장음표시 사용
541쪽
IN ORBE GESTARVN. Di Gallico,quo totius Germaniae,immo & Europae in pristinii statu restitutio, prorsus impedita est. Pon tifex Caesaris, tanquam defensoris Ecclesiae, opem implorauit contra Farnesium, nec eam Caesar Pontifici negare potuit, quod Parma tum esset ditionis Pontisciae.
Sub Maij finem Philippus Caesaris filius Augusta
discedit in Italiam, inde in Hispaniam. Augustidie 16. Ecclesiae Augustans ministri Euan- resilium elici,C saris voluntate intra diem tzrtium ex urbe Oricidiis
ecedere iubentur,nec usquam omnino conciona- ιοrtim A ri intra Caesaris ditiones. Intra Augustam vetat ' Pa.
sar Luteri dogmata doceri.Eodem modo actum est ita . . cum Memmingensibus &alijs Sueuiae concionato. 'i xibus.Erat in ijs quidam, cuius Dalila iam proxima γ' esset partui. Is petit sibi copiam fieri uxoris, ut ipse vocabat, inuisendq. Tum Atrebatensis Episcopus
cumprimis cruditus,ad suos c5 uersus, ore iste voν cat,ait,que scortu est.Et revera non nisi scorta, immo scortis peiores sunt, quq vel sacerdotibus, vel monachis iunguntur. Horu aute ipfligatio magnu omibus ubique terrore incussi qui hauddubio idesbi quoque formidarent: potuissetque hac rationet facile populus misere seductus in viam reduci, expulsis prauis & seditiosis doctoribus, cum ecce in tanta publicae pacis & tranquillitatis expectatione, Gallis rex Caesari bellu mouet. Mauritis deinde cuGallo foedus serit, eam gratia pro maximis benefi- Bellu Gaiacijs Caesari rependens: Caesaremque vehementer & liu Caesari Gallus & Mauritius affixerunt,tam inopinato nec facit. quam indicto bello: immo cum Caesari Mauritis Omnem interim obsequetiam polliceretur, & Gallus videretur nullas belli iustas causas habere. Qui- ,
542쪽
n2 eo MMENTARIus 3 rvrs Ri Ru Minores fuere,non diu nostea supe uixere, & pleriq; omnes in ipso aetatis flore dura morte periere. In Gallit Christianissimo rege mirum siti quod se co' quoque nomine scriberet bellum Caesari facere, ut. Saxonem & Lanigrauium,qui erant praecipui Lute' ranae doctrinae patroni,in libertatem assereret, cum tamen ipse in sua ditione Euangelicos homines s
. . .. uerisime persequeretur.
Qq Τ μ Hoe tempore Turcio classis, Melitae arce frustra tentatae,Tripolini Aphricae urbem expugnat,&G lus naues aliquot Belgicas capit & diripit.Per Ped montium quoque aliquot urbes occupat. Dole bat regi,quod Caesar Pontifici ferret opem contra Octauium,quem,ut diximus,ipse in suam si dem a
cepisset. Caesarcius iacti publico scripto rationem reddidit. Continua Ad Calendas Septembris Tridenti Concilium
Do Concilij. rursus continuari coeptum. Aderant magna omnium gratulatione tres Germaniae Archiepiscopi Eleiactorcs,Moguminus, Coloniesis qui paulo post ad uenit,& Troucricus:& pter hos etiam aliquot Ge maniae antistites.Rex Galliae eo misit Legatum, ex cusauitq; se coram Patribus Concilij, cur ipse hac vice suae ditioniς Episcopos non esset passu ire ad Synodum. Erat tum propter Parmense bellum no nulla ostensio inter Pontificem & Regem. Testaba tur nihilominus per Legatum Rex,se erga Religionem & Romanam Ecclesiam animo futurum sync ro & intcgro. Et certe Catholicam religione in tuo regno egregie tutatus est,& si illi longior contigis. set vita nunquam cas hqretici in eius re no turbaς excitassent,quibus post eius obitum Gallia misera
biliter quassata est. Atq; hoc ipso tepore,quo i ptςr Parmense bellii alieno in Pontifice visus est animo, edictum
543쪽
