장음표시 사용
231쪽
Christus ipse Iohan. xx I. I S. , hanc Episcoporum secram praesecturam perspieuis verbis intulit, cum Petrum atque in Petro omnes Apostolos commonuit , Ηο-αινι - μω, Pasce ovis meas . Haec illi cum attiali fient, plane argumenti tententiam concludunt, Epii copos nempe totos elide Religionis sacrorumque omnium sive privatorum sive publicorum Interpretes, Doctores , Curatores . Judices bc Moderatores cum ea iurisdictione, quam Christus Cis mandavit ad tam amplis limum munus obeundum.
Nune videamus quid Grotius dicat . Is hac partitione utitur , ut alterum eorum regimen ciuili mei, qui ii adent quidem, sed non cogunt , alterum vero illorum , qui jubendi & eogendi potestate aliis praesunt. Huius porro potiremi regiminis duplex ponit genus. Nam qui alios regunt, aut iis quidem declarant leges , quarum auctoritate aliquid facere vel deterere coguntur, aut eos jussis tuis adstringunt. Prioris gen ris regimen est penes Medicos, Philosophos eosque omnes , qui ad praebendum confialium evocantur. Alterum vero regiminis genus est vel penes illos. qui summo sum imperant, vel penes eos qui jurisdictionis suae iundamentum in illorum quos regunt, consensu reponunt. Sic Reges atque omnes Rerumpubliearum moderatores ex sua ipsorum, qui imperant , potestate Civitatem administrant . Contra cuiusvis Univemitatis Imperium contensii nititur. Nanque Universitas lancire leges solet omnibus , quos compi Nusuo continet, tum iptis , qui eas suaserant , tum iis qui contraria tabellas dederunt, si modo qui ad rogandas leges consenierunt, frequentiores ceteris sint, iidemque optume rei publieae consulant. Percurrit tandem Grotuis minora Imperia sive minores nanes Praefecturas, quarum aliae a summo Imperio proficiscuntur, tales lunt Praetura Proconsulatus de reliqui Magistratus, aliae a summo Imperio initium non capiunt, leo eidem subficiuntur, qualis eli Patrumfamilias potestas. His politis Sc pressitus explicatis ille primum quaerit de Pastorum ordine, tum de Ecclesia . Atque cum ex pluribus novi Foederis i is negasset, Pastoribus, qui Ecclesiam regunt, aut summum Imperium fuisse commillam, aut quod sumin I minus elii eo statim pervenit, ut audacter abnueret, ne talem quidem iis esse Principatum , qui
suo ipsius jure Christianos obligare. crimini possit , si jussis non pareant . rutavit enim , sacros Pastores esse Administros , Legatos , Nuntios & Curatores sine potestate & jurisdictione . Ex quo effecit , eos praeesse solum declamandi auctoritate , aut quod idem valet , eos in hujusmodi esse munere , ut explicare debeant officia , quae iunt facienda , 9 Christi norro Praecepta expromere , quisi praecone , qui Populis occalionem Sc caussam praebent . cur . cognitis per ipsos legibus , has servare jubeantur. Atque in eundem sensum eam ipsam accepit potesta aem, quae illis in novo Foedere credita est ad serendum de peccatis judicium . Nanque quicquid id juris est, in eo versari dixit, ut illi ex verbo Dei deelarent. iis qui peccarent , aut
peccata fuisse dimissa , aut eorum nondum esse absolutos . His omnem sacrorum Pa uorum contineri auctoritatem Grotius sensit , nee aliam iisdem esse mandatam in iis verbis. quibus Ecclesiarum Ductores , Praesides ta Rectores vocantur in novi Foed ris libris. Itaque exilii mavit, hanc qualemcumque eorum pim feeturam non posse summo Principum Imperio aliquid detrahere : tanquam enim Divini juris consultos , siet illos nihil Imperii sibi habere, nec aliqua praeditos esse auri ldictione , ut Populos jussis obstringant tuis. Ita de sacrorum Pastorum munere. Accellit deinde ad promendam Ecclesiarum auctoritatem. Atque eas primum V luti Populos caussa Religionis congregatos speciavit, in quibus Imperium ἀναγκαστικναναροι cogente potesate Praeditum inesse ex scripturis negavit . Sed nihilolecitis co cedit , eas ex contentii omnium, quos continet , aut sere omnium subet e leges posse, quas eorundem nemini liceat negligere aut violare sine peccato . I ales tuisse leges censuit de colendo Uominico die oc de renuntiandis Diaconis, quae commemorantur
