장음표시 사용
571쪽
nia Se Catholica Christi Ecclesia coluisset,quam hodieque tot amplissima regna & prouinciae colant. Interim vero aum seductoribus obtemperant, qui non Christi,sed suam gloriam qu runt,& miseroru
animas negociantur,in multas discinduntur sectio. Disicora anes: inde animorum existunt dissidia & perniciosista religionissimae dissensiones,si multates,inimicitis, de neces perit cerose est Germaniae vires prorsus enervari & sensim η μήλη collabascere,dum inter se Germani tam misere di trahuntur. Atq; ita Turcis, qui haec non ignorant. crescit animus, crescunt vires: nec dubitare quisquasanae mentis potest,quin illi in omnem occasionem sint intenti,& ubi eis commodum visum fuerit, totis viribus nos sint oppugnaturi, & certe nullo negocio etiam oppressuri,quod quidem illi nunquam
vel sperare ausi essunt,si apud nos Maiorum nostroαrum sacrosancta religio inuiolata & inconcussa per maneret.Sed de his latis,quippe quae & superius nosemel haudquaquam temere inculcata sint. Fe dinandus rex,ut dixi, hoc tempore non est passuum rari religionem at nihilominus misit exercituin contra Turcas,& aliquoties seliciter cum illis pugnatum est,multis caesis, multa quoque praeda abacta.
Accidit hocipso anno in Poloniae regno res me- Sacrileg morabilis.Foemina quaedam vilis,Dorothea Lareia T UR ha nomine,Christiana quidem professione,iά oppi-μ-dulo Sachazeto, non longe ab arce Loiiis3,cuidam Iudaeo annis aliquot seruiebat.Interian vero Iudius ille saepius eam solicitat,ut sacrosanctu Christi cor pus,more Christiano cum caeteris acceptum,ipsi p- inat.in eius fla iiij praemium promittit ei dateros ,& vestem Iericis fimbrijs ornatam .Et quid non
572쪽
ssi coΜΜΕNTAR Ivs BRTVIs RERUM mortalia co is pectora auri sacra fames t Foemina scelerata coditionem accipit,tantillo illecta munii-sculo,& in ipso Paschatis peruigilio abit a j pagum
Coreo dictum, ibi cum citeris accedit ad aram, instar Iudae accipit Eucharistiam, ac paulo post ex L ore extractam in sudariolum reponit,& tertia P aschatis seria Iudaeo hero suo illam tradit: ad quem tres alij Iudii huic oppidulo vicini,puta, Micnal cus, Sachatas,&Iosephus veniunt, fortassis ab illo I. a;Dui, multati,sacrosanctam Eucharistiam in suam synagount tu Eu, S in dos erunt,pugionibus & cultris confodiunt.Et obarsiam. ςcCὰ repete ex illa hostia multus emanat cruor, que perfidi Iudaei cochleari in vitreum calicem traf dunt.Non diu latere potuit tam atrox iacinus. Amte omnes mulier scelesta Sachazeti compraeli editur, Iudam ea. inde Iudius eius herus. Hi confitcntur rem gestam pitur. OmnQm. Per id tepus Polonit rex Sigismudus Vilianae erat, quae est Letuaniae metropolis, & crant tum in Polonia,qui Eucharistiae utranque speciem necensario putarent porrigi oportere. Vbi Rex quid esset actum cognouit, mandat oppiduli pret secto secundario,vi rem eam diligenter inuestigct, & si ita factum sit ut narratur, in omes eius flagitij complices Iudaeis eri extremo supplicio animaduertat.Itaq; Dorothea uritur. Iudaeus, prius habita quaestione, die Veneris post Christi aucesionem flammis exuruntur.Reliqui Iu- Ium alij daei sceleris socij,vno dempto qui aufugerat, Cale- Iudaei. dis Iuni j comburuntur. Voluit omnipotens Deus hoc insigni miraculo, qualia saepe etiam alias circa sacratissimam Eucharistiam contigere. eorum castigare incredulitatem, qui perinde ac si non sit totus
