Dionysii Sandelli Patavini De Danielis Concinae vita et scriptis Commentarius ..

71쪽

- P. DANIEL CONCIN. 4rtione mira successu in animis multorum sententiae commutatio. Qui illi Historiae ineptis titulis adversati fuerant, in m mmuni bonorum gaudio & ipsi per epistolas Concinae gratulati sunt, & perhonorifiea Romani Pontificis, aliorumque suffragia retulerunt. Atqui in tanta acclamatione multorum hominum , PP. Societatis eam primo Historiam flocci facere, & typographi infortunium deplorare visi sunt; crescente autem in dies illius celebritate debacchari ac furere, eam a nullius nominis auoctore compositam, Societatis Iesu hoste insensis limo, scribillatore nefario, atque bipedum scelestissimo clamitantes. Ubi haec levis tantum mentis homines occupare viderunt, solidiora remedia, pari tamen exitu , adhibuerunt, uti suo loco dicemus. Tantam vero jam , ut modo innuebam , de Concinae doctrina opinionem imbiberat Benedictus XIV. ut dignum se , dignum Pontifice facinus meditatus Concinam in partem vocare voluerit. Quo enim grave corruptae ethices magistris vulnus infligeret, plura una simul placita Calaistarum damnare sibi in animum induxit. Cumque ex Probabili sini Historia optime novisset quam foret Concina in illo. rum lectione exercitatus, Cardinali Pasionaeo in mandatis dedit, ut sui propositum Concinae aperiret a , eumque suo nomine urgeret ad propositionum

sillogem conficiendam , quae morum integritati noxiae viderentur. Concina , summi Sacerdotis mandato accepto, trium mensium spatio impositam provinciam explevit, ultra quam forte aut Ponti sexoptaret, aut opus esse Videretur. Nam ccxxvI. proinpositiones ex Casu illarum libris excerptas, ad Pas

72쪽

42 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. sonaeum misit, Pontifici sapientissimo exhibendas.

Ego autem licet Concinae zelum atque indultriam impense laudem, hac tamen in re consilio ejus non parum detraxerim. Enim vero ignorare non poterat, Cardinalis Beliugae aliorumque edoctus exemplo , nimiam judicandam fore eam propositionum ieriem , quam aut damnari, aut examinari etiam posset. Certe P. Io: Uincentius Paluxetius, qui acutius rem viderat, Concinae erat auctor , ut denas tantum, Vel quindenas ex praecipuis seligeret: fieri enim hac, via facilius posse, ut res optatum exi- Ium haberet, quem ex tam ingenti numero desperare omnino licebat. Ac revera res ita cessit. Mole obruti judices, ac aliis etiam negotiis pertra. Elandis, discutiendisque impliciti, ne unam quidem, quod ego noverim , propositionem ad trutinam re invocarunt, Pontifice etiam gravissimis de caussis alio avocato. Ita nimia illa collectione in alterum secuturum Pontificem dilata est praeclari facinoris gloria, quod summe laudari poterat, si peractum fuisset. Nunquam tamen destitit Concina hortari Pontificem, ad id, quod antea intenderat, perficiendum ; abs se collectas propositiones ipsi in memoriam revocando sa). Quod si id, quod optabat tam

vehementer, minime eli assecutus, effecit tamen lucubrationibus suis, ut propositiones nonnullae admodum perniciosae Apostolico mucrone configerentur. CAP.

ca In Commentario praecipue Eneyelicae eluci. Pontificis adversus

uturam, in quo pag. via I. Epistolae nuncupatoriae BenedιHum XIV. se alloquitur: Τνιginta Iura CCC. Proposio tonea, quar, caerante pia memoria cardinati Belluga, Λαεισυιopi H Ipaniarum proscriben63Iupremo tuo iudicis Dbjeceriant, dueeur.eque ahae atiunde ad te tuam e Pectant censuram , qua a chras lauarae gia exterminemur.

73쪽

R DANIEL. CON IN. 43C A P. XIII.

Coneἰnianas lucubrationes de paupertate Monachorum per fingit P. Gundi λus Carrat lini O. P., cuius Opus Romae dissum vix proscriptionem essugit. Habitae Congregationis h; soria enarrarur.

