Institutiones fundamentales linguae aramaicae seu Dialectorum chaldaicae ac syriacae in usum juventutis academicae editae a Hermanno Zschokke

31쪽

. I. De Consonantibus earumque si guris et nominibus. Syrorum litorae numero sunt XXII, quarum figurae pro loci, quem in vocibus obtinunt divorsitatu nonnihil variant; aliae enim sunt initiales, quae soli sequenti, aliae medianae, quae utrimque, aliae finales, qua0 soli praecedenti, aliae denique absolutae, quae nulli annectuntur. Nomon liti,

Figura lit. l

l syriae.

si s

8piritus

h. V

a Uimul Dolath

32쪽

Figura lit.

rnrum chaldaicarum.

,r l

nvri Thau. Adnotationes. il) Annexio singularum literarum fit addita lineola, qua nonnullae singulari forma immutantur; praeprimis in fina figuras mutant sequentes: γ, et 2) Omnes Syrorum literae sequenti literae annectuntur praeter octo: ι , e, F, x, V et quae cum praecedente tantum junguntur. 3) Olapii et Zain, Lomad et Ee lit0rae finales simillimae magnitudine tantum figurae distinguuntur. Olaph cum Lo-

33쪽

l. l. De Consonantibus. g. 2. De Cons. pronuntiatione ac divisione. 3

mad concurrens, si praecedit, inclinatur, ut: lbae pro ita Deus, si vero sequitur, literam Lomad ad suam formam conformat, ut 9 pro non: saepe Olaph Lomad finali innectitur v. g. Ν - N, non. LomRd in filis vocis duplicatum ita sor- matur, ut alterius literae pars toti priori annectatur, V. g. dicens. 4) Litoris majusculis Syri non utuntur, non riuro autem ad inscriptiones seu titulos librorum insigniendoa scripturam Estrangelam usurpunt. . 2. De Consonantium pronuntiatione ac divisione. I) Glaph est spiritus lenis Graecorum l. e. levis aspiratio et nonnisi una cum vocali effertur. Inter duas vocales collocatum pronuntiatur sicut L v. g. JHem) stans. 2) Zam sonat s lenissimum linguas muerone inter utram- quo dentium seriem interposito. eth sicut eh gutture offertur, in nonnullis vero vocibus Ioniori modo ut hh pronunciabatur. Κuph lenius est quam Coph. M o medio gutture pronuntiatur, quod fortiter compri- mondum est trudendo ejus infernam partem contra supernam. 2) Dividuntur Consonantes Α) rations pronuntiR-tionis in:

Q gutturales b) labiales o) palatinas d) dentales

, I quibus litora n, ' accedit..

Dissili reo by Cooste

34쪽

firmus, quae Sunt Colora OmnOR,

N o t. a. Syri pariter no II rhoi antiquum litorarum ordinem ab inu tors, uti videtur, jam constitutum vetus fatoquo sancitum

rotinuerunt.

Not. b. Cum Maroni tuo linguam arabicam litoris scribunt syriacis, arabica usero lingua Pluribus utatur litoris quam syrinea, ostrum dosocium o more Arabum puncto diacrifico ni posito supploro solent; v. g ovi et L - .i of

g. a. Do Vocntibus. Ι) Primis temporibus textus Galilaicus ot syriacus erat scriptus sinc vocalibus, nam difficultas, quae e toxius vocalibus dostituti luctiono oritur, vix Sentiebatur tempore, quo lingua orat vernacula; postquam vero tomporis succossuusus linguae aramaicae abiit in desuetudinem, a magistris textui vocales sunt appositas. Priusquam vocalium signa intextum chaldaicum sunt illata, consonantes quiescibilos vocalium instar sunt substitutae et dictae matros lectionis, quia procreabant lectio noni toxius chaldaici vocalibus dostituti genuinam. Literae quiescibiles autem sunt: N pro vo ali pro e uti ac ) pro o et νοῦ quamvis a tompore introductionis punctorum ad vocales designandas loctionis matros tactao sint supervacuae, tamen magnam partoni sunt retentne in codicibus manuscriptis et libris typis editis, v. g. Noe n. Rarissimo Κamog chatuph in vocibus chaldaicis occurrit. Not. a. In inscriptionibus Carpentoraciensi ot Palmyrenis vocales quiescibilibus tantum litoris notantur. Not. b. In textu non punctato sappe ' vel J duplicatum poni Diqitiges by Corale

35쪽

tur, ut indicetur Ut mobilitas hujus literae, v. g. Nn allu i. e. Nps SP, aut dupli fio ejusdom, V. g. i. e. t 2 n.

