장음표시 사용
91쪽
rum facta atque Mituta ignota fiant Z SIM. Non a Te ego historiam exquiro ; novimus eam ct nos ; Illud a Te exispecto ut doceas, Romanos nulla Fortunae ope ad tantam
pervenisse potentiam , ct claritudinem . FORT. Et baec
notior res est, quam ut sermonem meum requirat . SIM.
Ego vero ita impero . FORT. Quandoquidem imperas ,
temperabimus domino. Mecum , age Simo , omnia Reipublicae Romanae tempora cursim memoria repete , di itatim ab ipsis cunabulis pavebit , consilium di arma , non Fortunam tan tum imperium constituisse . Uide, ut jam inde ab eo , quum incondita turba essent Romani, non connubia solum , queis ad propagandam stirpem unice indigebant , a vicinis per vim , ct dolum Paraverint, sed egregio ac singulari consilio vicinos ipssis in Civitatem cooptarint , ιihique ab ipsis hostibus novas vires addiderint. Mox ut ferocientem plebem,militarique licentia effraenem religi ne injecta quod maximum secietatis vinculum est
compresserint ; atque hoc Pacto non Deorum tantum metuentes effecerint , verum etiam , quod Civitatis quam- maxime intererat, fractis eo terrore animis , Regi ac magistratibus obsequentes . Inde nosti quam opportune ad arma revocati sint, ut ne longa pace desidiae ac inertiae assuescerent, vicinisque tandem praedae essent . ut vero posthaec optimae Civitatis sermam assecuti sint, in suos quemque ordines distributis civibus , censuque , reqvammaxime salutari , instituto , utque egregio temperamento coniunxerint leges , S arma. SIM. Recte quidem; nam haec haud aliquis aeque callet, ac ego. FORT Ergo caetera brevius prosequar. Ab optima hac politia , veluti a firmis, & ingentibus fundamentis tota , quanta fuit,
Romanorum respublica excitata est. Etenim post compositas domi res . in id consilium totis viribus Romani Reges incubuere, ut imperium Propagarent . Itaque Latinos conterminam ac Validam gentem , qua dolo, qua a
92쪽
.7xmis oppreMre: quos postea milutae gyaros impertio lashorum omnium Φcios , unperii vero ac gloriae Voluerunt omnino expertes esse . His a P. Volscique paullo post adjecti, ut assidua militia pugnare simul si vincere R manus assuesceret . MOX Regiam potestatem ob unius intemperantiam pertaesi 4 libertatem optima Eeminas u proprio sanguine , durissimus idem , ac optimus viroruin filiorum eaede sancivit . En Dbi veluti peri transenna gentis Romanae primordia . Ubinam casus , Obsecro, ac. Fortunae locum su spicaris itasse, Simo , cum nonnulla rast dolo , omnia vero consilio ac virtute Prope divina conoisteta es cemis Z iSIM. Propemodum tibi amntiret; verum ipsorum Romanorum testimonio atque aut horitate moveor, ne ictfaciam . FORT. Quidnam hoc erit tandem y SIM.,Ηoci nemper cur Romanorum non Reges tantummodo ἔ sectplerique risterioribus temporibus Duces prudentissim, ae Ereissimi viri , tibi potius gessori mimorum claris Memacceptam referre voluerunt, quam Virtuti Z Equitiem iaab hac , non vero a te gerendarum rerum eventus Pendere credidis m, nunquam profecto tam praeclaram laudem a se abalienassent, tibique prorsus immerenti tradidissient, neque aras , & templa posuissent tibi longe prius, quam Menti , ae Virtuti. FORT. Quandoquidem te pene docilem sermoni meo praebere incipis , piaculum formalleuius rei causam non inclicare . SIM. Profer eam igitur , FORI Rudis adhuc tunc temporis ac plane agrestis ex Albanis Latinisque agris colledius Populus Romanus erat, proindeque, ut ignavissimus quisque , superstitionibus quam maxime studebat . Hanc Populi sui stupiditatem Ancus ille , ct Servius, caeterique deinceps Reges , Ducesque oppido cognoscentes , e re sua esse arhitrati
sunt eam adaugere , vanisque permationibus eorum errorem exagerare . Itaque caccae, ignotaeque potentiae nomen in medium adduxerunt, cui pleraque referrent, seque otia K eidem' Disitigoo by Corale
93쪽
ia 4 eidem gratissimos, atque acceptissimox vulgaverunt, ut hoc pacto maxima eos admiratione sui populares prosequerentur , quum a Dea .cui summam humanarum rerum
potestatem tribuebant, diligi Reges, Ducesque sitos co 'icerent , cuius ope finitimos Populos facillime in suam
ditionem redigerent . Virtutis vero nomea inane tunc mimi apud barbaram gentem, quae ultra corporis firmi.