Christus sub utralibet specie,ita prorsus infideli ter& insipienter calicem efflagitant: qui si es ent in ijs quae sunt Christianae religionis,bene instituti,scire
573쪽
nunu posse Christi corpus,postquam e sepulcro rediuiuum surrexit,ab anima,a sanguine, a diuinitates parari,sicque libetissime unius speciei perceptione contenti sorent. Commodissime quidem istnuceo tempore in Polonia accidit, quando & plerique illic
calicem expetebant,& Romanus Pontifex eo mis rat Aloysium Lipomanumi Veronensem Episcopu, virum multa probitate & eruditione spectabilem, qui gentem Polo nam in Catholica religione con nrmaret.Et ipse sane Poloniae rex fertur hoc mira culo non mediocriter in Catholicae Ecclesiae retinenda comunione c5firmatus,& propensius etiam
Romani Pontificis legatum ad mitisse. Carolus Caesar,postquam ditiones omnes silo Philippo regi tradiderat,in Zelandiam abit. Inde cum duabus sororibus reginis, Eleonora & Maria, commodam nactus tempestatem, in Hispaniam veto admodum propitio nauigat. Quo postquam pera uenit, quodam in loco saluberrimo atq; amoenissi mo,qui Iustus vocatur, ubi Hieronymitanu est sodalitium, Deo se & rebus diuinis,quod saepe ante concupiera tradidit,diuinis vacans & incumbens ςogitationibus,magna c5tinentia vitae,magna morum temperantia,magna vini cibique abstinentia in illo relucente.Ιta pijllimus Princeps re ipsa declaraui quam iniuria laepe cset a quibusdam insimulat' immodicae regnandi libidinis &ambitionis,dum se sponte sua omni ditionum suarum amplissimarum administratione abdicauit, & a toto mundo sese auertit,& in quandam solitudinem Deo vacaturus inclusit.Non suit diguus hic mundus tali principe:& est sane verisimile, prudelissimum principem ni misperi sum ingratitudinis,ladem priuatu omino
574쪽
ss4 eo MMzNTAn rus t Ravrs RERVM ilhla mu' Per hoc templi et aut circiter Otto Henricus Pala eatur in P tinus Elector,& Carolus Marchio Ba desis, e sui; dilatinatu. tionibus veterem profligant religionem, & nouam introducut.Non est miru,ut etiam alias dixi,populum libeter amplecti noua haec dogmata, quia plau- sibilia sunt&1uauia veteri homini: permittut direptiones rerum Ecclesiasticarum Sc coenobiliorum: ieiunia,vigiliae,preces,mortificationes carnis, in udi contemptus, studium continentiae, sobrietatis, pudicitiae,& id genus virtutum,papitarum sunt commenta.Sola fides iustis eat. Consessio peccatorii &poenitetia,nugae sunt & carnificinae papisti . Quis non liqc libenter audiat quis non cupide amplect tur Et tamen longe secus docet scriptura omnis,&ipsa quoque, quantunuis dissimulemus, longe diuersum nobis testatur conscientia. Qui autem sene Christi,ait Apostolus, carnem suam crucifixerunt cum viiijs & concupiscentijs .Hoc fac,& vives. Eant
Euangelici cum suo isto blandissimo Euagello, u5volent. Ubὶ ad Christi tribunal venerint,ientient se
Mense Septebri horrenda tempestas Locarni H-trae Alpes in finibus Helvetiorum des vij t. Summo apud Loear mana turbo vehemens e nubibus descendes, qu danenses. etdificia subruit. Inde a meridie plauia,tonitrua,sul pura & fulmina per horas quatuor tam immaniteriae ui erutivi eius loci homines supremu mudi diem
rorrens ex adesse putarent. ER ea pluuia torrens quidam adeo pluuia. excreuit,ut & arbores & domos secum raperet, nec ullum tandem quo se euolueret,haberet exitu. Totum itaq; circunia celem agria occupat, & tanquam lacum ciscit. At postea reperto exitu, magno erui pens impetu,multa secti iumeta,pecora be homines abripit,& magna clade adiacentem regione afficit.