23 In textu syriaco matres lectionis uou inveniuntur, quia Simplicissima vocalium significatio fuit illa aut i quorum S rorum ConSuetudo, puncto consonantibus superpOSito Vocalesa, o et u breves, Et litoris subscripto e , i et u longas indi- Crendi, quo puncto tamen in ambiguis tantum vocibus SuntuSi, v. g. φ hau) ille, ο luiὶ ipse. A quo, quando et quo loco primus illius puncti diu critici usus institutus suerit, non constat, verosi militer saeculo quarto in schola Edessena introductus esse videtur, cum jam Ephraemiis de eo loquitur; initio parcissimρ, serius saepius ost adhibitum. 3) Cum vero punctum diaeriticum multum obscuritatis adhuc relinqueret, Jacobus Edos sonus ' 6989. Ch.) pr0- nuntiationis accuratioris procreandao causa pulicto hoc diacritico geminando varioque modo ponendo septem VOsalium Signis introduxit, quorum quinquo tantum fuerunt receptR. Ilaec perutilis Jacobi inventio non statim communem adepta est auctoritatem, nam Thooplitius Edesse nus ' 792 p. Cli.) IIoinerum syriace vortens quinque vocales graecas figurum earum Donnihil mutaudo recepit; propter Syris propriam scribendi rationem literae graecus unciales A, E, V O, Υ in textu syriaco apparent inversau. Vocalium Signa Sunt

ergo duplicis generis: syriaca Jacobi) ot graeca Theo

36쪽

6 I. Pars. De Elementis. I. cap. De Iectione ac orthographia.

Quemadmodum consonantes, ita et vocales in dialosito clialdaica eaedem sunt, quibus lingua hebraica utitur, eaeque aut longae aut breve S. Vocatos longae: l Vocatos breves:

li Nomina vocalium a forma organorum, quibus Proseruntur, repetuntur, sic v. g. R-uperuit, quia vocalisa aperto ore pro sertur depressio oris, quin e aliquatenus pressct pronuntiatur etc. Vocales ipsas nominantur motus, quia consonantes per eas moventur, seu cruci soni, quia per se ipsas sonant; consonanti R exae semper post eam pronuntiantur. 2) r ot e lego constanto consonantibus superscribuntur, reliqua signa graeca utrumque locum occuparΘ p0SSunt; Ceterum utraque figura tum syriaca tum graeca saepissimo miscetur, ita ut una vocis syllaba hanc, altera illam habeat Rnnexam, puncta autem Syriaca nunquam situm fixum

mutant.

3) Vocalis Εgogo nunquam sino matre lectionis so) scribitur Oxceptis omnis et propter. Sehola Saepe cum puncto diacritico literas , coalescit, V. g. l,ia Pro i,ia Unis. 4) Literae quiescibiles seu semivocales sunt re, ' et 'i; et Δ; quiescit autem Olaph in Petocho et Sehola, v. g. iri, Deus, imo et in reliquis vocalibus, ut: μoue dicere, i, a fructus, via. Vau quiescit tantum in Selioso prae- primis in vocibus exoticis, v. g. Herodes, et in EZogo, V. g. lata Sume, imo in Vocibus graediS in Petocho, v. g.