in Paulina Epistola ad Colosi. ii. 16. , 9 in Aposolitas actis xx. 7. Addidit vero omata, quae icita sint in Ecclesiis, Politicorum Praeiviorum subesse Imperio , ita ut
232쪽
233쪽
O subjaeres eis. Ex quo illa Episcopis iubendi potestas tribuenda est , cui obedientiaretpondeat, quod sane eorum in , qui cum dignitate praesunt, jurisque dictione. . Sed istud ipsum explicate edisserendum est. Apostoli ira Ecclesiam gesserunt, ueomnia saerorum Magistratuum munia obirent 4 hoc est deliberarent, juberent , in eosque animadverterent qui legibus suis non parebant. Sic cum illud in quaestionem --nisset . an insituta Mosaicae legis, perlato evaneelio, essent sublata , Apostoli convenerunt & rem in consilium miserunt. Ad. hoc inito consilio tandem decretum edid
ume. Vivum es Spiritui Sancto O nobis, nihil ultra imponere inbis oraris. Duae iuncingistratuum partes. quas Aristoteles βου-- , α eonsultare & Mωνα decernere appellavit . I um iidem Anuochenos commonefecerunt, ut iis , quae placuerant , si rebus consulere vellent suis, obedirent heneque agerent , quod ex eodem Aristotele postr mum est Magistratuum ossicium, & in ἐτα--- jubendo versatur. Haec igitur AP soli cum agerent , illud quidem habuissent ruris necesse est, ne illos , qui scitis luisnoa auscultarent . inultos sinerent . Uindieavit hane sibi auctoritatem Apostolus, cum Corinthios astatur in secundia e sola capia x. 6 8. , E'- - γαμ arara πιρισσι μόν
- α εσυν - νιν . a- άχυνεισwM , Nam si O amplius aliquis 3loriatus fuero de potesatanosra . quam dedit nolis Dominus in insi athaem, O non in interitum Des um , non erubescam . Uuplex in his verbis animadνertendi Potestas adparet , altera , quae pertinet ad conservandos eos , qui crimen sibi consciscunt , altera ad eosdem adi Ecclesia exterminandos. Et quam9uam Apostolus recusare videatur, quominus eam , quae P sirema est, sibi tribuat, in hunc tamen sensum intelligendus est, quasi dicat, non ex praecipuo quidem Christi consilio, eandem sacris Pastoribus esse creditam, sed secundo lom 9 veluti ad subsidium, cum h publica Ecclesiae re illud esse iudicaverint, uth iusmodi animadvertendi auctoritate uterentur. Sic Chrvsostomus Apostolum loque tem inducit Nomii. 22. in a. ad Corinth. , Eli τουτο μυ ἐ- ἰλαβορον ἴνἀ σω λμῶμ-E'ών δἐ τιι - - κ. .. Et ad hoc quisem potessatem aerapimus, ut aedificemus ia Sinaurem relucterur aliquis, O pugnet O infriabilis δε, etiam actione utemur attera, ut eum defruamus ae dejiciamus. Itaque Nomi. a. de pent. Apostolicam curationem ἀρχον Μ et ratum appellat. Ac si sacer in Apostolis inerat Primipatus , quo Eeclesias regerent & guberna rent, Cur abnuamus, eundem ipsum penes Episcopos residere Nanque in demortuorum H postolorum locum Episcopi successerunt , eadem quidem cum potestate praediti quae illis iuerat mandata ad Religionis incolumitatem atque ad Ecclesiae tautem . Aum itinnus egregie in Tructatu ad Uulmum 44. Epistopos pro Apostolis , qui Patres eram, xeele ae datos esse seribit. Quid es pro Patruus tuta nare sum tibi sil inquit , P eres misi fiunt Amoti . Pro Apo is Filii nati Mnt Tιbi . Coa tuti sunt Episcopi . Hodie enim se empi. qui fune per totum mundum unde nati sunt Ipsa Ecclesa patras Alos appellat : illos gentiis , O sesu illos eonflauis in Segbus Patrum. Non evo te