ratem, ac lacertorum vires nullam Praeterea virtutem
agnosceret . Atque ideo , nonnisi Graecorum sapientia in ui hem illapsa, Virtutis templum excitatum est, ejusque nometa inmaescere tandem vulgo coepit Romanis . SI M. Vide quam liberaliter tecum agam , iam hoc non ulteriux inquiram i insani etenim efflat nimis aspere cuiusque rei mi Ionem ata te exquirere, quae me beatum multo post effectura es quam ter ad caetera Romanorum te ra , transgredere. FORT. Perspicua vero iunt haec, at
que in vulgari notitia posita : ideo dicam, quasi ad Epho ros is Post adeptam libertatem incredibile dictu est quanta imperii gloriaeque cupido Romanox invaserit . Nedum
Principet Civitatix sea Milissimust , atque egent illiinullquisque mirifico laudum ac potentiae desiderio flagrabat LRempublicam privatae rei siuae anteponebant, laboreg Ω- lare , a orem , inediam tolerare , vulneribus Occurre-το , mortem pro patria obire gloriossim ducebant. Quam animorum magnitudinem communicati post ingentia ce tamina pIebi etiam honores , di promiscua connubia mi Tum in modum confirmarunt. Nec Patres , qui ingeni ae sapientia Pollantea Reipublicae connaletiant , negaeo runt prudentissimis consiliis Populi alacritatem incend m . Ideo prout quisque de Republica meritu fuerat, mulitaria atque urbana dona , laudationes, imaginex, nas , statuaque instisuerunt ψ virtutis indicta , & claritudinis apud possetos documenta. Praeterea quicquid ubiqu Terrarum optimum erat in suam civitatem accire sestina
verunt, ut quam sedem Orbis imperio parabant, oinimi
94쪽
uteretur, qua militiae, qua domi, instinutis . Quam rem, ut praeteream integras nationes in civitatem propter vir tutem, aut loci opportunitatem acceptas, sumserunt a ma a Samnitibus, quorum clisciplinam , di sortHuclauem magnis saepe cladibus experti fuerant et Leges a Graecia, quam tunc temporis sapientia excellere intelligebant sInsignia magistratus , ac Religionum pertractationem ab Hetruscis habuerunt 3 denique non unquam super hia Romanis obstitit , quin aliena instituta ascisceωrent, modo ea em conspicerent Reipub. opportuna . Militiam vero, quam egregiis Iegibus, quamque mirabili discipIina composuerint, nulli obscurum est. AEtatem mi litarem certis terminis inclusertant, ut adolescentes tem. pestivo labore, di periculis prudentiores ac sortiores es.sicerentur r utque rursum emeriti senes peractis stipendiis, ocio aeque agris Praeteritae vitae molestiam solarentur . imulque iuventuti ostentui essent, ut liberalioris vitae spe
militiam alacres tolerarent. Civibus, ct mciis, quod herclς Plurimum intersui non externo,ac mercenaria milite, bella EXercebant ἔ eoque armaturae genere uti sunt, quod lon-
optimum inhi, vel ad propuliandum vulnus , vel ad Inserendum . Adhaec accedebat, praecipua Romani in, litis laus, ut ordinem constantissime servaret, Ducisque imperio dicto citius obtemperaret. Severa quinetiam in locum deserentes animadversio , a severior in eos , qui . contra imperium in hostem de massent , carissimo suine ad retinendam disci inam lancita. Quid memorem an fugitivos , captivosque ignominiam , ut nec cives nec
vivi crederentur Z SI M. Quorsum haec obsecro Z FORT.
