장음표시 사용
161쪽
piissimos Maiores nostros credamus Euangelij-ritate caruisse, qui certe Euangelij synceritatem ab ijs docti sunt, quibus Luterus ne matulam quident porrigere dignus sit. Porro quam bellii Germanis Euangelium Luterus attulerit, suo nunquam praeia stando damno Germania iampridem experta est Habuissent hic Germani pr sertim principes,iustita simam excandeseendi causam, quod non dubitaret ille superiorum temporum optimos & integerrimos principes tam intoleranda proscindere contumelia,quod Euangeli, fuerint expertes. Nam si id verum est,omnes Maiores illorum idololatrae pc manserunt quo quid possit dici contumeliosu, Erant tum temporis no nauci,qui ut Luteri dφgmatata latius disseminarent, tua concionandi ' cra passim gratis offerrent. Typographi quoque Luter norum lucubrationes suis impensis polite & emendate admodum, porro Catholicorum maligne &deprauatissime,alienis'; sumptibuς excudebant Ita breui magnos hobuit progrestus Luteri doctrina: qua factum est,ut mortales passim insanire iuuaret. Hoc anno,ut paulo superius diximus, Pontifica tum inijt Adrianuς natione Batauus, Carolim Hispanijs viees tum gerens,virtute ac fama Cardinalibus Romae,non facie,notus. Is e tenuibus parentibus Vltraiecti natus,Louani, sindendo latum profecera ut inter Theologoς Lovanienses facile dea inceps primus haberetur: eaq; de causa & quod singulari morum grauitate esset, in praeceptorem C roli V.assumptus,ac in Hispaniam profectus,ibique Episcopus & Cardinalis creatus, Caroliq; absentis postea ibidem vices praeclare admodum gerens, in summum pontificem magna Cardinalium consen sone est sublimatusireteato pristino nomine.Nam
162쪽
, IN ORBA GESTARUM: toec antea Hadrianus Florentius dicebatur. Eo de anno a Caesarianis capta & direpta est Genua,Liguris urbs insignis& opuleta.Inde accidi Vt Adrianus pontifex,cum ex Hispanijs eo appulisset, ' ς nulla afflictoru eiu iu laetitia sit exceptus. Adrianu, ri em magnis precibus populi Romani & cohortatione senatus Roma eo anno felici nauigatio e deuect est. Cum aut cognouis et Rhodii a Turcaru ducetiet: millibus acerrime oppugnari,volebat quidem ferre ope,sed pecunis inopia retardabat inq; Rhodi esses mi destituti auxilio,cum aliquot meses Vrbe for- p L, a, tissime defendistent,& multa Turcaru millia strauissent,iadem certa pactio e urbe atq; insulam barbaro
hosti dedideri qui ea cosiiij ingetis & perdissicilis
' belli occasione audactet susceperat, cp Christianos reges intestinis occupatos bellis didicisset. Magnam eius insulse amissione Respub. Christiana & ignominiam & cladem accepit,atq; uno eodemque tem pore, irato DEO, foris ditiones Christianorum , barbaris,intus reli io ab haereticis oppugnabatur.
Certe oportuit altum stertere, quos tot calamit te; & incommoda non excitarunt.