res desertam , quia non rides Petrum . quia non vides Paulum , quia non rides illos iper guos nata es. De prole tua tibi crevit paternitas . ym Patribus tuis nati sunt Tiri Filii . Sed ipsam Epitcoporum provinciam dispiciamus , an ea sacram ullam Iurisdiactionem com ieetatur. Aci Episcopos quidem pertinet, noci modo omnia sacra sacere, sed eam religionem expromere, quam Christus docuit, & porro disciplinae optimoque rerum ordini advigilare. Hate illorum esse, quae verbis modestiae plenis sunt expressa, ecquis negaverit De potestate in faciundis sacris non agimus . At enim in utrisque reliquis obeundis muniis, nimirum in explicanda religione Sc in constituenda Ecclesiae diiciplina Episcopis sacra quaedam ditio est , suam Orthodoxis per Divinas leges detrectare non licet. Atque in exponendis Divinis rebus , quas Christus docuit, tanta est dignitas univertis Episcoporum coetui, ut quae in eo convenerim . ab omnibus sint
234쪽
coienoa , nec in dubitationem sine magno scelere revocari possint . Is enim Cli risio auctiore creatus est religionis interpres doctor & iudex . eamque auctoritatem a 'i liniactam habet, ut quidquid dogmatis centii erit Ecclesiisque pertulerit ad Christi doctrianam olfendere atque in eandem incurrere non possit. Ex quo idem praeeli cognitionibus de Religione, & sententiam , quam proseri , adtestis sacris poenis sancire iis t. Sic quidem omnes Synodi , quae a primis usque Christianis seculis coaetis fuerunt, quum quaestiones de lacris explicassent iudiciumque tulissent suum, statim pertulerunt, eos, qui contra sentiebant, ab Ecclesiis o seiorum societate fore disiungendos. uanta haec Episcoporum Ραefectura est Quam publieo imperio divinior Ad eam rei pNxit Gregorius Nagian Zenus oratione decima sexta , in qua politicum Prie laetam his,
κω θρέμι- του παια ενος. An me . inquit. libere loquentem intuo animo feretis 2
Nam νυ quoque Imperio meo ae Tribunali lex Chris T subiicie. Imperium enim nos quo-gae Primus , addo etiam praefantius ae perfectius. Alioquin carni Spiritum O terrenis Oclesia cedere oportebit. Omnino te libertatem illam meam accemurum in bonam partem scio . Sacri mei greos Otris es fera o alumna magnἱ mis oris. Sed prelsus res agenda est. In Republica politiei Magistratus sunt Interpretes ta Judices legum, quae ad Publicam tranquillitatem sunt condita nee vetant aut iubent, nisi quae in iisdem vetantur aut jubentur. Ut enim Magistratibus leges, ita populo praesant Magistratus, ve reque dici potest. Magistratum legem esse loquentem, legem autem mutum Magistratum. At in Ecclesia sacri Antistites sunt interpretes ta moderatores Religionis, quae ad aeternam hominum altitem perlata est. Quoeilaea plane dicamur necesse est , Epuscopos in Ecclesia non esse meros opifices la Nuntios, sed sacros veluti Magistratus, qui us mos sit a nobis gerendus, nisi officium deserere velimus. De Pastorum Principatu hactenus equidem qui ad conservandam Religionem iis datus est . Sed porro iidem eonstituendo Eeelesiae ordini , componendaeque disciplinae cum sacro quodam Imperio fuere praefecti. Christus Apostolos alloquitur apud Ioam
bis, scut mist me Pater ego mlito vos. His enim in verbis amplissima quaedam Panoribus credita est potestas. quae non modo posita sit in docendo explicandoque Divinarum rerum dogmate, sed in sanciendis legibus de gerenda atque optime administranda Ecclesia. Atque sane quemadmodum in politicis societatibus salus Populi suprema lex est, cuius caussa faciendum est quidquid agitur sic in Ecclesia Christiani populi salus summum illud est , quo omnia referuntur. Hoc iesum Nero versatur in conjunetione animorum eum Deo s.e in solida pietate , qua nihil sanctius M aug nius esse potest. Id enim Ecelesia spectat , id sibi proponit . Quum autem uni Mersa hominum Concilia omnesque cietus ad finem bonorum suorum pervenire non possint sine ordine, Hlam est eo ipso non posse Ecclesiam carere . Apostolus sic Corinthios