ANtequam rerum, quae Probabili i m Rigoris

mi Historiam consecutae sunt, narrationem exordiar, prosequar hoc loci, quae Disciplime Apostolico. monasticae caussa contigerunt; n chronologicum ordinem , ultra quam licet , videar negligere. Itaque P. Gundi salvus Carrartinus, cujus supra meminimus, exarcebat o jam animo in Concinam ob duplicem commentarium , ubi nihil se illa arroganti epistola , de qua jam diximus profecisse comperuit,

sed illum contra animosorem factum Disciplinam Apostolico monasticam vulgasse, vehementer exarsit: eumque parum praesidii in Gllantis Vindiciis agno.sceret , utrumque Concinae librum satis spisso volumine, fele & amaritudine exundanti, excepito Ergo conquisitis undique subsidiis , & quam plurimis in sui societatem facillime pertractis, trium sere an norum labore opus consarcinavir, atque edidit cum hac epigraphe : Vita Claustralis a Christo Serυatore exemplo , atque hortatu inducta, ab Apostolis more comis probata , er a SS. Patriarchis toto orbr propagata, ae dissu , variis dissertationibus illustrata. Opus eriri o- h; Orico - Theologicum iπ ι res partes tributum, in quarum ahera agitur de Voro paupertatis adversus

74쪽

44 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. stolico. Monasticae. 4. Veronae MDccXLIII. e X typographia Seminarii apud Augustinum Carat tonium. Quo caussae suae uberius praesidium quaereret Carratistinus, suum opus inscripsit P. Aloysio Mariae Lucino, S. Ossicii tune in Urbe Generali Commissario, ac postea S.R.E. Cardinati. Nec frustrat indiguit enim admodum cum Lucini, tum aliorum patrocinio, ad

vitandam , quam vix effugit , libri sui proscriptio. nem , ut in Historia Congregationis, hujus ejusdem

operis caussa habitae, dicemus. Carratrinus ergo, uvlongiorem operam in Conciniani libri consutatione posuerat, sic fusiori calamo rem versavit, L majora etiam paradoxa contexuit. Negat in primis, elaustrales omnes sive voto, sive praecepto exabonorum communitati esse devinctos. Peculium nore modo ab iustam caussam ex praesa torum dispensa.

tione licitum interdum esse , sed pro virili etiam hujus usum viguisse in illo Hierosolymitano Collegio, a D. Luca descripto in actibus Apostolicis cap. II.& IV., evincere studet. Millies in toto opere repetit, nullum e Patriarchis Religiosorum ordinum, nullum Concilium, nullumque Pontificem moderatum peculium interdixisse unquam , aut persectam rerum communitatem praecepisse. Ex quibus aliis. que plura consectari a Concina deduxit quae a mona. 1tica professione omnimode abhorrent. Ingenio autem Carrat tinus Millanre pra erocior amarissime, inclementer adversarium excipit, atque inflatis buccis multiplices injurias,& debacchationes intorquet ; ejusque consilia perverse ubique interpreratur.

Tanta tamen erat etiam tum apud suos Concinae probitatis, doctrinaeque fama, ut Carrattinus ipse insigni

75쪽

P. DAMI EI. CONCIN. 43encomio sui oblitus ipsum extulerit sa). Talis enim vir fuit Concina, ut ne vituperare quidem eum inimici ejus possent, quin simul laudarent. Quamquam

vero ignoret nemo injuste omnino Concinam a Milan-re, atque Carrattino praecipue tam atrociter exceptum fuisse; quam tamen enormiter horum debacchationibus plurimi,praesertim Jesultae abusi sint, dici vix potest.

Arbitrati nanque se impune lacerare hominem posse, atque hilares in maledicendo homini socios ex eadem Familia esse nactos, aspera cuncta, atque di u indigna sine faenore ab iisdem mutuarunt , ut famam hominis confidentius, ae tutius dissiparent. Hos inter excelluit P. Iacobus Sanυitalis , qui hanc viam mire dilexit , uti non uno in loco observabimus. Evulgato igitur a Carrartino opere, quod in coelum usque quidam efferebant, Concinae responsione opus esse visum est. Quam, accedente docti Lsimorum virorum impulsu, celerrime adornavit cum hoc titulo: Defensio Decretorum Concilii Tridentinire Apostolicarum Constitutionum Ecclesiae Romanae iuca a paupertatis monasticie adυemus duos libros in. fcriptos, Vita Claustralis,& Vindiciar Regularium. Librum hunc statim ad Card. Passonaeum milit , adjecta censura novem proposiuionum ex Vita Claustrali excerptarum ex quibus aliisque hanc proscriptione dignam fore demonstrabat. Passionaeus , recum Benediolo XIV. communicata, Carrattini librum ad

cana , an ipse a veto abscesserit hae in eaussa , ex dieeudis satis elate constabit.