Sub hoc fere tempus principes aliquot Catholici τὸν Misis
cum viderent vulgus Luterana no vi Testam uti ver-- is hiasone facile in haereses illici, Ppositis edictis,omni bus subditis suis eius lectione interdixerunt. Ausus i fuerat Luterus ex Canone scripturarum noui I stamenti reij cere Epistolam ad Hebraeos,Epistolam D. Iacobi, quam stram incam ille impurus nebulo appellauit:Epistolam Iudae, & Diui Iohannis Apocalypsin,quae, teste Diuo Hieronymo, tot habet si cra meta, quot verba. Atqui vero post annos quinq; prima vernone suam Luterus ipse pleri'; locis mu
taui idq; adeo ut ex solo Matinti Eu gelio quida
163쪽
144 COMMENTARIVS BREVIs RE Rullannotauerint loca trigintasex. Quam vero multi locis ille scripturam sacram male vertudo depraua
. ri annotatum est a doctis quibusdam. . Per id quoque tempus scripsit librum de vita co-
iugali,sane turpissimum.Vbi inter caetera ait impudentissime, omnino necessarium esse omnibus rei Voncreae usum, magis etiam quam cibum, potum, somnum,&c. Atq; idcirco teneri monachos es motan talos,posthabitis votis suis,nuptijs opera dare &c. Atque cum haec scriberet, nondum excusserat cucullum: itaq; huiusmodi paradoxis iter sibi muni bat ad illas praeclaras suas nuptias, quas iam animo meditabatur.Sed o Deus,ubi suere sominum montes & oculi,cum talia,tam execranda,in eius hominis libris lectitarenti O horrendam Dei vindictam,
Anno Is23. cum percepisset Luterus principes Confitiet,E, QOECOS ipsius nouum Testamen tu damnasse & ipiat Cainoberi. scripsin tanta acerbitate in illos scripsit libru dese- culari potestate,ut in Ecclesiasticos videri potuerit modestia quadam usus fuisse. Erat in tuto loco apud principem Saxoniae opulentum & potente, que res eius effreni audacis calcar addebas Ausus est in illo eZ,um lia, si bello scribere,principes viplurimum esse vel prae-6. istis V cipuos Π Oriones,Vel deterrimos nebulones. Quis vero Catholicus tale aliquid sine summa omniu ofis ρο ε sensione scriberet Atque hqc Luteri contumelia ad ipsum quoque Carolum Imperatorem & principes omnes pertinebat. Incredibile dictu est, quanta in hoc monstroso homine fuerit conuiciandi & men tiendi libido. Doctor Iohannes Dietenbergius, ut ' alios taceamus,in duabus duntaxat Confutationibus,conuicit eum 87q. mendaciorum, quod posset
incredibile vidcri illis,qui eius hominis scripta nori
164쪽
legerunt. Sed quid no ausi qui nihil no ausus fuit Hoc anno tormeti ictu in arce sua Lanista spe ijt Fraciscus Sichingius vir nobilis, & Luteri inpri- semiciscus mis studiosus.Is bellu indixerat Episcopo Treuire Sichingi
si,obseditq; Treviros Ad industria Episcopi qui tu perit.
in ea urbe erat, conat' eius irriti fuere. Nec diu pis stab Episcopo Treuirensi& foederatis aliquot principibus obsessus,temeritatis suae poenas dedit. Cel bre nomen sibi ille copararat aliquot prosperis r ruri successibus. Nam Gigrauio Hassae adhuc pue ro grauissima intulerat damna,& urbem Metensem longe florentissima ad detrimentosas pacis conditiones adegerat. Multum in eo sdutiae & spei collocarat Luter deoq; plus qin ullo principe, que admodum ipse Luter' cla scripsit Vldrico Mutteno. Hoc anno Bruxellis,quq est Brabanti ε praeclara i
Vrb ,duo ipsessio is Augustinianae ob Luteri do stiti, AN flammis exusti siniat. Illos vero Luterani non alio q ς' T in martyru loco habet, queadmodum etiam Iohanni
Hussum & eius farins alios haercticos. Habet em& diabolus martyres suos. Porro martyres Christi poena no facit,sed causa,vt pclare inquit Augustin s.
