장음표시 사용
21쪽
barneueldius, ut edictum rogarent , quo, inspectis eorum temporum quaestionibus s eris . mutuam inter dissentientes conciliari tolerantiam jusserunt. Id ob deeretum , selodamenses ad secellionem inclinabant . Hos duo movebant , tum sacri regiminis forma, quam Domini ordines constituerant , tum tolerantia , quam iidem imperaverant inter dissidentes , quorum alii pro Calviniana Religione dimirabant , alii vero eam perdere studebant. Illudque maximo displicebat, quod eam omnem rem ad Pri cipes pertinere credidissent. Intererat autem Reipublicae , ne Civitas Amstelodamum hix de causis ostenderetur, quipde quoniam omnium Civitatum erat nobilissima sane &potentissima. Igitur ordines e sito caem plures viros bc ii . his Grotium miserunt, qui in Amstet amensi Senata longam Belgico sermone orationem habuit ad eam Civit tem in fido continendam . In ea locum de auctoritate Principum in sacris semel &iterum pertractavit Is enim hoc agebat ut Hollandorum ordinum conventui inesse potestatem evinceret, qua in edendo tolerantiae decreto usi fuerunt inter Arminianos MGomaristas in Relinionis rebus discrepantes. Hanc orationem Theodorus Schre uelius lati ne convertit : Titulus est . Ora is ab Hugone Gro is Consiliario er Synfieo Reipublieae Noveram mensi Demaeule habita in S atu AEn Zelonmensi o Cal. Maii Mocxvt. , eum ab Illustribus ae Potenrisus. DD. Hullantiae ine risiaeque ordinibus deligatus Ulae, una eum Diris amplis inis Dra Adriano a Mathenes Tostarchi Ribirae . inmerae . Do fae Ost mone Musia ab Holy Praetoro Dor.fraeeno. Gerar. ab Deρ Delphensis , OGulielmo fusis Homanis Reipublicae Consiusibus . aI informanIum Con ules O Senatum an esicritum de sincera DD. Orsinu in mente in conse manda Christiana reformata Nilini ne deque probis O firmissonis ra 'Anibus , quibus moti in mesolassea re ea sanxerunt
decreta. quorum M. ipsa oratione si mentia sa). At enim reliqliis- contraremoniirantibus obviam iretur plane necesse erat , qui non modo decretum ordinum reprehendebant, ses etiam audiater confidenterque ex Chrissiani Imperii natura negabant, illud ab Ordinibus condi & perferri potui me. Ad eos igitur refellendos Grotius decretum evulgavit , si uia singulas ejus partes conii mare eniteretur Quo iii opere, id primum posivit . Auctoritatem Summis leniri nis te flatibus competere, ut GDium eant falser Larinae O Melesiarum disidiis, quod ille testimoniis veteris Testamenti sed in suum sensum detortis perficit: Opus inieribitur, Decretum Iliolatum ae Potentum ordinum Hollandiae O WVUrisio pro mea Ges.sit
mm mvnlaum ferae Seripturae audi itate O. Conciliorum . antiquorum Patrum , Gust f
num rubliearum O nerentiorum Doctorum testimoniis b) . Cumque Grotius nosset, ne m a Contraremonstrantibus quieturas fore, eiusdem decreti defensionem suscepit, quam quiflem non abistini Editus tamen est mutilus hic liber cum titulo , DUenso decreti Oxinum Hollandiae pro pace mese H XIlI. Hactenus ille argumentum de potestate Principum in rebux sacris persequutus fuerat , illudque exornare pluribus sategerat . Sed maxime animo angebatun , quod, quamvis a nullis laboribus Sc vigiliis vacasset , tamen reperiebat , Dominorum ordinum nomen nondum liberasse ab ea obtrectatione , in quam maxime apud Anglos per enerant Optimo enim civi aegre erat , quot Summi Patriae Reetores , quos tanquam parentes colebat, in tantam invidiam adducti essent potissimum apud potentissimas Nationes. Itaque aucton fuit ut Hollandiae Pro rex illam epit iam scriberent, quae ad Jacobum Brittanniae Regem missa est. In ea illi , cum susceptas inter Remonstrantes & Contraremonstrantes inimicitias ordine exposuissent , de ratione edisseruerunt , quae sibi fuerat ia iis conciliandis , eamque studiose vindicarum P Regis Q mulgata es rem. Iv. ορ . Theot Grat. pag. III
22쪽
fidem & tutelam implorarunt, M tandem professi sunt, sese in animum induxisse suum,
patriam vindicare κeligionem S res novas arcere. Sic ad Brittannicum Regem Pr ceres . Crotius porro , quo facilius caussae, quae amilla erat omnium opinione , dese viret, commentarium elaboravit, De Imperio Summarum Potestatum circa Laeva In eo studio totus fuit , ut Summis Potestatibus hoc est Dominis Hollandiae ordinibus comstituendae conden aeque in Christiana Civitat publicae Religionis Imperium a sisereret. Id ille egerat, attamen videri voluit, Chri trianorum Princi Iaum munus in Ecclesia a gustioribus descripsisse finit,us, quam per Divinas Leges licebat : Scribit enim , Emmulto magis vereor, ne minus quam par es Magis tibus, aut ρlv quam par es Pas ribus tribuerim . quam ne in alterum partem iterum excesserim: nec se quidem illis satis ut
qui se Ecclesiam Mocunt H. Quod an iure affirmari potuisset, Paulo post dicemus. C A P. II.