Eccere suavis es Simo . Non tu me Romani impetii cam
fame indicavi, ut nosceres , quibus animis , atque institutiS ea gens processerit ad terrarum imperium. SI M. Audivi haec quidem et at quid addes praeterea ῖ FORT. Quid addam Z Inspice tu ipse, ct considerar Nulli, ianctior Κ a leges
95쪽
leges invenies, prudentiorem Senatum , Peritiores Duces, contantiorem , majorisque animi Populum , seraeclariotarem , ac meliorem iuuentutis institutionem . Iidem ipsi prope Per octingentos annos vix ter ab armis recesshrunt. atque is ipsum brevibus intervallis . ut Prope nemo R mae natus sit, quis eum belli apparatus nastentem exceperint, yuerum accenderint, adolescentem armorum medulatione ad praelium paraverint. Ita accidit, ut rerum bellucarum peritia , Patriae gloriaeq; studium Per manus trad rentur , atque maior in dies glisceret summorum virorum aemulatio , quum egregia ibrtiaque facta illustriora quot Me siuppeterent. His artibus , quum caeteris Populis m liores , ac sortiores Romani evasissent, aequissimum, at, que adeo necessarium fuerat, ut eorum imperium esset in deteriores , atque ignaviores Q Immo , Vide quo Progrediar , si ad Romanae Reipublicae exemplum gens aliqua , cui nonnullae vires, & Romanus adesset animus, his linsis temporibus institueretur; mihi prope necessarium vi- . detur, eam in reliquas aliquando, gentes imperio potituram fore. SI M. Istuc ego, ut quidem modo se res h hent , nescio an ita eventurum essEt. Quod vero ad Romanos attineti, jam ego conclamassem : at id ne faciam , praeclariissimus philosophus in causa est, cui te satis acere est necesse . FORT. Audiamus quid iste narret. SIM. Hic. nullus omnino duhitat Romanorum Fortunam prae Virtute Ponere ς & te assirmat, abiecta rota is
cilisque dissectis , in Capitolio constitisse . FORT. Jam
vero ut vides renatae mihi sunt Pennae , rotamque ... ω-
SIM. Non hic erat iocandi locus . Audi reIiqua . Et prinsecto, si verum amamus', quo pacto ei respondemus , Metellum, Paullum. , Syllam , Pompeium ., caeteraque
' Plutarchus de Fortuna Romanorum.
96쪽
felicia nomina obiicientiῖ Anseres, arcis haud dubie servatrices, vada Tyberina,Lupam, & hujusinocti Z Viden', o generosa, non amplius Simonis somnia,ut vocas , sed gravissimum philosophum tibi refellendum esse Θ FORT. Ergo eadem retractabimus p SIM. Necesse est. FORT. Quid Z non id tibi in mentem quandoque venit, non philosophum ibi, sed oratorem ab illo agi Θ Et cum alibi serio philosophatur, sibi ipsi respondere t Graecum praeterea hominem Romanorum gloriae pro viribus obtrectare, ut Alexandrum popularem suum extollat Z SI M. Linque haec, rem ipsam explode , FORΤ. Strictim vero hoc attingam . Nec enim aut de Lupa , aut de Marte , ct ejusinodi naeniis verbum a me unum audies . SI M. Cur autem y FOR. Quid me vis fabulas, ct commenta confutare Z Nisi forte , aut Lupam credis. Romulo ubera praebuisse , aut Martem cum Rhea congressum . SIM. Et isthaec missa faciamus . Reliqua ingredere . FORT. Nil hercle tam durum atque incredibile est , quod dicendo molliri, ct verisimile fieri non possit. Prosceto quid tam a temeritate , casuque alienum , quam prudentia , quam sertitudo, quam disciplina 8 Uerumtamen quum earum opera in me transferenda vir eloquentissimus susceperit , pene