Historia Jemanae, e codice manuscripto arabico, cui titulus est Bugyah almustafid fi ahbär madinah Zabid concinnata; quam praem. de libri auct. et argum., nec non de antiquitatibus Jemanensibus historicis disputatione; adj. indice geographico ... ed.

31쪽

24 patere scriptorem ab imperiis reMm eorumque

rebus gestis non raro ad res minoris momenti SE ConvertiSSe, easque uberrima, ne dicam iusto uberiore, oratione Persecutum esse, haud scio an, qua ratione historiam se tractaturum esse in prae- satione dixerat, eam reVera parum Observarit.

Exponit enim p. l. sine o. i. saciam OL I olinis 1l u Non studui et rerum et Verborum nimiam ubertatem cum mihi sit consilium, reges

et imperatores ejus Zebidi a primis initiis

ad meum usque tempus TecenSere. n Atque ne quid omittamus, hoc etiam est animadvertendum, scriptorem libris illis, quorum auctores enumeravimus, non nisi in antiquiore historia scribem da usum fuisse; nam disertis verbis ait, de dynastis Benu Thaher ante se neminem ScripsiSSE, Semet ipsum Vero, quae narra erit, R PraeceΡ-toribus fido dignissimis accepisse, iisque additamenta adiecisse p. l. l. 7 inse. . Quod permultis accidere solet historiarum

scriptoribus, ut quo propius ad suam accedant aetatem, eo accuratius et copiosius singulas qua que res gestas eXponant '), id nostro quoque evenit, qui, ubi Propius suum tempus attingit, eo usque processit, ut Singulos annorum menSes, singulos mensium dies Perseqtiens, quae quoVis die secta sint, suse narret, idque, ut fit, quoniaam temporis proxime praeterlapsi persectiorem quisque habere solet cognitionem, a nosti O etiam

'in et v. e. Livium, cuius decas speianda iam multo uberius singulas res exponit, multoque major est, quam prima eaque ubertas Continuo augetur. Disitiroo by Corale

32쪽

- 25 erat ospectandum. Itaque in ultima libri Parte regnum dynastarum Benu Thaher describit atque eius quidem descriptio praecipua fuit auctori causa totius libri componendi, quod ipse indicat: p. 1, 1. 28.

Manifestum est eX recenSione earum rerum,

de quibus auctor codicis nostri egit, nihil ab eo dictum esse de statu tractus Jemanensis ante Isiamismum. Fieri autem solet, ut, qui hanc posteriorem Iemanae historiam cognoscat, scire etiam Cupiat, quae prior fuerit huius provinciae conditio, ut ordine a primordio usque ad finem demanae res tamquam legentis oculis subiiciantur. Quare consilium cepimus, historiam, quam dicunt, anteislamiticum, paucis enarrBre, quamquam vidsebimus postea veram certamque eiusmodi ante Muhammedem historiam non exsistere. Sed priusquam ad hanc rem accedamus, breviter chorographiam huius terrae adumbrabimus, Praesertim cum libello indicem geographicum subiungemus , ad quem intelligendum opus sit, ut de singulis terrae regionibus antea dictum sit. In iis autem recensendis elar. Ni bulirium ut ducem certissimum, potissimum S cuti sumus. S. 6.

De snibus et conditione Iemanae.

Omnis ea provincia, quae nomine Arabiae felicis appellatur, ad occidentem tangit sinum