IN ORBT GTsTARVM . sas edictu longe grauissimu cotra Luteranos in suo regno P posuit,pinia etiam magna delatorib' pollices. Nouembri mense Magdeburgenses, longa iam obsidione pressi,in gratiam his coditionibus recipiiuntur. Supplices a C sare veniam petant, in Austri acam & Burgundicam familiam nihil faciat, Came rae se submittant, Augustano decreto postremo parean aureorum quinquaginta millia persoluant in usum fisci pro belli sumptu, tormenta maiora duodecim Caesari tradant,& qu da aliae durae satiς. Slei- danus hanc eorum laudat costantiam, quod illi CP sari & totiImperio tam pertinaciter restitissent,quare dicit eos summam nominis gloriam apud exteras nationes adeptos. Verum nemo sanet mentis dixerit eos laudem vel gloriam mereri,qui ob pertinaciam& rebellionem proscripti a C sare,suo ex eplo alios quoque ad rebellandum invitent.Sed Sleidanus ad tam pr clarum facinus audendum etiam alios,duin laudat,instigat & accedit.Porro Mauritius Magde
burgum in C saris inperi j & suam fidem adigit, &relicto in urbe presidio abscedit. Sub Deccmbris initium Mauritius, Elector ur ' rufhis deburgicus,& multi alij Principes pirtim p lix ζr S, ,-
partim per legatos apud Clsarem pro Lanigrauio . - . rursus intercedunt C sar, qui de Mauriiij cum rege Gallorii foedere &bellicis coslijs nihil sciret, adeo tecte & dissimul unter a Mauritio gerebatur omia respondet se expectare in dies Mauritium, cum illo se ea de re ita coram acturum,ut intelligant Princi- .pes,ipsorum intcrcessionem allud se pondus habu isse. Paulo post Lanigraiiij filius Gulielmus venit ad Maurittit,ait C saris hoc dubiu esse reison sum: Patrem suu tabescere squalore carceris, l est no stvorisimale, Cesare tam duriter egisse in Laigrauio
544쪽
124 COMMnNTARIvs BREVIs Rr Ru Mhortatur ut patri opem ferat. Ita Mauritius, qui sua Naurititu consilia mirifice cflarat, hoc Caesaris no incommo-ι lia pa- do accepto responso, statim ad bellu gerendu ani-- . mum aciij est,tempusq; anni idoneum expectat. Habebat iam exercitu quo Magdeburgum obsederat, cui adiunxit eos milites,qui urbem defenderant.Hi per Turiugiam hyemabant, & multa praesertim E clesiasticis atq; in ijs Moguntino Epiacopo damna dabant.Ea res permovit tres Electores Episcopos,
Anno Issa. Germanicum in Caesarein bellu susci Bellum in pitu Galliae rege cum Mauritio&alijs quibusdam
Caesarem sese coniungente,& defensorem Germanicae liber fusi situri tatis palam scribente. Caesar necdum quicquam cOperti habuit de Mauriti j machinationibus, quippeqni omne studium Caesari per literas & lepatos polliceretur, & etiam legatos duos ad Concilium mi teret, Cesari quoque persuaderet milites ob no soluta stipendia tumultuari, cum tame eius sacramento tenerentur. Haec quidem in illo Principe, quem Caesar amplissimis auxisset honoribus & benefici js, . minime probantur.Nam ad Lanigraiiij liberatione γ nihil opus erat tam pernicioso bello, quo Germaniae pleriq; Principes dirissime afflicti,ciuitates magna damna perpessae sunt, Noriberga inprimis, i Albertus Brandeburgicus Mauriiij socius tantum damni dedit,quantum credi vix queat:& quo denique latius serpente, ipse Mauritius florente aetate extinctus est.Si accesisset Caesarem, ut & se facturudixerat,& Caesar per literas petebat, hauddubie illius animum flexisset,&Lanigrauium loge faciliori via liberasset.Sed no vna Lanigraui j captiuitas, v rum multo magis,ut est verisimile, importuna Lia teranorum dogmatistarum instantia, eum ad hoc
545쪽
