Marci Annaei Lucani Pharsalia, cum supplemento Thomæ Maii

321쪽

Pax ubi parta duci, donisque ingentibus emta est δEXcepere epulae tantarum gaudia rerum ζExplicuitque suos magno Cleopatra tumultu Nondum translatos Romana in secula luxus. Ipse Iocus templi , quod vix corruptior aetaSEXstruat, instar erat : laqueataque tecta ferebant Divitias , crassumque trahes absconderat aurum. Nec summis crustata domus , sectisque nitebat Marmoribus : stahatque fihi non segnis Achates , Purpureusque lapis , totaque effusus in aula Calcabatur Onyx : hebenus Mareotica vastos Non operit postes , sed stat pro robore vili , i xilium , non forma domus. Ebur atria vestit ,

Et sussixa manu foribus testudinis Indae Terga sedent . crebro maculas distincta Smaragdo. Fulget gemma toris , & Iaspide fulva supellex :Strata micant : Tyrio quorum pars maxima fuco Cocta diu , virus non uno duxit aheno; Pars auro plumata nitet ; pars ignea cocco,

Ut mos est Phariis miscendi licia telis. Tum famulae numerus turhae, populusque minister, Discolor hos sanguis , alios distinxerat aetas :Haec Libycos , pars tam flavos gerit altera crine& , Ut nullis Caesar Rheni se dicat in arvis Tam rutilas Vidisse comas. Pars sanguinis usti Torta caput, refugosque gerens a fronte capillos.

Nec non infelix ferro mollita juventus ,

322쪽

Atque exsecta virum. Stat contra sortior aetas, Vix ulla fuscante tamen lanugine malAS. Discubuere illic reges , majorque potest Caesar : & immodice formam fucata nocentem , Nec sceptris contenta suis, nec fratre marito,

Plena maris rubri spoliis , colloque, comisque Divitias Cleopatra gerit , cultuque laborat. Candida Sidonio perlucent pectora filo , Quod Nilotis acus compressum pectine Serum Solvit & extenso laxavit stamina velo. Dentibus hie niveis , sectos Atlantide silva Imposuere orbes ; quales ad Caesaris ora Nec capto venere Iuba. Proh caecus , & amens Amhitione furor, civilia bella gerenti Divitias aperire suas, incendere mentem Hospitis armati. Non sit licet ille nefando Marte paratus opes mundi quaesisse ruinar Pone duces priscos, & nomina pauperis aevi , Fabricios , Curiosque graves r hie ille recumbat Sordidus Hetruscis abductus Consul aratris,.Optabit patriae talem duxisse triumphum. Infudere epulas auro , quod terra, quod aer,

.Quod pelagus , Nilusque dedit, quod luxus inani

Ambitione furens toto quaesivit in orbe , Non mandante fame. Μultas Volucresque ferasque. AEgypti posuere Deos : manibusque ministrat Niliacas.crystallus aquas : Semmaeque CSPaces

323쪽

Excepere merum , sed non Mareotidos uvae, Nobile sed paucis senium cui contulit annis

Indomitum Μeroe cogens spumare Falernum. Accipiunt sertas nardo florente coronas, Et nunquam fugiente rosa e multumque madenti Infudere comae , quod nondum evanuit aura, Cinnamon, eXterna nec perdidit aera terra: Advectumque recens vicinae messis Amomum.

Discit opes Caesar spoliati perdere mundi, Et gessisse pudet genero cum paupere hellum,

Et causas Μartis Phariis cum gentibus optat. Postquam epulis, Bacchoque modum lassata voluptas Imposuit, longis Caesar producere noctem

Inchoat alloquiis : summaque in sede jacentem Linigerum placidis compellat Achorea dictis : xis O fACRIs devote senex , quodque arguit aetas, is Non neglecte Deis, Phariae primordia gentis , ,, Terrarumque situs , Vulgique edissere mores , t x, Et ritus , formasque Deum : quodcumque Vetustis is Inscriptum est adytis proser, noscique volentesis Prode Deos. Si Cecropium sua sacra Platonemis Μajores docuere tui r quis dignior unquam sis Hoc fuit auditu , mundique capacior hospes Fama quidem generi Pharias me duxit ad urhes, is Sed tamen & vestri: media inter proelia semper ,, Stellarum , coelique plagis , Superisque Vacavi , is Nec meus Eudoxi vincetur lassibus annus.

