장음표시 사용
111쪽
R DANIEL. COM C. 8 robstringitur; una cum iis omnibus PP. Societatis , qui illum quaquaversum divulgarunt. Nulla enim non dicam Italiae , sed & aliarum dissitarum regionum urbs suit , ad quam ille non pervenerit . Romae. Venetiis, & Lucae praecipue , xxx. solidorum statuto pretio, ab iis vendebatur. Cumque putidis mendaciis nullam haberi fidem vidissent, hoc alterum, ceu dignum patella operculum, missis syngraphis, adjunxerunt: La Ritratianione δ scrina conuna penna un H flempratae abbonda di qualebe fri κ.αο, o di qualebe fale; per alrro δ un eapo d' opera. Proh iniqui ac maligni laudatores I ecquisnam nisi malus & insanus Opus magnum appellare potest finti dum cadaver, rabiem undique , ac venenum spirans, & vel ipsas fame pressas corniculas suffocans
atque procul ejiciens At cessit quidem hominibu
istis res ex sententia , quum ea aetate quam plurimos lacerent, in qua poenae abrogatae videntur, quae
ab utroque iure, Pontificio nimirum ac Caesareo, ad inversus libellorum famosorum auctores, atque divul
gatores sancitae sunt a . Quod etsi ferri in aliis aliquo modo possit , in religiosis tamen homini.
hus, qui caeteris caritatem &dilectionem prosequen-
state quadam solutum, ae definitum, in quo eum ad pubi eam canendam palinodiam teneri, pluribus allatis rationibus, atque aris gumentis, demonstratur. Ex his ea nos legimus . ex pag qq.n IV. quae ad rem nostram sacere, & quidem recte, videbantur. Poterit hine lector perpendere, atque secum ipse considerare, quantum potiori iure ad canendam palinodiam obstringatur auctor infamis in Continam seriptionis . Ut Sermonis V. L. Sectani indignitatem quivis habeat per speetam , Io: Lamii adeat Menippeam 1., sub n mine Μ. ΤΘmoisontis Londini editam A. Μ DCC xxxv m. aduersus
immobor litterarum , bo rumque artium csores.
cc A Canonico iure excommunicatione maiori C. qui alterius I p. Ir. a Civili autem eapitali sententia L. -. c. de famosis Libellis Hesmodi eri in ea vandicatur.
112쪽
8a' COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. do, exemplo praeire debent , res non serenda videis tur. Ne quid tamen silentio obvolvere videamur, quod infamiam minuere, a Palinodiae au tore san.ctissimae Societati Jesa inlatam possit, placet adjicereram praeposteri facinoris conscium factum supremum Praesidem Societatis vehementer indoluisse , damno ingenti perpenso, quod Societati desperati quidam inferebant. Ingemuisse etiam quam plures sanctissimos hujusce Coetus viros memoriae proditum est. Ex quibus multi sperabant brevi cinicae scriptionis auctorem poenas daturum . At frustra. Nusquam enim iste, quod tamen erat ipsis facillimum, repe.riri potuit . Impunes etiam evaserunt iis omnes utique notissimi, qui non modo eam Palinodiam ubique sparserunt , sed etiam denuo imprimendam
curarunt, ut infra observabimus. At vero Concinae famae consultum volens Benedictus XIV. Palinodiam
illam solemni decreto configi jussit, die xvri. Junii ejusdem A. MDccxLI v. a . Multi inde auctores
Concinae erant, ut se omni ope tueretur: accusatorum
ca) Feria 4. dio im Iu ii I 44. Sacra Congregatio Emmenti L era ReavereudVr. DD. s. R. E. Caraeuatium tu tota Republiea christiana contra Haereticam pravrtatem Generalium Inquisitorum habita in Coa- ventu S. Μaraae Iustra Minerυam, de mandato Sanctjssmi D. N. B nedicti Papae XIV. praesenti decreto prohibet . aamnat iati libellum famosum , nonuntia folia impressa , quorum titulus: Ritrat laetione G. Hae ει Me fotia sic pro ειλta , damnata Sae. eadem Congregatio ae maudaxo, Μι supra, vetat, ne quis, eus eumque sis flatus . cond/ιι-ιs, audeat retio modo oe sub qtiocum Me praetextu imprimere, veι immimi facere, neque ι recta apiad se retinere, . tegere vatiar, sed ipsis ordinarias Deorum, aut faret eae praυιtatis Inquoi. roribus statiau, eum effectu ιradere, is coinguare teneatur sub ρα-nis in indico ιιbrariam probibitσrtim contentia Paullus Ant. Capellonus S Romae, & Universalis Inquisitionis Notarius.