I. Enarratur ea auctoritas , quam Hollam diae Proceres arripuerunt in sacris . II. Item Arminianorum , quorum conssio omnia ordines egerunt , Antentia exponi
II. His explicitis saeua intelligitur , quid Gratius suduerit in libro, de Imperio
Summarum Potestatum circa sacra . A
tamen Me tuum ex igyius Derbis O , tentiis preeipitur. I. IN diuturno certamine , quod inter Gomaristas D Arminianos commissum est, I Summi Hollandiae M est risii Rectores satis declarasse videntur , quantamsbi asseruerint auctoritatem 4n gerendis Religionis Ecclesiaeque rebus . Voluere nimiarum in Potestate esse lua, ut inter eos, quibus non convenit de publicae Religionis doctrina , quasi iudices se arbitri sederent . ipsi itidem dogmata constituerent , quae in publicis I emplis doceri oporteret , ea praescriberent tum quae ad Religionis summam Pertinerent, tum quae cujusque arbitratu cisputari possent, de ιynodo poem judicarent, bc de creandis depellendisque ministris leges conderent. Atque eam ob causiam iidem Belgici Proderes ad colloqui qm saepe doctiores discrepantium sententiarum Pastores Compulerunt: cumque eosdem de sacris disputantes audivissent , multis laciis Senatusconsultis caverunt, ne dissidentes utrinque ossiciorum sopietate disiungerentur , sed alter alterum toleraret in Ecclei iis . Existimaver' enim , omnes quaestiones , quae Gomaristas Arminianos exercebant, non versari in Religionis fundamentis. sed natur. sua ita medias esse , ut in iis id sentire quisque posset, quod ex sacrae Scripturae se. miis Sc vem bis conficeret. Hoc Imperium in sacris, quod ordines sibi esse datum diaxerunt, ce te perspicere licuit annri 1614. . eum iis collibitum est , certos figere sines, quos intra utriusque factionis Dodiores die neo consisterent . Tum enimvero universam Gomari aiarum & Arminianorum doctrinam investigandam susceperunt , ia rebus diu delii γα tis decrevere , Gomaristas , si opinioni insisterent suae , ad eorum vesaniam osse suma , qui Deum habuere peceatorum aueiorem , crudelem , ii mulatonem , firminianos Contra eo iacit e perventuros , ut putarent cum Pelagianis , naturales hominum vires ad. salutcm valere , aut Gratiae nomine eam intelligerent, q- meritis redderetur, cuius Christus non esset caussa princeps 9 fundametatum . Senatus Consultum i tum est in hanc sententiam, Utriusque factionis Doctores nihil docuiste quod in Reliarionis summam incurreret , si modo Comaristae Manichaeorum , & Arininiani Pul DianOt um errores sugerent , idque s facere pergerent , utrinque pace bc amicitia comi id os fore, quippe quoniam de praecipuis Ecclesiae dogmatibus coniurarent. Idcirco sic loquunIur Ordines, rebus diu multumque perpenses o ea auctoritata quae b a nobis
23쪽
nobis . ut Summis Potesati s juxta sanctum Deῖ um comte χ ἰ eram mus atque etiamnum imperamus, is .... in explicandisseris litteris. quo lis ita feret Oeeas, , Pastores insitant Populo . singulorumquesta nostro imperio habitan tum animis. princiditum , pro ressum Osinem humanae lalutis atque ipsam adeosdem non nariis hominum Diribus auefactis, kd fit, nee promeritae Dei in Iesis Chriso Servatore nosm Gratiae aerepta ferrictbere: bH os a Deo omnipotente homines ad damnationem creatos . nullis a Deo merandi cessitatem imponi, nerue a Deo as salutem imulari quemquam . cui salutam omnino non dare deeret eris . . . Λοlumus dis utatisnes pro Dufiores, quae contra sententiam jus On-que nostrum extrema haec atque abburda posue θ trahunt. publice aut ὸ fluestu aut alias apud Populum p omni . Quonianique Armin ianorum opinio esset exposita, qualis ab iis ipsis explicari solet, addis mi est, Aam imam docendi formam judicamus as falarem sumere Oad Christianam injimictionem esie inviam . Tandem imperata inter dissidentes concordia peroratum est in haec verba, Ita faciunaeum ex re pusiuea O Melestae , O tranquilistare Popesi censemus. II. At illud ipsum perlcrutemur necesse est, quam ob rem Domini ordines suam ipsorum auctoritatem in lacris cousoue pertinere crediderint, ut huiusmodi de Religi ne decretum edere Potai sient . Illud sciJicet imperium sibi esse mandatum Hollandiae
