장음표시 사용
91쪽
magis etiam solito incauti si vobis in animo est tueri moenia vestra ne pati haec omnia Galliam fieri, prima vigilia capite arma frequentesque me sequimini ad Caedem,
non ad pugnam. niSi Vincto somno velut pecudes trucis dandos tradidero, non recuS eundem Ardeae rerum mearum exitum, quem Romae habui. aequis iniquisque per 45
suasum erat tantum bello Virum neminem mSquam iatempeState esse. Contione dimiSSa Orpora Curant, intentiquam Ino Signum daretur quo dat primo silentio noctis 1 ad portas Camillo praesto fuere. egressi haud procul urbe, a Sicut praedictum erat, Castra Gallorum intuta neglectaque ab omni parte nacti cum ingenti clamore invadunt nUS 3 quam proelium, omnibus loci Caede est nuda Corpora et Soluta Somno trucidantur extremos tamen pavor Cubilibus et Sui eXCitOS, quae aut unde vis esset, ignaros in fugam et
quosdam in hostem ipsum inprovidos tulit magna par in agrum Antiatem delati incursione ab oppidanis in palatos
Similis in agro Veienti Tuscorum facta Strage eSt, qui
uo urbis iam prope quadringenteSimum annum vicinae, oppresSae ab hoste invisitato inaudito, Veii sint
adeo nihil miseriti sunt, ut in agrum Romanum eo tempore incursiones facerent plenique praedae Veios etiam, praesidiumque et spem ultimam Romani nominis, in et animo habuerint oppugnare. viderant eos milites Romani Vaganti per agro et Congregato agmine praedam prae Se agenti et Castra Cernebant haud procul Veis posita indei primum miseratio sui, deinde indignitas atque ex ea ira animo Cepit Etruscisne etiam, a quibus bellum Gallicuma in se avertissent, ludibrio esse cladis suas vix tempera 7 vere animis, quin extemplo inpetum faCerent; ConpreSSi a Q. Caedicio Centurione, quem sibimet ipSi praefecerant,
92쪽
8 rem in noctem SuStinuere. tantum par Camillo defuit auctor; cetera eodem Ordine eodemque fortunae eventu geSta quin etiam ducibus Captivis, qui Caedi nocturnae Superfuerant, ad aliam manum Tuscorum ad Salinas profecti nocte insequenti ex inproviso maiorem Caedem edidere duplicique svictoria ovantes Veios redeunt. 46 Romae interim plerumque obsidio segnis et utrimque Si-Brave deed os lentiUm SSe ad id tantum intentis Gallis, nesbiit; ' bis; qui hOStium eVadere inter Stationes posset, nius. Cum repente iuvenis Romanus admiratione in io se Civi hostisque Convertit sacrificium erat statum in
Quirinali colle genti Fabiae ad id faciendum C. Fabius
Dorsuo Gabino Cinctu, SaCra manibus gerens, Cum de Capitolio descendisset, per medias hostium Statione egreSSUS, nihil ad vocem cuiusquam terroremve motus in Quirinalem is 3 collem pervenit ibique omnibus Sollemniter peractis eadem reverten Similiter Constanti vultu graduque, Sati SperanSpropitio eSSe deos, quorum Cultum ne morti quidem metu prohibitus deseruisset, in Capitolium ad suos rediit seu attonitis Gallis miraculo audaciae, Seu religione etiam OtiS, o cuius haudquaquam neglegen gen CSt. 4 Veis interim non animi tantum in dies sed etiam vires CreSCebant neC Romani solum eo Convenientibu exagriS, qui aut proelio adverso aut Clade Captae urbis palati fuerant, sed etiam ex Latio voluntariis Confluentibus, Ut in parte as praedae SSent, maturum iam videbatur repeti patriam eripique ex hostium manibus; sed Corpori valido caput deerat. 6 locus ipse admonebat Camilli, et magna par militum erat, qui ductu auspicioque eius rex prospere cieSSerant; et Caedictu negare se Commissurum, Cur ibi aut deorum aut so
