장음표시 사용
81쪽
audiant Romanorum, tamen Credere VirOS forti eSSe, quorum
auxilium a Clusinis in re trepida sit inploratum; et quoniam 3
legatione adverSUS e maluerint quam armis tueri SOCiOS, ne
Se quidem pacem, quam illi adferant, aspernari, si Gallis egentibu agro, quem latiu poSSideant quam colant Clusini,
partem finium Concedant aliter pacem inpetrari non poSSe. et responSum Coram Romani accipere Velle et Si negetur 4 ager, Coram eisdem Romani dimicaturos, ut nuntiare domum poSsent, quantum Galli Virtute Cetero mortali praestarent. et quodnam id tu eSSet, agrum a poSseSSoribus petere utriminari arma Romanis quaerentibus, et quid in Etruria rei Gallis esset, cum illi se in armis ius ferre et omnia fortiumvirorum esse ferociter dicerent, CCensis utrimque animiS ad arma discurritur et proelium Conseritur ibi iam urgen 6x tibus Romanam urbem fatis, legati Contra ius gentium armaCapiunt nec id Clam SSe potuit, Cum ante Signa EtruSCO-rum tres nobilissimi fortissimique Romanae iuventuti pugnarent; tantum eminebat peregrina virtus quin etiam
Q. Fabius evectus extra, aciem equo ducem Gallorum,uo ferociter in ipsa signa Etruscorum incursantem, Per latuStransfixum hasta occidit spoliaque eius legentem Galli adgnoVere, perque totam Ciem Romanum legatum Sse signum datum est omissa inde in Clusinos ira receptui: canunt minantes RomaniS erant, qui eXtemplo otius fetid
legati priu mitterentur questum iniurias postu 'latumque, ut pro iure gentium violato Fabii dederentur. legati Gallorum Cum ea, Sicut erant mandata, XPOSutSSent,isenatui ne factum placebat Fabiorum, et ius postulares barbari videbantur; sed ne id, quod placebat, decerneret in tantae nobilitatis viris ambitio obstabat itaque ne pene Io
82쪽
ipsos culpa esset Cladis, Si forte, Gallico bello acceptae, cognitionem de postulatis Gallorum ad populum reiciunt; ubi tanto plus gratia atque Ope Valuere, ut, quorum de Poena agebatur, tribuni militum Consulari potestate in in-II Sequentem annum Crearentur quo faCto haud SeCUS, quam
dignum erat, infensi Galli bellum propalam minantes ad I Suo redeunt tribuni militum Cum tribus Fabiis creati Q. Sulpicius Longus, Q. Servilius quartum, P. Cornelius
MaluginenSiS. XXXVII XXXVIII. B.C. 39o. Bau on the Allia.J37 Cum tanta moles mali instaret-adeo obcaeCat animo 1o fortuna, ubi. Vim Suam ingruentem refringi non
Veientem hostem aliosque finitimos populos ultima experiens auxilia dictatorem multis tempestatibus dixisset, ea tunc invisitato atque inaudito hoste ab Oceano sterrarumque ultimis oris bellum lente nihil extraordinari in-3 per aut auxili quaesivit tribuni, quorum temeritate bellum ContraCtum erat, Summae rerum praeerant dilectumque nihilo accuratiorem, quam ad media bella haberi solitus erat,4 extenuantes etiam famam belli, habebant. interim Galli, boPOStquam accepere ultro honorem habitum violatoribus iuris
humani elusamque legationem suam esse, flagrante. ira, Cuiu inpotens est gens, confestim signis Convulsis Citato 5 agmine iter ingrediuntur ad quorum praetereuntium raP-tim tumultum cum exterritae urbe ad arma OnCUrrerent, asfugaque agrestium fieret, Romam se ire magno Clamore Significabant, quacumque ibant, aequis virisque longe ac 6 late fuso agmine inmensum obtinentes loci sed antecedente
83쪽
fama nuntiisque Clusinorum, deincep inde aliorum populorum, plurimum terroris Romam Celeritas hostium tulit, quippe quibus velut tumultuario exercitu raptim ducto aegresad undecimum lapidem CCursum est, qua flumen Alia, Crustuminis montibus praealto defluens alveo haud multum infra viam Tiberino amni miscetur iam omnia Contrara
Circaque hostium plena erant, et nata in ano tumultus gens truci Cantu Clamoribusque Varii horrendo uncta Conpleverant Sono.