monet in prima ad eos erisola east. rq. eom. M. . neντἀ tardi ηεωπι κώ -- ταξιν γινέσθω, Omnia decenter o ex oriine peragantur. Quoniamque Orco, quem πιταξιων Grinci dicunt, ratus 9 constans sit oportet , plane sequitur , Christianis in unam lociet tem congregatis ia Ecclesia jure sociati leges esse scribendas , quibus ea recte constutuatur. Quae leges quum ad excitandam pietatem tanquam ad lummum Ecclesiae in. num referri debeant , ergo perspieuum est , earum condendarum potestatem ad illos pertinere, quorum Divinum munus est Christianos in Divinis regere, ad sacros nempe Pastores ta Episcopos. Itaque Apostoli veri aestimatores ejus muneris, quod sibi met commissum , multa jusserunt, quibus Ecclesiae omnes paruerunt. Ex quo illa emanant, quae dicuntur, Apostolica scita, de quibus commemorarunt antiqui Scriptores Irenaeus,
235쪽
iog Α D C A p u T IV. Clemens Alexandrinus, Tertullianus, Basilius, Epiphanius, Chrysostomus, Hieronymus , bc Augustinus. Prodiit quidem Aprosicarum Con' u landim ' hibiblos. quasi volumen . in quo eo tinerentur leges omnes, qu is Vrinei es iiii Ecelasi .e Praelides & duces Apostoli. perti lille. 6c Cirm m primus Romanus Ponti sev eoaserit isse dicebantur. Horum tamen. At e num augusti lima nomina hi, octo libris dii 'um ne i ta suorunt a viris eruditis, inter quos hunc locum pluribus tractavit Dali iis de Pi Iovi Ophis A foliis r. 1 a v imo labiblos plane discrepat ab eo mere . in quo te untur συν Α - , λων δ δαγκι φῖ-ytolorum ducit inoe . quod osionderunt Uiserius in Pol om nius afl S. lana si se talas
vero etiam nec illi est ex Apo lorum eonpleti ione loqui . Hie autem liber , qui Ap stolorum didaetias continet. sub seeundi s euli initium evul ratus est. Id ut nobis persuaderemus. magnum attulit momentum Epiphaniuq. qui Har. o affirmat, didachain, Me de celebrando paseliatis die eum Hebriis prae init . eo pertinulis, ut Episcopis, qui Hierosolymis pr.eerant , orbis Catholicus contentiret A- δι - πενπκMyεκα
n. R. . Simul vero xv. Et cori fuerunt ex cireum et 'ne . O πυν at tunc Ditcoris ex circumcisione exi sentibus , inque Hierusal m eonstitutis omnem mundum assonti et O cum iras Pioicere . una ut omnium eoneorsa - tina confisi O . una festivi a is obeundae racio
firmare. ur . Nimirum ad Pa tritis se istum diem cella anduin id tempus anni , quod Hebr. ei delegerant, in Apostolidis ἐidaehis eum in finem praescriptum est, teste pia hanio, ne ceterarum Ecclesiarum dissensus ea in re Hiemiblyinitaros illos xv. Episcopos ostenderet, qui ex Hebraeis ad Christi alia lacra accesserant . At enim hi de- .cem quinque Antistites , antequam Hadrianus Hierosolvma eυerteret , sibi illa in Ecclaua successerunt . teste Eusebio lib. iv. Op.'s. Gel . Hs. Itaque cum Hier solyma Hadrianus obsedi siet anno Epochae cxx. , id argumento est.. ante hunc annum ad lucem euasi se librum Apoliolios didachas oesuinentem . Sed agamus quod exorti tu nas. Is igitur liber tanta e vitate commendati dimus plerasque de Ecclesiae diici Pliana leges hinebat . quas Apostoli conAideirant . Atque has leges eo Deo vetus Ecclesia exitii mavit ut recusare nemini fas esse dioeret . quominus iis rareret . In hanc sentemi im Augininus lib. a. eon ra Gn. . Alia vel ab iras set foliis , vel Heu riis C ciliis , quorum se Mel a falaberrima arisorius fuerunt commmdata
236쪽
E c 'Io CR e R. reqonocirca Patres Episcoporum munus sacrum Imperium vorarunt. Sic Origenes N Gr gorius Naesan genus . ille quidem Hom xl. in Jerem pag. ii . edition. C