equidem transtulit. Sane cum ab istius ingeniosissima oratione discesseris , teque ad Romanam historiam, ab ipsOmet masnam partem conmiptam , contuleris , ecquid sertuitum in Romuli virtute , in Numae sapientia , ecquid in civili prudentia Servii, aliorumque Regum ictitudine suspicarist Percurre, ac diligenter excute quae sequuntur znil, per Iovem , nisi miram hominis eloquentiam deprehendes . Nam quod Macedonicus, optimam filiorum indolem nainis , egregie eos educavit, quod optimis prae-
.ceptis ad Rempublicam domi militiaeque capessendam instituit, ita ut praeclari Cives , di fiortissimi Imperatores evaserint, num Fortunae aliquid ideo tribuendum y Quid Pompeius t Si ejus expeditiones, siummo consilio , si r
97쪽
usma virtute, incredibili celeritate, rebusque omnibus o mortune provisis, consectas , ad examen revocaveris I si aenus hostium , si Qxcenta alia perpenderis; nil ecastorminus, quam casum , quam me cogitabis . Nec Sylla cuicquam Ertunae debebit, si statum Civatatis, si narrantis ima partium studia , si Ducum experIentiam , veteranum exercitum / audaciam, ct PerIculorum contem-
tum mediteris . Nam profiecto gravem doctumque virum raudere debuit Nicopolim meretriculam nulla de causa in medium adducere . De Scauro quid datam . Cur , quaein Q mireris, avitam nobilitatem PIus Paternis Eruibus
in magno ΑΕmilii animo valuisse i Inspice paullulum hominis intentum , constantiam, animi celsitudinem , caeriterassiue artes, quibus egregie floruit, Porro non m tuitum tibi videtur, quod Consul, quod Imperator ev serit. Quod vero Lucio Paulo, quem virum Dii immo tales , quibus moribus, 'ua frugalitate omnibus a
peratoriis artibus instructissimo, Persei ignavia pro Fo tuna obiecta est, quam brevissime dicam , isnavos , α
sortes non Fortuna, sed natura, sed institutione fieri . Non autem pomam quin exclamem , quum de Caesaris virtute video vel uno Verbo addubitatum suisse. Etenim si quem virum decuit non modo extra Fortunae aream , sed extra omnium ImPeratorum comparatIonem , Prae
te talia dicentem serat λ FORT. Ego te quae dixi in eam velim partem accipere, ut credas, Prudentiam , Leges, Institutionem , Fortitudinem , Arma Romanis Impertum peperim. Caeterum, si quaedam aliquando non hum2no consilio , sed Natura rerum ita comparante evenere , uuae opportunitatem aliquam rei hene gerendae in se continerent , pro certo habe, Vix ea parva quaedam admini cula ad eorum magnitudinem fium, atque ipsia haec aa- Diqitiam by Corale
98쪽
luerint nee ne, parum sane ad rei flammam pertinuisse . Sicuti nec offeci M vides tot classhs mari absiamtas , tot exercitus Ducesque a Gallis , Samnitibus, Poenis deletos. urbem captam , crebras Civium , Sociorum, Italiae coniurationes , atque eias generiS, quae plurima occurrunt
in Romanis historiis . Quare desine velle per Deos, Simo , Populo , qui tot Rculis de gloria α Imperio cum
omnibus gentibus Erlusime dimicavit, propter anserum clangorem , di fabellas nescio quas, tantum decus per summam iniustitiam avellere . Sed potius, si quid habes , ulterius Percontare et jam enim haec acta res est. SIM. Et si nonnulla adhuc supersunt, taedio tamen adducor, ut ab
istis Terrae seu dominis , seu Iatronibus discedam libentisi sime. Exordire jam Quid moliris i Eia vero indi.