hominum quisquam inperium iniret potius, quam ipse
memor ordinis sui posceret inperatorem ConSenSU Omnium
93쪽
placuit ab Ardea Camillum acciri, Sed antea ConSulto Senatu, qui Romae esset adeo regebat omnia pudor, discriminaque rerum prope perditi rebus Servabant. ingenti periculo 8 transeundum per hostium Custodia erat. ad eam rem, Pontius Cominius inpiger iuvenis operam pollicitus, incubans cortici secundo Tiberi ad urbem defertur inde, qua proximum fuit a ripa, per praeruptum eoque neglectum hostium iustodia maxum Capitolium ivadit, it ad
catus de exsilio iussu populi Camillus dictator Polute dictator. extemplo diceretur, militesque haberent inperatorem, quem vellent, eadem degreSSus nuntiu Veios contendit; misSique II Ardeam legati ad Camillum Veios eum perdUXere, Seu, is quod magis Credere libet, non prius profectum ab Ardea, quam Conpererit legem latam, quod nec iniussu populi mutari finibus posset, nec nisi dictator dictus auspicia in exercitu habere, ex Curiata lata est dictatorque absenS
uo Dum haec Veis agebantur, interim arx Romae Capito 47liumque in ingenti periculo duit namque Themauis at a
Galli seu vestigio notato humano, qua nuntius hi haa ei Pervenerat, Seu sua sponte animadverso by M. Manlius. ad Carmentis saxo ascen Su aequo, noCte SubluStri, Cumus primo inermem, qui temptaret iam praemiSiSSent, tradenteSinde arma, ubi quid iniqui esset, alterni innixi sublevantesque in vicem et trahentes alii alios, prout postularet lOCUS, tanto 3 silentio in summum evasere, ut non Custodes Solum fallerent, Sed ne Canes quidem, sollicitum animal ad nocturno Strepitus,so CXCitarent. anSere non fefellere, quibus sacris Iunonis in Summa inopia cibi tamen abstinebatur. quae res saluti fuit;
94쪽
Manlius, qui triennio ante Consul fuerat, vir bello egregius, armis arreptis Simul ad arma Ceteros iens vadit et, dum ceteri trepidant, Gallum, qui iam in Summo ConStiterat, umbone ictum deturbat Cuiu CaSuS prolapsi Cum proximOS Sterneret, trepidanti inlios armiSque OmiSSi SaXa, quibu sadhaerebant, manibus amplexos trucidat iamque et alii congregati telis missilibusque axis proturbare hostis, ruina-6 que tota prolapsa acies in praeceps deferri sedato deinde tumultu reliquum noctis, quantum turbati mentibu poterat, Cum praeteritum quoque periculum Sollicitaret, quieti datum io 7 St. luce orta, OCati Classico ad Concilium militibus adtribunOS, Cum et recte et perperam facto pretium deberetur, Manlius primum ob virtutem laudatus donatusque non ab tribunis solum militum sed consensu etiam militari; Cui universi selibras farris et quartarios vini ad aedis eiuS, quae is
in arC erant, Contulerunt, rem diCtu parvam, Ceterum inopia fecerat eam argumentum ingen CaritatiS, Cum Se quiSque
victu Suo fraudans detractum Corpori atque usibus neceSSaritS ad honorem unius viri Conferret tum vigiles eius loci, qua fefellerat ascendens hostis, Citati; et Cum in omni more omilitari se animadversurum Q. Sulpicius tribunus militum Io Pron tiaSSet, ConSentiente Clamore militum in unum vigilem coicientium Culpam deterritus a Ceteris abStinuit, reum haud dubium eius noxae adprobantibus unctis de saxo 1 deiecit indes intentiores utrimque mustodiae AESSe et 5 apud Gallos, quia vulgatum erat inter Veios Romamque nuntio Commeare, et apud Romanos ab nocturni periculi
48 Sed ante omnia obsidionis bellique mala fame utrumque
li ak i. m .ilii Cum loco iacente inter tumulos Castra habentis