tudo magna quidem ex parte Principum Porum mores tanquam imaginom stemetu seque ad illos componere sis urit . Nanque intelligit doetissimus t ater iacros pati ex atque horum auditores, quod Gasnar , uicenas Tlu Mur pag. 5 . satis evincit. Itaque di uaceteros graecos Pastores Episcopi dicuntur , πρ ισσώrει Aa is es , προιδει priUM, An κι I pictores. dc apud latinos Populorum Principes . H. in i . Praesidentes , Principes . aeerdotum, Sc Pontifices Maximi , de quisus elogiis Uriginum Geuoiastis. l . M. ca . Ir. Josephus Bingliamus. Vir. Nunc dii piciamus quae Grotius disputavit de FccIesiis. Sie enim is existimavit, Uni v rsitati, qu e Christianae Religiol. is mulsa sociata et t. potestatem inelie consuluendi ore in is scilcendaeque disciplinae in sacris . non quidem ex Divina lege . sedeo Iure . Quod singulis hominum c munitatibus est tribuendum. In hac Grotii or tione duplex. ineste sententia poteti . Et nim aut ille Ecelesias intellexit Christiana, societates , qu e non modo Populum, sed i piscopos hoe est Praelides tuos contineat; aut significavit ipsos Christianorum Conventus , quin villa taliorum ratio habeatur. Ae si Ecclesiiae ex primo ligniticatu accipiantur , illae quidem .iubere omnia poliunt , quae ad Religininis incori .mitatem pertinent, legesque de sacris condere, quibus Chri- uiani omnes coguntur dicio esse audi entes. Ouae quidem auctoritas in Ecclesiis haeret ex illla sacro ori. cipatu, qui a Deo h pistopis iisdemque Pastoribus datus est. de quo paulo ante diueruimus. Sia Ecclesiae nomine selus Christianus Populus comprehendatur , Penes eum quidem nulla regendi potestas residere potest . Nanque de Ecclesia judicandum eth non ex eri iure quod quaeli ,et hominum 1 ietas fidi adscrisit. sed ex eo statu, quo illam contineri Deus julsit in novi Foederis tabulis. Deus autem , antequam Christianus ullus Populus esset, Pr esides creaverat, qu s ei daret, i iique laenam omnem praese liuram commi serat : quod quidem in alia exereia. ione naucis disputabitur. Neque enim in duobus ex ptis, quae a Grotio exprom intur, ullum momentum est cur aliqua Christiano Popul sacrae iurisdi tinnis pars deferatur . Primum exemtum affTtur ex cultu , quem din Dominicae haberi Ouistianum populum r i ren ibus Apoliolis iussisset ille existimavit. At eam leg m potius communi multitudiu ascalione , Quam ab Apostolis solis lacrorum omnium moderatoribua lause roga-
237쪽
tam quibus argumentia probari potest y Etenim ex actis & epistolis Aponom in , quas Grotius se recepit, hoe dumtaxat incitur, statum fuisse diem aliquem, eumque Dominicum. in 'quo sacra factitari bc conventus agi possent, id quod Franci lcus Tu retinus in Iase. Thaeae. Hemct pari. II. loc. xI. de lege Dei quaest. xiv. dc Bingram in Orig. Mec lib. m. cap. D. persequuntur . Alter m exemplum ducitur a creatione Diaconorum, quam a Christiano Populo fuisse peractam obiicitur. Sed eo in negotio lex lata de constituendis Diaconis disiungenda est a populari tuffragio, quo illi dei .eti fuere . Legis conditores sunt Apostoli. mltitudo autem ex lege novos Ministro renuntiavit, quos ad sacrum munus Apostoli admoverunt. Haec leguntur in Apostolucis actis ea . vi. , tam canus autem duodecim multitudinem disseipulorum dixerunt, nones aequum nos derelinquere Derbum Dei O minifrare mensis . conUerate ergo Fratres, viros ex Dobis boni tesimonii γν - , plenos opiritu Sancto . O Iapientia , quos moti euamus super Me opus . Habemus igitur, omnem regendi potestatem ad Apouolos perintinuisse, quamquam Populus ad creandos inviatros ec ad dandum ita testimoatum v
238쪽
I. meri misistuntur omnia, quae Grothra. dseruit in me ea te. II. Iudicium de fueris reduendum Prine Lbus non es , quod multis sectum est ia
III. Raefelluntur eaetera . quibus Gratius host
argumen iam exornaraerae . Disputatur de
Divinis Tabulis , quibus eam o sum es, obsurieatem o tinisur , ut Deile inteisso non posint.