Quam sibi pacem P mittunt inimici fratrum*inquit 'sanctissimus ille martyr Cyprianus libr. de unitate Ecclesiae. qui sacrificia celebrare se crediit aemuli sacerdotui An secu esse Christu cum collecti fuerint opinantur,qui extra Christi Ecclesiam colligunturi Tales etiam si occisi fuerint in confestione nominis, macula ista nec sanguine abluit. Inexpiabilis &pra
uis culpa discordis nec passio e purgat. Esse martyrno potest,qui in Ecclesia no est. Et post pauca: Cum
Deo manere no possunt, qui esse in Ecclesia Dei una. nimes noluertit. Ardeat licet flammis,& ignib' traditi vel obiecti bestijs animas suas ponat: no erit illa K fidei
165쪽
a Gallo de frit. fidei corona, sed poena perfidie: nec religiosae virtustis exitus gloriosus,sed desperatio is interitus. Occidi talis potest, coronari non potest. Haec ille. Eodem anno Carolus Borboniae dux, a Gallorurege Francisco ad Carolum Impcratorem cum aliquot Galliae nobilibus defecit, magno Francisci re gis incommodo .Idem tamen Borbonius infeliciter attentauit Massiliae occupationem, atque inde nonsne ignominia discedere compulsus est. Hoc anno quidam ciuis Torga triensis, ex monam aDen sterio micensi nouem virgines sacra; clam Uuit- .m in igne. tenbergam adduxit, omnes genere nobiles, quarum Unam non longe post Luterus incestis nuptijs s bicopulavit. In huius ciuis & nefari j facinoris desen sonem libellum edidit Luterus. Alios quoque duos libros conscripsit, alterum ad Pighardos,ad Hussitas alterum,uid clicet ut aegerrime faceret Romanae Ecclesiae, cum tamen ante paucos anno S EODipsos ceu licereticos & schismaticos publicis scriptis egregie es et insectatus.
intex alia multa, si hoc anno scripsit Luterus, etiam libellu edidit de Comuni sisto. In hoc bona fere Omia totius Cleri addicit huic fisco communi. Hocem pacto facile animaduertit se magna apud principes & magistratus ciuiles gratia initiarii, si ecclesiasticorum bona ipsis adiudicaret. Sed reuera ex eiu modi reru Ecclcsiasticarii occupatio e no solum ni hil locupletati,sed magis etiam suis opibus pleriq; cxuti vident. Qus cm Deo semel dicata sunt, in P phanos vlus nunquam sine periculo transferuntur. Eo de anno habita sunt Comitia Norinberg ,quibus etiam legatus Potisicis Adriani Fraciscus Che regatus interfuit. Et licet poti sex operia sua liberalia
ter offerret Germanitiv potu dulcissime patris suta
166쪽
ta me magis exulcerati sunt eius humanitate animi Luteranoru Prodij t tu liber centu gratiaminii Ge maniae,authoribus Lutenanis, ut nihil intentatu relinquerent, quod faceret ad conflanda inuidia Ponstisci & Ecclesiasticis .Porro in his Comit ijs decretu fuit,ut cotra Luteri nouationes Catholici ecclesia stae uterentur receptis Ecclesiae doctoribus, & pr batis Euangelioru expositioibus,quod Luterus mi
ra Iastidie ita interpretatus est, ut populus Put ripprincipes ab ipso stare,cum tame id esset falli sit nisi .
Non diu post mortuus est Adrianus PontifeX,Vir 3. icerte longiori vita dignus: in eius locum successsit Clemens VII. e familia Medicea. ρρη Iς Anno Isa q. Fraciscus Gallorii rex ingentes coegit 'r' copias, quib' Prouincia a Cesarianis frustra tentatitueretur. At ubi cognouit re infecta discellisse Cae saris milite ipse animu ad Mediolanii repetendu ad- .. iecit, nec voto frustratu suo, rediolano potitus est. P, Inde vero infeliciter Ticinest oppugnatio i aliquor messes dedit,nulla re memorabili co secta.Erat Tici- ni praesidium Germanorum, duce clarissimo Antonio Laeua Hispano.