io Ibi tribuni militum non loco Castri ante Capto, non 38 praemunito vallo, quo reCeptu esset, non deo hiatii srum saltem, Si non hominum, memoreS, ne inomans at theauspicato ne litato instruunt aciem diductam in Cornua, ne CirCumveniri multitudine hostium possent;
is ne tamen aequari fronte poterant, Cum eXtenuando infirmam et vix Cohaerentem mediam Ciem haberent. paulum erat
ab dextera editi loci, quem subsidiariis repleri placuit;
eaque re ut initium pavori a fugae, Si una Salvifugientibus fuit nam Brennus, regulus Gallorum, in pauCitate 3uo hostium artem maXime timenS, ratus ad id Captum superiorem locum, ut, ubi Galli Cum acie legionum recta fronte ConcucurriSSent, SubSidia in averSO tranSVersosque inpetum darent, ad subsidiario Signa Convertit, si eo loco depulisset, haud dubius facilem aequo Campi tantum Superantius multitudine victoriam fore; adeo non fortuna modo sed ratio etiam Cum barbaris stabat in altera acie nihil simile 5 RomaniS, non apud duceS, non apud milite erat. pavor fugaque CCupaVerat animo et tanta omnium oblivio, ut multo maior pari Veios, in hostium urbein, cum Tiberis 3 arCeret, quam reCto itinere Romam ad Coniuges ac liberos fugerent. parumper SubSidiarios tutatus est locus in reli 6 qua acie simul est Clamor proximi ab latere, ultimis ab
84쪽
tergo auditus, ignotum hostem priu paene quam viderent, non modo non temptato Certamine Sed ne Clamore quidem reddito integri intactique fugerunt; ne ulla Caede pugnantium fuit terga caeSa Suomet ipSorum Certamine in turba 8 inpedientium fugam. Circa ripam Tiberis, quo armis abiecti stolum ministrum Cornu defugit, magna Strage. facta AESt, multosque inperitos nandi aut invalidos, gravis loricis aliis que tegminibus, hauSere gurgiteS maXima tamen par in- Columis Veios perfugit, unde non modo praesidi quicquam 1 sed ne nuntius quidem Cladi Romam S miSSuS. ab dextro οCornu, quod procul a flumine et magi Sub monte steterat, Romam omne petiere et ne Clausi quidem portis urbis in
39 Gallos quoque velut obstupefacto mirmulum viCtoriae tam repentinae tenuit, et ipsi pavore defixi is
march o Rome. Primum Steterunt, Velut ignari, quid accidisset; 'U' deinde insidias vereri postrem CaeSOrum 9Olia legere armorumque CumulOS, Ut mo ei CSt, OaCervare; tum demum, postquam nihil usquam hostile Cernebatur, viam ingressi haud multo ante soli occasum ad Urbem Romam operueniunt ubi Cum praegreSSi equite non Porta ClausaS, non Stationem pro Orti AEXCubare, non armatos esse in
muris rettulissent, aliud priori Simile miraculum eos susti-3 nuit noctemque veriti et ignotae situm urbis inter Romam atque Anienem Consedere exploratoribus miSSi CirCa moenia saliaSque portas, quaenam hostibus in perdita re consilia eSSent Romani, Cum par maior ex acie Veios petisset
quam Romam, nemo SupereSSe quemquam Praeter OS, qui
85쪽
Romam refugerant, Crederet, Conplorati omne pariter vivi mortuique totam prope urbem lamenticinpleverunt priva 5tos deinde luctus stupefecit publicus pavor, postquam hostis adesse nuntiatum AESt; MOX Ululatus Cantusque dissonos vagantibus Circa moenia turmatim barbari audiebant. omne 6 inde tempus suspenso ita tenuit animo usque ad lucem alteram, ut identidem iam in urbem futurus videretur in
suros enim ad Aliam fuisse, nisi hoc consili foret; deinde
