Institutiones fundamentales linguae aramaicae seu Dialectorum chaldaicae ac syriacae in usum juventutis academicae editae a Hermanno Zschokke

21쪽

syriaca et in Misclina aram alea audit.

2. Poriodus persica ot graeco-macedonica huic dialooto

chaldaicae porsicas et graecas vocos multas intulit, quibus nec paraphrases Onhelosi, nec Chaldaismuq hiblicus carsent. Cum autem Chalisae saeculo post Christum septimo regno babylonico sunt potiti, lingua haec in dies in pejuq ruebat, ita ut nostris diebus plane sit Emortua. 3. Quod attinet olistracteros scripturae Chaldaicae, poso scriptura sγriaca enatos esse nonnulli IIupi M. M permes , Fursi ole.) defendunt; se nientia tamen altera Gegemus, Wirier, H ouli hanc scripturam, quRm I OS VOc uS quadrniam, Chaldacis Babyloniis) jam suisse notam probabilior eAt, concedi autom dobpt, hos characteres, quibus nunc utimur, non suisso originarios. sed Pudetontim calligraphica scribendi ratione hanc nccopi ARe formam; nam si comparautur cum elistractoribus palinyrenicis ot aegyptiaco-arnanastis, in essΡntia quid 'm itos a0quant, in fornino tamen elegantia et volubilitato pra stant, o quo evolutio clini actorum nunc usitatorum Ox antiquioribus rudioribus quidem ast similibus fluit

III. De dialecto Syriaca.

l. Dialoetus syriaca olim in lota Aramapa Aseptentrionalia Palaestina ad Natoliam ot a mari mediterra non sit Euphraten uAquo u i inta orat. Cum Syria historia testo ab antiqui Asimis tomporibus in variaμ provinciaA majores et minoros distribuorsetur, haud improbabilo est, hujus linguae plura fui qso idi omni R. quam opinion in confirmiunt, quae ad nos p vonorunt sinit qui talis vostigia. Commoniorantur dinlHetus Antiochona sive Coma gena, dialectus Palmyrena, in

22쪽

Palmyrae ruinis conspicua, idioma Maroni farum et Nestorianorum.

2. Procul dubio dialscius syriaca in Syria ipsa exculta et antiquissimis temporibus ab omni peregrino colore libera fuit, deinde autem multiplici Syrorum cum gentibus aliis conjunctione limpida fluebat, radicos exoticas recipiebat RQ insolitam formandi rationem hic illic sequebatur.

Cum magust Aramaeae pars per undecim fere saecula Persis esset subjecta et Varia cum his conjunctione uteretur, impediri non poterat, quominus Persarum lingua multas voces cum Syriaca communicaret. Huc pertinent nomina, quise ad physicam, politicam et religiosam Ρersarum condition mot institutionem pertinent, quorum plura exempla vide Hommanni Grammat. pag. 18. Seq., Lorsbachii Archiv sur morgi. Literatur Marb. 1791-94. I. p. 246-55 A II. p. 251-336 et Boelticheri Supplem. Lexic. Aram. Ρ. 31 Seq. 3. Propter magnam inde ab Alexandri M. tempore cum Graucis conjunctionem et consuetudinem permultae voces Graecas in Iinguam syriacam sunt illatae, praeprimis particulas, uti: οε, --L uεv, rαρ, μαλλDv die. , imos libris N. Τ. graece scriptis multae expressiones sunt receptae. 4. Conjunctio Syrorum cum Romanis linguam etiam Latinis vocabulis locupletavit, quase spectant ad res publicas, magistratus, bellica instrumenta et alia hujusmodi designanda. 5. Denique currente tempore Syri praeterea voces arR-bicas, aegyptiacas, turcas, tartaricas et e tempore expeditionum cruciatarum Bur hebraeus) gallicas, italicas, imo et anglicas adoptarunt.

Νo f. a. Nullum tamen doprehonditur exemplum vociκ alicujus

23쪽

Not. b. Voces exoticae maximam partem Runt nomina, quorum alia formam induerunt syriaeam, alia vero barbaram terminationem retinentia patriam suam perspicue ostendunt.