37쪽

g. 3. De Vocalibus. g. 4. De syllabis et signis orthographicis. 7

nisi in Chobogo, v. g. oculus et in RebOZO, V. g. autem. In dialecto clialdaica re quiescit in a-e, ' in e-i et

5) Si vocalis scripta est cum I itora homogenea quiescente, plene scripta nominatur, secus desective scripta. Ρlurimae voces graecae, quae in dialectum syriacam Sunt translatae, plene scriptae apparent, V. g. ita, id τάγμα. 6) Si litora quiescibilis sequitur vocalem heterogeneam, diphtongescit; hinc sequentes diphtongi enascuntur: a) o praecedente au ab initio et in medio vocis, v. g. 24so mauto) mors se cliald. - Vel - .

d) c. praecedente ni in medio et fine dictionis ista, chald. 3, V. g. hadmot) primus. e) oz ante Jud - ui, V. g. -m α ui) puter ejus chald. g. 4. De syllabis et signis orthographicis.1 E copulatione consonRntium et vocalium enascuntur syllabae, quae sunt aut apertae, si desinunt in vocalem, aut clausae, si consonante iserminantur. In media voc0 COn-Sonans, quae syllabam claudit, recipit in Chaldaico Soliva quiescens Reu mutum, quod sine sono est, in fine vocis signum hoc consonae vacuae non inscribitur, nisi 'l finali, v. g. et litorao n, si litora vacua jam praecedit, ut: naκ tu. Ceterum sermo Chaldaicus omnia signa orthographica'cum hebraico habet communia, do quibus consor V. Gesenti He

38쪽

8 I. Pars. De Elementis. I. Cap. De lectione ae orthographia.

2) Quaelibet syllaba in linguis somiticis ab una Consonante incipit, quase si est vacua, requirit in lingua hebraeea et chaldaica vocalem brevissimam t. e. Schwa simplQx seu mobile, quod signum Syri, ut Munt grammatici, . in re quidem agnoscunt, cujus figura autem carent, V. g. bl ῆ - 4 i. SonuS, quo Schwa mobile pronunciatur, fluctuat inter Omnes Vocalium sonos, plerumque subsequentibus vocalibus accomodatur, ita ut mox ut is, mox ut o , Saepiug ut e Sonet. Similiter Schwa compositum Syri non agnOSCunt.

Not. Ubi duae consonantes ab initio syllabae vacua concurrunt, Prior aecipit vocalem in dialecto syriaca plerumque - , Vel - , - et O-, prout Hebraei et Chaldaei, qui, ubi duo Schwa ab initio syllabae concurrunt, prius resolvunt in vocalem breVem, V. g. Pro - pro in eoelis, imo et in

3) Syri geminationem literarum quidem norunt, notri tamen literarum geminandarum Dagesch sorti) carent. In sermone Vulgiuri, non autem in elogantiori, geminatio locum habsit et est Rut compensativa, v. g. epΡuk3 Pro cit enpuli) exibo, aut characteristica, ut in forma Pael et Eth-ΡRisi, V. g. μί Ρohed) praecepit. Nonnunquam literam geminandam bis Scribunt, V. g. yentes, praeprimis in vocibus exoticis, v. g. . . unnis, aut Dagesch sorte Chaldaeorum litera in-

4) Cum vocalium signis cohaerent reliquae notae orthographicae, quae partim illis sunt antiquiores; Aunt

autem:

indurulis, quae litoris aspiratis Z, Δ, Δ, α in codicibus manuscriptis plerumque rubro colore sunt apposita. Punctum infra illas litoras positum Rucocli) cas lenius sive cum aspiratione, Super easdem positum Κuschol) oas durius et sine uspiratione legendas esse indicat. IIinc Κu-Disit eo by Corale

39쪽

g. 4. De syllabis et signis orthographieis. s

schol correspondet Dagesch leni Hebraeorum et Chaldaeorum imposito iisdem literis aSpiratiS: n, D, P, Π, a, I, quo muni iste: tenues evadunt, v. g. . si Κetoboch) liber tuus. Quando fiori debeat aspiratio, quando non, ex analogia dialecti chaldaicae tacito explicatur.