575쪽
iarijs magnam orbi Christiano pestem inuexit.De crcuerant contra illum scribere viri duo longe cla- .rissimi, Coloniae A rippinae preclara lumina, Iohanes Gropperus designatus Cardinalis, & Eberha diis Billicus Carmelitanus Prouincialis,si & si id no 3: ipsis vita prolixior contigisset. . . Hoc anno ob ijt Basicae David Georgius, pestilentissimus haereticus, cuius supra mentio facta est. orgii bis
Fertur is Delphis apud Batavos ortus. Porro cum Caesar in inferiori Germania eius dogmata D seque retur acerrime,Basilcam se contulit Calenclis Aprilis,anno salutis 1 sqq. cum aliquot comitibus.Ibi ci- uitatis statu diligeter explorato,questus de suis c lamitatibus, quas Euangclij causa perserret,a Sena-
tu supplex petit,ut Christi Iesu & Euagelij causa in
ciuitate cum familia satὶs ampla recipiatur. Senatus iamἰfiliis , liberaliter respondet, & copiam illi facit cum suis Davus Basleam commigrandi. Erat homini corpus qu 'Aeae. dratum,barba flaua,oculi glauci & micantes, sermo
grauis & sedatus,totius corporis motus, status,incessus decens,& ad omnem,ut videbatur; probitate compositus. Senatus accepto responso,8. Calendas Septembris redit Basileam cum multa familia, uxore,liberis,clientibus & seruis,reliquoque comitatu, &in ciuitatem adscribuntur. Deinde intra urbem Domam Odomum sibi comparant,extra urbem arcem &pra arcem sidia quaedam opima emunt,connubia contrahunt,& emit.
modis omnibus ita se comparat,vi viri boni & religiosi viderent, nec quisqua de eis sinistre suspicaret. . Huiusmodi artib' id homo versutus effecit,ut a pleoxisq; magno in precio haberet.Hac aut falsa opinio
576쪽
eo MMENTARIVs BREVIs RERVMnem augebat magna vis auri,& preciost res, quas stacu attulerat,& ex inseriori Germania quotidie ad scrobantur: pr terea regalis prope splendor & apparatus,sed cum quadam modestia & tranquillitate
Amplis coniunctus. Habebant in ampla illa familia singuli
quique suas functiones,nec quisqua supra vires aut inuitus ad aliquid faciendum cogebatur.Porro callidus homo non Dauidem Georgium,sed Iohannea Bruch se nominabat,triaque ab illis diligenter c rabantur: primum, ne Dauidis Georgij nomen pro- deretur: deinde, cuius in patria conditionis suisset: postremo,ne dogm suum ulli vel Basileesi vel Hel-- uetio aperirent. Interim in Germania inseriore de alijs semotis locis,literis,libris,nuncijs sectam suam continenter fovebat,apud Helvetios incredibili s- lentio tegebat.Sed quid humana possit versutia co-4 tra consilium praepotentis Dei' Ex ipsis similiaribuς cius de eius doctrina quidam dubitare coeperunt. Dσrit ab Exijs facile principem ad se vocat, cui alioqui plu- illo quidam rimum confideret,nec sine stomacho ex illo perco-cόiuncilis latur,cur de re certissima dubitare voluerit: an non simus. credat,st verum esse illum Dauidem a Deo missum, ut his extremis temporibus regnum Israeliticum reostituat,Iacobique tabernaculum instauret' Sed post multam disputationem iste mansit in sententia, & a Davide illo sertur abalienatus,monuisse etiam pem
multos, ut a perniciosissima secta quaprimum discω, detrent.