, Sub occasum Solis, quia haud multum die Supererat, ante noctem ratis invasuros tum in noctem dilatum Consilium esse, quo plus pavoris inferrent; OStremo lux adpropinquans ex 8animare timorique perpetuo ipsum malum Continens fuit, Cum signa infesta portis sunt inlata. nequaquam tamen ea nOCteis neque insequenti die similis illi, quae ad Aliam tam pavide fugerat, civitas fuit nam Cum defendi urbem R. khhi
poSSe tam parva relicta manu spe nulla eSSet, resol e to defendplacuit Cum coniugibus a liberis iuventutem militarem senatusque robur in arcem Capitoliumque OnCe Ioa dere armiSque et frumento Conlato inde ex loco munito deos hominesque et Romanum nomen defendere flaminem II sacerdotesque Vestalis sacra publica a caede, ab incendiis procul auferre, ne ante deSeri Cultum deorum, quam non Superessent, qui Colerent. 4 arx Capitoliumque sedes deo Iaas rum, Si SenatuS, Caput publici Consili, si militaris iuventus superfuerit inminenti ruinae urbis, facilem iaCturam Sse seniorum relictae cim urbe ratique periturae turbae. et 3 quo id aequiore animo de plebe multitudo ferret, senes triumphales ConSularesque simul se cum illis palam dis Cere obituros, ne hi CorporibuS, quibu non arma ferre, non tueri patriam poSSent, oneraturo inopiam armatorum.
86쪽
40 Haec inter seniores morti destinatos iactata SolaCia.
The eitHi de VerSae inde adhortatione ad agmen iuvenum, sextod quos in Capitolium atque in arcem ProSeque' bantur, Commendante Virtuti eorum iuventaeque urbis per trecentos exaginta annos omnibuS bellis viCtricis quaecum sa que reliqua eSSet ortuna digredientibus, qui spem omnem atque Opem SeCum ferebant, ab eis, qui Captae urbis non 3 SupereSSe Statuerant eXitio, Cum pSa re specieSque miSerabilis erat, tum muliebris fletus et Concursatio incerta nunChos nun illos sequentium rogitantiumque Viro natoSQUO, o
cui se fato darent, nihil, quod humani supereSSet mali,
relinquebant magna par tamen earum in arCem SUOS persecutae Sunt ne prohibente ullo ne Vocante, quia,
quod utile obsessis ad minuendam inbellem multitudinem, 3 id parum humanum erat. alia maXime plebi turba, quam isne Capere tam exiguus Collis nec alere in tanta inopia frumenti poterat, e urbe effusa Velut agmine iam uno
6 petiit aniculum inde pars per agro dilapSi pars urbis
petunt finitimas, sine ullo duce aut ConSenSu, Suam quiSque Spem Sua ConSilia CommunibuS deploratis SequenteS flamen uointerim Quirinalis virginesque Vestales miSSa rerum Suarum Cura, quae SaCrorum Secum ferenda, quae, quia Vires ad omnia ferenda deerant, relinquenda AESSent, OnSUltanteS,
quisve ea locus fideli adservaturus Custodia esset, optimum ducunt condita in doliolis sacello proximo aedibus flaminis cis Quirinalis, ubi nunc despui religio est, defodere Cetera inter Se Onere partito ferunt via, quae sublicio ponte ducit ad Ianiculum in eo clivo eas cum L. Albinius, de plebe homo, ConSpeXiSSet plaustro Coniugem a liberos ehens inter Ceteram turbam, quae inutilis bello urbe excedebat, o Io Salvo etiam clum discrimines divinarum iumanarumque
87쪽
rerum, religiOSum ratu Sacerdote publiCa Sacraque populi Romani pedibus ire ferrique se a suo in vehicul Conspici, descendere uxorem a puero iuSSit, Virgines SaCraque in plaustrum inposuit et Caere, quo iter Sacerdotibus erat,
Romae interim satis iam omnibus ut in tali re ad 41