&instituta, iussa sunt inuiolata retineri. Iaem Zuing ius ea gente ad res nouas cocitare coeperat, cuius
impia dogmata id tEporis soli sere Tigurini seque-
hant. Inter alia docebat Zuin est abolendas e teplisam ames,& Μissa tanci impia abroganda. Quod utiq: nihil erat aliud, 1 Antichristi agere antecursorem,aiuge lacrificiu, id in Misa fit,aqferet ad breue te . sudatu est a Lulcro & et' tota posteritate, ma lo demo e id agete,ut Nisi a in summa apud oes hora '
167쪽
ea res successus habuit in Europa,dum initam bai: barae natisi es apud Antipode; &hactenus incogni- tas regiones veterem religionem & Missae sanctistimum sacriscium summa alacritate& deuotione cooplectuntur. Porro quid lucri secerit hic noster o bis sacrosancta Μissa abroganda,partim iam res ipsa abunde dcclarauit, & maiori suo malo sentici posteritas. Hac fere tempestate Bennonis olim Misnensis D. dentioni, Episcopi,que paulo ante Adrianus potifex diuorureliquia catalogo adscripserat, ossa & rcliquie venerabilitor
eleuantur. e vetusto terrq tumulo eleuatq sunt, S annuae feriar in eius honore institutet. Id supra modum male habuit Lutem,quod cernerct multum suis conatibus
detractu iri ea antiquq pietatis fama & obseruantia. Mox ergo libellu cdidit hac inscriptione: Aduersiis Nota nouum idolo G antiquum diabolia, qui Misinae exaltanquari deplorata eLE.Ita ille insanus nec diuis quide iam boata apud in uitiam. Christum inmortalitate fruentibus parcendu putauit.No sunt colaminads pie aures atrocissimis ma- ledictis&co tumelijs, quibus in hoc libello tum in Bennonem ipsum,tum in alios Quosdam diuos ho- ., . mo nefarius incurrit. O pudentia liuius cesso coita diam,quq hoc monstrum ferre potuerit. Per hoc tempus Zia insitus no contentus a Lutero dici Luteranus,sed ipse potius de suo nomine se,cia auspicari cupies, no solium Catholicos trassubast:ntiatiois assertores,sed etiam Lutem ipsum, unacii pane & vino veru Christi corpus & sanguine in Eucharistia haueri diccnte,oppugnare coepit. HOC quide pessime habuit Luteru,& hqc res occasionem
ybuit atrocissim illi inter.Luteranos & Zuinglia nos digladiationi,quq in hunc usq; die coponi nori potest.Recte hoc permisit sapies di bonus Deus, ut
168쪽
LuterI arrogantia a Pprio discipulo coprimereti li& mortales omes intelligeret, rectissime ciixisse D. Hieronymu, scripturas no in legendo, sed in intelligendo consistere. Ab utraq; enim parte isti sectarij
verbu Dei crepant,scriyturas certatim Pserunt: &tamen cum certissimu sit,non possc virosq; verum docere dum cotraria dicut,at nihilo minus alij alijs cedere nolunt,& viriq; praua scriptum diuinae interpretatio e&sc&suos o mcs miserabiliter perdui, cum virosque recte iam olim damnarit hodieque damnet Catholica fides,qua certissime credimus,in
Eucharistia sub speciebus panis & vini post Christi verba in sacrificio Plata,ipsissimu Christi corpus &sanguine substantialiter cotincri, etiam extra sumptione, cum hoc sacramentu non nisi omnipotenti Christi Iesu sermone coliciatur. A Lutero hac in re iam ante disynsit Andrcas Carolstadius, & cum a Lutero acriter repraehcnderetur Icnae, quod Ecclesias scilicet Luteranas turbaret, ille se contra ipsum m iptu,suamq; sententiam defensurum respondit. Tum vero Luterus, ut erat cotendendi auidus, aureum illi nummum dedit, ut faceret quod minabatur. Postea libellos aliquot Carol stadius Basilearedidit,quorum summa crat,non esse Christi corpus naturaliter in Eucharistia, nec tamen Zuinglij sententia sequebatur,sed noua interpretatioue ait, .P- nomine demonstrativo, Hoc Esae, demonstrasse Christu corpus suu mense assides, no aut sub panis specie contentu. Hanc stultissima opinione Anaba