IN ORBE GEsTARUM. Drbellum Gesari praeter omnem expectationem siciendum induxit. Cum Tridentum crebris nuncijs de bello allatuesse paulatim Concili j Patres domu abeunt:neque Concilium enim tutum crat, cum armato milite de religione bello di discoptare. Ita tot Gesaris conatus, tot sumptus & patur. labores eo importuno bello perierunt.Iam Mauri sus cum exercitu progreditur: prius tamen ad Ordines Impcrij s crioit,facti sui rationem reddit: Cretasarem,non tamen dominatim, acerbe perstringit, & moderatissimo Principi multa impingit,quae in illuminime quadrant. Apparet,illas literas non a Ma ritio,sed ab aliquo impuro apostata vel Melachtho. ne conscriptas, praesertim quod ad primam carum parte attinet.In altera agit de Lanigrauio, ubi rursus imputat Caesari,licet oblique,studium arripiendae Monarchiae. Sed dum sic scribit, videtur Opti mo Principi propemodum nimia improperare cle- mentia,qua nisi ille in Germanos uti voluisset,non valde difficile sortassis ei fuisse tale iugum impo nero Germanorum ceruicibus, quod non facile cxcutere potuissent. Sed & hoc ex alicuius virulenti apostatae Monachi officina prosectum videtur. Scilicet Orolus Gesar apud ingratos &in tot sectas ' disiectos Germanos monarchiam affectauit Habuit ille longe potetissimus Princeps,hodieq; habet Hi- ;-spaniarii serenistimus rex Philippus situs eius tan- ,
tam,tamq; ampla &ppotentem in nouo Orbe Mosnarchiam,vi tota Europa vix digna sit quae illorum 'in eo Orbe ditionibus comparetur. Deinde laudat Galli rege,&cu eo set cussisse foedus scribit,aitq; Cesari decretii esse, Gallis regem omnibus sortunis euertere.Hoc qui de Caesare voluisse, nusquam apparet, nec hoc quisquam facile credet, qui Cesaris
546쪽
- sic COMMENTARIvs BREVIO RERV M. res gestas inspexerit. Sed ut dixi,talia Mauritius nosuo,sed alieno calamo scripsit. Assertus Edidit etiam scriptum quoddam Albertus Bran- Prandebum deburgicus,socius Mauritij,quem Caesar captiuum gicus cotra in libertatem restituerat.Is inter cetera in hoc scri si ui m. pto ait, Cqsarem induxisse militem externu in Ger inaniam, qui & plurimum det damni per agros, Mi. 3 coplures ad inopiam redigat,& omne genus in te. tiae exerceat. Hoc autem virum verius in externos milites,quam in eum ipsum Albemini Principe co- petat,qui tot modis vexavit Germaniam, testes csse
tossunt multae ampis Germanis is uincti.Valde eti-Ludbui,ι in perstringit Commentarium Ludovici ab Auit,.ι his la Harissimi viri Hispani de Cssaris bello Germanico, histitisti 'psumq; Ludovicuna vocat homine impuru & meta
dacem, quod quidem in eum virum non competi quem Cesar ad imodum habuit multis annis familia, rem. Et ipse quidem Ludovicus etsi uno loco nonuhil insimulat Albertum negligetiae, idq; co tem γο- re quo captus fuit,tamen alibi valde honorisca ei' mentionem facit,& dicit Cesarem vel maxime istas . tum fuisse,cum cum sibi videret ex captiuitate resti tutum,magnisq; eum affecisse benefici j s. eallia rex Gallie quoque rex,cur hoc bellum susceperit,pu' per ri'It blicis literis declarat. Is nominatim perstrinnit CUxrem. sarem non semel.Iam omnes isti erant ad bellum in structissimi,& ingentes post se militum turbas tra hebant, cum interim C sar omnia sere tuta putaret. Ita vero necopinato a tam multis non uno loco hostiliter appeti, iam prope in ipsas hostium manus incidere,iam est humanae infirmitati molestiam, ut non pauci etiam ex longe minoribus casibus i gant subito vel apoplexia,uel alio morbo extincti: S est verisimile, Carolo CYsari hanc inopiua Θe
547쪽
