rei l ituantur, si cum Curatoribus exerint, Oniam hoc casu miniis iis consuli necesse suit. Haec repetenda visa simi & addenda iis, quae habuimus in Part. t. Lib. i. Tit. χα

3. Duo concurrant, oportet, ait D. WisIen- bach. h. t. rh. a. ut minor in integrum restituatur: ut coniramis minoris ipso jure teneato dein, ut lubrico aetatis minor sit captus, i. r. g. q. b. r. Hoc omnino, prius non est peculiare minorum,

sed commune cunctis restitutiomini speciebus, ut jam ad tis. de Resitur. dictum est. Hujus igitur loco substituai Hus quam minor ante omnia probare debet, I. D. l. t. l. q. C. eod. in quo genere facilior est probatio per scripturam quom per testes. Duonus illis probatis, procedit restitutio,iieet dolus aut metus, aliave nulla causa, sed Iasio sola probetur, d. o. C. de res tui. minor. Quod si is,qui cum minore negotium gessi Upse contendat, adole1centem esse locupletiorem Delum, non laesum. hoc ipsi utique probandum incumbit, L 1. C. Si advers credit. Caele iram, lasses dicitur minor, quoties lubrico

aetatis,ut dimini circumventus est: nee ianitim,

sis Patrimonium ejus sit diminutum; sed quotiescunque minoris interfuerit ita non suisse contramina, sicut est contractum; et si de honorum&bstantis nihil, inquam, minutum fuerit, velutine litibus d sumptibus vexentur,l. 6 h. t. Quin hodie certo jure utimur, ut di in lucro minori tuis

succur

189쪽

DE MINORIBUS.

Reeuratur, ait Ulpianus in L 7. g. s. h. t. quod exemplo illustratur in L 7. g. S. Res minoris Venierunt. dein accessit qui plus liceretur; & quotidie Praetores res restituere dicuntur, ut rur1 innadmittatur licitatio. Saepe etiam retractat Praetor venditionem eo, quod expediat ipsi, rem retinere ; sed in his circumspecte agendum, ne eminptores a rebus minorum emendis absterreantur:

ut monet JCt. in L L 7. I. g. 4. Quod de lubrico aetatis modo dixtinus satis indicat, fatalia damna non praebere justam resti. tutionis causura. ut exemplis declaratur in LM. F. 4.s s. h. t. ubi tamen in fine JCnis addit, fieri posse, uti locus sit restitutioni, quando minor imprudenter eiusmodi negotio te implicuit, quod damnis fatalibus erat obnoxium; velut si hereditatem adierit, in qua multae res erant mortales, vel praedia urbana vetusta, nec ille prospexerit. evenire posse, ut animalia demoriantur, praedia ruant, maxime, si res ejusmodi casibus hibjectas in tempore non distraxerit. Eadem observatio transferri potest ad Sortem, qua si rem vel causam minor perdiderit, quaellio est, an restituatur; Nai ors cadit ut Deus vult, nihilque magis, ut apparet, fato decernitur; Sed responso est . in

eo temeritatem adolescentis consistere posse, quod rem sorti committendam putaverit; eoque casu non est remota res a facultate restitutio. nis.

Pro satali damno habendum etiam . si post

emptionem fac an pretia rerum mutatione temporum, ut in his as. annis, enormiter decreverint, neque mino ob hanc causam post contra. Muni a se initum evenientem impetrabit restitutionem ς ut jam antehac a Curia nostra judicatum est advertus minorem, qui emerat domum dc jus colonarium praedii Biliani. Facta paulo post venditione agrorum Bittanorum ab ordd. risiae, pretia domuum & juris colonarii illis adnexi . fere altero tanto deminuta erant; Petebat minor restitutionem ex hac causa; Negata est. quod venditio ab ordinibus facta pro casu sortuito habenda esset, qui praevideri non potuerat. In causa Sibrant in qualit. Actoris, comtra Evam Meinardi d. it. Februar. IMO. Nauta

s. Sequitur ut de personis, QUIBUS restistitutio indulgetur, videamus. Et quidem minoribus cunctis sine discrimine morum & ingeniorum. doctis, indoctis, solertibus, simplicibus, quia Praetor in edicto t. ι. h. t. προ m, generali