gnum facinust FORT. Ne verere , remitte paullulum capillos . SI M. Remittami Parum hercle abluit, quin avolaret , venefica ; Ideone amice inter nos agi volebas ,
ut me negligentem emeres e Semper ego quorsum tandem ista tua comitas euaderet pertimui, perfida. At nunc ambabus manibus teneam, nodoque praeterea constringam : per Jovem hinc nisi me mortuo non effugieg. FOR. Nimis hostiliter mecum agis. SI M. Nimis hostiliter, pesssmal At hoc age. Deprome nobis causas, queis imperia ruunt, quando originem elocuta es . FORΤ. Quis huic fastidio par esse possit Z Ideo ego abire conata sum , ne tam insiuisis quaestionibuet clive rex. Nam istarurn rerum causae ita perspicuae sunt, ut omnis eas mediocri prudentia Uir , percursas animo, & propemodum decantataS habere debeat. SIM. At ego eas ignoro. FORT. Quem ergo te magis biennum, magisque fungum di am Z Nonne perspicis ita ortus, interitusque causas coniunctas in extremo esse , us unae Iterix succedant , utque dilap. sis , quae imperium pepererunt , subeant necessario , quae evertant Z Sicuti occidente sole, qui diem effecerat, ROR continuo Mundum occupat . SIM. Tu vero Praest, gla-
99쪽
giatrix , mentem itar mihi hebetasti dolis tuis, ut quid verum , &'falsium interiit jam nequeam perspicere . Quare iscletur tibi, hoc ita esse et non confiteberis saltem , illud te essicere , ut nulla unquam Respublica aeternum Perduret, scd necessario concidat, atque in novam , & diversam tii restat f FORT. Obsequar importunitati tuae , di quasi iunus e mphistis istis, tibi de obscuris Jcilicet rebus res. pondebo . SI M. At in pauca confier . FORΤ. Ne mone v praecipua haec quidem mihi est cura ; nam tecum diutius morari sane non Possum . . Vestrarum rerum Omnium ea natura est , ut postquam per gradus ad summum cacumen adscenderint, optimumque in suo genere locum tenuerim, quum , quo ultra pro grediantur , non habeant , necem sit, Propter insita rebus aeternamque motionem, eas retrolabi, & paullatim ad sua initia reverti. Iccirco quum RespubIica , vel Regnum aliquod ad optimum ac rectissimum regimen , suinmamque, Pro suis caPtu , Potentiam pervenerit, deficiente in quem transtat meliore statu , necessario in dete rius labitur , brevique quandoque tempore plurium se culorum opera destruit. Atque ideo Medici, lac mini optime sese habere, Persectaque prorsius valetudine frui periculosum esse autumant, ne repente invertatur corPO-ris habitus, celerique nimium motu in contrarium seratur . SI M. Quid tu mihi Medicos infarcis y Non ego te quam brevissime respondere iussi 8 FORT. Ac propterea , quae longe uberiore oratione indigerent , quam levissime attiri . SIM. Pergis scelesta , me quasi puerum Iudifi- earn i Quasi aliquid de re ipsa dixeris, nec potius nescio quia extra rem eIocuta sis. FORT. Quo isthoe pa-ῖ SIM. Etenim si naturae rerum consentaneum est , ut Regna , & Respublicae certis periodis augescant, atque decrescant, cur, obsecro, tam diversis temporibus alia perdurant , alia ruunt 8 Et quaedam vix ad mmmuimmerserimis quum repente deficiunt, quaedam vero bene
100쪽
8a diu in optimo statu permanent . quaedam autem Emme
in imo iacent, nec unquam caput attollunt. Hoc nempetu, hellissima, iubes, non necessitas Illa , quam modo tam serio praetendebas . FORT. Dic age, o generose , rui fit, ut hic homo brevius , ille vero longius vivat ZIM. Scilicet dubium est, hoc vel a corporis constitutione Pendere, vel a victus, totiusque vitae ratione FORT. Atque iisdem de causis accidere tibi videbitur , ut hic diutius bona firmaque utatur valetudine, di iuvenilem
alacritatem ultra iuventutis tempora retineat, utque
tra ille Ocyus, quam per aetatem , senescat , ct citius ctiam intereat. SIM. Ita porro . FORT. Si quis vero nur . ruam bene valeat, num aliunde, quam ab his ipsis cau-s rationes requiris i SI M. Inde profecto . FORT. Rerum- Publicarum , atque Imperiorum eadem omnino sors esto sapientissime Simo; nam aut bene a principio constituta
sunt, easdemque artes, quibus olim ordinata suerant , retinent: & tunc fine dubio , nisi vis quaedam maior Oin primat ., quod & homini commune est , diuturna , ac longaeva erunt. Aut imprudenter ab initio instituta fuerunt ἱ vel a veteri institutione , quae hona &. prudens erat, recesserunt, & tunc brevis aevi ea esis necessum est. De iis vero gentibus, quae nunquam aliis dominatae sunt, si bene rem tecum ipse reputaveris, invenies, illud eius rei causam mim quod nec virtute, nec armis. . caeteris
unquam suere meliores. Omnes autem Respublicae, ut cumque sese habeant, citius, ocyus ruere debent , prointer perpetuam rerum vicissitudinem et nam , veluti homines , alternis etiam temporibus vivunt Regna , atque Respublicae , nec procul abest ab unius ortu, alterius interitus . Nam Virtus nunquam per' etuo in eadem regio
ne manet, sed modo per has , modo per illas gentes ne agrat ἔ ct si uti imperia adventu excitat suo , ita proste