Proceres duxerunt auctoribus Arminianis . quorum haeci de Prisci tu univeria est natio . Seponunt si Heligionem quam separatim quisque habet . aut in priυis aedit is d cet , ab ea quae in Civitatam templis. publice colenda est. Putant Religionem , quae privatim docetur , ab omni Summarum, Potestaciam vacare imperio . Per omnes enim legra cuique licere arisiurantur , privatos coetus agere quidquid de rebus Divinissem iri, id contidenter in iis in promere . ne si Summae Potestates id interdicium velint, conscientiarum libertati vis inseratur. Doriraeena Synodus edixerat. ne Remonstrante in casibus ad opiniones tuas alios instituerent . quamquam iis permiserat , ut separatim domi arbitratu suo sacra haberent . Host ipsum Arminiani cum Synodo repostulant,
quod ipsis ea smiendi adempta sit libertas , quae ab omni Dominatu libera est . Etenim id shlum Summis concedunt Potestatibuς . ut si Dociores salsa di impia in privis aedibus doceant , domum suam fiatim doctos pioique viros miriant , qui Scripturarum audioritate & ratinnum momentis errores depellere possint . Ac de sacris privatis quidem hactenus. Religionem vena, quae in publicis templis adminiistranda est, Fidei Sepotestati Principum esse creditam ducunt, quod student essicere ite ; publicam Religi
nem aliis non esse commissam . quam iis, quibus Summum est Imperium in R'3ublica: Duo enim Summa esse Imperia non posse , quorum alterum ad politica , alte mad se 'ra pertineat, nec alterum alteri obtemperet: id enim si accidat , nullum lare in Civitate cieti m. qui in eo marii me nititur, quod ab uno Principatu omnia gerantur: si n)nque duo snt Principatus, facile rem eo inclinaturam , ut imperam vel contraria vel discrepantia perseramur, ex quo cives. si ea facere velint, in summa rerum per turbatione versentur : Gomarisse . his verbis Limborchius Uitem garei sententiam de aliorum Atmininnorum expressit, introducunt duas Potestates ibi collaterales , quarum una ab altera nullo modo, dependeat, quae singuia negotia sua Iupremi potesate decidant: quo quoniam cum pace Reipublic.e confisere nequit , omnique bono ordini aDersum eis,
equitur etiam in rebur ecclesiasicis Magistratui Chrsiano summum sub Iesu Chri H Dο-
mino nostro competere auctoritatem: O quidem spretatim in hisee : ut in Ditione sua im tu is eultum verae Religionis: Sic ille . Atque hoc imperium , quod Arminiam Pri cipibus vindicant in publici cultus curatione , ita accipiant . ut ii possint sacra omnia in' Eeelesiis administrare , ministros ad ea procuranda deligem. insosque, si bene rem ρο- gant , in munere tueri , sin male , ab eo arcere , ne Palloribus quidem consultis. Nanque nnn oportem putant , ad eas res curandas a Frincipibus Pastorum sententiis rogari , divina enim eos auctoritate esse praeditos & sacram iisdem Scripturam in promptu esse, quam facile consulant . Addunt Arminiam, quod plane ex his sequitur,
Pastores id audere non posse in publicis templis, ut ea doceant, quae Principes doceri
24쪽
vetuerunt. aut refellant, quae iis placuerunt: Contra si, laxint, Caesari negari quod C. ,ris o .. Etenim Principum esse arbitrantur, in iplis Synodis aut praede inito decidere id quod di mutatur. aut quod in iis gestum est, pro lubito ratum habere , vel rejicere quoniam publiea. legis loco nihil exilii mari par est. nil si quod illi comprobaverint. Sed nihilbseeius iidem concedunt . ita sibi providere Pastores posse, ut si eam catechesim
saera, scrinrurae consemientem repererint quae a Principibus praecepta sit . eorum mandatis pareant, sin ferus, nou audeant quidem contra docere, quam Principes msse rint . sed potius munere nublico sese abdicent, , in privatis coetibus doceanr . quod sacre Scripturm eongruentius existimant. Nanque licere dicunt, in iis , quae ad saera res iciunt . non lacere quod' Princides imperant, sed nefas esse contra lacere . quam