Not. In multis illis vocibus e graeca aliisque linguis receptis liferisu aspiratae eodem modo pronuntiari sol sent, quo in illa lingua,

b) Ribui a tia, myrius . numerus instens Seu pluralitas) nominamus duo puncta horigontalia Super vocem posita, quae pluralem nominum et verborum in textu vocalibus destituto a singulari distinguunt, quod signum adhuc intextu punctato usitatum eSt, v. g. l.es , - restes in Oppositionem l fitavi - l.Sc rex. Ubi e literis ipsis aut terminatione pluralis regnoscitur, hoc signum non adpingitur; nomina autem collective positu, quae aliquis facile vocalibus doficientibus pro singulari habuerit, his punctis notantur, V. g.

ovis, ita strea ovium. No t. a. Si voci tali inest litera pnnctum hujus cum uno e duobus Ribui punctis coalescit, v. g. contrahitur Elgnum hoc etiam cum Pelocho Punctis expresso, V. g. fundamenta ejus. Not. b. Quotias numeralia cum suffixis junguntur, hoc signo induuntur, V. g. Nos tres, similiter et particulae multae, quae pluralia recipiunt sumXa, ut M circa te.

c) α) Marti et Ono scurrere faciens uiam, currere)est linoa superna literam schevandam anto literam vacuam indicans, v. g. l - in mathio) resina, literam ergo hoc signo munitam cursu quodam et velociter legendam esse docet. , Marhetono respondet Omnino et o Schwa Hebraeorum eo tamen discrimino, ut in certis tantum exemplis usurpetur. δ) Molingjono coagmentulor a l ei coramenturii, connexi0 est linea in serna literam vacuam cum vocali plerumque si rariuS a ussereudam e8Se docens, ut: - dechel-

40쪽

I0 I. Pars. De Elementis. I. Cap. De Ioetione ac orthographia.

to) timor; conjunguntur ergo hoc signo literae, quae ad alias syllabas pertinent, in unam novRm et peculiarem.

Not. Utrumque signum nobis superfluum ex proptorea in libris raro adhibitum ad mensuram poematum firmandam inventum OSSE, dein vero ex poesi in orationem solutam nanuasse videtur.

d) Lineola seu virga occultans est linea transverSRinfra litoram posita, quae indicat, hanc literam non epse Pro

nuntiandam, ut ui no esto. bat) stliu; eas enim literas,

quae scribendo exprimuntur, in pronuntiatione autem prorSus negliguntur, occultari grammatici dicunt.

Not, Linea occultans distinguenda est a signo Mehamono, cum utriusque lineas vis prorsus sit diversa et linea occultans incertis tantum vocibus udhibeatur.

O coultantur autern literae t et es, et quidem: α) i initiato in multis vocibus, v. g. cunctius, alius, homo etc. earumque derivatis, ut: ubial ultimus; in pronomine lal esto, quoties verbi substantivi loco ponitur, dein in nominibus graecis, quae assumunt ab initio Olaph, quod, quamvis linea Occultans non subjiciatur, oc ultMur, cum vocalem non accipiat, ut: in e uel stukSO) uetοιχεῖα. δ) m in pronominibus em et iam aut pro verbo SubStantivo aut pleonastice positis, quae vocalem suam ad Praecedentem vocom vocali in fine destitutam remittunt, V. g. est latiu) non est; nonnunquam et vocalis pronominis in finctvocis praecedentis ponitur, ut: eri .. besrbu) caro

mea rat.

Si vero rox praecedens vocali in fine est instructa, literaso et pronominum vocali sua abjecta cum vocali praeced0ntis syllabae dipiliongescunt, V. g. cim Lia: sh'sqheu) durum est, iam- hodol) haec est, ita tameu, ut Sehola finale praecedentis vocis anto tim in Potoelio mutetur, v. g. oo enau)esto sum pro ἔ, ut . similiter eo, uία pro dies hinc saepe voces tales prorsus in unam conjunguntur, ut: de honau)hic est pro diti iam, quod et obtinet apud Chaldaeos, ut: pro hi in tu quis est ' Occultatur porro He in pronomine riua-