33쪽

Arabicum, ad meridiom Oceanum, ad orient in ProVinciam Hadi ramulit, ad septentrionem H diasum. Scriptores Graeci, Eratosthenes, Stral D, Ptolemaeus primi universam Arabiam tribus contineri partibus dicebant, Pins nominarunt: ΑPubiam petraeam, dosertam, solicem. Haec partitio deinde ad nos quoque pervenit, merito, neCne dubitaro licet. Admodum vero ab his scriptoribus discrepant gentes Orientales, ut pote quRe eam tantum Arabiae partem, quam hodie uiali-Cemia appellamus, Arabum esse contendant, reliquam terram, quam nos Arabibus adscribimus, aut Aegnitiacis aut Syriacis finibus annumstrandum esse existiment. Quapropter Orientales terram rabum nomine peninsulae insigniebant f odi quoniam, quaecumque extra Ultimos sinus Arabici Persicique si os sita erant, ad Arabiam eis non videbantur pertinere. Unive sum hunc tractum quatuor constare partibus

aiebant, quae sunt, ΑΓ arain, ad sinum Persicum, Oman, in parte australi et orientali, demana, in parte australi et occidentali, atque Hedjag a septentriOno Jemanae ad sinum Arabicum sita . Arabia selix ab Arabibus nominabatur, cuius nominis origo ab id iis aliter traditur.

In codice nostro tres asseruntur Causae, quare Pro

'vinciae huic ea appellatio propria fuerit. Nonnullos dicit contendere Cachthanum, h. Athamisah. Iempn h. Τsabit h. Ismail h. Ibrahim ei te

rae nomen indidisse, eodem modo quo urbes multae a viris praeclaris nomen habuerint; qui

34쪽

Genesi memoratur, nec ne, non additur. Arbitrari autom alios, significationem Vocabuli in t causam suisse, quare Iemana, quoniam terra sit beata, divitiisque redundans, nomen aCCeperit.

Alios denique inde vocis originem petere, quod Jemana a dextra Caabae parte sita sit; propriam enim vocabuli significationem esse u partem dexteramn. Quarum equidem sententiarum postremam prae reliquis probandam censuerim, ea caUSa Commotus, quod Syria ab iisdem Ar bibus nomine Scham, i. e. pars sinistra insignitur, quippe a sinistra Casiae parte sita. Vox Jemana apud veteres usurpata fuit et sensu ampliori et strictiori; etenim eum tota illa provincia, Cuius fines nuperrime circumscripsimus, tum pars tantum eius provinciae appellatur Iemana, quae quidem res cum nonnullos s gerit, non nihil negotii interdum quibusdam facesseTe Visa est, eoque magis nobis fuit annotam da ' ). - demana, sensu ampliori accepta, ubit,sa natura in duas distributa est partes, quarum altera montibus altis abundat, et hanc ob causam

nomen Diibal d accepit, altera, ad sinum

Arabicum sita, pro rei natura plana et inlaecun

insignita est, cluam vocem Buschingius docet a natura regionis desumtam esse, atque terram inferiorem, mare attingentem significare. ') CL cod. p. 2, 8 a. s.' ) CL Biisclaing Erdhcsclarethung, Asicn TOm. X. p.

35쪽

- re

Auctor codicis nostri et ipse hujus bipartilae divisionis mentionem iniicit, dicens, Iemanam continere partem inferiorem Et superiorem ). Haec provincia tantum abest, ut tota uni

imperatori sit subiecta, ut singulis partibus singuli praesint reguli, immo ut in uno eodem e tractu non raro complures Schelchi, s. principes) quorum alter alteri numquam paret, reperianthu'. Idque in singulis provinciae partibus

iam recensendis, semper animadVertemuS. Maxima Iemanae pars est Iemana Sensu angustiore posita, cui Imamus Sanaae habitans, imperat. Pertinent ad eam plurimae et Tehama et Diibalis partes hoc modo, ut fines ejus sint Versus septentrionem provincia Haschid u Behil

pars Dii balis) ad meridiem Belad Aden, ad

orientem provinciae Joana, Hataramaut si Chau-Ian, ad occidentem sinus Arabicus. Vergit enim provincia a Babel Mandelo in longitudinem qu draginta octo milliarium Versus Septentrionem, latitudo vero viginti milliaria non excedit. Flumina eius terrae maximam quidem partem exigua sunt, cum plurima in montium iugis orta, nisi multo pluvia tumeant, non fluant, sed Vel tum parvum tantummodo spatium Peragrantes arena hauriantur. Ρauci tantummodo fluvii imveniuntur, qui arenam superantes cursum a Dii bale in Tehamam indeque in sinum Arabicum continuant, in quibus numerandi sunt Wadi Ke-bir, Wadi Zebid, Wadi Μectan, Wadi Rama, Wadi Schan, alii. omnes scilicet fiuvii nomina'ὶ Cod. p. 2. l. 4. a. f. ''ὶ CL Niebuhrii descriptio Arabiae p. 639.