324쪽

PHARSALIA.

,, Sed quum tanta meo vivat sub pectore virtus , is Tantus amor veri, nihil est quod noscere malim , M Quam fluvii cau1as per secula tanta latenteS , F, Ignotumque caput: spes sit mihi certa videndi

,, N1liacos fontes ; bellum civile relinquam , . Finierat, contraque sacer sic orsus Achoreus . ,, FAS ΜΙΗΙ magnorum Caesar secreta Parentum

,, Prodere , ad hoc aevi populis ignota profanis. H Sit pietas aliis , miracula tanta silere :,, Ast ego coelicolis gratum reor , ire Per omnes,, Hoc opus , & sacras populis notescere legeS. is Sideribus , quae sola fugam moderantur Olympi,M Occurruntque polo , diversa potentia prima ,, Mundi lege data est. Sol tempora dividit anni, is Μutat nocte diem , radiisque potentibus astrais Ire vetat, cursusque Vagos statione moratur.

,, Luna suis vicibus Tethyn , terrenaque miscet. ,, Frigida Saturno glacies . & zona nivalis D Cessit. Habet ventos, incertaque fulmina Mavors; is Sub Iove temperies, & nunquam turbidus aer. ,, At secunda Venus cunctarum semina rerum se Possidet. Immensae Cyllenius arbiter undae est. ,, Hunc ubi pars coeli tenuit, qua mixta Leonisis Sidera sunt Cancro , rapidos qua Sirius ignes,, Exserit, & varii mutator circaeus anni . 3ν AEgoceron , Cancrumque tenet, cui subdita Nilix, Ora latent: quae quum dominus percussit aquarum

325쪽

M Igne superjecto , tunc Nilus fonte solutos, Exit , ut Oceanus lunaribus incrementis ,, Iussus adest : auctusque suos non ante coarctat, se Quam nox aestivas a Sole receperit horas.

,, Vana fides veterum , Nilo , quod crescat in arva , ,, AEthiopum prodesse nives. Non Arctos in illis m, Montibus , aut Boreas. Testis tibi Sole perusti,, Ipse color populi , calidique vaporibus Austri. , , Adde, quod omne caput fluvii, quodcumque solutari Praecipitat glacies , ingresso Vere tumescit m, Prima tabe nivis : Nilus neque suscitat undas,, Ante Canis radios , nec ripis alligat amnem

,, Ante parem nocti, Libra sub judice, Phoebum.

Inde etiam leges aliarum nescit aquarum r, , Nec tumet hibernus , quum longe Sole remoto,, Ossiciis caret unda suis : dare iussus iniquo Temperiem coelo , mediis aestatibus exit, ,, Sub torrente plaga : neu terras dissipet ignis . Nilus adest mundo , contraque incensa Leonis Ora tumet : Cancroque suam torrente Syenen, Imploratus adest : ncc campos liberat undis,M Donec in autumnum declinet Phoebus , & umbras, , Extendat Meroe. Quis causas reddere posset Sic iussit Natura parens decurrere Nilum eis Sic opus est mundo. Zephbetos quoque Vana vetustas, , His adscripsit aquis , quorum stata tempora flatus,M Continuique dies , & in aere Ionga potestas:

326쪽

, Vel quod ab occiduo depellunt nubila coelo,, Trans Noton, & fluvio cogunt incumbere nimbos: , Vel quod aquas toties rumpentis litora Nili ,, Assiduo feriunt , coguntque resistere , flatu. Ille mora cursus , adversique obice ponti,, aestuat in campos . Sunt qui spiramina terris 1, Esse putent , magnosque caVae compagis hiatus. ,, Commeat hac penitus tacitis discursibus unda F, Frigore ab Arctoo medium revocata sub axem: M Quum Phoebus prosit Meroen , tellusque perusta H Illuc duxit aquas, trahitur Gangesque, Padusque,m Per tacitum mundi : tunc omnia flumina Nilus m Uno fonte vomens non uno gurgite perfert.s, Rumor . ab Oceano , qui terras alligat omnes ,3 ΕXundante procul violentum erumpere Nilum , n AEquoreosque sales longo mitescere tractu.s, Nec non Oceano pasci Phoebumque polum que δε Credimus : hunc , calidi tetigit quum brachia Cancri. is Sol rapit, atque undae plus , quam quod digerat aer, Τollitur. Hoc noctes reserunt, Niloque refundunt.

M, Ast ego , si tantam ius est mihi solvere litem, B Quasdam , Caesar , aquas post mundi sera peractim Secuta , concussis terrarum erumpere Venis ,

M Non id agente Deo , quasdam compage sub ipsas, Cum toto coepisse reor , quas ille creator , 3, Atque opifex rerum certo sub jure coercet.

H Quae tibi noscendi Nilum, Romane , cupido est,

327쪽

,, Ε t Phariis , Persisque fuit, Macedumque tyrannis:

,, Nullaque non aetas voluit conferre futurisse Notitiam : sed vincit adhuc natura latendi. ,, Summus AleXander regum, quos Μemphis adorat. Invidit Nilo , misitque per ultima terrae ν, AEthiopum Iectos : illos rubicunda perusti,, Zona poli tenuit; Nilum videre calentem. ν, Venit ad occasum , mundique extrema Sesostris , is Et Pharios currus regum cervicibus egit: M Ante tamen vestros amnes Rhodanumque, Padumque.,, Quam Nilum de sonte bibit. Vesanus in ortusis Cambyses longi populos pervenit ad aevi, ,, Defectusque epulis , & pastus caede suorum , is Ignoto te , Nile , redit. Non fabula mendax, , Ausa loqui de fonte tuo est. Ubicumque videris , is Quaereris : & nulli contingit gloria genti, A Ut Nilo sit laeta suo. Tua flumina prodam ,

,, Qua Deus undarum celator , Nile, tuarum ,, Τe mihi nosse dedit. Μedio consurgis ab aXe, Ausus in ardentem ripas attollere Cancrum : In Borean is rectus aquis , mediumque Booten: Cursus in occasum flexu torquetur , & ortus , , Nunc Arabum populis, Libycis nunc aequus arenis:

Teque vident primi, quaerunt tamen hi quoque, Seres, A AEthiopumque seris alieno gurgite campos:

,, Et te terrarum nescit cui debeat orbis.,, Arcanum natura caput non prodidit ulli,

328쪽

3ia PHARSALIA.

3, Nec licuit populis parvum te . Νile , videre , Μ, Amovitque sinus , & gentes maluit ortus D Mirari, quam nosse tuos. Consurgere in ipsis,, Ius tibi solstitiis , aliena crescere bruma, M Atque hiemes afferre tuas : solique Vagarim Concessum per utrosque polos. Hic quaeritur ortus, ,, Illic finis aquae. Late tibi gurgite ruptori Ambitur nigris Μeroe fecunda coloni S , ., Laeta comis hebeni: quae , quamvis arbore multam, Frondeat, aestatem nulla sibi mitigat umbra: D Linea tam rectum mundi ferit illa Leonem. ,, Inde plagas Phoebi, damnum non passus Aqudrum, ,, Praeveheris , sterilesque diu metiris arenas ,