76쪽

46 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. ad sacram Indicis detulit Congregationem . DeIectus est censor Vitae Claustralis homo quidam Augustinianus, Sacrarii Apostolici Praefectus, qui in peculii abusu educatus , Carratrini se praebuit

acerrimum desenserem. Accedebant hujus voluntati monachi sane non pauci , quorum gravissima caussa agebatur. At auctore Passionaeo qui negotium studio

partium pertractari cognoverat, alter censor delectus est P.Aloysius Maria a Turre, Procurator Geneta monachorum Cassinensium , vir laudatissimus. Hic tres menses accurato facto examine , Carratrini librum proscribendum esse nervola scriptione demonstravi Tanto in discrimine Carraitini fautores diu noctuque laborarunt, unde tam infaustum ictum, atque O mea averterent. Inter hos Sc auctoritate & amicitiis eminebat Lucinus, Carrattini moecenas, qui illius Congregationis Consultorum monachorum suffragio fretus, longa oratione adversus Concinae librum disseruit,

multa addendo, quam auctor aut cogitasset unquam,. aut vellet . Hac ratione ea die Carratrinus proscriptionem effugit, quam erat plurimorum judicio subiturusia Quo interim Lucinus suffragii P. Aloysii a

Turre eluderet vim, atque ab hac ambage sese extricaret, Sacrarii Apostolici Praefecti votum in medium adduxit. Ita rebus in ancipiti constitutis tertium censorem delegerunt PP. Congregationis, Cardinalem videlicet Befutium, cujus insignis erat opinio morum atque litterarum. Hoc temnore rid L mas Augustinus Ricebinius, caetera Concinae amicus, scriptionem eiusdem Congregationis Patribus obtulit,. in qua, Disciplinam Apostolico monasticam exaggerata

oratione perstrinxit. Tandem Besetius post plures in

77쪽

Ρ. DAN iEL. CONCIN. 47 Carrati niani libri discussione consumtos menses satis sibi coram Patribus videri disit, si Carrattinus senas eris sui propositiones castigaret; nondum enim privati peculii erat oblitus, quo anteriori anno ,

dum inter monachos ageret, fuerat usus. Carratinus

de insperato exitu gestiens, Letusque epistolam edidit in vulgus, cujus haec est inscriptio r Di laEEHPHTIRH quarumdam operis Vita Claustralis propo .stionum , ab auctore eiusdem operis ad amicum scripta, I per modum appendicis operi adnexa ς Veronae ex ordinis coenobio apud Martyrem Anastasiam idibus

Novembris MDccxLI v. In hac epistola Carrattinus plerasque propositiones emendavit, quas ingenti strepitu verborum & mirabili iactatione defenderat. At aestu priori, ac furore nescio quo, iterum abreptus, re finxit denuo, quae in Concinam inclementer intorserat . Atque hoc modo proseriptionem sui operis Carrariiuus, tantorum hominum patrocinio adjutus, effugit; ac in Concinam non solum acriter debacchatus est, sed abusus etiam clementia Patrum , ea in epistola , contra ac horum sententia

foret, se gessit quasi victor,&suarum adsertionum

contexit desormitatem, nec plerasque ita correxit, atque emendavit, quemadmodum a PP. petebatur.

Caeterum erant quamplures, qui illius libri proscriptionem omnino vellent, atque inter istos Padsonaeus,

quo inscio Congregatio est habita H. Monachi deinde, praeteriti haud obliti discriminis , veritique ne Concina quid gravius quamquam nescio an aliquid solidius Disciplina P postolieo- monastica scribi possit) aggrederetur, a supremis judicibus, ne ultra

78쪽

quid demum aut Carratrino reponeret , aut vulga ret, impetrarunt. Silentii praeceptum sibi a supremo ordinis Praed. Praesule indicti eo, quo par erat, O sequio Concina excepit: indoluit tamen vehemenister ab iis, quos verae germanaeque paupertatis tutores agnoscebat, nullo suo in libro deprehenso vitio, sed contradicentium tantum habita ratione , sibi silentium imponi, atque aditum obstrui ad sui vindicia evulgandas. Caeterum ne quid damni caussae accederet, a Pontifice deinceps suae elucubrationis edenda: sacultatem assecutus est, ut suo loco dicemus.

C A P. XIV. De primis Iacob. Sanui talis, Meolai Ghesu, Francisi

Ant. Zachariae re aliorumJesultarum in Hi storiam Probabilitat cir Rigoris mi mollitionibus , δε-que Vincentii mriae Dinellii re Danielis Concinae in istos responsis.