113쪽
P. DANIEL. CONCIM. 83ealumnias & improbitatem , praesertim suae existi.
mationis ac famae periculo, redargueret. Sane omnes, qui intimius Concinam non noverant, eum jure gentium usurum , seque a tanto discrimine acerri.
me vindicaturum putabant. Rei , de qua Concina cogitaverat nunquam , fidem conciliare aliquam videbatur quaedam inscriptio typis Romae, atque Venetiis evulgata hisce e Ypressa verbis: Ritranaetione eo. retia curiosa che puo fervire di supplemento alla morale pratica de Gefuiti. Cum vero in timore multa fingantur impunius, omnia credantur facilius , si malae ac scedatae conscientiae praecipue ratio aliqua habeatur, eo factum , ut inscriptio temere vulgata Iesiuitas mirum in modum perterre secerit. Versante simul hinc eorum animum ira metuque Pontificem eo: orarunt, ut Concinam , quem id moliri falso cogitabant, a proposito removeret. Pontifex, pro.
scripta palinodia , satis Concinae nomini consultum arbitratus, mandavit Carracciolo, Sedis Apostolicae ad Veneram Rempublicam Nuncio , ut suo nomina Concinae quamlibet adversus Pallaodiam interdice. ret responsionem, addens: BIemni decreto fatis eius famae esse eon Ilum , ct non esse eur tot iniuris sollicitus sir eas enim cunctas in f suscipere . Tranquillo laetoque animo auditis sanctissimi Hierarchae iussionibus, epistolam illico ad ipsum dedit,
cujus sere haec erat summa : se videlicer nunquam
de responsione famoso libello facienda , mutioque minus eo sub titulo cogitasse: sbi quidem proprii nominis rationem, quamvis ea quidem negligenda haud G minus an iquam esse , at nimis infelicem atque'
miserum se iudicaturum,s eas nondum Christiana pa-
114쪽
84 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT.
xientia iniurias perferre didicisset, quae fui personam unice spectabant. Quod vero ipse Ponti ex illata pro bra in se melix fuseipere , id summae ipsius dignari
ni, qua se indignum agnoscit, rorum adscribere. Quods, concludebat, nullum aliud mihi obυerfaretur ante oculos Evangelieae humilitaris exemplum , hoe solum tanti Pontificis mihi animum abunde faceret ad quaselibet iniurias tonsantissime tolerandas. Hac Concina epistola summopere gavisus Pontifex, data ad ipsum pariter epistola: animi eius moderationem rarum humilitatis obedientiae exemplum appellare non dubitavit ; atque gratias quam maximas Deo agendas dixit, quem tot egregiorum animi sensuum, quihus Concinae affluebat epistola, noverat auctorem a). Iesu ita: securi hoc modo Concinam in sui de se sionem nihil scripturam, proculcato utroque decreto , damnatissimam Palinodiam rursuς praelo subje.
cerunt,ia quod abjectissimi & vilissimi animi est,
hominis famam dissipare perrexerunt, crius manus tot praeceptis devinxerant. Palinodiam illam vulgavit ubique P. Fanuccius, Jesultarum audacissimus alii vero ex eadem Societate scriptores Bentii apologiam prosecuti confidentissime sunt, ut libelli demonstrant, quos modo recensebo.
115쪽
RDANIEL. CONCIN. 8sC A P. XIX. De eaeteris libellis a PP. Turani , Curti , Poli , aliisque Soc. I. in Bentii defensonem vulgatis. ANno a Palinodiae editione insequenti P. Dominicus Maria Turanius opusculum edidit Venetiis furtivis typis, cujus hic est titulus '.Iudicium cui iam Viri Theologiae Pros ad amicum Confessoremmonialium. Contra auctoris voluntatem iudicium hoc lucem vidisse Sanυitalis , Zaccharia aliique scri pse re. At Turanius, quem ingemuisse etiam socii ejus dicunt, nullum doloris praebuit argumentum, unde ipsi , aliisque haberetur fides . At vero utcumque acciderit res, illud minime incertum: Iesu itas, cum hoc iudicium secundas aures nancisci vidissent, iterum Lucae commisisse praelo, tribus aliis adjectis ea de re opusculis, quae, enormi vocabulorum ab usu, editor hoc titulo insignivit: R. P. Danieli Concinae duarum epistolarum Theologico-moralium au Iori opuscula haec quatuor vere aurea Eusebius Philalethes D. D. D. Horum omnium opusculorum specimina
praebet Patu Exius in Epistola ad Amicum a , potiquem nos etiam de iisdem breviter nonnulla dicemus; neque enim licuit ad manus habere cunctas hasce damnatissimas scriptiones . Granius itaque, ut Beu xii adsertum a censura vindicet, ita sacris novi Instrumenti litteris, sacramentis, liturgiis, sanctorumque virorum exem plis abutitur, ut vere eundem Batavus Ephemeridographus cinicum Theologum appellaverit.