di, Nunc omnes unum vires collectus in amnem ,

γ, Nunc vagus, & spargens iacilem tibi cedere ripam. ,, Rursus multifidas revocat piger alVeus undaS,M Qua dirimunt Arabum populis AEgyptia rurari Regni claustra Philae. Μox te deserta secantem, ,, Qua dirimunt nostrum rubro commercia Pontum, ,, Μollis lapsus agit. Quis te tam lene fluentem is Moturum tantas violenti gurgitis iras, , Nile , putet Sed quum lapsus abrupta viarumis Excepere tuos , & praecipites cataract- , Ac nusquam vetitis ullas obsistere cautes Indignaris aquis : spuma tunc astra Iacessis :,, Cuncta fremunt undis : ac multo murmure montis

is Spumeus invictis canescit fluctibua amnis.,, Hinc,

329쪽

ὸ Hinc , Abaton quam nostra Vocat Veneranda vetustAS, , M Terra potens. Primos sentit percussa tumultus ,ri Et scopuli, placuit fluvii quos dicere Venas , , ,, Quod manifesta novi primum dant signa tumoris. ι ν, Hinc montes Natura vagis circumdedit undis,u 1, Qui Libyae te , Nile , negant: quos inter ut altam In convalle tacens iam moribus unda receptis. is Prima tibi campos permittit, apertaque Μemphisi: F. Rura , modumque Vetat crescendi ponere ripas νε-ia Sic velut in tuta securi pace trahebant Noctis iter mediae : sed non vesana Pothini, Μens , imbuta semel tam sacra caede , vacabat A scelerum motu. Μagno nihil ille peremto Iam putat esse nefas : habitant sub pectore manes . Ultricesque Deae dant in noVa monstra furorem .. Dignatur viles isto quoque sanguine dextras, Quo Fortuna parat victos perfundere Patres ;Poenaque civilis helli , vindicta Senatus , ' .Paene data est famulo. Procul hoc avertite , Fata . . Crimen, ut haec Bruto cervix absente secetur. In scelus it Pharium Romani poena tyranni. . Exemplumque perit. Struit audax irrita fatis, Nec parat occultae caedem committere fraudi: Invictumque ducem detecto Μarte lacessit. ai Tantum animi delicta dabant, ut colla ferire , ia, Caesaris , & socerum jungi tibi , Μagne , iubetet :Atque haec dicta monet famulo& perserre fideles

330쪽

Ad Pompeianae socium sibi caedis Achillam,

Quem puer imbellis cunctis praefecerat armis , Et dederat ferrum, nullo sibi jure retento , In cunctos, in seque simul. MΤU ΜOLLIBUS , inquit, D Nunc incumbe toris , & pingues exige somnos eri Invasit Cleopatra domum. Nec prodita tantum est, ,, Sed donata Pharos. Cessas accurrere solus,, Ad dominae thalamos Nubet soror impia fratri: ν, Nam Latio iam nupta duci est : interque maritos ,, Discurrens A gypton habet, Romamque meretur. ,, Expugnare senem potuit Cleopatra venenis.1, Crede , miser , puero et quem nox fi iunxerit una, ,, Et semel amplexus incesto pectore passus is Hauserit obscoenum titulo pietatis amorem ,

N Meque, tuumque caput per singula forsitan illi ,, oscula donabit. Crucibus . flammisque luemus,, Si fuerit formosa soror. Nil undique restat ,, Auxilii : rex hinc coniux, hinc Caesar adulter: ν, En sumus, ut fatear, tam saeva iudice sontes.

ν, Quem non e nobis credet Cleopatra nocentemis A quo casta fuit 3 per te , quod fecimus una , is Perdidimusque nefas, perque ichim sanguine Μagni

,, Foedus , ades et subito bellum molire tumultu r,, Irrue e nocturnas rumpamus funere taedas , νε Crudelemque toris dominam mactemus in ipsisH Cum quocumque viro. Nec nos deterreat ausis,, Hesperii Fortuna ducis. Quae sustulit illum .