illi nineiptimi HYe Arminiani de Summis Potestatibus censent , Viten gardus a),Phἰlippus Lim dehitis R. Simon Episcopius o aliiqae complures. Quum igitur Araminianorum duehi Si consilio omnia. quae ad Religionem pertinebant, in Domnorum Hrillandi e Senatu deliberata essent, quod issee cum iis Gomartitae conquesti lum, plane dicamus necesse est. Summis ordinibus eadem in animo insedisse , quae de illarum in steris Imperio Arminiani sentiebant , ex quo' ius consumendae condendaeque in Republiea Pietati, tot latis decreris sibi tributam Voluerunt. . II His ira consti miis. dicere qtridenn an proclivr est , quorsum Gmtius evadere instituit, mi libris conseriptis pm vindicanta Hollandorum ordinum auctoritate in sacris. Eam nimirum talem esse defendit, qualem Pt ero merebant: Si enim nonnihil illam imminueret, optimi Patroni iidem cuticiumque prodere videretur , imo Oreu-nes inmiter sal te me. inque imus consilio de auctoritate ab iis Senatusconsulta .isActa sunt ouae Orclinex pertulere de dogmaticis. eon veritis Valent live quidem ad nmmen sum quidquid Grcitius de sacro Summaram Potestatum' Imperio cogitaverit . Ad ne quis objiciat , talem adversarium nobis finxisse, de quo satile triumphare possimus , illud ipsum ex ipsius Verbis ta sentenda Planum facimus . Is qui dem privata sacra ae publicis disjungit j N illa, lingulorum civium arbitratui , haee autem Principum imperio esse commissa e isti . Nanque cum Bruntio assi at , uopriatus privatum , ita Prine pem publicam habe cima Religionis pMestu tem d . Et alias se rem expresserat contra Sibrandum, De I Religione Iudex in unumia eam metesii fide ipsa Eeevia flatuit: At δε fide Ecclesiae ova mbura est, nemo jus
statuenia habet. pnefer eum cujus omnia; mbuca insint in manu O pot6 ate . Et quo niam in Imperio potestas judicandi inest , is emcit Principes posse in rebus- Religio nis eensere ' Sc. omnes de domate controVeritas. decidere Sicut ipsium Imperium, inquit Grotius , ad Maena non minus quam ad profana eum itur, ira O judicium se .. Et sit qui Reges aut Imperatores reculaverint, quominus de Religione judicarent , eos arbitratur ita se cessisse, quod ii judicium serre mn possent, quod ei fet erroris expers, aut quod ad eam rem expediendam in seipsis satis non esse virium noverint. Dieiequidem Spiritum Sanctum interpretem esse oc judicem sacce Scrip irae I eum autem,
si agatur de privata Religione, per cujusque Christiani judicium , sin de publica , pex. Summarum Potestanim edicta tensius expremere suos , Diritus Sanα , sunt verba Gmtii iudieium actio humana non sequitur nis intercedente judicio humano, quod judirium ut ad actiones privatus Christiani eujusque , ita ad publicus actiones O privatas quae
publico Imperio reguntur , Summarum os. Potestitum O Pidem Summarum in summo
gradu D. Additque in hoc serendo judicio Principes posse ex sui lententia Meemere,
Da Auctoritate Christo Magistratus in rebus mele fib) In Relation. hin. de orig. O progressu eontroversiarum in Faeserato Belgio. e) De Lure Mubiratus ei a Lucra . d) Hujus libri cap. v. n. v. Et in ordinam Hollandia O FUL pietate.
25쪽
quin rem in consilium Fasiorum mittant se . Ex quo concludit, e rum e Te ius prae uantissimum M cum auctoritate coniunctum ut in Synodo quo velint loco emleant, iidemque de rebus quae gestae sunt , aut derogent , aut iis addant id quod Religionis N Reipublicae commodis aptius duxerint μ) . Atque ex eo tem tru rio , quod Prinspibus in lacra vindicat, multis ericit , eam in Civitatibus Religionem publice esse habendam , quam Principes delegerint. Nulla in re magis , inquit , elucescit tris Summi Imperii. quam quod in ejus arbitrio es, quaenam Religio publice exerceatur. Hisque praecipuum inrer Majestatis jura ponunt omnes. qui politica Ire serum so . Ouod si quis opponat, Regum animos non ita semner se habere, sed variare in iis poti simum quae ad Divinam cultum respicimi, ille respondet, molicam Religionem in e dem Ne lari loco , atque gravissima quaeque . quae vices 1 ubeunt pro eorum libito . a quidiis geruntur: itaque ob periculum ne Religio mutetur, Regibus adimi non pote auci itatem eo entae in Nepubliea Religionis , quam iidem excogitaverint , idque magis, quod si illi corruptum cultum ci citate donaverint, & contra e s , qui nor starent, licenter saevierint, Gesesiae nequaquam ossiciunt, quae ab is,. durat Opes animiamque ferro. Atque Grotius in eo studium collocans suum . ut Domin s Hestandiae Rectores tueatur . qui Concordiam inter Gonia istas Sc Arminianos pluribus latis decretis sui rant . plane ad illud semper spectat , ut naviter es alat , Principes possie , millis iaconsilium rerum Divinarum quaestionibus , iudicare , an eae in Religionis fundamentis nitantur , bc si contra censuerint, inter dissidentes e teli atticam imperare Tolerantiam.