Uamquam P P.Societatis, uti iam diximus, Proba bili i & Rigori i Historiam initio aspernari

viderentur, aegerrime tamen serebant adeo

avide ab Italis aliisque populis exceptam, ac laudam 'am fuisse. Clericos primum permultos, aliosque ii-hi devinctissimos ab illius lectione avocare conati sunt tam indigna in Concinam evomentes, ac si esset actum de libris Calvini, Lutheri, aliorumque majorum gentium Haereticorum. Inde pium , doctumque Fel triae Sacerdotem, Ridolphium agnomine, ab illius latio. donandae consilio abi terruerunt quemadmodum

ex epistola cujusdam sacerdotis, Ridolphii nomine ad

79쪽

R DANIEL. CONC. 49 Simonem Oechium, honestissimum typographum , scripta clare dignoscitur sa). Erat tamen major Hi, storiae illius dignitas ac pondus, quam ut inanibus vocibus, aut multiplici injecto terrore ejus praestantia labefactari, atque extingui posset. Quae eum P P. Societatis optime nossent, non diu disterendam judicarunt operis impugnationem , quae sibi tanto. pere displicebat. Primus in hanc Historiam stylum acuit P. Jacobus Sanvitatis , qui malo sane consilio sese certamini immiscere voluit, cui ea aetate sustinendo erat omnium infirmissimus. Post varia incassum tentata , ut Venetiis quenda in libellum edere posset nam ejus socii . infirmitatis hominis apprime gnari id impediverant Lucae tandem eum

decem circiter soliis comprehensum A. MDccxLI v. in

vulgus edidit, ita inscriptum: Gius caαione di pi

de hujusce libri pretio ipse disseram; cum plurimi

jam scriptores meridiana luce clatius monstraverint tum libelli hujusce senis ineptias, tum caeterorum

ο) . . . ouando υede it P. Coueῖna lo preto a riseritis in mio nome , e sipuisti arati ele is S g. Ridolfi , iι quale oema ramineiato , anetieria ιnsurato nella eraduetisne in iatino aelia Storia det Probxbili imo per Uo deua Germania, e flato na' 'assari giorni eost et ιο a seis n. . deria da questi due Gesulti con mille minaceie; einechὰ it ρο-ν --, Me si tro a in poca buona fortuna , ba δευuro promettere dr noua et orarsi neu pera introresa. Tanto esto mi ha tammesso di far -- tendere aι P. Concina, da eui ilia da qMalebe tempo ta faeιιta di tradiar re ta detra Storia. Felire li 26. Giuino I744. Qitae cum ita sint. mirum videtur, neminem e Domini eana Famil a hactenus id oneris sulcepisse. Oeeurrit tamen ipse Coneina hisce impedimeri. tis, suae Historiae compendio consteio , atque praemisso Tomo II. Apparatur ad chrisianam Tleologiam . Caeterum huiulce versionis opinio occupaverat ea aetate plurimos, quorum alii brevi proditu.

ram, alii factam vulgarunt ἔ veluti avetor Elegiae , quam edidimus , in laudem Huldem Historiae.

80쪽

IO COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. quos deinde adversus Concinam scripsit. Certe ubique ratiocinatur adeo frigide, jejune atque insulse, ut non dicam ullam eruditionem acumenve , sed nec sensum quidem communem habuisse videatur.

Quare Probabilis arum causa minime bona hujus patroni inscitia deterior est facta: quidquid contra dictitaverit P. Franciscus Antonius Zaccharias,

qui miserrimos Sanviralis libros sua illa in ria Historia ubique praedicat & extollit. Quanquam

porro plerique Sanviralis summopere miserarentur ejusque exactam aetatem in erratorum tantorum partem vocarent, stylum tamen ejus sere omnes damnarunt, quo Concinam est insectatus, summam.

que in invidiam adducere conatus est mutuando

ab aliis scriptoribus quidquid malignitatis, atque

invidiae nancisci potuit . In Sanυitatim sermonem edidit P. Vincentius Maria Dinellius O. P., elegi co carmine compositum , & prolixis enarrationibus illustratum, atque ita inscriptum : De uerelis Probabilissarum ad Danielem Concinam. 4. Veronae vere Lucce) MDCcxia v. In quo sermone Dineuius eleganter & solide Concinianae Historiae praestantiam celebrat,& Sanvitalis libelli patefacit insulsitatem, atque mendacia . Sanυitalis scripsit alterum libellum cui titulum indidit: Guerela della Gius caetione, in quo cum ipsi incumberet Dinellio respondere, totus

fuit in Concinae fama dissipanda, injurias & mendacia recoquendo, quae Millante & Carrartinus suis rore perciti in eumdem Concinam evomuerant. Diisnellius illico fecundum Sermonem in eumdem vulgavit ;Concina vero sui apologiam texuit cum hoc titulo: Osse aetioni critiche-morali in dis a delia Mo-