Ad huius admodum coniuncti viri desectionem accessit,quod e duabus, quas intra urbem habuit, aedibus altera fulmine tacta est: altera, quam in pascuis magnis cu cxtruxerat, cum preciosa supellectile conflagrauita: nec diu post domus, in qua ipse habitabat,tabulatum repente cocidit. Omnium v
577쪽
IN ORBn GASTARUM. Wrro molestissime tulisse fertur aduentum cuiusdam viri grauis ex Germania inferiori,qui Basilcae Dauidem ipsum totamque eius familiam descripsis et. Eo percepto nuncio,primum eius colunx morbo co repta morit, & mox ipse quoque excedit e corpo re,qui se Christo Domino praetulerat, & immortae Noesitis imiem finxerat. Fuit hoc anno Christi IΠ6. Octauo Ca- piis.lendas Septembris. Sepultus est honorifice in aede Diui Leonhardi.Eius mors no mediocriter pertii bauit discipulorum animos, qui eum nil quam moriturum putarant: nisi quod homo veteratorius falia sapersuasione eorum sustentabat spem,quod polita . t T . citus esset se intra triennium reuicturum, & praesti i . turum ea,quae ipsis ampliter propaisisset.Post obitu eius paulatim coepit latens fraus aperiri,ita ut pleri- . que iam sentirent cum, qui se Iohannem a aerucr atque etiam ab arce, quam Basileae emerat, Iohanne ,
a Tenningeli falso appellarat, Dauidem Georgium esse sectae pestilentissimae authorem, qui se regem δέ si , Christu sceleratissime asseruisset. Hoc fama permo- ' , nuit Senatum Ballicentem, ut rem diligentius Inue
stigandam susciperet.Itaque 4.Idus Maij anno Iss9. libet enim hic totam historiam unum in locu conagerere,ne postea sit necesse per partes absoluero
Dauidis Geor ij iam mortui, filij & quotquot i'
eius erant familia mares,quidam etiam extra famialiam clientes & amici in curiam accersuntur.Vbi covenerunt omnes,Tribunusplebis,non ulla pr fatus
de illorum simulatione & dissimulatione,postea interrogat,num Iohannes azruct sit proprium ho minis defuncti nomen,an unquam siue priuatim,sue publice docuerit,& quae eius doctrina suerit. Ibia nonnullis responsum est, nullam ipsos propriam habere sectam: a nonnullis vero, no aliam se tenereret
578쪽
religionem, quam quae Basileae doceretur. Nec se aliud nos e viri nomen, quam Iohannis a quod a patria haberet: priuatim quidem illum non tam docendi,quam adhortandi causa quidam intecsuos dixisse,ninit a Basileensium concionatoru di,
ctis discrepantia. Erant homines undecim: cum quo hac ratione nihil csset copertum, iubentur secedere,& singuli reuocantur,& separatim interrogatur. At nec sic quicquam repertu est. Itaq; iubentur oesisti in carceres abduci,& haberi in vinculis. Mitturi
tur interim a Senatu,qui in illornm aedibus scripta . . omia coquirant, si quid sorte inde cognosci queat.
I Facta conquisitione,permulti libri & literae repe νμrfςrs o ipsiu, Dauidis ad viuum picta imagine abc portantur, danturque Theologis & Iurisperitis qui-tiusdam examinandae,num quid in ijs sit diuersum a religione recepta. Faciunt illi diligenter quod iussierant,&Dauidica ad senatum referui. Senatus porro mittit ad eos,qui in vinculis erant, septemviros rerum capitalium,qui seuera primum interrogatione nihil ab illis impetrant. At tamen cum quidam nonnihil titubare videretur,accuratius inquiritur: Pressisur no & ibi tum quidam fatentur,qui se Iohanne a 2bruce vel j. dixisset, cum esse Dauidem Georgium, cuius nomi
ne in Germania inferiore tot cssent turbae excitatae. Porro cum eis nonnulla doctrinae eius decreta proponerentur,fatebantur se illam doctrinam iiii quam ex co audiuisse,nec in libris ei' inuenisse,sed se prorsus eam detestari. Quod si tame in aliquo errarint, vel etiamnum crrent, cupere institui rectius. Π c ubi ad Senatum septem uiri retulerunt, missi sunt certi concionatores & theologi, tam ad eos qui in carce re erant,quam ad eiusde familis foeminas omes.Vbὶ ad eos ventum est, uno ore tam viri quam foeminae