Id ille studet in hoc libm f. id in oratione quam habuit in Senatu Amstet amens, id in Ordi m Hollanae, o Fesyrsiae Pietate . id in Seeratorum defenssionis . Atque
hoc argumentum dum Crotius urges, non modo inter Remonstrantes ic Contraremo strantes concordiam conciliare conatur , sed etiam inter omnes Chri itianos , qui de
Relisione dissident. Sic quidem Jacobus Arminius diremerat dogmata, in quibus aere na salus reponitur , ab iis , quae Religionis sunt fundamentum , & plane constituerat, ob dissensum in his postremis rebus melas esse per Divinas leges , Ecclesias ossiciorum sese divellere societate se , idque ne fieret, Summarum Potestatum mntineri Imperio . Arminium sequuti sunt omnes Remonstrantes f bc in liis Sim aEpiscopius se & Lim rehi M, sui ipsos Socinianos cum luis ecclesiastica conium
ludine conivuxerunt: Haec Arminiam. Horum igitur Princeps Grotius rei pla conte dit , illos, qui Imperium regunt, ea praeditos esse auctoritate ut omnes Christianas i elas in unum 'gere coetum possint , noc est , si verus ejus sensus expromatur, Aram condere, quare Adriani Imperiantia lararium fuisse dieitur, ubi inter multa idola Chriasus colebamr
0 In Apologia Confestonis O in responsione ad Berimen calumniarumi a Proses fribus Gidensibus editum. st Insit. Theol. lib. IV. sis. II. h Theolog. Chri L lib. VII. XXLI.
26쪽
I. marisae eum Arminianis Afesicriter rem II. Constituitur id , a quo un verse diis eunt de auctoritate Hollandorum ordinum lationis initium capiendum es. in sacris L C X posita sunt , quae Crotius pro Hol Iandorum Procerum Imperio persequuta tus est . Huic Patrono omnes Contraremonstrantes sese opposuere , qui di-eebant universa Religionis negotia , quae ad potestatem tuam ordines revoca erant, a Synodis suis te admini sinanda , sub publico tamen preti dici Sc tutela . Synodis enim. Principes praeesse concedebant, ut omnia tranquille O decenter agerentur, deinde ut ea veretur , ne quidquam in iis deliberaratur, quod ad Getesiae utilitatem non pertineret . antpositicae gubernationi Uset contrariam sa) . Caeterum ducebant, civiles. Rectores in numero eorum fore , qui Pastores audiunt & ab iis ad publieae Religionix dis ei plinam instituuntuo. Sic Contraremonstrantes, qui tamea, si cloetrinae suae conrenienter edisseruissent , ex eo certamine evadere vietores non potuere . Arbitrantur i, nullum in Ecclesia iudicem esse 9 interpretem αναμ πιων falli nocium omnium , qua de Fide commoveatur , quaestionum , sed singulos Christianos in eo esse officio , ut privatim Scripturam interpretemur, de synodis judicent eamque sibi asciscant Religionem, quam sententia sua aptiorem censuerint . Istud quum conuiruissent , contra: Acininianos
rendunt , publicum de Religione judicium emae ferendum in Pastoriam Sc Doctorum s nodis, quarum auctoritatem non modo singuli Christiani, sed Civitatum Rectores le- quantur At hoci postremum quomodo evincant , si , quod primo ponunc loco, minumum de Plebe quiritem ScriptuM interpretem dc Religionis iudicem suae exit timent φNamque concedant oportet . Principes eodem certe V ac privatos quoique , jure esse ditos, ut expromant Scripturarum sensus, perpendant quae decreta sunt in synodis, elisionemque sibi condant . Id autem si conveniat negari certae ex Contraremo mantium universa ratione non potest , illud sequitur, singulos posse Principes edicere , ut ea sacra in Rebuspublicis colantur , quae illi probaverint Sc delegeriad: quod ipsum sane Arminiani sic paucis perficient. Principes Imperio presunt non sui caussae , sed Reipublicare et Dei eniis minifri sunt nobis in sonum b) . Graviissimus auctor Plato, eorum , qui imperium gerunt, inficium his complexus est , Nema in aliquo principaru imperans . quatenus princeps est . quos Mi eonducat, cogitis aut praecipiae, set quos emibus velle ite, 6r quae dicit, quaequae facie , macta ad illorum eommosum demumque dicat O faciat so . Autoninus Impecitor pronuntiavi L ώφιλε Ae ν άνnωτων urintatem hominum rem esse oraecipuam , quae Principum Sc Legumlatorum munere continetur bd. Quod porro Ammianas Marcellinus dixit H , id omnes sapientes, lentiunt nihil alius ese Imperium , nisi curam faturis est nae . Quum autem Terrarum orbi nihil Deus salubrius et prestantiux Chri Itiana Religione dedi stet , im illud Principes Reipublieae bene procurandae studiolissimi incubum re . ut eam Pagandam curarent. legibus quin sui x tuerentur. Imperatores The dolius de Honorius ia epistola ad inrcellinum , mque enim , inquiunt, aliud aut belli tabo ribus
27쪽