6. Etiamsi imporatoribus Syriam dominantibus lingua multum puritatis Ρerpetuo perderet, tunc tamen libris omnis generis praecipue theologicis componendis ad splendidissimum culturae gradum pervenit. Jam a Vespasiano imperatore usque ad saeculum p. Ch. quintum floruit celeberrima schola Edessena, quae multum linguae puritati et culturas impendit operae, ita ut haec lingua sic umendata et culta nomen 'Edessenae' receperit. Claruerunt inter Syros:

Adhu demes ' 675) Monophysitarum Syriae orientalis metropolita; Josephus Hugita 580) prostyter Nestorianus

ac Nisibenae scholao rocior; Jacobus Edessenus ' 698), qui pristinam linguae puritatem maximo cum studio restituereost conatus; ab hoc laudantur: Joauden ah VIII. saec.),ΚOsrae episcopus, Honainus sive Joannes medicus ' 876),

Elias episcopus Nisibensis, Joannes Stylita 8303, Joannos Cham isti filius 85b).

Abhinc lingua sensim in pejus rusebat; saeculo VIII. et IX. lingua syriaca valdo suit deformata; inde a saeculo X. ot XI. ex urbibus, saeculo XII. et XIII. etiam ex agris suit expulsa. In hoc aevum reserendi sunt Bar-Hebra Bus Aseu Abul pharagius dictus san. 1226 1286) et Jo. Bargu gbi, monachus Nestorianus, qui primus grammaticam accuratiorimothodo tradidit. Etsi priscre Syrorum lingua jam saeculo

XII. exeunte ab arabica paene summota erat et Sermo vulgaris esse desierat, in sacris tamen cultuque divino apud Omnes Syrorum ecclesias etiam geriori tempore usurpata est, ut apud Maronitas, quorum pIures a saeculo XVI. usque ad AREculum XVIII. mirifica institutione claruerunt iique: Moses Mardonus, Amira, Abrah. Ecchelion sis, As sui Ruus'

24쪽

Inde ab initio sasonti XVI. studium linguas syria neotiam in Europa tractari coeperat; primus, qui linguam hano ab ipsis Syris Romae edoctus est et grammaticam edidit, erat

Not. a. Nestoriani ubique officia divina in lingua syriaca colo-hrant, epi8tolam et evangelium primo syriace doin vulgari sermone ad populum recitantes; ceterae Syrorum gentes, ut Maronitae, .IuCO-bitae et Melchitae Hyriaco quidem sermono in sacris utuntur, ast Molchii ae ritum graecum sequentes sFriacae linguae arabitam cum grapea commixtum omnino substituerunt, Maronitae ustro et Ia e obita se praeter scripturas lectionses stiam in precibus hymnisque nrahieum sermonem pro syriaco usurpans, in Breviariis vero et tu Liturgia nunc adhuc utuntur syriaeo. Noh. b. Nostris diobus lingua syriaca aest multo corrupta in duobus tantum vi eis non Ionge a Damasco dissilis Mallulas et Warao in usu esso dicitur, quibus non obstantibus lingua syriaca inter linguas pinortuas eAt reserenda.

IV. De dialecti Syriacae scriptura. Tab. XII.)

Varia scripturae gensera inter Semitas usitata e primo alphaboto tanquam e sonte communi prosecta sunt, nam DX-hibent quasdam litoras, quarum figurae cum antiquissimis conspirant. Sunt autem notanda Aequontia scribendi gon0ra:

l. Soriptura inscriptionis C a r p o n t o P c t e n S i s, quas lapidi incisa a Carpentoraclo St. Carpe utras) in Gallia,

ubi nunc in bibliotheca episcopali asservatur, nomen triuxit, literas offert Palmyrenis sat antiquiores, rectius yero RPB-maica quam phoeniciaca nominatur. 2. Alphabetum Ρalmyrenum ex inscriptionibus Palmyrae erutum temporis decursu ab antiquo Arnm morum scribendi genero doctoctebat, hinc in oppositionem antiquioris

scripturae Aramaoorum recentior nominanda est Scriptura, o qua exorta est scriptura quadratn. Distiir orale