36쪽

audiunt, quae Vox proprie vallem ad suuLum sitam, significat.

Diximus supra, Iemanam, sensu Strictiori positam, Imamo esse subiectam. Imamus seu ) pr prie antistes SaCrorum appellatur, et quoniam regis Iemanensis munus est atque mos, ut in ceremoniis in precibus observandis incoi s praeeat squemadmodum inter omnes Μuhammedicae religionis gentes dignitas regia cum ossicio sacerdotali coniuncta eratJ propterea dominus hujus etiam tractus Mami titi

tum sibi assumpsit. 'ue Initia imperii Mamici incidunt in tempora Chali satus Almostadhii Abbasidae. Quamquam Ιmami satis magna utuntur P testate, regiae tamen maiestatis speciem prae se non serunt, sed communem potius hominum consuetudinem in plerisque sequuntur. Etenim non solum, quemadmodum ObserVavimus, pro P pulo preces publicas peragunt, ipsique concionem sacram habent, sed aegrotos etiam visitant, sun rum seretra ad sepulcra sequuntur, ibique pr ces fundunt, eodem cum Arasibus vestitu utentes. Omnes, qui exstitere Imami, ut viri docili sortesque celebrantur, sed prae reliquis

Indicat autem regiam eorum dignitatem id tantum, quod tribus equitum millibus stipati sunt. Omnium Imamorum primus fuisse dicitur Jahja

I CL Nieb. I. I. Voyage de l' Arabie haure e p. 129, p. 213, 214.

Diuiligerii Corale

37쪽

Abii Thalob. ' - Imami demanenses Vero BPPellantur Chalisa quoque et Emirolmuminin. Qui porro Imamo parent, amplectuntur illi maximam partem fidem Istamiticam, sed in duas rursus sectas sunt divisi: nam alii sectae Surini sunt addicti, alii Zeidi. Imamus hodie regnans est enumero Zeiditarum. ' Solum huius regionis frugibus cuiuscunque generis abundat. Frumentum si in Tuhama, et in Dii bale invenitur, arboribus Di giferis nonnullae Dii balis partes praecipue ex eulunt, equi nobilissimi passim exsistunt. Tel amavero a Diibale fertilitate longe superatiir, Pu tim quod maris oram attingit, partim quod si viis eget. Duo montes prae aliis excelsi sunt, Sabber prope urbem Taag, et Sumara inter Mechader et Ierim situs. Sex provinciae in Tohama sitae pertinent

ad Jemanam, in Dii bale viginti quatuor, quas

paucis recensere animus est.

Ad Tehamam pertinent: l) Moccha, a sinu Arabico, pagis Belad Adon, Bolad Ibn Aklan et Oesab MassaΙ circumscripta.

CL Hamaheri specim. calal. p. 214. 'ὶ De sectis Sunnitarum et Zelaitarum cs. Niebutir I. I. . P. 1 2 . praeterea vide p. 183. et quae infra disput tabimus. Diuitiam by Cooste

38쪽

315 Hodeida, paululum septentrionem Versus respiciens. Φ Loheia, versus septentrionem pagum MuΑris ii respiciens. Ad Djibalem pertinent: 1. Sanlian inter pagos Hamdan, Dei ban, Chai lati, Belladanos ot Ηoime sita. Cal ut linius tractus est Sanaa, urbs Celebratissima,

charebelanes Clausa. 3. Rodda, tangit versus septentrionem Chai lan, Veraus Orientem Janam, et prae aliis frumenti copia gaudet. 4. Mechareb eΙ Αnes, inter Sanaam, Beladanes et Ierim sita. 5. Oestuma, a pagis Beladanes, Rema, Oesabet Mechareb et Anes circumscripta. 6. Jerim septentrionem versus Mechareb et Anes respicit. T. Μechader, a meridie tractus Ierim. 8. Jemen ala, a meridie Mechader. 9. Kataba, ab oriente et meridie Iemen ala.