ter ae indistincte loquitur. Nee obstat Vlpianus in Lu. I. I. b. negant, eum restitii quibobrie rem suam administrat; eriain id addit, stoto in damnum inciderit, quod praediximus. Non negat. imo supponit, eum, si consulte aliquid faciens laesus fit, restitutionem habiturum. Nam etsi adolescentes multi res suas diligenter gerant. peritia tamen judiciique maturitas annis acquiri. tur; quamlibet sobrii S ad rem attenti, tamen aetatis lubrico decipi possunt: iniquum esset, ii ligentiam & sobrietatem fraudi illis esse: Tan. tum vult J Cius,idque res loquitur, in quibus rebus bene 1ohrieque versati sunt . in iis non esse restituendos. Minoribus licet bene rem statu gerentibus tamen non esse permittendum,res suas administrare, quia sic etiam aetatis lubrico subjecti hine intelliguntur, respondit Ulpianus in I. t. s. ult. h. t. Proinde licet minor annis Is sit judex, a quo ratione Ossicii, publica exactitudo requiritur, tamen si laesus lit, restitutio non nega- turg ψ . de recepi. arbitri tibi, temere auditoriatim receperit. Proinde nec JCto nec Advocatoide in beneficium denegari potest. Decisio disertius explicari non potest, quam secit Alexander Imperator in I. r. C. qui T addere. quss. In causa quidem cognoscenda inquiri omnino oportet, nulN is, qui se minorem annis laesiim esse diiscit, diligens paterfamilias fuerit; unde praesuinptio nascatur, eum non videri lubrico inutia esse lapsui . Quod si tamen, causa cognita, circumventus deprehendatur, propter hoc solui quod decurio creatus sit. aliisve publicis actibus edoctum se esse docuerit, a solito auxilio removeri non debet. Non possum eximinare. quod aliter sentiant Dd. communiter aliique Interpretes, quos velut dissentientes nominat,sibique opinponentes producit D. Wissen bach ad A tit. n. φnisi hoc velint quodThomasius habet in sequeuisti Icholio, quod subjecit positioni ast. SCHOLIUM. Hae respectu cessat etiam restitutio, si minor

lassi sit in negotio, cujus artem pro ι eatur ἰ in pri mercator in mercatura, Wigenb. th a4. Dsetor Iuris tu iis. quaesurisIunt. Struv. h. t. th. S . Stratich. d. l. th. IT. a quibus adeo non disissentis

RESPONSIO.

Bene ita, si de notitia Bris e artificii in singulis agatur: non si da imprudentius ti s temeritate consilii agatur. Alioqui immanis haee

190쪽

686 LIB. Iv.

esset refrictis regulae, qua maximam ejus paraemin usu aborberet. Sed an minores qui cum Curatoribus suis res egerunt, etiam restitui possunt 3 Enimvero non tam facile priclum unturi .eli,quoniam hac causa,

qui cum illis agendum quid habent, saepes lenturgere, ut tibi Curatores petant, ne facile per restitutionem. quod est adium, rescindatur l. 7. g. 2. h. t. eademque ratione negantur habere legitimam personam standi in iudicio, l. a. C. de his, qui legit.per . sanae in I ιae non hab. Si tamen laesi fuerint, causa cognita, restitutio dece nitur, Lult. de Restitui. α habent electionein

adou scentes, utrum adversiis tutorem agere velint actione tutelae, an restitutonein petere adversias eum, cum qu negotium est gestum, L ult. C. Si tui. vel curiat. interven. idque licet a tutore suum conloqui possint, ni eo f. rit. C:eterum. quia rellitiatio in savorem aetatis introdixina eii, sequitur. eam A LllS extra minores

pri idesse non debere, t ne quidem parentibus ipsorum, Et g. 4. h. t. Proinde licet filiosumilias minori non negetur hoc beneficium, diligenter tamen animadvertendum est. ne in Patrem utilitas redundet, ut exponitur in d. g. . utique si jussu Patris contraxerit; nam si absque