116쪽
86 COMMEM T. DE VIT. ET SCRIPT. Beniis deinde nonnihil irascitur a quod barbaro' vocabulo subimpudicus usus sir, praetermissis vocibus Latinorum boni .eυι, id est subobseaenus,subturpis ec. Quapropter inquit b : barbaries reprebendi poterite fusus vero a nullo eortato viro re ferio bomine reprehendi poterit. Denique post aliquarum rerum examen nibit nουi, vel absurdi in Beniti dissertatione contineri censet e si illa styli excipiatur inelegantia. Quare ad judices studio partium
vacuos se convertens concludit d): videant nunc a
qui iudices, an miser hie scriptor Rentius) ob istud
quaesitum meruerit contra se excitare tantum o tam
publicum incendium. Pauca nunc de tribus aliis ejusdem furiaris libellis. Primum epistola quaedam est ad Episcopum quendam, qui causam turbarum sciscitatum fuisse confingitur, quae ex Concinae epistolis exortae sunt . Secundum animadversiones quasdam complectitur superactis apotheolis Uen. Servi Dei Simonis de RoEas, qui infirmos curaturus mulierum mam. milias aliquando tetigerat. In tertio denique quaerit auctor: an aliquid noυi Celabsurdi reperiatur in quadam particula dissertationis P. Bentii P Cujus post diligens examen ita respondet se . nec noυi aliquid, nec ab didi eontinet, nis forte contra grammaticam οῦ vocabis iam quippe subimpudicus non in nitur apud boni aevi scriptores latinos. uapropter in P. Bengi δερ- ponente dari im mundo actus subimpudicos , reprebendi quidem poteris barbaries υocabuli, non vero fe us
117쪽
P. DANIEL. CONCIN. 87 doctrina . Atque hi omnes scriptores licet consilia tegere conati sint,a evera tamen ipsis erat pro positum Bentii doctrinam tutari , & inique omnino eam fuisse Romae notatam ostendere. Qua vindiciarum ratione Romanos iudices non tantum re rum Theologi earum inscitia laborasse, dum Beutium damnarunt, sed & vim vocabuli subobscaenus ignorasse, atque adeo contra leges Grammaticorum pec casse praeclare somniarunt . Credet autem fortasse
quispiam istos Aristarchos styli barbariem in Ben-3io reprehendentes, suas illas paginas, innumeris cero te faedisque erroribus constupraras, Terentis & Plausi salibus condi i sse, ac Tullianae eloquentiae flosculis exornasse. Atqui fragmenta quae adtulimus fatis superque suadent: eos usos esse stylo Gothica
barbarie insuscato , ac merito omnino istos aureorum opusculorum auctores inter deteriores serreae alatis scriptores sere numerandos . Horum omnium
quos hactenus nominavimus, Bentii apologistarum audaciam vicit P. Ioseph Poli. Jesulta Bergomensis. Hic , quod nemo antea ex instituto fuerat ausus, probare aggressus est eandem Bentii doctrinam aD. Thoma Aquinate suisse propugnatam, atque cla rissime traditam . En libelli clanculum editi prae. clara inscriptio: Dotirina di S. Tommas propina a D consederaetione dei fani , a sinceri amatori delia verita , acetoechὸ plano formare un retro givdietis sopra ιa prima tertera feriria δει P. Daniele Concinac tro iι P. Bernardino Benzi, autore delia DissertaΣio. ne fura i Cais riserυati nel veneto Patriarcator Haec dicit Dominus: facite judicium &jultitiam & liberate vi oppressum de manu calumniatoris.I 22.