25쪽

3. Antiquissimum autem inter ea seribendi genera, quae in libris syriacis inveniuntur, sest Estrangelum dictum, quod nomen quidam a graeco πιρι77υλος derivantes rotundum significaro a juiit; cum voro minime rotunda sit haec literarum forma, alii nomen hoc arabicae originiA esse Statuunt, ortum e scripturu et eranoelium, ut significet scripturam evany lii Seu majusculam, qua in scribendis evangelii exemplis utebantur, oppositam minusculis et velocius scriptis litoris in vulgo usitatis, quo pacto hujus scripturae typus hsenu προι Πυλος rotundus i. s. feres seu concinnus

appellatur. Haec scriptura in pervetustis codicibus conspicitur, nominatim in pluribus eorum, qui saeculo ante Christum octavo exarati Aunt. Prauior hanc etiam in monumentis publicis obviam aliam vulgarem jam in usu fuisse certo anno si ., o Cod. Syriaco Vatic. XII. edocemur. Serioribu Atemporibus sod sero in tituli A tantum Estrangela scriptura invenitur. 4. Alia scribendi ratio Estrangolae simillima si vo potius Estrangela ipsa ost illa, quase duplicom ductum ejusdom litμ-rao habet modio cavo relicto, qua Syri in brevi aliquo diolo aut epigrammate et in librorum titulis uti solent. Ob duplicem literarum ductum hoc alphabetum Duplicati

nomine insignitur; adhibetur praecipuo ornamenti causa set propterea etiam variis colori hus do oratur. 6. Medium inter scripturam.antiquam et recentiorem tonset scriptura Nestoriana dicta et Nestorianis propria, qua scripti codices multi sexstant. Literno Rotent Anti A minu-

isto osso noc diversis temporibus omnino pareR maia gerunt.

6. Usitatissima scriptura set in libris nostris typis impressis usurpata PSt PR, quae t ἐλά - P Achito) i. o. Simplex aut i. o. t i no a nominutur sino dubiti propior linoam

26쪽

sero omnos literas infra annectentem, hoc scribendi gonus nil aliud est, nisi Estrangelum obliquum et inclinatum. 7. Accedit aliud alphabotum ab Adlero in bibliothoea Vaticana in cod. XIX. inventum, quod Hierosolymitanum seu Adlorianum vocatur. Literarum forma rudior ad volerem quidem scribendi modum vergit, ast Scripturae quadratae multo similior est quam antiquae Syriacae . 8. Sequitur alphabetum Mendae uvat quo utuntur Zabii gnostici in Persia habitantes; literarum ductus sunt inhabiles, crassi, obtusa arundine scripti, sere omnes angulosi paucis exceptiA, quibus tantum aliquid inest rotunditatis. Patria illius scripturae et idiomatis in Aramaea est quaerenda, qua aetate vero exstiterit certo contendi nequit.

Not. a. Plura scribendi genera, praecipue Peschito, literas amant conjunctas, ita ut plures aut utrinquo aut praecedenti aut subsequonti literae annectant aliquot tamen literis conjunctionem rospuentibus. Probabiliter Aramasi antiquissimi cum intorvavis voces scripserunt; nam jam in inscriptione Carpentoractensi eaodem spatio inter singulas relicto distinguuntur. Syros non a d8xtra ad sinistram, sed a fronte paginas versus Pectus scripSisse, eonversatamon charta a dextra ad sinistram legisso eruditis est exploratum ;hinc signa vocalium graeca a scribente in eo, quem in scription graeca habent, situ exarata legenti inversa apparent. Not. b. Cum seriori temporo lingua syriaca cederet arabi ae, Syri arabice scri hebant literis tamen syriacis utentes, quod scribondigenus ab auctore Carao hun dicto, nomen traxit Caraehun isti.

V. Literatura.

Grammaticas et Lexica Aramaea syriaca, hucusque typis edita enumerat Zonhor in sua Bibl. Oriental. II. 9g. 128-138. Lips. 1866. Pringi patiora opera sunt:

A. Grammatica se utrius quo dialecti stram Reas. J. Buxtors Grammatic. chald. et syr. Basil. 1615 1650.

27쪽

And. 0bor letiner Elementa aram. Vind. 1820. B. Grammaticae chaldaicae. Ch. Collarii Chaldaismus s. Oram. nov. ling. chald. Cig. 1685. Hs n. Opitii Chaldaismus targ. -tiam. - rabb. Hebraismo harmon. Κil. 1696. I. Altingi Synopsis institui. chaldaic. Halae 1768. Da v. Michaelis Grammat. chald. Goett. 1771. N. W. Schri, dor Instit. ad land . chald. bibi, brevissimct con- pinnata. edit. 2. Ulm. 1810.

28쪽

XXVI

29쪽

XXVII

t VI. Divisio.

Cum dialecti chaldaica et syriaca in ossentialibus grRmmaticae partibus conveniant, utraque in sequentibus coordinatim est exponenda et quidem in tribus partibus, quarum prima do utriusque dialogii elementis, do orationis partibus altera et ultima de syntaxi tractabit.