ptist quida amplectebatur, & Zui iij atq; Luteri
interpretatione rei j ciebat.Porro Zuinglius Carol stadiu dicebat veritate quide agnoscere, sed M troporti vim ignoraret,veroa no recto ordine collocatare. At ridicula fuit ea Zuinglij oratio, qui ias bide
169쪽
Collega licet inepto, nonnihil applaudebat: Alii
Carol stadii exto sitione ceu nimis clura & violenti respuebat.Inde accidit,ut Senatus Tigurinus caue ri ne libelli Carolstadij in urbe sua venderentur. Luterus vero Zuinglij cxpositionem libello quodam confutauit. Ita nimirum spiritus vertiginis in Luterum & eius praeclaram sobolcm immissus, re pente multas ab illis extorsit absurdissimas verbo rum coenae Domini interpretationes alias ab alijs,&simul omnes a Catholicae Ecclesiae sententia dic crepantcs: ortumque est imilacabile bellum inter istos factiosos spiritus, qui cum omnes iactitent sevcritatem demum in luce protulisse,a veritate sunt prorsus alieni,& interim miserrima & rudem plebeculam in diuersas factiones & opiniones distra hunt,essiciuntq; ut iam permulti no videant, quem potissimum in hac dogmatu mirabili varietate se qui debeant. Quis vero satis deplorare possit, tam innumeras Christi Icsu sanguine reduptas animas, aliquot importunoru & turbulentoru ingeniorum arrogantia & philautia in certissimum exitiu, horrendamq; aeterni ignis damnatione praecipites agit
Ucrum hoc isti perditi tenebriones P ludo habent, modo ipsi sibi aliquod possint parare nomen, licet
cum summa haercseos ignominia coniunctum. Hoc anno rursus Comitia habita sunt Norinbe gae. Misit eo Pontifex legatum Cardinalcm Laurentium Campcgium,cui aciuentanti omnes sere principes extra porta processero obuiam honoris causa: sed tamen comiter cum precabatur, ne more so
Ieiani & cum solitis caeremonijs urbe ingrederetur, quod multi ia e vulgo Luteri doctrina imbuti, ali nis cssent animis in Pontificem:idq; sectum est. V
nit eo quoque Regis Hungaroru Ludovici legatio, triaita
170쪽
stissimum de et urcarum impresilonibu uncium adserens,& necessaria poscens subsidia. Verum per- ,
quam commode accidit Turcae, quod iam Germ ni de religione inter se parum consentirent. Circa haec tempora scripsit Luterus contra duo Caesaris mandata,tanto furore &animi impotentia, s ter fui morsus exitiales intentare videretur, idque tum
Caesari ipsi, tu reliquis principibus viris, quibus ait μTurcam decies esse Sc meliorem, & prudentiorem: quosque insunctanter per summam contumeliam vocat stolidos, fatuos, insanos, furiosos & amentes Nota Lut moriones. Sed nisi ipse plane ames & insanus esset, ri Piriι tam impotenter in principes non inueheretur. Cui honore,inquit Apostolus, honore. Verum id temporis Carolus Imperator gia uillimis reb' implicat' fuit,ita vinetariu homine coprimere no potuerit.
Sub hoc ferme tempus ex Hispanijs Carolus C sar literas dedit ad principes, quibus decretum No- Caroli rixinbergen Conuentus acriter repr hedit,& Comi- litera iatia Spir indicta fieri vetuit,ubi Principes & Ordine, proles. Imperij ratione inituri erant costituend religionis Ysq; ad tempus Concilij.Id em ad ipsos minime ait pertinere. Antequam hae literet venissent in Germa nia,Legatus Pontificis Campegius Ferdinadus Au- Foedus nimstriacus,Episcop' Salt1burgeia,Duces Bauarit Uui L cipum C helmus Ludovicus,& aliquot Episcoporu lcgati iboluori .
Ratis bonae conuentus habuere, atque inter se foedus percussere,quo Luterane heren possent sortius ire obuiam: multa quoque ibi saluberrime decreta sunt pro Catholica tuenda religione,& Luteri dogmatibus igandis & extirpandis. Legatus quoq; Pontificis Campegius, quod intellexisset Cleri malam vitam multis e vulgo ruendi in haereses magna