118쪽
88 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. Inter caetera paradoxa, illud nec parvum nec leve est , quo turpissime comminiscitur non aliud inter D. Thomae ac Bentii doctrinam discrimen interce. dere , nisi quod Beurius severius ac rigidius prae D. Thoma Aquinate opinatus sit; damnando videlicet, ut veniales noxas actus illos, vellicare genas& mammillas tangere monialium , quos S. Doctor ut actiones mere indifferentes habuerit, et quibus Ben
rium rigor istam potius, quam benignae doctrinae adsertorem habendum esse concludit a . Ultimi de nique opusculi in Bentii apologiam editi auctor est P. Franciscus Curam, qui primam Concinae epistolam quingentis & septem annotationibus italicis desaedatam vulgavit cum hac epigraphe : Epistola prima Theologico moralis ad Illin. re Reυω. N. Nadυemus librum inscriptum Dissertatio &c. Ediaeio.
ne quarta, correxta ed accrescivia cou aliune annota.
xioni . Annotationes illae latuis nigrisque salibus sunt refertissimae : quos tamen ceu Iuvenalis sales,& Horatianas argutias propinare credidit illepidus iocator. Convicia & probra non desunt, queis non tantum Concina, quam ordo Praedicatorum discedipitur. At quod magis mirere, Moniti auctor testatur annotationes halicas solatii caussa fuisse con, scriptas ac postmodum editas, quum ad cujusdam equitis manus pervenissent. Ita benignioris doctrinae vindices recreandi animi ergo facillime Apostolicae Sed is decreta proculcant , & proborum conterunt nomen, non utique sine scandalo atque admi ratione hominum haereticorum.
119쪽
C A P. XX. Bernordini Bentii Apologi yis responder P. or Vin.
centius PatuZZius O. P. Recensetur etiam Opus hactenus ineditum Caroli Ant. Dona donis, Episcopi Sebenicensis, adversus eandem P. Bentii doctrinam.
REeensitis hactenus Libellis nemo unus re
pondere cogitasset , nisi Potius putidam doctrinam D. Thomae Aquinati impudentissime tribuisset. Suadebat silentium cum ipsa levitas opusiculorum, tum Romanorum PP. decretum, quo quae cumque scriptiones sive jam editae, sive edendae in Bentii defensionem damnabantur. Polli tamen in Angelicum Doctorem irreverentia multis stimulos addidit ad tam enormem calumniam dispungendam. Quoniam igitur Concina, tum elucubrationibus de faenore componendis intentus, in id operam locare non poterat suam, hoc idem perfecit P. Joannes Vincentius Paruαxius, non tam multorum adinhortationibus, quam sui praecipue in Doctorem An. gelicum religione excitatus. Apologetico in hoc opere Polium caeterosque tam nervose, ac solide exagitavit , tamque praeclare Angelici Doctoris vindicias egit, ut Theologis hominibus ne dubitationis quidem umbram reliquisse visus sit . Eximia haec lucubratio a Patunxio conscripta Anno
MDccxLV. propter nonnulla, quae intercessere, nonni
120쪽
s o COMMENT. DE UIT. ET SCRIPT.della dolirina delι' Angelico Dottor S. Tommas f pra r Articulo quarto della questione II 4. a. a. Quoniam vero in hujus clarissimi viri mentionem Deope numero incurram , Uic me locus admonere viis
detur , ut quae mihi de eius virtutibus , ac editis libris cognita sunt, silentio minime praeteream. Hic Veronae, furn morum hominum altricis, natus primo hujusce saeculi anno, aetatis suae xv II. Ordinis Praed. Institutum amplexus est . Humanarum divinarumque rerum professor adlectus rivulos do. Et rinarum, quibus pro eleganti ingenio pectus compleverat, viginti & amplius annos uberrime essu.dit. Quo tempore iugi contentione dogmata Ecclesiae Catholicae adversus heterodoxorum hominum deliramenta defendere nunquam destitit & castiorem ethicen a Casuiliarum commentis adserere. Plures edidit libros omni doctrina refert Isimos, queis clarissimum nomen & famam indeptus est, ut non
semel proinde a Viris Principibus ad publica Gymnasia invitatus sit. Nemo vel leviter eruditus operis celebritatem ignorat, quod De futuro impiorum simru inscriptum ell, in quo adversus Dei ilas, nuperos Origenitias, Socinianos , aliosque Novatores Ecclesiae Catholicae doctrinam de poenarum in serni veritate , qualitate , atque aeternitate adseruit atque illustravit. duod tanto fuit exceptum plausu Eruditorum , ut ab iis etiam laudes extorserit, qui Dominicanae Familiae scriptores saepissime reprehendunt, perraro laudant. Ea est egregiorum operum vis atque species. Ad hujus deinde argumenti absol
tam tradiationem celeberrimam dissertationem conscripsit, Henrichetto Virginio Nauis, Albae Pompeiae Epi