rissus agimus , aut pacis oonsiliis ordimamus , nis tit verum Dei eultum orbis nosHPltas ADota diat . A Regibus enim ranauam a Regibus Deo mos gerendus est, Dii situs praecipitur, inquit Augustinus. Regibu r, bona Iubeant, mala prohibeant, non Iolum quae pertinent as humanam societatem , sed etiam quae ad Divinam Religionem. Verum ecquam Religionem Principes Propugnare , imperare bc ornare debeant , nisi eam, quam ipsi inter omnes sectas sacrae Scripturae magis consentientem judicaverint Io tot Christianorum distidiis aerius judicium Principes sequantur φ Utantur quidem D elotum coalitis: Hinc illud,
me supere Resi turba sapientiam comes . . At quum sapientissimus quisque salii mist, eodem res recidit, ut Principes de Religione consultent, atque eam , quam Pripturae congruentiorem judicabunt, arbitratu suo in Civitate esse recipiendam edicant . Hoc sane quod p latum est argumentum , ueontra Gomaritias Arminiani ur eant, eos iacile superabunt. II. Noverint igitur Calviniani Gomaritiae universum locum , qtil est de auctoritate Summarum Poteitatum in lacris, hac in re versari, an post Apo1tolorum tem Uracinus superiuerit aliquis aspectabi As, de quo certi esse mismus, ea omnia. quae ab ea decernuntur. in nullam piale adduci dubitationem. Si enim in Ecclesia post Apost las judere sedeat , qui nec sallere , nec Ialii pol sit in Sacris rebus , Hincipes solum vindipes ac tutores sunt Ecclesiae ita ut eis nec secus imi eram , nec credere liceat. Sin hoe Divinum oraculum deiideretur , Principes lunt etiam judices & moderatores Religionis, quorum iudicio omnes in publicis templis stare Christianos oportebit . ERenim res agitur, auciore ipso Grotio, di quod, inquit, ita inter homines Licinum or culum , si qui Propiatae ἀναμαρτι πω faui nescit , eam Re in quam privatorum judicium ad eam regulum dirigendum : ita ut contra nee Regibus imperare , nec priνatis aut credere aut agere fas sit : Omne enim humanum imperium , omnis item actis Imperis Divino subiacet , an pol Apostolas tuis aliquod oraculum exbtut , hoc es de quo quaeritur sa). Ergo id constituamus, unde ma quam ab univeciae rei calute nolim Omnis putatio instituenda est
I. Arminia me sis Gratianae sententiae rapuepetitur. Namque id osemiendum suscipia r , tu Catholico orae Raelisionis ka re
interpretem es judicem , qui sature Ofani
II. Assertur primum argumentum ex comsenuia diatrinae , qui uniuerse egis debet Melesie . Eum enim conciliare non ' tes, nis Divinias aliquis moderator , qui Ecesesiam sine errandi perieula xubernet. III. Noeliuntur Arminiavit O cauinium , I. R 6 Agnum equidem locum aggredimur , quem plerique tam accurate M copiolelvi explicant, ut animum ab eo traetando libenter avocaremus , nisi nos impetuleret ordo disputationis, quae suscepta est cum Grinio Arminianorum Principe. Dic
Q Hujus lib. cap. VI. g. IV. qui dictitant posse mel sum sibi eons fientem teneri. si paucisima sint dogmara , quae in dubitationem ma adducunetur
Rriicitur qui quid. iidem edi, erunt de con sysio percutiendi foederis inter omnes didia dentes Christianorum Ibrietates.
IV. Adjungitur alterum MPmentum ex pra
sila . quod Christis Ecclesiae ferre sepe pollicitus es . 0tus ipsum ex pluribas Scripturae locis i illuseratur.
28쪽
mus igitur paucis, quod ab aliis expositum est uberrime , perlata novi Foederis Relicione publicum interpretem , iudicem a Christo fuisse conititutum in Ecclesia , qui Ie rerum Divinarum quaestionibus line ullo errandi Periculo censeret. Dipemus etiam, eum judicem publiea yraeditum estis auctoritate , tali nimirum , cui Reges & Imperatores omnesque Christiani pareant & auseultent in Religionis doetrina . Haec si perscicerimus , proiecto tam bonam εἰ iustam caussam contra disertissimum quemque adve sarium optime defendisse videbimur , quod facile nos assequuturos confidimus , si primum oratione nostra bene i x ilia inplicetur, quam Christus ad Feclesiasticae Rei blicae incolumitatem pertulit, tum promissa omnia mete intelligantur , idi quibus idem despondit lese operam daturum , ne qualido I colatia desiceret & interiret . Etenim nec Ecclesia sospes esse potest, nec Christus eandem fatis tueri videtur, nisi publicus inter conventus Christianos existit Judex , qui Deo duetore simul & adjutore Reli