- IN ORBE GEsTAR v M. secutionem non paucos vitae annos detraxisciqua
quam nec illi diu superuixerunt,qui in eum ram hostiliter incurrerunt. Scriptum istud Galliq regis typis suit excusium lingua populari,& in fronte pret-
ferebat pileum inter duos pugiones. Subtus erat titulus regis, qui se libertatis Germani e & principum captiuorum vindicem appellabat. Sunt qui dicant hoc symbolum repertum in antiquis numismatis,&ab illis,qui Iulium C sarem occiderunt, usurpatu. Historici interdum scribui,seruos ad pileum voca . tos, hoc est,ad libertate, cuius insigne est pileus. Iam ante dixi,multos milie ad mitratos,quod ille rex,qui diceretur Christianissimus,eos principes ex C saris Catholici manibus vi extorquere volui t,qui essent Luteranorum pr cipui patroni, cum tamen ipse in suo regno hocipso fere tempore decretum seueris. simum in tuteranos promulgasset. Mauritius cum socijs progreditur, multas Ger- Naur limmaniae urbes occupant,abrogant magistratus a Cae- occupat Gεν. sare institutos,ipsi nouos creant: nec hoc contenti, maluae 'aetiam pecunia & tormenta exigunt:& hoc erat Ger bes.
maniae restituere libertatem, cum ipsi non essent ii larum ciuitatum domini, immo bellum faceret suo Principi. Augustam quoque paruo prisidio munita Imperi deditione capiunt.Interim Galliq rex cum maximi sim Dis copijs Tusum,Vird unum,Metim Imperio subtra palusas,
hi Lotharingiam occupat, duc in puerum nouum muntur. annorum in Gallias mittit. Metensibus durum est iugum impositum,nec praeter meritum, ut quidam putant, quod Luteri dogmata non admodum respuere videretur. Ita rex Gallis, qse libertatis Geram ante vindicem scribebat,breui tepore ab Imperio
tres abstraxit Episcopatus,adixit' Germanoru auxi- iiij s. Visus est etiam Galliae rex totare Argentiva miro
548쪽
Π3 CoΜΜEN T A Riv s BREVIs RERVM. nitissimum Germaniae oppidum, sed id frustra suit. Mauritius Augustet mutauit Senatum, a prudetisti,
nio Caesare constitutum,& veterem una cum tribu
bus restituit. Inde sex diebus Vtinam oppugnant, V m 'r' oleum atq- operam perdunt: quanquam Albe μη 'n' ius Brandeburgicus Vlmeiacum vicos & Oppida va/a nauit incendijs, pecuniam extorsi eodem instituto vicias apud Vimensium vicinos. Conuenitur interea Lincij, quod est FArdinandi regis oppidum,atq; ibi cum Ferdinando Mauritius de pace tractat,nec Cisar se valde difficilem pr bet,
certis tam e conditionibus,quas cum Mauritius sine sociorum cosensu se diceret per omnia accipere noposse,ita disceditur, indicto rursiis Conuentu Pansa vij. Caesar iam militem conscribebat. Episcopus Augustanus non mediocri ab Mauriti j socijs damno afficitur. Camerae Iudices Spira excedunt non sine causa. Magna est in Germania, pro cuius liber late isti se dicebant arma cepisse, rerum confusio, & perturbatio, multis etiam Protestantibus ad summam inopiam redactis.Undecimo die Maij v niunt literae ad regem Galliae a Mauritio de pace cum Caesare componenda. Ijs acceptis literis,Rex,
Galla qui nihil minus 1perasse putatur, biduo post redit
in Lotharingiam. Et haec fuit merces, quod Mauritium Caesari bellum mouentem tam magnis impcndijs adiuuerat. Mauritius quidem paulo post FH μriti redit cum Caesare in gratiam, & militem suum in Cosra ςον Hungariam contra Turcas ducit, rege Gallorum ς οπμ posthabito. Sed dum Galliae rex in Germania ve satur, Caesariani duce Martino Rossemio Gallia; inuadunt, & Campaniae Gallicae fines longe lateq; vastant incendijs. M ouit hoc quoque rege, ut suos potius limitψs tueretur,quam in Germania hqreret.