thesauis tum ab incendiis torrido et vapori pleno Cine-
95쪽
remque non pulverem modo ferente, Cum quid venti motum eSSet quorum intolerantiSSima gens umorique ac frigorici adSueta, Cum aeStu et angore VeXata vulgatis velut in pecua morbi morerentur, iam pigritia singulos sepeliendi promiscues acervato Cumulos hominum urebant bustorumque inde
Gallicorum nomine insignem locum fecere. indutiae deinde cum Romanis factae et Conloquia permissu inperatorum habita; in quibus cum identidem Galli famem obicerent eaque necessitate ad deditionem vocarent, dicitur avertendaero eius opinionis Causa multis locis panis de Capitolio iactatus esse in hostium stationes. sed iam neque dissimulari neque ferri ultra fames poterat. itaque dum dictator dilectum per Se Ardeae habet, magistrum equitum L. Valerium a Veis abducere exercitum iubet, parat instruitque, quibus haudis inpar adoriatur hostis, interim Capitolinus exercitus Sta 6tionibus, vigiliis fessus superatis tamen humani omnibus
maliS, Cum famem unam natura vinci non sineret, diem de die prospectans, ecquod auxilium ab diCtatore appareret, POStrem Spe quoque iam, non solum ibo deficiente et, a CUm Statione ῬrOCederent, prope obruentibus infirmum Corpus armis vel dedi vel redimi e quaCumque pactione POSSent, iussit, iaCtantibus non obscure Gallis haud magna mercede Se adduci posse, ut obsidionem relinquant. tum 8Senatus habitus, tribunisque militum negotium datum, ut a paciSCerentur inde inter Q. Sulpicium tribunum militum et Brennum regulum Gallorum Conloquio tranSacta re eSt,
et mille pondo auri pretium populi gentibus mox inperaturi iaCtum rei foedissimae per se adiecta indignitas est: pondera ab Gallis adlata ciniqua, aedi tribuno recusantes additus a, insolente Gallo ponderi gladius, auditaque
intoleranda Romani vo : Vae ViCtiS.
Sed Mique et inomines Irohibuere aedemptos vivere 49
96쪽
RomanOS. nam forte quadam, priuSquam infanda merces Ctimillis d. Persi eretur, Per alterCationem nondum omni livers Rome rom auro adpens, diCtator intervenit auferrioue
aurum de medio et Gallo Submoveri rubet. cum illi renitentes pactos dicerent SeSe, negat eam pactionem sratam eSSe quae, OStquam ipSe dictator Creatus esset,
iniussu suo ruta inferiorii iuris magistrati facta esset; denuntiatque Gallis, ut se ad proelium Xpediant. Suos in
aCervum ConiCere SarcinaM et arma aptare ferroque, non
auro recuperare patriam iubet in Conspectu habentis fana iocleum et coniuges et liberos et solum patriae deforme belli malis et omnia, quae defendi repetique et ulcisci fas sit. instruit deinde aciem, ut loci natura patiebatur, in semirutae Solo urbis et natura inaequali, et omnia, quae arte belli 5 Secunda suis eligi praepararive poterant, providit Galli nova is re trepidi arma Capiunt, iraque magis quam Consilio in Romanos inCurrunt iam verterat fortuna, iam deorum pes humanaque Consilia ae Romanam radiuvabant. igitur primo Concursu haud maiore momento fusi Galli Sunt quam 6 ad Aliam vicerant. iustiore altero deinde proelio ad octavum uolapidem Gabina via, quo se ex fuga Contulerant, eiUSdem ductu auspicioque Camilli vincuntur ibi laedes omnia obtinuit; 'aStra Capiuntur, et ne nuntius quidem Cladis relictus dictator recuperata ex hostibus patria triumphans in urbem rediit, interque iocos militaris, quos incondito usiaciunt, Romulus a parens patriae Conditorque alter urbiS haud vanis laudibus appellabatur.