II. Reipublieae Ecclesiasticae princeps lex est, ut omnium Christia inorum conventuum , qui ipsius complaxu continentur, seminus sit in Religionis doctrina consensus. Nanque de lalvis N prosperis Ecclesiae rebus protecto l .rtamur, si omnes, qui in orbesum Catholico, idem ipsum de Religione cogitent, nec dissentiones & certamina commo em . Ecclesiae quae convenerat Hierosolymis , erae eor unum , unus animus se cujusmodi verba lummam credentium consensioncm lonant : Vetus Poeta apud Ρluta ehum in Catone Uticensi de duobus amicis limiliter dixit, qui animos iisdem lentenis fit, Et studiis confunXerant,
Neque secus Christianos, qui ad Philippentem Ecclesiam pertinebant , de eoncilianda amicitia dc fugiendo di senili Apostolus commonefecit . Sic enim eos assatus est, agite quasi unum animum habetes O idem ipsum sentienses ' . Cumque accepitat , Cori thiorum animes ad distidia esse inflammatos . ne illa Ecelesia discordiis dilaberetur, eox rogavit , ut omnes eadem loquerentor , rum essent inter eos schi ata , sed essene prefeciιε, τν ἀυτω ν'ἰ tu eadem mente, Gu is σου Drii γνωμη. O in eadem sententia so . Ex quo Ecclesia alias vocata est unum eorous, in quo una Fides exiliat 614 . Nititur enim i una doctrina Ap solorum o Prophetarum o , quasi in fundamento , quo ob sententiarum disti militumnem disiecto illa concidit bc labitur . Eodem valet vetus praeconium ouo Ecclesia Una dicta est vel in antiquissimis symbolis, quae ante Nicaenam Synodum' consoripta fuerant. Prisci enim Patres , cum eo elogio usi .iuerunt, ad Religionis tolleniadum dissentum respexerunt. Testis est Iremus, Hine praedicationem cum acceperit, Ohanc Iidem , quemadmodum praediximus, Ecclesia o quidem in unimersum montim dis minata diligenrer eustodit quas unam Domum inhabitans, o similiter eredit iis , νιδε- licet quas ultam anὶmam 1ahens , O unum cor O eonsonanter no praedieat O docet Otradit, quasi uno ore loquatur f) . Jam illud sequitur , ut tantae in Religione consensionis conciliatrix aliqua fuerit auetoritas . At cuius y Non ipsius quidem Scripturae . Nanque id ipsum in quaeitionem venit , qua modI omnes donventus , qui ad Catholicam Eccle
29쪽
Durivitem non oportet; Nam in iis etiam replicandis locis , quibna maxima amissi est perfni iras . variae sunt haereticorum hominum es discrepantes sententiae . Cum enim. res ipsi, Arminianis cum Socinianis di utrisque cum Calvinianis non conveniant , eae omnes in perspicuis Scripturae perizopis versantur. Non Summi Imperii in Christiana. Renublica . Cum enim Principes lalli possint, eoque civium iudicio utantur ' si quam publicam catechesia mgaverint, aut de saeris judicaverint, nunquam id perficient , ut
in eorum sententiam omnes Cives coniurent . nec contra sentiant . Documentum capirotest ab iis , qux in sederato Belgio gsta sunt . Nunquam enim inter Gomarisias & Arminianos conciliari coniensius potuit . liret Summi Hollandiae dc Nesilausae Reetores eorundem conjungere animos pluribus latis decretis studuerint An . . nique singulorum Christianorum iudicia se eoogruunt. , ut eosdem in Iegendis Scriptu-.ris sensus eercipiant eander oue Religionem e romant φ Contra res se habuit. Nanque. alii ex Scripturis dogmata collegerunt . quae itidem dissentire alii existimarunt . Sie Calviniam de Divinis decretis deque tota aeternae selutis ratione aliter pseuntiant atque Arminiani . & utrique Scripturariim auctoritate pro sententia decertant sua . Igitur restat ut aliquis in Cattholica Ecclesia iudex sedeat , qui Deo due ore universas s idei decidat quaestiones, quin ui suam ostendat, aut incurrat , eaque potestate praeditus sit, ut illius iudicio omnes qui in Ecclesia esse velint . libenter auscultent & acquiescant. III. Calviniani & Arminiani secus disputant. Nanque docent , duplex esse domi . tum genus , quae Christiana Religio complectitur , alterum eorum quae numero quidem pauca , sed in eo existimanda sint loco ut quivis ea tenere debeat , nec aut negligere aut negare possit sine aeternae salutis discrimine , alterum eorum , de quibus arbitratu suo sentire & dicere Doctoribus sis sit . ut quamvis in iis explicandis ab ipsa scriptura discrepent , beatam immortalemque vitam non amittant . itaque Eccl .sam unam vocant Propter eorum, qui in ea iunt, consensum ad dogma quae salutis landamenta dicunt , ae desinere unam esse nes ni propter eorundem disienium ab iis, quae . licet in scripturis expressa sint atque a Synodis satis explicara, non Ueria tur in i umma Religionis . Nimirum omnes Christianos coetus , qui de sacris certant ,. in unam eandemque societatem congregant , M Ecclesiam quasi Rempubli m quandi. dam isdem tam habent, in paucis solum & precipuis consentientem. Atque haec eogmata , quae sundamenta esse salutis ducunt . tam perspicua esse in Seripturis putaui Deile ut quilibet ea possit intelligere . Ex quo concludunt , doctrinae constantiam taconcordiam , in qua Ecclesiae incolumitas reposita est, omnino tolli non posse, etia is singuli Christiani illud ipsum sibi adscribant ut Religionis quisque tuae audiorexi stat , nec ullus inter eos ad explicandam declarandamque Reliεionem a Deo det eius sit I ex qui nec falli, nec fallere possit. Haec est communis non modo Arminianorum, sed etiam Calvinianorum sententia , quam ex Arminianis explicant eorum