IV. Somuntur ea. guae ad earundem detini nandam peri euitatem Promuntur.
V. Summae audariae es, Ethnieis PMestitiabus judicium adscribere de Chrisianιs I
cris , quod Catholiris Prines bus non comenbe μ'is conisae. tramen aetaeresiatas Raetitionis ea gae esse non potes, cur Frine um Imperium detrectetur , quos Disinorum Scriptorum tis interam Patrum sententiis probatur. VI RHi ni r singula , quibus Groeius perscere enititur, potesaeem DTeandi desueris in Ν Principatu inesse , eamquaob rem ad Principes euis is Religionis
pertinere . Ea omnia n em argumenti. continentur . quae oraelae ea sicara ur.
VII: Ex nisur locus, qui es in Prinia as
I. lis Nodit Grotius in arem caussae, Pro qua viris & equis , ut aiunt, dem tacit. Nanque cum Imperium Principum in sacris exponere , idque vi dieare studuisset contra Gomaristas Sc Catholicos, deinceps alit de pote state judicandi , quam iisdem adscribit in Religionis quaestionibus . Coninstituit igitur duplex judicium , alterum, quod suadendi & declarandi , aruterum vero , quod emendi dic imperandi vim habet . Postremum hoc principibus triabuit in sacris. Nam duas aflari rationes, quod nimirum id iudicium in summo eoru dem Principatu inest , qui ad Religionem perinde atque ad Rempublicam guberna dam datus est , dc quod veteres Imperatores M potinimum Constantinus , inreianusti Justinianus de Divinarum rerum controversiis judicarunt. Id cum dixisset, omnia expedire pergit , quae contra sententiam facere suam putat . Nanque primum sibimet vertit , Prineipes salti posse in serendo de sacris judicio , quod ita di Iuit , ut assim mei, publicam Religionem ea de causa ab eorum Imperio non esie liberam: Si comtra res effet, universis judiciis, quae seruntur de civilibus rebus, omnem auctoritatem esse adimendam: Nanque ea cum ab hominibus reddantur, erroris vacua ecquis misi met Deinde illud , quasi partibus suis contrarium adjungit , judicium Religionis aut Christo summo Judiet , aut Sacrae Seripturae , aut denique Pastoribus adicribi. Ita rotius, qui respondet quidem. Christurn esse summum videratorem Sc Judicem rerum . quae ad Religionem respiciunt , sed nihilosecius oportere , ut ejus judicium ad Ecclesiam perferatur per humanum iudicium . quod in constituendis priritis facris ab unoquoque Christiano, in publicis vero a Regibus, aut ab aliis Civitatis lactis e Promendum est. Cumque diacram Scriptunam potius iudicandi esse legem . quam J dicem dixisset, ad Pavores venit, quos ab Ecclesiis sive Christianis cortibus seponit. Utrisque tamen judicium vindieat de Relisionis negotiis , hujusmodi nimirum , quod non cogendi oc imperandi potetiate , sed tuadendi auctoritate valet , quale est Phil sephorum praeceptam de morum Maiis : ex quo emit , solos esse summos Magistr tua, ad quos tale judicium de publicis sacris pertineat , cujus vi cives crimini oblugentur, nisi libenter Pareaat. Iam
239쪽
Iam vero de virtutibus edi serit quae ad recte judicandum maxime requiruntur,qstas quidem eme sapiemiam bc pietatem docet. Atque eam sapientiam intelligit, quae mediocri rerum Divinarum cognitione continetur , ita ut Principes animum imbuere suum debeant, non omnibus iis . quae 'I heoloni traetant, sed iis solum . quae Religi ui summam com lectiliatur: id quod Apoitalas a I Ram. XLI. 3. νυν - - ad yobrie aram appellat. Hi ne porro alii rinit , ad hu usmodi qualemcumque scientiam . um facile perventuros, quamquam in multis bc maximis in ineribus vetae tu ri timum fland Eccletia alii cluas apud Deum preces more maiorum iundit , uti,nuam iisdem sapieatemque in Intem impcinare pol sit . Deus enimvero ri isto est iis, quis Reipa alietae praefecit: Reges Hebraebs ad Divinas disciplinas quali initituit , Sci .rpe. in Pro hetas cooptavit. At sancito per Chri lium novo Foedere olficiorum leges S uiniversas Religionis partes tanta cum perspieuitate tu sit atque evulgivit . ut eas , aeuin singuli cives ex facris libris larile teneant. eo magis Principes plane intelligere valeant sine ullo interprete M au tore . Aperta enim eii saerorum librorum oratio omnibus , qui eos animo discendi cupido perlegunt . Ob eam iacilitatem Theodoti Deum rite apprecatus inter plures diis dentium Chri istianorum se ias orthodoxam se tentiam protulit eamque lege rogavit, dc Justinianus tale Fidei decretum concepit a que edidit, quale nullus tum veterum aut Dorior aut Episcopus . te ite Concio, antea loripserat . dii e G totius de Pringipum sapientia. Sed ad eam. in iisdem expetit piet
tem , excellenti: firmam unam omnium Virtutem : contra quain duo maxima iaciunt viatia, impietas b. superstitio Itaque concludit. summos illos Magii iratus, qui de rebus Religionis coni ultant de judicant. ab iis vitiis liberos esse debere : haud enim iacile animos verum providere , ubi ilia Oiseiunt. His expositis Grotius quaerit. an Principes qui nec sapientia, nec pietate Praediti sunt, de publicis sacris deliberare Sc audieare povini: quam quaelii em lic Pliacat : Disiungit ea, quae summi Reipublicae Praeiecit bene agunt ab iis , quae Iuro serunt. Hoc cum illustrasset exemplis. tum docet, eos . qui illas praecipuas virtu e libi habent , bene Religionem administrare de redia iudicia perierre : led vero, qui his carent, quamquam non mete, tamen iure ad Religionis gubernacula accedere ecde ea legitime decernere. Itaque iudicia, quae pii & sapientes Principes promunt de Religione , recia dc rata existimat, sed quae feramur ab iis . qui nelarii ta rerum Di vinarum ignari sunt , solum legitima esse ducit , hune in senium , ut , ii ea conie
tiant cum Divino aure, omnes cives parere deberit, i in eadem ab eodem discrepent , Cives obtemperare non cogantur , sed vi de annis obsitiere non possint . Nanque se habet, uni versae Religionis admini lirationem . de potestatem sudicandi de sacris ad Principes pertinere non ob eas virtutes, quibus valent, ita Imperii aure . Hinc euicit , Et inicos Magistratus propter impietatem, in qua veriantur , publici Divini cui tus non delinere elle judices, nec potestatem amittere coniti tuendae in i ita te Relinsionis. id enim convenire putat : ex quo illud lequi eo magis allicinat , iaatechum nos Principes idem imperium sibi adicribere , ut publica iacra su ment , α ce ii censeant, legesque semiant exemplo Constantini Magni a valentiaiani. Ad extremum Crotius cum edit serui Tet de verbis Apostoli eis i. Cor. xiv. 32. , ex quidus ad vetiarii solis Haltoribus Religionis iudicium tribuebant, bc contendisset, ea iei uia omnia, quae Henraeorum Reges de Religione iusserunt . taliquam politicos Moderatores , non in qu.im i mphetas geilii se , hute capiti nnem iacit. II. Nobis vero, quod caput cit huius loci, quem Grotius tractat, attingere in Mnimo non est . Totus enim latis explicatus eii ina Prolutione , in qcia et iecimus, ampli:simum Pastorum ordincm cise pudii cae N erivatae Religionis Doctorem, . I e- ratorem Ic Judicem , idque non modo ex ea regiminis temperatione , quain Chri ius ad regendam Ecclel:am instituit, sed etiam ex Hauram Concilioliamque tententiis, atque apertas istorum imperatorum teli imoniis: ad hoc nia facile explosa tuere, quae
240쪽