domos regressi adventum AEOStium obStinat ter an plundera mortem animo exspectabant. qui eorum '' ς' Υ aro Curuli gesSerant magiStratuS, ut in fortunae pristinae honorumque a virtuticinSignibus morerentur, quae augustissima vestis est tensas ducentibus triumphantibusve, ea vestiti medio aedium eburneis sellis sedere. . Sunt qui . Foliora pontifice maximo praefante Carmen OVOViSSe eo Se Prois patria Quiritibusque Romanis tradant. Galli, et quia inter 4 posita nocte a Contentione pugnae remiSerant animos, et quod nec in acie ancipiti usquam Certaverant proelio nec tum inpetu aut vi capiebant urbem, Sine ira, sine ardore animorum ingressi postero die urbem patente Collina porta et in forum perveniunt, Circumferente oculos ad templa deum arcemque solam belli speciem tenentem inde modico relicto praesidio, ne quis in dissipatos ex arce aut Capitolio inpetus fieret, dilapsi ad praedam vacui occursu hominum viis, par in proxima quaeque tectorum agmine ruunt, parsos ultima, velut ea demum intacta et referta praeda, Petunt. inde rursus ipsa solitudine absterriti, ne qua fraus hostilis 6 vago exciperet, in forum a propinqua foro loca conglobati redibant ubi eos plebis aedificiis obseratis, patentibus atriis Principum, maior prope munCtatio tenebat aperta quam a Clausa invadendi; adeo haud secus quam venerabundi 8 intuebantur in aedium vestibuli sedentis viros, praeter
88쪽
ornatum habitumque humano augustiorem maiestate etiam, quam vultu graVitaSque Ori prae se ferebat, simillimos dis. ad eos velut ad Simulacra versi Cum Starent, . Papirius, unus ex eis, dicitur Gallo barbam Suam ut tum omnibus promiSSa erat, permulcenti Scipione eburneo in Caput incusso stram movisse, atque ab eo initium Caedis ortum, Ceteros in 1 sedibus ravis trucidatos; post prinCipum laedem mulli
deinde mortalium parci, diripi tecta, exhaustis inici ignis. 42 Ceterum, seu non omnibus delendi urbem libido erat, seu cita placuerat principibus Gallorum, et ioin the Capitol re ostentari quaedam incendia terroris causa, si
conpelli ad deditionem Caritate Sedum Varum obsessi poSSent, et non omnia OnCremari teCta, ut, quod-
Cumque SupereSSet urbis, id pignus ad flectendos hostium animos haberent, nequaquam Perinde atque in Capta urbe is 3 prima die aut passim aut late Vagatus est ignis Romani ex
arce plenam hoStium urbem Cernente VagΟSque per vias omni CurSUS, Cum alia atque alia parte nova aliqua clades oreretur, non mentibUS Solum Consipere Sed ne auribus 4 quidem atque oculi Sati ConStare Poterant. UOCUmque o clamor hostium, mulierum puerorumque Ploratus, sonitus flammae et fragor ruentium tectorum VertiSSet, paventes
ad omnia animos oraque et Culo flectebant, velut ad spectaculum a fortuna poSiti CCidentis patriae nec ullius rerum suarum reliCti praeterquam Corporum Vindices, tanto s ante alios miserandi magis, qui umquam obsessi sunt, quod interclusi patria obSidebantur omnia Iux Cer-6 nentes in hostium potestate ne tranquillior nox diem tam foede actum XCepit lux deinde noctem inquieta insecuta est; ne ullum erat tempuS, quod a noVae Semper o cladis alicuius spectaculo Cessaret nihil tamen tot onerati
89쪽
atque obruti malis flexerunt animos, quin, etsi omnia flammisa ruinis aequata vidissent, quamvi inopem parVUmqUe, quem tenebant, Collem libertati relictum virtute defenderent; et iam, Cum eadem Cotidie acciderent, velut adsueti 8s malis abalienaverant ab Sensu rerum Suarum animOS, arma tantum ferrumque in dextris velut solas reliquias Spei suae
Galli quoque per aliquot dies in tecta modo urbis nequi 43
quam bello gesto Cum inter incendia a ruina E.