o Theolog. Chri lian. lib. VII. ean XXI. d) In omnibus libris , quos ad defenImram ordinum auctoritatam conseripsa Opo simum in Ora lanae , quam habuit eorum Senatu Ami elada mensi. In Praef On. Episcopii. s) De verit. Gelesie O arrieulis fundamentalibus trudi P II. O VIII. st) In M. ad intectogarum
b De Iutatione Melesiarum in Occidente e P. I,
30쪽
ecti, Doctores se . At contra hie Iocus magna argumentorum ubertate tractatus esta doctissimo Viro Nicolio in libro , quem conscripsit advertus Petrum Jurieum ν). Idem explicatus a nobis est in primo Dolumine Dogmaticae Theologiae, in quo planum fecimus, eam esse Catholicae Ecclesiae naturam, ut eos in numerum storum allectos velit , qui universam Christi Sc Apostolorum doetrinam colant, eosque arceat, qui Pe vicacillimis animis quodvis Religionis dogma reiiciunt. Vetus enim Ecclesia lacris depulit non modo Ceriathianos , Arianos , Sabellianos aliosque qui precipua Religionis capita petivere , sed etiam Novatianos , Camaros eolque omnes qui quale
cumque naeresim defenderunt. Nunc pressius asamus cum Armi sanis Sc Calvinianis. Quaeramus nimirum an eorum consilium de seriendo inter omnes Christianos conveniatus sedere feliciter procedere possit , quin Judex erroris exeres sedeat in Catholico Orbe . Quaenam dogmata exiitimentur fundamentum Reliεionis φ Quaenam in eorum numero re nautar. quae di iputari post int sine salutis discrimine φ Ecquis alia ab alii, seponat uuam ad normam in omnis res diriaenda sit φ Nihil est incertius , nihil o scurius inter eos ipsos quibuscum nobis totum istud est negotium . in Calvinianis complures fundamenta esse salutis arbitrantur, quaecunque explicatis verbis expressa sunt a Divinis Scriptoribus , & de caeteris quae ex perspacuis eorum tententiis perficiuntu aut obscure ab itidem et runtur , sic existimant ut pm libito sive teneri sive negari possint. Alii dogmata . sine quibus esse Ecclesiae salus non potest , omnia eontineri putant in solo Symbolo, quod Apostolis adscriptum est. Aliis se docere placet: Christus est sundamentum. teste Apostolo, Nemo potes alias fundamentum ponere, praerer illud, quod postam es Iesum Chrsum H: Christus autem eo spectavit, ut sublatis inimicitiis, quae inter Deum & homines intercedebant, hos a peccatis atque aeternis paenis liberaret. Ergo fi conferantur tum ea, quae in Christo insunt, tum illa sine quibus comparari non potest finis , cujus caulla omnia a Christo gesta sunt, facile eo Iigendo dinumerantur ea Religionis capita, quae sola aeternam talutem pariunt. Sie Joannes Franciscus Buddeus M. Arminiani denique ita dictitant, dogmata, in quibus quali in fundamentis Christiana nititur Religio, numero quidem esse pavea, 9 in iacris litteris ad perspicuitatem plane expressa , cum adiuncta tamen pmmilitone beatae immortalitatis iis qui illa credant , comminatione vero miterae post obitum vitae iis qui eredituri non sint : Putantque , omnia doctrinae eapita , quae dilucide ex illis colliguntur di veteris catholi eae Ecclesiae consensu confirmantur, non alizer esse censenda atque principiu, ex quibus tanquam conclusae rationes sequuntur. Haec Groti o MLimborchius D; quae ex Arminianorum tententia accurate explicavit magnae Brittanniae Rex Jacobus, teste Casaubono si. Expositae sunt sentenciae eorum, cum quibus
M In brevi expositio, eonflensus suae melinae reformatae cum asiis in Germania, c extra Germaniam reformatis Melesis in lingua Germanica a= λούο. η De Unitare Ecelestae.
me scriprum elle iunt verba Castui boni in explicatione νῶν ω τλῶς αιαγκαίων rerum absolute necessariarum , Rex arbitratur diarum ad salutem non magnum esse numerum. Quare existimat dius Maaestas, nullam ad ineundam concordiam breviorem viam i
me , quam si diligenter separentur necessaria a non necessariis; & ut de neces iuriis co Veniat, Omnis opera intumatur. in non necessariis Christianae libertati locus detur. Simpliciter necessaria Rex appellat , quae vel expresse Verbum Dei exprimit credenda iaciendave , vel ex Verbo Dei necessaria consequentia veius Eccletia elicuit. Az