patris voluntate contra venit aut alienaverit, adluic resti tuetur. l. 27. in pr. eod. Quod si pecuniam mutuo sumserit jumi patris.ne tum quidem Omnino restituitur, in II. g. 4. licet interesse videatur filii, ne conveniendo patrem ipse peculio exuatur; sed verius S sortius est, quod patris longe magis intersit, d. g. . Sane Pater heres filii Delus, ex iisdem causis restitui potest,ex quibus ipse filius potuisset, d. l. r. s. p. Multo magis, si quis minorem annis XXV. secerit procuratorem suum, cavere dcbet Praetor, ne captum in eo

quod gessi, restitu it; si quidem ejus beneficiitii ii 'tis ad mandantem pertineret, ae l. U. unde si ut fi quis alium defenderit absentem sue mandato, quia tunc ipsemet ultro se rebus alienis in-rrit. eoque advorsiis dominum negotii non h erctuctionem de eo, quod male gessit, restitutio illi concedatur l.s . in Ir. . de Procurat. atque inde t tua porro defricitur, minorem annis es. licet Procurator recte detur, modo sit major annis X VII. g. s. Inst. Bib. ex eares manum. non lici iwn tamen valere pro defensore, di s/. ne

judicium per restit titionis effugium dein fiat elu ibrium. Sed ii inus expeditum est. an c fideiunsoribus minorum rest tutio prosit 3 Prodesse, va-t Nee litis consortibus, nisi in causis individuis.

rii textus loquuntur, t σ.F. de Procurat. tu. δε Aequir. hered. l. 7. Io . de Excepi. Non pro desse, videtur velle l. a. C. de Fidejug. min. l. V. inpr. h. t. Sed hie quidem textus ita loquitur, ut de conciliatione parum sit laborandum: Si

evmscirem minorem, inquit ICt.. EF ei Mem non haberem. tu fide jusserispro eo, non es aqvum si deis ori in necem meam Iubveniri; certe nihil

tum foret iniquius. Nempe, si in hoc intercesserit, ut si minor aetatis beneficio uteretur, ipse lueret; nam fidejus Ibr simpliciter datu, sine eo respuetii per relli tutionem minoris etiam liberatu Lsι. instri de Procvrat. I b. de Aequis. hereae L 2. g. ι. .se Admin. Tut. ratio vult.ut sublata primcipali ol,ligatione, tollatur Saccetam a. Multo magis liberatur fidelusibi , si dolus creditoris intervenerit, ae L a. quo casu ne mandator quidem tenebitur, qui alioqui difficilius liberatur, cum velut stator adfirmator fuerit. d. l. V. Pr. Aliter Bachov. Comm. ad τα πρῶτα tit de Mis

6. Denique. CONTRA QUOS detur restitutio, sitis per se patet. vi deIicet adversiis eos, qui cum minoribus contraxerunt, eos ve circumvenerunt, atque heredes illorum; quibus tamen ipsis vicissim integra causa praestanda est. ne dum minor smina recuperat,ipu damno mulctemur. l. 2q. f. q. h. r. cujus rei exemplum est in l. r. C. de transact. tibi cuin minGr adversiis transactionem esset restitutus, adversurio redditur I actio, quam prius intentaverat; Cui rei non obstat id, quod in L 27. h. t. habetur. minore adversus tu torem restituto, quem tutelae iudicio convellerat, non restitui contrarium Tutelae judicium tutori: NumTutela est generale judici uin,habetis multa capita; Proinde, si pupillus, quod ad unum caput attinet, sit restitutus, ideo tutor in aliis tutelae articulis non est restimendus; at in eodem capitulo jus suunt procul ducto habebit integrum. Emptor autem, qui rem a minore & a majore emit, restituto minore, potest etiam ab altero pretium repetere partemque rei alteram ipsi restituere, si

velit; habet enim eleetionem, I . . g. r. h. Si res individua sit, tum necessario re alteri prodest

aut nocet restitutio, L nu. C. Si in comm. ear caus teriam, adversiis tertium postessorem rei, sit per qua laesus est, restitutio non extenditur, LN M. ι. de minor. nisi tertius ille sciens, mino rem esse laesiuia, rem acquis vcrit, aeg. i. aut minor aliter

indemnis haberi nequeat, L L s. g. ult. tum ter

O. P. S. E. I. re E. Tu. s. s. q. Ir.

SEARCH

MENU NAVIGATION