io Captae urbi nihil superesse praeter armatos attac the
hosti viderent nequaquam tot Cladibus territos nec flexuros ad deditionem animos, ni vis adhiberetur, experiri ultima et inpetum facere in arcem statuunt prima luce signo dato multitudo omnis in foro instruitur inde clamoreis Sublato a testudine facta subeunt adversus quos Romani nihil temere nec trepide ad omnis aditus stationibus firmatis, qua Signa ferri videbant, ea robore virorum OppOSit Scandere hOStem Sinunt, quo SUCCeSSerit magis in arduum, eo pelli posse per proclive facilius rati. medio fere Clivo reStitere, atque indecieto ecloCO Superiore, qui prope Sua ponte in hostem inferebat, inpetu facto strage ac ruina fudere Gallos, ut numquam postea ne par ne uniUerSi temptaverint tale pugnae genUS. Omissa itaque Spe per vim atque arma subeundi obsidionem parant. Cuiu in id tempus inmemores et quod in urbeus fuerat frumentum incendiis urbis absumpserant, et e agris
per eos ipsos dies raptum omne Veios erat. igitur exercitu diviso partim per finitimo populo praedari placuit, partim obsideri arcem, udi obsidentibus frumentum populatores
90쪽
6 roficiscentis Gallos ab urbe ad Romanam experiendam Camilluc oti Virtutem fortuna ipsa Ardeam ubi Camillus 7 0ur ς hq exsulabat, duxit qui maestior ibi fortuna pub-
dis senesceret, indignando mirandoque, ubi silli viri essent, qui secum Veios Faleriosque epiSSent, qui alia bella fortius semper quam felicius gessissent, repente
audit Gallorum exercitum adventare atque de eo pavidos Ardeati ConSultare ne secus quam divino Spiritu taCtus Cum se in mediam contionem intulisset, abstinere Suetu ante xo 44 talibus conciliis, 'Ardeates' inquit, 'veteres amici, novi etiam Cive mei, quando et vestrum beneficium ita tulit et fortuna hoc eguit mea, nemo vestrum Condicioni meae oblitum me huc processisse putet; Sed re a periculum Commune Cogit quod quisque posSit in re trepida praesidi is in medium Conferre et quando ego vobis pro tantis vestris in me meritis gratiam reseram, si nun Cessaver, aut ubi usus erit mei vobis, si in bello non fuerit hac arte in patria steti et invictus bello in pace ab ingratis civibus 3 pulSu Sum VObi autem, ArdeateS, Ortuna oblata est et uopro tantis populi Romani beneficiis, quanta ipsi meministis, ne eniim MXprobranda apud memore Sunt, gratiae referendae et huic urbi decus ingens belli ex hoste Communi 4 pariendi, qui effuso agmine adventat gens St, Cui natura Corpora animOSque magna magi quam firma dederit eo in s5 Certamen omne tu terrori quam Virium ferunt argumento sit Clades Romana patentem Cepere urbem; X
arce Capitolioque eis exigua resistitur manu iam obsidionis 6 taedio victi abscedunt vagique per agros palantur Cibo vinoque raptim hausto repleti, ubi nox adpetit, prope rivo soaquarum Sine munimento, Sine Stationibus in Custodiis passim ferarum ritu Sternuntur, nun ab Secundi rebus