579쪽
respondent,se detestari ea quq ipsis tanquam Dauidis Georgij inuenta es uni proposita,& eam cople cti fidem, quae Basilet tradatur.Deinde Sonatus Da, uidicae doctrine capita tu dam Academiq & Con- acionatoribus cessenda proponit. Omes igitur a Recto re Academiae couocantur, veniunt ad Con cio natorcs, cuncti l ea capita damnant. Postea Senatus iubet homines e carceribus u duci, &sub certis aliquot coditionibus dimitti. In ijs coditionibus et am illa fuit, ut Davidicos libros omes,sive typis excusos, siue manu scriptos, qui ullo modo Dauidicufermentum redoleant, quos apud se habeant, mox in curiam apportet, nec ullum Batauica lingua scriptum p brum apud se retineat. Hac quidem ratione possent facile extingui hqreses oes, si siccum omiatim damnatorum dogmatum scriptis ageretur. Biduo post Iudices rerum capitalium dc Dauidis iudieiismis Georgij cadauere,libris,& reliquis ad eum pertinetibus,in arcam productis, extremum iudicium institatuunt. Inter alia ob ijdiunt, quὀdobcius perniciosam sectam multi utriusq; sexus, atque etiam propria mater eius,in inferiori Germania vita mulctati fuerint,atq; ea causa ipse inde aufugerit, licet aliud Basleae praetexeret.Deinde pronunciant, eius seripta omnia flammis exurenda, cius cadauer siue ossa.& quicquid reliquum in eius sepulcro succit, cfio diendum extra portam in supplici j locum,una cum libris & imagine eius ad viuum picta a carnifice trahendum, illic i; simul omnia in cineres redigenda, sicut cum ipso Davide feret, si supcrusci. Porro bo/na cius omia in aerarium publicu insercnda. Postremo,si quis cotra hoc iudicium quicqua dix crit, secerit, de poena plectendu . Sic illi' insani hominis mcmoria prorsus abolita est, Cum carnisex cadauer
580쪽
. 1 COMMENTARIVs BREVIs RERUM eius comburcre volui prius illud ita erexit, yt abomibus,qui homine nouissent vimana, facile agno sceretur. Nam salts adhuc integruni erat, praese Caiaver Ut tim flaua barba.Erat autem hoc modo ornatus: Infep-θηDςρ capite villosum e scrico pileum purpura suffultum rix. habebat,& e rosmarino corollam: caput puluini noignobiles fulciebant: ipse undulata toga, quod in
melotum vocant,vestitus,ac sindone munda inuolutus: Sic enim haeredos eum sepeliendum curaue ExuritUr rant. Combustus est autem cum scriptis suis coram cadauer o' maxima hominum frequentia. Fuit ille Dauid ma-
scripta eim gno vir ingenio, licet patre,ut aiut, ludione natus,& ipse in prima aetate pingendi vitri artem sit secu- tus sed malo prauoque, quod ex plurimis eius libris, Hollandica lingua compositis, potest animaduerti.
Linguae Latinae & omnium aliarum,nisi patriae, ru- dis tuit. Eius autem doctrina multos continet exe- . crabiles errbrcs,e quibus paucos huc adscriba: Au-Imp ης μέ ius est scribere omnem doctrina Moseo , prophς--ΓR tarum ipsius Christi,& apostolorum ac discipulorsi
osse imperfectam,&inutilem ad absolutam cons t ouendam felicitatem:atq; in cum tantum usum traditam,ut homines quasi pueros ad hoovsq; tempus coerceret: suam vero dobrinam csse persectam, &quae hominem beare queat. Ascruit se verum esse Nessiam,patris charissimum filium, non ex carne, sed Spiritusancto natum: se restauraturum domum Israelis,verosq; Levi filios,& verum Dei taberna culum,idq; non cruce, vel morte, aut rebus aduer
.. ss,ut alter Chrimis,sed clementia, Sc spiritus Chrim,qui ipsi a patre sit datus,amore & gratia. Se dixit habere potestatem soluendi peccata, & remittendi. S retinendi, que in extremo die totum mundum