jungendam attulerat in omnibus liti is , quos admonitu ia rogatu Arminianorum pro Hollandiae Proceribus conlcripsit . Atque ex illis, quae dicta sunt , perspieuum est orthodoxos Reipublicae Dominos id sibi non habere , ut de Religione deliberare iaceasere possint . III. Nunc reliqua persequamur oportet . quae Crotius landit in eo o exornando argumento . In iis primum illud est , sacrum utriusque Foederis codicem tam apertum esse M tam facilem ad intelligendum , ut quivis ex eo percipere summam. Religionis possit sine ullo interprete. Loquitur Grotius in Calcinianorum atque Armiis nianorum 1eiatentiam , qui in explicandis saeris libris orationem a rebus seponunt , Sererum alias tanquam praecipuas ad saltitem. alias vero tanquam utiles Sc minoris m menti existimant. Cumque haec. illi disjunxissent , tum affirmant , in oratione quidemia verbis aliquam inesse obscuritatem , quam Graecarum & Hebraicarum litterarum
praelidio viri doeti facile sustulerunt , sed rebus praecipuis . quibus scilicet Religionis
universa ratio continetur, marii mam esse aspersam perspicuitatem, quae in caeteris desideratur . Eam ob rem paucis dicamus necesse est , quod Catholici omnes sentiunt, sacrae Seripturae talem esse ossiffam obscuritatem, ut ne praecipua quidem dogmata re-ete intelligi possint , nisi Ecclesia sive amplissimus Pastorum caetus , quem Ecclesiae doctorem Christus creavit , ea enucleaverit . & auctoritate iusserit . Videamus quid Divini ipsi scriptores de sacris libris iudicarunt . Beatissimus Propheta David ad intelligi ndos veteris Faederis libros Deum sic adpremtus est l. mix. 3 Da mihi inees,elam , O scrutabor legem tuam & eomm. I 8. dixerat , Nevela oeulos meos , O Udarabo mirabilia de lege tua . Receptum quidem erat in more maiorum, ut, cum illi qui ..uis agendum fulciperent, Divinam opem implorarent : hanc David iis verbis expetivit , quae rem ipsam . ad quam ageredietatur . negotii plenam significant. Lucas prodit, Apostolos. eos ipsos, quibuscum diu Christus diversatus erat in evolve dis scripturis non tenuisse , quid Prophetae porienderant. Nanque sic dicit cap. xx IV.
Apotiolis Iensum ut intelligerene Seriphuras . Ad hos Eunuchus Reginae Candaces, eum Scripturas legeret, rogatus est a Philippo Aci. um. 3o. δοά γε γινώσκεις ἁ Ma- γινώσκω intelligis ne, quae legis Τ is respondit, Πῶς γάρ ἄν δυναίμην , ἐαν μεμαι ἡδο- με, quomodo ptism , nisi quis ostenderit mihi . Denique Petrus Apostolorum princeps
nos docet , quia de peripicuitate librorum , quibus continetur novum Foedus , senis Iiendum sit. Etenim , cum epist. e. cap. I 6. mulinas epistolas memorasset, in iis affirmat , es, quaedam intellectu Assisilia , si οἱ ἀμαθεῖς καἰ ἀσπι ρισι ι στρεβλου- , cs ημπάς γραφας , πρὸς τουν ἰδιαν ---, quae indocti O i stabiles de amant,
sicut O caeteras stripturas , ad hium tDorum persitionem . Atque sermo erat de priaeci puis Religionis rebus, de qui biis Paulus in epistolis suis mentionem in cerat. Nanque qui eas detorquere studebant, iidem exitium sibi suum consciscebant . Quae cum ali in sint, plane ex ipsis saerorum scriptorum testimoniis essicitur, Scripturas esse obscuras quod libere Grinius abnuit. Accedit . quod doctrina Divinarum rerum in scripturis ita expressa sit , ut eam quisque aliorsum accipere possit, atque valet, & in sensus orthodoxae Fidei contrarios
convertere . Utamur exemplo . quoci in fundamento Religionis versatur . Nihil enim- Uero tam apertum est cum Joannis evangelium evolvere incipimus, & quae dicuntur de Christo , perpendimus quam Logon eundemJue verum Deum factum esse hominem , ita ut Divina , humana natura inessent in una Periona . quae ob id ipsum Θιαν ι .,ι homo simul O Deus recte appellatur. At quot de significatu Teὐ λωγιυ cerutamina , quot distentiones ' Ariani ci ediderunt , eum Logon ante conditum mundum ex nihilo extitisse , quem veluti administrum quendam Deus adhiberet , cum rerum hanc univeri itatem molitus est. Semiariani docuerunt, Patri Deo in.n tura esse limi-