549쪽
Mauritius Lincio digressus,victoria obtinet apud Alpes,capta arce Erebergo, ubi non longe abfuit a Maurit pesupremo vitae discrimine, nisi celerrime ex militum riculum. stipendium poscentium manibus elapsus esset. Vbi Caesar cognouit de capto Erebergo,mox Oenipo te discedit festinabuduς,& cum eo Ferdinadus rex. Paulo ante Saxoni captiuo libertatem restituerat, sed is a Cesare discedere noluit, abeuntemq; secutus est Uillaciam usq;, quod est in Carnis oppidum. Uix C sar abierat,cum Mauritius adest cum suis,in, Oempotem gres usq; Oeni pontem, res omnes C saris, Hispata N vriti tanorum & Cardinalis Augustani diripit, rebus Fer, ρb ηπ.dinandi & ciuium nihil issis. Augustie paulo post
scriptum edunt,quo a C sare fugatos concio natores Luteranos reuocant, & eos iureiurando, quo dari se obstrinxerant, absoluunt nescio quaa
thoritate. Ita permissum est, immo & mandatum it lis praeclaris noui Euangeli j praeconibus redire ad ' Luteri confirmandam & amplificandam doctrina:& hoc quoque erat libertatem Germaniae restituere. o miseram libertatem.
Per hoc sere tempus Albertus Brandeburgicus olpi gango Teutonici ordinis Magistro dire ptionibus & inccndijs plurimum dat damni, atque
ii super pecunia extorquet. Inde vero in Noriber gensium agrum sese confert,& tam immaniter coi u Noribervis omnia vastat & populatur,ut vicos centum,castella sit;clades. r& ciuium villas septuaginta,& cum his tepta, post quam ea spoliasset, atque ter mille iugera syluae ad eos pertinentis combusserit. Bambergensis episco- D Baber pus durissimis conditionibus pacem ab co rcdimit. genses crVuli ciburgicus aureorum millia ducenta numera- Vuirci re cogitur,& pterea in se eius .lcbita recipere, quae dici. erant circiter trecenta quinquaginta aureorum mit, i
550쪽
no COMMENTARIvs. BREVIs RERVMlia.Sueuicae ciuitates numero ad vigintifex, δε in ijs 'Augusta,per legatos hortabatur Noribergenses ad pacem cum Alberto faciendam: sed' illi pr ter alia, uae eos ab hac pace absterrerent, a Caesaris & Ferinandi side discedere noluerunt.Tum vero Alberatus longe etiam maiori impetu Noribergam oppugnat,& tandem his coditionibus cum eo pacem fa, NOriberre- cere compulsi sunt: Ahircorum ducenta millia deposi assim dant, licet iam ante Mauritio & socijs eius centum grauis, ime. millia dedissent: tormcnta magna sex instructa reb omnibus tradant:principes cos ederatos fauore ip- sequantur &c. Et haec ipsa ciuitas Augustanae erat Consessionis .Hoc succestu fretus Albertus,Vlmensibus quoque dira minatur: sed illi respondent ii cciis , Ptio doqiis postularet.
populationibus & incendijs grassatur, Danuillerisi
' oppidulum deditur,& postea Iuodium valde muni-tviri,in quo erat Ernestus Maiasset dius Comes,q cumultis alijs in regis potestatem venit.Porro Mauri- c. .hesis xxxii ad constitutam diem Pactauium aduolat, ubi &ri,in i Principes aliquot coram aderant,&absentium mul torum legati. Aderat & Galliae regis legatus.Mauristius tria urgebat:Lanigrauij libcrationem, Sc ut cognosceretur in illoipso Passauicnsi conuentu de illis rebus,quae essent contra Germaniae libertatem: ldenique ut religiois causa nemini fiat molestia, donec lis omnis composita sit. Albertus Brandeburgicus egregie pergit Moguntinum, Treuirensem, &alios per Germaniam multis illatis damnis afflige re. Volebat ab Argentinensibus milites suos quoui; tempore intra urbem recipi, & prssidium quo iuu. admitti,&quaedam alia:se ihil impetrauit. o tu,