Servatam deinde bello patriam iterum in pace haud dubie Servavit, Cum prohibuit migrari Veios et tribunis rem
97쪽
intentius agentibus post incensam urbem et per se inclinata magis plebe ad id consilium; eaque Causa fuit non abdicandae post triumphum dictaturae, Senatu ObSeCrante, ne rem publicam in inCerto relinqueret Statu omnium primum 50 ut erat diligentissimus religionum ultor, quae ad Qeos inmortalis sertinebant, rettulit et Rome aster the
rentur expiarenturque, CXPiatioque eorum in opposed by aio libris per duumviros quaereretur cum ae ' ritibus hospitium publice fieret, quod Sacra populi Romani a SaCerdotes recepiSSent, beneficioque eius populi non intermissus honos deorum inmortalium esset ludi Capitolini fierent, quod Iuppiter optimu maximu Suam Sedem atque is arcem populi Romani in re trepida tutatu esset, Conlegiumque ad eam rem . Furius dictator Constitueret ex eis, qui in Capitolio atque arces habitarent. expiandae etiam voCis nocturnae, quae nuntia Cladi ante bellum Gallicum audita neglectaque AESSet, mentio inlata iussumque templum inu Nova via Aio Locutio fieri aurum, quod Gallis ereptum 6 erat quodque ex aliis templis inter trepidationem in Iovis
cellam Conlatum, Cum, quo referri oporteret, Confusa memoria esset, Sacrum omne iudicatum et sub Iovis Sella poni iussum. iam ante in eo religio Civitatis apparuerat, quod, Cum in us publico deesset aurum, e quo Summa paCtae mercedis Gallis confieret, a matroni Conlatum CCeperant, ut SaCro auro abstineretur matroni gratiae actae honosque additus, ut earum Sicut Virorum post mortem sollemnis laudatio
an His peractis, quae ad deos pertinebant quaeque perra senatum agi poterant, tum demum rugitantibus tribunis
98쪽
plebem adsiduis Contionibus, ut relictis ruinis in urbem paratam Veio transmigrarent, in Contionem universo Senatu 51 prosequente escendit atque ita verba fecit adeo mihi aCerbae Sunt, Quirites, Contentiones Cum tri-
be trace in past quod procul ab his mertaminibus aeram, aego eadem haec non, si milie senatus Consulto et populique iussu revocaretiS, rediturus umquam fuerim neCnun me, Ut redirem, mea Volunta mutata, Sed VeStracio
fortuna perpulit quippe, ut in Sua Sede maneret patria, id agebatur, non ut ego utique in patria SSem et nunCquiescerem a tacerem libenter, niSi hae quoque pro patria dimicatio esset, cui deeSSe, quoad Vita Suppetat, alii turpe, a Camillo etiam nefas est quid enim repetiimuS, quid obSeS- issam ex hostium manibus eripuimus, si recuperatam ipsi deserimus et cum victoribus Gallis, Capta tota urbe, Capitolium tamen atque arcem dique et homines Romani tenuerint et habitaverint. Victoribus Romanis, recuperata urbe arx quoque et Capitolium deseretur, et plus vastitatis sto huic urbi secunda nostra fortuna faciet, quam adversa fecit p equidem, si nobis Cum urbe Simul positae traditaeque per manus religione nullae SSent, tamen tam evidens numen hac tempestate rebus adfuit RomaniS, Ut omnem neglegen- tiam divini cultus exemptam hominibus putem. intuemini asenim horum deinceps annorum Vel Secundas res vel adversas invenietis omnia proSpera eveniSSe SequentibuS deos, adversa 6 spernentibus. iam omnium primum Veiens bellum, per de quot annos quanto labore gestum non ante cepit finem, quam monitu deorum aqua e laC Albano emiSSa est so quid haec tandem urbi nostrae clade nova tum ante
99쪽