13. Uddein, ab occidente Iemen ala. 14. oesab et Ala, confinis Zebido. 15. Κusma Κusumma, ab oriente Bellet Aihi. 16. Diebi, a septentrione Κusmae, quae ambae coniunctim Mima vocantin .

39쪽

nis, a meridie IIo schi. 19. Hei me et Assat, inter Harrag, Hei me et ala et Belladan s. 20. Hei me et Ala , inter Sanlian, Heime et a sal, Harrag et Kauhaban. 21. Tulla, inter Kauhaban, Hamdan et Amran.

22. Hamdar, inter Kauhaban, Sanhan, Roddam, Hasel id u Behit, Amran et Τullam. 23. Amran, pars provinciae Haschid u Behil. . 24. Cliamir, itidem in provincia Haschid uBokil sita.

En conspectum eorum tractuum, qui Imamo erant subditi. Sunt quidem inter hos, qui a proprio regnentur Scheicho; sed Scheichum hunc vicarium Imami, quem n Dolam i dicunt, in te ram recipere eique domicilium praebere coegerunt, ita ut nequaquam sui juris putandus sit. Quae Vero jam sequuntur regiones, hae a ditio-one Imami plane immunes suique iuris sunt. Belad Aden, inferiorem Jemanae partem occupantes Oceanum attingunt. Exponam detractu in indice geogr. , quem Vid. ΚavLaban, in medio Imami regno in limite Τehamae sita. Imperator hujus tractus ab ipso

Μuhammede se oriundum esse gloriatur, et antea multas Imami urbes sibi aliquando arrogavit. Hodie vero, cum imperium ejus aliquantum imminutum sit, titulo Imami abiecto, Sajjid dominus tantum nominatur ' .n De titulis Mahum viae NictuM I. l. p. 11. sqq.

40쪽

septentrione ditionis Imuini, et ab oriente pagi Abuari sch. Satis magna est haec provincia, in qua multi regnant Scholchi, alter ab altero non

pendens. Omnes autem Imamo non Sunt Subditi, eXceptis regulis Haindutii et Amratii, de quibus antea diximus. Ceteri foedere coniuncti sunt, ut, cui rei singuli pares non Sint, eam Coniunctim perficeret valeant, ut Mamo scilicet resistant, si quando eos invadendi consilium ceperit. Niobulirius quatuordecim Schelchos, in hac provincia regnantes recenset. Haschid a1 Bohil duorum fratrum nomen suisse narratur, qui Provinciae hoc nometi indiderint, cuius rei historiam narrat Nieb. p. 260.

Abu Ariscli, pagus Tehamae a septentrione: Lohoiae. De hoc agemus in indice geogr. . Pagus intor uarisch et IIcdjaZ, nomino C rens, Schelchis immunibus subditus. No- , Ster eum Bita nominat. Chaulati, in media via inter Sanaam et Me T cum, ab occidente Saadae.. Sahan, regio montana inter Haschid u Bokil Hediaet. Caput eius fuit Saada, de qua vido indic. geogr. Nedieran, de qua in indice agemus. Κachian in itinere Nedierano Meccam ducenti, trium dierum spatio a Nedjerano remota. Djos, inter dedieranum et Hadhramaut,

orro, inter Haschid u Behil et magnum illudesertum inter demanam et Oman sita, maximam Partem plana et arenosa, quamquam frumento non destituta atquct equis et camelis ex cliens.

Regio Dios in tres rursus partes est divisa, xum singulae singulis obediunt Schelchis. i