rum, quam gentium iu ab legati noStri violatum, quam a nobis, Cum vindicari deberet, eadem neglegentia deorum praetermissum p igitur victi captique ac redempti tantum 8 poenarum dis hominibusque dedimus, ut terrarum orbi
documento SSemus adverSae deinde re admonuerunt
religionum. Confugimus in Capitolium ad deos, ad sedem Iovi optimi maximi sacra in ruina rerum noStrarum alia terra Celavimus, alia avecta in finitimas urbis amovimus 1 ab hostium oculis deorum cultum, deserti ab dis hominibusque, tamen non intermisimus reddidere igitur patriam Io et victoriam et antiquum belli- decus amissum et in hostis, qui caeci avaritia in pondere auri foedus ac fidem fefellerunt, Verterunt terrorem fugamque et caedem hae culti neglec 52ictique numinis tanta momenta in TebUS humani h. his,lovgcernentes ecquil sentitis, Quirites, quantum associations and
vixdum e naufragia priori mulpae CladISque id scio desertemergente paremus nefas urbem auspicato 'φ' ainauguratoque Conditam habemus nullus locus in ea non et religionum deorumque AES plenus; SaCrificiis sollemnibus non dies magis stati quam loca sunt, in quibus fiant. hos omnis deos publico privatosque, Quirites, deserturi estis pquam par eStrum saCtum ei est, quod in obsidione nuper in egregio adulescente C. Fabio non minore hostium admira- actione quam VeStra Conspectum est, Cum inter Gallica tela degreSSUS X arce Sollemne Fabiae gentis in colle Quirinali obiit lan gentilicia sacra ne in bello quidem intermitti, publica sacra et Romanos deos etiam in pace deseri placet, et pontifices flaminesque neglegentiore publiCarum religioso num CSSe, quam privatu in sollemni gentis fuerit Θ forsitan saliquis dicat aut eis ea nos facturos aut uesinde missuros
100쪽
Sacerdote noStros, qui faciant; quorum neutrum fieri salvis 6 caerimoniis potest et ne omnia generatim Sacra omnisque
percenseam deos in Iovis epulo num alibi quam in Capitolio' pulvinar suscipi potest quid de aeternis Vestae ignibus signoque, quod inperi pignu Custodia eiu templi tenetur, sloquar quid de ancilibus vestris, mari Gradive tuque, Quirine pater haec omnia in profano deseri placet sacra, aequalia urbi, quaedam vetustiora origine urbis p et videte quid inter nos a maiores intersit. illi stara quaedam in
monte Albano Lavinique nobis facienda tradiderunt;-an io ex hostium urbibus Romam ad nos transferri sacra religiosum fuit, hinc sine piaculo in hostium urbem Veios transferemus p
recordamini, agite dum, quotien Sacra in Staurentur, quia aliquid ex patrio ritu neglegentia CaSUVe praetermiSSum St. modo quae res post prodigium Albani lacus nisi instauratio isSaCrorum auSpiCiorumque renovatio adfectae Veienti bello 1 rei publicae remedio fuit at etiam, tamquam veterum religionum memores, et peregrinos deos transtulimus Romam et instituimus novos Iuno regina tranSVeCta a Veis nuper in Aventino quam insigni ob excellen matronarum Studium sto
II celebrique dedicata est dies Aio Locutio templum propter
Caelestem Vocem exauditam in Nova via iussimus fieri; Capitolinos ludos sollemnibus aliis addidimus Conlegiumque I ad id novum auctore senatu Condidimus quid horum opus fuit suscipi, si una Cum Gallis urbem Romanam relicturi siuimus; si non voluntate mansimus in Capitolio per tot mensis obsidionis, sed ab hostibus metu retenti sumus ΘΙ3 de sacris loquimur et de templis quid tandem de Saserdotibus 8 nonne in mentem venit, quantum piaculi Committatur pVestalibus nempe una illa sedes est, ex qua eas nihil umquam so Praeterquam urbs capta movit flamini Diali noctem unam